1. Thema Update Biofarmaceutische industrie & Octrooien

Biofarmaceutische industrie
en octrooien
Thema-update

Biofarmaceutische industrie en octrooienThema-update 2
Inhoudsopgave
1. Hoe dragen eigendomsrechten bij aan het succes van een start-up?.................................................................................................................................4
2. De waarde van een octrooi..............................................................................................................................................................................................................................6
3. De eerste stap van een octrooiaanvraag:routebepaling...............................................................................................................................................................7
4. Wat is er octrooieerbaar?.................................................................................................................................................................................................................................10
5. Octrooirechten en de eigenaar...................................................................................................................................................................................................................14
6. Wat zijn de te verwachten toekomstige ontwikkelingen/trends waarmee een ondernemer rekening dient te houden?.............15
7. Aanbevelingen voor startende ondernemers...................................................................................................................................................................................17
8. Nawoord....................................................................................................................................................................................................................................................................18

Een bedrijf beginnen in de Life Sciences Sector is een fikse uitdaging.Het is één van de sectoren die de
hoogste voorfinanciering vereist.Er gaat veel geld en tijd uit naar onderzoek.Vooral als start-up komt er veel
bij kijken voordat het bedrijf gaat lopen.Vaak duurt het jaren voordat een bedrijf winst gaat maken.Voor die
tijd moet er vooral geïnvesteerd worden.Het beschermen van kennis is één van de basiszaken waarin elke
start-up moet investeren.Zonder kennis is er geen lopend bedrijf,maar zonder winst ook niet.Kan een bedrijf
deze 2 combineren? Zijn er manieren om eerder winst te maken met behulp van de kennis? En wat komt er
eigenlijk kijken bij de bescherming hiervan? Moet er een octrooi worden aangevraagd? Wanneer doe je dat,
hoeveel kost dat en kan dit ook goedkoper? In deze thema update wordt het aanvraag- en verleningsproces
van een octrooi beschreven en wordt ingegaan op de waarde van een octrooi voor een start-up bedrijf in de
Life Sciences Sector.
“Venture capitalists need certainty, and that certainty is what patents provide.” 1
Al is een uitvinding nog zo goed, als het bedrijf niet over voldoende financiële middelen beschikt, dan houdt het snel op. Naast
de ontwikkelingskosten moet een startende onderneming investeren in octrooien, en deze investeringen kunnen een relatief
groot deel van het beschikbare budget opslokken. Maar een goede patent strategie kan al een hoop geld besparen.Vele
bedrijven hebben een compleet octrooiportfolio, maar als start-up is het vaak nogal prijzig om alle uitvindingen die binnen een
onderneming gedaan worden te octrooieren. Een goede manier kan zijn om een octrooistrategie in fases aan te pakken.
Veel start-ups in de Life Sciences sector leven de eerste jaren op investeringen en investeerders houden van zo groot mogelijke
zekerheid. Een octrooi speelt hier een belangrijke rol in en vergroot de kans om op te vallen. Daarnaast duurt het vaak jaren
voordat het uiteindelijke product van een bedrijf op de markt komt. Om door deze fases van productontwikkeling heen te
komen heeft een start-up geld nodig. Naast geld kan een octrooi een start-up door deze fases heen helpen.
Het uiteindelijke product dat een start-up maakt is vaak nog in de eerste fase, maar geregeld heeft een bedrijf de ontwik-
kelde technologie al.Vooral in de Life Sciences sector kan het octrooieren van nieuwe technologie baanbrekend zijn voor
zowel de start-up als de sector.Veel Nederlandse start-ups zijn succesvol geworden door het uitlenen van hun techniek, niet
door het uiteindelijke eindproduct zelf. Een voorbeeld hiervan is het Nederlands-Belgische farmaceutische bedrijf Galapagos,
dat deal na deal heeft gesloten met grote farmaceuten om producten te realiseren.2,3
Creëert u nieuwe technologie, dan trekt
dit vaak grotere farmaceuten aan, die gebruik willen maken van uw ontdekking onder een licentie of een overname.Via de
licentie creëert de start-up omzet, en mogelijk winst, wat kan helpen bij de volgende fase van het vastleggen van intellectuele
eigendom door middel van het aanvragen van octrooien.
Het belangrijkste voor de startende onderneming is om goed te kijken naar wat het meest kan opleveren in een korte periode.
Een octrooi dat is aangevraagd in de eerste fase van de ontwikkeling van een geneesmiddel, zal veelal al aflopend zijn tegen
de tijd dat het op de markt gekomen is. Daarna zal het in een relatief korte periode de investeringen terug moeten verdienen.
Het advies is dan ook om niet alleen de octrooistrategie op het eindproduct te richten, maar ook zeker op de maakwijze van dit
product.Wellicht hebben andere bedrijven baat bij uw werkwijze.
1 K. Slone, vice president of the National Venture Capital Association (NVCA), 2013.
2 T.Vaessen: Galapagos breidt samenwerking met Abbvie uit. In: Het Financieele Dagblad 2016.
3 T.Vaessen: Biotechbedrijf Galapagos sluit deal die verwachtingen overtreft. In: Het Financieele Dagblad. 2015.

1. Hoe dragen eigendomsrechten bij aan
het succes van een start-up?
Start-ups kunnen in sommige gevallen met de intellectuele
eigendomsrechten al in een vroeg stadium winst behalen.
Als een bedrijf na een verleningsprocedure van veelal 3-5 jaar
(V.S./Europa) een octrooi in handen krijgt, stijgen zowel het
product dat onder de bescherming van het octrooi valt als
het bedrijf in waarde. Al in de verleningsfase van een octrooi-
aanvraag kan geprobeerd worden de rechten te verkopen of
licenseren. Er is dan nog geen verleend octrooi, maar slechts
een aanvraag voor octrooi. Een goede octrooistrategie binnen
de bedrijfsstrategie biedt een start-up de mogelijkheid om
door de zogenoemde ‘valley of death’ door te komen,door
vanaf het moment van indiening al bedrijven te contacteren
voor eventuele samenwerkingen in de vorm van licenties of
investeringen.
Investeerders
Een geoctrooieerd product trekt investeerders aan die een
bedrijf kunnen helpen om door de eerste fases door te komen.
Het octrooi of de octrooiaanvraag draagt bij aan zekerheid,
en zonder een octrooi is het bijna onmogelijk om mensen te
vinden die willen investeren in een onderneming. Het product
dat ontwikkeld zal worden is dan immers geen eigendom, en
iedereen mag het namaken, mocht het publiekelijk beschik-
baar zijn. Zonder uitzicht op eventueel succes en winst in
de nabije toekomst wil niemand investeren. Met een octrooi
heeft een start-up het alleenrecht om anderen te verbieden
om bijvoorbeeld iets te maken in een land waar het octrooi
van kracht is, en kan het makkelijker zijn om winst te maken
en kan het dus aantrekkelijker voor investeerders zijn om het
idee daadwerkelijk te laten lukken.Voor het zelf op de markt
brengen van een product dient er uiteraard wel rekening
gehouden te worden met de eventuele octrooirechten van
derden in de diverse relevante landen.
Licenseren
Ook kan het uitgeven van een licentie in de vroege fase van
een octrooi(aanvraag) al helpen om de kosten te drukken.
Het verlenen van een licentie is één van de meest gebruike-
lijke manieren om winst te maken via een octrooi(aanvraag).
In dit geval wordt er een overeenkomst afgesloten met een
ander bedrijf of persoon die de uitvinding commercieel mag
exploiteren tegen een betaling. Dit kan het vermarkten van
een product zijn, maar ook het gebruiken van (in de toekomst)
geoctrooieerde technologie. Er zijn exclusieve licenties waarbij
wordt beloofd dat niemand anders de technologie of uitvin-
ding mag namaken, of niet-exclusieve waarbij meerdere
mensen de technologie of uitvinding tegen betaling mogen
gebruiken.
Naast het eerder genoemde bedrijf Galapagos, zijn er meer
voorbeelden van succesverhalen van Nederlandse biotech
bedrijven door middel van licenseren. Zo is het Nederlandse
bedrijf UniQure een van de meest winstgevende Nederlandse
biotech bedrijven geworden na het aangaan van licenties met
Bristol-Myers Squibb.4
Zij maken het voor UniQure mogelijk
om door te gaan met de onderzoeken en komen zo niet in
de gevreesde Valley of Death terecht. Een ander succesvol
4 T.Vaessen: Biotechbedrijf UniQure zwemt in het geld In: Het Financieele
Dagblad. 2015.

