Sampurna Arogyasathi Namasmarn Marathi Bestseller Dr. Shriniwas Kashalikar
- 2. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 2
gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU
b{IH$ ï
S>m∞.lroZdmg OZmX©Z H$emirH$a
‡_wI ï gß[yU© VUmd_w∫$s H|$–, H$m∞b{O o]ÎS>tJ,
oVgam _Obm, H{$.B©.E_. hm∞pÒ[Q>b, [ai,
_wß]B© - 400012.
B©ñ]wH$ Amd•Œmr
gßJUH$ ‡H$meZ
5/6, emßVr oZdmg, gßV am_Xmg am{S>,
JU{e ogZ{_m Odi, _wbwßS> ([yd©)
_wß]B© ñ 400081.
ISSHHA
INTERN
ATIONALSOCIETYFO
R
SUPERLIVING & HOL
ISTICHEALTHADVAN
CEMENT
- 3. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 3
gß[yU© Amam{Ω`mMr gßH$Î[Zm hr ‡À`{H$m¿`m
OrdZm_‹`{ AmZßX AmoU g_•‹Xr AmUV{. À`m_wi{
Am[U gdm©Zr `m [wpÒVH{$¤ma{ oVMr _mohVr H$ÈZ
K{U{AmoUZm_Ò_aUm¤ma{gß[yU©Amam{Ω`‡m·H$ÈZ
K{U{ gdm™¿`m $m`⁄mM{ R>aUma Amh{.
ISSHHA
INTERN
ATIONALSOCIETYFO
R
SUPERLIVING & HOL
ISTICHEALTHADVAN
CEMENT
- 4. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 4
emarnaH$ Amam{Ω`emarnaH$ Amam{Ω`emarnaH$ Amam{Ω`emarnaH$ Amam{Ω`emarnaH$ Amam{Ω`
gß[yU© Amam{Ω`mbmM gÂ`H≤$ Amam{Ω`, EH$mÀ_ Amam{Ω`, gdm™JrU Amam{Ω`,
[na[yU© Amam{Ω`, gd©H$f Amam{Ω` qH$dm `WmW© Amam{Ω` Ag{hr ÂhUVm `{B©b.
`mMmM emarnaH$ Amam{Ω` hm EH$ _hŒdmMm ^mJ Amh{.
¡`mß earamV Am[U amhVm{ V{ gw—T> AgUß _hÀÀdmMß Amh{. h{ AmOH$mb
]h˛V{H$mßZm [Qy> bmJbß`. Am]mbd•‹Xmß_‹`{ earagßdY©Zmodf`r AmÒWm
dmT>b{br Amh{. _°XmZr I{i, YmdU{, MmbU{, [m{hU{, _ÎÎmImß] `m]am{]aM
d{Q> obp‚Q>®>J, oJ`m©am{hU, H$gaV, `m{JmgZ{, Eam{o]∑g `mßMm ‡gma dmT>À`m
‡_mUmda hm{V Amh{. emarnaH$ Amam{Ω`m‡_mU{M emarnaH$ gm¢X`m©gmR>rhr „`wQ>r
[mb©g©, _gmO [mb©g©,gm¢X`© ‡gmYZ{, gwßXa H$[S>{, aßJgßJVr `mßZmhr [wÓiH$
_hŒd [´m· Pmb{ Amh{. Aem VËh{Mm CÀgmh, Amigm[{jm Z∏$sM MmßJbm.
]{oeÒV AodMmar[Um, AÒd¿N>Vm `m gJ˘`m XwJw©Umß[{jm earagßdY©ZmMr d
gm¢X`m}[mgZ{Mr hr bmQ> eV[Q> MmßJbr Amh{.
[aßVw IË`m oZ>{Zß Am[Î`m AmÀÂ`mMß, ˆX`aW [a_{úamMß _ßoXa
Om{[mg `mgmR>r `m{Ω` _Zm{^yo_H$m V`ma Ïhmdr bmJV{. A›`Wm ""eara Am⁄ß
Ibw Y_© gmYZ_≤ '' Mm [mR>[wamdm H$aVm H$aVm Am[U CYi AmoU IwiMQ>
hm{Vm{. earagßdYm©ZmMß d{S> V`ma hm{Vß, V{ d{S> Am[Î`m Camda ]gVß. Am[Î`m
emarnaH$ d°Jw `mß¿`m odMmamßZrM Am[U J´mgb{ OmVm{. Am[bm AmÀ_odúmg
H$_rhm{Vm{.Am[US>m∞∑Q>a¿`m_mJ{bmJVm{.[°g{CYiVm{.am{JodH$VK{Vm{.„`wQ>r
[mb©g©M{Cß]a{oPOodVm{.odoMÃAmoUM_ÀH$moH$∞$eZH$ÈZÒdVïMhgßH$ÈZ
K{Vm{. oOÂZ{oe`__‹`{ Km_ Jmiy bmJVm{ AmoU ÒZm`w XwIm[VrZß ]{Oma hm{Vm{.
Am[Î`md{S>mMmM_JAm[Î`mbmJd© hm{Vm{.Am_MmJd©Am_¿`m]m{b `m-
- 5. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 5
dmJ `mVyZS>m{H$mdybmJVm{.
Am[bßÏ`o∫$_ÀdHw$È[dodH•$V]ZVß.ÒdVï¿`mearamMr`m{Ω`Om{[mgZm
H$ÈZ V{ oZam{Jr, gwS>m°b AmoU gwßXa R>{d `mgmR>r Am[Î`m Òd^mdmVrb H$mhr
Xm{f Omd{ bmJVrb AmoU H$mhr JwU Am[Î`mV `md{ bmJVrb.
Amig, AodMmar[Um, ]{oeÒV, Am|Ji[Um Vg{M gm¢X`©—Ô>r d
ZrQ>Z{Q>H{$[UmMmA^mdh{XwJw©UhrZÒdmWm©_wi{V`mahm{VmVddmT>VmV.H$mhrM
ZH$aVmgJi{o_idm`M{dÀ`mVhrÒdVï¿`mbharZwgmaBVamßM{dmB©Q>H$am`M{
hr Aem bm{H$mßMr Imog`V AgV{. [U Aem dmJUwH$sVyZ am{J d ]{T>][Um
[Xar `{Vm{. Ï`o∫$_Àd oH$igdmUß ]ZVß. h{ Xm{f Om `mgmR>r _Z _m{R>ß Ïhmdß
bmJV{._ZmMmImD$ÂhUO{Zm_Ò_aU._ZAm{Ty>ZqH$dmVmUyZ_m{R>ßH$aVm`{V
Zmhr.Kam‡_mU{_m{R>ßqH$dmN>m{Q>ß]mßYVm`{VZmhr.¡`m‡_mU{ZXrA$mQ>hm{V{Vr
_wgiYma[mdgm_wi{,À`mM‡_mU{_Z_m{Rßhm{VßV{B©úarH•$[{¿`mdfm©dmZß.hrZ
ÒdmW© Ogm H$_r hm{B©b Vg{ hiyhiy darb Xm{f oZKyZ OmVmV.
hrZ ÒdmW© H$_r hm{D$ bmJbm H$s B©úamMr, Zm_O[mMr ÂhUO{ IË`m
AWm©Z{ÒdVïerVmXmÀÂ`hm{ `mMrAmdS>dJm{S>rbmJV{.
