Zaman serisi grafikleri, zamana bağlı değişen verilerin görsel olarak analiz edilmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu sayede zamana bağlı olarak verideki örüntü ve değişimlerin analiz edilmesi olanaklı hale gelmektedir. Bu çalışmada öğrencilerin video izleme verileri zaman serisi grafikleri ile analiz edilmiş ve öğrencilerin video izleme davranışlarının videonun farklı bölümlerinde nasıl değiştiği analiz edilmiştir. Araştırmaya Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü öğrencileri katılmıştır. Öğrencilerden araştırmacılar tarafından hazırlanan videolara çalışmaları istenmiş ve bu sıradaki etkileşimleri veri tabanına kayıt edilmiştir. Öğrencilerin video izleme verilerinin kayıt edilmesi amacıyla araştırmacılar tarafından özel olarak geliştirilen video oynatıcı kullanılmıştır. Aynı zamanda toplanan verilerin analiz edilmesi amacıyla araştırmacılar tarafından bir veri ön-işleme aracı geliştirilmiş. Geliştirilen bu araç sayesinde etkileşim verileri zaman serisi verileri haline dönüştürülmüştür. Video etkileşimleri olarak oynatma (play), durdurma (pause) ve atlama (seek) hareketleri dikkate alınmıştır. Grafikler R istatistik yazılımı kullanılarak oluşturulmuş ve elde edilen grafiklerdeki örüntüler analiz edilmiştir. Zaman serisi grafikleri sayesinde öğrencilerin video izleme davranışlarının analiz edilmesi olanaklı hale gelmiştir. Bu yöntem çevrimiçi öğrenme ortamlarında kullanımı her geçen gün artan video materyallerin değerlendirilmesine yönelik önemli faydalar sağlayacaktır. Bu sayede öğrencilerin videoyu izleyip izlemediği, izleyenlerin doğrusal mı yoksa doğrusal olmayan bir şekilde mi izledikleri analiz edilebilir. Aynı zamanda bu grafikler eğitsel amaçlı kullanılan video materyallerdeki tasarım sorunlarının belirlenmesi amacıyla kullanılabilir. Özellikle videoda öğrencilerin ilgi göstermediği bölümler ya da çok fazla etkileşime girdikleri bölümler (etkileşimin zirve yaptığı yerler) belirlenebilir.

1. Öğrencilerin Video İzleme Örüntülerinin Zaman Serisi
Grafikleri ile Analiz Edilmesi
Dr. Gökhan AKÇAPINAR
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
gokhana@hacettepe.edu.tr
Dr. Alper BAYAZIT
Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
alper.bayazit@yeditepe.edu.tr

2. Amaç
• Bu çalışmada öğrencilerin video izleme verileri
(video analitikleri) zaman serisi grafikleri ile analiz
edilmiş ve farklı durumlardaki video izleme
örüntüleri karşılaştırılmıştır.
• Video analitikleri, öğrencilerin video içerikleri nasıl
kullandıklarını ve öğrenme deneyimlerini nelerin
etkilediğini anlamada önemli fırsatlar sunmaktadır
(Kim ve dg., 2014).

3. Video Materyaller
• Bir çok çevrimiçi öğrenme ortamında video
materyaller birincil ders kaynağı olarak
kullanılmaktadır (Giannakos ve dg., 2016).
• Öğrenciler video materyallere diğer materyallerden
daha fazla ilgi göstermektedir (Seaton ve dg., 2014).
• MOOC’ların ve Udemy, Lynda, Khan Academy vb.
platformların yaygınlaşması.
• 2020 Yılında İnternet trafiğinin %82’sini videolar
oluşturacak (Cisco, 2016).

4. Zaman Serisi Grafikleri
• Zaman serisi grafikleri, zamana bağlı değişen
verilerin görsel olarak analiz edilmesini sağlayan bir
yöntemdir.
• Bu sayede zamana bağlı olarak verideki örüntü ve
değişimlerin analiz edilmesi olanaklı hale
gelmektedir.

5. Nasıl Kullanabiliriz?
• Öğrencilerin video materyalleri nasıl izlediğini
anlamak için.
• Video materyallerdeki tasarım problemlerini
belirlemek için.

6. Örnek (Guo, Kim, & Rubin, 2014)

8. Veri toplama süreci ve kullanılan
araçlar
• Araştırmaya 66 BÖTE 2. Sınıf öğrencisi katılmıştır.
Öğrencilerden farklı zamanlarda laboratuvarda 2
farklı videoya bir ders süresince çalışmaları
istenmiştir.
• Bu süreçteki video etkileşimleri özel bir video
oynatıcı ile kayıt edilmiştir.
• Kayıt edilen veriler zaman serisi verisine
dönüştürülerek analiz edilmiştir.

