1. tekst Adri vAn Beelen reportage 13
De dokter op preventieconsult
in idyllisch Griekenland
Enkele keren per jaar reist een groep van acht Nederlandse huisartsen af naar het kustplaatsje
Mavrovouni in de Griekse Peloponessos om er de vijfdaagse nascholing Zin in Huisartsenzorg te volgen.
De vijfdaagse nascholing is bedoeld om een nieuwe balans in het werk te vinden en waar nodig nieuwe
keuzes te maken. Mednet reisde mee en sprak met enkele deelnemers.
D e geur van olijven en gegrilde vis waait
over het strand van de Griekse badplaats
Mavrovouni. In hotel Stavros tou notou (‘Zui-
vouni. Roost-Weideli neemt in totaal ongeveer
vijf uur voor haar rekening met het onderdeel
In beweging, lichaamsoefeningen op het strand.
lichaam. Dat klinkt misschien wat obligaat,
“maar huisartsen doen zelf niet anders dan
deze kerngedachte bij hun patiënten onder de
derkruis’) kunnen gasten linea recta vanuit hun De deelname aan het programma levert 26 aandacht brengen”, vertelt Van de Ven. “Het is
kamer het warme zand oplopen om een duik accreditatiepunten op, waarvan zeven voor de vraag welk advies de huisarts zichzelf geeft
te nemen in het aangename zeewater. Aan de intercollegiale toetsing. Een van de kernge- als het gaat om een gezonde leefstijl en een
horizon steken rotsachtige bergen af tegen een dachten is: een gezonde geest in een gezond optimale balans tussen werkdruk en werkple-
strakblauwe lucht. De branding ruist zoals het zier. De dokter op preventieconsult dus. Want
hoort. Kortom: idyllisch. Trainer Angèle van de Ven soms kan het nodig zijn om nieuwe keuzes te
Juist deze plek is volgens trainer Angèle van de maken. Bijvoorbeeld tussen solitair werken of
Ven (42) van het bureau Van de Ven Training werken in een team. Tussen veel zelf doen of
& Advies ideaal voor een nascholingscursus. meer delegeren. Tussen alles blijven doen of
“Hier kunnen huisartsen afstand nemen van juist kiezen voor een specialisatie. Daar wordt
hun werk en er tegelijkertijd over nadenken”, hier allemaal over nagedacht.”
zegt ze. “Niet alleen om te ontdekken hoe zij
het plezier in hun werk kunnen vergroten, Staking
maar soms ook om het roer helemaal om te Een andere kerngedachte van de training,
gooien. Regelmatig worden er dan ook verras- omgaan met verandering, wordt bij de huidige
sende keuzes gemaakt. Kennelijk speelt de groep artsen meteen in praktijk gebracht, want
omgeving daarin ook een rol.” juist als zij uit Nederland willen vertrekken,
Angèle van de Ven heeft ruime ervaring met staken de luchtverkeersleiders op het vliegveld
het begeleiden en trainen van huisartsen bij van Athene. Daarom wordt de nascholing twee
het verbeteren van al die zaken die in een prak- dagen verschoven. Niet alle huisartsen slagen
tijk van belang zijn: communicatie, samenwer- erin hun afspraken twee dagen te verzetten,
king en organisatie. Enkele keren per jaar rei- zodat er twee cursisten afvallen. De zes overge-
zen ongeveer acht huisartsen naar de bleven cursisten arriveren in een Griekenland
Peloponessos om te ontdekken waar ze nu waar het voor het eerst in maanden ook nog
staan en wat ze verder nog willen. eens begint te regenen. Maar ze laten zich niet
Van de Ven geeft de training samen met de ontmoedigen. Ze hebben een flinke reis achter
Zwitserse bewegingspedagoog Sonja Roost-Wei- de rug: een ruim drie uur durende vlucht naar
deli (48), die een eigen praktijk heeft in Gythio, Athene en vervolgens een busrit van vier uur
de havenstad even ten noorden van Mavro- door de Peleponessos.

2. 14 reportage mednet 11i2011
Het omschakelen van de drukte in Nederland hier achterkomen welke weg ik ga inslaan.” je tussenwervelschijf gevoed wordt’), op een bal
naar de nieuwe situatie in Griekenland vergt Een van de ochtenden is voor het onderdeel In zitten (‘merk hoe je daarna stabieler zit op je zit-
altijd enige aanpassing. Angèle van de Ven: “Als beweging. Bewegingstherapeut Roost-Weideli botten’) en je lijf ‘shaken’ (’70 procent van je
het gaat om ervaren (werk)druk is het bijvoor- werkt op basis van en somati, oud-Grieks voor lichaam is water, breng daar beweging in’).
