In this paper to introduction method in Surveying for Geology. Many method for survey on ground everywhere that you choose one or more time to have answer in geology by this paper.

1. CIVIL ENGINEERING MAGAZINE 55
วิศวกรรม : สำรวจ
ธีระ ลาภิศชยางกูล*
บทนำ
พื้นภูมิประเทศบนโลกประกอบไปด้วยลักษณะของชั้นดินที่
แตกต่างกันไปแต่ละสถานที่และทับถมสิ่งต่างๆ อยู่ในชั้นดินสิ่งเหล่านี้
มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาและส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตบนโลก
ในการศึกษาลักษณะข้อมูลส่วนประกอบต่างๆ และกระบวนการ
เปลี่ยนแปลงต่างๆ ของโลกที่เกิดขึ้นในชั้นดินเช่น หิน ดิน แร่ ฯ
ทั้งในระดับโครงสร้างจนถึงส่วนย่อยๆ และปัจจัยต่างๆ จึงเป็นเรื่อง
ที่กระทำได้ยาก ดังนั้นในวิชาทางด้านธรณีวิทยา (Geology)
นักธรณีวิทยา และนักภูมิศาสตร์จึงต้องออกแบบ วิจัย วิเคราะห์
ข้อมูลต่างๆ ที่ได้จากการสำรวจพื้นโลกเพื่อเรียนรู้และเข้าใจสำหรับ
เทคโนโลยีการสำรวจ...
...ด้านธรณีวิทยา
Surveying Technology for Geology
การทำนายความเป็นไปของพื้นโลก
ในอนาคตได้อย่างถูกต้อง มากยิ่งขึ้น
แล้วนำความรู้นำไปประยุกต์ใช้ในงาน
อื่นๆ เช่น การวางแผนพัฒนา การ
หาวัตถุดิบ อุตสาหกรรม การทำ
เหมืองแร่ การก่อสร้างต่างๆ รวมทั้ง
ถนนหนทาง การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ในการท่องเที่ยว เป็นต้น ในรูปแบบ
ของแผนที่ธรณีวิทยาแบบต่างๆ
เช่น แผนที่ธรณีวิทยารากฐาน แผนที่
ธรณีวิทยาสิ่งแวดล้อม แผนที่ธรณี
วิทยาโครงสร้าง แผนที่ธรณีวิทยา
แหล่งหิน การสำรวจทำแผนที่ธรณี
วิทยาจะต้องมีการดำเนินการอย่างมี
มาตรฐาน มีวิธีการปฏิบัติงานอย่างเป็น
ขั้นตอน เพื่อข้อมูลที่ได้จะมีประสิทธิภาพ
สูงสุด [1]

2. 56 โยธาสาร
วิศวกรรม : สำรวจ
เทคโนโลยีการสำรวจด้านธรณีวิทยา (Surveying Technology for Geology)
จากเดิมการสำรวจด้านธรณีวิทยาจะต้องเดินทางเข้าสู่พื้นที่ที่ต้องการศึกษาเพื่อทำการเก็บ หิน ดินและแร่
พร้อมกับกำหนดตำแหน่งด้วยแผนที่ แล้วนำมาทดสอบเพื่อหาชนิดของดินนั้น ซึ่งการทำงานในลักษณะดังกล่าว
จึงใช้เวลานานและเสียค่าใช้จ่ายสูง อีกทั้งผู้ที่ทำการสำรวจต้องมีความรู้และความชำนาญสูงในการจำแนก
ในปัจจุบันเทคโลยีการสำรวจด้านธรณีวิทยามีความก้าวหน้ามากและได้มีการพัฒนาเทคนิคการศึกษาพร้อมกับ
เครื่องมือต่างๆ มาอย่างต่อเนื่อง ทำให้การทำงานดำเนินไปอย่างสะดวก รวดเร็ว และถูกต้องแม่นยำมากที่สุด