À`m_wi{ am{OMm oXZH´$_ EH$ H´$sS>m hm{V{. [wOm hm{V{. oXZH´$_mV ghOVm,
Ï`m`m_,I{i,ZrQ>Z{Q>H{$[UmdmT>VOmVmVAmoUS>m{B©OS>_mÃhm{VZmhr.À`mßMß
∞$S>hm{VZmhrdodH•$VrMr]mYmhm{VZmhr.
Zm_Ò_aUmZß OrdZ hr Om{eXma d _Zm{ha Aer ZmQ>Á-Z•À`-H´$sS>m ]ZV{,
Or B©úam[©U H$a `mV `{V{. emarnaH$ Amam{Ω`, gm°>d d gm¢X`m©Mr Om{[mgZm hr
Aem gwßXa _hmZmQ>ÁmVrb EH$ _Zm{aßOH$ ^mJ ]ZV{.
- 6. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 6
dmM{od«>bZmht$&
Vm{oM ‡{VÈ[ [mht &&1$&&
oYJ≤À`mM|¡`mb{[U&
^maZgmh{_{oXZ(Zr)&&2$&&
(lr gßV VwH$mam_mßMr JmWm [•> 302 )
Zm_ Ò_a{ oZaßVa
V{ OmUmd{ [w ` eara
_mhmß Xm{fmßM{ oJnada$$
am_Zm_|ZmgVr$&&22$&&
(lrg_W©am_XmgÒdm_tMmlr_X≤Xmg]m{YXeH$4g_mg3)
- 7. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 7
_mZogH$ Amam{Ω`_mZogH$ Amam{Ω`_mZogH$ Amam{Ω`_mZogH$ Amam{Ω`_mZogH$ Amam{Ω`
gVVMr oI›ZVm, qMVm, _Àga, ¤{{f, C›_mX, Jd©, Xß^, T>m|J, ^rVr,
Ï`mHw$iVm,Aghm`Vm,Ï`gZmYrZVm,hmdaQ>[Um,Ag_mYmZ,N>idmXr[Um,
AoVa{H$s[Um(H$m{UÀ`mhrJm{Ô>rMrAoVa{H$H$a `mMrodH•$VrCXm.Òd¿N>V{Mm
AoVa{H$, Im `mMm AoVa{H$ dJ°a{) Aem _mZogH$ odH•$Vr g_mOmV _m{R>Ám
‡_mUmV Amh{V. À`m dmT>rbm bmJ `mMr e∑`Vm ^a[ya Amh{.
`mMm [naUm_ ÂhUO{ ÈΩU ÒdVïM{ AmoU BVamßM{ g_mYmZ ZÔ> H$aVmV.
À`mM‡_mU{ `m{Ω` gÎÎ`m¿`m d `m{Ω` oejUm¿`m A^mdr ÒQ≠>{g p∑bnZ∑g,
pÒ[oa¿`wAb hrqbJ, ]wdm, _hmamO, _Zm{odH$ma V¡k `mß¿`m _mJ{ bmJVmV
AmoU[°g{,d{i,Òd`ß[yU©Vm,Òdmo^_mZB.gd©M]Ë`mMXmJ_mdyZ]gVmV.
Agß KS> `mMß H$maU Agß H$s, _mZogH$ am{Jmodf`t¿`m AmYwoZH$
d°⁄H$mMm—Ô>rH$m{ZA[wamAmh{.^maVr`_mZgemÛ,`m{JemÛ,Am`wd©{X`mßM{
`modf`rM{ AmH$bZ AoYH$ gIm{b Amh{. h{ AmH$bZ oZÏdi AoYH$
gIm{bM Zmhr Va AZw^dm¿`m H$gm{Q>rda CVab{b{ Amh{. eßH$amMm`m™[mgyZ
kmZ{úa,VwH$mam_,am_Xmg,AmMm`©odZm{]m^md{,ÒdmVßÕ`dragmdaH$a,_hmÀ_m
JmßYr, lr. Jm|Xdb{H$a _hmamO Aem _hm[wÈfmßZr, gßVmßZr `m kmZmMm d
AmH$bZmMmAZw^dK{D$Z_ZoZam{Jramh `mgmR>rKamVrbbhmZWm{agdm©Zr
O[H$amdmAg{MAZw_mZH$mT>b{Amh{
Zm_O[ qH$dm Zm_Ò_aU hm _Zm{odH•$VrM{ g_yi CÉmQ>Z H$a `mMm _mJ©
Amh{.H{$diÏ`o∫$¿`mMZÏh{Vagß[yU©odúm¿`m_ZmMrodH•$VrKmbd `mbm
d{i bmJUmaM (Am[U g_OVm{ V{dT>m OmÒV Zgbm Var ) À`m_wi{ VmÀ[waVm
- 8. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 8
Amam_o_i `mgmR>rVmÀ[waVm[naUm_H$aUmarAm°fY{dgmYZ{dm[abrOm`bm
haH$V Zmhr. À`mß¿`mda gß[yU© o^ÒV Z R>{dVm Vr Zm_Ò_aUmda R>{dbr Va
Am[U Am[Î`m KamV, o_Ã_ßS>it_‹`{, ZmV{dmB©H$mß_‹`{ AmoU BVaà oOW{
AmoU Oer gßYr o_i{b À`m[´_mU{ Zm_Ò_aUmMm ‡Mma H$È. gß[yU© g_mO
Zm_Ò_aUm¿`m (gßJVrZ{ ) gd© H$mhr Jm{Ô>r H$È bmJbm H$s g_mO_Z ‡JÎ^
hm{D$bmJ{bdodH$•VtM{CÉmQ>Zhm{ `mggwÈdmVhm{B©b.
Zm_mZ{ _Zm_‹`{ Agb{Î`m odH•$Vr H$em ZÔ> hm{Vrb qH$dm hm{VmV `mM{
CŒma Imbrb‡_mU{ Amh{.