beeld boeiend om te zien hoe de deelnemers ‘in balans zijn’. Roost-Weideli: “Hier in Grie- Roost-Weideli, die haar loopbaan begon als ver-
hun tijd besteden in de bus, die uitgerust is met kenland, op deze plek aan zee, is letterlijk meer pleegkundige, gebruikt veel anatomische termen
wifi. Worden de laatste e-mails gecheckt of ruimte om je te bewegen en je lichaam te erva- en beelden, wat maakt dat haar methode door
apps gedownload? Benut iemand de tijd om bij ren. Het lichaam is een intelligent systeem, het de artsen wordt begrepen en geaccepteerd.
te slapen of juist om alvast kennis te maken roept stop als het niet langer gaat. Artsen Terwijl iedereen nauwgezet aan de oefeningen
met de overige deelnemers? Wie heeft er uit het weten dat en vertellen het hun patiënten, maar meedoet, gebeurt er iets onverwachts. Plotseling
raam gekeken en gezien hoe het landschap naar zichzelf kijken ze te weinig. Ook een arts wordt Kempenaar emotioneel. Na de oefening
vanaf Athene langzaam steeds ruimtelijker en moet het tot zijn dood met dat ene lichaam trekt ze zich daarom even terug op haar kamer.
bergachtiger werd? Op deze manier kan de doen. Laten ze er dan dus ook vriendelijk voor Later zegt ze: “Ik wist niet wat me overkwam,
deelnemer ontdekken welke invloed hij zelf zijn en ernaar luisteren.” opeens moest ik huilen. Misschien wel door die
eigenlijk heeft op de ervaren (werk)druk.” De cursisten doen in het uur van alles: buigin- zee en die bergen om me heen.” Sonja Roost-
gen in verschillende richtingen (‘stel je voor hoe Weideli weet het ook niet. “Maar dat maakt
Feedback helemaal niet uit”, zegt ze. “Je hoeft niet te ver-
Een van de deelnemers is Nacar Gül (43), een klaren waar die tranen vandaan komen. Ze zijn
Rotterdamse huisarts die aanvankelijk als ver- er soms gewoon.”
zekeringsarts werkte en sinds drie jaar zelfstan-
dig huisarts is. “Ik heb een dag per week een Flexibel
waarnemer, zodat ik nu 3,5 dag kan werken”, Ook wordt er op deze dagen veel aandacht
zegt ze. “Ik draai geen nachtdiensten en doe besteed aan individuele leerdoelen. Angèle van
jaarlijks niet meer dan tien diensten op de de Ven vertelt dat daarbij onder meer een
huisartsenpost. Gelukkig kan ik me dat veroor- accent ligt op de vraag hoe de huisarts flexibel
loven.” kan omgaan met voortdurende veranderingen
De training in Griekenland volgt Gül omdat in zijn huisartsenpraktijk, zijn persoonlijk
ze dit soort nascholing al die jaren heeft moe- leven en de maatschappelijke context. “Er
ten missen. “Maar ik weet hoe belangrijk het wordt gekeken naar wat er kan veranderen in
is. Ik heb in al die jaren dat ik werk weinig de organisatie van zijn praktijk, in de samen-
feedback gehad van anderen, weinig onder- werking en communicatie met zijn collega’s en
steuning. Dat is zwaar. Op een gegeven in het creëren van een optimale werk-privé
moment wil je toch eens horen hoe je het doet balans. Daar zijn de cursisten thuis in Neder-
en of het goed is wat je doet.” land al mee aan de slag gegaan. Ze hebben
Een andere deelnemer is Monique Kempenaar onder meer een vragenlijst ingevuld waarop ze
(36), huisarts in Amsterdam. Ze moet binnen- aangeven wat de belangrijkste reden is geweest
kort een belangrijk besluit nemen. “Nu ben ik om mee te doen aan deze nascholing en wat zij
nog waarnemer in een oude praktijk, maar op dit moment het leukste en het lastigste in
daar kan ik niet echt uit de voeten. Ik wil er het vak vinden. Het is uiteindelijk de kunst

3. reportage 15
om aandacht te geven aan de zaken waar je zelf werd met een jongen met glaswonden, een voornemenS
invloed op uit kunt oefenen en te accepteren man met een dreigend myocardinfarct en een enkele voornemens van de deelnemers
wat je niet kunt veranderen.” patiënt met een anafylactische shock. “Ik bleef na afloop van de training:
koel en heb gewoon gehandeld”, zegt ze. - actief op zoek naar een intervisieclub
Besluit “Later realiseerde ik dat ik dit kon dankzij - beoordelingsgesprekken voeren met
Monique Kempenaar heeft halverwege de mijn goede opleiding.” assistenten