ก่อนเข้าสู่พื้นที่ด้วยเทคโนโลยีต่างๆ ที่เข้ามาช่วยให้มนุษย์สำรวจโลกได้อย่างลึกซึ้ง ได้แก่ แผนที่ระบบสารสนเทศ
ทางภูมิศาสตร์ (Geographic Information System: GIS) การสำรวจระยะไกล (Remote Sensing: RS)
และระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลกด้วยดาวเทียมจีพีเอส (Global Positioning System: GPS) อีกทั้ง
ด้วยเทคโนโลยีของการถ่ายภาพดาวเทียม การหาตำแหน่งพิกัดบนพื้นโลกด้วยดาวเทียมจีพีเอส พร้อมการ
สร้างฐานข้อมูลเชิงพื้นที่ด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์บนคอมพิวเตอร์ทำให้ลักษณะพื้นผิวหรือดินใต้พื้นโลก
ได้รับการตรวจสอบจากข้อมูลที่มีความถูกต้องสูง สามารถค้นหาพร้อมนำมาใช้งานและพัฒนาด้านธรณีวิทยา
ได้อย่างรวดเร็ว
การสำรวจและทำแผนที่ธรณีวิทยา
ในการสำรวจทางด้านธรณีวิทยาจะกำหนดพื้นที่
ที่ต้องการศึกษาและบริเวณโดยรอบๆ จากการแปล
ภาพถ่ายทางอากาศ ภาพดาวเทียมและแผนที่สำหรับ
เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการมองภาพรวมของพื้นที่ จากนั้น
จึงวางแผนการสำรวจตามข้อมูลที่ได้ศึกษา พร้อมกับ
เตรียมเครื่องมือสำรวจภาคสนามให้เหมาะสม เช่น ค้อน
ธรณี เข็มทิศ เพื่อใช้วัดการเอียงเทของชั้นหินและ
อุปกรณ์ช่วยสำรวจอย่างอื่น [1] หลังจากทำการสำรวจ
แล้วข้อมูลที่ตั้งสมมติฐานไว้จะนำมาวิเคราะห์ ตรวจสอบ
กับข้อมูลที่ได้รวบรวมจากการสำรวจหรือการเก็บ
ตัวอย่างมาวิเคราะห์ ดังนั้นแผนที่ธรณีวิทยาจึงเป็น
ข้อมูลพื้นฐานที่อธิบายลักษณะทางภูมิประเทศของพื้นที่
ที่ศึกษา โดยพบว่าเมื่อทำการศึกษาเกี่ยวกับธรณีวิทยา
ให้ละเอียดมากขึ้นจะช่วยนำไปสู่คำตอบที่เรายังไมทราบ
เกี่ยวกับโลกและการเปลี่ยนแปลงมากยิ่งขึ้น ซึ่งวิธีการ
ทำแผนที่ธรณีวิทยาจะมีลักษณะการทำงานแบ่งออกได้
เป็น 3 ขั้นตอนใหญ่ๆ คือ [1] [2] 1. การวางแผนการ
สำรวจ (planning) 2. การออกสำรวจและเก็บข้อมูล
ในสนาม (geological survey and data correction) และ 3.
การเขียนรายงาน จากขั้นตอนการทำแผนที่ธรณีวิทยา
ทั้ง 3 ขั้นตอน จะพบว่าการสำรวจในพื้นที่และเก็บข้อมูล
มีความสำคัญอย่างมาก ต้องใช้เวลาในการตรวจสอบ
อย่างถี่ถ้วนเพื่อนำไปใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในพื้นที่นั้น
และบริเวณใกล้เคียง ถ้าไม่มีฐานข้อมูลในพื้นที่ก่อนการ
ทำงานจะทำให้เสียเวลาในการตรวจสอบและค่าใช้จ่าย
ที่สูง อีกทั้งพื้นดินของโลกมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
การติดตามข้อมูลก็เป็นส่วนที่สำคัญ ดังนั้นเทคโนโลยี
ทางด้านการสำรวจจึงเป็นส่วนที่สำคัญในการเก็บข้อมูล
