shreede

1. ಕೆಎಲ್ಇ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಹಾವಿದ್ಾಾಲಯ
ವಿದ್ಾಾನಗರ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ-31
ವಿದ್ಾಾರ್ಥಿ:
ಶಿರೀದ್ೆೀವಿ
b.ed
ಮೊದಲನೆೀ ಸೆಮಿಸ್ಟರ್
ಮಾಗಿದರ್ಿಕರು :
ಡಾಕಟರ್ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಬಿ ಜಾದವ
ಉಪನಾಾಸ್ಕರು
ವಿಷಯ : ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮಗಳ ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನಾ ಕೆೀಂದರ

2. ಶಿಕ್ಷಣವು ಮಗುವಿನ ಒಂದು ಮೂಲಭೂತ ಅವರ್ಾಕತೆ
ಯಾಗಿದ್ೆ ಶಿಕ್ಷಣದ ಗುರಿ ಶಿಕ್ಷಣವನುು ಪಡೆದು ಓವಿನಾಗರಿಕನಾಗಿ ದ್ೆೀರ್ಕೆೆ
ತನುದ್ೆೀ ಆದ ಕೊಡುಗೆಯನುು ನೀಡುವಂತೆ ಮಾಡುವುದ್ೆೀ ಆಗಿದ್ೆ ಇಂತಹ
ಗುರಿಯನುು ಈಡೆೀರಿಸ್ುವಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಗಳು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಪರಯತ್ನುಸ್ುತ್ನಿದದರೂ
ಸ್ೂಕಿ ರಿೀತ್ನಯಲ್ಲಿ ತಮಮ ಗುರಿಯನುು ಸಾಧಿಸ್ುವಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುತ್ನಿರುವುದು
ಕಾಣಬ್ಹುದು ಈ ನಟ್ಟಟನಲ್ಲಿ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ವಾವಸೆೆಯನುು ಸ್ುಧಾರಿಸ್ುವ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ
ಬ್ಳಕೆಗೆ ಬ್ಂದ ಅನವಯಿಕ ಶಾಸ್ರವೆೀ ತಂತರಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ತಂತರಜ್ಞಾನವನುು
ಬ್ಳಸ್ುವ ಮೂಲಕ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಭವಗಳನುು ನೀಡಿ ಪೂವಿನಧಾಿರಿತ
ಗುರಿ ಉದ್ೆದೀರ್ವನುು ಸಾಧಿಸ್ಲು ಇನುಷುಟ ಪರಶಿುಸ್ಲಾಗುತ್ನಿದ್ೆ ಪರಯತುಕೆೆ
ಬೆನೆುಲುಬಾಗಿ ನಂತ್ನರುವ ಸ್ಂಸೆೆಗಳು ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ತಂತರಜ್ಞಾನ ಸ್ಂಪನೂಮಲ
ಕೆೀಂದರಗಳು
ಪೀಠಿಕೆ :-

3. EMMRC ಎಂದರೆ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮಗಳ ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನ
ಕೆೀಂದರ.
ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮ ಎಂದರೆ ಒಂದು ವಸ್ುಿ ವಿಷಯವನುು ಒಂದು
ಕಡೆಯಿಂದ ಮತೊಿಂದು ಕಡೆಗೆ ಒಬ್ಬರಿಂದ ಮತೊಿಬ್ಬರಿಗೆ
ವಗಾಿಯಿಸ್ಲು ಒಂದಕ್ೆಂತ ಹೆಚ್ುು ಮಾಧ್ಾಮಗಳನುು
ಬ್ಳಸ್ುವುದು ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮ ವಾಗಿದ್ೆ EMMRC ಯು ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ
ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಬ್ಹು ಮಾಧ್ಾಮಗಳನುು ಬ್ಳಸಿಕೊಂಡು
ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನೆಯನುು ನಡೆಸಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಗುಣಮಟ್ಟವನುು ಹೆಚ್ಚುಸ್ುವ
ದ್ಾಗಿದ್ೆ ಹಾಗೂ ಶಿಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ಂಬ್ಂಧ್ಪಟ್ಟ ಕಾಯಿಕರಮಗಳನುು
ರೂಪಸ್ುವುದು ಮತುಿ ಸ್ಂಘಟ್ಟಸ್ಲಾಗಿದ್ೆ
EMMRC ಅರ್ಿ :-

4. ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮಗಳ ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನ ಕೆೀಂದರವು ಮೊದಲು
ಸಾೆಪನೆಗೊಂಡಿದುದ ದೃರ್ಾ ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನ ಕೆೀಂದರ (AVRC -visual
research centre )ಎಂಬ್ ಹೆಸ್ರಿನ ಮೂಲಕ 1984 ರಲ್ಲಿ
ಸಾೆಪಸ್ಲಾಯಿತು. ನಂತರ 1989 ರಲ್ಲಿ ವಿರ್ವವಿದ್ಾಾಲಯ ಧ್ನ
ಸ್ಹಾಯ ಆಯೀಗ -ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ಂಪಕಿ ಕೂಟ್(UGC-CEC)
ನೆೀತೃತವದಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ ವಿರ್ವವಿದ್ಾಾನಲಯದಲ್ಲಿ CWCR (Country
Wide Class Room)ಯೀಜನೆಯಡಿ ಭಾರತ ಮತುಿ ವಿರ್ವದ
ಜ್ಞಾನಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನುು ದೃಷ್ಟಟಯಲ್ಲಿಟ್ುಟಕೊಂಡು AVRV ಯ ನುು
EMMRC ಯಾಗಿ ಪರಿವತ್ನಿಸಿ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮ
ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನಾ ಕಾಯಿ ಚ್ಟ್ುವಟ್ಟಕೆಯನುು ಆರಂಭಿಸಿತು ಇದಕ್ೆಂತ
ಮೊದಲೆೀ ಅಹಮದ್ಾಬಾದ್ ನಲ್ಲಿ 1984 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ
ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮ ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನಾ ಕೆೀಂದರ ಸಾೆಪಸ್ಲಾಯಿತು.
ಹಿನೆುಲೆ :-

5. ಪ್ಾರರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ ವಿರ್ವವಿದ್ಾಾನಲಯು ಪಂಜಾಬಿನ
ಮತುಿ ಸ್ುತಿಲ್ಲನ ರಾಜಾಗಳ ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ಕರು ವಿಷಯ
ತಜ್ಞರಿಂದ ಉಪನಾಾಸ್ ಕಾಯಿಕರಮಗಳನುು ವಿಡಿಯೀಗಳನುು
ತಯಾರಿಸಿ ಜೊತೆಗೆ ಅದಕೆೆ ಸ್ಂಬ್ಂಧಿಸಿದ ವಿದುಾನಾಮನ
ವಿಷಯ ವಸ್ುಿವನುು ರೂಪಸಿ ಅದನುು ಮಾಧ್ಾಮದ ಮೂಲಕ
ಪರಸಾರ ಗೊಳ್ಳಸಿ ಸಿಗುತ್ನಿತುಿ.
ಪರಸ್ುಿತ ದ್ೆೀರ್ದಲ್ಲಿ 22 ಕೆೀಂದರಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣಿಕ
ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮಗಳು ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನಾ ಕೆೀಂದರಗಳ್ಳದುದ UGC - .
CEC ಮುಖಾಂತರ ಕಾಯಿನವಿಹಿಸ್ುತಿವೆ

6. ಪರಮುಖ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮ ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನಾ ಕೆೀಂದರ ಗಳು
1. EMMRC ಅಮದ್ಾಬಾದ್
2. EMMR ಕೊಲೆತಾಿ
3. EMMR ಚೆನೆುೈ
4. EMMR ಹೆೈದರಾಬಾದ್
5. EMMR ಇಂಪ್ಾಲ್
6. EMMR ಜೊೀದ್ ಪುರ
7. EMMR ಮಧ್ುರೆೈ
8. EMMR ಮೈಸ್ೂರ್
9. EMMR ಪಟ್ಟಯಾಲ
10. EMMR ಪುಣೆ
11. EMMR ಸಾಗರ
12. EMMR ಶಿರೀನಗರ

7. EMMRC ಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು/Objectives of EMMRC
• ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾಯಿಕರಮಗಳನುು ಸ್ಂಘಟ್ಟಸ್ುವುದು.
ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ರ್ರವಾ ಮತುಿ ದೃರ್ಾ ಮಾಧ್ಾಮ ಆಧಾರಿತ
ಸ್ಂಪನೂಮಲಗಳನುು ವೃದಿಿಸ್ುವುದು.
• ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಗುಣಮಟ್ಟವನುು ಹೆಚ್ಚುಸ್ಲು ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನೆಗಳನುು
ಸ್ಂಘಟ್ಟಸ್ುವುದು.
• ನೂತನ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾಯಿಕರಮಗಳನುು ಸ್ೃಷ್ಟಟಸ್ಲು ನುರಿತ,
ಅನುಭವಿ ಸ್ಂಪನೂಮಲ ವಾಕ್ಿಗಳ್ಳಗೆ ವೆೀದಿಕೆ ಒದಗಿಸ್ುವುದು.
• ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ಂವಹನ ಅರ್ವಾ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ
ತಂತರಜ್ಞಾನ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ತಾಂತ್ನರಕತೆಯನುು ಹೆಚ್ಚುಸ್ಲು ಅಧ್ಾಯನ,
ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನೆ ಪರಯೀಗಗಳನುು ನಡೆಸ್ುವುದು.

8. EMMRC ಯು ವಿಭಾಗಗಳು /Divisions of EMMRC
1. ಸಾಕ್ಷ ಚ್ಚತರ ಗಳು / Documentary Division
4. ಎಜುಸಾಾಟ್/Edusat
3. ವಿದುಾನಾಮನ ವಿಷಯವಸ್ುಿ/E-Content
2. ಉಪನಾಾಸ್ ಸ್ರಣಿಗಳು/Lecturing series

9. 1. ಸಾಕ್ಷಯಚ್ಚತರ ವಿಭಾಗ :-
ಐತ್ನಹಾಸಿಕ ಅಂರ್ಗಳು,ವಿಜ್ಞಾನ ಪರಿಕಲಪನೆಗಳು, ಭಾರತದ ಕಲೆ ಮತುಿ
ಸ್ಂಸ್ೃತ್ನ, ಮಾನವ ಜೀವಶಾಸ್ರ, ಕ್ರೀಡಾ,ವಿಜ್ಞಾನ ರಂಗ ಮತುಿ
ದೂರದರ್ಿನ ಮುಂತಾದವುಗಳ್ಳಗೆ ಸ್ಂಬ್ಂಧಿಸಿದ ಸಾಕ್ಷಯ ಚ್ಚತರಗಳನುು
ರೂಪಸಿ, ಅವುಗಳನುು ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ ಬ್ಳಸ್ುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ನಿವೆ.

10. 2. ಉಪನ್ಯಾಸ ಸರಣಿಗಳು :-
EMMRC ಯು ಭಾರತದ ವಿವಿಧ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿನ
ನುರಿತಸ್ಂಪನೂಮಲ ವಾಕ್ಿಗಳ್ಳಂದ UGC ಪಠ್ಾಕರಮಕೆೆ
ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವಿಡಿಯೀ ಉಪನಾಾಸ್ ಸ್ರಣಿಗಳನುು
ಸ್ೃಷ್ಟಟಸ್ುವುದು ಮತುಿ ಅವುಗಳನುು ದೂರದರ್ಿನ
ವಾಹಿನಗಳಾದ DD1, DDಭಾರತ್ನ, DDಜ್ಞಾನ ದರ್ಿನ,UGCS-
24, ಉನುತ ಶಿಕ್ಷಣ ವಾಹನ(Higer Education channel)
ಮತುಿ ಅಂತಜಾಿಲದ ಮೂಲಕ ಪರಸಾರ ಮಾಡುವುದು

