KIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI NA PODSTAWIE ANALIZY IGRZYSK OLIMPIJSKICH

1. DOC. DR GRZEGORZ GRZÑDZIEL
AWF KATOWICE
KIERUNKI ROZWOJU SIATKÓWKI
NA PODSTAWIE ANALIZY
IGRZYSK OLIMPIJSKICH
DOKSZTAŁCAJÑCY DLA
TRENERÓW SIATKÓWKI

2. Akademia Polskiej Siatkówki
Doc. dr Grzegorz Grzàdziel
Kierownik Zakładu Piłki Siatkowej AWF Katowice
Doktor nauk o kulturze fizycznej
Trener klasy mistrzowskiej w siatkówce
Od ponad 35 lat pracuje jako trener szkolàc zawodników na wszystkich poziomach
Wyszkolił kilkuset instruktorów i trenerów siatkówki
W swojej karierze zawodowej był mi´dzy innymi:
• Organizatorem i wykładowcà konferencji o siatkówce w latach 1991-93 i 2006 -2009
• Trenerem zespołów III, II i I ligowych siatkówki kobiet i m´˝czyzn
• Trenerem reprezentacji Polski juniorek – 6 miejsce w Europie
• Trenerem siatkówki w Kuwejcie i Zjednoczonych Emiratach Arabskich
• Członkiem Europejskiej Federacji Piłki Siatkowej CEV
• Wiceprezesem W.Z.P.S w Katowicach
• Wydawcà magazynu „Siatkówka”
• Wykładowcà Âwiatowej Federacji Siatkówki FIVB za granicà (Grecja, Kanada, Indie,
Zjednoczone Emiraty Arabskie, Republika Południowej Afryki)
Doc. dr Grzegorz Grzàdziel jest autorem szeÊciu ksià˝ek i wielu publikacji naukowych
w czasopismach krajowych i zagranicznych
2

3. JeÊli potrafisz o czymÊ marzyç
to potrafisz tak˝e tego dokonaç.
(Walt Disney)
WST¢P
Wielkie zawody rangi mi´dzynarodowej – Igrzyska Olimpijskie, Mistrzostwa Âwiata, czy Mistrzostwa
Europy – sà okazjà do zobrazowania stanu piłki siatkowej. Ujawniajà one nowe tendencje w rozwoju siat-
kówki, dostarczajàc materiałów do analiz i porównaƒ. Podobnie było w przypadku Igrzysk Olimpijskich
w Atenach i w Pekinie.
Igrzyska olimpijskie stanowià wa˝ny moment w rozwoju ka˝dej dyscypliny sportu. Uzyskane podczas nich
wyniki sà podsumowaniem wieloletniego szkolenia. Analiza gry najlepszych zawodników i zespołów dostar-
cza informacji na temat niezb´dnych zmian, jakie nale˝y wprowadziç do procesu szkolenia w najbli˝szych la-
tach, aby utrzymaç właÊciwe tempo rozwoju. W przypadku piłki siatkowej analizie poddaje si´ zmiany
podstawowych parametrów majàcych wpływ na wynik sportowy, takich jak cechy somatyczne zawodników,
skutecznoÊç gry a tak˝e inne podlegajàce ocenie elementy gry m.in. czas gry. Szczególnie wartoÊciowy mate-
riał dla takich analiz stanowià dane zebrane podczas igrzysk olimpijskich. (5, 7)
Wielu autorów zajmuje si´ analizà wybranych elementów walki sportowej majàcych wpływ na wyniki.
Prace D. Kielaka, W. åwika, G. Grzàdziela omawiajàce zmiany cech somatycznych siatkarzy, zasi´g wyskoku,
elementy walki sportowej oraz struktur´ modelu mistrza, mogà byç przydatne m.in. do okreÊlenia kryteriów
naboru młodzie˝y do piłki siatkowej.(1, 2, 3)
W praktyce szkoleniowej cz´sto próbuje si´ prognozowaç zmiany jakie majà nastàpiç w danej dyscyplinie
sportowej. Najcz´Êciej dokonuje si´ tego na podstawie danych uzyskanych z przeszłoÊci, analizujàc elementy
walki sportowej, które przynosiły sukcesy zespołom podczas zawodów rangi Êwiatowej.