ค้นหา แสดงผลและนำไปใช้ อีกทั้งยังสามารถเผยแพร่
ให้แก่บุคคลทั่วไปได้อย่างรวดเร็วทันทีถ้ามีเหตุการร้ายแรง
ทางด้านธรณีวิทยาในพื้นที่เช่น ดินถล่ม ภัยแล้ง ฯ
ลักษณะแผนที่ทางธรณีวิทยาของโลกจะแสดงตำแหน่ง
ขนาด ระยะทาง ความสูง-ต่ำ รูปร่าง ตลอดจนการ
กระจายของวัตถุพื้นโลกเช่น ดิน หินและแร่ธาตุฯ พร้อม
ทั้งลักษณะเฉพาะของข้อมูลนั้นๆ เพื่อให้ผู้ใช้แผนที่
ทราบความสัมพันธ์ของข้อมูลกับที่ตั้งของแหล่งข้อมูล
อื่นๆ ที่สัมพันธ์กับพื้นที่ที่ศึกษา ในการวิเคราะห์และ
วัดระดับความสัมพันธ์ของข้อมูลประเภทต่างๆ ที่มี
ต่อกัน ดังนั้นข้อมูลทางด้านธรณีวิทยาจึงเป็นส่วนหนึ่ง
ที่สำคัญในการบริหารและจัดการเพื่อใช้ในการพัฒนา

3. CIVIL ENGINEERING MAGAZINE 57
พื้นที่และการวางแผนต่างๆ ตามแต่ละวัตถุประสงค์ เช่น
การสร้างแหล่งน้ำเพื่อผลิตน้ำประปา การตั้งโรงงาน
ผลิตกระแสไฟฟ้า การให้บริการระบบสาธารณูปโภค
สาธารณูปการ การหาแหล่งกำจัดขยะ บริเวณที่เสี่ยงต่อ
การเกิดภัยธรรมชาติ เป็นต้น [3] ซึ่งข้อมูลที่ปรากฏใน
แผนที่หนึ่งๆ นอกจากจะต้องมีความถูกต้อง ทันสมัยแล้ว
ยังจะต้องมีความละเอียดมากเพียงพอและเหมาะสม
กับวัตถุประสงค์ของการนำเอาไปใช้ประโยชน์ด้วย
ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์
(Geographic Information System: GIS)
จากเทคโนโลยีทางด้านระบบคอมพิวเตอร์สำหรับ
สร้างแผนที่ดิจิตอล (Digital Map) ที่ล้ำหน้าทำให้เกิด
ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (GIS) ขึ้นมาเพื่อลด
ข้อจำกัดของการใช้แผนที่แบบเดิมในรูปแบบกระดาษ
ดังรูปที่ 1 ทำให้ข้อมูลที่มีหลากหลายประเภท แต่ละชนิด
แบ่งออกเป็นชั้นๆ (Layer) ที่สามารถเปิด-ปิดในการแสดง
ผลหรือวิเคราะห์ข้อมูลที่จำเป็น ตามความต้องการได้
อย่างรวดเร็ว ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ จึงถือว่า
เป็นระบบเครื่องมือทางเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพสูง
ในการสร้างแผนที่ดิจิตอลที่ช่วยลดข้อจำกัดของแผนที่
รูปที่ 1 เปรียบเทียบระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์กับแผนที่
บนกระดาษในการจัดการข้อมูล [4]
รูปที่ 2 นำเสนอข้อมูลในรูปแบบจำลอง 2 และ 3 มิติบนระบบ
สารสนเทศภูมิศาสตร์ [4]
GIS
(การสอบถามเชิงพื้นที่)
(การวิเคราะห์เชิงพื้นที่)
(คอมพิวเตอร์กราฟฟิก)
(ดำเนินงานด้วยมือ)
ไม้บรรทัด,วงเวียน,เครื่องคิดเลขฯลฯ
(กล้องขยาย)
แผนที่ในรูปกระดาษ
ชื่อ.....
การใช้....
โครงสร้าง....
กฎเกณท์...
การใช้ที่ดิน...
ชื่อ.....
การใช้....
โครงสร้าง....