voorbeeld is de groei en verkoop van Acerta Pharma. Deze
Nederlandse start-up heeft zelf nog geen medicijn op de
markt, maar desondanks heeft AstraZeneca afgelopen jaar $2,5
miljard in het bedrijf gestoken voor een belangenpositie.5,6
Dit
is de grootste overname uit de Nederlandse biotech geschie-
denis ooit.
Ook bij licenties denken veel start-ups vaak aan een het
verlenen van een licentie voor het eindproduct. Maar in
principe kan ook de geoctrooieerde maakwijze of technologie
gelicenseerd worden.Vooral voor start-ups die nog geen
werkend eindproduct hebben kan dit een essentieel punt zijn
om omzet/winst te behalen. Om die reden is het belangrijk
om verder te kijken dan het uiteindelijke eindproduct.
Verkopen
Naast het verlenen van een licentie voor het product of de
technologie, kan een octrooi ook verkocht worden.Voor start-
ups is het echter niet aan te raden de technologie of
5 B. van Dijk: Miljardenklapper voor Nederlands biotechbedrijf Acerta
Pharma. In: Het Financieele Dagblad. 2015.
6 M. van Weele: De beste start-ups zien we te weinig. In: Het Financieele
Dagblad. 2016.
maakwijze te verkopen als men nog bezig is het product te
ontwikkelen. De verkoop van het octrooi of de octrooiaan-
vraag kan dan de verdere ontwikkeling belemmeren en er is
kans op inbreuk maken door het bedrijf op het aan derden
verkochte octrooi, in het geval er geen licentie voor eigen
toepassing van de technologie is afgesproken met de koper.
Is een start-up daarentegen klaar om het product te verkopen
of ziet de start-up van het product af, dan is met een verkoop
mogelijk erg veel winst te behalen.
Samenwerken
Soms is samenwerken met een ander bedrijf verstandiger voor
een start-up om door te gaan. Dit kan bijvoorbeeld het geval
zijn wanneer twee bedrijven in dezelfde regio elkaars product
kunnen aanvullen. Een uitvinding op de markt brengen brengt
vaak een relatief grote investering met zich mee en is risicovol.
Samenwerken kan de kans op commercieel succes vergroten.
De kosten kunnen worden gedeeld, en het uiteindelijke
product is wellicht meer interessant voor investeerders

2. De waarde van een octrooi
Een goed octrooi trekt dus in potentie investeerders aan. Door
dit octrooi komt er meer investeringsgeld binnen, heeft het
bedrijf meer kans op licentieovereenkomsten en uiteindelijk
meer kans om succesvol te worden met de uitvinding.
Daarbij vermindert een octrooi ook eventuele risico’s binnen
een start-up. Alhoewel inbreuk altijd kan voor komen, stelt
een octrooi de uitvinding wel tot op een zekere hoogte veilig.
De uitvinding is van de start-up en dit stelt veel investeer-
ders gerust. De uitvinding kan niet zomaar meer nagemaakt
worden. De uitvinding kan echter slechts geëxploiteerd
worden door de eigenaar als er freedom-to-operate bestaat
of gecreëerd is. Hoeveel een start-up kan verdienen aan een
licentie of verkoop van een octrooi is moeilijk te zeggen.
Vooral in de Life Sciences Sector is een uitvinding namelijk
waard wat iemand bereid is ervoor te betalen. Natuurlijk
helpen een goed business- en marketingplan wel altijd hierin
mee.
Hoe bescherm je een octrooi?
Het is belangrijk om altijd de posities van de concurrenten
en collega’s in de gaten te houden. Op deze manier kan een
bedrijf vroegtijdig reageren als er inbreuk wordt gemaakt. Als
er wordt ontdekt dat iemand inbreuk maakt op het verleende
octrooi door middel van het verkopen of reproduceren van
het product, kan er een rechtszaak volgen.
In dit geval moet in het land waarin inbreuk is gepleegd
eerst een bewustzijnsverklaring worden verstuurd. Dit is een
officiële mededeling waarin de inbreukmaker op de inbreuk
wordt gewezen.Vaak worden octrooien ervan beschuldigd
nietig te zijn omdat zij niet aan de algemene eisen voldoen.
De rechtbank verklaart daarna of het octrooi aan de eisen
voldoet en in stand blijft, als dat zo is, volgt er eventueel een
schadevergoeding. Of het octrooi wordt nietig verklaard. Zorg
daarom altijd dat een octrooi aan de eisen voldoet, ook in de
landen waar geen toetsing plaatsvindt. Dit kan onnodig veel
kosten schelen.