Innym sposobem mo˝e byç w przypadku kobiet wyznaczenie kierunku zmian na podstawie wyników uzy-
skiwanych przez zespoły m´skie. Do tej pory w siatkówce było bardzo mało opracowaƒ w tym zakresie. Ni-
niejsza praca jest próbà wypełnienia tej luki. Ewentualnie trafna prognoza mo˝e byç w przyszłoÊci podstawà
w opracowaniu strategii szkolenia zespołów kobiecych. Aby przedstawiç powy˝szà problematyk´ postano-
wiono udzieliç odpowiedzi na ni˝ej postawione pytania.
PYTANIA
1. Jaka jest ró˝nica w optymalnym wieku uzyskiwania najwy˝szych rezultatów w siatkówce ˝eƒskiej i m´skiej?
2. Jaka jest wysokoÊç ciała kobiet i m´˝czyzn uzyskujàcych najlepsze rezultaty w siatkówce?
3. Jaka jest skutecznoÊç elementów technicznych zespołów ˝eƒskich i m´skich na najwy˝szym poziomie spor-
towym?
4. Jakie tendencje i rezerwy istniejà w siatkówce ˝eƒskiej w Êwietle przeprowadzonych porównaƒ?
5. Jakie perspektywy majà reprezentacje Polski w najbli˝szych igrzyskach na tle innych zespołów?
6. Co musimy zrobiç, aby zostaç mistrzami olimpijskimi?
Doc. dr Grzegorz Grzàdziel 3

4. Akademia Polskiej Siatkówki
MATERIAŁ DO BADA¡
W celu dokonania próby wyznaczenia tendencji rozwojowych siatkówki ˝eƒskiej, badaniami obj´to po trzy
czołowe zespoły kobiet i m´˝czyzn podczas Igrzysk Olimpijskich w Atenach i w Pekinie.
W analizie wykorzystano dost´pne dane uzyskane z ró˝nych êródeł jednak wi´kszoÊç z nich pochodzi
z FIVB. Na tym tle scharakteryzowano reprezentacje polskie i inne zespoły, spoza strefy medalowej.
WYSOKOÂå CIAŁA I WIEK SIATKARZY I SIATKAREK
– PEKIN 2008
Igrzyska olimpijskie w siatkówce m´˝czyzn wygrała dru˝yna składajàca si´ z najwy˝szych zawodników.
Czołowe zespoły tych igrzysk mierzyły Êrednio 198,25 cm. Ta sama cecha bez libero potwierdza t´ tendencj´
a ponadto Êrednia zespołów jest nieco wy˝sza (Tab.1).
WÊród kobiet sytuacja jest nieco inna. Otó˝ zespół najwy˝szy zajàł dopiero 7 miejsce w turnieju. Wygrał
zespół Brazylii, który nale˝ał do Êrednio wysokich dru˝yn (Tab.2). Mo˝na wi´c powiedzieç, ˝e wysokoÊç ciała
nie ma istotnego wpływu na wynik sportowy w siatkówce ˝eƒskiej.
