SlideShare a Scribd company logo
1 of 19
HNSE 021 NOTES
SEPEDI ASPECTS IN CONTEXT
TIRO
 LEBA
 TIRO
 LEDIRI
TIRO(LEBA)
 LESALASUPILEBA
 LEBA LA TLHALOSO
 LEBA LA TSWALANO/NA LE
 LEBA LA TSWANTSHO
LEBA
 LEBA LA TLHALOSO
 Le na le leina kgopolo
 Mosadi yo boleta(a gona tiro)
 LESALASUPILEBA
 Morutisi so( a gona tiro)
 Bana ba sekolo ba kua
 LEBA LA TSWALANO/NA LE
 Mosadi o na le ngwana
 Monna o na le mosadi
 LEBA LA TSHWANTSHO
 Monna ke mpsa
 Monna ke tau
LEDIRI
 MEHUTA YA MADIRI
 Lediredi
 Ledirani
 Ledirolli
 Lediregi
 Lediraki
 Lentiri
 Ledirisi
 Ledirisisi
 Leitiri
 Ledirollogi
 Lephethi
 lebjale
MAFOKO
 Mafoko ke sehlopha sa mantshu seo se na lego le tiro, molaetsa, le kgopolo
ye e feletsego
 THABEKUTU- Ke kgopolokgolo ya lefoko
 THABE- ke tiro
MEHUTA YA MAFOKO
 LEFOKONOLO/LEFOKO THWI
 Le nale tiro e tee
 Monna o betha mosadi
 LEFOKONTSI
 Ke lefoko leo le na lego dithabekutu tse pedi tseo di ekemego
 Monna o betha bana gomme bana ba a lla
 LEFOKOFOKWANA
 Le nale thabekutu le dithabe tsa go ithekga
 Monna wa go betha o a ja
 Lekgema la thabeng le bolaile motho
DITHABE(MEHUTA YA DITHABE)
 THABEHLAODI
 LEHLAODI KE LENTSU LEO LE HLAOLAGO LEINA LEFOKONG
 Monna o betha mosadi yo a llago
 THABEINA
 Ke sehlophantsu seo se nago le tiro ga mmogo le leina
 Monna o betha wa go lla
 THABEHLATHINAKO
 Monna o betha mosadi ge a lla
 Mosadi o apea dijo manthapama
 THABEHLATHIFELO
 Ke tla le folosa mo go emego batho
 THABEHLATHIPEELANO (KWANO)
 Ge o ka mmema ke tlatla
 Ketla apea ge letsatsi lesobela
CONTIN…………
 THABEHLATHITESELETSANO
 Ke tlano reka le ge o ka se mpatele.
 THABEHLATHIMORERO
 Monna o betha mosadi gore a lle
 Bana ba a bala gore ba tswelele
 THABEHLATHIBAKA
 Mosadi o a lla ka gore monna o a mmetha
TLHALOSONTSI
 Ke sehlopha sa mantsu seo se nago le hlaloso ya go feta e tee.
 E tlisa ke lentsu
 E tlisa ke popego ya lefoko
 NTSUTEE
 MOHLALA
 POPOFOKO
NTSUTEE
 TSOGA
 Go tsoga ga go loya
 Go tsoga mesong(nako)
 Go thoma le goba le sa gago
 Go tsoga fase ka ge obe o wele
 Go thoma go kwesisa ka phaphoseng
 Go thoma go hlalefa
 MAKHURA
 A go tlola
 A go apea
 A koloi
POPOFOKO
 MOKGEKOLO YOLA O NA LE LEINO LE TEE LAGO BOLA
 O le swere
 Go setse le tee
 Gare ga meno ao a lego gona o setse ka le le tee
