Σκέψη και Γλώσσα στους Αρχαιοελληνικούς Χρόνους. Ενώ όμως, για τον Ηράκλειτο ο Λόγος "είναι" λέγειν σκεπτόμενο και ποιητικό του Εν-Όλου, με τους σοφιστές ο Λόγος μετασχηματίζεται σε ρηματική ομιλία και ο στοχαστικός βίος γίνεται υπόθεση ρητορείας, τεχνική της επιχειρηματολογίας και διδασκαλία. Με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, εραστές της σοφίας και της γνώσης, ο Λόγος γίνεται φιλοσοφικός και μεταφυσικός. Ο Λόγος ως είναι εν τω γίγνεσθαι του Εν-Όλου, μεταβάλλεται σε απόπειρα καθυπόταξης της χρονικότητας του γίγνεσθαι στην ά-χρονη παρουσία του Είναι και της υπερβατικής ουσίας του. Με τους δύο μεγάλους δασκάλους της σκέψης, το Εν-Όλον διασπάται, το είναι διαχωρίζεται από το μη είναι, η ιδέα του φαινομένου γίνεται η κυρίαρχη όψη του.

1. Αλέξης Καρπούζος
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
Σκέψη και Γλώσσα στους Αρχαιοελληνικούς Χρόνους
Εργαστήριο Σκέψης, Αθήνα 2012

4. 1
1
6
9
13
15
16
23
30
33
37
38
38
43
45
46
49
50
52
52
53
55
62
63
66
67
73
75
79
82
82

5. 85
87
90
91
93
96
98
99
101
102
106
110
110
112
112
115
125
125
128
128
128
131
134
138
140
141
142
145

