1. ‫العراقية‬ ‫الزراعية‬ ‫العلىم‬ ‫هجلة‬–64(64)1007-1015/5102‫وًاجي‬ ‫ههدي‬
1007
‫ه‬ ‫اثر‬‫الوائية‬ ‫السعة‬ ‫في‬ ‫الكاربىًات‬ ‫عادى‬‫الٌىعية‬‫للتربة‬
‫ههدي‬ ‫طه‬ ‫ًوير‬
‫استاذ‬
nameer.taha@yahoo.com
‫التصحر‬ ‫هكافحة‬ ‫قسن‬–‫الزراعة‬ ‫كلية‬–‫بغداد‬ ‫جاهعة‬
‫ًاجي‬ ‫ستار‬ ‫حسي‬*
‫هساعد‬ ‫هدرس‬
nienose@yahoo.com
‫الوائية‬ ‫والوىارد‬ ‫التربة‬ ‫علىم‬ ‫قسن‬–‫الزراعة‬ ‫كلية‬–‫بغداد‬ ‫جاهعة‬
‫المست‬‫خمص‬
‫نفذ‬‫النوعية‬ ‫المائية‬ ‫السعة‬ ‫تقييم‬ ‫بيدف‬ ‫البحث‬Specific water capacity(Cθ)‫ذات‬ ‫تربة‬ ‫لمادة‬‫محتوى‬‫الكربونات‬ ‫معادن‬ ‫من‬‫اسع‬‫و‬ ‫بمدى‬(3.2–
352‫غم‬‫كربونات‬ ‫معادن‬‫كغم‬-1
‫تربة‬‫مزيجة‬ ‫نسجة‬ ‫ذات‬ ‫تربة‬ ‫مادة‬ ‫استعممت‬ .)‫الكربونات‬ ‫معادن‬ ‫من‬ ‫اىا‬‫و‬‫محت‬334‫غم‬‫كغم‬-1
‫اد‬‫و‬‫م‬ ‫سبع‬ ‫تحضير‬ ‫في‬‫تربة‬
‫الكربونات‬ ‫معادن‬ ‫من‬ ‫اىا‬‫و‬‫محت‬305‫و‬251‫و‬203‫و‬152‫و‬103‫و‬51‫و‬3.2‫غم‬‫كغم‬-1
‫الصوديوم‬ ‫اسيتات‬ ‫بوساطة‬ ‫الكربونات‬ ‫الة‬‫ز‬‫ا‬ ‫بطريقة‬
( ‫المحمضة‬ ‫المائية‬pH=5‫آ‬ ‫إنموذج‬ ‫وحضر‬ )‫الكربونات‬ ‫من‬ ‫اه‬‫و‬‫محت‬ ‫خر‬352‫غم‬‫كغم‬-1
‫الترب‬ ‫نماذج‬ ‫عدد‬ ‫بمغ‬ ،‫النقية‬ ‫الكالسيوم‬ ‫كربونات‬ ‫اضافة‬ ‫بطريقة‬‫ة‬
‫الرطوبي‬ ‫المسك‬ ‫منحنيات‬ ‫قدرت‬ .‫نماذج‬ ‫تسعة‬ ‫لالختبار‬ ‫خضعت‬ ‫التي‬Soil moisture retention curve(θ(ψ))‫برنامج‬ ‫استعمل‬‫و‬ ‫التربة‬ ‫لنماذج‬
‫حاسوب‬(RETC code)‫الجيد‬ ‫لبيانات‬ ‫التطابق‬ ‫اء‬‫ر‬‫الج‬‫المائي‬ψ‫ضد‬‫المحتوى‬‫الرطوبي‬‫الحجمي‬θ‫ذات‬‫العالقة‬‫غير‬‫الخطية‬‫وذلك‬‫لتقدير‬‫معايير‬
‫معاد‬‫لة‬van Genuchten،[α‫و‬n‫و‬m‫ان‬ ‫عمى‬m=1-(1/n)]‫بيانا‬ ‫لوصف‬.‫الرطوبي‬ ‫المسك‬ ‫منحنيات‬ ‫ت‬‫اشتقت‬‫معادلة‬van Genuchten
‫حساب‬ ‫في‬ ‫التفاضمية‬ ‫الصيغة‬ ‫استخدمت‬‫و‬Cθ( ‫الفعال‬ ‫القطر‬ ‫حسب‬ .‫رطوبي‬ ‫لشد‬ ‫التربة‬ ‫تعرض‬ ‫عند‬ ‫فقدانو‬ ‫او‬ ‫بالماء‬ ‫االحتفاظ‬ ‫عمى‬ ‫التربة‬ ‫سعة‬ ