election law suriname

1. Opleiding InstitutioneleOpleiding Institutionele
versterkingversterking
verkiezingsorganisatie tbv deverkiezingsorganisatie tbv de
districts-commissarissendistricts-commissarissen
BIZA

2. Mr R.A.SoerdjbalieMr R.A.Soerdjbalie
Notaris
ex lid van het Onafhankelijk Kiesbureau
Voorzitter Vereniging van Notarissen
diverse verkiezingen geleid bij P.O na
gerezen conflicten en bij KKF
oud docent ADEK
Lim A Postraat 17
tel 475550
email:smtr@sr.net

3. College Regelgeving enCollege Regelgeving en
rechtsbronnen tbv BIZArechtsbronnen tbv BIZA
Wet Politieke Organisaties
Wet Surinamerschap en
ingezetenenschap

4. Kiesgerechtigde is 18 jarige Surinamer die :
A.ingezetene is
B.op de kiezerslijst voorkomt art 57 Grondwet / art 16 Kieswet
tenzij:
kiesrecht is ontzegd door de rechter art 58aGW
Gevangenisstraf art 58b GW
Krankzinnigheid art 58c GW
KiesgerechtigdeKiesgerechtigde

5. VerkiesbaarVerkiesbaar
Verkiesbaar zijn ingezetene van Suriname;
Die de Surinaamse nationaliteit hebben
De leeftijd van 21 jaar hebben bereikt
En niet zijn uitgesloten van het kiesrecht:
ontzegging door de rechter art 58aGW
Gevangenisstraf art 58b
GW
Krankzinnigheid art 58cGW

6. Wet Surinamerschap enWet Surinamerschap en
ingezetenenschapingezetenenschap
Kiesgerechtigde is 18 jarige Surinamer die :
A.ingezetene is
B.op de kiezerslijst voorkomt art 57 GW/ art 16 KW
tenzij:
kiesrecht is ontzegd door de rechter
gevangenisstraf
krankzinnigheid
Uitzondering art 5 lid 2 van de toescheidings overeenkomst(Nederlanders die
geboren zijn in Suriname en op 25 nov 1975 in het buitenland woonden,
hebben dezelfde rechten als de Surinamers) Zie Vonnis Jankie I Staat
Suriname. Opmerking deze personen dienen wel ingezeten te zijn.
(noot nog iedereen is het eens met deze uitspraak/stelling)

7. SurinamerSurinamer
 Meerderjarige
Nederlanders die op
25 nov 1975 in Sur
woonden
 alle andere personen
op grond van de T.O
 Door geboorte
waarbij de juridische
vader Surinamer was
op dat moment
 door geboorte
waarvan de
ongehuwde moeder
Surinamer was
 door geboorte in
Suriname

8. Surinamer door naturalisatieSurinamer door naturalisatie
De DNA dient bij wet de Sur nationaliteit te verlenen
art 8
In Staats belang kan de president bij resolutie
naturaliseren art 9
doch ook indien :
-de persoon in Sur is geboren art 16a
-een Surinamer was
- een der ouders Surinamer was
De Minister van Justitie kan minderjarigen
naturaliseren indien de moeder Surinaamse is en de
vader onbekend is of overleden.

9. Wet Politieke OrganisatiesWet Politieke Organisaties
SB 1987 no 61SB 1987 no 61
Een politieke organisatie is een
rechtspersoonlijkheid bezitende
vereniging,die een staatkundig doel
nastreeft ter realisering van de doeleinden
die in de Grondwet zijn verankerd art 1 PO

10. Definitie politieke partijDefinitie politieke partij
Een groep burgers min of meer permanent
georganiseerd op basis van een bepaalde
maatschappijvisie en/of een concreet
programma,die door middel van het setteln
van kandidaten probeert zoveel mogelijk
geest verwanten te laten verkiezen in volks
vertegenwoordigende lichamen of te
benoemen in publieke functies.

