1. 16
N a t u u r s t e e n 6 - 2 0 0 9
Scott Engering
Natuursteen onder
de loep
Geologen zijn zich terdege bewust van de natuurlijke schoonheid van natuur-
steen, maar hun rol in de steenindustrie is doorgaans vrij gering. Toch zijn zij van
vitaal belang voor het onderzoek naar nieuwe materialen en bij het het herstel
van historische, natuurstenen gebouwen. Bovenal levert hun werk prachtige futu-
ristische plaatjes op.
S
teenhouwers en steenver-
werkers hebben ogen,
gereedschappen en ervaring
om te bepalen welke stenen duur-
zaam zijn en daarmee geschikt voor
een bepaalde toepassing. Maar labo-
ratoriumanalyse en het testen van
de steen door een geoloog is echter
van essentieel belang bij onderzoek
naar de eigenschappen van gesteen-
ten. Een belangrijk onderdeel hier-
van is de petrografische analyse van
een flinterdun (0,003 mm) stukje
natuursteen. Het onderzoek vindt
plaats met behulp van een polarisa-
tiemicroscoop.
Deze microscoop, uitgevonden in
1849 door Henry Sorby van Shef-
field, werd in de eerste jaren
beschouwd als een bron van groot
vermaak. Met name door de Zwit-
serse geoloog Saussure, die vond het
“belachelijk om te kijken naar de
bergen door een microscoop.” Maar
de techniek is nu algemeen aan-
vaard als een essentieel instrument
voor het bestuderen van gesteenten.
Olivine is een belangrijk mineraal van de zwarte graniet. Dit detail is een originele foto, zonder digitale manipulatie. (Foto's: Scott Engering)
Oude gesteenten worden bizar futuristisch

2. materialen
N a t u u r s t e e n 6 - 2 0 0 9
Petrografische analyse wordt
gebruikt voor de classificatie van
een steensoort en het vaststellen van
de voornaamste mineralen, korrel-
grootte, textuur, poreusheid en de
aard van de natuurlijke samenstel-
ling. Ook geeft het de aanwezigheid
van schadelijke stoffen of micro-
scheuren weer, die van invloed kun-
nen zijn op de verwering van de
steen. Wanneer gepolariseerd licht
door de dunne secties van een steen
schijnt, wordt dit gebroken door de
kristalgrafische interne structuur van
de mineralen. Dit geeft een scala
aan kleuren en texturen, die ver-
schillen naar gelang de chemische
samenstelling en de oriëntatie van
de individuele gekoppelde kristallen.
Verbazingwekkend
Bekeken met deze techniek geven
mineralen zoals kwarts, veldspaat en
calciet, die het leeuwendeel vormen
van zandsteen, kalksteen en veel
graniet en marmer, geen spectaculai-
re resultaten. Maar de mineralen in
de zwarte granieten en andere meta-
morfe steensoorten kunnen onder de
loep echt bijzonder verbazingwek-
kend zijn. n
Auteur Scott Engering is geoloog en
gebruikt met zijn bedrijf Glowing
Edges Design de digitale techniek om
van gesteentes onder de polarisatie-
microscoop moderne kunst te maken.
Het resultaat: abstracte, bijna psy-
chedelische afbeeldingen. Het totale
effect is bizar futuristisch.
De groei van kwarts- en veldspaatkristallen,
zoals deze worden gevonden in bepaalde
granieten. De kleur is digitaal gemanipuleerd.
Connemara Marmer, de wereldberoemde steen uit de westkust van Ierland. Onder de
polarisatiemicroscoop is de splijting in de kristalstructuur van calciet te zien.