2. Sunumun Amacı
“Ulusal Uzay Araştırmaları Programı
genelinde, 2004-2011 yılları arasındaki, 87
aylık dönemde TÜBİTAK tarafından
gerçekleştirilen somut işleri ve ön
değerlendirmeleri TÜBİTAK Başkanlık
makamına sunmaktır.”
3. Sunum
Bölüm 1. Tespit 10”
Dünya ve Türkiye
Bölüm 2. Program 10”
Ulusal Uzay Araştırmaları Programı
Bölüm 3. Koordinasyon ve Gelişmeler 30”
2004-2011 Yılları Değerlendirme
Bölüm 4. Planlanan İşler 10”
Bölüm 5. Sonuç ve Öneriler 5”
Sürdürülebilirlik ve Yatırım
5. Genel Bilgiler Uzay Araştırmaları Yetkinlik Üçgeni
5
Uzay Aracı
Fırlatma
Yer
Kontrol
GÖREV
6. Genel Bilgiler
6
Dünya Yörüngesindeki Uydular (200km - 300 000 km) ve
Uzay Araştırma Uyduları (Ay, Mars,Venüs, Jüpiter, Satürn vb) Haritası
200
2000
30000
50000
Ay
20001963
300000
Neptün
Yükseklik
km/ Görev
Yıl/Uydu-Uzay Aracı
7. Genel Bilgiler
• Dünya : ~ 6585 Uzay Aracı (55 Ülke)
• Türkiye : 6 Uzay Aracı (TÜRKSAT- 4, Bilsat,
RASAT)
7
8. Genel Bilgiler
8
İletişim Uyduları 1.814
Casus Uyduları 1.775
Askeri Servisler (Meteo.,Konum) 547
Askeri Ar-Ge 540
İnsanlı Uçuşlar 507
Sivil Ar-Ge 365
Dünya ve Uzay Araştırmaları 361
YerGözlem Araştırmaları 345
Güneş Sistemi ve Evren
Araştırmaları
322
9. Genel Bilgiler
9
Rusya 60.5%
ABD 30%,
Geri kalan < 10%
Başarı yüzdesi;
Rusya 93%,
ABD 90%,
Avrupa 92%,
Çin 89%,
Japonya 84%
Hindistan 71%
Son 50 yıl içinde 5,038 Roket Uzaya fırlatılmıştır. 6 ülke başı
çekmektedir; Rusya, ABD, Avrupa, Çin, Japonya ve
Hindistan. Bugün 47 fırlatma sistemi işlev görmektedir.
Bunlardan 26 sından en az 10 kez roket fırlatılmıştır.
TÜRKİYE = 0
10. Dünya - Kurumsallaşma
• 1990 yılında 28 Ülkede Uzay işlerini yöneten bir kurum
vardı. Bu rakam günümüzde 55’e yükselmiştir.
55
28
• Türkiye'de 1990 Yılından itibaren Kurumsallaşma
çalışmaları gündemde
10
11. Dünya Uzay Kurumu Bütçeleri (2009)
11
ÜLKE Uzay Kurumu
Bütçe
Milyar $
ABD NASA 19
Avrupa ESA 5,35
Rusya ROSCOSMOS 2,59
Japonya JAXA 2,10
Almanya DLR 1,82
İtalya ASI 1,55
Çin CNSA 1,30
12. Türkiye Bütçesine Örnek 1999
• Doğrudan tanımlanan bir uzay bütçesi yok
DPT 1999 Yılı Yatırım Programı
• Avrupa Uzay Ajansı Üyesi olan Hollanda, İspanya, Belçika, İsveç,
İsviçre, Avusturya, Norveç, Finlandiya, Danimarka,İrlanda ve Portekiz
den fazla harcamanın ülkemizde 1999 yılında yapılması DPT yatırım
programında öngörülmüştür.