 MOKGEKOLO YOLA O JA LESELA
 O apara botse
 Oa le ja bjalo ka sejo
 Ge a roka o berekisa le le ntsi
 MONNA WA GAGWE O PHELA KA DIHLONG
 O tshaba batho
 O phela ka go ja phoofolo yeo ba rego ke hlong
 MOTHO YO MODIMO O A MORATA
 Motho yo o rata ke modimo
 Motho yo modimo oa morata
TLHAOLO
 LEHLAODI LA MMALA
 Mosadi yo moso
 Borokgo bjo bosweu
 Lehlaodi le tsea hlogo ya leina
 LEHLAODI LA SEBOPEGO
 Mosadi yo mosese
 Monna yo motelele
 Monna yo mokopana
 LEHLAODI LA PALO
 Bana ba bararo
 Monna yo motee
LEAMANYI
 LEAMANYIDIRI
 NB: Mehuta ye mebedi ya leamanyi (la twii le la tharedi)
 Le nale makgokedi a mabedi
 Monna yo a sepelago
 Sekolo se se rutago
 LEAMANYIRUI
 NB: o hlaola ka leina ka leinarui
 Dipudi tsa gagwe
 Basadi ba ka
 LEAMANYIHLATHI
 Dipudi tsa thabeng
 Dimpsa tsa lesokeng
 Bosego bja maabane
CONTINU………………………..
 LEAMANYIINA (LEINAKGOPOLO)
 Monna yo boleta
 Mosetsana yo bogale
 LEAMANYISALA
 Dikoloi tsa bona
 Sebjana sa bona
LEHLATHI
 Lehlathi Ke lentsu leo le hlathago modiro, le re botsago gore modiro o dirilwe
neng, kae le bjang.
 MEHUTA YA MAHLATHI
 Mahlathi a tlhago
 Mahlathi a sego a tlhago
 MAHLATHI A TLHAGO/ LEHLATHI LA LEFELO
 O dutse fase
 O nametse godimo ga mahlare
 MAHLATHI A TLHAGO/LEHLATHI LA NAKO
 O fihlile maabane
 Ke tlile mesong
 MAHLATHI A TLHAGO/LEHLATHI LA MOKGWA
 O bethilwe kudu
MAHLATHI AO E SEGO A TLHAGO
 TIRISO YA MOSELANA WA –ng
 Nokeng
 HLOGO YA TIRISO YA GO-
 O ile go maponya
 TIRISO YA HLOGO YA GA-
 Ga Masemola
 TIRISO YA HLOGO YA KA-
 Ka sakeng
 Ka ganong
 Ka lapeng
 TIRISO YA LESALASUPI
 MO
 MOO
 MOLA
THULAGANYO
 1.KALOTABA
 Mongwadi o tsweletsa tikologo le baanegwa
 Bothata bo thoma go tsweletsa nko
 2.PHEKGOGO
 Bothata bo tswela nyanyeng
 3.THULANONTLE
 E tswelela ge baanegwa ba elwa ka polelo goba ka diatla
 4.THULANOGARE
 Motho o swanetse go tsweletsa megopolo ye mebedi yeo e thulanago.
 5.SEHLOA
 Ditaba di thoma go thatafala le go feta ga gona tharollo
 TLEMOLLO YA LEHUTO
 Bothata bo thoma go rarollwa
 Mohlala: go iwa maphodiseng gore a sware makgodu.
MAFETSO
 Bothata bo ya bofelong
 Mohlala Go iwa maphodiseng ebile go letelwa phetolo gore sephetho se
tsewe
 DIKOKWANE TSA THULANO (GORE THULANO E BE GONA)
 1.SEBAKWA
 2.MOHLOHLELETSI
 MOLWANTSHI
 MOLWANTSHWA

