Projekt ne Informatik ekonomike

1. UNIVERSITETI I TIRANES
FAKULTETI I EKONOMISE
DEPARTAMENTI I STATISTIKES DHE
INFORMATIKES ZBATUAR
Rretat Kompjuterike
TEMA: “Rrjetat Wireless”
Grupi: IE306
Punoi: Skerdi Breshanaj Pranoi: Jorgo Cipa
Kleisa Tashi
Igli Collaku

2. WIFI DHE WLAN
 WiFi një nga më të premtuarit deri tani në fushën e komunikimeve
kompjuterike. WiFi (Wireless Fidelity) – përkthyer nga Anglishtja –
” përkushtim pa tel“. Teknologjia Wi-Fi i referohet një nga formatet
për transmetimin e të dhënave digjitale mbi kanalet e radios.
Fillimisht, pajisjet WiFi u projektuan për përdoruesit e korporatave
për të zëvendësuar rrjetet tradicionale kabllore. për rrjetit me tel Kjo
kërkon një zhvillim të plotë të topologjisë së rrjetit dhe vendosjen
manuale të qindra metra kabllo.
 Rrjeti WLAN(Wireless Local Area Network) është një lloj i rrjetit të
zonës lokale (LAN) që përdor valët e frekuencave të frekuencave të
larta për të komunikuar dhe transferuar të dhëna midis nyjeve, në
vend të lidhjeve kabllore. Ky është një sistem fleksibël i transmetimit
të të dhënave që përdoret si një zgjerim – ose alternativë – e një
rrjeti lokal kabllor brenda një zyreje, ndërtimi ose brenda një territori
të caktuar

3. TEKNOLOGJITË DHE STANDARDET WI-FI
 Për të transferuar të dhëna Wi-Fi përdorime frekuencat 2.4 GHz dhe
5 GHz. Deri më sot, standardet janë 802.11a, 802.11b dhe 802.11g.
Komunikimi ofrohet brenda rrezes 80 – 300 metra nga një pikë
standarde e qasjes në një zonë të hapur. Nëse ka antena më të
fuqishme ose amplifikues sinjali, transmetimi i të dhënave mund të
kryhet në një distancë deri në 20 kilometra.
 Wi-Fi përdor dy teknologji për gjenerimin e një sinjali broadband në
rajonet e frekuencës (FHSS) dhe të përkohshme (DSSS). Standarde
të ndryshme nuk sigurojnë përputhshmëri të plotë. Prodhimi në këtë
situatë mund të kombinohen pajisjet
 Specifikimet 802.11b përcaktojnë vetëm një metodë transmetimi –
DSSS. Kështu, rrjetet 802.11b do të bashkëveprojnë me sistemet
802.11 DSSS, por jo me 802.11 FHSS. Standardi vepron në një
frekuencë prej 2.4 GHz, me një transmetim prej 11 Mbps.

4. ÇFARË PËRFSHIN ZONA MBULIMI WI-FI?
 Qendra e saj është e ashtuquajtura pika e aksesit, e cila formon një
territor me rreze deri në 100 metra, është quajtur gjithashtu hotspot
ose një zonë Wi-Fi. Një pikë qasjeje nënkupton një pajisje të veçantë
– një router-router i lidhur me një kompjuter në shtëpi ose një server
të organizatës nëpërmjet një lidhjeje të zakonshme Ethernet. Këto
pajisje mund të jenë si tip i brendshëm ashtu edhe i jashtëm

5. ÇFARË ËSHTË KAQ E MIRË PËR RRJETIN WI-FI
PA TEL PËR PËRDORUESIT?
 Nuk është projektuar për transferimin e të dhënave në distanca të
gjata, për këtë ekziston teknologjia Wi Max dhe celulari. Por ajo
kryen funksionin e saj shumë mirë. Në mënyrë që përdoruesi të jetë
në rrjet, mjafton vetëm të futet në rreze të veprimit të tij. Të gjitha
cilësimet bëhen automatikisht.
 Sot ka shumë pajisje që mbështesin Wi-Fi. Para së gjithash, këto
janë laptopë
 Ka modemë ADSL që janë konfiguruar me një pikë aksesi
 Wi-Fi sot përdoret jo vetëm për punë serioze, por edhe për argëtim.
Pra, për shembull, në Amerikë, funksioni i përhapur i “gjuetisë” quhet
Gjuetia Wi-Fi.