แบบกระดาษลงไปได้แล้วยังจะช่วยเชื่อมโยง ผสมผสาน
ข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial data) ที่แสดงตำแหน่งที่ตั้งและ
ลักษณะของวัตถุในบริเวณที่ต้องการศึกษาในรูปแบบ
สัญลักษณ์ต่างๆ ที่ปรากฏในแผนที่ ที่เป็นจุด (ตำแหน่ง)
เป็นเส้นและเป็นพื้นที่ กับข้อมูลเชิงบรรยาย (non-Spatial
data) รายละเอียดของวัตถุทางด้าน ความจุ ขนาด
ความสามารถฯ ในฐานข้อมูล เพื่อขยายความให้แก่
สัญลักษณ์นั้นๆ มากขึ้น พร้อมทั้งดัดแปลงแก้ไขและ
วิเคราะห์ข้อมูลที่อยู่ในฐานข้อมูลในเชิงตรรกยะ (Logic)
หรือทางสถิติและคณิตศาสตร์ สำหรับแสดงผลการ
วิเคราะห์นำเสนอข้อมูลในรูปแบบจำลอง 2 และ 3 มิติ
ดังรูปที่ 2 เพื่อให้เห็นความสัมพันธ์ทางด้านพื้นที่ของ
ข้อมูลในการนำไปใช้งาน ซึ่งทำให้เข้าใจและประกอบ
การตัดสินใจในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับการวางแผนการใช้
ทรัพยากรเชิงพื้นที่บริเวณนั้น

4. รูปที่ 4 การใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการจัดชั้นดินของ
กรมพัฒนาที่ดิน [7]
รูปที่ 3 ลำดับขั้นตอนในการใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการ
จัดการกับพื้นที่เสี่ยงภัย [5]
58 โยธาสาร
วิศวกรรม : สำรวจ
เทคโนโลยีการสำรวจด้านธรณีวิทยา (Surveying Technology for Geology)
ในประเทศไทยมีการนำระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
มาใช้ในการจัดการด้านธรณีวิทยาในหลายๆ ด้าน เช่น
การจำแนกชั้นดิน การตรวจสอบสภาพของดินฯ เพื่อ
ตรวจสอบผลกระทบทางด้านสิ่งแวดล้อมและธรณีพิบัติ
ซึ่งการนำระบบสารสนเทศมาใช้จะทำให้ป้องกันความ
รุนแรงที่มีระดับมากกว่า เทียบเท่า หรือน้อยกว่าที่
แตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาคของโลกตามช่วงเวลา
หรือฤดูกาลได้แก่ แผ่นดินไหว พายุ น้ำท่วม ดินถล่ม
และการกัดเซาะชายฝั่ง ซึ่งธรณีพิบัติภัยเหล่านี้มีความ
สัมพันธ์กัน ยกตัวอย่างเช่น การเกิดแผ่นดินไหว
อย่างรุนแรงในทะเลก่อให้เกิดสึนามิพัดเข้าสู่ชายฝั่ง [6]
ดังนั้นในการนำระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์มาใช้ในการ
วางแผนจัดการธรณีวิทยาให้ประสบความสำเร็จจะลด
ผลกระทบและความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจำเป็นต้องมี
องค์ประกอบในการศึกษาดังรูปที่ 3 ที่แสดงแนวทาง
1. เตรียมข้อมูล
2. การเก็บรวบรวมและตรวจสอบ
3. วิเคราะห์และแสดงผล
4. ประเมินผลในพื้นที่เสี่ยง
5. ประเมินความเสียหาย
และความเสี่ยง
6. วางแผนและจัดการในพื้นที่จริง
จัดการด้านธรณีวิทยาการป้องกันภัยพิบัติจากธรรมชาติ
ส่วนทางด้านเกษตรกรรมการมีแผนที่ธรณีวิทยาทำให้
การหาพื้นที่ที่เหมาะสมในการเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจ
เช่น อ้อย มันสำปะหลัง ปาล์มฯ สามารถหาพื้นที่
ที่เหมาะสมในการลงทุนก่อนการเพาะปลูกได้เช่นกัน
ดังรูปที่ 8 เป็นการใช้ฐานข้อมูลกลุ่มดินในพื้นที่จังหวัด
เชียงใหม่ อำเภอเชียงดาว
การสำรวจระยะไกล (Remote Sensing: RS)
ในการทำงานด้านการสำรวจระยะไกลจะเกี่ยวข้อง