More Related Content

What's hot

MAKOPANYI PRESENTATION-2022.pptx
MAKOPANYI PRESENTATION-2022.pptxMAKOPANYI PRESENTATION-2022.pptx
MAKOPANYI PRESENTATION-2022.pptxTumiso Ledwaba
 
Tshekatsheko ya sereto sa "Hlapa ngwana'mokgalabje"
Tshekatsheko ya sereto sa "Hlapa ngwana'mokgalabje"Tshekatsheko ya sereto sa "Hlapa ngwana'mokgalabje"
Tshekatsheko ya sereto sa "Hlapa ngwana'mokgalabje"Thabiso magolela
 
AFT POELETSO Presentation.pptx
AFT POELETSO Presentation.pptxAFT POELETSO Presentation.pptx
AFT POELETSO Presentation.pptxThandiMabala
 
Tshekatsheko ya Theto "Mphakišetše"
Tshekatsheko ya Theto "Mphakišetše"Tshekatsheko ya Theto "Mphakišetše"
Tshekatsheko ya Theto "Mphakišetše"Thabiso magolela
 
S.M GWALA Leano a thuto presentation
S.M GWALA Leano a thuto presentation S.M GWALA Leano a thuto presentation
S.M GWALA Leano a thuto presentation MokgadiGwala
 
Maina le mehuta ya maina (Nouns and types of nouns)
Maina le mehuta ya maina (Nouns and types of nouns)Maina le mehuta ya maina (Nouns and types of nouns)
Maina le mehuta ya maina (Nouns and types of nouns)Thabiso magolela
 
Mpslay1(Sepedi) presentation
Mpslay1(Sepedi) presentationMpslay1(Sepedi) presentation
Mpslay1(Sepedi) presentationDimakatsoMonama
 
Mehuta ya Madiri.
Mehuta ya Madiri.Mehuta ya Madiri.
Mehuta ya Madiri.Itumeleng21
 
SepediASSIGNMENT2 (1) (2) (1).pptx
SepediASSIGNMENT2 (1) (2) (1).pptxSepediASSIGNMENT2 (1) (2) (1).pptx
SepediASSIGNMENT2 (1) (2) (1).pptxKwenaTladi
 
Madiri le mehuta ya wona.pptx
Madiri le mehuta ya wona.pptxMadiri le mehuta ya wona.pptx
Madiri le mehuta ya wona.pptxLefateNicholus
 
Sepedi methodmicro lesson
Sepedi methodmicro lessonSepedi methodmicro lesson
Sepedi methodmicro lessonmakgatho matjia
 
AFT 220 PRESENTATION_Sehlopha B copy.pptx
AFT 220 PRESENTATION_Sehlopha B copy.pptxAFT 220 PRESENTATION_Sehlopha B copy.pptx
AFT 220 PRESENTATION_Sehlopha B copy.pptxKaraboKerry
 

What's hot (20)

Madiri
MadiriMadiri
Madiri
 
Theto
ThetoTheto
Theto
 
MAKOPANYI PRESENTATION-2022.pptx
MAKOPANYI PRESENTATION-2022.pptxMAKOPANYI PRESENTATION-2022.pptx
MAKOPANYI PRESENTATION-2022.pptx
 
Sepedi4 micro lesson 20 may 2021
Sepedi4 micro lesson 20 may 2021Sepedi4 micro lesson 20 may 2021
Sepedi4 micro lesson 20 may 2021
 
Tshekatsheko ya sereto sa "Hlapa ngwana'mokgalabje"
Tshekatsheko ya sereto sa "Hlapa ngwana'mokgalabje"Tshekatsheko ya sereto sa "Hlapa ngwana'mokgalabje"
Tshekatsheko ya sereto sa "Hlapa ngwana'mokgalabje"
 
Mehuta ya maina
Mehuta ya mainaMehuta ya maina
Mehuta ya maina
 
AFT POELETSO Presentation.pptx
AFT POELETSO Presentation.pptxAFT POELETSO Presentation.pptx
AFT POELETSO Presentation.pptx
 
Tshekatsheko ya Theto "Mphakišetše"
Tshekatsheko ya Theto "Mphakišetše"Tshekatsheko ya Theto "Mphakišetše"
Tshekatsheko ya Theto "Mphakišetše"
 
S.M GWALA Leano a thuto presentation
S.M GWALA Leano a thuto presentation S.M GWALA Leano a thuto presentation
S.M GWALA Leano a thuto presentation
 
Magoro a maina(Prefix)
Magoro a maina(Prefix)Magoro a maina(Prefix)
Magoro a maina(Prefix)
 
Maina le mehuta ya maina (Nouns and types of nouns)
Maina le mehuta ya maina (Nouns and types of nouns)Maina le mehuta ya maina (Nouns and types of nouns)
Maina le mehuta ya maina (Nouns and types of nouns)
 
Mpslay1(Sepedi) presentation
Mpslay1(Sepedi) presentationMpslay1(Sepedi) presentation
Mpslay1(Sepedi) presentation
 
Mehuta ya madiri
Mehuta ya madiriMehuta ya madiri
Mehuta ya madiri
 
meselana ya madiri
meselana ya madirimeselana ya madiri
meselana ya madiri
 
Mehuta ya Madiri.
Mehuta ya Madiri.Mehuta ya Madiri.
Mehuta ya Madiri.
 
