1. Organische chemie

4. Het ketenvormend vermogen van het koolstofatoom Enkelvoudige binding Dubbele binding Drievoudige binding C 6 H 4 H 2 H

7. oefeningen C 7 H 16 C 10 H 22 C 5 H 8 C 6 H 6 C 6 H 12 C 9 H 18 C 7 H 16 C 7 H 12

9. De diamantstructuur 109 °

12. Isomeren constitutionele isomeren stereo-isomeren configuratie-isomeren conformeren isomeren cis-trans isomeren optische isomeren keten- plaats - functionele http://www.geocities.com/leo_bergmans/VCO/index.htm

13. conformeren http://www.cmbi.kun.nl/wetche/vwo/stereo/draaieth.html

14. Conformeren stoel- en bootconformeren van cyclohexaan http://www.cmbi.kun.nl/wetche/vwo/stereo/stoel.html

16. Isomeren constitutionele isomeren stereo-isomeren configuratie-isomeren conformeren isomeren cis-trans isomeren optische isomeren keten- plaats - functionele

18. Oefeningen op cis-trans-isomerie

21. Isomeren constitutionele isomeren stereo-isomeren configuratie-isomeren conformeren isomeren cis-trans isomeren optische isomeren keten- plaats - functionele

28. Aromatische verbindingen

35. 89-90°C 98°C 90°C 79°C 86°C 91°C

37. Cyclische koolwaterstoffen (p. 142) cyclohexaan cyclopentaan 1,3-dimethylcyclohexaan 3-methylcyclohexeen

41. Biomoleculen van het leven eiwit water suiker vet mineralen

42. De elementaire samenstelling van, de mens 7 kg waterstof 2,1 kg stikstof 45,5 kg zuurstof 105 g chloor 175 g zwavel 12,6 kg koolstof 35 g magnesium 2,8 g ijzer 245 g kalium 1,05 kg calcium 700 g fosfor

43. de halogeenkoolwaterstoffen R- X (halogeenalkanen) 1) trichlooretheen (ontvlekker voor textiel reiniging; nieuwkuis) 2) trichloormethaan of chloroform (verdovend middel) 3) chlooretheen of vinylchloride (basisbestanddeel van PVC-plastiek) 4) 1,1,1-trichloorethaan (oplosmiddel voor typp-ex) 5) d ichloor d ifenyl t richloorethaan (DDT) 6) 1,2,3,4,5,6-hexachloorcyclohexaan (insecticide) 7) 1,1,2-trichloor-1,2,2-trifluorethaan : freon 113 (inert gas)

44. Vinylchloride (chooretheen)

45. de alcoholen R- OH (alkanolen) 1) ethan ol (drinkalcohol = harddrug) 2) methan ol (brandalcohol, betrekkelijk giftige stof LD ongeveer 20 ml ) 3) 1,2-ethaan diol of glyc o l (antivries voor voertuigen) 4) t-butanol of 2-methyl-2-propanol (anti-stollingsmiddel voor winterdiesel) 5) 1,2,3-propaan triol of glycer ol of glycerine (vetbestanddeel) 6) fenol of hydroxybenzeen (grondstof voor bakeliet) 7) oestradiol (vrouwelijk geslachtshormoon) 1

46. alcoholen formol azijnzuur Benzineadditief, loodvervanger methanol

47. Ethanol (ethylalcohol drinkalcohol) Ontsmettende werking 300 000 alcoholisten in België

48. De basisbestanddelen van bier

50. de ethers R- O -R ( alkoxyalkanen ) 1) diëthylether of ethoxyethaan (oplosmiddel , een anestheticum) 2) oxiraan of ethyleenoxide of epoxyethaan (basisbestanddeel van epoxyharsen) 3) methoxybenzeen of anisol (basisbestanddeel van parfum) 4) 3-methoxyoctaan (naamgeving aloxy-alkaan) 5) furan (cyclische ether die voorkomt in sommige suikerstructuren)

51. de aldehyden R-CH O (alkanalen) 1) methan al , formaldehyde (bestanddeel van formol) 2) benzaldehyde (geur van marsepein, geur van amandelen) 3) vanilline (aroma in vanillestokjes) 4) ethan al (tussenproduct bij oxidatie van ethanol tot azijnzuur) 5) glucose , een bestanddeel van sucrose= onze eetsuiker

52. de ketonen R-C O -R (alkanon) 1) propan on , acet on (oplosmiddel voor nagellak) 2) 2-octan on (bestanddeel van kruidnagelolie en aroma van roquefort) 3) carv on (belangrijkste actieve component van muntolie) 4) 4,5-dimethyl-2-heptanon (voorbeeld naamgeving) 5) cyclopentan on (voorbeeld cyclisch ket on ) fructose (samen met glucose wordt het sucrose = eetsuiker gevormd)

53. de carbonzuren R- COOH (alkaanzuren) 1) mierezuur H COOH (aanwezig in brandnetels) 2) azijnzuur (ontstaat door oxidatie van drinkalcohol) 3) Linolzuur ( onverzadigd carbonzuur= hoofdbestanddeel van vet) 4) melkzuur (2-hydroxypropaanzuur) 5) oxaalzuur (ethaandizuur, aanwezig in spinazie en rabarber) 6) citroenzuur (E330,anti-oxidantia) 2-hydroxy-1,2,3,- propaantricarbonzuur) 7) Salicylzuur (ortho-hydroxybenzoëzuur, grondstof voor aspirine)

54. carbonzuren

57. Triglyceriden (vetten)

58. De aminen R- NH 2 (alkaanamine) 1) 1,6-hexaan diamine (grondstof voor nylonbereiding) 2) fenyl amine (aniline) (BASF) 3) triethylamine 4) N-ethyl-N-methylpropylamine 5) 3-methyl-2-aminobutaanzuur (het aminozuur valine) 6) putrescine (geur van rottend vlees) 7) amfet amine (stimulerend middel = doping)

60. Biomoleculen van het leven

63. Opiaten (pijnstillers)