11. 3. ವಿದ್ಯಾನ್ಯಾನ ವಿಷಯ ವಸಯು :-
EMMRC &NME -ICT ಸ್ಂಯುಕಿ ಆರ್ರಯದಲ್ಲಿ ಸ್ುಮಾರು
68 ವಿಷಯಗಳ್ಳಗೆ ಸ್ಂಬ್ಂಧಿಸಿದ ವಿದುಾನಾಮನ ಅಧ್ಾಯನ
ಸಾಮಗಿರಗಳನುು ಸಿದಿಗೊಳ್ಳಸಿದ್ೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪರಮುಖವಾದವು
performing art, ಅನವಯ ಭೌತ್ನಕ ವಿಜ್ಞಾನ, ಜನಸ್ಂಖೆಾ
ಅಧ್ಾಯನ, ಸೆೈಬ್ರ್ ಸೆಕೂಾರಿಟ್ಟ ,ಇನ್ ಫಾರ್ ಮೀಷನ್
ಸೆಕೂಾರಿಟ್ಟ, ಬಿ.ಪ.ಎಡ್ ಇತಾಾದಿ

12. ಎಜಯಸ್ಯಾಟ್ :--
ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೆೀತರಕೆೆ ಮಿೀಸ್ಲಾದ ಪರರ್ಮ ಉಪಗರಹ
ವಿರ್ವದ ಮೊದಲ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಉಪಗರಹ ಎಂದು
ಹೆೀಳಬ್ಹುದು. ಎಜುಸಾಾಟ್ ಕಾಯಿಕರಮವನುು
ಬ್ಳಸಿಕೊಂಡು ದ್ೆೀರ್ದ ಮೂಲೆ - ಮೂಲೆಗಳ್ಳಗೆ ಪಠ್ಾ
ರೂಪ, ರ್ರವಾ - ದೃರ್ಾ ರೂಪ ತಂತರಜ್ಞಾನ ಆಧಾರಿತ
ಮಾಹಿತ್ನಯನುು ವಗಾಿಯಿಸ್ುತಿದ್ೆ. ದೂರದರ್ಿನ
ಪರದ್ೆಯ ಮೀಲೆ ಶಿಕ್ಷಕ ಪರತಾಕ್ಷವಾಗಿ ಪ್ಾಠ್
ಹೆೀಳುತಾಿನೆ ಈ ಪ್ಾಠ್ವನುು ವಿದ್ಾಾರ್ಥಿಗಳು
ಕೆೀಳುವುದಲಿದ್ೆ ಶಿಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ಸ್ಂವಾದ ನಡೆಸಿ
ತಮಮ ಸ್ಂದ್ೆೀಹಗಳನುು ಕೊಳಿಬ್ಹುದ್ಾಗಿದ್ೆ.

13. EMMRC ಗಳು ಬ್ಹು ಮಾಧ್ಾಮದ ಮೂಲಕ ತ್ನಳ್ಳಸ್ುತ್ನಿರುವ
ವಿಷಯಗಳೆಂದರೆ
ಕೃಷ್ಟ, ಹೆೈನುಗಾರಿಕೆ, ಕಲೆ ಮತುಿ ಸ್ಂಸ್ೃತ್ನ, ಖಗೊೀಳಶಾಸ್ರ,
ಆಯುವೆೀಿದ, ಪ್ೌರನೀತ್ನ,ರಸಾಯನಶಾಸ್ರ, ಕಂಪೂಾಟ್ರ್,
ಅಭಿವೃದಿಿ,ಅರ್ಿಶಾಸ್ರ, ಪರಿಸ್ರ ವಿಜ್ಞಾನ, ಮಿೀನುಗಾರಿಕೆ,
ಆರೊೀಗಾ, ಭಾಷೆ ,ಗರಂರ್ ವಿಜ್ಞಾನ, ಸ್ಮೂಹ ಸ್ಂವಹನ
,ತತವಶಾಸ್ರ, ಭೌತಶಾಸ್ರ, ಆಕಾರ್ ವಿಜ್ಞಾನ, ಕ್ರೀಡೆ, ಅವಮಾನದ
ನವಿಹಣೆ, ದೂರದರ್ಿನ, ಪ್ಾರಣಿಶಾಸ್ರ ಇತಾಾದಿ