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
Trilyon (TL)
Proje Tutarı (X Milyar TL) 314.8 491.7 1503 7148 485 11859 62.5 33 38.8 310.5 3500 5237.4
Uzaktan
Algılama
Uzaktan
Algılama
ve CBS
CBS
Atmosfer-
Meteo
GPS
Yer
İstasyonu
Robot
Uzay
Teknoloji
Roket
sistemler
İleri
Teknoloji
Telekom
Lojistik-
Uzay
Bilim,
Toplam = 30. 983. 700. 000.000 TL – (~56.334.000 $)
13. İnsan (İş) Gücü
• TÜRKİYE’de 2004 öncesi dönemde doğrudan uzay işleri için çalışan
insan gücü verisi bulunmuyor. (Yer kontrol ve Hizmetler,Uydu
Tasarım-Entegrasyon ile Bilimsel çalışmalar)
13
Ülke Çalışan Sayısı
ABD 270.000 Çalışan/ 730.000 Dolaylı
ÇİN 200.000 (~)
AVRUPA 100.000 (~)
RUSYA 100.000’den fazla çalışan / 400’den fazla Kurum
BREZİLYA 25.200
HİNDİSTAN 16.500
KANADA 6.700
İSRAİL 1.000-3.000
G. KORE 2.500
14. TÜRKİYE 2000’ler Öncesi Özet
SONUÇ: TÜRKİYE DÜNYADA GÖRÜNÜRLÜĞÜ VE ETKİNLİĞİ
OLMAYAN, KAPASİTESİ YETERSİZ AMA POTANSİYELİ YÜKSEK
BİR ÜLKE KONUMUNDA. 14
Alanlar Durum
Politika Girişimler
Program ve Plan Yok
Kurumsallaşma Girişimler
Bütçe Dolaylı
Altyapı Sınırlı
İnsan Gücü Çok Az – Önemsiz
Rekabet Sanayi Yok
Ar-Ge B&T Sınırlı, Bilimsel Uygulama
Uluslararası İşbirliği Çok Az – Sınırlı
Eğitim Sınırlı
16. Ulusal Uzay Araştırma Programı
• Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK), 8 Eylül 2004
tarihinde yapılan 10 uncu toplantısında ülkemizde yeni
alanların açılması ve yüksek kalkınmanın yakalanması
yönünde önemli bir atılım kararı almıştır.
• Bu toplantıda, ülkemizdeki ARGE harcamalarının GSYİH
içindeki payının 2010 yılına kadar %2’ye yükseltilmesi için
gerekli ek kamu kaynaklarının 2005 yılı bütçesi ile
başlamak üzere tahsis edilmesine karar verilmiştir.
• Bu hedef doğrultusunda Sayın Başbakanın himayeleri
altında gerçekleştirilecek temel öncelikli alanlar
belirlenmiştir.
• Bu öncelikli alanlardan birisi de “Uzay Araştırmaları” dır.
17. Ulusal Uzay Araştırma Programı
• Bu gelişmeye dayanarak Ekim 2004 tarihinde
TÜBİTAK bünyesinde uzay alanında bir çalışma
yapmak ve bunu Mart 2005 tarihinde Hükümet`e
sunmak amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlar ile
konusunda uzman insanlarımızın katılacağı “Uzay
Araştırmaları Çalışma Grubu” teşkil edilmesine
karar verilmiştir.
• TÜBİTAK Başkanlığının koordinasyonunda başlatılan
çalışmalar Ekim 2004-Şubat 2005 tarihleri arasında
gerçekleştirilmiştir.
• Toplantılara 35 Kuruluşu temsilen konusunda uzman
110 kişi katılmıştır.
18. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı
TBMM
TC BAŞBAKANLIK,
TÜBİTAK BAŞKANLIK
Genel Kurmay MEBS Başk
Genel Kurmay BİLKARDEM
Hv.K.K. lığı, Proje Yönetim Dai.Başk
Hv.K.K. Hava Uzay Şubesi
MSB Arge ve Tekno D.Bşk
MSB, Harita Genel Komutanlığı
SSM
ODTÜ Fizik
ODTÜ Kimya Müh
ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği
ODTU Uygulamalı Matematik Enstitüsü
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü
18
TÜBİTAK TUG
TÜBİTAK BİLTEN
TÜBİTAK MAM – BTAE
TÜBİTAK MAM – ME
TÜBİTAK MAM – ENERJİ
TÜBİTAK MAM – YBAE
TÜBİTAK UEKAE
TÜBİTAK UME
TÜBİTAK SAGE
Akdeniz Üniversitesi- TUG
EGE Üniversitesi- TUG
BİLKENT Elek. Elektronik Müh
Çanakkale 18 Mart Universitesi
TOBB, ETÜ
TÜBA-Sabancı Üniversitesi
Ulusal Uzay Araştırmaları Programı’nın oluşturulmasına
yönelik Ekim 2004-Şubat 2005 tarihleri arasında
düzenlenen toplantılara 35 Kuruluşu temsilen konusunda
uzman 110 kişi katılmıştır.
DPT
Dışişleri Bakanlığı
Ulaştırma Bakanlığı
Meteoroloji İşleri Gn. Md
TURKSAT A.Ş
Eurasiasat A.Ş
THY
TUSAŞ
TAI
TEI
Aselsan
Roketsan
Havelsan
DELTA Havacılık
Vizyon 2023
Koç Danışmanlık Hizmetleri, Almanya
ITU Uçak ve Uzay Bilimleri
19. Ulusal Uzay Araştırma Programı
• 10 Mart 2005 tarihinde yapılan 11. BTYK
toplantısında “Ulusal Uzay Araştırma Programı”
2005/9 nolu karar ve eki ile birlikte Resmi Gazetede
yayınlanmıştır.
