3. SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE5
RAPORT W LICZBACH 6
EMIGRACJA Z POLSKI 8
POLACY ROZWAŻAJĄCY EMIGRACJĘ ZAROBKOWĄ 10
PREFEROWANE KRAJE EMIGRACJI 13
DŁUGOŚĆ EMIGRACJI 14
POWODY EMIGRACJI 15
BARIERY EMIGRACJI 16
WPŁYW SYTUACJI GEOPOLITYCZNEJ 17
IMIGRACJA DO POLSKI 18
NAPŁYW IMIGRANTÓW DO POLSKI 20
CHĘĆ PRACY Z OBCOKRAJOWCAMI 23
PREFEROWANA NARODOWOŚĆ PRACOWNIKÓW ZZA GRANICY 23
OKIEM EKSPERTA 24
METODOLOGIA BADANIA 26
5. 5
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
MIGRACJE ZAROBKOWE POLAKÓW IV
WPROWADZENIE
Szanowni Państwo,
oddajemy w Państwa ręce kolejną edycję raportu „Migracje zarobkowe
Polaków”, w którym badamy zjawisko emigracji zarobkowej, motywacje i plany
Polaków związane z wyjazdami za granicę w poszukiwaniu pracy. Analizujemy
również zagadnienie wielokulturowości na rynku pracy oraz stosunek Polaków
do pracy z osobami innej narodowości. Najnowsza edycja badania przynosi
ciekawe dane, które jednoznacznie wskazują, że obecna sytuacja na rynku
pracy w Polsce, a także otoczenie geopolityczne mają istotny wpływ na nastroje
Polaków związane z migracjami. Aktualnie mamy do czynienia z najlepszą od 25
lat sytuacją na rynku pracy. Dobre wskaźniki ekonomiczne, PKB na poziomie 3,8%
oraz rosnący eksport sprawiają, że Polacy nie obawiają się o swoje zatrudnienie
i oczekują podwyżek. Jednocześnie ważą się losy Wielkiej Brytanii w Unii
Europejskiej, a 71% przedstawicieli Partii Konserwatywnej na swojego przyszłego
lidera wskazuje polityka opowiadającego się za wyjściem z Unii. Z drugiej strony
z ostatnich badań wynika, że 51% Brytyjczyków jest za pozostaniem w UE, a 44%
za Brexitem.
Najnowsze dane raportu „Migracje zarobkowe Polaków” wskazują, że aż 53%
osób niepracujących i bez własnych dochodów rozważa wyjazd zagraniczny
za pracą. To najbardziej istotna zmiana w badaniu, ponieważ do tej pory osobami,
które najczęściej myślały o emigracji były te zatrudnione na stałych umowach.
Wyniki takie mogą świadczyć o tym, że plany emigracyjne mają osoby, które nie
widzą dla siebie perspektyw w kraju i nie mają wiary, że znajdą zatrudnienie,
które zapewni im byt i pozwoli żyć na oczekiwanym poziomie. Warto zaznaczyć,
że z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że 54% bezrobotnych
(899 tys. osób) to osoby trwale bezrobotne, które pozostają bez pracy 12 miesięcy
lub więcej. Z tego powodu chęć tej grupy do szukania nowego miejsca pracy
i życia zagranicą nie jest zaskoczeniem. Jednocześnie mniej osób zatrudnionych
na etat myśli o wyjeździe z kraju za pracą. W sierpniu ubiegłego roku takie plany
rozważało 44% przedstawicieli tej grupy, w aktualnym badaniu ich liczba spadła
do 33%. Na taki wynik wpływ miała zapewne dobra sytuacja na rynku pracy
w Polsce. Zmiany nastąpiły także jeśli chodzi o kierunki wyjazdów wskazywane
przezbadanych.Najnowszedanepokazują,żenajczęściejwybieranądestynacją
są Niemcy, które po raz drugi wyprzedziły Wielką Brytanię.
Od stycznia 2015 r. u naszego zachodniego sąsiada obowiązuje ustawowa
płaca minimalna na poziomie 8,5 euro za godzinę zarówno dla niemieckich
jak i zagranicznych pracowników. To pozytywna zmiana dla pracowników,
którzy mogą liczyć na gwarantowaną, minimalną płacę. Powodów obniżenia
zainteresowania Wielką Brytanią można upatrywać w dyskusjach na temat
wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej, ale jednocześnie najnowsze
informacje wskazują, że ograniczenie zasiłków socjalnych w krajach UE nie
ma znaczącego wpływu na decyzję o emigracji zarobkowej Polaków. Na podium
preferowanych kierunków wróciła Holandia, którą w poprzednim badaniu
interesował się 1% badanych. W najnowszym raporcie osiągnęła wynik 6%.
Warto zauważyć, że jeszcze w 2014 r. kraj wiatraków i tulipanów wskazywało
23% badanych. Ważnym i bardzo aktualnym zagadnieniem, które podejmujemy
w badaniu jest stosunek Polaków do napływu imigrantów do naszego kraju.
