Język norweski od a do z gramatyka, ćwiczenia, tablice odmian
1. Język norweski od A do Z
gramatyka, ćwiczenia, tabele odmian
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej
wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie
w formie dostarczonej przez Wydawnictwo KRAM. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w
zawartości publikacji bez pisemnej zgody Wydawnictwa KRAM - wydawcy niniejszej
publikacji. Zabrania się jej odsprzedaży.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym
http://wydawnictwo-kram.pl
2. JÊZYK NORWESKI
AZ
od
do
REPETYTORIUM
gramatyka – æwiczenia – tabele odmian
7. OGÓLNE WIADOMOŒCI
O JÊZYKU NORWESKIM
Jêzyk norweski jest jêzykiem germañskim, spokrewnionym z jêzy-
kiem angielskim, niemieckim czy niderlandzkim. Najbli¿sze jednak
pokrewieñstwo wykazuje z jêzykiem szwedzkim, duñskim, islandz-
kim czy farerskim, wraz z którymi tworzy pó³nocnogermañsk¹ ga³¹Ÿ
tych jêzyków.
Wraz z jêzykiem szwedzkim, norweski ma podobn¹ strukturê fone-
tyczn¹, z jêzykiem duñskim ³¹czy go zaœ znaczna iloœæ zasobów lek-
sykalnych.
Bliskoœæ norweskiego, szwedzkiego i duñskiego jest na tyle du¿a,
¿e komunikacja Norwegów ze Szwedami i Duñczykami mo¿liwa jest
bez pomocy t³umacza. Mówiony norweski czêsto jest bardzo zbli¿o-
ny do niektórych dialektów szwedzkich, jêzyk pisany czêsto przypo-
mina duñski.
Obecnie jêzykiem norweskim mówi oko³o 4,5 miliona Norwegów
mieszkaj¹cych w Norwegii i oko³o miliona Norwegów poza jej gra-
nicami.
Sam jêzyk norweski nie wystêpuje jednak w jednolitej formie. Ist-
niej¹ dwie g³ówne normy – bokmal i nynorsk, w obrêbie których ist-
°
niej¹ dwa warianty: liberalny i konserwatywny. Sytuacjê komplikuje
fakt, ¿e du¿¹ rolê odgrywaj¹ lokalne dialekty, których znaczenie jest
o wiele wiêksze ni¿ w innych krajach.
Sytuacja, w jakiej znalaz³ siê jêzyk norweski, spowodowana zosta-
³a uwarunkowaniami historycznymi. Od 1319 roku Norwegia by³a
powi¹zana z Dani¹ uni¹ personaln¹, która wzmocni³a siê w roku 1389
do tego stopnia, ¿e Norwegia – praktycznie do 1814 roku, kiedy to
uzyska³a niepodleg³oœæ – sta³a siê ca³kowicie uzale¿niona od po³u-
dniowego s¹siada. Mia³o to oczywiœcie wp³yw na jêzyk – norweski
zosta³ wyparty przez duñski i zachowa³ siê w postaci dialektów. Za-
9
8. chowanie siê mówionej wersji norweskiego by³o tak¿e mo¿liwe dziê-
ki temu, ¿e duñskie wyrazy wymawiano zgodnie z regu³ami norwe-
skiej fonetyki.
Do wzmocnienia siê wp³ywów duñskich w jêzyku norweskim
przyczyni³a siê tak¿e reformacja, zaszczepiona w Norwegii w roku
1536.