กับภาพดาวเทียมที่ปรากฎรายละเอียดต่างๆ ของวัตถุ
บนหรือใต้พื้นที่ที่ต้องการศึกษา ในลักษณะของภาพ
เชิงเลข (Digital Image) ที่ประกอบด้วยจุดภาพที่ต่อเนื่อง
กันและมีค่าความสว่างของแต่ละจุดภาพแตกต่างกันไป
ตามค่าการสะท้อนของพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้าจากวัตถุ
ที่อยู่บนหรือใต้พื้นโลกดังรูปที่ 5 โดยภาพดาวเทียมที่ได้
จะนำไปประมวลผลเพื่อทำการจำแนกข้อมูล โดยใช้การ
ตัดสินใจ ประสบการณ์ของผู้ทำงานโดยตรงและกลุ่ม
ตัวอย่างที่เป็นพื้นที่อ้างอิงที่มีความสัมพันธ์ที่คล้ายกับ
รายละเอียดบนภาพ ทำให้การสำรวจพื้นที่ที่ต้องการ
สามารถตรวจสอบได้อย่างรวดเร็วและมีความถูกต้องสูง
จากความละเอียดของจุดภาพในระดับเซนติเมตรถึง
เมตร สิ่งเหล่านี้ทำให้แผนที่ธรณีวิทยาสามารถตรวจ
สอบและจำแนกได้ง่ายและรวดเร็วยิ่งขึ้น สิ่งสำคัญของ
ภาพดาวเทียมคือช่วงคลื่นและการตรวจจับ (Sensors)
รายละเอียดบนพื้นโลกจากคลื่นที่สะท้อนจากวัตถุเอง

5. รูปที่ 5 ภาพจากดาวเทียม Landsat 7 ระบบ ETM+ (Enhance
Thematic Mapper Plus) [8]
รูปที่ 6 a) Passive and b) Active Sensing System. [9]
CIVIL ENGINEERING MAGAZINE 59
หรือจากการส่งพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้าจากเครื่องตรวจ
จับบนดาวเทียมที่โคจรอยู่นอกโลกเอง การรับและ
ส่งผ่านพลังงานคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามายังดาวเทียมเพื่อ
แปลงสัญญาณคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าให้เป็นภาพดาวเทียม
ที่ใช้ในการทำแผนที่จะแบ่งการตรวจวัดพลังงงาน
คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็น 2 ประเภท [9] คือ
1. Passive Sensing System เป็นระบบการตรวจจับ
ที่ได้รับพลังงานของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามาจาก
ธรรมชาติเช่น ดวงอาทิตย์ ความร้อนในพื้น
ผิวโลกแล้วสะท้อนกลับมายังระบบตรวจจับ
ของดาวเทียม ดังรูปที่ 9 a) แสดงแหล่ง
พลังงานและลักษณะการกระจายของพลังงาน
คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสู่เครื่องตรวจจับแบบ
Passive Sensing System
2. Active Sensing System เป็นระบบการตรวจจับ
ที่ดาวเทียมจะทำการส่งพลังงานลงไปกระทบ
กับวัตถุแล้วสะท้อนกลับมายังระบบตรวจจับ
ของดาวเทียมโดยส่วนใหญ่จะใช้คลื่นไมโครเวฟ
เรดาร์ ดังรูปที่ 9 b) แสดงแหล่งพลังงานและ
ลักษณะการกระจายของพลังงานคลื่นแม่เหล็ก
ไฟฟ้าสู่เครื่องตรวจจับแบบ Active Sensing
System
ภาพดาวเทียมในการสำรวจระยไกลได้จากดาวเทียม
สำรวจทรัพยากรธรรมชาติที่ทำการสำรวจพื้นดิน ป่าไม้
และแม่น้ำ สำหรับพยากรณ์และตรวจสอบการเปลี่ยนแปลง
ที่เกิดขึ้นตลอดเวลา ซึ่งในประเทศไทยโดยสำนักงาน
พัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การ
มหาชน) เป็นผู้ดูแลและจำหน่ายข้อมูลภาพดาวเทียม
b) Active Sensing System.
a ) Passive Sensing System.
เช่น Landsat-7, Radarsat – 1, IRS – 1C and 1D, Spot
4-5, Noaa สำหรับใช้งานในด้านสำรวจทรัพยากรธรรมชาติ