9. Video 1: Sabit disk teknolojileri
• Konular
• Sabit disk bileşenleri
• SSD diskler
• HDD SSD karşılaştırması
• Video süresi 9:25
• Oturum süresi: 45dk
• Katılan öğrenci sayısı: 59
• Ortalama etkileşim: 101,7
• Ortalama izleme süresi: 33,4 (dk)

10. Video 2: Mikro işlemciler
• Konular
• Mikro işlemcilerin tarihi
• Mikro işlemci üretim aşamaları
• Video süresi 13:46
• Oturum süresi: 45dk
• Katılan öğrenci sayısı: 66
• Ortalama etkileşim: 89,2
• Ortalama izleme süresi: 39,37 (dk)

11. Video Oynatıcı

12. Video Log Analiz Aracı

13. Değişkenler
No Değişken Açıklama
1 ToplamEtkileşim Video oynatıcıda gerçekleştirilen toplam etkileşim sayısı
2 Süre Toplam video izleme süresi
3 VideoYükleme Toplam video sayfasının yüklenme sayısı
4 VideoOynatma Video oynatıcıdaki oynatma (play) tuşuna tıklama sayısı
5 VideoDurdurma Video oynatıcıdaki durdurma (pause) tuşuna tıklama sayısı
6 VideoBitirme Videonun sonuna gelme sayısı
7 VideoAtlama Zaman çizelgesi üzerinde yapılan atlama amaçlı tıklama sayısı
8 İleriAtlama Toplam ileri atlama sayısı
9 GeriAtlama Toplam geri atlama sayısı

14. Değişkenler
No Değişken Açıklama
1 ToplamEtkileşim Video oynatıcıda gerçekleştirilen toplam etkileşim sayısı
2 Süre Toplam video izleme süresi
3 VideoYükleme Toplam video sayfasının yüklenme sayısı
4 VideoOynatma Video oynatıcıdaki oynatma (play) tuşuna tıklama sayısı
5 VideoDurdurma Video oynatıcıdaki durdurma (pause) tuşuna tıklama sayısı
6 VideoBitirme Videonun sonuna gelme sayısı
7 VideoAtlama Zaman çizelgesi üzerinde yapılan atlama amaçlı tıklama sayısı
8 İleriAtlama Toplam ileri atlama sayısı
9 GeriAtlama Toplam geri atlama sayısı

16. Video 1: Analiz
Tüm Veri Tekil Veri

17. Video 1: Analiz
• 0-10sn Aralığı (230, 84, 122 )
• 50-60sn Aralığı (137, 139, 54)
• 270-280sn Aralığı (122, 131, 41)

18. Video 1: Analiz
50-60sn (137, 139, 54) 100-110sn (12, 12, 7)
100-120 Saniye aralığında anlatıcı bir metafor
kullanıyor ve kafanın disk yüzeyine deymesi ile
oluşabilecek hasarı 100.000 yolcu ile uçan 747 model
uçağın yere çarpması ile karşılaştırıyor. Çeviriden
kaynaklı hatalarla birlikte öğrenciler açısından
anlaşılması oldukça zor bir metafor.

19. Video 1: Analiz
270-280sn (122, 131, 41) 290-300sn (30, 31, 10)
260. Saniyeden itibaren HDD ve SSD karşılaştırması yapılıyor. 280-300sn
arasında ise anlatıcı aşağıdaki ifadelere yer veriyor.
• Sabit diskler dikey kayıt teknolojisinin günden güne gelişmesiyle sürekli olarak
daha yüksek kapasitelerde kullanıcıların karşısına çıkmaktadır.
• Günümüzde SSD’lerin aynı hacimdeki sabit disklere göre önemli bir kapasite
avantajı var.
• Farkın önümüzdeki günlerde yine SSD lehine olması bekleniyor.

20. Video 2: Analiz
Tüm Veri Tekil Veri

21. Video 2: Analiz
• 0-10sn Aralığı (264, 88, 138)
• 30-40sn Aralığı (69, 71, 34)
• 300-310sn Aralığı (75, 75, 39)
• 440-450sn Aralığı (59, 65, 31 )
Tüplerden transistörlere geçiş
Çip üretim süreci
Fotolitografi tekniği

22. Video 1 ve Video 2 Karşılaştırma
Video 1 Video 2

23. Bireysel Karşılaştırma
Öğrenci 1: 414 Etkileşim Öğrenci 3: 185 Etkileşim
Öğrenci 3: 97 Etkileşim Öğrenci 4: 20 Etkileşim

25. Sonuç
• Zaman serisi grafikleri, öğrencilerin bireysel veya
grup olarak video izleme davranışlarının analiz
edilmesinde,
• Video materyallerin nasıl izlendiğinin analiz
edilmesinde,
• Eğitsel videolardaki tasarım sorunlarının tespit
edilmesinde,
• Büyük miktarda verinin görsel olarak analiz
edilmesinde,
• Araştırmacılara faydalı bilgiler sağlayacaktır.

26. Öğrencilerin Video İzleme Örüntülerinin Zaman Serisi
Grafikleri ile Analiz Edilmesi
Dr. Gökhan AKÇAPINAR
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
gokhana@hacettepe.edu.tr
Dr. Alper BAYAZIT
Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
alper.bayazit@yeditepe.edu.tr