Bu kapsamda;
1. Ulusal Uzay Araştırmaları Programının uzun vadeli ve
sürdürülebilir yapıda bir devlet politikası olarak bütçesi ve yol
haritası ile birlikte gerçekleştirilmesi için gereken tüm tedbirlerin
alınması,
2. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı koordinasyonunun ulusal
kurum ve kuruluşlarla birlikte tam bir eşgüdüm içinde TÜBİTAK
tarafından yapılması, (2005/9 – Ek 1)
3. Türkiye’nin Avrupa Uzay Ajansına üyeliğini gerçekleştirecek
çalışmaların TÜBİTAK’ın koordinasyonunda zaman geçirilmeden
başlatılması kararları alınmıştır.
20. Ulusal Uzay Araştırma Programı
Bu programın ana amacı, Türkiye’nin Uzay Ar-Ge
Altyapısını kurmak ve bu altyapının korunması ve
gelişmesi için gerekli ulusal mekanizmaları
oluşturarak sürekliliği sağlayıcı önlemleri almaktır.
Ulusal Uzay
Araştırmaları
Programları
Bilim
Teknoloji
Uygulama
İnsan
Kaynağı ve
Bilgi
Uluslararası
İşbirliği
İzleme ve
Koordinasyon
21. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı - Bütçe
21
Programlar 2005-2014
Önerilen (Milyon TL)
BİLİM 73
TEKNOLOJİ 946
UYGULAMA 30
İNSAN VE BİLGİ 45
ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİ
30
DENETİM VE EŞGÜDÜM
SAĞLAMA
1
TOPLAM 1125
2005-2014 yılları arasında önerilen bütçe 1 Milyar 125
Milyon TL
22. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı - Plan
22
Ulusal Uzay Araştırmaları Programı Yol Haritası
Bilim
Astrofizik araştırmaları X ve Gamma Işını Olayı
Gökada Haritalanması (HII), Kuyruklu yıldız keşfi
Teleskop Yenileme (2m Kızılötesi , 4m Optik) ve Teleskop Kurma (Güneş)
Radyo Astronomi Gözlemevi
Dedektör geliştirme
Güneş Sistemi ve Gezegen Araştırmaları (Mars), Güneş-Yerküre
Etkileşimleri ve Manyetik Alan Araştırmaları
Araştırma Merkezleri Kurulması (Uzay Bilim, Yakın Uzay, Uzayda Üretim,
Yergözlem)
Erken Uyarı Sistemi
İleri Malzeme Üretimi(Zeolit beta benzeri)
Jeolojik, Jeofizik ve Jeodezi Araştırmaları
Arazi Örtüsü Değişim, Ekosistem, Biyokütle Araştırmaları, İklim ve
Küresel Isınma, Meteorolojik Tahminler
23. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı - Plan
23
Ulusal Uzay Araştırmaları Programı Yol Haritası
Teknoloji
Ulusal Uzay (Sistem) Altyapısı Kurulması
YerGözlem Araştırma Uydusu Geliştirme (ikinci nesil- 2.5 m) ( üçüncü nesil-
1 m)
Haberleşme Uydusu Geliştirme
Keşif ve İstihbarat amaçlı Uydu Tasarımı
Düşük Maliyetli Uydu Türleri Tasarım ve Geliştirme (Mikro-Nano)
Ulusal Fırlatma Sistemi ve Düşük maliyetli Roket Geliştirme
Algılayıcı (Sensör)Tasarım ve Geliştirme- Görünür,(Kızılötesi, Laser,
Termal, Mikrodalga (Radar-InSAR))
(Ion,Sıvı,Katı) İtki Motoru Geliştirme
Jiroskop teknolojisi Geliştirme
Ulusal (Yüksek İrtifa) Araştırma Uçağı Geliştirme
Güvenlik Sistemi ve Takip-İzleme Teknolojileri Tasarım ve Geliştirme
Uzayda bir gezegeni veya oluşumları anlamak üzere ulusal bir uyduyu
ulusal bir roket ile göreve gönderilme projesi
24. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı - Plan
24
Ulusal Uzay Araştırmaları Programı Yol Haritası
Uygulama
Veri Harmonizasyonu ve Ülke Standartlarının Geliştirilmesi
E-devlet uygulamaları , CBS tabanlı web sunumları
Tele-eğitim Anadolu programı
Tele-tıp
Arazi Örtüsü ve Arazi Kullanım
Çevre Yönetimi ve Biyoçeşitliliğin Korunması
Zararların Azaltılması
Güvenlik Sistemleri
İnsan ve Bilgi