Najnowsze dane wskazują, że wśród Polaków wzrosły obawy w stosunku do osób
przyjeżdżających do Polski w poszukiwaniu pracy.
Zachęcamy do lektury publikacji i szczegółowego zapoznania się z danymi.
Będziemy wdzięczni za wszelkie uwagi co do rozwoju naszego raportu, które
moglibyśmy uwzględnić w kolejnych edycjach badania.
Życzę przyjemnej lektury!
Maciej Witucki
Prezes Zarządu
Work Service S.A.
6. 6
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
RAPORT W LICZBACH
EMIGRACJA Z POLSKI
Polaków aktywnych zawodowo lub będących potencjalnymi uczestnikami polskiego rynku pracy
rozważa emigrację zarobkową w ciągu najbliższych 12 miesięcy
PROFIL POTENCJALNEGO
EMIGRANTA:
62% to osoby młode, do 35 roku życia
53% to osoby niepracujące, bezrobotne
lub uczące się
38% osób mieszka na wsi
32% to osoby z wykształceniem podstawowym
32% pochodzi ze wschodniego regionu Polski
NAJBARDZIEJ PREFEROWANE KIERUNKI EMIGRACJI TO:
o tyle od jesieni 2015 r. wzrósł odsetek osób rozważających emigrację zarobkową
jest zdecydowanych na wyjazd za granicę – to 1,5 mln Polaków
potencjalnych emigrantów chce wyjechać z kraju na stałe
Polaków ograniczenie zasiłków socjalnych w krajach Unii Europejskiej zniechęciłoby do wyjazdu
Polaków jako główny
powód wyjazdu
wskazuje wyższe
zarobki
badanych wskazuje
przywiązanie do
rodziny i przyjaciół
jako główną barierę
emigracyjną
19%
4 p.p.
7%
17%
23%
79% 71%
34%
Niemcy
18%
Wielka
Brytania
6%
Holandia
7. 7
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
RAPORT W LICZBACH
IMIGRACJA DO POLSKI
Polaków obawia się
napływu imigrantów
do Polski
badanych
chciałoby pracować
z obcokrajowcami
powodem obaw
są różnice kulturowe
i inna mentalność
NAJCHĘTNIEJ POLACY CHCIELIBY PRACOWAĆ Z:
55% 64%
32% 30% 23%
65%
dla
Amerykanami Brytyjczykami Niemcami
10. 10
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
POLACY ROZWAŻAJĄCY EMIGRACJĘ ZAROBKOWĄ
Migrację zarobkową rozważa 19,1% aktywnych lub potencjalnych uczestników
rynku pracy w Polsce i jest to wynik o 4 p.p. wyższy w porównaniu z poprzednią
edycją badania. To grupa 4 mln osób, a więc niemal 13% całej dorosłej populacji
Polski. Warto zauważyć, że wynik jest na podobnym poziomie co rok i dwa lata
temu o tej samej porze. Wśród wszystkich badanych, którzy rozważają migrację
7,1% osób jest zdecydowanych na wyjazd z Polski.
Wzrost zainteresowania emigracją zarobkową nastąpił mimo poprawy na polskim
rynku pracy i dobrych prognoz na najbliższe miesiące. W kraju rośnie zatrudnienie
oraz wysokość wynagrodzeń, maleje bezrobocie i jak wskazują prognozy ten
trend będzie kontynuowany. Jednocześnie Polacy nie obawiają się utraty pracy
i oczekują podwyżek w swoim miejscu zatrudnienia, dlatego na wzrost wpływ
może mieć chęć uzyskiwania wyższych zarobków, a także brak perspektyw
na polskim rynku pracy.
Czy rozważa Pan/Pani emigrację zarobkową w ciągu
najbliższych 12 miesięcy?
Czy rozważa Pan/Pani emigrację za pracą w okresie
najbliższych 12 miesięcy?
03.2016
08.2015
03.2015
09.2014
7,1%
5,3%
6,4%
5,2%
12,0%
9,4%
14,3%
14,3%
16,6%
23,1%
23,3%
28,7%
63,2%
60,6%
53,6%
49,9%
1,1%
1,6%
2,4%
1,9%
Zdecydowanie tak
tak 19,1%
tak 14,8%
tak 20,7%
tak 19,5%
nie 79,8%
nie 83,7%
nie 76,9%
nie 78,6%
Raczej tak Raczej nie Nie wiemZdecydowanie nie
7,1%
zdecydowanie
tak
16,6%
Raczej nie
12,0%
Raczej tak
63,2%
Zdecydowanie nie
1,1%
Nie wiem
11. 11
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
POLACY ROZWAŻAJĄCY EMIGRACJĘ ZAROBKOWĄ
Emigrację zarobkową najczęściej rozważają osoby młode do 35 roku życia. 62% z nich myśli o wyjeździe do pracy za granicę. W grupie wiekowej 18-24 lata wyjazd
rozważa co trzeci badany. O 11 p.p. spadła zaś gotowość do emigracji starszych Polaków. Osoby w wieku 35-60 lat stanowią 34% deklarujących plany emigracyjne,
podczas, gdy w sierpniu ubiegłego roku było to 45%, a w 2014 r. 26% badanych. Zdecydowanie najmniej, bo 3% osób rozważających przeprowadzkę za granicę to osoby
powyżej 60 roku życia.