Am[Î`m _|Xy¿`m H$mhr ^mJmßer Am[b{ gßH$Î[ oZJoS>V Amh{V. H$mhr
^mJmßer^mdZm.H$mhr^mJmßerAm[b{gßH$Î[oZJoS>VAmh{V.H$mhr^mJmßer
^mdZm.H$mhr^mJmßergwIXwïImMrOmUrd.Am[Î`mgwI-XwïImMrOmUrd
earam¿`mododY^mJmV[m{hm{Mb{Î`mZÏh©O≤AmoUZÏh©flb{∑gg{g≤(ZmS>Ám
qH$dmM{VmVßVydÀ`mßMrOmir)_‹`{hm{UmË`mgßd{XZmßeroZJoS>VAmh{V.
Am[bß _Z gßH$Î[mV ]mßYbß J{b`. gßH$Î[ gwI-XwïIm¿`m AmoU jw–
‡{_-¤{{fmXr^mdZmß¿`m]ßYZmV]mßYb{J{b{Amh{V.Am[Î`m^mdZmAm[Î`m
earamV ÛdÎ`m OmUmË`m AßVïÛmdr –Ï`mß¿`m gmIiXßS>mV ]’ Amh{V.
Vg{MÀ`mkmZß{o–`{dH$_~o–`mß¿`m]ßYZmVAS>H$Î`mAmh{V.
Am[brZÏh©gogÒQ>r_(_|XydM{VmgßÒWm)hrCbQ>ÁmAúÀWd•jmgmaIr
Amh{.^JdX≤JrV{¿`m15Ï`mA‹`m`mVdU©ZH{$b{Î`mAúÀWd•jmVyZodúmM{
ÒdÈ[ Og{{ g_OV{ Vg{M Ï`o∫$M{hr ÒdÈ[ AoYH$ Ò[Ô> hm{D$ eH$V{.
oOWyZgß[y©UodúmMrCÀ[oŒmhm{V{oVW{(ÂhUO{À`mB©úaMaUr)ÒdVïMr
H$_} A[©U H$ÈZ _mUyg _m{jog’rMr ‡JVr H$aVm{ Agß ÂhQ>bß Amh{. (JrVm
- 9. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 9
A‹`m` 18 Ìbm{H$ 46 )
_ZwÓ`X{hm_Yrb ZÏh©gogpÒQ>_ È[r AúÀWd•jm¿`m _wimV OmD$Z V{
_yi H$m[U{ ÂhUO{ H´$_mZ{ Bßo–`{, gßd{XZm, gwI-XwïI, ‡{_-¤{{f, gßH$Î[
`mVyZ ÒdVïbm _w∫$ H$aU{. (JrVm A‹`m` 15, Ìbm{H$ 3,4 )
Am[U Zm_O[ H$È bmJbm{, H$r hm C‹d©Jm_r (da¿`m oXe{Z{ OmUmam)
‡dmggwÈhm{Vm{.Zm_Ò_aUmZ{(lr.gÀ`gmB©]m]mß¿`m^mf{VoMŒmewp‹X`m{J)
gßH$Î[ew‹Xr hm{V{. _ZmVrb gß^´_È[r Oi_Q>{ Xya hm{VmV.
Zm_Ò_aUmZ{ ZamMm Zmam`U hm{Vm{. _ZmMß C›_Z hm{Vß. [•œdrMm ÒdJ©
hm{D$ eH$Vm{.
E{g{_mP{oZZm_Km{f|&
ZmhrH$naVrodúmMtXwïI|&
AdK|OJoM_hmgwI|&
XwXwo_V ^ab{{ $&& 200 $&&
(kmZ{úar A‹`m` 9 dm )
H$mhrEH$mY{oZd°Hwß$R>mOmdß{$&
V| oV›hr d°Hw$R>mßoM H{$b| AmKd|$&
E{g{ Zm_Km{f Jm°ad| $&
Ydib{ odú $&&203$&&
(kmZ{úar A‹`m` 9dm )
Mh˛ßdUm©Zm_moYH$ma$&
- 10. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 10
Zm_tZmhtZmhrbmhmZWm{a$&
OS> _yT> [°b [ma $&
[mdVrZm_|$&&24$&&
(lr_X≤ Xmg]m{Y XeH$ 4 g_mg 3 )
Am`wd}XemÛmV AmoYX°odH$, Am‹`mpÀ_H$ AmoU AmoY^m°oVH$ Aem
‡H$ma¿`m Ï`mYr AgVmV. `m[°H$s AmoYX°odH$ d Am‹`mpÀ_H$ `m _Zmer
oZJS>rV AgVmV.
_ZmMrÏ`m·rearamßVJ©VVerearam]mh{ahrAmh{._Zearam[{jmgy˙_
Amh{. earamer oZJoS>V [U earam¿`m]mh{a [gab{Î`m _Zmda odúmVrb
ododY gy˙_ _ZmßMm [naUm_ hm{V AgVm{. gm_m›` ^mf{V `m ‡H$mambm
o[emÉ]mYm, H$aUr ÂhUVmV. Va [m¸mÀ` d°⁄H$m¿`m [na^mf{V _mZogH$
am{J ÂhUVmV.
lr_X≤Xmg]m{YmVÂhQ>b{Amh{H$s,¯mÏ`moYZm_Ò_aUmZ{ZÔ>hm{VmV.
^yVo[emÉ ZmZm N>ßX $&
]´˜oJËhm{ ]´m˜Ug_ßY &$
_ßÃMi ZmZm I{X $&
Zm_oZÔ>{ß ZmgVr $&&12$&&
Zm_| odf]mYm haVr $&
Zm_| M{S>{ M{Q>H|$ ZmgVr $&
Zm_|hm{`{CŒm_JVr$&
AßVH$mit$&&13$&&
(lr_X≤ Xmg]m{Y XeH$ 4 g_mg 3 )
- 11. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 11
d°MmoaH$ Amam{Ω`d°MmoaH$ Amam{Ω`d°MmoaH$ Amam{Ω`d°MmoaH$ Amam{Ω`d°MmoaH$ Amam{Ω`
odúmMß ÒdÈ[ g_OyZ K{ `mgmR>r AZmXr H$mim[mgyZ _ZwÓ`mMm ‡`ÀZ
Mmby Amh{. odMma H{$bm H$s odúmVrb [wÓH$i JyT>mßMr CH$b hm{V{. [aßVw
Am[Î`mbm Agß AmT>iVß H$r bmIm{ bm{H$ odMma H$aVmV Var À`mß¿`mVrb
$maMWm{S>ÁmßZmgmamgmaodMmaH$aVm`{Vm{.Wm{S>ÁmMbm{H$mßZmgmohÀ`,H$bm,
odkmZ `mV ‡^wÀd o_idVm `{Vß AmoU H$m{Q>ÁmdoY bm{H$mVyZ EH$m⁄mbmM
AmÀ_kmZ hm{V,AmÀ_gmjmÀH$ma hm{Vm{.odMmamßMr Ò[Ô>Vm, __©J´mhH$Vm,
AmH$bZerbVm H$emda Adbß]yZ AgV{ ? OJm¿`m [oapÒWVrV ]Xb
KS>odUma{ odMma H$g{ Òw$aVmV ? OrdZ AßV]m©¯ ‡JÎ^ H$aUma{ d°MmnaH$
gm_œ`© H$g{ ‡m· hm{V{?
oejU, A‰`mg, dmMZ, oZarjU, qMVZ, ‡`m{J, b{IZ, MMm© dJ°a{
_mJm™ZrodMma_ybJ´mhr]Z `mMr‡oH´$`mgwÈhm{V{d{JK{V{h{IaßAmh{.[aßVw "O{
X{I{ H$od V{ Z X{I{ aod ' Aem VËh{Mr —Ô>r H$drbm H$er [´m· hm{V{ ? ¡`m`m{J{
odúH$Î`mU hm{B©b Ag{ odMma F$fr AmoU _wZtZm H$g{ Òw$ab{ ? ¡`m`m{J{
Ï`∫$sOrdZmMßgmW©H$hm{B©bAmoUg_mOm_‹`{gwIg_•‹XrZmßXyeH{$bAg{
odMma ¡`m{oVfod⁄m, JoUV, d°⁄H$,gßJrV, Z•À`, ZmQ>Á, dmÒVy, oeÎ[ Aem
ododY È[mVrb emÛmV H$g{ AdVrU© Pmb{ ? AmMma, Amhma, ZrVr,
g_mOÏ`dÒWm,am¡`Ï`dÒWmAemj{ÃmV_ybJm_r_mJ©Xe©ZH$aUma{,hOmam{
df{©Xr[ÒVß^R>aUma{odMmaHw$Ry>ZAmoUH$g{Amb{?]m¯odúAmoUAmßVnaH$
odú H$d{V K{Uma{ odMma H$g{ AmoU H$m{UmÀ`m _ZïoÒWVrV ‡JQ> Pmb{ ?
AmO¿`m [naoÒWVrV `m ‡ÌZmMß CŒma em{YUß $ma _hÀÀdmMß Amh{. Oa
- 12. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 12
Am[U hm em{Y K{Vbm Va Am[Î`mbm jw– odMmamß¿`m XbXbrVyZ _w∫$s o_iy
eH{$b.
odMmamßMßearamVrb_|XyerZmVßAmh{.[aßVw`m_|Xyda]m¯AmoUAmßVnaH$
odúmVrb e{H$S>m| gßd{XZm [naUm_ H$arV AmgVmV. bmIm{ M{VmVßVyß¿`m ¤ma{
earam¿`m [•>^mJmH$Sy>Z AmoU AmVrb Ad`dmßH$Sy>Z `m gßd{XZm _|XyH$S>{
[m{hm{MVmV d À`mda [naUm_ H$aVmV. Am[U O{ ImVm{, o[Vm{, [mhVm{, E{H$Vm{,
]m{bVm{,^m{JVm{qH$dmÀ`mJVm{À`mgdm©Mm_|Xyda[naUm_hm{Vm{.OmUVm-AOmUVm
hm{Uma{h{[naUm_AmoUAm[Î`m_|XyMr_yipÒWVr(O›_OmVaMZmddH$m`©)
`mß¿`m[aÒ[a‡^mdmVyZAm[b{odMmaodú]ZV{.
Am[Î`m_|XyM{EH$d°oeÓQ>ÁAmh{V{Ag{,H$s`{UmË`me{H$S>m{gßd{XZmß[°H$r
ZÏdXQ>∏{$gßd{XZmH$S>{_|XyXwb©jH$ÈeH$Vm{.Am[UAm[Î`mZH$iVoeH$Vm{
À`mM‡_mU{ Xwb©j H$aU{ d odgaU{ ¯m ‡oH´$`mhr _hŒdm¿`m AgVmV. H{$di
[mR> H$aU{ d bjmV R>{dU{ ZÏh{.
AmdmOm¿`m JO]OmQ>mV Pm{[b{Î`m AmB©bm Eadr OmJ `{V Zmhr. [U
oV¿`m bmS>∑`m N>Hw$Î`m¿`m aS> `m¿`m AmdmOmZß oVbm Z{_H$s OmJ `{V{.
_|XyMß h{ _hmZ d°oeÓQ>Á Amh{.
OJm¿`m gßÒH•$VrV amO`m{J, H$_©`m{J AmoU kmZ`m{J `mßMß ÒWmZ AZ›`
gmYmaU Amh{. `m gdm©Mß _hŒd Agß H$s `m gmË`mßMß Co‘Ô> Am[Î`mbm
gßd{XZmß¿`m JXmam{imVyZ AmoU À`mß¿`m ]Ë`mdmB©Q> ‡^mdmVyZ ]mh{a H$mT>Uß h{
Amh{. ¡`m‡_mU{ AmB©bm Am[Î`m ]N>S>ÁmMß aS>Uß Z{_H{$[UmZß Ogß E{Hy$ `{Vß
À`m‡_mU{Am[Î`mbmhrgmË`mJXmam{ida_mVH$ÈZgÀ`oXgmdßdOmUdmdß
h{Amh{
- 13. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 13
AmO¿`mH$mimVbr[napÒWVrJwßVmJwßVrMrAmh{.BVagmË`m]m]t‡_mU{.
"" `m{J '' `m Jm|S>g ZmdmImbrhr ]mOma]wUJ{[Um Mmbbm Amh{. Aem
[napÒWVrV Iam `m{Jr JwÍ$ o_iU{ AÀ`ßV H$R>rU Amh{.