Dopiero od 1814 roku datowaæ mo¿na pocz¹tki starañ o kodyfika-
cjê jêzyka norweskiego. Ówczesna sytuacja podawa³a dwa mo¿liwe
rozwi¹zania. Jednym z nich by³o wyjœcie z jêzyka mówionego, u¿y-
wanego przez wykszta³cone warstwy spo³eczeñstwa – przede
wszystkim w miastach. Jêzyk ten by³ bardzo bliski jêzykowi duñskie-
mu. Dziœ nosi on nazwê bokmal, dos³ownie: „jêzyk ksi¹¿kowy”. Dru-
°
gim wariantem by³o utworzenie jêzyka norweskiego na bazie dialek-
tów norweskich. Obecnie nazwa jêzyka utworzonego na podstawie
tych dialektów to nynorsk – dos³ownie: „jêzyk nowonorweski”. Ivar
Aasen (1813 – 1896) – norweski nauczyciel, jêzykoznawca i poeta
napisa³ gramatykê Det norske Folkesprogs Grammatik (1848) i s³ow-
nik nowego jêzyka – Ordbog over det norske Folkesprog (1850),
a w drugiej po³owie XIX wieku jego wersja jêzykowa zosta³a przyjê-
ta jako drugi oficjalny jêzyk Norwegii.
Spory dotycz¹ce kszta³tu jêzyka norweskiego, rozpoczête w 1814
roku, trwaj¹ praktycznie do dziœ. Wariantu nynorsk u¿ywa oko³o 10%
– 15% spo³eczeñstwa. Bokmal u¿ywany jest przez ok. 85% – 90%
°
Norwegów. Liczby te s¹ jedynie orientacyjne – ró¿ne Ÿród³a podaj¹
zró¿nicowane dane.
W norweskich szko³ach sytuacja wygl¹da tak, ¿e dzieci, którym ro-
dzice wybieraj¹ jako jêzyk wiod¹cy bokmal, s¹ uczone jako drugiego
°
jêzyka nynorsk i odwrotnie: ci, których jêzykiem g³ównym jest ny-
norsk, ucz¹ siê jako drugiego bokmalu.
°
Wersja bokmal zyskuje jednak coraz bardziej na znaczeniu. Jêzy-
°
kiem tym pos³uguj¹ siê m.in. mieszkañcy Oslo, jest on tak¿e wyk³a-
dany jako g³ówny na wydzia³ach filologicznych na zagranicznych
uczelniach.
10
9. ZAIMEK (Pronomen)
Zaimki s¹ klas¹ wyrazów bardzo zró¿nicowan¹, zarówno pod wzglê-
dem gramatycznym, jak i semantycznym. Za ich pomoc¹ wskazywaæ
mo¿emy na przedmioty, osoby, ich cechy, mo¿emy o nie pytaæ, za ich
pomoc¹ tak¿e mo¿emy opisywaæ okolicznoœci i stany.
Zaimki pe³ni¹ w zdaniu te same funkcje co rzeczowniki, przymiotni-
ki, liczebniki i przys³ówki. Mog¹ te¿ je zastêpowaæ.
1. Typy zaimków
Klasê zaimków mo¿emy podzieliæ zale¿nie od:
a) znaczenia,
b) okreœlnoœci / nieokreœlonoœci,
c) wyrazu, który okreœlaj¹ – korelatu.
Ze wzglêdu na znaczenie wyró¿niæ mo¿emy nastêpuj¹ce typy zaim-
ków:
a) zaimki osobowe,
b) zaimki dzier¿awcze,
c) zaimki zwrotne,
d) zaimki wzajemne,
e) zaimki wskazuj¹ce,
f) zaimki wzglêdne.
34
10. Ze wzglêdu na kategoriê okreœlonoœci wyró¿niamy:
a) zaimki okreœlone,
b) zaimki nieokreœlone,
c) zaimki pytajne.
2. Zaimki osobowe
Zaimki osobowe maj¹ w jêzyku norweskim dwie formy: podmiotow¹
i dope³nieniow¹. Forma podmiotowa stoi w mianowniku, dope³nie-
niowa zaœ, w bierniku.