6. PAJISJET WI-FI
 Çmimi i komponentëve të Wi-Fi po bie me
shpejtësi. Në të ardhmen, qasja Wi-Fi do të bëhet e
kudogjendur dhe kjo rrjet global do të mbushet me
një sërë pajisjeve të pajtueshme Wi-Fi:

7.  Kompjuterët celularë – Sipas hulumtimit të tregut (In-Stat), 5.7% e
të gjitha kompjuterë të lëvizshëm në 2002 u pajisën me Adaptorë
Wi-Fi Në prodhim, kjo pjesë u rrit në 35% në 2003, dhe në 90% në
2005.
 PDA – HP, Toshiba dhe Palm paraqitur tashmë PDA me përshtatës
Wi-Fi të integruar, dhe njoftoi shumë pajisje të tjera, pamja e të cilave
pritet.
 Telefonat celularë – Imagjinoni telefon celular me mundësi shtesë
për të punuar në rrjetin Wi-Fi, të marrë të dhëna shpejt dhe
inexpensively, për të shikuar përmbajtje të broadband
 Makina – Makinat e reja tashmë janë të ngopura me pajisje që kanë
nevojë për shkëmbim të shpejtë të të dhënave dhe mund të përdorin
Wi-Fi për këtë qëllim

8.  Lojë consoles – Konsolet e lojërave do të lidhen
me rrjetet private dhe publike Wi-Fi dhe do të
bëhen platformë për lojëra multiplayer.
 Pajisje shtëpiake - Pajisjet shtëpiake mund të
dërgojnë dhe marrin informacione (për shembull,
MP3 players mund të shkarkoni muzikë të re ose
kamera digjitale

9. AVANTAZHET DHE DISAVANTAZHET E WI-FI
 Avantazhet e Wi-Fi
 Ju lejon të vendosni rrjet pa kabllo hedhjen, mund të
zvogëlojë koston e vendosjes dhe zgjerimit të rrjetit.
Vendet ku kabllo nuk mund të vendosen, për shembull,
jashtë dhe në ndërtesa me vlerë historike, mund të
shërbehen nga rrjetet pa tel.
 Pajisjet Wi-Fi shpërndahen gjerësisht në treg. Një
pajisje prodhues të ndryshëm mund të ndërveprojnë në
nivelin bazë të shërbimeve.
 Rrjetet Wi-Fi mbështesin roaming, kështu që stacioni i
klientit mund të lëvizë në hapësirë, duke lëvizur nga një
pikë hyrje në tjetrën.
 Wi-Fi është një grup standardesh globale. Ndryshe nga
telefonat celularë, pajisjet Wi-Fi mund të punojnë në
vende të ndryshme anembanë botës.

10. DISAVANTAZHET E WI-FI
 Gama e frekuencave dhe kufizimet operative në vende
të ndryshme nuk janë të njëjta; në shumë vende
evropiane lejohen dy kanale shtesë që janë të ndaluara
në SHBA
 konsumi i lartë i energjisë krahasuar me standardet e
tjera, e cila redukton jetën e baterisë dhe rrit
temperaturën e pajisjes.
 Wi-Fi ka një gamë të kufizuar. Një tipar standard Wi-Fi
router standard 802.11b ose 802.11g ka një rreze prej
45 m të brendshme dhe 90 m nga jashtë.
 Pajtueshmëria e paplotësuar në mes pajisjeve nga
prodhuesit e ndryshëmose pajtueshmëria e paplotë me
standardin mund të rezultojë në lidhje të kufizuar ose
shpejtësi të reduktuar.

11. WIMAX
 WiMAX (Interoperability Worldwide për Mikrovalët
Access) është një standard teknologjik për rrjetet
me rreze të, për të dyja si lidhjet mobile dhe fikse.
Ndërsa WiMAX dikur ishte parashikuar të jetë një
formë kryesore e komunikimit në internet si një
alternativë ndaj kabllove dhe DSL, miratimi i tij ka
qenë i kufizuar.
 Kryesisht për shkak të kostos së saj shumë më të
lartë, WiMAX nuk është një zëvendësim për
teknologjitë Wi-Fi ose wireless hotspot. Sidoqoftë,
ne total, mund të jetë më e lirë për të implementuar
WiMAX në vend të pajisjeve hardware standarde si
me DSL.

12. AVANTAZHET WIMAX
 WiMAX është popullor për shkak të kostos së ulët
dhe natyrës fleksibile. Ai mund të instalohet më
shpejt se teknologjitë e tjera të internetit, sepse
mund të përdorë kulla më të shkurtra dhe më pak
kabllo, duke mbështetur edhe mbulimin jo-linjë të
syrit (NLoS) në një qytet apo vend të tërë
 WiMAX nuk është vetëm për lidhje fikse, si në
shtëpi. Ju gjithashtu mund të abonoheni në një
shërbim WiMAX për pajisjet tuaja celulare duke
filluar nga dongles USB, laptopë dhe telefona mund
të kenë ndërtuar teknologjinë.