À`m_wi{ `m{J, gmYZm, ^∫$s, _m{j dJ°a{ H$m{UÀ`mhr oXe{bm dib{ Var
[Xar oZamem [S> `mMr e∑`Vm Amh{.
gmhoOH$M Aem d{ir ‡ÌZ [S>Vm{,
"" H$ob`wJm_mOr Wm{a Pmb{ ]ßS> $&
ZÔ> bm{H$ bßS> Pmb{ $ma $&&1$&&
Z YnaVr gm{` Z [wgVr H$m{U
`{V| O°g| _Zm V°g{ Mmb{ $&&2 $&&
gÇmZmMmdmamQ>{H$m|Z{Xr¤mam$&
E{gr`m [m_am Vmar H$m{U $&&3$&&
(lr gßV VwH$mam_mMr JmWm [•> 973 )
Iam{IaM VwH$mam_ _hmamOmßZr ÂhQ>Î`m‡_mU{ XwgË`mM{ ZwH$gmZ H$aU{,
bw]mS>U{,Mm{aU{,¤{fH$aU{,bwQ>U{,Owby_H$aU{,o[idUyH$H$aU{,AÀ`mMma
H$aU{,KmU{aS>{S>md[{MAmIU{,]bmÀH$maH$aU{h{Jw›h{,1)_Zm¿`modH•$Vr
AmoU2)À`mßZmo_imb{brVemModMmamßMrgmW`m_wi{gm‹`hm{VmV.
_ZmM{ hrZ Amd{J AmdaU{ e∑` hm{ `mgmR>r g_W© odMmamßMr e∫$s
AmdÌ`H$ Amh{. hr e∫$s Am[Î`mbm Zm_Ò_aUmZß ‡m· hm{V{.
A‰`mg,dmMZ,_ZZ,oZarjU,‡`m{J,b{IZ,MMm©BÀ`mXt‡_mU{M
gw`m{Ω`, __©J´mhr d —T> odMma `{ `mgmR>r –Ô>m e’ Agmdm bmJVm{. –Ô>m
ÂhUO{[mhUmam,OmUUmam.odMmamßMrN>mZZrH$aUmam.`m{Ω`odMma[∏{$H$ÈZ
- 14. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 14
AmMaUmVAmUUmam–Ô>]Zm`M{Ag{bVaZm_Ò_aUmbm[`m©`Zmhr
""gX≤]wp‹XCÀ[fiH$a `mM{gm_œ`©$∫$^JdßVm¿`mZm_mVMAmh{.''
(lr]´˜M°V›`lrJm|Xdb{H$a_hmamO`mßM{‡m.H{$.od.]{bga{oboIV
MnaÃ, [•> 472)
"" Am[U am{O CR>Î`mda ^JdßVmM{ Ò_aU H$a `mMm oZ`_ R>{dmdm.
ÒZmZ dJ°a{ Jm{Ô>r PmÎ`m Va H$amÏ`mM, [U À`mß¿`mdmMyZ ASy>Z ]gy Z`{.
^JdßVmM{ Ò_aU h{ _wª` Amh{.'' (lr ]´˜M°V›` Jm|Xdb{H$a _hmamO `mßM{
‡m.H{$.od.]{bga{oboIVMnaÃ,[•>475)
H$m{S>|gmßH$S>~gßH$Q>$&ZmZmgßgmaIQ>[Q>$&
AmdÒVm bmJVmß MQ>[Q> $& Zm_Ò_aU H$amd| $&&6$&&
(lr_X≤ Xmg]m{Y, XeH$ 4 g_mg 3 )
Hß$R>rYnabmH•$ÓU_Ur
AdKmOZt[´H$me$&&1$&&
(lr gßV VwH$mam_mßMr JmWm, [•> 800 )
(^mdmW© ï^mdmW© ï^mdmW© ï^mdmW© ï^mdmW© ï H•$ÓU Zm_È[r Agm ]w’r ‡H$moeV H$aUmam. gÂ`H$ kmZ
X{Umam _Ur AmÂhr _wIr Ym∂aU H{$bm Amh{. À`m_wi{ Am_M{ odMma AMyH$
hm{VrbM [U gß[yU© g_mOmV gX≤]w‹Xr ‡gdUmam kmZ‡H$me [ga{b
([gabm).
- 15. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 15
AmoW©H$ Amam{Ω`AmoW©H$ Amam{Ω`AmoW©H$ Amam{Ω`AmoW©H$ Amam{Ω`AmoW©H$ Amam{Ω`
Am[Î`mbm Z{h_r Agß dmQ>Vß H$s lr_ßVr ÂhUO{ AmoW©H$ Amam{Ω` AmoU
_‹`_dJu`qH$dmJar]pÒWVrÂhUO{AZmam{Ω`.
[U AmoW©H$ Amam{Ω`mMm ZrQ> odMma H{$bm Va Agß bjmV `{B©b H$s,
1)Am[Ug_mOmbmC[`m{Jr AgmC⁄m{J,Ï`dgm`H$ÈZ[°g{o_idyeH$Uß.
2)Ag{[°g{Am[Î`mdAm[Î`mOdi¿`mdAdbß]yZAgb{Î`mÏ`∫$s®¿`m
CXaoZdm©hmgmR>r [wa{g{ AgUß. 3) Am[Î`m amÒV Amem-AmH$mßjmßZm _waS> Z
KmbVm V{ [°g{ g_mYmZH$maH$ [’VrZ{ Am[Î`mbm IM© H$aVm `{Uß AmoU
4)Am`À`md{i¿`mAS>MUrgmR>rAm[Î`mbmbmJUmara∏$_oeÑH$AgUß
ÂhUO{AmoW©H$Amam{Ω`hm{`.[aßVwh{PmbßEH$mHw$Qw>ß]m[waVßqH$dmÏ`o∫$[waVß.
g_mOm_‹`{hr^yH$]irAgyZ`{V.]{KaAgyZ`{V.]{H$marVbm{H$hm{a[iy
Z`{V.]H$mbdÒVrVOrdZHw$OyZ`{.H$m{d˘`m]mbH$mßZm^rH$_mJVaÒÀ`mVyZ
o$am`bm bmJy Z`{ Agß Hw$Umbm dmQ>Uma Zmhr ? À`m_wi{ MmßJÎ`m AmoW©H$
Amam{Ω`mMm$m`Xmg_mOmVrbgd©MKQ>H$mßZmhm{Uß_hŒdmMß.
Am[Ugd©gm_m›`Agbm{VaAm[Î`mbm[wÓH$iXmAmoW©H$MUMUhr
A[oahm`© ]m] dmQ>V{. [wÓH$i Aßer V{ Iaßhr Amh{.
H$maUlr_ßVX{emßMrAmoW©H$ZrVr,OmJoVH$]mOma[{R>mdÀ`mßMrAmoW©H$
ZrVr, eÛmÛ Ò[Ym© H$a `mM{ S>md[{M, amÔ≠>r` AmoW©H$ Ym{aU d e{dQ>r am¡`
AmoUÒWmoZH$Òdam¡`gßÒWmßMrAmoW©H$ Ym{aU{ `mgdm™MmAm[Î`mOrdZmda
EdT>m [naUm_ hm{Vm{ d [wÓH$iXm À`mV Am[br EdT>r JiM{[r hm{V{ H$s Am[U
AmoW©H$Am{T>J´ÒVrZßAghm`hm{Vm{.
