1. ใบงานที่ 11 เรื่อง กาหนดและลาดับขั้นตอนการปฏิบัติ
1. การสารวจสภาพน้าที่คูเมือง
ขั้นที่ 1 เตรียมเครื่องมือที่ใช้ในสารวจ ได้แก่
ตัวชี้วัด
วิธีการตรวจวัดที่แนะนา
ลักษณะทางกายภาพ เช่น สี กลิ่น
สังเกต
แบคทีเรียกลุ่มฟีคอลโคลิฟอร์ม
ชุดทดสอบ ว.111 ของกรมอนามัย
ความขุ่น/ความโปร่งแสง
Secchi Disc
อุณหภูมิ
เทอร์โมมิเตอร์แบบกระเปาะ
ความเป็นกรด-ด่าง
กระดาษลิตมัส (วิธีเปรียบเทียบสี )
ความนาไฟฟ้า/สารที่ละลายได้ทั้งหมด
Electrical Conductivity
ความเค็ม

2. Hydrometer
ออกซิเจนละลาย
ชุดทดสอบออกซิเจนละลาย (ว.312)ของกรมอนามัย
ฟอสฟอรัส
ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี )
ไนเตรท
ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี )
โลหะหนัก
ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี )
ขั้นที่ 2 เดินทางไปที่คูเมือง ตาแหน่งที่ 1 ด้านทิศเหนือด้วย
รถจักรยานพร้อมเครื่องมือสารวจเพื่อลดปัญ หามลภาวะทางอากาศ
ขั้นที่ 3 สังเกตสีของน้าจากแหล่งน้าโดยตรง หรือตักน้า
ขึ้นมาอย่างน้อย 2 ลิตร โดยตักลึกลงไปประมาณครึ่งหนึ่งของความลึก
นาขึ้นมาใส่ขวดแก้วใสแล้วจึงสังเกตสี โดยสีที่เกิดขึ้นของน้าเป็นตัว
ชี้ให้เห็นถึงสาเหตุที่ทาให้เกิดสีได้อย่างคร่ าวๆ ดังแสดงในตาราง
ด้านล่าง อย่างไรก็ตามถึง แม้ว่าน้าจะใสไม่มีสี ก็ไม่อาจรับรองได้ว่า
แหล่งน้านั้นมีคุณภาพดีไม่มีการปนเปื้อนเลย ควรจะมีการติดตาม
ตรวจสอบต่อไป
สีปรากฏ
สาเหตุที่ทาให้เกิดสี

3. ยังไม่ควรสรุปว่าน้าสะอาดเพราะอาจมีสิ่งเจือปนอยู่
สีเขียว
แพลงค์ตอนพืช
สีเหลืองหรือสีน้าตาลหรือสีชาใส
มีซากพืชย่อยสลาย
สีแดงหรือสีเหลืองหรือ สีมะฮอกกานี
เป็นสีของสาหร่ายอีกจาพวกหนึ่ง (dinoflagellates)
สีน้าตาลขุ่นหรือสีแดง
มีตะกอนดินเจือปน อาจเกิดจากการกัดเซาะหน้าดิน หรือชายฝั่ง
สีรุ้ง
มีคราบน้ามันที่ผิวหน้า
สีเทาหรือสีดา
น้าเน่าจากสิ่งปฏิกูล หรืออาจมีแร่ธาตุจากธรรมชาติเจือปน
การตรวจวัดคุณภาพน้าทางชีวภาพ
การตรวจวัดคุณภาพน้านอกจากจะใช้ตัวชี้วัดทางกายภาพ เคมี
และแบคทีเรียในการวิเคราะห์คุณภาพน้าแล้ว ยังสามารถใช้สิ่งมีชีวิตที่
อาศัยอยู่ในแหล่งน้านั้น เช่น แพลงค์ตอนพืช แพลงค์ตอนสั ตว์ สาหร่าย
ขนาดใหญ่ สัตว์หน้าดิน พืชน้า
และปลา เป็นต้น เป็นตัวชี้วัดคุณภาพน้าร่วมได้อีกทางหนึ่ง