Warto zauwa˝yç, ˝e wÊród m´˝czyzn zespół Serbii nale˝ał do jednej z najwy˝szych dru˝yn, ze Êrednià
wieku jednà z ni˝szych (w zespole znajdowali si´ zawodnicy poni˝ej 20 lat). Prawie takà samà sytuacj´ obser-
wujemy w zespole ˝eƒskim Serbii. Bioràc pod uwag´ tylko te dwie cechy mo˝na uznaç, ˝e oba zespoły Serbii
posiadajà w obecnej chwili najwy˝szy potencjał rozwoju i szanse na osiàgni´cie dobrego wyniku w najbli˝-
szych Igrzyskach Olimpijskich. (Tab.1, 2, Ryc. 1, 2, 3, 4)
Ryc. 1
204
Ârednia wysokoÊç ciała siatkarzy
202 Pekin 2008
200
198
196
194
192
190
USA BRA RUS ITA BUL CHN POL SRB
średnia - 12 z libero zespół bez libero
4

5. Ryc. 2
35
Ârednia wieku siatkarzy
30 Pekin 2008
25
20
15
10
5
0
USA BRA RUS ITA BUL CHN POL SRB
zespół - 12 z libero zespół bez libero
Ryc. 3
195 Ârednia wysokoÊç ciała siatkarek
190 Pekin 2008
185
180
175
170
165
BRA USA CHN CUB ITA JPN RUS SRB
średnia - 12 z libero średnia bez libero
Ryc. 4
30
Ârednia wieku siatkarek
25 Pekin 2008
20
15
10
5
0
BRA USA CHN CUB ITA JPN RUS SRB
zespół -12 z libero zespół bez libero
Doc. dr Grzegorz Grzàdziel 5

6. Akademia Polskiej Siatkówki
Tab. 1
WysokoÊç ciala i wiek siatkarzy na igrzyskach olimpijskich w Pekinie 2008
WysokoÊç ciała Wiek
Miejsce Zespół
Ârednia Ârednia Zespół Libero Zespół Zespół Zespół Wiek
-12 z libero bez libero -12 z libero bez libero libero
Min Max Min Max
1 USA 200,42 201,36 196 209 190 30,53 30,28 25,75 36,5 33,25
2 BRA 194,33 195,27 183 205 184 29,88 29,61 22,08 34,25 32,83
3 RUS 200,33 201,91 195 210 183 27,36 27,44 20,42 38,75 26,58
4 ITA 197,92 198,64 190 204 190 30,67 30,29 21,58 35,25 34,83
5 BUL 198 199,18 190 210 185 29,77 30,12 23,92 41,42 26
6 CHN 194,92 196,82 190 210 174 25,53 25,62 18,92 31,42 24,5
7 POL 197,92 198,82 182 211 188 28,1 27,9 23,5 32,58 30,25
8 SRB 198,92 199,73 193 207 190 26,04 26,09 19,83 34,92 25,5
Êrednia 1 - 4 198,25 199,3 191 207 186,75 29,61 29,41 22,46 36,19 31,87
s 2,48 2,63 4,09 2,55 6,18 1,33 1,17 1,99 1,68 3,15
Êrednia 5 - 8 197,44 198,64 188,75 209,5 184,25 27,36 27,43 21,54 35,09 26,56
s 1,51 1,1 4,09 1,5 6,18 1,69 1,77 2,2 3,87 2,2
Min 1-8 194,33 195,27 183 204 183 25,57 25,67 18,92 31,42 24,5
Max 1-8 200,42 201,91 195 211 190 30,67 30,29 25,75 41,42 34,83
Tab. 2
WysokoÊç ciala i wiek siatkarek na igrzyskach olimpijskich w Pekinie 2008
WysokoÊç ciała Wiek
Miejsce Zespół
Ârednia Ârednia Zespół Libero Zespół Zespół Zespół Wiek
-12 z libero bez libero -12 z libero bez libero libero
Min Max Min Max
1 BRA 183,75 185,1 173 196 169 27,51 27,42 19,25 38,43 28,44