3. De eerste stap van een octrooiaanvraag:
routebepaling
Voordat een octrooi aangevraagd wordt is het belangrijk om
te kijken naar de huidige markt en stand van de techniek.
Op zowel nationaal, Europees als internationaal niveau zijn
de octrooidatabases allemaal vrij toegankelijk. Hierin kan
worden gezocht waarvoor bijvoorbeeld andere bedrijven
octrooi hebben aangevraagd of inmiddels verleend hebben
gekregen. Deze informatie is waardevol omdat dit zowel een
beeld geeft van de richting waarin bedrijven op willen gaan
met de betrekking tot de ontwikkeling van nieuwe producten,
maar ook welke partijen bijvoorbeeld partner kunnen worden
of mogelijk geïnteresseerd zijn in een licentie op een in te
dienen octrooiaanvraag of later op een verleend octrooi.
Ook moet er worden gekeken naar de freedom-to-operate.
Aangezien octrooiposities van derden blokkerend kunnen
werken. Door middel van een marktverkenning aan de
hand van een onderzoek in de databases kan vaak door een
startende ondernemer zelf worden gezocht. Een volledige
freedom-to-operate analyse, met bijkomend onderzoek en
gedetailleerde analyse, vergt kennis en ervaring die een
octrooigemachtigde bijvoorbeeld zou kunnen inbrengen. Een
octrooirecht van een derde partij betekent overigens niet dat
zo’n partij zelf een product dat onder het octrooi zou vallen,
op de markt heeft.
Een marktverkenning met behulp van octrooidatabanken en
de resultaten van een freedom-to-operate analyse kunnen in
grote mate de bedrijfsstrategie sturen met betrekking tot het
aanvragen van octrooibescherming. Houdt hierbij voor ogen
in welke landen het product uitgebracht gaat worden en pas
de octrooi strategie daarop aan. Denk daarbij niet alleen aan
de landen waar uw bedrijf actief gaat zijn, maar ook aan de
landen waar eventuele licenties mogelijk zijn. Als er bedrijven
op de markt zijn met een soortgelijk of aanvullend product
kan in sommige gevallen een samenwerking met een andere,
lokale collega financieel beter haalbaar zijn. Het is hierbij wel
belangrijk om op te merken dat octrooiaanvragen pas na 18
maanden vanaf de indiending of vanaf de vroegste prioriteits-
datum worden gepubliceerd. Een actueler beeld dan de stand
van zaken tot 18 maanden terug is er dus niet.
Waar vraagt u als bedrijf een octrooi aan?
De grootste zorgen voor start-ups in de Life Sciences Sector
liggen meestal bij de financiën. Bezuinigen op een weldoor-
dachte octrooistrategie is geen goed idee, maar er kunnen
manieren zijn om de kosten tijdens de eerste fase van een
start-up zoveel mogelijk te drukken en te rekken.
Er is een substantiële investering nodig voor het opstellen van
een aanvraag, een octrooi aanvragen, de verleningsprocedure
en de instandhouding van het octrooi. Een goed doordachte
bedrijfsstrategie met hierbij aansluitend een octrooistrategie
kan een hoop schelen en fasering in de kosten geven.Vooral
voor een start-up met weinig financiële middelen. Hoeveel
een octrooirecht in een enkel land uiteindelijk kost, hangt af
van vele factoren, maar ligt onder andere voor een deel aan
de route die een start-up kiest. Zoals beschreven kunnen de
PCT route en een nationale route voor een start-up interes-
sant zijn. Door te kiezen voor de PCT route wordt het grote
kostenmoment waarop ingediend moet worden in alle landen
waarbinnen octrooibescherming gewenst is binnen de stra-

tegie, uitgesteld. Door de keuze voor de PCT route kunnen ook
landen buiten de Verdragsstaten van het Europese Octrooi
Verdrag gekozen worden, zoals de Verenigde Staten, die zeer
gunstig kan zijn voor een start-up.
De PCT-route
Een goede route om in meerdere landen een octrooi aan
te vragen is via de internationale Patent Cooperation Treaty,
de PCT-route. Hierbij wordt geen wereldwijd octrooi aange-
vraagd, maar wordt centraal voor zo’n 150 aangesloten landen
een octrooiaanvraag getoetst of voldaan wordt aan vereisten
die gesteld worden aan een aanvraag. Het praktische aan deze
internationale route is dat een bedrijf langer de tijd heeft om
de kosten te dekken en de eventuele strategie te bekijken. Stel
dat in de tussentijd een markt interessant voor het product
wordt, dan kan een bedrijf nog beslissen om ook daar een
positie te verwerven. Om een internationale octrooiaanvraag
in te dienen, kan ervoor worden gekozen om in Nederland
een zogenaamde prioriteitsaanvraag in te dienen.
Vervolgens heeft het bedrijf een jaar (het prioriteitsjaar) de tijd
om te beslissen om door te gaan met de strategie om octrooi-
bescherming aan te willen vragen. Daarna kan er gestart
worden met de internationale route door een internationale
aanvraag in te dienen die de prioriteit van de Nederlandse
aanvraag inroept. Zo wordt de datum waarop ten slotte een
verleend octrooi van kracht gaat, de datum van de Neder-
landse indiening. Het grote voordeel aan deze internationale
route is dat na indiening van de internationale aanvraag, het
bedrijf nog 18 maanden heeft om te beslissen in welke van
de aangesloten landen het door wil gaan met het aanvragen
van octrooibescherming. Dit geeft tijd om het investerings-
geld te verdienen. Hierbij dient wel binnen het prioriteitsjaar
nagegaan te worden of er wellicht interessante markten/
landen zijn die niet aangesloten zijn bij het PCT. In deze
landen, zoals bijvoorbeeld Argentinië, zou dan los van de PCT
route direct een octrooiaanvraag ingediend kunnen worden.
Na de 30 maanden vanaf de prioriteitsdatum mag het bedrijf
zelf beslissen in welke van de bij het PCT aangesloten landen
het door wilt gaan met een octrooiaanvraag. Ook dit kan
slim worden aangepakt. Als het bedrijf bijvoorbeeld beslist
om alleen in Nederland en de VS door te gaan, handelt het
nationale octrooibureau van dat land de aanvraag af. Hier kan
ten eerste worden bespaard op de kosten voor de octrooi-
gemachtigde die ingeschakeld zou kunnen worden bij het
uitvoeren van een marktverkenning.Ten tweede kan worden
bespaard op de vertalingkosten door meteen de aanvraag in
het Engels te laten indienen. In Nederland mag een aanvraag,
behoudens de claims, namelijk ook in het Engels gedaan
worden. Zo hoeft dit niet vertaald te worden in een Engelstalig
land.
De Europese route
Een aanvraag kan ook centraal ingediend worden bij het
Europees Octrooi Bureau. Hiermee kan centraal de verle-
ningsprocedure doorlopen worden voor alle bij het Europees
Octrooi Verdrag aangesloten landen. Na verlening kan dan
vervolgens besloten worden in welke van de bij het Verdrag
aangesloten landen het octrooi van kracht moet gaan worden.
Hiermee zijn validatiekosten en jaartaksen en in sommige
landen vertalingskosten gemoeid. Slechts een gekwalificeerde
Europese Octrooigemachtigde kan namens de aanvrager
optreden bij het Bureau.Tijdens de verleningsprocedure is het
zeer gebruikelijk dat er enkele ronden van discussie tussen het
Europees Octrooi Bureau en de aanvrager/Octrooigemach-
tigde plaatsvinden, voordat overgegaan wordt tot verlening of
afwijzing.Tegen een afwijzing kan centraal in beroep gegaan
worden.
De nationale route
Een octrooiaanvraag kan ook rechtstreeks bij de nationale
octrooibureaus van geselecteerde landen worden ingediend.
Dit is per individueel land goedkoper dan de PCT-route, maar
geeft niet de extra tijd voor de ontwikkeling en verfijning van
de octrooistrategie die de PCT route wel geeft. Bovendien
moet het bedrijf dus binnen deze korte tijd al weten waar het
een octrooi wil aanvragen. Bij de keuze om alleen nationale
octrooiaanvragen in te gaan dienen wordt geregeld eerst
een octrooi in Nederland of bij het Europees Octrooi Bureau
aangevraagd (prioriteitsaanvraag). Na deze aanvraag moet
binnen een jaar de aanvraag in de diverse geselecteerde
buitenlanden gedaan worden.
Trade secret in plaats van een octrooi
Nog voordat het octrooi eventueel is toegekend, wordt
de uitvinding gepubliceerd in de vorm van de ingediende
octrooiaanvraag, vaak inclusief de weergave van de discussie
die al heeft plaatsgevonden tussen een verlenende instantie.
Iedereen kan vervolgens in de landen waar geen bescherming
is aangevraagd, de uitvinding namaken. Een alternatief voor
een aanvraag voor octrooi is daarom eventueel ook een trade
secret. Hierbij wordt getracht alles geheim te houden en kan
het product of de werkwijze nooit worden nagemaakt indien
de geheimhouding succesvol is geregeld. Ook loopt een trade
secret niet af na 20 jaar, zoals het geval is voor een octrooi,
maar zal het bedrijfsgeheim voor altijd blijven bestaan, zolang
geheimhouding geborgd is. Een voorbeeld van een succesvol
bedrijfsgeheim is het recept van Coca-Cola. Een nadeel van
een trade secret voor start-ups, is dat ze geen officieel erkende
rechten hebben en dus ook niet hun producten kunnen licen-
seren. Bovendien kan iemand anders een octrooi aanvragen
als diegene achter de maakwijze is gekomen of gewoon
simpelweg op basis van eigen kennis tot dezelfde uitvinding
is gekomen.