Forma podmiotowa zaimków osobowych:
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
jeg – ja vi – my
du – ty dere – wy
han – on de – oni, one
hun – ona De – Pan, Pani, Pañstwo
den – on, ona, ono
det – on, ona ono
Zaimki han oraz hun zastêpuj¹ te rzeczowniki, które odnosz¹ siê do
osób. Dla pozosta³ych rzeczowników u¿ywa siê:
– den – dla rzeczowników rodzaju mêskiego i ¿eñskiego,
– det – dla rzeczowników rodzaju nijakiego.
Zaimków osobowych nie nale¿y opuszczaæ przed form¹ osobow¹
czasownika ze wzglêdu na identycznoœæ form, na przyk³ad:
Jeg snakker norsk. – Ja mówiê po norwesku.
Han snakker norsk. – On mówi po norwesku.
Dere snakker norsk. – Wy mówicie po norwesku.
Brak u¿ycia zaimka spowodowa³by nieœcis³oœci w wyra¿aniu, b¹dŸ
te¿ niezrozumienie naszej wypowiedzi.
35
11. Formy den oraz det u¿ywane s¹ w przypadku rzeczowników nie¿y-
wotnych. Dotyczy to jednak tak¿e rzeczowników ¿ywotnych, miêdzy
innymi zwierz¹t, na przyk³ad:
Det er en ung hund, men den er klok. – To m³ody pies, ale (on) jest
m¹dry.
Hvor er det bussholdeplassen? – Den ligger der borte. – Gdzie jest
przystanek autobusowy? – (On) jest tam.
Det star et glass melk pa bordet. Det er mitt. – Na stole stoi szklanka
° °
mleka. (Ona) jest moja.
Forma dope³nieniowa zaimków osobowych:
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
meg – mnie oss – nam, nas
deg – ciebie dere – wam, was
ham – jemu, jego dem – im, ich
henne – jej, j¹ Dem – Pani, Panu, Pañstwu,
den – jemu, mu, jej, jego, go, j¹ Pana, Pani¹, Pañstwa
det – jemu, mu, jej, jego, go, j¹
Forma dope³nieniowa odpowiada przypadkom innym ni¿ mianow-
nik, a wiêc polskiemu celownikowi, biernikowi, narzêdnikowi i miej-
scownikowi, na przyk³ad:
Du ma reise uten meg. – Musisz jechaæ beze mnie.
°
Det er ikke noe for henne. – To nie jest dla niej.
Han hjalp oss a finne et sted a bo. – Pomóg³ nam znaleŸæ miejsce do
° °
zamieszkania.
3. Zaimki dzier¿awcze
Zaimki dzier¿awcze s¹ klas¹ zaimków wskazuj¹c¹ na przynale¿noœæ
lub stan posiadania. W jêzyku norweskim zaimki dzier¿awcze zga-
dzaj¹ siê z rzeczownikiem pod wzglêdem liczby i rodzaju. Nie doty-
czy to jednak zaimków trzeciej osoby liczby pojedynczej oraz zaim-
ków drugiej i trzeciej osoby liczby mnogiej.
36
12. Zaimek Zaimek dzier¿awczy
osobowy Liczba pojedyncza Liczba mnoga
r. mêski r. ¿eñski r. nijaki
jeg min mi mitt mine mój-a,-e,i
du din di ditt dine twój-a,-e,i
han hans jego
hun hennes jej
vi var
°
vart
°
vare
°
nasz-a-e
dere deres wasz-a-e
de deres ich
Do zaimków dzier¿awczych nale¿y tak¿e zaimek sin – swój. Posiada
on trzy formy – zale¿ne od rodzaju gramatycznego rzeczownika: sin
– dla rodzaju mêskiego, si – dla rodzaju ¿eñskiego, sitt – dla rodzaju
nijakiego oraz formê liczby mnogiej – sine. Zaimka tego nie nale¿y
myliæ (co czêsto siê zdarza) z zaimkami hans – jego i hennes – jej,
na przyk³ad.
Olaf har ei kone. – Olaf ma ¿onê.