SepediASSIGNMENT2 (1) (2) (1).pptx
SepediASSIGNMENT2 (1) (2) (1).pptxSepediASSIGNMENT2 (1) (2) (1).pptx
SepediASSIGNMENT2 (1) (2) (1).pptx
 
Madiri le mehuta ya wona.pptx
Madiri le mehuta ya wona.pptxMadiri le mehuta ya wona.pptx
Madiri le mehuta ya wona.pptx
 
Sehlopha J aft (2).pptx
Sehlopha J aft (2).pptxSehlopha J aft (2).pptx
Sehlopha J aft (2).pptx
 
Sepedi methodmicro lesson
Sepedi methodmicro lessonSepedi methodmicro lesson
Sepedi methodmicro lesson
 
AFT 220 PRESENTATION_Sehlopha B copy.pptx
AFT 220 PRESENTATION_Sehlopha B copy.pptxAFT 220 PRESENTATION_Sehlopha B copy.pptx
AFT 220 PRESENTATION_Sehlopha B copy.pptx
 

Aspect of Sepedi in Context

  • 1. HNSE 021 NOTES SEPEDI ASPECTS IN CONTEXT
  • 3. TIRO(LEBA)  LESALASUPILEBA  LEBA LA TLHALOSO  LEBA LA TSWALANO/NA LE  LEBA LA TSWANTSHO
  • 4. LEBA  LEBA LA TLHALOSO  Le na le leina kgopolo  Mosadi yo boleta(a gona tiro)  LESALASUPILEBA  Morutisi so( a gona tiro)  Bana ba sekolo ba kua  LEBA LA TSWALANO/NA LE  Mosadi o na le ngwana  Monna o na le mosadi  LEBA LA TSHWANTSHO  Monna ke mpsa  Monna ke tau
  • 5. LEDIRI  MEHUTA YA MADIRI  Lediredi  Ledirani  Ledirolli  Lediregi  Lediraki  Lentiri  Ledirisi  Ledirisisi  Leitiri  Ledirollogi  Lephethi  lebjale
  • 6. MAFOKO  Mafoko ke sehlopha sa mantshu seo se na lego le tiro, molaetsa, le kgopolo ye e feletsego  THABEKUTU- Ke kgopolokgolo ya lefoko  THABE- ke tiro
  • 7. MEHUTA YA MAFOKO  LEFOKONOLO/LEFOKO THWI  Le nale tiro e tee  Monna o betha mosadi  LEFOKONTSI  Ke lefoko leo le na lego dithabekutu tse pedi tseo di ekemego  Monna o betha bana gomme bana ba a lla  LEFOKOFOKWANA  Le nale thabekutu le dithabe tsa go ithekga  Monna wa go betha o a ja  Lekgema la thabeng le bolaile motho
  • 8. DITHABE(MEHUTA YA DITHABE)  THABEHLAODI  LEHLAODI KE LENTSU LEO LE HLAOLAGO LEINA LEFOKONG  Monna o betha mosadi yo a llago  THABEINA  Ke sehlophantsu seo se nago le tiro ga mmogo le leina  Monna o betha wa go lla  THABEHLATHINAKO  Monna o betha mosadi ge a lla  Mosadi o apea dijo manthapama  THABEHLATHIFELO  Ke tla le folosa mo go emego batho  THABEHLATHIPEELANO (KWANO)  Ge o ka mmema ke tlatla  Ketla apea ge letsatsi lesobela
  • 9. CONTIN…………  THABEHLATHITESELETSANO  Ke tlano reka le ge o ka se mpatele.  THABEHLATHIMORERO  Monna o betha mosadi gore a lle  Bana ba a bala gore ba tswelele  THABEHLATHIBAKA  Mosadi o a lla ka gore monna o a mmetha
  • 10. TLHALOSONTSI  Ke sehlopha sa mantsu seo se nago le hlaloso ya go feta e tee.  E tlisa ke lentsu  E tlisa ke popego ya lefoko  NTSUTEE  MOHLALA  POPOFOKO