week voor zichzelf opeens duidelijk wat ze wil. Een andere cursist noemt het verhaal van een - oriënteren op een start als huisarts-
Het besluit heeft ze midden in de nacht geno- obese vrouw die rookte en er een slechte leef- opleider
men. “Ik ben nu zelfstandig waarnemer en stijl op nahield. “Ik heb met haar gesproken en - pauzes inpassen in het spreekuur
dacht erover om te associëren, maar ik ben nu getracht haar te doen inzien dat ze haar leefstijl - meer bewegen
van plan ergens anders te solliciteren”, zegt ze. moest veranderen”, zegt de huisarts. “Dat is - de communicatie in de praktijk verbeteren
De andere cursisten zijn enthousiast over haar natuurlijk ontzettend moeilijk. Maar op een - tijdig om ondersteuning vragen
voortvarendheid. Kempenaar legt uit: “Ik ben bepaald moment confronteerde ik haar en zei: - feedback geven structureel inplannen
dit gaan doen omdat ik meer diepgang in mijn ‘Nu moet de knop om’. Wat gebeurde? Die - prioriteiten stellen en taken delegeren
werk wil. Met meer mensen intervisie doen, vrouw stopte met roken, viel 40 kilo af en was
met meer mensen werken en overleggen. En ik gaan sporten. Dat vond ik wel een succes.” Ook heb ik aan anderen laten zien dat iets
wilde weer enthousiast worden. Huisarts zijn is Angèle van de Ven geeft als suggestie aan de bereiken voor een persoon niet altijd vanzelf-
een mooi vak waar je veel kunt uithalen. Maar artsen om aan het einde van iedere dag kort na sprekend en soepel gaat. En als je dan toch iets
soms kan het ook benauwend zijn. Daarom te gaan wat het voor de arts de moeite waard bereikt, geeft dat grote voldoening en blijheid.”
heb ik dit besluit genomen.” maakt. De artsen realiseren zich dat dit een Zitten er ook negatieve kanten aan de nascho-
In deze week wordt over van alles gepraat; het mooi streven is, maar dat nare gebeurtenissen, ling in Griekenland? Gül: “Ja, ik had nog wel
gaat over oorbellen, over het leven na de dood, zoals agressie, regelmatig roet in het eten kun- wat meer rust gewild, we moesten nog te veel
over keuzes in het leven en over de reden om nen gooien. “Om ook op de lange termijn vol- rennen en haasten. Er kan wat mij betreft best
deze nascholing te doen. Nacar Gül zegt: “Ik doening in het werk te blijven ervaren, kan het iets veranderen aan de lestijden en de excursies,
doe nu deze cursus om gewoon eens met colle- helpen regelmatig bewust stil te staan bij de zodat je niet alsmaar op je klok hoeft te kijken.
ga’s over het vak te praten. Huisarts zijn is een goede momenten”, zegt Van de Ven. Dat doe ik hier in Nederland al genoeg.”
drukke baan. Altijd maar luisteren, héél veel Ook Kempenaar kijkt terug op deze week.
luisteren. Dat is vermoeiend. Nu mag ik over band “Mooi dat je in zo’n korte tijd met mensen die
mezelf vertellen; dat is helemaal niet vermoei- Na het intensieve verblijf van vijf dagen is het je niet goed kent heel intens contact kunt heb-
end. Het is verfrissend. Wat we hier doen, is mooi om te zien hoe de artsen een band met ben en veel van elkaar te weten kunt komen.
helemaal niet zo zwaar. Zo ervaar ik het elkaar hebben gekregen, ze gaan met elkaar om Ik heb gezien dat iedereen op zijn eigen manier
althans niet. Je mag aan jezelf werken en vra- als oude vrienden. Nacar Gül is positief over de vorm geeft aan hetzelfde beroep. Dat is inspi-
gen stellen.” dagen die ze hier heeft doorgebracht. “Ik voelde rerend en verhelderend. Soms moet je breder
me thuis in Griekenland”, zegt ze. “Mijn verlan- kijken dan de kaders die bekend zijn. Ik sta
SucceSverhaal gen om de bergen in Turkije, waar ik ben gebo- nog aan het begin van mijn huisartsencarrière
Tijdens het onderdeel copingstijlen laat Van de ren, weer terug te zien, is hierdoor groter gewor- en door deze nascholing kan ik betere keuzes
Ven iedereen zijn of haar eigen succesverhaal den. We hebben gesproken over onszelf; over maken voor de rest van mijn loopbaan.” ■
vertellen. Een van de artsen noemt een avond- wie we zijn, waar we vandaan komen en hoe we
dienst waarin ze tegelijkertijd geconfronteerd gevormd zijn tot de persoon die we nu zijn. De naam Monique Kempenaar is gefingeerd