- 16. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 16
[aßVw Am[U Aem pÒWVrV hV]b hm{Vm H$m_m Z`{.
""R>{odb{ AZßV{ V°g{oM amhmd{
oMVr Agm{ ⁄md{ g_mYmZ ''
`m C∫$sMm AW© Am[U ZrQ> g_OyZ K{Vbm Va V{ $ma C[`w∫$ R>a{b.
ÂhUO{ "" R>{odb{ AZßV{ V°g{oM amhmd{ '' Am[Î`mbm O{ gm_œ`© Amh{
À`mMm odga [Sy> Z X{Vm ‡`ÀZ H$aUß AmoU H$Yrhr Am[Umbm Or Hw$dV
Amh{ Vr dm`m Z KmbdUß. `m C∫$sMm AW© AmigmV ahmU{ d Aghm`[U{{
[napÒWVr ÒdrH$maU{ Agm _wirM ZÏh{. qH$]h˛Zm Agm ‡`ÀZ H$aVmZm
AoYH$moYH$ gw`m{Ω` ‡`ÀZ H$am`bm oeH$Uß _hŒdmMß Amh{. "" oMŒmr Agm{
⁄md{ g_mYmZ '' ÂhUO{ oZame, oI›Z Z hm{Uß, oZamem ÂhUO{ [VZ hm{`.
CŒm_ ‡`ÀZ H$arV ahmU{ _hŒdmM{ Amh{.
Am[U Zm_Ò_aUmZ{ emarnaH$, _mZogH$ Amam{Ω` H$gß Om{[mgVm `{Vß h{
[mohbß Amh{. À`m_wi{ Am[U ÒdVï Zm_Ò_aU H$È bmJbm{ H$s gm_œ`m©Mr
AmR>dUahmV{.ÒdVïMrHw$dV,H$m°eÎ`,]w’r,H$g],[maßJVVm,ehmU[Um,
Ï`mdhmnaH$ kmZ `mßMm gw`m{Ω` d ‡^mdr dm[a H$a `mMr j_Vm `{V{. Vg{M
gßH$Q>mV IMyZ Z OmVm, JS>]Sy>Z Z OmVm ‡gfi d•Œmr d g_mYmZr d•VrZ{
ahm `mMr VmH$X `{V{. `m Xm{Z JwUmßZr ÒdVïM{ AmoW©H$ Amam{Ω` gwYma `mMr
e∑`Vm oZ_m©U hm{V{, [aßVw V{dT>{ [wa{g{ Zmhr.
H$maU Om{[`™©V OmJoVH$, amÔ≠>r`, am¡`ÒVar` d ÒWmoZH$ [mVirdarb
AmoW©H$Ym{aU{]XbVZmhrV,bm{H$H$Î`mUH$marhm{VZmhrV,Vm{[`™©VAm[U
`m{Ω` _mJm©Z{, CŒm_ Ï`dhmamZ{ YZ Om{Sy> eH$U{ AÀ`ßV H$R>rU Amh{.
À`m_wi{ Zm_Ò_aUMm gßX{e Am[U gd©Ã [m{hm{Md `mgmR>r YS>[S>b{
- 17. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 17
[mohO{.
Am[Î`m CÀ[fimMm [ßMdrg, drg, Xhm, [mM qH$dm H$_rVAm[Î`m CÀ[fimMm [ßMdrg, drg, Xhm, [mM qH$dm H$_rVAm[Î`m CÀ[fimMm [ßMdrg, drg, Xhm, [mM qH$dm H$_rVAm[Î`m CÀ[fimMm [ßMdrg, drg, Xhm, [mM qH$dm H$_rVAm[Î`m CÀ[fimMm [ßMdrg, drg, Xhm, [mM qH$dm H$_rV
H$_r EH$ Q>∏$m Var Am[U Zm_Ò_aUmMm ‡MmamgmR>r IM© H$a `mM{H$_r EH$ Q>∏$m Var Am[U Zm_Ò_aUmMm ‡MmamgmR>r IM© H$a `mM{H$_r EH$ Q>∏$m Var Am[U Zm_Ò_aUmMm ‡MmamgmR>r IM© H$a `mM{H$_r EH$ Q>∏$m Var Am[U Zm_Ò_aUmMm ‡MmamgmR>r IM© H$a `mM{H$_r EH$ Q>∏$m Var Am[U Zm_Ò_aUmMm ‡MmamgmR>r IM© H$a `mM{
oZp¸V H$am`bm hdß.oZp¸V H$am`bm hdß.oZp¸V H$am`bm hdß.oZp¸V H$am`bm hdß.oZp¸V H$am`bm hdß. Agß H{$bß Va gdm{©É gŒmmYmË`mß[mgyZ V{ Jna]rV
hm{a[iUmË`m,[°emA^mdram{{JmßZro[S>b{Î`mAemgd©ÒVamß_‹`{Zm_Ò_aUmM{
_hŒd [gÈ eH{$b. Ï`dhmamZ{ YZ Om{S> `mMr Hw$dV AmoU gŒmmYmË`mß¿`m
emarnaH$,_mZogH$dd°MmnaH$Amam{Ω`mMmodH$mghm{D$ZV{bm{H$H$Î`mUH$mar
AmnW©H$ ZrVr odH$ogV H$a `mV, Vr am]od `m¿`m `m{OZm AmI `mV d Vr
‡À`jam]d `mV`eÒdrhm{Vrb.À`mßM{AmoW©H$Amam{Ω`hrCŒm_Ï`dhmad
g_mYmZ`mßZr[na[yU©hm{D$bmJ{b.
Zm_Ò_aUm¿`m ‡Mmam_wi{ g_mOKmVH$s, g_mO–m{hr d•Vr [mbQy>
bmJÎ`m_wi{h{O{KSy>bmJ{bÀ`mMm[naUm_Zm{H$aemhr_‹`{hroXgybmJ{b.
MmßJÎ`m AmoW©H$ `m{OZm d À`mßMr ‡^mdr Aß_b]OmdUr `mM{ [naUm_
AmoW©H$ Ï`dhmamda [Sy> bmJVrb.