Gelecek nesil eğitim ve öğretim programları (5-22 yaş)
5-7 , 8-10, 11-14, 15-17, 18-22 seviye programları geliştirme
Toplumda Uzay Kültürü Oluşturma
Bilgi merkezleri oluşturulması ve Bilgiye ortak paylaşım ağları ile Kolay
Ulaşım ve Kullanımın sağlanması
En az 1000 genç nesil araştırmacı
En az 500 genç nesil uzman bilim insanı
25. Ulusal Uzay Araştırmaları Programı - Plan
25
Ulusal Uzay Araştırmaları Programı Yol Haritası
Uluslararası
İşbirliği
Avrupa Uzay Ajansı ile İşbirliğini Artırma (Ortak projelere ve ESA
programlarına katılım) (ESA ‘ya Üyelik)
Avrupa Uzay Programına Katılım ve Avrupa Birliği Çerçeve
Programlarında İşbirlikleri Geliştirme
Uluslarararası Uzay İstasyonunda Mikroçekim Deney Projesi
Dış ülkelerle İşbirliği Anlaşmaları
Astronot Yetiştirme Programı
Küresel Programlara ve Uluslararası Uzay Programlarına Katılım
IAU ve IAF Uluslararası Uzay Konferansları Düzenlenmesi
Uluslararası Uzay Üniversitesi(ISU) Yaz Okulu Etkinliği
Güneydoğu Avrupa-Orta Asya Bölgesel İşbirliği Ağları ve Projeleri
Geliştirme
29. 2005-2011 yılları arası Uzay alanında Uluslararası Anlaşma ve Üyelikler
Taraflar Anlaşma Türü
Yürürlüğe giriş
tarihi
TÜRKİYE Avrupa Uzay Ajansı (ESA) Çerçeve Anlaşması 2006
TÜBİTAK Uzay Ens. Yer Gözlem Uyduları Komitesi
(CEOS)
Üyelik 2006
TÜBİTAK Avrupa Uluslararası Uzay Yılı
Organizasyonu (EURISY)
Üyelik 2007
TÜBİTAK Küresel Yer Gözlem Grubu (GEO) Üyelik 2008
TÜBİTAK Rusya Federal Uzay Ajansı
(Roscosmos)
Mutabakat Zaptı (MoU) 2009
TÜBİTAK Uluslararası Uzay Federasyonu (IAF) Üyelik 2009
TÜRKİYE Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü
(APSCO)
Üyelik 2011
TÜBİTAK UNESCO “Dünya Mirası Konvansiyonunu
desteklemek için Uzay Teknolojileri”
Çerçeve Anlaşması
2011
2005 Yılı Öncesi
TÜBİTAK COMMITTEE ON SPACE RESEARCH (COSPAR) ÜYELİĞİ - 5 Haziran 1996
30. TÜRKİYEDE DÜZENLENEN BAZI ULUSLARARASI UZAY ETKİNLİKLERİ
30
“Uzay Faaliyetlerinde Türk ve Avrupalı Aktörler Arasında
İşbirliği İçin Alanlar ve Mekanizmalar” başlıklı uluslararası
konferans”, 2007 ESA-TÜBİTAK
“BM/Türkiye/ESA Uzay Teknoloji Uygulamalarının Sosyo-
Ekonomik Yararları” 2010, TÜBİTAK
Küresel Yer Gözlem Grubu (GEO) Avrupa Projeleri Çalıştayı,
2009, TÜBİTAK-Avrupa Komisyonu
Küresel Yer Gözlem Grubu (GEO) Bilim-Teknoloji ve Sistem
Mimarisi - Veri Eş Başkanlar Komite Toplantıları, 2010, Mart-
Agustos
Yer Gözlem Uydular Komitesi (GEO-CEOS) QA4EO Çalıştayı,
2009, TÜBİTAK UZAY
31. TÜRKİYEDE DÜZENLENEN BAZI ULUSLARARASI UZAY ETKİNLİKLERİ
31
“Türkiye-Rusya Uzay Araştırmaları ve Teknolojileri Çalıştayı”
TÜBİTAK-ROSCOSMOS Aralık 2010, Gebze
“Türkiye – Birleşik Krallık Uzay Bilimleri ve Teknolojileri
İşbirliği Çalıştayı” Kasım 2006, Gebze
“TÜBİTAK - Almanya Uzay Ajansı (DLR) İşbirliği Çalıştayı”
Şubat 2010, Ankara
“TÜBİTAK – Hollanda Uzay Ajansı (NIVR) İşbirliği Çalıştayı”
Nisan 2008, Ankara
“TÜBİTAK – Ukrayna Ulusal Uzay Ajansı (NSAU) İşbirliği
Çalıştayı” - Ocak 2005, Ankara
32. TÜBİTAK ve DÜNYA Uzay İşbirlikleri, 5 yıl
Uluslar arası Alanda Görünürlük ve Etkinlik
Birleşmiş Milletler – “İlk
İnsanlı Uzay Uçuşunun
50. Yıldönümü Sergisi”
Haziran 2011
35. Dünyada Türkiye
Türkiye’deki uzay faaliyetleri ve ülkemizin
gerçekleştirdiği başarıların yansımaları aşağıdaki
Dünyaca ünlü uluslararası yayınlarda yer almaktadır.
