A dutch artile about the dutch artist Olaf Mooij in his earlier years, with conceptual and minimal art

1. BE U)laAD 11.
E Íebruêri
ianuati maad1994
De beeldhouwer en zijn orngeving
De esthetischeeenvoudvan OlaÍ Mooij
De kunstênsêctormoet van de Ministervan WV.C. zêlfkunnen aangeven wat haarÍeden
van bestaanis en waarom zii subsidieverdi€nt.Beeldraadbêstêêdt dáaíom aandacht
aan initiatievendie mêde dankzij subsidiêskunnenbestaan.In dit kadêr êên bêzoekbï
bêêldhouwêrOlaf Mooij van dê stichtingKunst & Complexin Rotterdam.
I DiedèrikMooij
De ate ergemeenschap Kunst& Complexis
geêgên aan de Kêllewêgin het wesiêliike
havengêbied Roherdam,
ván nabijhêt lÍaÊ
coniplêin.n êênaantaloudeÍabreksgêbou-
wen wonerien werkênmomê.teeltweeên-
iwintig kunstenaars,onder wle achtiien
bêedhouweÍs viersch dere.De meesien
en
vánhênzljnoud-silrdenien de k|]nsiaca'
van
Verlêdênen heden
van kunst & complex
Wegenseen gebrekaan bêtaabareaiêlier-
rlimtê in Roiterdam wordi in 198Tde stich-
tjng Kunst&Complex opge chtmei asdoe
hêi cíêërênlan eên optimáe werksituatie
voor jonge beeldende kunstenaars-Hei
behercn dê atêliêis,
van heto€aniseren van
gezamen jkê ate iertentoonstellingen,hei
verhuren gastatêlierc heto€aniseren
van en
van lilwissêlingspíográmma's kunsie-
mêt
naa|suit hêt buten and zijn middêlên dil
om
Van 1981iot ên mêt 1988 bêschkt dê
Stichlingover een aantalgêbouwenop de
MtilleÊpier,aan de voet van de Euromast.
Hier vnden de eercie groêpsexposties ên
uitwisselingen plaaismei butenlandse k!.
slenaars. men in 1984daar weg moet,
Als
slagênzl er het huidigecornplex betrêk
ie
kên.lvleteenlening veelelgen
ef werkzaam-
heid worden de oudê gebouwen omgê-
bouwd tot êen atêlieÊwooncomp voorex
tweeêntw nlig kLrnstênaars,
waaronderviêí
gasiatelierc,Eén gastateliêíwoídt pêrma-
nent verhulrd aan de Rouerdamse kunst-
stichlng. Vanaí T990 organiseêrt Kunst &
Complex weerexposiies en uiiwisselingên. 1.Zóndertitel,alrminirm, 1993, x 35 x 7cn
40
Slnds de oprchting heêÍt de Siiching
twêe grote uliwissêlingsmaniÍestatiesgeor
ganisêerd. eerstêkwaínin 1985tot stand
Dê
mêt steun van hêt Goêthe-lnstiiuut was
en
êen uitwisselng mêt d e atêliêígemêen-
schappenuft Dnssêldori, onder de itel der
Wechsêl/de Wissê|.De twêêdeuitwsse n9
in 1993net de klnsienaarsgroêp Ua Gíag
A
ut Aranda Duero(Bursos,
de Spanjê),kwanr
tot stand met sieun van dê Rotierdàmse
l0

2. BEELDR44D li.i$laíIebruaÍ maart 1994
kunst6tichting h€t C€nlrurn
en Beold€nde
Kunst.Dê lêdênván dê uitwissêlingspío-
gramma's leertmenmeêstal vh kennen
vla
€n behorên dezeltu€
tot g€írêrátie
derlióers.
