1. СУРАГЧДЫГ ХЭРХЭН ЗӨВ
ҮНЭЛЭХ ВЭ?
Монгол- Туркийн хамтарсан 21-р сургуулийн багш О. Тунгалаг

2. Багш бид сурагчдыг үнэн зөв дүгнэж
чаддаг болов уу?

3. Сурагчдыг үнэлэх маш олон арга байдаг. Аль
аргыг нь сонгох вэ?

4. 21-р зууны багш бид нар
орчин цагийн
хүүхдүүдийг шинэ аргаар
үнэлэх хэрэгтэй!

5. Үнэлгээний COLO
таксономийн арга

6. Яагаад BLOOМ биш COLO
таксономийн аргыг сонгох болсон бэ?
Уламжлалт сургалтын тогтолцоонд
суралцагсдын мэдлэг, чадвар, хэрэглээг
чухалчилсан үнэлгээний тоон хандлага
давамгайлж байсан. Энэ нь Блуумын
таксономид тулгуурлан суралцагсдын
эзэмшсэн мэдлэг, ойлголт хэрэглээг
голлон үнэлж байсан.

7. Багш сурагчийг уламжлалт хэв
маягаар дүгнэснээр:
 Сурагч багшийн тухай таагүй
сэтгэгдэлтэй болох
 Сурагч багшдаа үл итгэх
хандлагатай болох

8.  Сурагчид тоон дүнгийн араас хөөцөөлдөх гэх мэт
сөрөг үр дагаварууд гарч байна.

9. COLO таксономийн аргын давуу
тал:
Өнөөдөр ЕБС- дад бага, дунд
боловсролын стандартыг хэрэгжүүлэх
болсноор сургалтын зорилгод
томоохон өөрчлөлтүүд гарч байна.
Иймд COLO таксономийн арга зүй нь
суралцагчдын цогц чадамжийг
үнэлэхэд тохиромжтой ба бага, дунд
боловсролын үнэлгээний шинэчлэлд
ашиглаж болохоороо давуу талтай юм.

10. COLO
таксономийн
үзэл санаа

11. COLO таксономийн үзэл санаа нь Биг ба
Коли нарын “ Суралцагчийн
мэдлэгийн бүтэц” судалгааны үр дүн
бөгөөд Жан Пиажегийн оюун ухааны
хөгжлийн онолд үндэслэдэг байна.
COLO гэдэг үг нь “ Structure the Observed
Learning Outcomes” гэсэн англи
үгнүүдийн эхний үсгээс бүтдэг.

12. COLO таксономи нь “
Даалгаварыг хэрхэн
гүйцэтгэж байгаагаар нь
хүүхдийн оюун ухааны
хөгжлийн түвшинг үнэлж
болно, яаж хийж байгаа нь
яаж сэтгэж байгаагийн
илрэл” гэсэн Когнитив сэтгэл
судлалын үзэл санаанд
үндэслэдэг байна.

13. Тус таксономийн гол үзэл санаа нь
суралцагчийн мэдлэг эзэмшилтийн
5 түвшинг ялгасанд оршино.
Эдгээр түвшингүүд дараалсан байдаг ба
мэдлэгийн бүтцийн зохион байгуулалтад
үндэслэдэг байна.
Суралцагчдын бүтээсэн мэдлэгийг дээрх 5
түвшинд нийцсэн асуулт даалгавараар
илрүүлэх боломжтой гэж үздэг.
Улмаар суралцагчийн бичгэн болон үгэн
хариултад шинжилгээ хийж, сургалтын
зорилтыг ямар түвшинд хэрхэн хангаж
байгааг илрүүлэх боломжтой байдаг байна.

14. Энэ арга нь сурагчид яаж хийж байгаа
нь, яаж сэтгэж байгаагийн илрэл гэсэн
зарчимд тулгуурлан, сурагчдын сэтгэн
бодохуй хийгээд эзэмшсэн мэдлэг хэр
бүтэцчилэгдсэн, эрэмбэ, тогтолцоотой
болсон, тэрхүү мэдлэгийг сурагчид
өөрсдөө бүтээсэн үү? гэдгийг 5 түвшин
бүхий асуулт, даалгавраар илрүүлдэг
бөгөөд боловсролын олон улсын
үнэлгээний жишиг юм. Үүнд:

15. Суралцагчийн мэдлэг
эзэмшилтийн 5 түвшин:
1
• Бүтцийн өмнөх
2 • Энгийн
3 • Нийлмэл
4
• Учир шалтгаант
5 • Хийсвэр

16. Монголын түүхийн сургалтаар сурагчдын сурлагыг
үнэлэхэд SOLO (Structure Observed Learning Outcomes)
таксономын аргыг хэрэглэх жишээ:
“Монголын үндэсний ардчилсан хувьсгал
(1921)”бүлэг буюу нэгж хичээлээр
(дидактик нэгжийг нь томсгосон ) эл
түүхэн чухал үйл явдлын тухай сурагчдын
мэдлэг эзэмшилтийг солотаксономын
(таксоном гэдэг нь шалгуурын дагуу
ангилах,системчлэх гэсэн утгатай) аргаар
үнэлэж үзье!