Space Policy 2009
Space Report 2011
OECD Space Economy Report 2011
UNESCO Science Report 2010
36. Kurumsallaşma ve Altyapı
Kurumsallaşma - Örnekler
36
TÜBİTAK BİLTEN - 2006 – TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enst.
TAI - Uzay - Uydu Sistemleri Grubu
BİLKENT BİLUZAY - Uzay Teknolojileri Araştırma Merkezi
İTU - Uzay Sistemleri Tasarım Laboratuarı
18 Mart Üniversitesi - Astrofizik Araştırma Merkezi
Space&Defense Technologies - 2005, Uzay ve Savunma Teknolojileri KOBİ
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı - 2010, CBS Daire Başkanlığı, UA Şube Md.
Akdeniz Üniversitesi - Uzay Bilim ve Teknoloji Bölümü
Erciyes Üniversitesi - Radyo Astronomi Gözlemevi
TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi – 1 Metre Ayna Çaplı Otomatik-Robotik Teleskop
İTÜ Uydu Haberleşme ve Uzaktan Algılama Merkezi (2003)
İstanbul Kültür Üniversitesi - Geomatik Uygulama ve Araştırma Merkezi
(GEOMER) (2009)
ODTÜ Mikro-Elektro-Mekanik Sistemler Araştırma ve Uygulama Merkezi (2008)
TAI Uydu Test Entegrasyon ve Üretim Laboratuvarları- İnşaat Aşamasında
37. TÜBİTAK Enstitüleri ve Uzay İşleri
UZAY
Uydu Uzay Teknolojileri
TUG
Uzay Bilim, Astronomi
MAM
Malzeme, Bilişim, Sensör
Enerji, Yer Gözlem
UME
Test merkezi
ULAKBİM
GRID altyapısı
SAGE
Fırlatma, Roket
İtki, GPS,
Navigasyon
BİLGEM
Güvenlik, Yazılım
Donanım
39. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri, (Göreceli)
Yıl
Proje
sayısı Bütçe(X1000 TL)
2004 20 600
2005 66 32.250
2006 67 75.150
2007 55 229.200
2008 54 96.700
2009 36 18.000
2010 24 3.700
Toplam 322 455.600
Projeler Sayı Bütçe (X 1000 TL)
Bilim 95 41.100
Astrofizik 37 5.290
Astronomi 8 970
Yakın Uzay 7 1.400
Yer (Bilim) Gözlem 43 33.440
Teknoloji 73 288.235
Uzay Teknolojileri 48 93.145
Roket 11 66.830
İleri Havacılık 11 7.260
Uzay Alt Sistemleri 3 121.000
Uygulama 145 125.300
Uzaktan Algılama ve CBS 89 14.300
Küresel Konumlama 7 13.500
Meteoroloji 14 3.800
Uydu-Haberleşme 35 93.720
İnsan Bilgi 9 570
Toplam 322 455.600
40. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
Bilim
29%
Teknoloji
23%
Uygulama
45%
İnsan Bilgi
3%
Projelerin Alanlara Göre Sayısal
Dağılımı
Bilim
Teknoloji
Uygulama
İnsan Bilgi
Bilim
9,03%
Teknoloji
63,32%
Uygulama
27,53%
İnsan Bilgi
0,13%
Projelerin Alanlara Göre Bütçe
Dağılımı
41. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
Bilim Toplum
2%
ÇAYDAG
25%
EEEAG
22%
KAMAG
4%
MAG
14%
SOBAG
2%
TBAG
21%
SAVTAG
5%
TOVAG
5%
Projelerin Araştırma Gruplarına Göre
Sayısal Dağılımı
Bilim Toplum
ÇAYDAG
EEEAG
KAMAG
MAG
SOBAG
TBAG
SAVTAG
TOVAG
Bilim
Toplum
0,09%
ÇAYDAG
2,26%
EEEAG
2,41%
KAMAG
9,26%
MAG
1,61%
SOBAG
0,16%
TBAG
2,28%
SAVTAG
81,38%
TOVAG
0,55%
Projelerin Araştırma Gruplarına Göre
Bütçesel Dağılımı
42. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
20
66 67
55 54
36
24
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
P
r
o
j
e
S
a
y
ı
s
ı
Uzay İle İlgili Araştırma Grubu Projelerinin Yıllara Göre
Sayısal Dağılımı
43. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
11
16
11 11
10
15
8
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