Dsrselijkeuitwiss€ling€nsrvaart men als
hssl vruchlbaar cle g€stat€liers
€n hebbàl
hunnutdanookbewez6n. NatuurliikêxDosÈ
r€n dê mêêstê kunstênsaÉsldêrsook veel,
wsarbij êenwo6rsucc6voller dande
dê is
H€t vêrhaal van een beeldhouwer
Olaí Mooijis i#n vand€ achttbn b€êldhou-
w€Ísvande sticming Kunst CoíÍplex.Hiiis
&
vijÍêndedig ouden al vro€gin aanraking
iaaÍ
gêkomên met konst.Nlêtalleen door zÍn
vaderdiêook kunstenaar maar ziêt
ls, ook
hilalskindin hetrnlseum Króll€r-MLiller
dê
bêw€gende beelden Tlóguêly Rickey.
van en
'Bêwêging lawaai,dat vond ik als kind
ên
prachtig',2êgthii.
ïjdens ons gêsprekwoídt mÍ duiddÍk
dat njn behoeftê praKischbêzigre Íjn
om
€n de behoefte 2ijndl6pí€ gevoêlêns
om en
bewusEijn uiten
te overde v6rurêemding in
ds hedendaagse omgevhg uiten, de
tê aan
wi€g siaan van zijn kunst€naarschap. Dii
heeÍi hiitotnutoeoDverschlllendê manieren
g€íêalis€êrd. Doorzijn gevo€lensdirecteen
€xpresside vom te g6v€n oí door juist
aÍstand nernen pêrsoonliike
te van gevo€lens
€n op €€nraiionelere wiiz€€l€menten dê
uit
te
omgêving v€rwerk€n opst€lling€n
tot en
In ziin eêrsiêwe* dat ontstondkort ná
dê academis komeng€vo€l€ns agressie
van
naarbuiten de vormvanpiil€n,
in klauwen,
dolk€nen zwaarden. hante€Ít
Hii titels voor
zÍn w€ík als birvooóa€ldSame.zrcrlDs
Geêxposeerdop d6 t6ntoonstellingd€Í
Wechs€|, Wisse0 MááÍlztek (ges€lec-
de €n í
1ê6rd voorde Touch€ oriis1987/ zieatueol-
dng voolpagina). Soms vèMeft hij
bêstáande vooeeroên ziln werk.In het
in
bèêldMaarEiek zit bijvaoós€ldeen siet'
2
ijz€ren vaneenwasmachine
stuk verborgen.
In 1984knjgthij op basisvandit sooÍt w€Ík
een slaÍtslioêndium het Ministenê
van van
Breuk
In hsl vooíaarendezomervan 1988isieder:
2. zondetftet, tunststaf,turkoois,í9W, 4Ax 35 x 7 crn €envan Kunsi&Compl6xdrukb6zigmoi het
bolw6n van zijneigenhuissn at€lier aan de
3. Zondettitel,gegÊlvanlseed
netaat, 1992,180x 180x 180cn K6ileweg. Dêzê veóouwing be1nvloêd Zjn
wed( Hij gaat stêeds me€Í bouwmaterialen
€n lêchnischevomen in zÍn be€ldenver'weÍ-
k€n. Dezê ontwikkeling is voor het c€Íst te
ziên gêwe€st op de expositi€ in gabnê Dio-
nysustê Rotterdam 1988. Hii sxposeêrt
in
daer ofder andere €sn trspêziumvormig
bê€ld,waarinêên aambêê is vêrweft. In
d
dê p€ ode die daarop volgt, wordt zin
11

3. BEELDR/IAD11,
)anuar ÍebrLiaíimaart
T994
deze píodukteneen bepaaldesclroonheid, sobêí, systemat sch en koel en bestaatuit
d êvolgenshemverborgen in de vom, d e
zit het doenvan eslhêiisch vormondêrzoek, hêt
een machinaleprodirktiêveíaadt. De hel pêgen van mniínalê ingrepen hêt ritmi-
ên
dêre kleurenvan de teiltjesen bakjestên- sche herhalen. n mate ingrepenzin bÍ
ll
slotte bieden hêm nog rneêr esthêtschê voobeed aíg êtenoÍ opstapelen. hÍ rnêt
Als
mogelijkheden,zoalsiê zên wás n de iien een bepaalde methodeklaaí s dan gunt hl
etalagesvan de ABN-ALIRO n 1992 in zchzer wes een nieuwêvíijheid,zoas bi-
vooíbêê doozagen.Ditalleszel menterlg
d
HiigebÍuiktn et atijd bestaandêproduk- in de !iteindelijke
vorm.
