projekt kimi

1. Pjeter Budi
Autor I 4 veprave fetare ne gjuhen shqipe.
Vepra e par e tij eshte Dokrina e Kershtene ,nje perkthim I
katekizmit te Shen Robert Belarminit(1542-1621). U botua ne
Rome ne 1618 dhe ruhet nje kopje origjinalene biblotekene
Vatikanit.Kryefaqja e titullitpermban keto te dhena :
(Dokrina e krishtere e hartuar per nder te kuujtimitdritplote te
Papa Klementit VIII nga Robert Belarmini prift I shoqerise se
Jezusit ,tani kardinalI kishes se shenjte Santa Maria in via.
Perkthyer ne gjuhen shqipe nga reverend Don Pjeter Budi nga
Guri I Bardhe ne Rome ,nga Bartolomeu zaneti 1618.me lejen e
eproreve). Perkthimi shqip i Doktrines kristiane prej Pjeter
Budit perbehet nga 169 faqe.
Botimi I dyte I Budit permban tri veprat e tij te tjera. Ballina
mban titullinritual romak dhe pasqyre rrefimi. Pekthyer nga
Pjeter Budi peshkop i sapes dhe sardes. Dhene per shtyp me
bujarinee zotit tone me te perndershem Grigor XV
.Rome.Bartolomeu Zaneti 1621 . me lejen e eproreve ). Ky
botim permban :1) nje permbledhjeprej 319 faqe lutjesh dhe
kungatash me komente ne gjuhen shqipe 2) nje veper e
shkurter me titull kush thote meshe keto kafshe i duhete me
sherbyem 16faqe shpjegime meshash dhe 3 ) pasqyra e
trrefyemit nje perkthim 401 faqesh ose me sakt nje pershtatje e
Specchio di confesione te Emerio de Bonis i cilesuarnga budi si

2. nje lllojbashkebisedimi shpirteror fetar shume i dobishem per
ata qe nuk kuptojne gjuhen tjeter pervec gjuhes amtare shqipe.
Si ritualiroman ashtu edhe pasqyra e trrefyemit kan shtojcene
vargje ne gjuhen shqipe. Gjuha e perdorur nga budi ne veprat e
tij eshte nje forme arkaike e gegerishtes qe ruan disa tipare
fonetike interesante. Eqrem Cabej ka verejture se Budi esht
munduarme fort te ndjeke nje fare norme letrare se te
shkruaje thjesht ne dialektinvenas te tij ,gje qe perseri mund te
merret si tregues i ekzistences se nje fare tradite letrare ne
shqiperine veriore. Alfabetii tij eshte i ngjashem me te te
paraardhesitGjon Buzukut ndonese Budi ne asnje vend nuk e
ze ne goje Buzukun. Pjeter Budi eshte gjithashtu shkrimtari i par
ne Shqiperi qe iu perkushtua poezise. Veprat e tij perfshijne
rreth 3300 vargje fetare thuajse te gjitha ne strofa kater vargje
me rime te kembyer. Kjo poezi nentembedhjetpoema gjithesej
perfshin si perkthime poetike ashtu edhe poezi origjinalenga
Budi vete si edhete pakten nje e ndoshta edhe dy vjersha nga
nje Pal Hasi ose Pali prej hasit. Pjesa me e madhe e kesaj
poezie teterrokeshe qe eshte edhe norme ne poezine popullore
shqiptare. Edhe pse poezise fetare te Budit nuk i mungon stili
meqenese permbajtjen e ka imitim te poezise moraliste italiane
te kohes ajo nuk eshte mjaft origjinale.Atij i pelqeninme
shume temat biblike,panegjeriket dhe motivet universalefjalla
vjen ,ai i pashmangshmerise se vdekjes. As rimat e tij nuk jane
gjithmon elegante gje qe vjen padyshim pjeserisht edhe nga

3. leksiku i tij i kufizuar qe eshte llogariturderi ne 2453 fjale. Ne
paratheniene tij per doktrinen e kershtene Budi thote : Me
pare hodhane gjuhen tone dy kapituj te Dites se gjyqit te fundit
te shkruar nga shume i perndershmi i devotshmi prifti Pal i
Hasit. Kjo dite e gjyqit ishte nje pershtatje mjeshterore ne
gjuhen shqipe sipas ritmit te saj teterrokesh ,himnit te njohur
latinishtte mesjetes te Dies irae ,te murgut Franceskan Thoma
nga celano rreth 1200-1255).