2 USA 182,83 184,27 172 200 167 28,13 28,29 23,99 32,92 26,31
3 CHN 187,25 187,91 182 186 180 25,11 24,83 19,89 29,63 28,16
4 CUB 184,33 184,55 176 191 182 25,39 24,82 19,6 32,03 31,72
5 ITA 178,58 180,09 167 188 162 27,89 28,02 21,61 31,48 26,41
6 JPN 175,08 176,55 159 186 159 28.31 28,24 18,57 36,14 29,06
7 RUS 189,92 191,55 181 202 172 26,05 26,42 21,34 33,08 22,03
8 SRB 185,25 186,91 180 196 167 23,48 23,46 18,19 29,54 23,77
Êrednia 1 - 4 183,37 184,62 173,75 193,13 169,75 26,54 26,34 20,95 34,46 28,66
s 4,39 4,33 9,2 5,86 4,95 1,31 1,55 2,16 2,83 1,95
Êrednia 5 - 8 182,21 183,78 171,75 193 165 26,43 26,54 19,93 32,56 25,32
s 5,76 5,83 9,2 6,4 4,95 1,9 1,91 1,56 2,42 2,66
Min 1-8 175,08 176,55 159 186 159 23,48 23,46 18,19 29,54 22,03
Max 1-8 189,92 191,55 182 202 182 28,31 28,29 23,99 38,43 31,72
6

7. TENDENCJE WIEKU I WYSOKOÂCI CIAŁA SIATKARZY
I SIATKAREK NA IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH
Bardzo istotne jest okreÊlenie wieku w jakim osiàga si´ najlepsze wyniki sportowe. Stàd poddano analizie
wiek zawodniczek i zawodników. W wyniku badaƒ okazało si´, ˝e zespoły ˝eƒskie najlepsze rezultaty osiàgajà
Êrednio o 2 lata wczeÊniej ni˝ m´˝czyêni (Ryc.1,2). JednoczeÊnie mo˝na zauwa˝yç tak˝e, ˝e ostatnie igrzyska
charakteryzowały si´ tym, ˝e brali w nich udział najstarsi zawodnicy w historii tych zawodów. Zarówno w wy-
padku m´˝czyzn i kobiet mistrz olimpijski oraz Êrednia ogółu była najwy˝sza. Obserwujemy wi´c tutaj zjawi-
sko przesuwania si´ w gór´ wieku uzyskiwania najlepszych rezultatów (Ryc. 5, 6). Przyczyna tego mo˝e byç
taka, i˝ nastàpił doÊç znaczny post´p w teorii i praktyce szkolenia, medycynie sportowej,a tak˝e byç mo˝e
przedłu˝ajàcy si´ okres ˝ycia ludzi na Êwiecie. Obecnie siatkówka jest mniej obcià˝ajàca (krótszy czas gry
w porównaniu do siatkówki przed zmianà przepisów gry dotyczàcej zdobywania punktów) dla organizmów
zawodników przy niewàtpliwie wi´kszej iloÊci wa˝nych startów.
WysokoÊç ciała, która w opinii wielu fachowców jest decydujàca o wyniku sportowym w przypadku m´˝-
czyzn sprawdziła si´ tylko trzykrotnie. Ostatnie lata pokazały wr´cz, ˝e wynik sportowy w siatkówce mo˝e
osiàgnàç zespół o gorszych parametrach somatycznych, które cz´sto mo˝na skompensowaç znakomitym
przygotowaniem atletycznym, szybkoÊcià i umiej´tnoÊcià przewidywania sytuacji w grze (Ryc. 7, 8).
Wydaje si´, ˝e w wypadku siatkarzy krzywa dotyczàca wysokoÊci niewiele si´ zmieni ale b´dzie miała
powolnà tendencj´ wzrostowà.
Ryc. 5
35 Ârednia wieku siatkarzy
na kolejnych igrzyskach
30 olimpijskich
25
20
15
10
5
0
1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008
kolejne igrzyska
maksimum zwycięzca minimum
30 Ryc. 6
Ârednia wieku siatkarek
25 na kolejnych igrzyskach
20 olimpijskich
15
10
5
0
1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008
kolejne igrzyska
maksimum zwycięzca minimum
Doc. dr Grzegorz Grzàdziel 7

8. Akademia Polskiej Siatkówki
Tabela do rycin 5 i 6
Ârednia wieku siatkarzy i siatkarek na kolejnych igrzyskach olimpijskich
M¢˚CZYèNI
Rok I.O. 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008
Maksimum 26,8 26,8 26,8 27,3 26,9 28 28,8 29 30,7
Zwyci´zca 25,9 26,8 26,8 26,4 24,3 28 26,9 29 30,5
Minimum 23,1 23,5 21,8 24,9 24 25,1 26,9 26,9 25,5
Zwyci´zca POL URS URS USA BRA NED YUG BRA USA
KOBIETY
Rok I.O. 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008
Maksimum 25,4 26,4 25 24 25,9 27 27,3 27,1 28,3
Zwyci´zca 23,2 23,7 22,7 23,8 22,2 24 27,3 25,5 27,5
Minimum 21,4 19,5 19,8 22,5 22,2 23,6 24,8 24,8 25,1
Zwyci´zca JPN URS CHN URS CUB CUB CUB CHN BRA
TENDENCJE WIEKU I WYSOKOÂCI CIAŁA SIATKARZY
I SIATKAREK NA IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH CD.
Mistrzowie olimpijscy z Pekinu okazali si´ jednym z najwy˝szych zespołów w historii igrzysk i ta tendencja
si´ utrzyma. Podobnie wÊród kobiet obecne mistrzynie sà najwy˝sze w historii igrzysk. W przypadku kobiet
krzywa tej cechy wyraênie ma tendencj´ wzrostowà i najprawdopodobniej b´dzie ona utrzymywała ten kieru-
nek ale z mniejszà ju˝ dynamikà. Byç mo˝e nast´pne igrzyska wygra najwy˝szy zespół. Jednak aby tak si´ stało
zawodniczki o ponad przeci´tnej wysokoÊci ciała musiałby znacznie poprawiç gr´ w obronie w polu. Dodajàc
do tych cech dobre wyszkolenie techniczne i taktyczne, w najbli˝szym czasie b´dzie wygrywał ten zespół,
który opanuje wszystkie omawiane elementy na dobrym poziomie.
205 195
190
200
185
195 180
190 175
185 170
165
180
1 2 3 4 5 6 7 8 9 160
1 2 3 4 5 6 7 8 9
kolejne igrzyska kolejne igrzyska
maksimum zwycięzca maksimum zwycięzca
Ryc. 7 Ryc. 8
Ârednia wysokoÊç siatkarzy Ârednia wysokoÊç siatkarek
na kolejnych igrzyskach olimpijskich na kolejnych igrzyskach olimpijskich
8

9. Tabela do rycin 7 i 8
Ârednia wysokoÊç siatkarzy i siatkarek na kolejnych igrzyskach olimpijskich
M¢˚CZYèNI
Rok I.O. 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008
Maksimum 193 195 196,2 199,8 200,9 202,3 201,1 202,3 201,9
Zwyci´zca 189 194,2 193,5 194,8 195,6 201,6 196,8 194,5 201,4
Maksimum USA GDR USA NED NED RUS RUS RUS RUS
Zwyci´zca POL URS URS USA BRA NED YUG BRA USA
KOBIETY
Rok I.O. 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008
Maksimum 179,4 178,8 182 183,5 183,8 185,8 189,9 188,5 191,6
Zwyci´zca 173,8 178,2 179 183,5 179,5 179,8 180,5 183,8 185,1
Maksimum CUB GDR USA URS RUS RUS RUS RUS RUS
Zwyci´zca JPN URS CHN URS CUB CUB CUB CHN BRA
SKUTECZNOÂå GRY SIATKARZY I SIATKAREK
NA IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH
Na ostatnich igrzyskach olimpijskich dokonano oceny skutecznoÊci elementów technicznych wyst´pujàcych
w siatkówce. Dane te dost´pne sà w kilku wersjach i mogà słu˝yç do ró˝nych analiz. Niektóre wartoÊci podaje
si´ w procentach inne w iloÊci punktów na set.