ซึ่งแต่ละดาวเทียมมีความละเอียดที่แตกต่างกันตั้งแต่
10-100 เมตร ขึ้นอยู่กับรูปแบบการตรวจจับและช่วงคลื่น
ที่ใช้บนดาวเทียมแต่ละดวง ถ้าเป็นลักษณะของ
ดาวเทียมความละเอียดสูงจะมีความละเอียดของจุด
ภาพน้อยกว่า 10 เมตร เช่น ดาวเทียม IKONOS, EROS,
Quickbird, OrbView, WorldView, GEOEYE, ALOS และ
THEOS โดยเฉพาะ THEOS เป็นดาวเทียมดวงแรก
ของไทยที่มีความละเอียดภาพแบบ Panchromatic
(ช่วงคลื่นเดียว) ที่ 2 เมตรและแบบ Multispectral
(หลายช่วงคลื่น) ที่ 15 เมตร [10] จุดแข็งของเทคโนโลยี
การสำรวจระยะไกลคือสามารถทำการศึกษาพื้นที่
ที่ทุรกันดาร ยากในการเข้าสำรวจ ประหยัดเวลาและ

6. 60 โยธาสาร
งบประมาณในการศึกษาสภาพแวดล้อมหรือลักษณะ
ของพื้นที่ที่ทำการศึกษา ส่วนจุดอ่อนก็คือ ผลการศึกษา
จะเป็นข้อมูลเชิงบรรยายและภาพดาวเทียม ทำให้
ผู้ใช้งานทั่วไปที่ไม่มีความรู้ ความชำนาญด้านนี้และ
ลักษณะพื้นที่ในการแปลภาพดาวเทียม ไม่สามารถ
ได้ข้อมูลที่มีถูกต้องและน่าเชื่อถือสำหรับนำไปใช้งาน
อย่างถูกต้อง [8]
ระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก (Global
Positioning System: GPS)
เป็นระบบหาพิกัดของตำแหน่งบนพื้นโลกที่
สัมพันธ์กับพื้นหลักฐานอ้างอิงที่กำหนด โดยดาวเทียม
จีพีเอสจะทำการส่งสัญญาณมายังเครื่องรับเพื่อกำหนด
พิกัดบนพื้นโลกหรือที่เรียกกันว่า จีพีเอส (Globe Position
System ,GPS) แล้วทำการประมวลผลออกมาเป็น
ตำแหน่งค่าพิกัดทางราบและดิ่งบนพื้นผิวโลกจุดนั้น ซึ่ง
จะมีความถูกต้องสูงในระดับเซนติเมตร ทำให้การหา
พิกัดด้วยดาวเทียมจีพีเอสจึงเป็นเทคโนโลยีสะดวก
รวดเร็วและไม่ว่าจะอยู่บนพื้นผิวโลกที่ใดก็จะทราบว่า
อยู่ตำแหน่งใดบนโลกได้อย่างถูกต้องเสมอ สำหรับรับ
และส่งข้อมูลจากดาวเทียมไปยังสถานีภาคพื้นดินบน
โลกหรือเครื่องรับสัญญาณจะประกอบไปด้วยรหัส
และความถี่ ซึ่งรหัสเป็นข้อมูลของดาวเทียม ตำแหน่ง
และเวลามีด้วยกัน 4 แบบ [11] คือ
1. รหัสC/A code (Coarse/Acquisition Code) มี
ขนาด 1/10 ของความถี่พื้นฐานคือ 1.023 MHz
ความยาวคลื่นเท่ากับ 300 เมตร มีคาบเป็น 1
ใน 1,000 วินาที
2. รหัส P Code (Precision Code) มีความถี่
เท่ากับความถี่พื้นฐาน 10.23 MHz มีความยาว
คลื่นเท่ากับ 30 เมตร มีคาบเป็น 267 วัน นั่น
แสดงว่าในช่วง 267 วันจะส่งรหัส P ที่ไม่
ซ้ำกันออกมาจึงทำให้ยากแก่การตรวจสอบว่า
รหัส P ที่ใช้แต่ละวันเป็นส่วนไหนของรหัส
3. รหัส Y Code เป็นรหัสที่เกิดจาการรวมกันของ
C/A code และ P Code รวมกันเพื่อให้ได้
ตำแหน่งที่มีความถูกต้องสูงและป้องกันการ
รบกวนของสัญญาณในเครื่องรับจีพีเอส
4. รหัส M Code (Military Code) จะใช้ในดาวเทียม
รุ่นใหม่รุ่น Block IIR-M ที่ความถี่ของ L2 มอดู
เลตเข้าด้วยกัน ซึ่งจะมีความสามารถในการ
ต้านทานการรบกวนของสัญญาณและการ
หน่วงของเวลาในชั้นบรรยากาศ
จากรหัสทั้ง 4 แบบรหัสC/A code จะใช้สำหรับบุคคล
ทั่วไป ส่วนรหัส P Code, Y Code and M Code จะใช้
สำหรับงานทางด้านทหาร ในการส่งสัญญาณรหัสจะถูก