Zm_Ò_aU hr odúH$Î`mUmMr, g_•‹XrMr d g_mYmZmMr gßOrdZr
Amh{ h{ H$iÎ`mZ{ e{H$S>m{ YoZH$ Ï`m[ar, H$maImZXma, XwH$mZXma d
Ï`mdgmo`H$ Zm_Ò_aUm_‹`{ d À`m¿`m ‡Mmam_‹`{ g_agyZ OmVrb d
d°`o∫$H$ AmoU gm_moOH$ AmoW©H$ Amam{{Ω`mMm ]ha `{B©b.
"" Zm_ ]´˜ Zm_ ]´˜ $& `{U| [waVr gH$i H$m_ $&
gßgmamMm l_ $& H$mßhr Cam| Z{Xr a{ $&&''
-lr EH$ZmW
(Zm_O[mM{{_hŒdïam.H•$.H$m_V,[•.60)
- 18. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 18
"" hm H$mi ^`ßH$a Amh{, [wT>| `m[{jmßhr Vm{ ^`ßH$a hm{B©b. ¯m d{ir oOH$S>{ oVH$S>{
^Jdmfim_mMmO[MmbyPmbm[mohO{''
lr og’mÈT>Òdm_r, h˛]ir
(Zm_O[mM{ _hÀÀd ï am.H•$.H$m_V, [•. 102 )
- 19. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 19
d°dmohH$ d H$m°Qwß>o]H$ Amam{Ω`d°dmohH$ d H$m°Qwß>o]H$ Amam{Ω`d°dmohH$ d H$m°Qwß>o]H$ Amam{Ω`d°dmohH$ d H$m°Qwß>o]H$ Amam{Ω`d°dmohH$ d H$m°Qwß>o]H$ Amam{Ω`
Am[Î`m emarnaH$, _mZogH$, d°MmoaH$ AmoU AmoW©H$ Amam{Ω`mMm
Am[U odMma H{$bm.
[aßVw J•hÒWml_r bm{H$mßZm d J•hÒWml_mV ‡d{e H$È Bp¿N>UmË`mßZm
Zm_Ò_aUÂhUO{oda∫$s,Z°amÌ`,Q>miHw$Q>{[Um,H$_©Xna–r[Um,Hß$Jmb[Um
`mßZr ]a]Q>b{bm Agm OrdZ odMma dmQ> `mMr e∑`Vm AgV{.
ode{fVï VmÈ `mZ{ _wg_wgb{Î`m, AÑS> d ‡gßJr h˛ÑS>]mO Aem
VÈUd`mVZm_O[mMm_mJ©ÂhUO{IwiMQ>[UmdmQ> `mMre∑`VmAgV{.
[U Zm_O[ ÂhUO{ Ûr-[wÈf `mß¿`mVrb ‡{_ A_a AmoU CXmŒmV_
]Zd `mMm amO_mJ© Amh{.
lr dm_Z[ßoS>V `mß¿`m ÂhU `m‡_mU{
""Ahm{ OmVmß `{Vm `{Vmß ]gV CR>VVmß H$m`© H$naVm $&
gXm X{Vmß K{Vmß dXqZ dXVm J´mg oJoiVmß $&
Kat Xmat eÊ`{dna aoVgwImM{ Adgar $&
g_ÒVmßMr bÇmm À`OwoZ ^Jdq¿MVZ H$at $&&''
(Zm_O[mM{ _hŒd ï am.H•$.H$m_V [•.63 )
Zm_O[mZ{Am[Î`md•Œmr_Yrb‡{_mMmAm{bmdmH$_rhm{VZmhr.Am[Î`m
ˆX`mVrb^md]ßYVwQw>ZOmVZmhrV.Am[Î`mVrbaogH$VmH$_rhm{VZmhr.
Zm_Ò_aUmZ{H$R>m{a[Um,VwgS>{[Um,VwQ>H{$[Um,Aa{amdr,C’Q>[Um,]{[dm©B©
H$_r hm{VmV. Zm_Ò_aUmZß _ZmMß Cfi`Z hm{Vß V{Ïhm ‡{_mMr Am–©Vm AmoU
Ï`m[H$Vm dmT>V{. ^md]ßYmßZm oZÒdmWu[UmMr _mYwar `{{V{. Zm_Ò_aUmZß
- 20. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 20
aogH$VmVabhm{V{.aogH$V{eroZJS>rVAer[medrd•VrJiyZ[S>V{.aogH$V{V
b[b{bm amgdQ>[Um ZÔ> hm{V OmVm{.Zm_Ò_aUm_wi{ [aÒ[agß]ßYmV odf
H$mbdUmamAmÀ_H|$o–V[UmJd©,AmVVm`r[UmH$_rhm{VOmVm{.À`mM]am{]a
Am[Î`m]am{]a amhUmË`mß¿`m gwI-XwïIm]‘b AmÒWm V`ma hm{V{, dmT>V{.
Zm_Ò_aUmZß F$OwVm `{V{. _mX©d `{Vß. À`m_wi{ e„X C¤{JOZH$ ahmV ZmhrV. V{
hiwdma]ZVmV.À`mVAmO©d`{Vß.Zm_Ò_aUmZßYrQ>[UmdoZ^©`Vm`{V{.Ò[Ô>
gwgßdmXmMr oH$_`m gmYV{. Vg{M AßJr Z_´Vm ]mUV{. dmJ `mVrb AmX],
AmH$of©VVm, gˆX`Vm odH$ogV hm{VmV.
Ûr-[wÈfh{ZmVßgß[yZo‡`H$a-‡{`gr dm[Vr-[ÀZr]ZUmË`m‡À`{H$m¿`m
OrdZd•jmbmC[am{∫$‡oH´$`{_wi{ZdOrdZ‡m·hm{Vß.
`moedm` Zm_Ò_aUmZß ]wo’bm Or VabVm `{V{ oVMm $ma _m{R>m $m`Xm
d°dmohH$OrdZmVhm{Vm{.d°dmohH$OrdZmVrbgßK©fmMßEH$_wª`H$maUÂhUO{
J°ag_O. Zm_Ò_aUmZß Am[Î`m Om{S>rXmam¿`m AßVaßJmV S>m{H$md `mMr gy˙_
]w’r d —Ô>r [´m· hm{V{ d dmJUwH$sVrb odÈ[Vm [Md `mMr VmH$X
`{V{.
Zm_Ò_aUmZß[Vr-[ÀZrgß]ßYmVrbA_•V_`rgß]ßYmßMrOmU`{D$bmJV{
AmoU ‡U`mbm bm{H$H$Î`mUmMß Zdß [na_mU ‡m· hm{D$ bmJVß. H$maU
Zm_Ò_aUmZßÏ`o∫$AmoUg_mOgß[yU©[U{Amam{Ω`gß[fihm{D$eH$Vm{h{H$im`bm
bmJVß.gmhoOH$MZdam-]m`H$m|ZmOm{S>Umamgdm©V]iH$Q>AmoUA_aAgm
Zm_Ò_aUmMm Xwdm V`ma hm{Vm{. Xm{KmßMß X°dV EH$. Xm{KmßMß ‹`{` EH$ hm{Vß.
