Hoe kan uw business omgeving eruit zien over en paar jaar? Op welke ontwikkelingen moet u inspelen? Hoe kan uw organisatie in verschillende toekomstscenario’s succesvol zijn? Wanneer hebt u voor het laatst kritisch gekeken naar de markt en uw stakeholders? Ziet u de toekomstige kansen om een voorsprong op de concurrentie te nemen? Het enige dat we zeker weten over de toekomst, is dat deze onvoorspelbaar is. Maar de toekomst is wel voorstelbaar. Scenario planning helpt bij het vormen van plausibele toekomstbeelden. Toekomstige winnaars zijn in staat sneller signalen op te pikken en om te zetten in nieuwe diensten en producten. En dat helpt om nu al in te springen op toekomstige kansen. Scenarioplanning helpt om vastgeroeste overtuigingen over de toekomst van uw bedrijf los te laten en rekening te houden met veranderingen die anders buiten beeld zouden blijven. Berenschot helpt uw bedrijf de onzekere toekomst te benoemen, in te schatten en te ermee om te gaan. Dit doen wij door met u en uw organisatie scenario’s te formuleren: onze experts organiseren bijeenkomsten waarin u en uw eigen mensen deelnemen. Externe bronnen en experts zijn cruciaal om nieuwe informatie te verzamelen.

1. 1

2. Heeft u zicht op de toekomst?!
Hoe zit het met de toekomst van uw markt?
• Wanneer heeft u voor het laatst kritisch gekeken naar uw
aannames over de toekomst van uw markten, klanten,
toeleveranciers en concurrenten?
• In een steeds meer dynamische en transparante omgeving is
de toekomst steeds lastiger te voorspellen, de enige
zekerheid is onzekerheid.
• De snelheid van verandering neemt toe. Toekomstige
winnaars zijn in staat sneller signalen op te pikken en te
combineren tot nieuwe diensten en producten.
Ziet u de toekomstige kansen om nu een
voorsprong op uw concurrenten te nemen?!
2

3. De toekomst is onzeker…
Bron: Prahalad,
Nyenrode
• Het enige dat we zeker weten over de toekomst, is dat
deze onzeker is
• Dat maakt de toekomst onvoorspelbaar
• Ondanks de onvoorspelbaarheid, zijn mogelijke
toekomsten wel voorstelbaar
3

4. … en scenario planning helpt om
daarmee om te gaan
Veel ondernemingen hebben vooral oog voor trends en veel
minder voor onzekerheden. Dit leidt tot onjuiste strategieën of
moeilijkheden bij implementatie van strategieën bij
veranderende omstandigheden
Scenario planning helpt om:
• Rekening te houden met veranderingen die beslissers
anders wellicht zouden verwaarlozen
• ‘Weg met de box’ – denken: vastgeroeste overtuigingen
over de toekomst los laten
• Mogelijke toekomsten in te vullen en er nu op in te springen
Source: GBN DUS
4

5. Wat is scenarioplanning?
Een scenario is een verhaal dat een mogelijke toekomst
beschrijft
Het bevat opmerkelijke gebeurtenissen, de sleutelspelers en
hun drijfveren en beschrijft de dynamiek in de wereld
Het bouwen en gebruiken van scenario’s helpt mensen zich
de toekomst voor te stellen en de uitdagingen die de
toekomst hen stelt
Scenarios: an explorers guide (Shell, 2008)
5

6. Toekomstbeelden op basis van
trends én onzekerheden bepalen
Trends (eenduidige richting, redelijke zekerheid):
• Vergrijzing
• Individualisering
• Toename communicatiemogelijkheden / informatiestromen
Onzekerheden (meerdere uitkomsten), bijvoorbeeld:
Braindrain Nederland
Nederland: ‘Magneet’:
Hoogopgeleiden Ontwikkeling kennisniveau Nederland
trekt internationaal
verlaten Nederland kenniswerkers aan
massaal
Klimaat in Klimaat in
Nederland wordt Klimaatverandering in Nederland Nederland wordt
kouder en droger warmer en natter
6

7. Een voorbeeld van scenario’s
Een onderneming is actief in de Europese markt vanuit een Nederlandse
thuismarkt. Het ontwikkelen en up-to-date houden van haar producten is
kennisintensief.
Veerkrachtige strategieën bieden de beste kansen om de ambitie van uw
onderneming te realiseren in uiteenlopende omstandigheden
7

8. Hoe pakt Berenschot Scenario
Planning aan?
De 8 stappen van een scenarioplanning zijn te organiseren
van 3 weken tot 3 maanden:
2:
3: Drivers 4: Belang /
1: Kernvraag Stakeholders
cruciale onzekerheid
/ beslissing + / cruciale
krachten van krachten
horizon krachten
(macro) / drivers
(micro)
8: Selectie
5: Scenario-
van de 6: ‘Het
7: Implicaties logica
belangrijkste verhaal’
en opties bepalen
toekomst – maken
(assenkruis)
indicatoren
Scenario planning
8