Kona hans er vakker. – Jego ¿ona jest ³adna.
Olaf elsker kona si. – Olaf kocha swoj¹ ¿onê. (A nie: Olaf elsker ko-
na hans – Olaf kocha jego ¿onê).
W jêzyku norweskim zaimek dzier¿awczy mo¿e staæ przed rze-
czownikiem (jak w jêzyku polskim) lub po nim. Je¿eli zaimek
dzier¿awczy stoi przed rzeczownikiem, forma rzeczownika wystê-
puje w formie nieokreœlonej. Je¿eli zaœ zaimek dzier¿awczy bêdzie
sta³ po rzeczowniku, rzeczownik wyst¹pi w formie okreœlonej, na
przyk³ad:
min bil – bilen min
ditt hus – huset ditt
deres buss – bussen deres
Forma z zaimkiem dzier¿awczym po rzeczowniku wystêpuje obecnie
czêœciej. Jest ona charakterystyczna przede wszystkim dla jêzyka mó-
wionego. Formy z zaimkiem przed rzeczownikiem u¿ywamy g³ównie
w jêzyku oficjalnym lub te¿, gdy chcemy zwróciæ uwagê na stan po-
37
13. siadania. Znajdzie to odzwierciedlenie przede wszystkim w intonacji:
Det er mitt hus, ikke ditt! – To mój dom, nie twój!
Nale¿y tak¿e dodaæ, ¿e rzeczowniki rodzaju ¿eñskiego wystêpuj¹
g³ównie z zaimkiem dzier¿awczym wystêpuj¹cym z ty³u, na przy-
k³ad:
Kona mi jobber pa en skole. – Moja ¿ona pracuje w szkole.
°
4. Zaimki wskazuj¹ce
Jêzyk norweski rozwin¹³ dwa typy zaimków wskazuj¹cych, których
u¿ycie zale¿ne jest od pozycji mówi¹cego. Inaczej mówi¹c: to, jak
nadawca tekstu widzi odleg³oœæ otaczaj¹cych go przedmiotów, ma
wp³yw na wybór odpowiedniego zaimka wskazuj¹cego.
Zaimki wskazuj¹ce posiadaj¹ osobne formy dla rodzaju gramatycz-
nego oraz liczby.
Dla rzeczowników znajduj¹cych siê blisko w przestrzeni (lub te¿ cza-
sie) jêzyk norweski posiada nastêpuj¹ce formy:
rodzaj mêski: denne
rodzaj ¿eñski denne
rodzaj nijaki: dette
liczba mnoga: disse
Jak widaæ, forma mêska i ¿eñska s¹ identyczne. Wybór zaimka wska-
zuj¹cego uzale¿niony jest bezpoœrednio od rodzaju gramatycznego
rzeczownika, na przyk³ad:
en festival – denne festivalen
ei gate – denne gata
et hus – dette huset
billetter – disse billettene
Nale¿y zapamiêtaæ, ¿e po zaimkach wskazuj¹cych rzeczownik za-
wsze znajduje siê w formie okreœlonej.
Dla rzeczowników znajduj¹cych siê w wiêkszej odleg³oœci prze-
strzennej lub czasowej od mówi¹cego u¿ywa siê nastêpuj¹cych zaim-
ków:
38
14. rodzaj mêski: den
rodzaj ¿eñski: den
rodzaj nijaki: det
liczba mnoga: de
Tak¿e i tu zaimek uzale¿niony jest od rodzajnika rzeczownika, a jego
forma po zaimku musi byæ okreœlona, na przyk³ad:
en buss – den bussen
ei jente – den jenta
et tog – det toget
kopper – de koppene
Zaimki wskazuj¹ce – zarówno te bli¿sze, jak i dalsze przedmioty,
czêsto opisuj¹ nie tylko sam rzeczownik, ale i rzeczownik z przy-
miotnikiem. W takich po³¹czeniach tak¿e przymiotnik musi staæ
w formie okreœlonej, na przyk³ad:
denne gammle stolen
dette gammle huset
disse gammle byene
W jêzyku norweskim istniej¹ jeszcze inne zaimki wskazuj¹ce. Nale-
¿¹ do nich:
– samme – ten sam, taki sam
– slik, sann – taki
°
na przyk³ad:
Jeg tar det samme toget hver dag. – Ka¿dego dnia jadê tym samym
poci¹giem.
Jeg liker ikke a ga med sanne sko. – Nie lubiê chodziæ w takich bu-
° ° °
tach.
5. Zaimki zwrotne
Zaimki zwrotne s¹ czêœci¹ czasowników zwrotnych. Nie wszystkie
jednak czasowniki zwrotne w jêzyku norweskim maj¹ odpowiednik
w postaci czasownika zwrotnego w jêzyku polskim.
W odró¿nieniu od jêzyka polskiego, w którym zaimek zwrotny „siê”
jest nieodmienny przez osoby, w jêzyku norweskim dla ka¿dej osoby
39
15. istnieje osobna forma. Forma „seg” bêdzie zatem mia³a nastêpuj¹ce
odpowiedniki:
jeg – meg vi – oss
du – deg dere – dere
han – seg de – seg
hun – seg
Przyk³ady:
Vi vasker oss hver dag klokka 7. – Myjemy siê codziennie o siódmej.
Dere kjeder dere pa kurset. – Nudzicie siê na kursie.
°
Jeg interesserer meg for norsk. – Interesujê siê norweskim.
6. Zaimek wzajemny
Zaimek wzajemny t³umaczymy na jêzyk polski bardzo czêsto przez
„siê”, st¹d mylony jest on w wielu przypadkach z zaimkiem zwrot-
nym „seg”. Postaæ norweskiego zaimka wzajemnego brzmi „hveran-
dre” i poza t³umaczeniem „siê” mo¿emy go prze³o¿yæ jako „wzajem-
nie, nawzajem”. Ró¿nicê pomiêdzy zaimkiem zwrotnym a wzajem-
nym najproœciej zrozumieæ t³umacz¹c na przyk³ad zdanie: „Oni siê
myj¹”. Mo¿emy je przet³umaczyæ zarówno z zaimkiem zwrotnym
(zdanie 1), jak i wzajemnym (2). W obu przypadkach znaczenie tych
zdañ bêdzie inne:
Oni siê myj¹.
(1) De vasker seg.
(2) De vasker hverandre.
Ze zdania (1) wynika, ¿e dwie osoby siê myj¹ – ka¿da siebie sam¹.
Ze zdania (2) wynika zaœ, ¿e dwie osoby myj¹ siê nawzajem – jedna
drug¹.
Zaimek wzajemny stoi po czasowniku:
Vi hjelper hverandre. – Pomagamy sobie (wzajemnie).
De elsker hverandre. – Oni siê kochaj¹ (wzajemnie – on j¹, ona jego).
De mo ter hverandre. – Oni siê spotykaj¹ (wzajemnie; jeden z dru-
/
gim).
40
16. 7. Zaimki pytajne
Zaimki pytajne s¹ doœæ szerok¹ klas¹ zaimków. Za ich pomoc¹ mo-
¿emy pytaæ o dowolne inne czêœci mowy: rzeczowniki, liczebniki,
przymiotniki, przys³ówki i inne. Do najpopularniejszych zaimków
pytajnych nale¿¹:
hvem – kto
Odnosi siê do osób. T³umaczymy go na jêzyk polski nie tylko jako
„kto”, ale tak¿e we wszelkich przypadkach zale¿nych, na przyk³ad:
Hvem er du? – Kim jesteœ?
Hvem er det? – Kto to jest?
Hvem snakker du med? – Z kim rozmawiasz?