Dane dotyczàce skutecznoÊci gry poszczególnych elementów dostarczajà bardzo du˝o informacji, które pod-
dane weryfikacji mogà posłu˝yç, jako materiał do bie˝àcej analizy gry i wyznaczania tendencji w szkoleniu na naj-
bli˝sze lata. (Tab.3) Analiza skutecznoÊci poszczególnych elementów gry (otrzymane wartoÊci) mo˝e słu˝yç,
jako wyjÊciowa przy konstruowaniu programów i planów treningowych dla siatkarek i siatkarzy bioràcych
udział w ró˝nego rodzaju rozgrywkach np. w rozgrywkach ligowych. Mo˝na je równie˝ traktowaç, jako mate-
riał do poszukiwaƒ nowych dróg w procesie racjonalizacji treningu sportowego, choçby takich, jak próba zbli-
˝enia skutecznoÊci ataku czy przyj´cia zagrywki kobiet do poziomu osiàganego przez m´˝czyzn.
Podstawowym problemem przy ocenie skutecznoÊci gry w danym elemencie jest przyj´cie właÊciwych kry-
teriów oceny jej skutecznoÊci. Mo˝na zastosowaç kryterium procentowe tj. procent dobrych zagraƒ w sto-
sunku do wszystkich zagraƒ w turnieju. Mo˝na równie˝ zastosowaç kryterium dobrych zagraƒ na set.
W niniejszej pracy postanowiono zastosowaç dwa kryteria. Przy ocenie skutecznoÊci zagrywki, bloku i obrony
zastosowano kryterium dobrych zagraƒ na set. Przy ocenie skutecznoÊci ataku i przyj´cia zastosowano kryte-
rium procentowe (procent dobrych zagraƒ w turnieju).
Przyjmujàc powy˝sze kryteria oceny skutecznoÊci, zestawiono skutecznoÊci trzech najlepszych zespołów
˝eƒskich i m´skich na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach 2004 i Pekinie (Tab.3).
Tabela 3
SkutecznoÊç gry czołowych zespołów ˝eƒskich i m´skich na Igrzyskach Olimpijskich Ateny 2004 i Pekin 2008
Lp. Miejsce Płeç Zespół Zagrywka R Przyj´cie R Atak % R Blok R Obrona R
na I.O. zagrywki %
1 1. Ateny Kobiety CHINY 1,42 -0,31 71,33 7,53 46,91 -7,45 2,45 -0,32 6,19 1,59
2 M´˝czyêni BRAZYLIA 1,73 63,8 54,36 2,77 4,60
3 2. Ateny Kobiety ROSJA 0,88 -0,86 62,72 10,40 45,22 -2,25 2,81 0,52 5,50 1,24
4 M´˝czyêni WŁOCHY 1,74 52,32 47,74 2,29 4,26
5 3. Ateny Kobiety KUBA 1,17 0,0 54,60 -3,04 43,47 -4,78 2,57 -0,3 5,37 1,44
6 M´˝czyêni ROSJA 1,17 57,64 48,25 2,87 3,93
7 1. Pekin Kobiety BRAZYLIA 1,53 0,32 57,03 -4,84 47,29 -2,41 4 -0,85 14,92 6,25
8 M´˝czyêni USA 1,21 61,87 49,7 3,15 8,67
9 2. Pekin Kobiety USA 1,5 0,32 47,22 17,61 42,84 -4,06 2,73 -0,48 11,09 1,3
10 M´˝czyêni BRAZYLIA 1,18 64,83 46,9 3,21 9,79
11 3. Pekin Kobiety CHINY 1,53 0,17 58,67 -7,77 43,23 -5,47 2,97 0 12,2 3,29
12 M´˝czyêni ROSJA 1,36 66,44 48,7 2,97 8,91
ÂREDNIA I.O. 2004 Kobiety 1,15 -0,40 62,90 4,98 45,2 -4,91 2,61 -0,03 5,67 1,41
M´˝czyêni 1,55 57,92 50,11 2,64 4,26
ÂREDNIA I.O. 2008 Kobiety 1,52 0,27 54,3 -10,0 44,45 -3,98 3,23 0,12 12,73 3,61
M´˝czyêni 1,25 64,3 48,43 3,11 9,12
R – ró˝nica w skutecznoÊci gry pomi´dzy siatkarkami a siatkarzami
Doc. dr Grzegorz Grzàdziel 9

10. Akademia Polskiej Siatkówki
ANALIZA DANYCH
Analiza danych wskazuje, ˝e na ostatnich igrzyskach zespoły ˝eƒskie zdecydowanie poprawiły swojà sku-
tecznoÊç w zagrywce bloku i obronie. Natomiast m´˝czyêni lepiej zagrali w przyj´ciu zagrywki, bloku i obro-
nie. Wydaje si´ wi´c, ˝e czołowe zespoły w swoich przygotowaniach akcentowały COMPLEX 2 zwiàzany
głównie z sekwencjà działaƒ; zagrywka, blok, obrona, kontratak. (COMPLEX 2 wg FIVB oznacza sekwencj´
nast´pujàcych działaƒ: zagrywka, blok, obrona w polu i kontratak.)