Kosten
De PCT-route
Bij de PCT route wordt er geregeld eerst een aanvraag in Nederland gedaan. Zonder hulp van een octrooigemachtigde kost dit 80
euro voor de online aanvraag, en 794 voor een internationaal onderzoek naar de stand van de techniek.Voorafgaand aan de indiening
dient eerst een octrooiaanvraag opgesteld te worden. Een octrooigemachtigde zou hier bij kunnen helpen. Hoewel de hulp van deze
experts wel meer kost, weet u wel zeker dat de aanvraag juist ingediend is. Dit zal ook potentiële investeerders een meer zeker gevoel
geven, wetende dat de aanvraag goed is ingediend. De kosten voor het opstellen van een aanvraag hangt sterk af van de complexiteit
en omvang van de aanvraag, en van de mogelijkheid die de uitvinders hebben om bijvoorbeeld ondersteuning te bieden in de vorm
van uitgewerkte voorbeelden die de werking en de toepasbaarheid van de uitvinding aannemelijk maken. Naast de kosten voor het
opstellen van een aanvraag, die liggen tussen de 5.000 euro en 10.000 euro met behulp van een octrooigemachtigde, dienen er nog
taksen betaald te worden. Na indiening vinden er voor elke aanvraag nog verdere handelingen plaats met bijkomende kosten. Aan te
raden is om de indiening altijd in het Engels te doen, dit scheelt vertaalkosten.
De VS is een van de meest dure landen om een octrooi aan te vragen. Omdat octrooigemachtigden hun eigen prijzen mogen instellen,
verschillen deze sterk. Als het bedrijf in de VS een octrooi wil, na de PCT route, moet het aan drie dingen voldoen: de nationale aanvraag
kosten voldoen, een kopie van de internationale aanvraag in het Engels, en een verklaring van de uitvinders.Wel krijgen in de VS micro
organisaties en kleinbedrijven, zoals start-ups korting op de kosten. Een octrooi aanvraag in de VS is meestal rond de 12.000 euro, met
behulp van een octrooigemachtigde.
De totale kosten van de PCT route plus een octrooi in Nederland en de VS komt dan rond een minimum van 20.000 euro verspreid over
een tijdsbestek van 3 a 4 jaar. Een octrooigemachtigde hoeft niet per se ingehuurd te worden. Een uitvinder mag ook zelf de indiening
doen. Maar houdt er als bedrijf rekening mee dat de indiening van een octrooigemachtigde meer kans van slagen heeft.Vooral met Life
Sciences octrooien kan het ingewikkeld zijn.
De nationale route
Als het octrooi rechtstreeks via het nationale octrooibureau wordt gedaan, moet er eerst een octrooi in Nederland worden aangevraagd.
Na deze aanvraag moet binnen een jaar de aanvraag in het buitenland gedaan worden. Dit bedrag moet wel binnen de 2 jaar worden
voldaan.
Octrooi onderhouden
Naast de aanvraagkosten, moeten er ook kosten worden betaald voor het in stand houden van het octrooi. De zogenaamde instand-
houdingstaks. Deze taks wordt per land bepaald en wordt in Nederland ieder jaar en in de VS om de 3,5 jaar, 7,5 jaar en 11,5 jaar betaald.
Als deze taks betaald wordt kan het octrooi tot 20 jaar geldig blijven. In Nederland wordt pas vanaf het 4de jaar een taks betaald.Vervol-
gens betaalt u elk jaar deze oplopende taks.
Als vuistregel kan aangenomen worden dat de kosten voor het onder octrooibescherming brengen en houden van een uitvinding in
de Westerse economieën op zo’n 100.000 euro komen, met kostenmomenten in een tijdsspanne van ruim 21 jaar. Als een octrooi onder
vuur komt te liggen in rechtszaken in een land of in meerdere landen, en het bedrijf besluit om zich te verdedigen tegen bijvoorbeeld
een nietigheidsactie, wat kan leiden tot het ongeldig verklaren van een octrooi, komen er bijkomende kosten. Een octrooirechtszaak in
Nederland kan in de orde van 50.000 euro tot 200.000 euro kosten.