Hvem skriver du til? – Do kogo piszesz?
hva – co
Odnosi siê do materii nieo¿ywionej. Tak samo jak w przypadku za-
imka „kto”, „co” mo¿e byæ te¿ t³umaczone w przypadkach zale¿nych,
na przyk³ad:
Hva vil du? – Czego chcesz?
Hva er det? – Co to jest?
Zaimek „hva” ³¹czy siê bardzo czêsto ze s³ówkiem „slags”. Za pomo-
c¹ po³¹czenia „hva slags” + rzeczownik pytamy o rodzaj, gatunek, na
przyk³ad:
Hva slags sport driver du med? – Jaki rodzaj sportu uprawiasz?
Hva slags musikk liker du best? – Jaki rodzaj muzyki lubisz najbar-
dziej?
Zaimek ten pojawia siê w niektórych ustalonych po³¹czeniach fraze-
ologicznych, na przyk³ad:
vet du hva…? – Wiesz co…?
hva verre er – co gorsza
hva med...? – co powiesz na...?
hva meg angar... – jeœli idzie o mnie...
°
41
17. hvor – gdzie
Za pomoc¹ zaimka „hvor” pytamy o miejsce, na przyk³ad:
Hvor ligger Oslo? – Gdzie le¿y Oslo?
Hvor finnes det museum? – Gdzie znajduje siê muzeum?
W wielu po³¹czeniach zaimek ten zmienia swoje znaczenie, na przy-
k³ad:
Hvor mange? – ile?
Hvor mye? – ile?
Hvor gammel er du? – Ile masz lat?
Hvor stort er det? – Jak du¿e to jest?
hvilken, hvilket, hvilke – który, która, które
Zaimki te, jak widaæ wy¿ej, zmieniaj¹ swoje formy zale¿nie od ro-
dzaju gramatycznego i liczby rzeczownika:
hvilken – dla rodzaju mêskiego i ¿eñskiego
hvilket – dla rodzaju nijakiego
hvilke – dla liczby mnogiej, na przyk³ad:
Hvilken buss tar du til sentrum? – Jakim autobusem jedziesz do cen-
trum?
Hvilket tog gar direkte til Bergen? – Który poci¹g jedzie do Bergen?
°
Hvilke tomater vil du kjo pe? – Które pomidory chcesz kupiæ?
/
hva for en / et – jaki, który, co za
Powy¿sze zaimki s¹ u¿ywane g³ównie w jêzyku potocznym i zastê-
puj¹ zaimki „hvilken” i „hvilket”. A zatem zamiast zapytaæ:
Hvilken buss tar du til centrum? (jak w powy¿szym przyk³adzie), mo-
¿emy zapytaæ: Hva for en buss tar du til sentrum?
W obu przypadkach bêdziemy mieli to samo znaczenie. Tak samo na-
le¿y te¿ pamiêtaæ o osobnych formach tych zaimków dla poszczegól-
nych rodzajów gramatycznych rzeczownika.
42
18. 8. Zaimki wzglêdne
Najpopularniejszym zaimkiem wzglêdnym jest „som”, oznaczaj¹cy
„który”, „która”, „które”. Zaimek ten, w odró¿nieniu od polskiego
zaimka wzglêdnego nie odmienia siê ani przez rodzaje, ani przez
przypadki, nie posiada tak¿e liczby mnogiej, na przyk³ad:
Denne mannen som gar over gata, er la
°
ereren min. – Ten mê¿czyzna,
który przechodzi przez ulicê, jest moim nauczycielem.
Jeg kjenner en gutt som snakker bade norsk og finsk. – Znam ch³op-
°
ca, który mówi zarówno po norwesku, jak i po fiñsku.
Mennesker som bor i Norge drikker ikke sa mye te. – Ludzie, którzy
°
mieszkaj¹ w Norwegii, nie pij¹ tak du¿o herbaty.
