2. 10 lutego 1940 roku ruszyła machina terroru.10 lutego 1940 roku ruszyła machina terroru.
O świcie do setek domów na polskich KresachO świcie do setek domów na polskich Kresach
załomotały pięści funkcjonariuszy NKWD.załomotały pięści funkcjonariuszy NKWD.
"Z rozkazu towarzysza Stalina będziecie przesiedleni"Z rozkazu towarzysza Stalina będziecie przesiedleni
w inne rejony ZSRR. Dom i wszystko co w nim sięw inne rejony ZSRR. Dom i wszystko co w nim się
znajduje, zostaną sprzedane !" ....znajduje, zostaną sprzedane !" ....
3. Tysiące polskich rodzin poTysiące polskich rodzin po
wysłuchaniu tej formułki musiałowysłuchaniu tej formułki musiało
opuścić w pośpiechu swe domy,opuścić w pośpiechu swe domy,
zostawiając w nich niejednokrotniezostawiając w nich niejednokrotnie
dobytek całego życia.dobytek całego życia.
Mężczyźni, kobiety, dzieci i starcy,Mężczyźni, kobiety, dzieci i starcy,
pędzeni byli na stacje kolejowe, tampędzeni byli na stacje kolejowe, tam
ładowani do bydlęcych wagonówładowani do bydlęcych wagonów
i wywożeni w nieznane. Punktemi wywożeni w nieznane. Punktem
docelowym były stepy Kazachstanu,docelowym były stepy Kazachstanu,
mroźne przestrzenie Syberii,mroźne przestrzenie Syberii,
Workuta.Workuta.
4. W latach 1940-41 w czterech masowych
deportacjach z terenów Kresów
Wschodnich II RP zostało wywiezionych
setki tysięcy ludzi, głównie matki
z dziećmi, osoby starsze, rodziny
katyńskie. Bez wyroku sądu, zerwani
w środku nocy mieli niespełna godzinę,
a często i krócej na spakowanie
najpotrzebniejszych rzeczy, pozostawienie
dorobku całego życia i wyjazd
w bydlęcych wagonach w nieznane.
Wielu z nich nigdy nie powróciło do swych
domów.
5.
6.
7. Po prawie miesięcznej podróżyPo prawie miesięcznej podróży
w tragicznych warunkach, głodniw tragicznych warunkach, głodni
i schorowani docierali do miejsc zesłańi schorowani docierali do miejsc zesłań
na dalekiej Syberii czy w stepachna dalekiej Syberii czy w stepach
Kazachstanu. Pierwsza deportacja,Kazachstanu. Pierwsza deportacja,
która miała miejsce w nocy 10 lutegoktóra miała miejsce w nocy 10 lutego
1940 należała do najtragiczniejszych1940 należała do najtragiczniejszych..
8.
9. Zesłańców rozlokowano w Komi ASRR,Zesłańców rozlokowano w Komi ASRR,
w północnych obwodach RFSRR:w północnych obwodach RFSRR:
archangielskim, czelabińskim, czkałowskim,archangielskim, czelabińskim, czkałowskim,
gorkowskim, irkuckim, iwanowskim,gorkowskim, irkuckim, iwanowskim,
jarosławskim, kirowskim, mołotowskim,jarosławskim, kirowskim, mołotowskim,
nowosybirskim, omskim, swierdłowskimnowosybirskim, omskim, swierdłowskim
i wołogodzkim, w Jakuckiej i Baszkirskieji wołogodzkim, w Jakuckiej i Baszkirskiej
ASRR oraz Kraju Krasnojarskim i Ałtajskim.ASRR oraz Kraju Krasnojarskim i Ałtajskim.
Wysiedlony kontyngent określono mianemWysiedlony kontyngent określono mianem
„spiecpieriesieliency-osadniki”. Bardzo złe„spiecpieriesieliency-osadniki”. Bardzo złe
warunki atmosferyczne, praca ponad siły przywarunki atmosferyczne, praca ponad siły przy
wyrębie lasów, oraz osady o charakterzewyrębie lasów, oraz osady o charakterze
prawie że łagrowym i takiej dyscyplinie pracy,prawie że łagrowym i takiej dyscyplinie pracy,
do których trafiła deportowana ludność,do których trafiła deportowana ludność,
sprawiły, że śmiertelność tego kontyngentusprawiły, że śmiertelność tego kontyngentu
była najwyższabyła najwyższa
10.
11. Do chwili podpisania umowy Sikorski-Do chwili podpisania umowy Sikorski-
Majski i wydania przez władze radzieckieMajski i wydania przez władze radzieckie
w sierpniu 1941 aktu amnestii wobecw sierpniu 1941 aktu amnestii wobec
zesłanych obywateli polskich, dużazesłanych obywateli polskich, duża
część spośród osadzonych w obozach,część spośród osadzonych w obozach,
specposiołkach, kopalniach i na wolnymspecposiołkach, kopalniach i na wolnym
zesłaniu zmarło z głodu, zimna, choróbzesłaniu zmarło z głodu, zimna, chorób
i wyczerpania spowodowanegoi wyczerpania spowodowanego
ponadludzką pracą fizycznąponadludzką pracą fizyczną
i zepchnięciem na margines sowieckiegoi zepchnięciem na margines sowieckiego
społeczeństwaspołeczeństwa..
12.
13. Akcja "Pamiętajmy o Sybirakach"
poświęcona jest ludziom, którzy wyrzuceni
przed laty ze swych domów na Kresach,
nigdy nie doczekali szansy by do nich
powrócić. Los rozrzucił ich po całym
świecie - do Australii, Kanady, Stanów
Zjednoczonych, krajów Ameryki
Południowej, Nowej Zelandii, Afryki ...
14. Dla upamiętnienia tragedii zsyłekDla upamiętnienia tragedii zsyłek
syberyjskich coroczniesyberyjskich corocznie
w pierwszych dniach wrześniaw pierwszych dniach września
odbywa się w Białymstokuodbywa się w Białymstoku
„Międzynarodowy Marsz Żywej„Międzynarodowy Marsz Żywej
Pamięci Sybiru”Pamięci Sybiru”
15.
16.
17. Warszawa - Pomnik na placu Matki SybiraczkiWarszawa - Pomnik na placu Matki Sybiraczki
„Polegli i Pomordowani na Wschodzie”„Polegli i Pomordowani na Wschodzie”
Pomnik „Golgota Wschodu” na cmentarzuPomnik „Golgota Wschodu” na cmentarzu
Powązki Wojskowe w WarszawiePowązki Wojskowe w Warszawie