9. Principes van Scenario Planning
• Proces én inhoud
• Doorradicaliseren van ontwikkelingen en trends
• Ontdekken van early warning signals en remarkable persons
• Storytelling: onderlinge samenhang van ontwikkelingen /
veranderingen (dus geen sensitiviteitsanalyse)
• Interactieve werkwijze
9

10. Watson Wyatt: van scenario’s naar
doorbraakprojecten
Watson Wyatt Nederland is marktleider voor diensten op gebied van employee
benefits, actuariële diensten en risicomanagement. Doel: marktaandeel
uitbouwen en het strategisch denken door de organisatie heen versterken.
Berenschot ondersteunde de organisatie bij het inventariseren van de trends en
onzekerheden in de markt, onder andere door gesprekken met opinieleiders en
stakeholders, het opstellen van scenario’s en de vertaling ervan in strategische
opties. Daarna bepaalden de business lines de impact van elk scenario op hun
resultaten. Dit nieuwe inzicht leidde tot prioriteiten en voorstellen aan het
managementteam voor een aantal doorbraakprojecten. Inmiddels zijn hiervoor
projectleiders en teams benoemd.
“Door de systematische opzet en de praktische insteek van Berenschot
heeft onze groep senior consultants snel en concreet resultaten bereikt,
die geheel zijn overgenomen door het management”, aldus Jobert
Koomans, voorzitter van het MT. “Er is veel enthousiasme om de
verworven inzichten in de praktijk te gaan brengen”.
10

11. Veel strategische issues kunnen met
scenario’s verhelderd worden
Als instrument bij Bij grote onzekerheid over
strategieformulering: de toekomst
- Business definitie van
onderneming Als instrument bij meer
- Verkenning van specifieke vragen over:
marktdynamiek - Productontwikkeling
(concentratie of niet; - Marktintroducties
concurrentie / toetreders) - Ontwikkelingen in de
- Verkenning marktwensen / keten
klantbehoeften - Grote investerings-
- Focus op bepaalde beslissingen
producten / diensten / - Etcetera
markten
- Portfolio-ontwikkeling

12. Praktijktoepassingen
Hightech instrumentenmaker:
scenario’s als bron van potentieel
voor wereldwijde groei
Beheerder hoogspanningsnetten:
scenario’s voor genereren opties
integratie middenspanningsnetten
Sectoraal Vakopleidingsinstituut:
scenario’s als basis voor markt- en
organisatieontwikkeling
12

13. Scenario’s zijn niet vrijblijvend, zij
leiden tot doorbraakprojecten
Extern Trends en onzekerheden: Scenario’s:
economisch, demografisch, 1. Feest!
consumentenvoorkeuren, 2. Groene revolutie
technologisch, 3. Rat race
geopolitiek, etc. 4. Etc.
Externe verkenning: Impact op business:
interviews met klanten, Groei, vraaguitval,
Zichtpunt toeleveranciers, weten- nieuwe behoeften, etc.
schappers, politici,
toezichthouders etc. Strategische opties:
groei opties, nieuwe
business, doelgroepen
Kernvraag:
onderwerp van Doorbraakprojecten:
de scenario’s en innovaties, competenties,
Intern tijdshorizon marketing, ICT, etc.
2010 Tijdshorizon 2015
13

14. Scenario’s zijn onderdeel van
Berenschot Strategische Dialoog ®
Scenario’s uitstekend middel om dialoog te voeren over
aannames over de toekomst en strategische opties
14

15. Wat kan Berenschot betekenen in
uw scenario traject?
èKennisoverdracht over scenario denken
èOrganiseren en begeleiden van het scenario proces
èInput in de externe verkenning regelen
èExterne deskundigen, expertsessies
èScenario’s schrijven
èCommunicatie over de scenario's binnen de onderneming
èVertalen scenario's naar strategische opties en acties
15

16. Contact
Hendrik Jan Kaal
06 - 23 91 68 29
h.kaal@berenschot.nl
Roel van Lanen
06 - 23 91 69 57
r.vanlanen@berenschot.nl
Edwin Lambregts
06 - 54 26 00 29
e.lambregts@berenschot.nl

17. Al ruim 70 jaar Berenschot
• Onafhankelijk organisatieadviesbureau
• Opgericht in 1938
• Nederlands bureau met een
internationale oriëntatie
• 500 medewerkers
• Omzet € 65 miljoen
• In 2009: ruim 1.000 opdracht-
gevers en 2.200 opdrachten
• Gemiddelde leeftijd 37 jaar
• 50,5% man/49,5% vrouw
17

18. MT100 2010: Berenschot op 1!
“De prijs-kwaliteit-
verhouding van het
adviesbureau is
volgens de meeste
respondenten
uitstekend.”
(bron: persbericht blad
Management Team)
www.berenschot.nl/mt100
18