Najczęściej emigrację zarobkową rozważają osoby młode do 34 roku życia oraz z wykształceniem podstawowym i średnim (odpowiednio 32% i 29%). Znaczący wzrost,
bo o 21 p.p. dotyczy grupy osób z najniższym wykształceniem, gdyż w poprzedniej edycji badania tylko 11% z nich rozważało wyjazd za pracą. Dla porównania osoby
z wykształceniem wyższym stanowią 20% wszystkich planujących emigrację.
Wśród osób wykazujących dochody, najczęściej o wyjeździe myślą osoby o najniższych dochodach lub badani, którzy nie wskazali wysokości zarobków. Jeśli chodzi o formę
zatrudnienia do tej pory osoby zatrudnione na pełen etat były tymi, które najczęściej rozważały emigrację zarobkową. Najnowsze wyniki przynoszą dużą zmianę, bo obecnie
aż 53% osób niepracujących rozważa wyjazd zagraniczny za pracą w tym 24% to osoby uczące się, a 27% bezrobotne. W poprzednim badaniu 39% niepracujących myślało
o pracy zagranicą. Jednocześnie wśród rozważających emigrację zarobkową ponad połowę stanowią osoby bez dochodów własnych. Liczba zatrudnionych w pełnym
wymiarze godzin, którzy rozważają wyjazd spadła z 41% do 33%. Wyniki te oznaczają, że zmieniły się motywacje Polaków, które sprawiają, że rozważają oni emigrację
zagraniczną. Upowszechnienie się zatrudnienia i poprawiające się warunki pracy, zatrzymują Polaków w kraju, a emigracja stała się rozwiązaniem dla osób niepracujących,
które nie widzą dla siebie perspektyw na rodzimym rynku pracy.
62%
38%
80%
Wykształcenie Wiek
Podstawowe 18 do 24 lat
Zawodowe 25 do 34 lat
Średnie 35 do 44 lat
Wyższe powyżej 45 lat
powyżej 60 lat
29% 23%
20% 12%
3%
32% 30%
19% 32%
53%
47%
Forma zatrudnienia Miesięczne dochody netto badanego
Pełny etat Poniżej 2000 zł
Niepełny etat / dzieło / zlecenie 2000-2999 zł
Samozatrudniony(a)
Nie pracuje – bezrobotny
3000 zł i więcej
Nie pracuje – nauka, studia
Nie pracuje – urlop wychowawczy, macierzyński
Odmowa
Brak dochodów
5%
27%
10%
24%
2%
4%
53%
33% 24%
9% 9%
12. 12
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
POLACY ROZWAŻAJĄCY EMIGRACJĘ ZAROBKOWĄ
Częściej emigrację zarobkową deklarują mieszkańcy regionu Wschodniego,
a najrzadziej Południowo-zachodniego oraz Centralnego.
Większa chęć emigracji znajduje odzwierciedlenie w poziomie zatrudnienia
na danym obszarze. Zgodnie z najnowszymi wynikami badania Work Service
„Barometr Rynku Pracy” w najbliższym czasie najwięcej rekrutacji planują firmy
na południu i zachodzie kraju. Co trzecia będzie zatrudniać w województwach
małopolskim i śląskim, a co czwarta w dolnośląskim i opolskim. Na wschodzie
tylko co siódma planuje wzrost zatrudnienia. Na wschodnich terenach, średnie
bezrobocie jest wyższe niż w całej Polsce. W marcu w województwach lubelskim,
podkarpackim, świętokrzyskim oraz podlaskim wynosiło średnio 12,5%, podczas
gdy ogólnopolski odsetek to 10%. W tym regionie także jest mniejsza ilość
inwestycji.
Również wielkość miejscowości zamieszkania determinuje decyzję o emigracji.
Podejmują ją najczęściej mieszkańcy wsi oraz miejscowości do 100 tys.
mieszkańców. Plany emigracyjne najrzadziej mają osoby z miast średniej wielkości
(100-499 tys. mieszkańców) i metropolii (500 tys. i więcej mieszkańców).
71%
Wielkość miejsca zamieszkania
Wieś
Miasto do 100 tys.
Miasto 100-499 tys.
Miasto 500+ tys.