4. สัต ว์หน้าดิน
เนื่องจากสัตว์ หน้าดินมีความหลากหลายและแพร่กระจายใน
บริเวณกว้าง สามารถเคลื่อนที่ได้น้อย และไวต่อการถูกรบกวน ดังนั้นจึง
ได้รับผลกระทบโดยตรงจากมลพิษ และแม้เวลาผ่านไปก็ยังตรวจสอบ
ผลกระทบที่มีต่อแหล่งน้าบริเวณนั้นๆ ได้ เนื่องจากสัตว์หน้าดินสามารถ
ฟื้นตัวได้ช้า นอกจากนี้แล้วยังมี ความสาคัญในห่วงโซ่อาหาร เนื่องจาก
เป็นผู้ผลิตหรือผู้บริโภคในระดับต้นๆ จึงมีผลต่อความชุกชุมของ
ผู้บริโภค
ในระดับที่สูงขึ้น ดังนั้นชนิดและจานวนของสัตว์หน้าดิน จึงสามารถ
นามาใช้เป็นดัชนีชี้วัดคุณภาพแหล่งน้าได้
สามารถแบ่งชนิดของสัตว์หน้าดินที่พบกับคุณภาพน้าได้ 4 ระดับ คือ
คุณภาพน้าดีมาก สัตว์ที่พบมากสุดได้แก่ตัวอ่อนแมลงชีปะขาวและตัว
อ่อนแมลงเกาะหิน แมลงชีปะขาว แมลงเกาะหิน

5. คุณภาพน้าดี สัตว์ที่พบมากสุด ได้แก่ ตัวอ่อนแมลงหนอนปลอกน้า
แมลงหนอนปลอกน้า
คุณภาพน้าปานกลาง สัตว์ที่พบมากสุด ได้แก่ ตัวอ่อนแมลงป อ กุ้งและปู
น้าจืด แมลงปอ ปู
คุณภาพน้าไม่ดี สัตว์ที่พบมากสุด ได้แก่ หนอนแดง ไส้เดือนน้าจืด
หนอนแดง ไส้เดือนน้าจืด

6. 2. การท าร่ม กระดาษสาที่บ่อสร้าง
ขั้นที่ 1 เดินทางไปยังอ.สันกาแพง ศูนย์ทาร่มบ่อสร้าง
ขั้นที่ 2 ศึกษาวิธีการทาจากผู้รู้
ขั้นที่ 3 ลงมือปฏิบัติและจดบันทึก
3. การท าอาหารพื้นบ้านล้านนา
ขั้นที่ 1 เดินทางไปหาผู้มีความรู้ทางด้านการทาอาหารพื้นบ้าน
ล้านนา
ขั้นที่ 2 เตรียมวัตถุดิบและอุปกรณ์ในการทา
ขั้นที่ 3 ลงมือปฏิบัติและจดบันทึกประสบการณ์การเรียนรู้
ที่มา : http://www.phetchaburi-mnre.org/phet-
mnre/index.php?option=com_content&view=article&id=56:2011
-10-20-06-24-23&catid=35:2011-10-19-05-58-25&Itemid=30
และ
http://www.google.co.th/imgres?um=1&hl=th&sa=G&biw=1440
&bih=785&tbm=isch&tbnid=LAvJ1R7HkRZrDM:&imgrefurl=http
://www.oknation.net/blog/numsunjon/2009/05/13/entry-
1&docid=-
AkcybK7DvZZjM&imgurl=http://www.oknation.net/blog/home/bl
og_data/144/19144/images/DSC03878.jpg&w=450&h=338&ei=
w25NUKfEM8rWrQf_toGQCQ&zoom=1&iact=hc&vpx=817&vpy

7. =152&dur=445&hovh=194&hovw=259&tx=130&ty=105&sig=11
8385330368808484650 &page=1&tbnh=140&tbnw=171&start=
0&ndsp=27&ved=1t:429,r:4,s:0,i:84