2. • Kökler
• Tıbbi Terimlerin çoğu, farklı kelime parçalarının
birleşimi ile oluşur.
• Temel kelime parçaları “kökler”, “önekler” ve
“sonekler” şeklindedir.
• Önek veya sonek almamış herhangi bir tıbbi
terim “yalın ad” veya “kök” olarak tanımlanır.
• Nephros / nephr: böbrek
• Gaster / gastr: mide
• “Kök” tıbbi terimin “ana gövdesi /
çekirdeği” olup anlamı bozulmadan daha
küçük parçalara bölünemez.
• Bir tıbbi terim türetmek için, ilgili köke önek /
sonek eklenir.
• Bu durumda terimin anlamı da bu parçaların
anlamından gelecektir.
Sözcük Kökleri
8. Tıbbi Terim Kök Önek
(Praefixus)
Sonek
(Suffixus)
Anlamı
Gastritis
(Gastrit)
Gastr / gaster:
mide
- it / itis: yangı,
iltihap,
enflamasyon
Mide yangısı,
iltihabı,
enflamasyonu
Pronephros
(Pronefroz)
Nephr / nephros Pro: öncü, öne
doğru
- Böbreğin öncü
şekli
Kökler
Örnekler:
9. Genel kullanımı olan kökler: Kaynaştırma ünlüsü eklenerek verilmiştir.
Latince / Grekçe / İngilizce Anlamı
Aden/o Salgı bezi, glandula
Arteri/o Arter, atardamar
Arthr/o, articul/o Eklem, mafsal
Bacteri/o Bakteri
Bio/o Canlı, yaşam
Burs/o Bursa
Carcin/o Kanser
Cardi/o Kalp
Carp/o Karpal / el bileği kemikleri
Cephal/o Baş
Cerebr/o Beyin
Cervic/o Cervix, collum, trache, jugul, boyun, boğaz
Chondr/o Kartilago, kıkırdak
Sonekler
10. Genel kullanımı olan kökler: Kaynaştırma ünlüsü eklenerek verilmiştir.
Latince / Grekçe / İngilizce Anlamı
Clavic/o, clavicul/o Clavicula / köprüçük kemiği
Colon Kolon / kalın bağırsak
Cost/o Costa / kaburga
Cran/o Cranium / kafataşı
Cut/o, cutane/o Deri
Cyst/o Kese
Cyt/o Hücre
Dent/i Diş
Derm/o, dermat/o deri
Disc/o Discus / disk
Duoden/o On iki parmak bağırsağı
Electr/o Elektrik
Encephal/o Beyin
Sonekler
11. Genel kullanımı olan kökler: Kaynaştırma ünlüsü eklenerek verilmiştir.
Latince / Grekçe / İngilizce Anlamı
Enter/o Bağırsak
Erythr/o Kırmızı
Femor/o Femor / uyluk
Fibul/o Fibula, kamış, toka, çengel
Gastr/o Mide
Gloss/o Dil
Gynec/o Kadın, bayan
Haem/o, haemat/o Kan
Hepat/o Karaciğer
Hist/o Doku
Humer/o Humerus / kol
Hyster/o Uterus / rahim
Sonekler
12. Genel kullanımı olan kökler: Kaynaştırma ünlüsü eklenerek verilmiştir.
Latince / Grekçe / İngilizce Anlamı
İli/o Yan, yandan, Os ilium
İschi/o Kalça eklemi, Os ischii
Knesi/o, kinet/o Hareket / kinesis / motio
Lamin/o Lamina / plaka / levha
Leuc/o Beyaz
Lingu/o Dil
Lip/o Yağ
Lith/o Taş
Lumb/o Lumbal, lumbal bölge, bel
Mamm/o Meme
Mandibul/o Mandibula / alt çene kemiği
Maxill/o Maxilla, üst çene kemiği
Menisc/o Meniskus / menisküs
Sonekler
13. Genel kullanımı olan kökler: Kaynaştırma ünlüsü eklenerek verilmiştir.
Latince / Grekçe / İngilizce Anlamı
Muscul/o Kas
Myel/o Kemik iliği, omurga
My/o, myos/o Kas
Nephr/o Böbrek
Neur/o Sinir
Onc/o Tümör
Ophthalm/o Göz
Oste/o Os / kemik
Ot/o Kulak
Path/o Hastalık, patoloji
Patell/o Patella, diz kapağı kemiği
Ped/o Çocuk
Pelv/i, pelv/o Pelvis / leğen / leğen boşluğu
Sonekler
14. Genel kullanımı olan kökler: Kaynaştırma ünlüsü eklenerek verilmiştir.
Latince / Grekçe / İngilizce Anlamı
Phalang/o Phalanges / parmak kemikleri
Psych/o Akıl / ruh
Pub/o Os pubis / pubis
Pulmo Akciğer
Rachi/o Omurga / columna vertebralis
Radi/o Radius / döner kemik
Ren/o Böbrek
Rhin/o Burun
Sacr/o Os sacrum / sacrum, kutsal kemik, büyük,
Hieron: kutsal ve büyük
Scapul/o Scapula / kürek kemiği
Scoli/o Scoliosis / yana eğrilik /yana bükülme
Somn/o Uyku
Splen/o Dalak
Sonekler
15. Genel kullanımı olan kökler: Kaynaştırma ünlüsü eklenerek verilmiştir.
Latince / Grekçe / İngilizce Anlamı
Spondyl/o Vertebra, omur
Stern/o Sternum, göğüs kemiği
Synovi/o Synovialis / sinoviyal eklem / sinoviyal sıvı
Tars/o Tarsal kemikler, ayak bilek kemikleri
Therm/o Isı, sıcaklık
Thorac/o Thorax, göğüs
Thromb/o Pıhtı
Tonsill/o Tonsilla, bademcik
Trache/o Trachea, nefes borusu
Uln/o Ulna / dirsek kemiği
Urethr/o Üretra
Ven/o Vena, toplardamar
Vertebr/o, spondyl/o Vertebra / omur
Viscer/o Splanch, iç organ
Sonekler
16. Dış Kökler: 1/14
•Dış kökler:
• Yunanca ve Latince kökenli olabilirler.
• Vücudun dışında yer alan yapıları tanımlamak için kullanılırlar.
50. İç Kökler: 20/22
• Throid: ilk defa Thomas Wharton (1652) tarafından eski Yunan kalkanına
benzerliğinden dolayı boyundaki bez (tiroit bezi) için kullanılmıştır.
• Ductus submandibularis (Wharton kanalı) de kendi adıyla anılan bir kanaldır.
Thomas Wharton (1614–
1673), İngiliz doktor ve
anatomist.