Zm_Ò_aUß. Xm{KmßMm _mJ© EH$ hm{Vm{. Zm_Ò_aU. Xm{KmßZmhr AmZßXmM ^aV `{Vß.
V{hrZm_Ò_aUmZß.Xm{K{hr^o∫$^mdmZßAm{V‡m{V^aVmVV{Zm_Ò_aUmZß.Xm{K{hr
gmOaßH$aVmVZm_Ò_aU.Xm{Kmß¿`mgmR>rEH$Mo_eZCaVßV{Zm_Ò_aUH$a `mMß
- 21. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 21
d À`mMm ‡Mma H$a `mMß. EH$ _mJ©, EH$ ‹`{`, EH$ AmdS>, EH$ ^mdZm, EH$
CÀgd,EH$o_eZ...Xm{ZOrdIam{IaMEH$Ordhm{VmV.
emarnaH$VmÈ `m¿`m]hamVAmoUemarnaH$gß^m{Jm¿`mjoUH$C‘r[ZmV
BVa Jm{Ô>r Jm°U g_OV AgUß Z{h_rM AmT>iVß. À`mV ^`ßH$a J°a H$mhrM
Zmhr. [U VrM [Vr-[ÀZr ‡À`{H$ ]m]tda hiyhiy Q>m{H$mMr ^yo_H$m K{D$
bmJVmV.AmÀ_hÀ`{¿`m,KQ>Ò$m{Q>m¿`m,H$m{Q>m©VOm `m¿`modMmamßZr[N>mS>br
OmD$ bmJVmV. _wbmß¿`mda ÒdVïMr H$Qw>Vm bmXy bmJVmV. EH$_{H$mßMßM ZÏh{
Va _wbm]mimßMß, gmgygmgË`mßMß, ^mdßS>mßMß, AmB©-dnS>bmßMß. Odi¿`m
ZmV{dmB©H$mßMß OrdZ Ag¯ H$aVmV. H$Yr AmB©-doS>bmß¿`m ahm `mMß-
AmOma[UmMß oZo_Œm H$ÈZ Va H$Yr _wbmß¿`m oejUmdÈZ À`mßM{ _V^{X Vrd´
hm{VmV. H$Yr [ÀZr¿`m AmdS>r [Vrbm ZmdS>À`m hm{VmV Va H$Yr [ÀZrbm
[VrM{ o_Ã AmdS>V ZmhrV. H$Yr [ÀZr Jna]rMm gb Ca o[Qy>Z ‡JQ> H$aV{ Va
H$Yr[Vrh˛ßS>ÁmgmR>r[ÀZrMßOrdZZmgdyZQ>mH$Vm{.H$m{UÀ`mM]m]VrVEH$_V
ZgVmZm H$Yr bm{H$bÇm{ÒVd Vr Xm{Kß EH$Ã ahmVmV. Va H$Yr [m{am]mimßMm
odMma H$ÈZ ÒdVïMß _Z _mÈZ VS>Om{S> H$aVmV. [U H$mhr d{im odH$m{[mbm
J{b{b{ _V^{X [Vr-[ÀZrbm EH$_{H$mß[mgyZ Xya H$aVmV, d{Jiß [mS>VmV dm
KQ>Ò$m{oQ>V H$aVmV. π$oMV AmÀ_hÀ`m KS>V{, h˛ßS>m]ir hm{VmV. _wbß AmB©-
]m[mß¿`mdmÀgÎ`mbm[maIrhm{VmV.
Zm_Ò_aUmgmaIß‹`{`ZmhrAmoUÀ`m¿`mgmaIm_mJ©Zmhr.
Zm_Ò_aUmZß gd© _V^{X, gd© AmdS>r-oZdS>r, gd© ÒdflZß,gd© _Zm{aW
EH$ AmZßXgy`m©V odÈZ OmVmV AmoU [Vr-[ÀZr d Hw$Qw>ß]mMß OrdZ ^ÈZ OmVß
V{AmZßX‡H$memZß,‡{_‡H$memZß.À`mMm‡^mdEdT>mH$sAmO]mOy¿`mgdm™¿`m
OrdZmVX{IrbdgßVmJ_Zhm{Vß.
- 22. gß[yU© Amam{Ω`mgmR>r Zm_Ò_aU ñ 22
Zm_Ò_aUmZß ÒdflZmVhr Zg{b Aem ‡{_mZw^yVrMr ‡·r hm{V{ AmoU
‡À`{H$ jU AOam_a AmoU A_•V_` ]ZVm{.
""ha{Zm_© ha{Zm_© ha{Zm©_°d H{$db_≤ $&
H$bm° ZmÒÀ`{d ZmÒÀ`{d ZmÒÀ`{d JoVa›`Wm $&&''
-^JdmZ Ï`mg
AW© ï H$ob`wJm_‹`{ H$Î`mUmgmR>r hna Zm_mÏ`oVna∫$ A›` [`m©`
Zmhr h{ oÃdma gÀ` Amh{.
ñ ^JdmZ Ï`mg
- 23. [e@. ßeerefveJeeme pe. keâçeeUerkeâj
pevce : 4 ceeÛe& 1951, meeJebleJee[er
efçe#eCe : Sce.yeer.yeer.Sme., hegCes, Sce.[er., cegbyeF&.
Hesâ}eefçehme : SHeâ.DeeÙe.meer.peer., SHeâ.SHeâ.SHeâ.yeer.Sced.Smed. (Decesefjkeâe)
ceeveo heoJeer : [er.Smed meer ( Dees.Dee.meg.meer.Sce)
meÅe Ghe›eâce : çejerjef›eâÙee çeeŒe Je peerJeveeleer}
leeCeleCeeJe ÙeebÛes mebçeesOeve Je DeOÙeeheve. lÙeeceOÙes GheÙegkeäle
hegmlekeâebÛes }sKeve
hetJe&efheef"keâe : keâeboyejer, DeelceefÛebleve, ØeJeemeJeCe&ve Jeiewjs ÛeeUerme Fb«epeer,
ceje"err Je efnboer hegmlekesâ, çebYejentve DeefOekeâ }sKe Je çeesOeefveyebOe
ISSHHA
INTERN
ATIONALSOCIETYFO
R
SUPERLIVING & HOL
ISTICHEALTHADVAN
CEMENT