tên.SoíÍs maakthljzezelf.Eengoedkope en
oplossing moduês te verkrjgen
creatieve orn Containerplan
was het vog eten van te tjes mei gips oÍ Controle, technek, modulebouw zuing
en
beton.Op die rnaniêíkreeghij de beschik heidwordenook gehanieerd door ndLrslriee
king over bouwstenen van verschilendfor- oniwerpersen lngenêurs. En net als n
maat(aÍbeêld 5).
ns Íabrieksproduktênmoet de iechnieker wêl
inzittenmaar mag er niet van aÍsÍalen. Het
In zijntota e oeuvrevanafT988is eenierug moetêrin vêrsiopizijn.
kerend elemeni hêt gebruk van een Nadatik hem verteldheb dat industreel
bêpaalde kering. gietprocédé
om Hêt bijvooÊ oniwerper Bruno Ninaber van Elbên een
beeld levêrt êen aÍdrlk op van een bakje. soortgelijkê sobêíhê ên kwa tet naslreeft,
d
lvlaarook dê schalenen bakjeszef diê hj bêkenihijtoch geênindustneel oniwerper te
vêMerkt, ziln een afdrukvan een rnaíix ên willenziln. Dê beperkngrnoetdoor hemzelf
eenpêís.Eenanderkenmerk lsdátde mod! opgelêgd woden, nietdooreeneisenpakket.
es en produkten opgaaninêen neuwesthe Olat N4ooij ontwerpenvan il armaturên
zijn
tisch geheel. ziitenêr bêwustin verstopi. (1982-1984),
Ze behorcndan iot de uitzonderin-
In eersteinstantiezetmende totalevorm, n gên,diedê regelbevest gen.Hijwilworsteên
tweede fsiant êz et rnende ê emenien waar mêtdeomgeving zÍn bêpêrkingen.
en BêpêÊ
hei werk 'rit is opgebolwd. Soms keertde kingen die vaak dooí êên economischen
4. ZondertiÍel,kadan, 1993, , 24t 76
30 vormvan de rnoduleterug dê vormvan de so.nsdoor een poliiek kaderwordênopge,
n
egd.Zo wodt Kunst& Complex geconÍron,
Ondankszijn leÍdê voor produkietech teerd mêt een gemeentebeled pal voor
dat
behoefte ordetêscheppen
om sieêdsgroter. niekenheefthijook een hekelaan somrngê hun neus een tippelzonê instellên.
wil Door
Hij verlaatde exprêssiêvê vormentaal hele, aspectenvan dê consumptiemaatschappij,dêzê situatiezien zlj zch genoodzaaKiels
maalen gaai beedenmakendle nog sÍak- met name de vêíkwsling d e hei met zch pêrmanents gaan zoêkenoÍ bouwênop
ie
ker en symeiischerzijn.Zijn beelden zullen meebrengt. houdl van êíiciency,sobêr- eênplekwaafmenmeerzêkêrhêid
Hij heêftvoor
uiteindelijk heremaal gaanbêstaanUt opge hêldenhergebruik. Dakpannên, metaenbui eên angdurigevesiiging.Er za êen stuk
stelde modules of píodukten.Door deze zen,schaen,ieiltjes de aíg êtsels
en daaruan gíond moetenwoden gevonden, êen hêê
meihodeen de bewuslebeperking van de vormenvoor hemeen ult noodzaak geboren goedkopê bouwmethode wordênontwikkêld
vormentaakrjgt hij etteílijkíÍeer greêpop goedkope grondstot. Hj gebíuikt ze als en eênlêning wordenafgesloten.
de orngeving zijnkunst.