14. EMMRC ಉಪಯೇಗಗಳು :-
1. ಯುಜಸಿ ಮತುಿ ಎಂ ಎಚ್ ಆರ್ ಡಿ ಸ್ಹಭಾಗಿತವದಲ್ಲಿ
ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ವಿಡಿಯೀ ಉಪನಾಾಸ್ಗಳು ಮತುಿ ವಸ್ುಿ
ವಿಷಯ ಗಳನುು ದೂರದರ್ಿನದ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ
ವಾಹಿನಯಿಂದ ಪರಸಾರ ಗಳ್ಳಸ್ುತ್ನಿದುದ ಸ್ುಮಾರು 25
ಮಿಲ್ಲಯನ್ ವಿದ್ಾಾರ್ಥಿಗಳು ಇದರ ಪರಯೀಜನ
ಪಡೆಯುತ್ನಿದ್ಾದರೆ
2. ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಆಧ್ರಿತ ಸಾಕ್ಷಚ್ಚತರಗಳನುು ಸಿದಿಗೊಳ್ಳಸಿ
ಪರಸಾರ ಮಾಡುತ್ನಿರುವುದರಿಂದ ದ್ೆೀರ್ದ ಮೂಲೆ
ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಶಾಲೆಗಳು ಅವುಗಳನುು
ಬ್ಳಸಿಕೊಂಡು ಕಲ್ಲಕಾ ಅನುಭವ ನೀಡುತಿವೆ.

15. 3. ಎಜುಸಾಾಟ್ ಆಧಾರಿತವಾಗಿ ಹಲವು ನೂಾತನ ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನಾ
ಅಂರ್ಗಳನುು ಬಿತಿರಿಸ್ುತ್ನಿದ್ೆ.
4. ಹಲವು ಬೊೀಧ್ನಾ ವಿಷಯಗಳ್ಳಗೆ ಸ್ಂಬ್ಂಧಿಸಿದ ಪಠ್ಾ ರ್ರವಾ
ದೃರ್ಾ ರೂಪ ವಸ್ುಿ ವಿಷಯವನುು ತಂತಾರಂರ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ
ಬಿತಿರಿಸ್ುವ ಕಾಯಿ ಮಾಡುತ್ನಿದ್ೆ.
5. ದ್ೆೀರ್ದ ವಿವಿಧ್ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿರುವ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮ
ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನಾ ಕೆೀಂದರಗಳ ನಡುವೆ ಸ್ಹಕಾರವನುು ಮೂಲಕ
ಮಾಹಿತ್ನ ವಿನಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಎಲಾಿ ಮಾಹಿತ್ನಯು
ಎಲೆಿಡೆಗೂ ಪರಸ್ರಿಸ್ುವ ಕಾಯಿ ಮಾಡುತ್ನಿದ್ೆ.

16. ಉಪಸಂಹಯರ :-
ಹಿೀಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಶೆೈಕ್ಷಣಿಕ ಬ್ಹುಮಾಧ್ಾಮಗಳ
ಸ್ಂಶೆ ೀಧ್ನಾ ಕೆೀಂದರಗಳು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೆೀತರಕೆೆ ಅಪ್ಾರ
ಕೊಡುಗೆಯನುು ಸ್ಲ್ಲಿಸ್ುತೆಿೀವೆ