4. Wat is er octrooieerbaar?
Voordat een octrooi wordt aangevraagd is het belangrijk om
te kijken of het product ook daadwerkelijk in aanmerking kan
komen voor een octrooi. Niet voor alle uitvindingen binnen
de Life Sciences Sector kan een octrooi worden verleend, en
een product,werkwijze of toepassing dient altijd aan bepaalde
eisen te voldoen voordat er een octrooi kan worden verleend.
Hoewel in Nederland de octrooi verlenende instantie deze
eisen van octrooieerbaarheid niet per definitie toetst, doet
het Europees octrooibureau dat wel.Voldoen aan de eisen die
aan een octrooi aanvraag gesteld worden kan relatief veel tijd
kosten.
Relevante octrooiwetgeving op het gebied van de biotech-
nologie komt van verschillende niveaus. Zowel op nationaal,
Europees als internationaal niveau zijn er regels en verdagen
voor octrooien. Hieronder een opsomming van de regels
van de lidstaten van het Europees Octrooi Verdrag en de
Verenigde Staten van Amerika. De regels en verdragen
omtrent octrooiverlening zijn van groot belang omdat de
nationale regels erg kunnen verschillen.
Het Europees Octrooi Verdrag
Binnen Europa staan in het Europees Octrooiverdrag de
regels omtrent octrooieerbare uitvindingen. Bij dit Verdrag zijn
inmiddels zo’n 35 landen aangesloten, waaronder Nederland.
Dit verdrag stelt vier basiseisen voor het onderwerp van een
octrooi:
• Het moet een uitvinding zijn.
• De uitvinding moet nieuw zijn.
• De uitvinding moet inventief zijn.
• De uitvinding moet industrieel toepasbaar zijn.
Uitvinding
Een octrooi mag alleen verleend worden op uitvindingen. Een
uitvinding moet in ieder geval een stuk techniek bevatten, iets
abstract zoals een foto is geen uitvinding. Deze eerste basiseis
onderscheidt deze vorm van intellectueel eigendom van
andere vormen van intellectuele eigendom zoals merkenrecht
en auteursrecht. Een ontdekking, zoals het ontdekken van
een natuurlijk proces in het menselijk lichaam, is geen uitvin-
ding. Het toepassen van de ontdekte kennis bij bijvoorbeeld
de behandeling van een ziekte of bij de ontwikkeling van
een medicijn, kan wel een uitvinding zijn en octrooieerbaar
zijn. Dit is vooral in de Life Sciences Sector van groot belang.
Ook uitvindingen die een gevaar kunnen opleveren voor
de openbare orde of veiligheid kunnen niet geoctrooieerd
worden
Nieuw
Een tweede eis is dat een uitvinding nieuw moet zijn. Dit
houdt in dat de uitvinding nog niet behoort tot de huidige
stand van de techniek.Wat al bekend is kan niet meer geoc-
trooieerd worden. De huidige stand van de techniek geeft
aan wat openbaar toegankelijk is voor de datum van indie-
ning. Daarom is het belangrijk dat de uitvinding op nog geen
enkele wijze ergens op de wereld openbaar is gemaakt voor
de datum van indiening van de octrooiaanvraag. De uitvin-
ding moet geheim blijven en er moet een geheimhoudings-
verklaring van kracht zijn gedurende deze periode, mocht er
voorafgaand aan de indiening van de octrooiaanvraag al met
derden over de uitvinding gesproken moeten worden. Een
presentatie aan een selecte groep mensen of een klein artikel
in een blad, die de details van de uitvinding prijsgeeft, kan
octrooiverlening beperken of zelfs de uitvinding onoctrooieer-
baar maken.

Inventiviteit
Inventiviteit van een uitvinding houdt in dat de uitvinding een
vindingrijke, technische oplossing bevat voor een bepaald
probleem. Deze eis zorgt ervoor dat een octrooi niet kan
worden aangevraagd voor iets dat te veel voor de hand
liggend is. Een octrooi kan alleen een nieuwe methode of
oplossing beschermen voor een reëel technisch probleem,
een octrooi zal niet verleend worden voor simpele, voor de
hand liggende uitvindingen.
Industriële toepasbaarheid
Een octrooi mag alleen worden aangevraagd als de uitvinding
ook industrieel toepasbaar is. De uitvinding moet een bepaald
proces of een bepaalde techniek of product kunnen materiali-
seren. Een enkel idee kan niet worden geoctrooieerd.
Biotech richtlijn
Naast deze eisen zijn er ook nog specifieke richtlijnen van
kracht die bepaalde categorieën van uitvindingen uitsluiten
of juist uitbreiden van octrooieerbaarheid. De Europese
richtlijn van biotechnologische uitvindingen is een van deze
richtlijnen. Deze richtlijn keurt het octrooieren van biotechno-
logische uitvindingen goed tot op een zekere hoogte. Onder
de richtlijn worden“biologisch materiaal en microbiologi-
sche werkwijzen”als uitvindingen gezien die in aanmerking
kunnen komen voor octrooibescherming. Alles wat hieronder
valt en daarbij niet in een uitzondering valt, kan in principe
worden geoctrooieerd.
Menselijk lichaam
Hoewel mensen niet octrooieerbaar zijn, komen delen van
het menselijk lichaam wel in aanmerking voor een octrooi.
Als door middel van een technische werkwijze een deel van
het menselijk lichaam geïsoleerd kan worden, komt het in
aanmerking voor een octrooi. Hierbij moet het dan ook aan
de algemene eisen met betrekking tot octrooieerbaarheid
voldoen.
Genen
Het toepassen van het octrooirecht binnen de gentechno-
logie is vanaf het begin af aan controversieel geweest. Deson-
danks mogen genen nog steeds geoctrooieerd worden, op
voorwaarde dat zij geïsoleerd zijn van hun natuurlijke omstan-
digheden, of gemaakt zijn door middel van een technisch
proces. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen menselijk
DNA dat van nature aanwezig is, en menselijk DNA dat geïso-
leerd is. Enkel een gen ontdekken is dus geen uitvinding en
dus niet octrooieerbaar. Daarbij moet de uitvinding ook aan
de vier algemene eisen voldoen en wordt er in het bijzonder
gekeken naar de eis van industriële toepasbaarheid.
Stamcellen
In de recente zaak WARF/Thomson (zie Box 1) heeft het
Europees Octrooibureau een uitspraak gedaan over het
octrooieren van menselijke stamcellen. In deze zaak werd
beslist dat het octrooieren van stamcellen op zich wel
mogelijk is, mits deze op een ethische manier verkregen zijn.
Diagnostische methoden
Ook diagnostische methoden die door middel van een chirur-
gisch ingreep of geneeskundige behandeling worden toege-
past op het menselijk lichaam zijn niet vatbaar voor octrooien.
Diagnostische methoden die door middel van diagnostische
testen kunnen worden uitgevoerd op monsters van bijvoor-
beeld bloed of urine zijn echter wel vatbaar voor octrooiering.
Dit betekent dat het onderzoek in vitro wordt uitgevoerd.
Warf/Thomson
Onderzoeker James Thomson van de Universiteit van Wisconsin
slaagde er in 1998 als eerste in om menselijke stamcellen te
verkrijgen door deze te isoleren. Hij verkreeg deze stamcellen door
middel van het gebruik en vernietigen van menselijke embryo’s.
Een baanbrekende ontdekking waarop later een octrooi is verleend
op naam van het onderzoekinstituut waar Thomson bij zat, het
Wisconsin Alumni Research Foundation (WARF).
In 2006 werd dit octrooi in de VS aangevochten door verschillende
bedrijven omdat het een te voor de hand liggende ontdekking zou
zijn en daarmee niet octrooieerbaar zou zijn. Ook hadden sommige
organisaties moeite met de manier waarop de stamcellen waren
verkregen. Dit zou onethisch zijn.Tot ongenoegen van velen werd
het octrooi van WARF gewoon geldig verklaard. De United States
Patent and Trademark Office zag vooralsnog geen problemen met
het octrooi en de manier waarop de stamcellen verkregen waren.
Het octrooi loopt eind 2015 af.
Vervolgens wilde WARF ook in de Europese Unie een octrooi
aanvragen. Maar in 2008 nam het Europees Octrooibureau een
beslissing in het nadeel van WARF. In het besluit werd vastgesteld
dat de wijze waarop WARF de stamcellen verkreeg, onethisch was
en dat zij dus geen octrooi kon krijgen in de Europese landen die
aangesloten zijn bij het Europees Octrooi Verdrag. Het octrooieren
van stamcellen op zich blijft wel mogelijk indien deze op een
ethische manier verkregen zijn, en hierbij dus geen menselijke
embryo’s worden vernietigd.
Hoewel in eerste instantie werd gedacht dat dit zeer nadelig zou
zijn voor soortgelijke uitvindingen, zijn veel onderzoekers juist blij
met de opheldering, en blijft daarbij het octrooieren van stam-
cellen gewoon mogelijk.