en bouwstenên voor zljn aan insta aues veÊ Olaí llooj heeft nu in de ljn van
Oaf [,4oojzegl h erover:'ln mi]n eercie wante sculpturen. Zijn wêrkmethode ook werk êen maquette gemaaK voor
is
wêrknamik veelvrijheid. wil nu ínêtweinig
lk
m ddelên, ínetéénvormen rnêieênminima e
ngreêpioch iêts inieressants makên met
êên bêpaadê liishaing, in plaalsvan hee
gecompliceerde vormenmet veêl uitsieek
s e s , v e r h a e n n s y r n b o l i ê k ' .i j z e i d i i z e t
e H i
niei als een breukef voêgtdaarnogaantoe
dai de stappendiê hli doêt vooreen buiien-
staandêrgroot iiken, maar voor hemzet
Als hijbêstaande produkten gebruikt dan
k i e s lh l v o o M e r p e n t z j n e g e no m g e v . g ,
!
zoalsprodukten de bouwwerêld,
uii ofonop-
vallende produkienuit dê consumptemaai
schappij, zoals pastic mandjes meialen en
scheples (arbeelding Vm 4). HjgeeÍi drê
1
redenen voordezewêrkwijze.
Zjn keuzê voor deze meihode hangt
onderanderêsamênmet de simpeheidvan
de vorm, d e als modue tê gebr! ken rnoêl
zijn, or gecombineêrd moêt kunnenworden
met een andêrevorrn. Daarnaast bezitten 5. Zondettitel,gips, 199A, x A0x 70ctu
a0
l',

4. l i f f l l ) , ? | r / ) r ' . j a n u a ríie b r u ai m à a d1 9 9 4
r
niêuwegebo!wencomplex. eersleont- Hei tldscategore en hun levensstijlzijn ovêr' Detoekomst
werp bestaatuil achi coniainers van twaall eenkomstig.ledêÍe kunslênaarvolgt toch
Olat lvlooiiis zich bewust van de moeiliike
meterlang,geplaatst ro.dom een vierkanle zrjn eigenontwikkeling, verkoopbaaàeid zijnwe&. 'Hêt is eigen-
maar blijft dooí de van
binnenplaals(zie arbeelding6). Vêísch - ên jk museumkunst', hijze Í. Hijnodigldan
nàbithêid door de uitwisseringen de op zegt
lêndevan dezeeenheden woídendoorcon- hoogievan wat anderendoen.Somsz jn er
ook íêgêlmatig conservatoren Hi hoopl
uit.
lainers in een lweêde aag mêl êlkaarveÊ wel paraleLe oniwikkelingen. Zowe Oaf
dan dai ze ziên dat hij consequênteen
bonden. Dezêvormênde woonlaagop de Mooij als medebêwoner Joep van Lieshoui
bepaaldekwaliteitlêvert.De Slichtang gaat
êersteverdiepng.ln het ontwerpwordi uii- hebbeneen ontwikkeling dooí met uitwlsselingen. 1995gaanzijnáaí
doorgêmaakt van In
gegaanvan geb.uikvan besraandê dde- ín vertê ênd naar abstraci met gebr! k van
allewaaBchijnllkheid maandwelkene.
êen
e n . O u d e o n d e í d ê e n! t r e n o v a t e w on -
n massaprodukten. Daarna ieder€chierzijn
is een maand exposercnbij êen zelÍde sood
gên or pre-rab maierialenuil dê bouwwe- eigenrichtingopgêgaan. Olaf N4ooil abs-
s
kunslêneGgemeênschap in Winnipeg
reld moeien wordên gecombineerd. AÍês (Canada),
tract blijvênwerken,tetuijl Joep van Lies-
teeiil 1994in hêl lsken zal staan
heel simpel en goedkoop, vanwêge het hout beeden is gaanmakenin de vorm van
van hêl zoeken naar andêíe huisvest.g.