13.  Përveç qasjes në internet, WiMAX mund të ofrojë
aftësi për zë dhe video-transferim, si dhe qasje në
telefon.
 WiMAX mbështet disa modele përdorimi të rrjetit

14. DISAVANTAZHET WIMAX
 • Për shkak se WiMAX është pa tel nga natyra, aq
më larg nga burimi te iki klienti, ngadalësohet lidhja e
tyre. Kjo do të thotë se ndërsa një përdorues mund të
tërheqë 30 Mbps në një vend, largimi nga faqja qelizë
mund ta zvogëlojë atë shpejtësi në 1 Mbps ose pranë
asgjë.
 • Ne menyre te ngjashme kur disa pajisje thithin larg
në brez, kur lidhen me një router të vetëm, përdoruesit e
shumëfishtë në një sektor të radios WiMAX do të
reduktojnë performancën për të tjerët.
 • Wi-Fi është shumë më popullor se WiMAX, kështu
që shumë pajisje kanë te ndërtuar Wi-Fi në to se sa
WiMAX. Megjithatë, shumica e implementimeve WiMAX
përfshijnë pajisje që lejojnë një familje të tërë, për
shembull, ta përdorë shërbimin nëpërmjet Wi-Fi, ashtu
si mënyra se si një router wireless ofron internet për
pajisje të shumta.

15. ÇFARË ËSHTË LI-FI?
 Li-Fi është një sistem i dukshëm i komunikimit të
dritës (VLC). Ashtu si Wi-Fi është një teknologji e
komunikimit bidirectional wireless. Por, ku Wi-Fi
përdor valë radio për transmetimin e të dhënave, Li-
Fi përdor dritën e dukshme nga dritat LED të pajisur
me një çip të veçantë.

17. SI FUNKSIONON LI-FI?
 Të dhënat transmetohen përmes Li-Fi duke
moduluar intensitetin e një dritë-në thelb ndriçimin e
dritës ose duke e kthyer atë në dhe jashtë me një
shpejtësi shumë të lartë (pamja e mesiperme).
Ndryshimet janë kaq të shpejta saqë ata janë të
padukshëm ndaj syve të njeriut, kështu që nuk
është ndërhyrëse.
 Kjo dritë pranohet pastaj nga një detektor foto-
ndjeshëm dhe demodulohet në formë elektronike.
Pastaj kthehet në një transmetim të dhënash, duke
e bërë të përdorshëm për video, audio dhe detyra
të tjera të internetit.

18. AVANTAZHET E LI-FI
 Li-Fi ka arritur shpejtësi prej 224Gbps në teste, gjë
që është shumë më e shpejtë se sa ofertat tipike të
lidhjes Wi-Fi. Në fakt, është afërsisht 100 herë më e
shpejtë. Kjo është e dobishme tani, por me rritjen e
kërkesave të të dhënave mund të bëhet afërsisht e
domosdoshme.
 Ka shumë më tepër spektër në dispozicion për
përdorim me Li-Fi sesa Wi-Fi, pasi spektri i dritës
së dukshme është 10.000 herë më i madh se i
gjithë spektri i radio frekuencave dhe nuk është i
rregulluar kështu që teknologjia nuk duhet të jetë e
licencuar

19.  Si Li-Fi përdor dritë, nuk mund të udhëtojë nëpër
mure, gjë që e bën shumë më të sigurt se
teknologjia e të dhënave të tjera me valë.
 Është gjithashtu efikase dhe më e lirë sesa Wi-Fi,
pasi kërkon më pak komponentë sesa teknologjia e
radios dhe e gjelbër, sepse ripërdor infrastrukturën
ekzistuese të dritës
 Nëse imagjinoni një të ardhme në të cilën të gjithë
përdorin bulbs LED dhe Li-Fi është ndërtuar në të
gjitha dritat e tavolinës, ndriçimi industrial, dritat e
rrugëve, dritat e automjeteve - ju mund të shihni se
si mund të jetë gjerësisht i disponueshëm në mënyra
që WiFi nuk mund të përputhen

20. DISAVANTAZHET E LI-FI
 Humbja kryesore ndaj Li-Fi është se ajo nuk mund
të udhëtojë nëpër mure, kështu që do të jetë në
mënyrë të pashmangshme një teknologji shumë e
shkurtër. Megjithatë, ndërkohë që nuk mund të
udhëtojë nëpër mure, ajo mund të kërcejë jashtë
tyre dhe për këtë arsye të shkojnë rreth qoshet.
 Një tjetër kufizim i teknologjisë është që LEDs Li-Fi
duhet të mbahen në mënyrë që të transmetojnë të
dhëna, edhe pse kjo mund të jetë në një nivel të
zbehur më të ulët se shikueshmëria njerëzore.

21. PERFUNDIM
 Produktet komerciale tashmë janë në treg dhe provojnë
popullaritet, edhe pse normat e transferimit të të
dhënave nuk janë të afta me potencialin teorik dhe kanë
për qëllim tregun e biznesit dhe jo konsumatorët. Për
shkak të kufizimeve të saj (kryesisht fakti që nuk mund
të kalojë nëpër mure), Li-Fi nuk ka gjasa të zëvendësojë
Wi-Fi, 4G ose 5G, por mund të bëhet një teknologji
plotësuese plotësuese, duke trajtuar të dhëna në fushat
ku kufizimet e saj nuk janë një problem dhe zvogëlojnë
ngarkesën në spektrin e radio frekuencave në proces.
Global Market Insights parashikon që tregu Li-Fi do të
jetë me vlerë 75.5 miliardë dollarë në vitin 2023 duke
treguar potencialin e madh të teknologjisë.