11. Functie van de politieke partijFunctie van de politieke partij
A.Recrutering en selectie van politieke elite
zoals:
DNA-DR-RR-President-VP-Minister
B.Doorgeef luik van de wensen/belangen
van de achterban/leden dmv instructies aan
de politieke elite (partij-,verkiezingprog.)
C.Mobilisering van de burgers ter
uitbrenging van hun stem

12. Classificatie van politieke partijenClassificatie van politieke partijen
 Etnische partijen
 Godsdienstige partijen (hoogste gezag ligt bij God)
 Liberalen
 Socialisten
 Regionale partijen ( slechts in enkele districten)
 Agrarische partijen
 Communistische/Revolutionaire partijen
 (zgn anti-systeempartij-in beginsel verboden art
53 lid 2 en 3 GW,verwerpen het beginsel van
democratie en de fundamenten van de staat ,dat
het volk de politieke macht bij het volk rust art
52 GW

13. Classificatie van politieke partijenClassificatie van politieke partijen
Links: actief overheids optreden om een
rechtvaardige inkomens verdeling te
effectueren
Rechts :vrije marktwerking met zo min
mogelijk overheids ingrijpen
Midden: mix tussen beide systemen

14. Partij organisatiePartij organisatie
Een politieke partij bestaat uit een veelheid
van organen en aanverwante organisaties
z.a:
Algemene leden Vergadering( Congres)
Afdelingen (ingedeeld naar
Districten/Jongeren/Vrouwen)
Kernen (ingedeeld naar ressorten)
Hoofdbestuur
Dagelijksbestuur
Adviesraad
Wetenschappelijkburo

15. Geregistreerde politiekeGeregistreerde politieke
partijen in 2004partijen in 2004
Aantal ongeveer 40 kiesregister OKB
geregistreerd bij CHS verkiezingsjaar
2000
23 partijen en/of combinaties

16. Organisatie Structuur PartijOrganisatie Structuur Partij
Dagelijks bestuur
Hoofdbestuur wetenschappelijkburo
Congres/ALV
afdeling
leden
partijraad

17. Organen van de Politieke PartijOrganen van de Politieke Partij
Dienen opgenomen te zijn in de statuten
met vermelding van hun bevoegdheden art
3 WPO
Statuten dienen mbt de organen te regelen:
verkiezing,samenstelling,oproep pocedure
art 4 WPO

18. Verkiezing van de OrganenVerkiezing van de Organen
art 5 WPOart 5 WPO
 Verkiezingen van de organen vinden plaats op
basis van personen meerderheids stelsel( persoon
die de meeste stemmenheeft is verkozen)
 Elk bestuurslid kan worden geschorsts/ontslagen
door het orgaan die hem heeft gekozen/benoemd
 Het bestuur is belast met de leiding en ziet toe
 dat het politiek-bestuurlijk handelen de welvaart
en welzijn van Suriname en zijn bevolking
realiseert.

19. Juridische eisen politieke partijJuridische eisen politieke partij
 Doel mag niet strijdig of onverenigbaar zijn met de Grondwet,Wet
,Internationale verdragen
 de partij dient voor elke Surinamer toegankelijk te zijn,mits deze de
beginselen van de partij onderschrijft
 de voorgedragen kandidaten voor de volkvertegenwoordigingen
(DNA/DR/RR) dienen binnen de partij structuren te zijn verkozen;
 jaarlijkse publicatie van jaarrekening in ARS
 interne partij democratie moet de abbb volgen alsmede inzichtelijk
en openbaar zijn.
 (zie art 53 GW)

20. Kandidaat stelling DNA/RR/DRKandidaat stelling DNA/RR/DR
art 6 WPOart 6 WPO
Kandidaten ter verkiezing in de DNA,RR
en DR dienen binnen de politieke
organisatie te worden verkozen.