Jako zaimek wzglêdny czêsto – oprócz „som” mog¹ wyst¹piæ te¿ na
przyk³ad „hvem”, „hva”, „hvor” lub „hvilken” – a wiêc wymienione
wy¿ej zaimki pytajne:
Jeg vet ikke hva heter legen din. – Nie wiem, jak siê nazywa twój le-
karz.
Du ma spo rre hvem er det. – Musisz spytaæ, kto to jest.
°
/
Jeg kan ikke huske hvor jeg har mobiltelefonen min. – Nie potrafiê
zapamiêtaæ, gdzie mam swój telefon komórkowy.
Hun ma si meg hvilken bok vil hun fa. – Ona musi mi powiedzieæ, ja-
° °
k¹ ksi¹¿kê chce dostaæ.
9. Zaimki nieokreœlone
Zaimki nieokreœlone wystêpuj¹ w zdaniach bezpodmiotowych. Ich
t³umaczenie na jêzyk polski dokonywane jest zwykle za pomoc¹ za-
imka „siê”. W jêzyku norweskim mamy 2 zaimki nieokreœlone:
„man” oraz „en”. Zaimek „man” i „en” mog¹ byæ u¿yte w zdaniu
w funkcji podmiotu. W funkcji dope³nienia mo¿na u¿ywaæ tylko za-
imka „en”, na przyk³ad:
Man burde spise gro nnsaker og frukt. – Nale¿y jeœæ warzywa i owo-
/
ce.
43
19. I Polen arbeider man ikke pa so ndag. – W Polsce nie pracuje siê
°
/
w niedziele.
Man ma va forsiktig nar man drikker varme drikker. – Nale¿y byæ
°
ere °
ostro¿nym, kiedy pije siê ciep³e napoje.
Det er vanskelig a finne venner som skal hjelpe en. – Ciê¿ko jest zna-
°
leŸæ przyjació³, którzy pomog¹ cz³owiekowi.
En skal hjelpe deg. – Ktoœ pomo¿e ci.
10. Zaimek det
Zaimek „det” ma charakter podmiotu formalnego i wystêpuje:
a) w konstrukcjach bezosobowych, które opisuj¹ zjawiska pogodo-
we, na przyk³ad:
Det regner. – Pada deszcz.
Det blaser. – Wieje wiatr.
°
Det sno r. – Pada œnieg.
/
Det skyer over. – Chmurzy siê.
b) przed konstrukcjami z czasownikami „va ere” lub „bli”, na przyk³ad:
Det er mye regn i Bergen hvert ar. – Co roku w Bergen jest wiele
°
deszczu.
Det er godt a slappe av etter jobben. – Dobrze jest odpocz¹æ po pracy.
°
Det blir snart var. – Wkrótce bêdzie wiosna.
°
c) w zdaniach emfatycznych, czyli takich, w których podkreœla siê je-
den z jego cz³onów, na przyk³ad:
Det er Sven som la erer japansk. – To (w³aœnie jest) Sven, który uczy
siê japoñskiego.
Det er du som skal betale for maten. – To (w³aœnie jesteœ) ty, który
masz zap³aciæ rachunek.
d) w zdaniach, w których nie k³adzie siê nacisku na sprawcê czynno-
œci, lecz na jej efekt, b¹dŸ kiedy nie jest mo¿liwe nazwanie spraw-
cy czynnoœci, na przyk³ad:
Det skjedde i gar. – To zdarzy³o siê wczoraj.
°
Det gjo r vondt i hodet. – Boli (mnie) g³owa.
/
Det smaker godt. – To smakuje dobrze.
44
20. Język norweski od A do Z
gramatyka, ćwiczenia, tabele odmian
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej
wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie
w formie dostarczonej przez Wydawnictwo KRAM. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w
zawartości publikacji bez pisemnej zgody Wydawnictwa KRAM - wydawcy niniejszej
publikacji. Zabrania się jej odsprzedaży.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym
http://wydawnictwo-kram.pl