ÇAYDAG Projelerinin Yıllara Göre Sayısal
Dağılımı
4
22
13
11
12
7
3
0
4
8
12
16
20
24
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Uzay İle İlgili EEEAG Projelerinin Yıllara
Göre Sayısal Dağılımı
44. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
0
6
4
6
7
5
0
0
2
4
6
8
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
MAG Projelerinin Yıllara Göre Sayısal Dağılımı
0
7
5
4
7
3
6
0
2
4
6
8
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
TBAG Projelerinin Yıllara Göre Sayısal
Dağılımı
45. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
1
6
3
0
3
0 0
0
1
2
3
4
5
6
7
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
TOVAG Projelerinin Yıllara Göre
Sayısal Dağılımı
1
0
1 1
0
2
0
0
2
4
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
SOBAG Projelerinin Yıllara Göre
Sayısal Dağılımı
1
2
1
2
0
1
2
3
2007 2008 2009 2010
Bilim-Toplum Projelerinin Yıllara Göre
Sayısal Dağılımı
46. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
0
4
6
0
2
0 0
0
2
4
6
8
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
KAMAG Projelerinin Yıllara Göre Sayısal Dağılımı
0 0
7 7
2
1
0
0
2
4
6
8
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
SAVTAG Projelerinin Yıllara Göre Sayısal
Dağılımı
47. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
53
34
16 15
12 11
9 9 8 8 8 8 8
5 5 5 4 4 4 4 4 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1
P
r
o
j
e
S
a
y
ı
s
ı
Projelerin Üniversitelere göre dağılımı
48. TÜBİTAK Uzay Araştırma Projeleri
Kurum Proje sayısı Bütçe (Milyon TL)
Üniversite 299 146
TÜBİTAK Enstitü 13 119
Sanayi 13 182
Kamu Araşt. Ens. 10 8
Üniversite;
146; 32%
TÜBİTAK
Enstitü; 119;
26%
Sanayi; 182;
40%
Kamu Araşt.
Ens.; 8; 2%
Proje bütçesinin
Yürütücü kurumlara göre dağılımı (x milyon TL)
299
13
13 10
Projelerin
Yürütücü kurumlara göre dağılımı
Üniversite
TÜBİTAK Enstitü
Sanayi
Kamu Araşt. Ens.
49. Uzay Araştırmaları Bütçesel Analizi
• 2005 yılı öngörülen 10 yıllık bütçe
1.125 Milyar TL
• 2010 Yılı İtibarıyla Desteklenen Projelerin
Bütçesi
455.600 Milyon TL
50. Örnek Uzay Projeleri
• İşlemsel EHF Uydu Aktarıcısı ve Test
Ortamı Geliştirilmesi (Devam Ediyor)
TÜBİTAK destekli olarak ASELSAN ve Bilkent Üniversitesi
tarafından gerçekleştirilecek proje ile Türk Silahlı Kuvvetleri'nin,
yüksek frekanslarda ve güvenli uydu haberleşmesi ihtiyacı
karşılanacaktır.
Proje, Türkiye'nin ileride ihtiyaç duyacağı haberleşme uydularında
yer alacak diğer tüm aktarıcıların milli olarak üretilmesi için önemli
bir bilgi birikimi ve altyapı sağlayacaktır.
50
51. Örnek Uzay Projeleri
• SAR Teknolojileri Geliştirilmesi Projesi (Devam Ediyor)
Yapay Açıklıklı Radar teknolojisinin (Sythetic Aperture
Radar-SAR) uçaklara veya uydulara entegre edilmesi ile
gece, gündüz veya yağmurlu ve bulutlu havalarda da
gözlem yapılması mümkün olabilmektedir.
• Uydu Yönelim Kontrolü İçin Moment Kontrol Jiroskopu
ve Enerji Saklayabilen Değişken Hızlı Moment Kontrol
Jiroskopu Geliştirilmesi (Tamamlandı)
Milli kaynaklarla geliştirilen ve uydu üzerinde bulunan
“Moment Kontrol Jiroskop Teknolojisi” ile uyduların uzayda
yönelimi kontrol edilebilmektedir.