20%
9%
38%
33%
Północno-zachodni
20%
Południowo-zachodni
9%
Południowy
13%
Wschodni
32%
Północny
16%
Centralny
10%
13. 13
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
PREFEROWANE KRAJE EMIGRACJI
Wśród najpopularniejszych kierunków emigracji Polaków niezmiennie wymieniane są kraje Unii Europejskiej, które wybiera 72% badanych najczęściej. Najczęściej
wskazywanymi krajami emigracji są Niemcy (34%) i Wielka Brytania (18%), która odnotowała spadek o 12%. To pierwsza edycja badania, w której nasi zachodni sąsiedzi
tak wyraźnie wyprzedzili rynek brytyjski. Trzecie miejsce na podium zajęła Holandia z wynikiem 6% i może to być pierwszy sygnał odwrócenia trendu, który panował
do niedawna, kiedy to Holandię wskazywał tylko 1% badanych. W 2014 r. aż 23% badanych wybierało ten kraj. Spadek o 6 p.p. zanotowała natomiast Norwegia i tym
samym wypadła z pierwszej trójki kierunków emigracyjnych. Warto zauważyć, że wzrosła o 9 p.p. w stosunku do poprzedniego badania liczba osób, które nie są w stanie
wskazać miejsca ewentualnej emigracji, co może oznaczać, że rozważanie wyjazdu w znacznym stopniu pozostaje w fazie życzeń, jednak bez konkretnego wskazania
miejsca, które faktycznie mogłoby być docelowym.
Do jakiego kraju rozważa Pan / Pani emigrację za pracą?
Niemcy
Wielka Brytania
Francja
Holandia
Szwecja
Hiszpania
USA
Włochy
Irlandia
Kanada
Inny kraj
Nie wiem / trudno powiedzieć
Norwegia
Dania
6%
2%
5%
2%
1%
1%
1%
9%
14%
4%
1%
34%
18%
3%
14. 14
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
DŁUGOŚĆ EMIGRACJI
Co trzecia osoba planująca emigrację chciałaby wyjechać z kraju na rok lub
kilka lat. 36% decydujących się na wyjazd za granicę do pracy rozważa wyjazd
maksymalniesześciomiesięczny.O10p.p.wporównaniuzpoprzednimbadaniem,
spadła liczba osób, które chciałyby wyjechać na stałe i wynosi obecnie 17%.
Na długość wyjazdu wyraźnie wpływa płeć badanych. Ponad połowa Polek,
które rozważają emigrację, zdecydowałaby się na krótki, trzymiesięczny wyjazd.
Co czwarty badany mężczyzna natomiast zdecydowałby się na wyjazd na stałe.
28%
około 3 miesięcy
8,4%
Około pół roku
10,5%
Około roku
20,4%
Na kilka lat
17,4%
Na stałe
15,3%
Nie wiem
trudno powiedzieć
Na jak długo zdecydował(a) by się Pan(i) wyjechać?
mężczyzna
kobieta
10,6%
52,5%
13,5%
1,2%
12,7%
7,4%
27,0%
11,1%
11,6%
20,4%
24,5%
7,3%
Około 3 miesięcy Około pół roku Około roku Na stałe Nie wiem / trudno powiedziećNa kilka lat
15. 15
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
POWODY EMIGRACJI
Głównym i niezmiennym powodem, który skłania Polaków do emigracji są wyższe niż w Polsce zarobki. Powód ten wskazało niemal 79% osób, które zamierzają wyjechać
wciągunajbliższegoroku.WdrugiejkolejnościwskazywanympowodemskłaniającymdowyjazduzPolskijestwyższystandardżycia(59%).Stosunkowoczęstowskazywanymi
przyczynami emigracji są: lepsze warunki socjalne (37%), lepsze perspektywy rozwoju zawodowego (36%) oraz brak odpowiedniej pracy w Polsce (31%). W porównaniu
z poprzednim pomiarem z sierpnia ubiegłego roku, o 18 p.p. wzrósł odsetek osób, które rozważają emigrację ze względu na wyższy standard życia za granicą oraz o 21 p.p.
zyskała na znaczeniu możliwość podróżowania i zwiedzania świata. Co równie istotne to, że o 8 p.p. spadł odsetek osób uważających, że w Polsce brakuje perspektyw
rozwoju.
Proszę wskazać które powody emigracji przede wszystkim skłaniają Pana / Panią do emigracji?
Wyższe zarobki niż w Polsce
Wyższy standard życia
Brak odpowiedniej pracy w Polsce
Możliwość podróżowania i zwiedzania świata
Korzystniejszy system podatkowy
Lepsze warunki socjalne
Bardziej przyjazna administracja publiczna
Rodzina / bliscy mieszkający lub zamierzający zamieszkać za granicą
Lepsze perspektywy rozwoju zawodowego
Bezpieczniejsze położenie geopolityczne
44,0%
15,6%
37,3%
11,7%
8,0%
35,7%
11,4%
78,8%
58,9%
31,4%
16. 16
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
BARIERY EMIGRACJI
Niezmiennie, jako główny czynnik decydujący o pozostaniu w kraju Polacy wskazują przywiązanie do rodziny i bliskich. Aż 71% badanych z tego powodu nie zdecydowałoby
się na wyjazd. Co ważne 37% Polaków nie chce opuszczać kraju ze względu na atrakcyjną pracę tutaj. To kolejny przykład świadczący o poprawie sytuacji na polskim rynku
pracy. Osoby z wykształceniem podstawowym rzadziej jako powód pozostania w kraju wskazują przywiązanie do rodziny i przyjaciół w Polsce, natomiast częściej do takiego
powodu odwołują się osoby z wykształceniem wyższym. Atrakcyjną pracę w kraju rzadziej wskazują osoby z wykształceniem zawodowym, częściej z wyższym.
Mężczyźni częściej jako powód braku zainteresowania wyjazdem z kraju wskazywali posiadanie atrakcyjnej pracy w Polsce (44%). Jednocześnie tylko 8% osób w wieku
18-24 lata wskazuje nieznajomość języków obcych jako powód pozostania w kraju. Grupą wiekową, dla której bariera językowa to ważny powód powstrzymujący przed
wyjazdem są osoby w wieku 45-59 lat. Częściej niż co trzecia z nich wskazuje tę przyczynę (34,5%). Inne powody to zbyt duże różnice kulturowe i w mentalności (14%), małe
szanse na znalezienie atrakcyjnej pracy, brak wystarczających środków na wyjazd i kłopoty zdrowotne (po 11%).
Proszę wskazać powody, które przede wszystkim powstrzymują Pana/Panią
przed wyjazdem za granicę do pracy
Przywiązanie do rodziny i przyjaciół w Polsce
Atrakcyjna praca w kraju
Brak wystarczających środków na wyjazd i osiedlenie się
Nieznajomość języków obcych
Kłopoty zdrowotne
Zbyt duże różnice kulturowe i mentalność ludzi za granicą
Brak odpowiednich kwalifikacji do pracy za granicą
(np. brak uprawnień, znajomości rynku)
Małe szanse na znalezienie atrakcyjnej pracy
23,8%
11,0%
13,9%
9,9%
11,9%
70,6%
36,9%
11,3%
17. 17
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
WPŁYW SYTUACJI GEOPOLITYCZNEJ
Informacje o planowanych zmianach i ograniczeniu zasiłków socjalnych
w krajach Unii Europejskiej nie są decydujące w kontekście planów wyjazdowych
Polaków. 73% badanych twierdzi, że taka reforma nie zniechęci ich do wyjazdu.
Warto jednak zauważyć, że dla 23% Polaków zmiany w zasiłkach mogą
spowodować, że pozostaną w kraju. Szczególnie jest to widoczne wśród kobiet
(28,7%), które w większym stopniu niż mężczyźni (19,4%) uzależniają decyzję
o wyjeździe od zaplecza socjalnego.
38%
raczej nie
34,9%
Zdecydowanie nie
17,2%
Raczej tak
6,0%
Zdecydowanie tak
3,9%
Nie wiem
trudno powiedzieć
Czy planowane ograniczenia zasiłków socjalnych dla imigrantów z Unii Europejskiej zniechęciłoby Pana / Panią
do wyjazdu do pracy do wprowadzających je krajów?
20. 20
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
NAPŁYW IMIGRANTÓW DO POLSKI
KTO OBAWIA SIĘ IMIGRANTÓW
Wyniki dotyczące postaw polskiego społeczeństwa wobec napływu imigrantów
z zagranicy, w tej edycji badania, przechyliły się na rzecz opinii negatywnych.
Ponad 55% badanych obawia się tego zjawiska, a 42% nie widzi w tym zagrożenia.
Częściej niż co trzecia osoba na pytanie o strach związany z przyjazdem imigrantów
odpowiada „zdecydowanie tak”, co wskazuje na wyraźny wzrost negatywnych
nastrojów w stosunku do osób, które przyjeżdżają do Polski.
Kobiety częściej niż mężczyźni deklarują obawę przed imigrantami w Polsce. Jednak
więcej mężczyzn odczuwa ją „zdecydowanie”. Jeśli chodzi o wiek badanych,
podobnie jak w poprzedniej edycji raportu, napływu emigrantów najbardziej
obawiają się osoby powyżej 60 roku życia (65%), a także osoby w wieku 45 –
59 lat (58%). W pozostałych grupach wiekowych obawy deklaruje podobna liczba
badanych (52%).
35,9%
zdecydowanie
tak
19,9%
Raczej tak
24,7%
Raczej nie
17,5%
Zdecydowanie nie
2,1%
Nie wiem
trudno powiedzieć
Czy obawia się Pan / Pani napływu imigrantów
z zagranicy do Polski? Wiek
Płeć
18 do 24 lat, N=99
mężczyzna, N=362
kobieta, N=309
35 do 44 lat, N=157
powyżej 60 lat, N=43
45 do 59 lat, N=188
25 do 34 lat, N=185
22,6%
33,9%
38,1%
34,2%
45,7%
41,1%
36,7
33,1%
17,0%
23,2%
18,2%
20,7%
17,4%
16,7%
35,8%
25,6%
23,6%
18,7%
17,9%
18,9%
31,1%
6,4%
20,9%
13,6%
26,3%
15,8%
18,4%
15,6%
2,0%
2,6%
1,5%
2,6%
4,1%
0,0%
21. 21
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
NAPŁYW IMIGRANTÓW DO POLSKI
KTO OBAWIA SIĘ IMIGRANTÓW
Najczęściej obecności imigrantów w Polsce obawiają się osoby z wykształceniem
zawodowym oraz mieszkające w małych miastach (do 100 tys. mieszkańców).
