Std.10

1. પાઠ: ૬ ભારતના સાાંસ્કૃતતક વારસાના સ્થળો

2. પાઠમાાં સમાતવષ્ટ થતી બાબતો:
અજ ાંતાની ગુફા
ઈલોરાની ગુફા
એલલફાંટાની ગુફા
મહાબલીપુરમ
પટ્ટદકલ સ્મારક
ખજુરાહો
કોર્ાાકનુાં સ ૂર્ામાંદદર
બ્રુહ્દેશ્વર માંદદર
કુતુબતમનાર
હમ્પી
હુમાયુનો મકબરો
આગ્રાનો દકલ્લો
તાજમહાલ
લાલ દકલ્લો

3. - મહારાષ્રના ઓરાંગાબાદ
- કુલ ૩૦ ગુફાઓ
- ૨૦૦૦ વર્ા પહેલા બૌદ્ધ
ધમાના સાધુઓ
- ૯, ૧૦, ૧૯, ૨૬, ૨૯
ચૈત્ર્, બાકીની ગુફાઓ
તવહાર
અજ ાંતાની ગુફા

4. ઈલોરાની ગુફા
 ઓરાંગાબાદ
 કુલ ૩૪ ગુફાઓ
 ૧ થી ૧૨ બૌદ્ધ ધમા
 ૧૩ થી ૨૯ દહિંદુ ધમા
 રાષ્રકૂટ વાંશ: જૈન ગુફા નાંબર ૩૦
થી ૩૪
 કૈલાશ માંદદર
 ૫૦ મીટર લાાંબુ, ૩૩ મીટર પહોળાં,
૩૦ મીટર ઊંચુાં

5. એલલફાંટાની ગુફા
•મુાંબઈ અરબસાગર
ગેટવે ઓફ ઇન્ડિર્ાની
ઉત્તર પૂવાદદશામાાં ૧૦
દકમી
•હાથીની પથ્થરતનતમિત
એક તવશાળ આકૃતત
•ધારપુરી
•નાંબર સૌથી તવશાલ

6. મહાબલીપુરમ
•પલ્લવ રાજવી નૃતસિંહવમાન પ્રથમના
ઉપનામ “મહામ્લ્લ”
•સાત પાંગોિા શહેર
•રથના આકારનુાં માંદદર પાાંિવોના નામ
•હાસ્ર્મુદ્રામાાં તવષ્ણુની મૂતતિ ઈ મૂતતિકલા
ના અદ્ભુત નમુના
•મદહસાસુરનો વધ કરતી દુગાાદેવીની
મૂતતિ

7. પટ્ટદકલ સ્મારક
•બદામીથી ૧૬ દકમી દુર
•તવજર્ાદીત્ર્ અંદર તવક્રમાદદત્ર્ના
સમર્માાં
•નાગર અને દ્રતવિ બાંને શૈલી
•સૌથી મોટુાં તવરૂપાક્ષનુાં માંદદર

8. ખજુરાહો
•બુાંદેલખાંિના ચાંદેલ
•કુલ ૮૦ માંદદરોનુાં
તનમાાર્ અત્ર્ારે માત્ર
૨૫ માંદદરો
•શરૂઆતના ગ્રેનાઈટના
માંદદરો
•ચોસઠ ર્ોગીનીનુાં
માંદદર મુખ્ર્
•પતિમી પૂવી તથા
દક્ષીર્ના ક્ષેત્રસમુહોમાાં
તવભાજીત
•વાસ્તુકલા, મૂતતિકલા

9. કોર્ાાકનુાં સ ૂર્ા માંદદર
•પૂરી જીલ્લામાાં
બાંગાળાની ખાળી નજીક
•અલાંકારીત મૂતતિઓ,
અપ્સરાના પ્રતીકો,
સાંગીતકારોની આકૃતતઓ
•તશલ્પકળાની દ્રષ્ટીએ
આગવુાં સ્થાન

10. બ્રુહ્દેશ્વર માંદદર- થાંજાવુર
•ચોલવાંશનુાં સ્મારક
•તશવનુાં માંદદર
•રાજરાજા પ્રથમ દ્વારા
તનમાાર્

11. કુતુબતમનાર
•૭૨.૫ મીટર ઉંચી
•ભુતલનો ઘેરાવો ૧૩.૭૫ મીટર, ઉંચાઈ
ઉપર જતા ૨.૭૫ મીટર થાર્
•૧૨મી સદીના પ્રારાંભમાાં કુત્બુદ્દીન ઐબક
•મૃત્યુના ૧૦ વર્ા બાદ જમાઈ ઈલ્તુત્મીશે
પૂર્ા કરાવ્ર્ો
•નમાજની અજાન માટે

12. હમ્પી
•કર્ાાટકના બેલ્લારી
જીલ્લાના હોસ્પેટ,
તુાંગભદ્રા નદીના દકનારે
•૧૩૩૬ માાં હદરહર
અને બુક્કારાએ
સ્થાપન કરી
•૧૫૦૯ થી ૧૫૨૯
સુધી કૃષ્ર્દેવરાર્
• ૧૫૬૫માાં રાજા
રામરાર્ને તાલી
કોટાના યુદ્ધ માાં
પરાજર્

13. હુમાયુનો મકબરો•૧૫૬૫માાં બાાંધકામ
•૧૫૫૬મ હુમાયુનુાં આકસ્સ્મક તનધન
•હતમદાબેગમે ભારતીર્
અને ઈરાની કારીગરો

14. આગ્રાનો દકલ્લો•લાલ પત્થરમાાંથી બનાવાટ
•૧૫૬૫ મુઘલ બાદશાહ અકબરે
•ર્મુના નદીના દકનારે
•૭૦ ફૂટ ઉંચી દીવાલો

15.  https://www.youtube.com/watch?v=S2AyggbUxOA