Na szczególnà uwag´ zasługujà kobiety, które wykonały niesamowity post´p w bloku i obronie a tak˝e
w skutecznoÊci zagrywki. (Tab. 3) Zaprezentowane dane mogà posłu˝yç, jako modelowe do pracy na ró˝nych
poziomach gry w siatkówk´ a tak˝e mogà byç przydatne do wyznaczenia tendencji w szkoleniu siatkarek
i siatkarzy. W szkoleniu siatkarek przy zało˝eniu, ˝e elementy ju˝ wykonywane pozostanà na tym samym po-
ziomie nale˝y skupiç uwag´ na podniesieniu skutecznoÊci w ataku i przyj´ciu zagrywki. U siatkarzy ciàgle na-
le˝y poszukiwaç metod podniesienia na wy˝szy poziom skutecznoÊci obrony, bloku, i zagrywki. Dla wielu
jednak zespołów spoza pierwszej trójki problemem pozostanie osiàgni´cie podobnych wskaêników w bloku
i obronie.
POLSKIE ZESPOŁY – STAN I PERSPEKTYWY
Podczas Igrzysk Olimpijskich w Pekinie tylko kilka paƒstw posiadało po dwa zespoły. Polska nale˝ała do tej
grupy obok USA, Brazylii, Serbii, Rosji, Chin i Włoch.
Polskich siatkarzy w rankingu indywidualnym było a˝ trzech: P. Zagumny, S. Âwiderski i M. Winiarski. Ko-
biety w tym samym rankingu nie mieÊciły si´ w ˝adnej kategorii w pierwszej 10 –ce. Siatkarze osiàgn´li znako-
mite skutecznoÊci w ataku i przyj´ciu zagrywki. Niestety w zespole zabrakło kilku młodych zawodników,
którzy mogli byç brani pod uwag´ w najbli˝szych igrzyskach.
W przyszłoÊci nale˝ałoby tak budowaç zespół siatkówki, aby był on przygotowany do osiàgni´cia najlep-
szego rezultatu podczas igrzysk, które odbywajç si´ b´dà tym razem na kontynencie europejskim. Obecnie
Serbowie, majà najwi´kszy potencjał na najbli˝sze igrzyska. Ârednia wieku naszego zespołu winna si´ wahaç
w granicach 29 lat ale w zespole powinno byç kilku zawodników poni˝ej 22 roku ˝ycia (w tym wieku zawod-
ników posiadały w Pekinie zespoły Serbii, Rosji, Brazylii).
Chcàc osiàgnàç znaczny post´p w wyszkoleniu technicznym i taktycznym naszych siatkarzy i siatkarek
trzeba skoncentrowaç si´ na szkoleniu kilku kluczowych dla wyniku sportowego elementów. Mo˝na by wi´c
wprowadziç jako motyw wiodàcy dla szkolenia w polskiej siatkówce na najbli˝sze lata pewien skrót myÊlowy
brzmiàcy: „COMPLEX 2 bez kompleksów”.
