1. Молекул генетикийн
бодлого
• Бодлого1. ДНХ-ийн нэг гинжин дээр
АААТТГГЦЦЦ ГЦгэсэн дараалалтай
байвал нөгөө гинжин дээр ямар
дараалал үүсэх вэ? Хэдэн ген байна
вэ?
Үндэслэл:
1.Нуклеотидэд байгаа азотлиг суурийн
нэрээр нуклеотидийг нэрлэнэ. Азотлиг
суурийн эхний үсгээр /АТГЦ/ тэмдэглэдэг.
2. А=Т, Г=Ц холбогдохыг Чаргаффын дүрэм
гэнэ.
3. Нэг ген 3 нуклеотидээс тогтоно.
Комплементари зохицлын хууль зүй бол А-Т, Г-Ц нуклеотидууд холбогдоно.
Энэ бодлогын хариу: ТТТААЦЦГГГЦГ гэсэн нуклеотидийн дараалал нөгөө гинжин
дээр оршино.
Бодлого 2.
• ДНХ-ийн хос гинжин дээр 15 % нь Тиминтэй
нуклеотид байсан бол хэдэн хувийг
Аденинтай нуклеотид эзэлдэг вэ?
• ДНХ-ийн хос гинжин дээр 25 % нь Гуанинтай
нуклеотид байсан бол Аденинтай
нуклеотид хэдэн хувийг эзлэх вэ?
Бодлого 2:
1-р бодлогын хариулт: А-Т холбогдох учир 15% байна.
2-р бодлогын хариулт: 25%Гуанин+25% Цитозин=50% ГЦ
100%-50%ГЦ=50%АТ
50%АТ:2=25% Аденин байна.
Гэртээ
 Х.Тэрбиш нар "Биологи10-11" номны 80-
89 хуудсыг уншин гол зүйлийг схемчлэн
тэмдэглээрэй.
Схемчлэн бичсэн зүйлээрээ 10 тест хийн,
багшдаа үзүүлээрэй.
"Ерөнхий биологи 9-10" номноос 96-106
хуудсыг харьцуулан ашиглана уу?
Ашиглах ном зохиол:
1. А.Гүрбадам, Г.Данзан, Н.Даваа нар. Биологи. УБ 1990.
2. А.Гүрбадам нар .Биологи. 40-53-р хуудас
3. И.Пүрэвдорж. Удамшил. Улаанбаатар. 1991.123 хуудас.
4. А.П.Пехов.Биология обшая генетика
5. Х.Тэрбиш нар .Биологи. 80-89-р хуудас
“Эсийн химийн найрлага “ хичээлээр өөрийгөө шалгах асуулт:
1. Шим бус бодист орох нэгдэл аль нь вэ?
A. Фосфорын хүчлийн үлдэгдэл фермент юм уу тэдгээрийн физиологийн
идэвхийг өөрчилдөг.
B. Хүхрийн хүчлийн үлдэгдэл усанд уусдаггүй гаднын бодистой нэгдэж,
тэдгээрийг уусамтгай болгон, эсээс гадагшлуулдаг.

2. C. Азотлиг хүчил , калийн давс зэрэг ургамлын эрдэс тэжээлийн чухал
үүрэгтэй.
D. Бүх хариулт зөв.
2.Төмөр ямар бүтцэд оролцдог вэ?
A. Хлорофиллийн бүтцэд оролцоно.
B. Шүдний найрлаганд оролцоно.
C. Ясны найрлаганд оролцоно.
D. Гемоглобины бүтцэд оролцоно.
3.Усны ямар чадвараас амьд биеийн эд эсийн хооронд жигд дулаан байх вэ?
1.Усны дулаан дамжуулах чадвар
2.Ус сайн уусгах чадвар
3.Ус цахилгааныг сайн дамжуулах
A. 1,2
B. 2
C. 3
D. 1
4. Удамшлын мэдээллийг хадгалагч хэсэг аль нь вэ?
1. РНХ 2.ДНХ 3.Дезоксирибонуклейн хүчил
A. 1
B. 2
C. 3
D. 2,3
5.ДНХ-ийн молекулын мономерын бүтцийг нэрлэнэ үү?
1. Дезоксирибоз 2.Тимин 3.Фосфорын хүчлийн үлдэгдэл
A. 1,2
B. 2,3
C. 1
D. 1,2,3
6. ДНХ-ийн нэг гинжин дээр ГЦАТАА гэсэн дараалалтай бол нөгөө гинжний нуклеотидийн
дарааллыг олно уу?
A. ГГЦЦТТА
B. ЦЦГГТТА
C. ААТТГГЦ
D. ЦГТАТТ
7. ДНХ-ийн нуклеотидуудын дотор тимин 10 % тай байсан бол аденин хэдэн байх вэ?
A. 40
B. 60
C. 30
D. 10
8. ДНХ-ийн нуклеотидуудын найрлаганд гуанин 23 %-тай байсан бол аденин хэдэн хувьтай байх
вэ?
A. 23
B. 46
C. 40
D. 27
9. Шим бодисыг нэрлэнэ үү?
1.Уураг 2.Нүүрс ус 3.Өөх-тос 4.Нуклейн хүчил
A. 1,2
B. 2,3

3. C. 3,4
D. 1,2,3,4
10. Шим бус бодист ордоггүй нэгдлийг сонгоно уу?
1.Уураг 2.Нүүрс ус 3.Ус 4.Нуклейн хүчил
A. 1,2
B. 2,3
C. 3,4
D. 1,2,4
Бүх хариулт: D