Graagzoudenzij in Botterdam wilên blijven
vanwege bestaande
dê contacten, hetcult!-
'lv,lel
wêinigmiddêlen vêeldoên, iseigen- Het gebruik van technischepíoduclên in rêle klimaal en de subsidiêmogêlijkhedên,
dat
lijk mijn levensstijl'.
zegt hij zell. Als ik over scr'lptuuíen hêl wêrkenln een vormêntaal maarvêelhangt vande pds vandegrond.
aí
een onbeperktbudgei zou beschkken dan die vêMijst naar lechniêk zjn niet nielw.
zou ik het toch net zo doen.lk vind het inte- Aímff, Césaí Baldacini, Claus Odenburg, Tensloitemoet opgemerktwordendat vse
rêssani.l,4isschien ik hêl dan wel door Leden de Nedefandse
zou van nulgroep ve€
en vêrschillêndêsubsidies het bestaan van
andêíenlaten uilvoêíenol hêt aan kunste- andere modeínebeeldhouwers $/erkenop Kunsl& Complex totnu toemogelijk hebben
naarsaanbieden zo êen goêdewerkplek dezernanier.
om Uniek s echiêrde uiteindêlijke gemaakt. Zondefde Bêeldendê Kunslenaars
te cíeëíen',vult hij aan.Aangezenrretpan vorrnwaarhijop uitkomt. wat bêtíêftandêíe Fêgêling, de gêíêedschapsvefgoêdngên,
met de contaners mindergeschkt s voor bekêndêkunstenaaís gêêÍ1Olaf N4oolzêlÍ startstpendiaêi prlzênen ncidêftêieslbsÈ
hoogbouw,zal OlaÍ t!4ooij zin optie alleen aan dat hrl enige veMantschapheefl met dies van gemeentes instiluten
en voor cala-
kunnen woÍden gerealaseêíd de gíond BachelWhitêrcad
als (G.4.).omdatzÍ de ruimte logi,zoudendezekunstenaars nietzijn,waaÍ
íede jk goedkoop kan woíden vêrkrcgen. van helekamers gips afgiel.
in zenuzijn. I
Hoêduurderdegíond,hoe meerwoonwerk Als wê Oaf [4ooij in de Nêdeílandse
eenheden per.n?moeiênkomen,dus hoe ontwikkeingên van de aÍgelopen vijltien
er Oncêkênd€onrwikkél^gênin de bêêldhóuwkunsl,
hogermenmoetbouwen. jaar plaatsên,dan zjn êr overcenkomsien MaÍs Mdche6. 'i vltspér p 7s 100
en verschillên te constateren. Humor,
Beihvloedingen vergelijking expressie,het verureemde individu en de
Als tweeéntwntig kunslênaars dicht bl vervagng tussen de discipllnes ut zijn De beel.thouwets van Kunst & Complex
êlkaarwonên ên werken,zou êí dán geên vroegere werk en het gebruik van njn: Jeannette Ephrain, E en Dijkstm, Mia
sprakezÍnvan beinvloeding? lvlooijzêlÍ bestaande
Olaí maieriale.en tegenstellingenuit van cterBury, Loesuit man, Fiatnke L cle
wijst ondeíinge belnvbedingen van dê ziin rccentêre werk vindl men bij veel Jong, Matianne Fontein, Joêp van
hand.Er is volgenshernhooguilsprakeván andere kunstênaars t die periode terug. Lieshout, Rop de Gmaí, Olaf Mooii,
u
ovedracht van praktische iniormate ên Hit treki zch echler wênig aan van de Marynet Essink,Anold Schalks, Tom
t€chnieken. is natuurlk wel êen ondêÊ kunstgeschiêdênis,
Er gêbruikt weing asso- Mosman, Peter Lindhouí HaÍman HeIe,
lingeveeanlschap. Niel zozeerhun voím. ciatievematêíialên veíbeqt ze.r Hij wêrkt ,lênk Sp@k, J@et van Ross@, Paul
ol
alswel hunoplelding Ro$erdam, leêÍ-
in hun Kobnnk en Maik Mage..
naquette, 1993
6. Eercleantwee aleliercampter,
T3