Oznacza to, ˝e powinniÊmy poszukiwaç Êrodków, metod treningowych połàczonych z psychologicznà wie-
dzà zwiàzanà z podnoszeniem skutecznoÊci zagrywki, bloku i obrony. Przy obecnym potencjale w innych ele-
mentach mogłoby to nam daç mistrzostwo olimpijskie.
NOWE ELEMENTY GRY
Czy mo˝emy byç mistrzami? Dlaczego nie? Przecie˝ najbli˝sze igrzyska odb´dà si´ w Europie, Amerykanie
najprawdopodobniej nie powtórzà sukcesu z Pekinu, Brazylia musi odnowiç skład i zmieniç kilka parametrów
w swojej grze. Tak wi´c, mistrzem mo˝e byç ka˝dy kto lepiej wykorzysta czas i wniesie do siatkówki nowà ja-
koÊç gry i nowe elementy techniczne.
Dla polskiej szkoły siatkówki jesteÊmy w stanie zaproponowaç jeden nowy element w zagrywce, dwie kom-
binacje w ataku, których dotàd nikt na Êwiecie nie gra oraz jeden oryginalny system gry w obronie, jako uzu-
pełnienie obecnie stosowanych.
Mistrzem zostaje ten, kto potrafi graç w siatkówk´ inaczej od pozostałych. W przeszłoÊci wprowadzenie
nowych elementów technicznych znacznie zwi´kszało szans´ na sukces sportowy. KtoÊ przecie˝ kiedyÊ zaczàł
atakowaç z drugiej linii, ktoÊ kiedyÊ wykonał pierwszà zagrywk´ w wyskoku. Wprowadzenie do polskiej siat-
kówki w najbli˝szym czasie nowych elementów gry mo˝e przynieÊç nam sukces i zapewniç miejsce w Êwiato-
wej czołówce.
Jednym sposobem na trafne
przewidywanie przyszłoÊci
jest wynalezienie jej
(Alan Kay)
10

11. BIBLIOGRAFIA
1. åwik W. 1979. „Budowa somatyczna siatkarek pełniàcych ró˝ne role na boisku”. Sport Wyczynowy nr 2.
2. Grzàdziel G. 1984. „WysokoÊç ciała i wiek uczestników Mistrzostw Europy w siatkówce”. Sport Wyczynowy nr 8.
3. Grzàdziel G. 1999. „WysokoÊç ciała, wiek i skutecznoÊç gry siatkarzy na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu”. Sport Wyczynowy nr 9-10.
4. Grzàdziel G., Ljach W. 2000 „Piłka siatkowa – zasób çwiczeƒ”. COS, Warszawa.
5. G. Grzàdziel.; Analiza wybranych elementów walki sportowej w siatkówce na igrzyskach olimpijskich w latach 1988 –2000. Tradycje
i współczesnoÊç kultury fizycznej / Materiały pokonferencyjne I konferencji naukowej / Katowice 2001/
6. Kielak D. 1999. „Model mistrzostwa sportowego w piłce siatkowej – niektóre elementy”. Sport Wyczynowy nr 9-10.
7. Kielak D. 2001. „Zmiany cech somatycznych i skocznoÊci siatkarzy uczestników I.O. 1988 – 2000”. Sport Wyczynowy nr 7-8.
11

12. Doc. dr Grzegorz Grzàdziel, Kierunki rozwoju siatkówki na podstawie analizy igrzysk olimpijskich
Copyright© Grzegorz Grzàdziel, Copyright© Polski Zwiàzek Piłki Siatkowej
Opracowanie i redakcja tekstu: Wojciech J´drzejewski
Projekt graficzny: Alina Dłu˝ewska
Projekt logo Akademii Polskiej Siatkówki: Marek Wajda
Projekt okładki: Maciej J´drzejewski
Skład i łamanie teksu oraz produkcja: Grupa Codex
Publikacja wydana nakładem Akademii Polskiej Siatkówki powołanej przez Polski Zwiàzek Piłki Siatkowej
ISBN 83-922573-6-7
Warszawa, 2009