Najrzadziej natomiast osoby z wykształceniem wyższym, zamieszkujące duże miasta
i metropolie.
Napływu imigrantów w mniejszym stopniu niż w pozostałych regionach Polski
obawiają się mieszkańcy regionów północno-zachodniego oraz południowo-
zachodniego. Centralna Polska jest regionem, który w największym stopniu odczuwa
negatywne emocje związane z możliwością napływu obcokrajowców. 59% osób
obawia się tego zjawiska.
Wielkość miejsca zamieszkania
Czy obawia się Pan/i napływu imigrantów
z zagranicy do Polski? (% tak)
wieś, N=252
do 100 tys., N=205
500+ tys., N=87
100-499 tys., N=128
35,5%
42,6%
32,5%
28,0%
19,6%
17,3%
21,0%
23,9%
24,0%
26,1%
29,4%
20,3%
17,0%
12,3%
16,1%
27,9%
3,8%
1,6%
1,1%
0,0%
Wykształcenie
podstawowe, N=93
zawodowe, N=165
średnie, N=224
wyższe, N=190
30,7%
43,3%
36,4%
31,3%
21,9%
19,6%
18,2%
21,1%
18,2%
16,5%
30,1%
28,5%
26,0%
18,8%
11,9%
18,8%
3,1%
1,7%
3,3%
0,3%
Północno-zachodni
50%
Południowo-zachodni
51%
Południowy
57%
Wschodni
57%
Północny
57%
Centralny
59%
22. 22
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
DLACZEGO POLACY OBAWIAJĄ SIĘ IMIGRANTÓW?
W dotychczasowym badaniach najczęściej pojawiającym się powodem obaw
był strach przed większą konkurencją na rynku pracy. Polacy bali się o swoje
zatrudnienie. Z najnowszego badania wynika, że głównymi obawami są różnice
wyznaniowe i inna mentalność, co może mieć związek z napływem do Europy
uchodźców z Afryki Północnej.
Napływucudzoziemcówbardziejobawiająsiękobiety(61%)niżmężczyźni(50%).
Co ciekawe różnice wyznaniowe wskazuje ponad 80% osób z wykształceniem
podstawowym, a inną mentalność aż 86% osób z wyższym wykształceniem.
Jakie są powody Pana / Pani obaw? Jakie są powody Pana / Pani obaw?
65% 64%
18% 17%
1%
Różnice
wyznaniowe
Bariera
językowa
Inna
mentalność
Większa
konkurencja na
rynku pracy
Nie wiem
Trudno
powiedzieć
Różnice wyznaniowe
Inna mentalność
Bariera językowa
Większa konkurencja
na rynku pracy
Nie wiem
Trudno powiedzieć
81,9%
56,0%
38,8%
11,0%
6,2%
44,8%
45,8%
9,0%
26,9%
1,1%
70,5%
65,4%
16,8%
16,3%
0,5%
70,1%
86,1%
18,2%
9,4%
0,0%
Zawodowe WyższePodstawowe Średnie
23. 23
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
CHĘĆ PRACY Z OBCOKRAJOWCAMI
Mimo deklarowanych obaw przed imigrantami przez więcej niż połowę
społeczeństwa, zdecydowana większość Polaków jest otwarta na zawodową
współpracę z nimi. Chęć pracy z obcokrajowcami deklaruje niemal 64% badanych.
Najczęściej z imigrantami chcą pracować osoby zamieszkujące średnie oraz
duże miasta. Również wraz ze wzrostem wykształcenia spada odsetek osób
niechętnych współpracy z pracownikami z zagranicy.
Preferowana narodowość pracowników z zagranicy
Preferencjecodonarodowościpracownikówzagranicznychsądośćzróżnicowane.
Najchętniej Polacy chcieliby pracować z Amerykanami, Brytyjczykami i Niemcami,
czyli m.in. obywatelami tych, krajów, które są jednocześnie najpopularniejszymi
kierunkamiemigracjiPolaków.ZarazzapodiumznajdująsięCzesiiUkraińcy,którzy
wyprzedzili Skandynawów i Francuzów. Kobiety częściej jako współpracowników
wskazywały Amerykanów, Brytyjczyków, czy Francuzów. Natomiast mężczyźni
chętniej pracowaliby z Niemcami, Czechami i Ukraińcami.
45,4%
raczej tak
18,2%
Zdecydowanie tak
18,3%
Raczej nie
10,3%
Zdecydowanie nie
7,9%
Nie wiem
Czy chciał(a)by Pan / Pani pracować
razem z obcokrajowcami?