Planten
Voor plantenrassen en eigenschappen die vrij in de natuur
voorkomen kan geen octrooi worden aangevraagd. Maar voor
plantenrassen waarbij geen specifiek bestaand plantenras kan
worden geïdentificeerd en waar het om een daadwerkelijk
nieuwe uitvinding gaat, zoals het resistent maken van een
plant tegen bepaalde ziektes, is wel een octrooi mogelijk. Het
proces om de planten te kweken kan daarbij dan niet geoc-
trooieerd worden, maar het uiteindelijke product wel. Ook hier
wordt sterk gekeken naar wat een natuurlijk verschijnsel is, en
wat niet.
De Verenigde Staten van Amerika
De eisen in de Verenigde Staten van Amerika (VS) zijn te
vergelijken met de eisen binnen de landen die aangesloten
zijn bij het Europees Octrooi Verdrag.Toch, zijn er kleine
verschillen in de biotechnologische sector. De vier basiseisen
zijn:
• Het moet een octrooieerbare uitvinding (statutory) zijn.
• De uitvinding moet nieuw (new) zijn.
• De uitvinding moet bruikbaar (usefull) zijn.
• De uitvinding moet niet vanzelfsprekend (non-obvious) zijn.
Uitvinding
De VS hebben één van de meest uitgebreide definities voor
wat octrooieerbaar is wereldwijd. Een octrooieerbaar onder-
werp moet aan vier voornoemde eisen voldoen. De eerste eis
is dat het onderwerp binnen de geaccepteerde uitvinding
sectoren horen. Deze zijn: proces, machine, productie, of de
samenstelling van de materie.Ten tweede mag het geen
juridisch vastgestelde uitzondering zijn zoals wetten van de
natuur, fysische verschijnselen en abstracte ideeën.
Nieuw
De tweede eis is de eis van nieuwheid. De uitvinding moet
voor het publiek nieuw zijn. Met de invoering in maart 2013
van de America Invents Act heeft nu ook de VS een zoge-
naamd ‘first-to-file’ regime. Dat houdt in dat net als voor de
meeste andere landen in de wereld, nu geldt dat diegene die
als eerste octrooi aanvraagt voor een uitvinding, in principe
rechthebbende is. Dit is een belangrijke verandering voor de
Amerikanen, aangezien tot maart 2013 een zogenaamd ‘first-
to-invent’ regime gold. Hierbinnen gold al dat iets niet geoc-
trooieerd worden, als het van te voren al meer dan een jaar
bekend was. Een uitvinding mocht echter destijds wel al aan
het publiek getoond zijn. Anders dan in de verdragsstaten van
het Europees Octrooi Verdrag, kende de VS namelijk een ‘grace
period’. Met deze grace period had de uitvinder na openbaar-
making van de uitvinding 1 jaar de tijd om alsnog een octrooi
aan te vragen, zonder dat de openbaarmaking de nieuwheid
van de octrooiaanvraag in de weg stond. Nu sluit de situatie
met betrekking tot absolute nieuwheid in de VS veel meer aan
bij de situatie in de meeste andere landen van de wereld.
Bruikbaar
De derde eis is de bruikbaar- of nuttigheidseis. Een uitvinding
moet een nuttig doel hebben en daarbij ook bruikbaar zijn.
In de meeste gevallen is aan deze eis bij biotechnologische
uitvindingen snel voldaan.
Vanzelfsprekend
Een van de belangrijkste eisen van octrooieerbaarheid is dat
de uitvinding niet vanzelfsprekend is. Dat wil zeggen dat een
persoon met gewone kennis van de sector het probleem niet
direct zou kunnen oplossen. De uitvinding moet niet voor de
hand liggend zijn.
Menselijk lichaam
Ook in de VS is het niet mogelijk om een geheel mens te
octrooieren.Wel is het mogelijk om natuurlijke biologische
stoffen te octrooieren zolang deze voldoende geïsoleerd zijn
uit hun natuurlijk voorkomende toestand.
Genen
Genen kunnen geoctrooieerd worden indien deze geïso-
leerd zijn en niet natuurlijk voorkomen. Zij moeten zodanig
verschillen van natuurlijke genen dat het niet onder een
‘natuurlijk verschijnsel’ valt. De beroemde Myriad zaak (zie Box
2) is één van de meest recente zaken over het octrooieren van
genen.
Association for Molecular Pathology v. Myriad Genetics, Inc.
Het bedrijf Myriad is ontdekker van de genen BRCA1 en BRCA2 wat belangrijk is voor het ontstaan van borstkanker. Zij wisten deze genen te
isoleren. Op deze ontdekking, plus de diagnostische test en behandeling van de kanker hebben zij vervolgens succesvol een octrooi verleend
gekregen. Dit tot het ongenoegen van de vele tegenstanders die het octrooi een belemmering vinden voor het onderzoek en de medische
diagnostische testen. Daarbij werd het octrooi bekritiseerd omdat de ontdekking een natuurlijk verschijnsel zou zijn. Door de felle kritiek
werden de octrooien opnieuw bekeken door de United States Patent and Trademark Office.
Hoewel Myriad de rechtbank probeerde te overtuigen dat het isoleren van de genen BRCA1 en BRCA2 veel verder gaat dan een natuurlijk
verschijnsel en zij op deze manier een nieuw product hadden gemaakt, besliste de rechter anders.
De rechter kwam tot de conclusie dat de geoctrooieerde genen van Myriad niet substantieel verschilden met in de natuur voorkomende
genen, en deze daarom niet octrooieerbaar waren. In het hoger beroep werd nog wel benadrukt dat geïsoleerde genen, of cDNA, die niet
voorkomen in de natuur, en dus substantieel verschillen, wel in aanmerking kunnen komen voor een octrooi.

Stamcellen
Alhoewel het octrooieren van stamcellen nog vaak het onder-
werp van discussie is, zijn stamcellen in de VS nog steeds
octrooieerbaar. Dit geldt mits deze stamcellen eigenschappen
bevatten die niet natuurlijk in de cellen voorkomen. Een enkel
geïsoleerde stamcel komt niet in aanmerking voor een octrooi,
aangezien dit een natuurlijk verschijnsel is. Is de stamcel in
kwestie zodanig gemodificeerd dat het geen natuurlijk voor-
komende cel meer is, dan heeft de uitvinder een goede kans
om een octrooi te verkrijgen.
Diagnostische methoden
Een octrooi verkrijgen op een diagnostische methode is
mogelijk, maar hierbij wordt uitvoerig gekeken naar de vier
basiseisen. Een methode die enkel wijst op een wiskundig
algoritme, of een natuurlijk verschijnsel laat zien, is niet
octrooieerbaar volgens de vier basiseisen. Dit werd uitgebreid
besproken in de zaak Mayo v. Prometheus (zie Box 3).