51
52. • “2.5 metre çözünürlüklü Bilimsel Araştırma ve
Teknoloji Geliştirme Uydusu”. GÖKTÜRK-2”
(Devam ediyor)
• TÜBİTAK Uzay tarafından geliştirilen
RASAT uydusu Ağustos 2011’de uzaya
gönderildi. Uydu verisi alınıyor.
54. Topluma Yaygınlaştırma
54
Uzayın ve uzay bilimlerinin
ilköğretim ve lise öğrencilerine,
öğretmenlere ve halka
tanıtılması (5000 öğrenci)
Ankara Üniversitesi
Gözlemevi, Ankara, 2008
Ulusal Gözlem Şenlikleri (500
kişi/yıl)
TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi,
Antalya, Her yıl
Uzay Konusunda Eğiticilerin
Eğitimi
Sabancı Üniversitesi, İstanbul,
2008
Uzay Yaz Kampı - Çocuklar
için Uzay
Orta Doğu Teknik Üniversitesi,
Ankara, 2009-2010
55. Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı- Uzay
55
EU 7th FP Project Acronym Project Type Turkish Partner
Space
MyOcean CP - large METU – Institute of Marine Sciences
COSMOS CSA TÜBİTAK Headquarters
P2-ROTECT CP - small TÜBİTAK UZAY
RAHDHIFFS CP - small TÜBİTAK UZAY
Pre-Earthquakes SICA TÜBİTAK MAM
DEORBIT SAIL CP - small METU Aerospace Engineering
SIRIUS CP - small EA-TEK (SME)
MYOCEAN2 CP - large METU – Institute of Marine Sciences
OPEC CP - small METU – Institute of Marine Sciences
OSS2015
CP - small
Dokuz Eylül University – Institute of Marine
Sciences and Technology
COSMOS+ CSA TÜBİTAK Headquarters
57. 2011 Yılı
• Ulusal Uzay Teknolojileri Platformu (BTYK 18.
2009/16 sayılı Başbakanlık Genelgesi)
• Ulusal Uzay Programı Önceliklerine göre proje
çağrılarının ve mekanizmalarının hazırlanması
• Ulusal Uzay Araştırmaları ve Teknolojileri Forumu (ilk
5 yıl Taraması)
• Türkiye'de uzay alanında faaliyet gösteren kamu/özel
kuruluşlara anket gönderilerek, bu faaliyetlere ilişkin
bilgi alınması ve bu bilgiler ışığında Türkiye'deki uzay
çalışmalarını anlatan bir tanıtım broşürünün
hazırlanması
58. 2011 Yılı
• Avrupa Uzay Ajansı (European Space Agency-
ESA)'dan uzmanların desteği ve Türkiye'deki ilgili
uzmanların katılımı ile birer haftalık 2 farklı kısa
dersin gerçekleştirilmesi,
• ESA Anlaşması'nın yenilenmesi ile ilgili çalışmaların
tamamlanması, ESA üyeliği/PECS ön görüşmeleri
• ESA uzmanları ve Türk uzmanların ortak çalıştayı
• DLR, BNSC, NSO, NASA gibi diğer organizasyonlarla
işbirliğinin somut süreçlere dönüştürülmesi
59. 2011 Yılı
• Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü (Asia Pacific Space
Cooperation Organization - APSCO) ile ilgili
yapılabilecek faaliyetlerin incelenmesi, gerekli yol
haritasının belirlenmesi
• Bilim Toplum faaliyetleri çerçevesinde amatör uydu
yapımı yarışması düzenlenmesi için gerekli hazırlıklar.
• Bilim Toplum faaliyetleri lise-üniversite çağındaki
gençlerde farkındalık yaratmak için sonda roket ve
balonları yarışmasının yapılması çerçevesinde gerekli
hazırlıklar.
• Yurtdışı Burs programının yaygınlaştırılması
faaliyetleri, iç mekanizmaların güçlendirilmesi
60. 2011 -2012
• Küresel Yer Gözlem Grubu'nun (Group on Earth
Observations-GEO) 2011 yılı Genel Oturumu
(Plenary Session) TÜBİTAK ev sahipliğinde
İstanbul’da gerçekleştirilmesi.