17. “Монголын үндэсний ардчилсан
Сурагчдын мэдлэг хувьсгал |1921| ” нэгж хичээлийг
эзэмшилтийг үнэлэх судалсаны эцэст сурагчдын мэдлэг
№ Солотаксономын 5 эзэмшилтийг бүтэцчилэн
түвшин илрүүлж, үнэлэх жишээ:
Бүтцийн өмнөх түвшин Жишээ 1 : Сурагч Монголд 1921
(Энэ түвшинд сурагчид онд хувьсгал гарсан тухай зөвхөн
мэдлэгийн нэг л тоочсон төсөөлөлтэй байна. Өөрөөр
элементийг ухаарч хэлбэл, үнэлгээний даалгаврыг
ойлгосон, ойлголт үүнийг л илрүүлэхээр
1 хоорондын холбоос, утга тооцвол,бүтцийн өмнөх түвшний
учир тодорхой бус буюу мэдлэгийн нэг л элементийг
байна.) үнэлэхэд хүрнэ гэсэн үг.

18. Дан бүтцийн Жишээ 2 : Энэ хувьсгал ямар нөхцөл,
түвшин (Сурагчдын шалтгаанаас гарсан, зорилго, үр дүн нь
эзэмшсэн болон юу байсан, 1911 оны хувьсгалтай ямар
бүтээсэн мэдлэг холбоотой байсан зэрэг тухайн
2 хоорондоо мэдлэгийн эдгээр бүтцүүд салангад,
холбоогүй, салангид хоорондоо бүхэллэг болж холбогдоогүй,
байдалтай байна, дан бүтэцтэй байна. Тухайлбал, 1919 онд
бага хэмжээний Хятадууд Монголын автономийг
мэдээллийг хялбар устгасанаар Монгол улс хятадын нэг
эзэмшиж чаддаг.) муж болж хувирсан учир харийн
ноѐрхлыг түлхэн унагаах, улсынхаа
тусгаар тогнолыг сэргээхийн төлөө
тэмцэх, нийгмийн өөрчлөлт хийх
зайлшгүй нөхцөл, шалтгаантай
тулгарсанаас 1921 оны хувьсгал гарсан
зэргээр уг хувьсгалын шалтгаан ба
зорилгыг холбон ойлгоогүй байна.
Үнэлгээний даалгавар боловсруулахдаа
эл онцлогийг тооцох

19. Давхар бүтцийн Жишээ 3 : 1921 оны хувьсгалын
түвшин (Хоорондоо нөхцөл,шалтгаан,зорилго |харгис дайсныг
холбоо бүхий хэд цэвэрлэх,алдагдсан эрхийг эргүүлэн
хэдэн ойлголтыг авах,төр,шашныг үнэн сэтгэлээр бататган
ухаарч ойлгосон, мандуулах,дарлах,дарлагдахын зовлонгүй аж
3
ойлголт хоорондын төрөх г.м.|, эхлэл, явц, удирдах болон
холбоосыг тогтоож хөдөлгөгч, дэмжигч хүч, ялалт, үр дүн,
чадахуйц байна. зөрчил, нөлөөлөл, сургамж зэрэг тухайн
Өөрөөр хэлбэл, оюун мэдлэгийн эдгээр элементүүдийн хооронд
ухаанд ойлголтын тодорхой холбоос, сүлжээ тогтсон
сүлжээ-зураглал байна.Өөрөөр хэлбэл,эл хувьсгалын тухай
үүссэн байна.) бүхэллэг мэдлэгийг бүрдүүлж байгаа энэ 11
элементийг холбоосонд нь илрүүлэх
даалгавраар үнэлэх

20. Учир шалтгааны Жишээ 4: Уг хувьсгалын тухай
түвшин (Ойлголтын мэдлэгийн дээрх 11 элемент нь
тогтолцоо, шалтгаан, шалтгаан,үр дагавраар холбогдсон бүхэл
үр дагаврын холбоонд тогтолцоот мэдлэг болсон байна.
бүрдэж, тогтолцоо Үүнийг тогтолцоонд нь илрүүлэх
4
үүсгэгч холбоо, даалгавар боловсруулах.
холбооны мөн чанарыг
үнэлж чаддаг байна.)

21. Хийсвэрлэлтийн Жишээ 5:
түвшин (тухайн 1921 оны хувьсгалын тухай
эзэмшсэн ойлголтод тогтолцоот мэдлэгээ шинэ нөхцөлд
шинэ ойлголт нэмэх,
болон өөр түүхэн үйл явдлыг
зохиомжлох, бусад
мэдлэгийн салбарын хийсвэр сэтгэхүйн үйлүүдээрээ
ойлголтыг хооронд нь үнэлж чаддагийг илрүүлэх
холбож чаддаг. Өөрөөр даалгаварууд байна.
5 хэлбэл, мэдлэгийг шинэ
нөхцөлд ашиглах
чадвартай болох буюу
мэдлэгийн элементийг
шинэ, хийсвэр төлөвт
нэгтгэж чаддаг болсон
байна.)

22. Та COLO таксономийн аргыг
хэрхэн ашиглах тухай
сонирхож байвал үнэгүй
сургалтанд хамрагдаж
болно.

23. Холбоо барих хаяг: tungalag_0920@yahoo.com
www.baigaliinuhaan.blogmn.net гэсэн хаягуудаар
хандаж болохоос гадна 99399029 дугаарын утсаар
ярина уу?
23