Mayo Collaborative Servs. v. Prometheus Labs.
Inc. (USA)
Het bedrijf Prometheus heeft een diagnostische test voor de ziekte
van Crohn ontwikkeld. Hiermee zou de juiste dosis medicijnen
kunnen worden bepaald via het meten van metabolieten in het
bloed na toediening. Op deze uitvinding hebben zij vervolgens
twee octrooien gekregen.
Wanneer voormalige klant van Prometheus, Mayo, een eigen goed-
kopere diagnostische test ontwikkelt, sleept Prometheus hen voor
de rechter wegens inbreuk op de octrooien. De rechter besliste dat
de eigen test van Mayo geen inbreuk maakte op de octrooien van
Prometheus, waarop Prometheus in hoger beroep ging.
In het hoger beroep werd geoordeeld dat de uitvinding meer
een wet van de natuur is dan een nieuwe uitvinding.Volgens de
Supreme Court is de vorming van metabolieten na toediening
van het medicijn namelijk een natuurlijk proces,. Daarbij vonden
zij het doel van de uitvinding ook te vanzelfsprekend, en daarom
niet octrooieerbaar. Simpelweg een natuurlijk proces in de gaten
houden is ‘too obvious’ voor een octrooi.

5. Octrooirechten en de eigenaar
Voordat een octrooi aangevraagd wordt, is het belangrijk om
vast te stellen wie de uiteindelijke eigenaar van dit octrooi
is.Vooral vanuit een winstoogpunt is dit zeer essentieel voor
een start-up.Wie de eigenaar van een octrooi is hangt af van
de regels van het desbetreffende land. In zowel de VS als in
Nederland is de eigenaar van een octrooi diegene die als
eerste de octrooiaanvraag indient. In de VS was dit lange tijd
anders. Daar werd gekeken naar wie de eerste uitvinder was.
Echter, dit was moeilijk te bewijzen en sinds 2011 wordt ook
hier gekeken naar wie er als eerste de aanvraag heeft inge-
diend.
Zeker voor start-ups die onderdeel uitmaken van een universi-
teit is het belangrijk om goed vast te stellen wie de eigenaar is.
De meeste universiteiten werken met een valorisatie afdeling
die alle zaken omtrent het octrooi regelen. Alhoewel deze
offices een start-up goed kunnen helpen bij het regelen van
licenties en partners, gaat een deel van de rechten vaak ook
naar hen toe. Het is niet ongebruikelijk dat uitvindingen die
een werknemer onder werktijd doet eigendom zijn van de
werkgever. Het is daarom belangrijk goed vast te stellen en
goed in de contracten te kijken wie de rechten op de uitvin-
ding heeft, en dus in de toekomst de rechten op het even-
tueel verleende octrooi.Vooral in het geval van grote licenties
of overnames willen bedrijven vaak dat de rechten compleet
van de start-up zelf zijn.
Ook wanneer iemand een uitvinding doet in een bedrijf, gaan
meestal de rechten direct over naar het bedrijf of de werk-
gever. Ook hier is het essentieel dat het contract goed wordt
nagelezen wat betreft intellectuele eigendomsrechten. Het
is veelal raadzaam om ervoor te zorgen dat het bedrijf de
gewenste rechten krijgt door van te voren goed in te lezen
als er via een bedrijf of universiteit gewerkt wordt. Op zichzelf
staande start-ups moeten uiteraard zorgen dat zij binnen de
start-up goede afspraken hebben welke entiteit als aanvrager
op de octrooiaanvraag staat. De positie van de uitvinder is een
gegeven dat geregeld is in de Rijks Octrooi Wet. Een uitvinder
heeft het recht om genoemd te worden.

6. Wat zijn de te verwachten toekomstige
ontwikkelingen/trends waarmee een
ondernemer rekening dient te houden?
Trends zijn erg belangrijk voor een start-up. Door goed op de
hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen kan een start-up
hier al vroeg op inspelen en meer kans maken op een promi-
nente plek in de markt. Let ook goed op veranderende ziekte-
beelden en speel hier met uw product op in.
Trend: De volledige kwekersvrijstelling
Het Ministerie van Economische Zaken gaf in 2015 aan de
Europese Richtlijn Biotechnologie (Richtlijn 98/44/EG) te willen
openbreken als Nederland voorzitter is van de Europese Unie.7
Dit zou grote veranderingen voor de gehele biotech sector
met zich meebrengen.
De richtlijn maakt het nu nog mogelijk om via octrooien
nieuwe uitvindingen te beschermen. Zo ook planten die
zodanig gemodificeerd zijn dat het een ‘nieuw’ ras is. Het
ministerie is bang dat deze mogelijkheid tot octrooieren
een bedreiging vormt voor de voedselzekerheid als grote
ondernemingen deze octrooien in handen krijgen. Boeren
hebben het kwekersrecht. Dat betekent dat zij recht hebben
op het zaad dat zij geoogst hebben van een door kwekers-
recht beschermd ras. Zij kunnen dat zaad opnieuw voor eigen
gebruik zaaien zonder licentie te betalen.
De belangenvereniging van de biotech sector ziet het open-
7 HollandBio: HollandBIO reactie n.a.v. uitzending ZEMBLA 4 maart 2015. In:
HollandBIO nieuws. 2015.
breken van de richtlijn als een bedreiging. Het zou namelijk
alleen maar zorgen voor rechtsonzekerheid, en neemt de
enige bescherming voor een uitvinding in deze sector weg.
Daarbij vindt de belangenvereniging dat door middel van
de vier eisen en de toetsing hiervan het uitgesloten wordt
dat een grote onderneming een heel gewas in handen krijgt.
Een uitvinding moet namelijk nieuw, innovatief en indus-
trieel toepasbaar zijn. Ook wordt de kennis na 18 maanden
openbaar gemaakt voor derden.
Afgelopen mei is in Brussel een conferentie gehouden waarin
de kwekersvrijstelling door Eurocommissaris Bienkowska werd
besproken. Zij heeft tijdens deze conferentie aangekondigd
af te willen zien van enige wijziging van de Europese Richtlijn
Biotechnologie. 8
In plaats daarvan heeft de Commissie aange-
geven een nadere interpretatieve verklaring te willen geven,
waarin in het bijzonder zal worden ingegaan op de bepaling
die zegt wanneer planten of dieren niet octrooieerbaar zijn.
Het is dus nog steeds afwachten wat de toekomst brengen zal.
Trend: Het TTIP verdrag
De angst voor de bovengenoemde trend wordt de komende
jaren waarschijnlijk alleen maar groter. De Verenigde Staten
8 Zie voor meer informatie over deze conferentie en het Nederlands
EU-voorzitterschap 2016: http://www.eu2016.nl Zoeken op:‘Herstel van
evenwicht: mogelijke oplossingen voor het vraagstuk van octrooien en
kwekersrechten.’