  • 11. NTSUTEE  TSOGA  Go tsoga ga go loya  Go tsoga mesong(nako)  Go thoma le goba le sa gago  Go tsoga fase ka ge obe o wele  Go thoma go kwesisa ka phaphoseng  Go thoma go hlalefa  MAKHURA  A go tlola  A go apea  A koloi
  • 12. POPOFOKO  MOKGEKOLO YOLA O NA LE LEINO LE TEE LAGO BOLA  O le swere  Go setse le tee  Gare ga meno ao a lego gona o setse ka le le tee  MOKGEKOLO YOLA O JA LESELA  O apara botse  Oa le ja bjalo ka sejo  Ge a roka o berekisa le le ntsi  MONNA WA GAGWE O PHELA KA DIHLONG  O tshaba batho  O phela ka go ja phoofolo yeo ba rego ke hlong  MOTHO YO MODIMO O A MORATA  Motho yo o rata ke modimo  Motho yo modimo oa morata
  • 13. TLHAOLO  LEHLAODI LA MMALA  Mosadi yo moso  Borokgo bjo bosweu  Lehlaodi le tsea hlogo ya leina  LEHLAODI LA SEBOPEGO  Mosadi yo mosese  Monna yo motelele  Monna yo mokopana  LEHLAODI LA PALO  Bana ba bararo  Monna yo motee
  • 14. LEAMANYI  LEAMANYIDIRI  NB: Mehuta ye mebedi ya leamanyi (la twii le la tharedi)  Le nale makgokedi a mabedi  Monna yo a sepelago  Sekolo se se rutago  LEAMANYIRUI  NB: o hlaola ka leina ka leinarui  Dipudi tsa gagwe  Basadi ba ka  LEAMANYIHLATHI  Dipudi tsa thabeng  Dimpsa tsa lesokeng  Bosego bja maabane
  • 15. CONTINU………………………..  LEAMANYIINA (LEINAKGOPOLO)  Monna yo boleta  Mosetsana yo bogale  LEAMANYISALA  Dikoloi tsa bona  Sebjana sa bona
  • 16. LEHLATHI  Lehlathi Ke lentsu leo le hlathago modiro, le re botsago gore modiro o dirilwe neng, kae le bjang.  MEHUTA YA MAHLATHI  Mahlathi a tlhago  Mahlathi a sego a tlhago  MAHLATHI A TLHAGO/ LEHLATHI LA LEFELO  O dutse fase  O nametse godimo ga mahlare  MAHLATHI A TLHAGO/LEHLATHI LA NAKO  O fihlile maabane  Ke tlile mesong  MAHLATHI A TLHAGO/LEHLATHI LA MOKGWA  O bethilwe kudu
  • 17. MAHLATHI AO E SEGO A TLHAGO  TIRISO YA MOSELANA WA –ng  Nokeng  HLOGO YA TIRISO YA GO-  O ile go maponya  TIRISO YA HLOGO YA GA-  Ga Masemola  TIRISO YA HLOGO YA KA-  Ka sakeng  Ka ganong  Ka lapeng  TIRISO YA LESALASUPI  MO  MOO  MOLA
  • 18. THULAGANYO  1.KALOTABA  Mongwadi o tsweletsa tikologo le baanegwa  Bothata bo thoma go tsweletsa nko  2.PHEKGOGO  Bothata bo tswela nyanyeng  3.THULANONTLE  E tswelela ge baanegwa ba elwa ka polelo goba ka diatla  4.THULANOGARE  Motho o swanetse go tsweletsa megopolo ye mebedi yeo e thulanago.  5.SEHLOA  Ditaba di thoma go thatafala le go feta ga gona tharollo  TLEMOLLO YA LEHUTO  Bothata bo thoma go rarollwa  Mohlala: go iwa maphodiseng gore a sware makgodu.
  • 19. MAFETSO  Bothata bo ya bofelong  Mohlala Go iwa maphodiseng ebile go letelwa phetolo gore sephetho se tsewe  DIKOKWANE TSA THULANO (GORE THULANO E BE GONA)  1.SEBAKWA  2.MOHLOHLELETSI  MOLWANTSHI  MOLWANTSHWA