• Üyesi olduğumuz ve uzay alanında dünyanın en
büyük organizasyonu olan Uluslararası Astronomi ve
Uzay Federasyonu'nun (International Astronautical
Federation-IAF) 2012 yılında İtalya'da düzenleyeceği
etkinliklere Türkiye'den ortak katılım için gerekli
koordinasyonun sağlanması, 2015-2016 yılında
Türkiyede yapılması yönünde teklif de bulunması-
10 yıllık planın sonuçlarının Dünya ile paylaşılması
61. GEO VII Çin Toplantısı, Plenary
84 Hükümet düzeyi ve Avrupa
Komisyonu
58 Uluslar arası Organizasyon
(ESA, NASA vb.
Toplam 143,
Toplantıya ise, 600 civarı katılım
64. GEO-VIII
GEO 8. Genel Kurul Toplantısı TÜBİTAK ev sahipliğinde 16-17 Kasım 2011
tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilmiştir. Bugüne kadar yapılan
GEO Genel Kurullarından farklı olarak, bu etkinlikle ülkemizin uzay alanındaki
uluslararası farkındalığı ilk defa en üst düzeyde sağlanmıştır. ABD, Rusya, Çin,
Japonya, Brezilya, Hindistan ve Almanya gibi uzay faaliyetlerinde yetkin 87 üye
ülkeden ve Avrupa Komisyonu, Avrupa Uzay Ajansı, Dünya Meteoroloji
Organizasyonu’nun da üyesi olduğu 61 uluslararası kuruluştan 600’e (400 Yabancı,
200 Türk) yakın üst düzey temsilcinin katılım sağladığı etkinlik çerçevesinde, GEO
Genel Kurul toplantısının yanı sıra; GEO Komite toplantıları, katılımcı ülkelerin ve
kuruluşların faaliyet ve ürünlerinin tanıtıldığı sergi ve ülkelerin yer gözlem
projelerinin tanıtıldığı sunumlar yer almıştır
66. Sonuçlar Genel Türkiye
Türkiye bu programın başlatılmasıyla,
• Kurumsallaşma
• Uzay kültürü
• Uzay sanayi
• Profesyonel Uzmanlar ve Araştırmacılar
• Altyapı yatırımları
• Proje geliştirme
• Uydu Sistemleri
• Uzay İdari İşler Yönetimi
• Hizmetler
• Uluslar arası Görünürlük, Prestij
• Ulusal Kapasite, Beceri, Deneyim
• Toplumda Farkındalık
• Çok disiplinli çalışma becerisi
• Ölçülebilir göstergeler
• Standartlar geliştirmede İLERLEME SAĞLANMIŞTIR.
67. Öneriler Genel Türkiye
Ve Sürekli Kılınması için
• İnsan gücünün en az 1000 düzeyine çıkartılması
• Altyapıların tamamlanması
• Kurumsallaşma için düzenlemelerin yapılması
• Üniversitelerde yeni bölümler ve laboratuarların
kurulması , Eğitim ve Öğretime ağırlık verilmesi
• Bütçenin sürekli kılınması ve arttırılması
• Sanayi ve Ticari Hizmet sektörlerinin teşvik
edilmesi
• Politikaların Gelecek nesiller için belirlenmesi
• Eşgüdüm faaliyetlerinin artırılması
• Uzaya Çıkma yeteneğinin Kazanılması
GEREKLİDİR.
68. TÜRKİYE’de bugün Devlet Karar
Mekanizmaları Uzay Faaliyetlerini
gündemlerine almış ve kararlılıkla bu alana
yatırım yapılmasını bir politika olarak
benimsenmiştir.
TÜRKİYE Bugün Uzay Alanındaki
Faaliyetlerde Bağımlı Olmayan Geniş bir
Hareket alanına sahip, kendi uzmanı,
yeteneği ve becerisi ile teknoloji
geliştirebilen bir ülke konumuna ulaşmıştır.
Gelinen Nokta Türkiye
69. Johannes KEPLER
1571 - 1630 Almanya
Çağdaş astronominin
kurucusu. Güneş
sistemindeki gezegenlerin
hareketleriyle ilgili kendi
adıyla bilinen üç kanun
belirledi.
Galileo Galilei
1564- 1642 İtalya
Modern Bilimin ve
astronominin
kurucusu..
Isaac Newton
1643 – 1727,
İngiltere
Matematik, Fizik
70. Lagari Hasan Çelebi ,1633
Füzeciliğin atası sayılan ünlü Türk bilim
adamı. Ulemânın baskısı ile yargılanmış
ve Kırım'a sürgüne gönderilmiştir.
Takiyüddin ibn Manıf
1521 Şam
1585 İstanbul
1575'te kurduğu gözlemevi
1580'de Kılıç Ali Paşa
tarafından topa tutularak yerle
bir edilen bilimadamı.
2011
Türkiye