7. -
-
-
-
1

8. -
-
-
-
2

9. -
-
-
-
-
3

10. -
-
-
-
4

11. -
-
-
-
5

12. -
-
-
-
-
-
6

13. -
-
-
-

14. -
-
-
-
8

15. -
-
-
-
-
9

16. -
-
-
-
-
-
10

17. -
-
-
-
-
-
11

18. -
-
-
-
12

19. -
-
-
13

20. -
-
-
-
-
-
14

21. -
-
-
-
-
15

22. -
-
-
-
16

23. -
-
-
-

24. -
-
-
2
18
2
2

25. -
2
-
2
2
-
-
-
19

26. -
-
-
-
20

27. -
-
-
-
21

28. -
-
-
-
-
22

29. -
-
-
-
-
23

30. -
-
-
24

31. -
-
-
-
-
-
25

32. -
-
-
-
-
-
26

33. -
-
-
-

34. -
-
-
-
-
-
-
28

35. -
-
-
-
-
-
29

36. -
-
-
-
30

37. -
-
-
-
31

38. -
-
-
-
-
-
32

39. -
-
-
-
-
-
33

40. -
-
-
-
34

41. -
-
-
-
-
35

42. -
-
-
-
-
-
36

43. -
-
-
-
-
-

44. -
-
38

45. -
-
-
39

46. -
-
-
-
-
40

47. -
-
-
-
-
-
41

48. -
-
-
-
42

49. -
-
-
-
-
-
43

50. -
-
-
-
44

51. -
-
-
-
-
45

52. -
-
-
-
-
46

53. -
-
-
-
-
-

54. -
-
-
-
48

55. -
-
-
-
49

56. -
-
-
-
50

57. -
-
51

58. -
-
-
-
52

59. -
-
-
-
53

60. -
-
-
54

61. -
-
-
-
-
-
55

62. -
-
-
-
-
-
56

63. -
-
-
-
-
-
-

64. -
-
-
58

65. -
-
-
-
-
-
59

66. -
-
-
-
-
60

67. -
-
-
-
-
61

68. -
-
-
-
-
62

69. -
-
-
-
63

70. -
-
-
64

71. -
-
-
-
-
65

72. -
-
-
-
66

73. -
-
-
-
-
-

74. -
-
-
-
-
-
-
68

75. -
-
-
-
69

76. -
-
-
-

77. -
-
-
-
-

78. -
-
-
-
-

79. -
-
-

80. -
-
-
-
-

81. -
-
-
-
-
-

82. -
-
-
-
-

83. -
-
-
-
-
-

84. -
-
-
-

85. -
-
-
-

86. -
-
-
-
-
80

87. -
81

88. -
-
-
-
82

89. -
-
-
-
-
83

90. -
-
-
-
-
84

91. -
-
-
-
-
85

92. -
-
-
-
86

93. -
-
-
-
-
-
-

94. -
-
-
-
-
88

95. -
-
-
-
-
-
89

96. -
-
-
-
-
90

97. -
-
-
91

98. -
-
-
-
92

99. -
-
-
-
-
93

100. -
-
-
-
94

101. -
-
-
-
-
-
95

102. -
-
-
-
96

103. -
-
-

104. -
-
-
-
-
98

105. -
-
-
-
99

106. -
-
-
-
-
100

107. -
-
-
-
101

108. -
-
-
-
102

109. -
-
-
-
-
-
103

110. -
-
-
-
-
104

111. -
-
-
105

112. -
-
-
-
-
-
106

113. -
-
-
-
-

114. -
-
-
-
108

115. -
-
-
-
109

116. -
-
-
-
-
110

117. -
-
-
111

118. -
-
-
112

119. -
-
-
113

120. -
-
-
-
-
-
114

121. -
-
-
-
-
115

122. -
-
-
-
116

123. -
-
-
-
-
-
-
-

124. -
-
-
-
-
118

125. -
-
-
-
-
119

126. -
-
-
-
120

127. -
-
-
-
121

128. -
-
-
-
-
122

129. -
-
-
123

130. -
-
-
-
-
-
124

131. -
-
-
-
-
125

132. -
-
-
-
-
126

133. -
-
-

134. -
-
-
128

135. -
-
-
-
-
-
129

136. -
-
-
-
-
-
130

137. -
-
-
-
131

138. -
-
-
-
132

139. -
-
-
-
-
133

140. -
-
-
-
134

141. -
-
-
-
-
-
-
135

142. -
136

143. -
-
-
-
-

144. -
-
138

145. -
-
-
-
-
139

146. -
-
-
-
-
140

147. -
-
-
-
-
141

148. -
-
-
-
-
142

149. -
-
-
-
-
143

150. -
-
-
-
144

151. -
-
-
-
-
-
145

152. -
-
-
-
-
146

157. 1952

158. 1953

159. 1980

161. ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
Ενώ όµως, για τον Ηράκλειτο ο Λόγος «είναι» λέγειν σκεπτόµενο
και ποιητικό του Εν-Όλου, µε τους σοφιστές ο Λόγος µετασχηµατίζεται σε ρηµατική οµιλία και ο στοχαστικός βίος γίνεται υπόθεση
ρητορείας, τεχνική της επιχειρηµατολογίας και διδασκαλία. Με τον
Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, εραστές της σοφίας και της γνώσης,
ο Λόγος γίνεται φιλοσοφικός και µεταφυσικός. Ο Λόγος ως είναι
εν τω γίγνεσθαι του Εν-Όλου, µεταβάλλεται σε απόπειρα καθυπόταξης της χρονικότητας του γίγνεσθαι στην ά-χρονη παρουσία του
Είναι και της υπερβατικής ουσίας του. Με τους δύο µεγάλους δασκάλους της σκέψης, το Εν-Όλον διασπάται, το είναι διαχωρίζεται
από το µη είναι, η ιδέα του φαινοµένου γίνεται η κυρίαρχη όψη του,
η αλήθεια οδηγείται προς την adaequatio intellectus et rei και ο
ανθρώπινος λόγος µετασχηµατίζεται σε κριτή της αλήθειας και της
ουσίας των όντων και των πραγµάτων.