Z osobami jakiej narodowości chciał(a)by
Pan / Pani pracować?
Amerykanie
Brytyjczycy
Niemcy
Czesi
Ukraińcy
Skandynawowie
Francuzi
Rosjanie
mieszkańcy Bliskiego Wschodu
inni
nie wiem / trudno powiedzieć
32,5%
30,5%
23,2%
19,7%
19,1%
17,8%
17,6%
9,1%
4,8%
12,6%
12,2%
BW
...
?
24. 24
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
OKIEM EKSPERTA WORK SERVICE
Kierunek – Niemcy
Artur Ragan, ekspert Work Service Express
Co zachęca Polaków do wyjazdów zarobkowych za Odrę? Duża dostępność pracy i dobre wynagrodzenia, przeciętnie trzykrotnie wyższe
niż w Polsce. Nawet biorąc pod uwagę wyższe koszty życia, bilans wychodzi dodatnio. Do tego stosunkowo nieduże odległości, dzielące
miejsce pracy od domu sprawiają, że w niemal każdej polskiej rodzinie znajdzie się ktoś, kto własnym doświadczeniem potwierdzi, że tam
żyje się łatwiej, nawet za pensję magazyniera.
Perspektywy są zachęcające: silna gospodarka, ogromny potencjał tworzenia nowych miejsc pracy i stała dynamika wzrostu. Jedyny czynnik,
który może mieć negatywny wpływ na rynek pracy, a pojawił się w ostatnim czasie to napływ uchodźców. Wśród imigrantów są ludzie wielu
profesji, którzy po początkowym szoku adaptacyjnym stają się cennym nabytkiem dla niemieckiej gospodarki.
Więcej ofert we Francji i w Belgii.
Po kilku latach zastoju w branży budowlanej, ruszyły duże projekty, do których potrzeba tysięcy fachowców – od cieśli szalunkowych
po dekarzy. W niektórych francuskich i belgijskich firmach nawet 30% pracowników stanowią Polacy. Dzieje się tak bo cieszą się renomą
jako rzetelni pracownicy. Przykładem inwestycji, która powstała przy dużym zaangażowaniu Polaków jest stadion Anderlechtu w Brukseli.
W obu krajach nieustająco potrzeba pracowników produkcyjnych. Polscy spawacze tworzyli między innymi wagony superszybkiego pociągu
TJV, produkowali kotły grzewcze a po całym świecie jeżdżą tysiące naczep zmontowanych przez Polaków we francuskich fabrykach.
Oczywiście nie sposób pominąć miejsc pracy w rolnictwie, a także w usługach turystycznych. Mają one wprawdzie charakter sezonowy,
ale tradycja wyjazdów zarobkowych do Francji jest ugruntowana i popularna, zwłaszcza wśród młodych Polaków.
Lernt Deutsch – praca czeka!
Chętnych do pracy w Niemczech Polaków przybywa, ale liczba pracowników rośnie powoli. Niezmiennie, największym wyzwaniem
jest bariera językowa. Liczba naszych rodaków mówiących po niemiecku, którzy chcą podejmować pracę za Odrą jest cały czas niska.
Ponadto w Polsce nastała era rynku pracownika, rosną wynagrodzenia (zwłaszcza osób znających języki obce), co może długoterminowo
wyhamować ten trend.
Coraz częściej przekonujemy niemieckich przedsiębiorców, że z pracownikiem z Polski, nawet jeśli nie za niemieckiego, da się porozumieć.
Pomoże mu w tym znajomość języka angielskiego, która jest w Polsce na znacznie wyższym poziomie, a po przyjeździe szybko przyswoi
potrzebne niemieckie słownictwo i po kilku miesiącach pobytu potrafi się porozumieć się w większości sytuacji.
Polak przebiera w ofertach pracy
Coraz częściej podejmujemy pracę za granicą i coraz uważniej wybieramy oferty. Pracownicy stawiają też coraz wyższe wymagania
pośrednikom. Rosną, między innymi oczekiwania, co do poziomu zakwaterowania i wyposażenia. Polacy pracujący w Niemczech
oczekują wyższego standardu pracy, ale także życia. Work Service stara się te oczekiwania zaspokoić. Naszą rolą, poza formalną stroną
zatrudnienia, jest zapewnienie pracownikowi bezpieczeństwa i wsparcie w sprawach formalnych i zakwaterowaniem. Jednym słowem,
zapewnić komfort pracy.
25. 25
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
OKIEM EKSPERTA WORK SERVICE
Ukraińskie lekarstwo dla polskiego rynku pracy
Marek Śliwiński, Dyrektor Linii Biznesowej Ukraina w Work Service S.A.
Zmiany demograficzne wzmagane przez procesy emigracyjne negatywnie wpływają na dostępność kandydatów na polskim rynku pracy.