มารวมกับคลื่นวิทยุเพื่อทำการส่งและรับข้อมูลซึ่งจะมีอยู่
ด้วยกัน 5 แบบ [11] คือ
1. คลื่นวิทยุแบบ L1 มีความยาวคลื่นเท่ากับ
1,575.42 MHz จะมีทั้งรหัสแบบ C/A code
และ P Code ประกอบในการรับและส่งข้อมูล
2. คลื่นวิทยุแบบ L2 มีความยาวคลื่นเท่ากับ
1,227.60 MHz จะมีทั้งรหัสแบบ P code และ
Y Code ประกอบในการรับและส่งข้อมูลที่ทำ
การควบคุมจากรัฐบาลอเมริกาสำหรับใช้ใน
ทางทหารซึ่งจะมีความถูกต้องสูง
3. คลื่นวิทยุแบบ L3 มีความยาวคลื่นเท่ากับ
1,381.05 MHz จะในสัญญาณของเครื่องรับ
จีพีเอสเพื่อทำการตรวจจับตำแหน่งของ
ขีปนาวุธ แหล่งนิวเคลียร์และแหล่งกำเนิดคลื่น
ความร้อนจากรังสีอินฟาเรด
4. คลื่นวิทยุแบบ L4 มีความยาวคลื่นเท่ากับ
1,841.40 MHz จะใช้ในการศึกษาความถูกต้อง
ของชั้นบรรยากาศไอโอโนสเพียร์
5. คลื่นวิทยุแบบ L5 มีความยาวคลื่นเท่ากับ
1,176.45 MHz จะใช้สำหรับพลเรือนทั่วไปและ
ตำแหน่งของเครื่องบินพลเรือนเพื่อป้องกัน
อันตรายและความเสียหาย
วิศวกรรม : สำรวจ
เทคโนโลยีการสำรวจด้านธรณีวิทยา (Surveying Technology for Geology)

7. CIVIL ENGINEERING MAGAZINE 61
จากรหัสและคลื่นวิทยุที่ใช้ในการส่งข้อมูลของดาวเทียม
จีพีเอสที่ใช้ทำงานทั่วไปจะเป็นความถี่แบบ L1 และ L2
ซึ่งให้ความถูกต้องสูงถ้าเครื่องรับสัญญาณหาค่าพิกัด
สามารถรับได้ทั้ง 2 ความถี่และทำงานได้รวดเร็วกว่า
เครื่องรับสัญญาณหาค่าพิกัดแบบความถี่เดียวที่ใช้เวลา
ในการประมวลผลนานกว่า ซึ่งการทำงานด้วยเครื่อง
หาพิกัดตำแหน่งบนพื้นโลกด้วยดาวเทียมนี้จะทำให้เรา
ทราบค่าพิกัดและวางแผนในการกำหนดตำแหน่งบน
ภูมิประเทศได้อย่างรวดเร็ว สำหรับใช้ในการอ้างบนพื้น
โลกที่ใดก็ได้ เพราะในระบบจะมีพื้นหลักฐานในการ
อ้างอิงค่าพิกัดกับระบบสากลที่สามารถใช้ทั่วไปที่ใด
บนโลกก็ได้ ในปัจจุบันจะพบว่ามีการนำไปใช้ติดตาม
รถยนต์และอุปกรณ์ต่างๆ เพื่อตรวจสอบตำแหน่งหรือ
ป้องกันการจารกรรมและเดินทาง เช่น รถยนต์ และ
เครื่องบินอย่างกว้างขวาง
รูปที่ 7 การหาตำแหน่งพิกัดด้วยดาวเทียมจีพีเอส [12]
Distance
Distance
Distance
Distance
GPS Receiver

8. 62 โยธาสาร
บรรณานุกรม
1. กรมทรัพยากรธรณี. การสำรวจและทำแผนที่ธรณีวิทยา.เข้าถึง
ได้จาก : URL: http://ecurriculum.mv.ac.th/science/m2/sci2_513/
survey.htm. 16 เมษายน 2552.
2. เพียงตา สาตรักษ์ ภาควิชาเทคโนโลยีธรณี คณะเทคโนโลยี
มหาวิทยาลัยขอนแก่น. การทำแผนที่ธรณีวิทยา (Geologic
Mapping). เข้าถึงได้จาก : URL: http://home.kku.ac.th/peangta/
s664306-ch11-map.htm. 21 เมษายน 2552.
3. สามารถ ดวงวิจิตร. GIS : ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เพื่อการ
พัฒนา. เข้าถึงได้จาก : URL: http://artsmen.net/content/
show.php?Category=technoboard&No=3280. 22 เมษายน 2552.
4. วิเชียร จาฏุพจน์ ภาควิชาธรณีศาสตร์ คณะทรัพยากรธรรมชาติ
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.หน้าที่หลักของ GIS. เข้าถึงได้จาก
: URL: http://www.envi.psu.ac.th/gis/gis/5duty_gis.htm.
22 เมษายน 2552.