21. Registratie van PolitiekeRegistratie van Politieke
OrganisatiesOrganisaties
Registratie bij OKB art 7 WPO
Registratie bij CHS art 31 KR
Registratie bij Hoofdstemburo

22. Registratie bij OKBRegistratie bij OKB
Zgn “geboorte akte” van de politieke
organisatie,vanaf dat moment is de
organisatie krachtens de wet een politieke
partij geworden en heeft vanaf dat moment
het recht mee te doen aan de verkiezingen.
Art WPO

23. Registratie i/h Kiesregister vanRegistratie i/h Kiesregister van
het OKBhet OKB
OKB toetst het verzoek tot registratie aan
het recht en gaat na of de politieke partij
voldoet aan alle vereisten die het recht
stelt:
OKB is bevoegd registratie te weigeren
art 7 wet PO,dit dient per deurwaarders
exploot betekend te worden
Binnen 14 dagen is beroep mogelijk bij de
President art 7 lid 6

24. Weigering OKB tot registratieWeigering OKB tot registratie
Bescheiden zijn niet in orde
statuten voldoen niet aan de wettelijke
eisen gesteld aan p.o
de politieke partij is tot verboden
organisatie verklaard art 48 Politie
Strafwet

25. Statuten voldoen niet aan eisenStatuten voldoen niet aan eisen
Ook al is de verklaring van geen bezwaar
verleend door de President ex art 1655 BW
dan nog mag het OKB de registratie
weigeren als de statuten niet aan de
wettelijke eisen voldoen.
OKB heeft zelfstandig toetsingsrecht:

26. Registratie bij CHS art 31Registratie bij CHS art 31
Voor elke verkiezing dient opneiuw te
worden geregistreerd bij het CHS
Geregistreerd worden :
A de naam
B.partij symbool
C.aanduiding van de naam

27. Weigering CHSWeigering CHS
 CHS kan registratie weigeren indien:
 A. de naam in strijd is met de opebare orde/goede
zeden of te veel lijkt op een andere politieke
partij v.b (DA 91 en DA).
 Niet is geregistreerd bij het OKB art
 8 lid 1 a WPO
 De ledenlijst minder dan 1% van het aantal
kiesgerechtigden in Sur is art 8 lid 1b WPO
 De rechter de p.p tot verboden vereiging heeft
verklaard art 8 lid2a WPO en 48 Politie Strafwet
 De rechter de p.p als non exsistent heeft
aangemerkt art 8 lid 2b

28. Registratie HoofdstemburoRegistratie Hoofdstemburo
art 38 lid 3 KR en Model 1-A K.Bart 38 lid 3 KR en Model 1-A K.B Registratie van DNA/RR/DR leden per district bij het
hoofdsemburo.
 Hoofdstemburo verifieert of de kandidaat:
 A de Surinaamse nationaliteit bezit
 B reeds 21 jaar is
 C ingezeten is in het kiesdistrict (GW 59)
 D dat er niet meer kandidaten zijn voorgedragen dan zetels aanwezig
zijn het het districtKR 42 lid 2
 E. bewilliging door de kandidaat op deze lijst (en dat er geen
dubbele bewilliging is bij meer dan 1 partij) 41 lid 3 en 43 KR
 F.het bestuur van de p.partij dient de lijst ondertekend te hebben
 art 39 KR
 G.de kandidaten lijsten dienen door 2 schriftelijk gemachtigden te
worden ingediend art 44 KR
 H.De veklaring van registratie van het CHS art 44 lid 2b jo 31 KR

29. Woonplaats art 61 lid 2 GWWoonplaats art 61 lid 2 GW
Personen die zich hebben gekandideerd
voor de DNA dienen gedurende 2 jaar
voorafgaand aan de verkiezingen wonen
en hun hoofd of werkelijk verblijf aldaar
hebben.
Deze bepaling heeft tot heel wat
problemen gezorgd en zal dat steeds weer
doen. De DC dient een daadwerkelijke
inspectie te doen uitvoeren.

30. woonplaatswoonplaats
 Onvoldoende is inschrijving bij CBB
 art 5 en 57 KR
 Wat te doen als iemand in 2 districten woont?
 Art 20 besluit vaststelling van het houden va
bevolkingsregister G.B. 1917 no 80 stelt:
personen die gewoon zijn gedurende het jaar niet
in het ressort van een bepaald bevolkingsregister
duurzaam of het grrotste deel van het jaar,maar
in twee of meer zoodanige ressorten voor
onbepaald etijd te verblijven ,worden
ingeschreven in het bevolkingsregister

31. woonplaatswoonplaats

32. Stemgedrag Paramaribo 2004
Volgens IDOS

33. Stemgedrag Paramaribo man/vrouw volgens
IDOS volgens peiling 2004

34. EindeEinde