Wwarunkachkoniunkturygospodarczejiprzytrwałychspadkachpoziomówbezrobociaprzekładasiętonaumacnianierynkupracownika
w Polsce i powoduje niedobory kadrowe w przedsiębiorstwach. Z taką sytuacją mamy obecnie do czynienia w Wielkopolsce, na Śląsku,
Dolnym Śląsku, w Małopolsce i na Mazowszu. Przedsiębiorcy radzą sobie z tą sytuacją poprzez przyciąganie pracowników z zagranicy.
Obecnie ponad 90% imigrantów świadczących pracę w Polsce pochodzi z Ukrainy, a ich obecność na polskim rynku systematycznie
rośnie. W 2015 roku zostało zarejestrowanych ponad 782 tys. oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcom. To ponad dwukrotnie
więcej niż w 2014 r. Ukraińcy najczęściej znajdują zatrudnienie w sektorach niewymagających wysokich kwalifikacji: w przemyśle
produkcyjnym i przetwórczym, transporcie, logistyce, a także w sektorze budowlanym. Bez podjęcia tych działań i w sytuacji braku
możliwości skorzystania z pracowników z zagranicy polskie firmy miałyby znaczące trudności w realizacji bieżących zamówień.
Warto zwrócić uwagę, że w Polsce obserwujemy zjawisko tzw. imigracji komplementarnej, a więc wypełniania przez pracowników
z zagranicy luk, które są nieobsadzone na polskim rynku pracy. Oznacza to, że osoby z innych krajów nie stanowią konkurencji dla
rodzimych pracowników, a jedynie wypełniają nieobsadzone stanowiska. Między innymi dlatego ich obecność nie wpływa negatywnie
na presję płacową w Polsce. Z naszych badań i doświadczeń rynkowych wynika, że pracownicy z Ukrainy mają zbliżone oczekiwania
finansowe do Polaków. 74% polskich firm oceniło, że imigranci liczą na stawki zbliżone do obowiązujących rodzimych pracowników.
W Work Service wpisujemy się w ten trend i reagujemy na zapotrzebowanie rynkowe. Już ponad rok temu uruchomiliśmy specjalną
sekcję poświęconą rekrutacjom i selekcji pracowników z Ukrainy, którzy znajdują zatrudnienie w Polsce. Dzięki współpracy z trzema
licencjonowanymi partnerami ukraińskimi, prowadzimy rekrutacje dla naszych klientów w Polsce. Proces poszukiwań przebiega
wieloetapowo: podczas 1 etapu, ukraiński partner rekrutuje, sprawdza kwalifikacje, przeprowadza testy na zlecenie klienta, weryfikuje
dokumenty potwierdzające uprawnienia. Etap 2 to pomoc w procesie otrzymania wizy, a także testy i badania realizowane wspólnie
z kandydatem. Dzięki temu sprawdzane są m.in. zdolności językowe czy motywacja do pracy.
26. 26
MIGRACJEZAROBKOWEPOLAKÓWIV|www.workservice.pl
Grupa Kapitałowa Work Service działa od 1999 roku i jest największym dostawcą kompleksowych usług HR na polskim rynku. Prowadzi działalność
na terenie całego kraju za pośrednictwem sieci oddziałów oraz za granicą w 16 krajach (Rosja, Niemcy, Czechy, Turcja, Rumunia, Węgry, Słowacja,
Wielka Brytania, Belgia, Francja, Szwajcaria, Słowenia, Chorwacja, Serbia, Bułgaria, Chiny). Specjalizuje się zarówno w usługach z zakresu doradztwa
personalnego, jak i restrukturyzacji w obszarze HR, rekrutacji i outsourcingu pracowniczym. Już ponad 3 000 firm wybrało Work Service na swojego
partnera w biznesie. Każdego dnia 50 000 osób i 300 000 pracowników rocznie znajduje zatrudnienie za pośrednictwem spółek należących do Grupy
Kapitałowej Work Service. Work Service jest pierwszą spółką z sektora usług personalnych notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
Więcej informacji: www.workservice.pl
METODOLOGIA BADANIA
Badanie zrealizowano na próbie N=671 osób pracujących, bezrobotnych, uczących się oraz przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych. Próbę
dobrano z ogólnopolskiej reprezentatywnej próby dorosłych Polaków N=1000 (zgodnej ze strukturą populacji pod względem płci, wieku, wykształcenia oraz klasy wielkości
i miejsca zamieszkania). Wykluczono z niej: emerytów, rencistów oraz osoby zajmujące się domem. Wyniki poddano procedurze ważenia na podstawie struktury zmiennych
rekrutacyjnych wg. danych GUS. Dokładność wyników zależy od liczebności analizowanej grupy i odsetka odpowiedzi. Maksymalny błąd pomiaru dla całej próby N=671
to +/-3,85%. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą wspomaganych komputerowo wywiadów telefonicznych w ramach projektu CATIBUS.
Dane prezentowane w ramach raportu Migracje Zarobkowe Polaków zostały przygotowane i opracowane na zlecenie Work Service S.A. przez instytut badawczy Millward
Brown S.A. Badanie zostało zrealizowane w okresie 4-6 marca 2016 r.