5. สมบัติ อยู่เมือง.การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS)
และข้อมูลจากการสำรวจระยะไกล (Remote sensing) เพื่อการ
บริหารจัดการภัยพิบัติที่เกิดขึ้นจากดินถล่ม – น้ำปนตะกอนบ่า
– น้ำหลาก และน้ำท่วมขังในพื้นที่ภาคเหนือ ปี พ.ศ. 2549.เข้า
ถึงได้จาก : URL: http://www.gisthai.org/map-galery/Flood%20
North49/Poster1/poster1.html. 22 เมษายน 2552.
6. สมบัติ อยู่เมือง.ความรู้ด้านธรณีวิทยาและภูมิศาสตร์เชิงระบบ
จากภัยพิบัติคลื่นยักษ์สึนามิสำหรับระบบเฝ้าระวังและการ
จัดการเพื่อลดผลกระทบในอนาคต. เข้าถึงได้จาก : URL:
สรุป
จากเทคโนโลยีต่างๆ ในการสำรวจข้อมูลเพื่อนำมาทำแผนที่ธรณีวิทยาทั้ง 3 แบบคือ ระบบสารสนเทศ
ภูมิศาสตร์ การสำรวจระยะไกลและระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก เป็นเครื่องมือสำคัญในการอำนวยความสะดวก
เพื่อให้เข้าถึงข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับโลกใบนี้ได้อย่างละเอียดชัดเจน แม่นยำ และรวดเร็วมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะพบว่า
เทคโนโลยีที่ใช้ในขั้นตอนแรกจะเป็นภาพดาวเทียมจากการสำรวจระยะไกลและการหาตำแหน่งพิกัดจากดาวเทียมจีพีเอส
ในการเก็บข้อมูลและสร้างแผนที่ขึ้นมา ส่วนระบบสารสนเทศภูมิศาสร์เป็นการนำข้อมูลแผนที่และรายละเอียดมาเก็บ
ในฐานข้อมูลเพื่อเชื่อมโยงกันแล้วแสดงผลในแบบ 2 และ 3มิติ ตลอดทำการวิเคราะห์ในการตัดสินใจและวางแผน
บนพื้นที่ที่ศึกษา ทำให้เห็นว่าการทำงานของระบบทั้งสามมีความสัมพันธ์ เมื่อนำเทคโนโลยีทั้งสามนี้มาร่วมกันไปใช้
ในการสำรวจโลกทำให้เกิดประโยชน์ ในเรื่องของการตั้งถิ่นฐาน การเปลี่ยนแปลงทรัพยากรในดินและภัยพิบัติที่กำลัง
เกิดในขณะนี้บนโลก สำหรับนำไปปรับใช้ในการวางแผนและกำหนดนโยบายต่างๆ ในการป้องกันเพื่อประโยชน์สุข
ของมนุษย์ต่อไปในอนาคต
http://www.gisthai.org/resource/tsunami/TSUNAMI%20Paper%
20for%2016-3-05_a4.pdf. 22 เมษายน 2552.
7. กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.ระบบฐานข้อมูล
กลุ่มชุดดิน. เข้าถึงได้จาก : URL: เข้าถึงได้จาก : URL: http://
www.gissite3.ldd.go.th/viewer.cfm?wClause=ADM_ID=
1090205&areaLevel=2&areaId=1090205. 22 เมษายน 2552.
8. กัมปนาท ภักดีกุล. องค์ความรู้ที่จำเป็นในการสู้ภัยน้ำท่วม
แผ่นดินถล่ม ของประเทศไทย. เข้าถึงได้จาก : URL: เข้าถึงได้
จาก : URL: http://www.gwpthailand.org/modules.php?name=
Content&pa=showpage&pid=13. 27 เมษายน 2552.
9. Michel-Claude GIRARD and Colette M. GIRARD, 2003.
Processing of Remote Sensing Data. A.A. BALKEMA
PUBLISHERS. Paris. pp. 33-54
10. สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การ
มหาชน). การบริการข้อมูลจากดาวเทียม เข้าถึงได้จาก :
URL: http://www.gistda.or.th/. 27 เมษายน 2552.
11. Wikipedia.Global Positioning System .Retrieved from the
World Wide Web: http://en.wikipedia.org/wiki/GPS#Satellite_
frequencies. April 27, 2009
12. GPS ทำงานอย่างไร.เข้าถึงได้จาก : URL: http://www.bloggang.com/
viewdiary.php?id=bwon&month=02-2008&date=07&group=2&
gblog=5, 27 เมษายน 2552. 27 เมษายน 2552.
วิศวกรรม : สำรวจ
เทคโนโลยีการสำรวจด้านธรณีวิทยา (Surveying Technology for Geology)