en de Europese Unie zijn bezig met onderhandelingen voor
een handelsverdrag. Het zogenaamde Transatlantic Trade and
Investment Partnership (TTIP). Octrooien spelen hierbij een
grote rol.
De VS heeft andere regels wat betreft octrooien op leven.
Alhoewel de laatste paar jaar steeds meer octrooien op leven
zijn aangevochten, heeft de VS nog steeds soepelere regels
dan de EU. Met het handelsverdrag wordt gevreesd dat vooral
grote bedrijven hiermee een monopolie positie op de markt
krijgen, en daarmee de mogelijkheid van zelfbeschikking van
de consument over zijn consumptie wordt belemmerd.
Voor de Life Sciences sector zou het wellicht in het voordeel
werken, kijkend naar de soepelere regels van de FDA en de US
Patent Office. De onderhandelingen lopen nog en voordat het
zo ver is kan al het een en ander zijn aangepast.
Trend: Het Unitair octrooi van de Europese Unie9
Niet geheel onbelangrijk is de ontwikkeling van het unitair
octrooi in de Europese Unie. Met dit octrooi is het de bedoe-
ling dat aanvragers met een enkel octrooi in de gehele EU
hun uitvinding kunnen beschermen. Dit sluit dus bijvoorbeeld
landen als Noorwegen en Zwitserland uit. Nu is het nog zo
dat de aanvragers via de Europese aanvraag bij het Europees
Octrooi Bureau een bundel van nationale octrooien kunnen
9 F.Y. Chee: High European patent fees will hit start-ups – EU industry chef.
In: Reuters. 2015.
krijgen voor zo’n 35 Europese landen (EU landen en niet-EU
landen), waarbij de aanvragers in elk land afzonderlijk een
vertaling moet indienen, taks moeten betalen, en inbreuk-
zaken moeten voeren. Een gecompliceerd en vooral duur
proces.
Volgens het nieuwe octrooi zouden de aanvragers kunnen
kiezen tussen de oude wijze of de nieuwe wijze: 1 octrooi voor
alle landen van de EU, behalve Spanje en Kroatië. Dan is een
vertaling in ieder land niet meer nodig, hoeft men niet in elk
land afzonderlijk taks te betalen en kan er via 1 rechtbank de
inbreukzaken worden afgehandeld. Dit zou het proces veel
makkelijker maken.
Hoewel de totale kosten nog niet bekend zijn, wordt er veel
gespeculeerd. Zo zouden de totale kosten voor vertaling uiter-
aard omlaag gaan, maar zouden de taksen gelijk staan aan 5
of 6 nationale aanvragen. Dit is relatief duur als een bedrijf niet
van plan is in meer dan 4 landen een octrooi aan te vragen.
Naar verwachting zal in de loop van 2017 het unitair octrooi in
werking treden. 10
10 Rijksdienst voor ondernemend Nederland: het unitair octrooi van Europa.
2016.

7. Aanbevelingen voor startende
ondernemers
Aanbevelingen:
• Bekijk de mogelijkheden tot het octrooieren van meer dan uw eindproduct
• Kies de juiste octrooiroute
• Maak jezelf zichtbaar in de markt
• Houdt rekening met de trends en speel daar op in
Als startende ondernemer is het van groot belang om zo snel
mogelijk de eigendomsrechten op orde te krijgen. Het is een
proces dat voor de startende onderneming een relatief grote
uitgavenpost kan zijn, maar met een goede octrooistrategie
binnen de bedrijfsstrategie kunnen de kosten zodanig uitge-
smeerd worden dat het te overzien is. Bovendien maakt een
goed octrooi de kans tot slagen vele mate groter. De rechten
zijn hiermee verbonden aan het bedrijf en dat geeft een
gevoel van zekerheid. Niemand kan in principe het idee
zonder betaling gebruiken, zonder het risico te lopen dat het
bedrijf de inbreukmaker voor de rechter daagt.Vooral inves-
teerders houden van zekerheid en het ontbreken van
octrooien kan funest zijn voor een start-up in de Life Sciences.
Daarnaast moet een bedrijf door middel van een octrooi al
vroeg proberen winst te maken. Bijna de gehele Nederlandse
farmaceutische wereld bestaat uit bedrijven die door middel
van licenties of overnames groot geworden zijn.
Het is cruciaal om tijdens het octrooiverleningsproces en
daarna de concurrenten en collega’s in de gaten te houden.
Wellicht is een ander bedrijf met hetzelfde bezig of is er sprake
van een inbreuk. Door goed op te letten wordt een bedrijf
vanzelf wijzer over zijn positie in de markt.
De farmaceutische markt is groter dan ooit, maar ook in een
staat van grote verandering door de veranderende zorg. Speel
hier goed op in als startende ondernemer en zorg voor goede
afspraken en rechten, is in een korte zin het advies betreffende
de ontwikkeling van een bedrijfsstrategie waarbinnen de
octrooistrategie een prominente plaats heeft.

Biofarmaceutische industrie en octrooien 18Thema-update
Disclaimer: Deze publicatie is met zorg samengesteld, maar beoogt niet volledig te zijn. Deze informatie is gebaseerd op de situatie van juni 2016. Aan de inhoud kunnen geen
rechten worden ontleend
8. Nawoord
Het schrijven van deze thema-update zou niet zijn gelukt
zonder de hulp van verschillende mensen uit zowel de Biofar-
maceutische- als de octrooirecht industrie. Daarom wil ik hen
bij naam bedanken voor hun bijdrage aan deze thema-update.
In het bijzonder wil ik Frank Raaphorst bedanken voor de
interessante stageperiode en het geven van de mogelijkheid
om deze thema-update te schrijven. Door Frank is niet alleen
mijn passie voor de industrie nog meer gegroeid, maar heb
ik ook persoonlijk een enorme groei doorgemaakt.Verder wil
ik Barend Bouma van het Nederlandsch Octrooibureau (NLO)
bedanken, met wie ik mijn eerste gesprek over het onderwerp
heb gehad, voor de betrokkenheid en uitgebreide feedback.
Chirstine D’Oliveira en Dik van Harte van de Rijksdienst
voor Ondernemend Nederland (RVO) voor de interessante
gesprekken en het geven van feedback. Rene Beukema en Bart
Kleijn van ProQR voor meer uitleg over het business gedeelte
van de industrie en het geven van een andere kijk. Nico Stam
van Brightlands Maastricht Health Campus, Rachelle Snellen
van de Valorisation office van de Universiteit van Maastricht en
Aurelien Lorange, docent intellectueel eigendomsrecht van de
Haagse Hogeschool voor de gesprekken welke hebben geleid
tot meer inzicht in de wereld van de biofarmaceutische indus-
trie en octrooien. De afdeling IKT van de Rabobank voor de
gezellige en leerzame momenten tijdens mijn stage.
Auteur
Rebecca Venneman
Stagiair, Industry Knowledge Team
Sector Biofarmaceutische Industrie en Biotechnologie
Rabobank International
Rebecca.venneman@gmail.com
Frank Raaphorst
Sectorspecialist
Biofarmaceutische Industrie en Biotechnologie
Rabobank International
Frank.Raaphorst@rabobank.com

1. Thema Update Biofarmaceutische industrie & Octrooien

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to 1. Thema Update Biofarmaceutische industrie & Octrooien

Similar to 1. Thema Update Biofarmaceutische industrie & Octrooien (12)

1. Thema Update Biofarmaceutische industrie & Octrooien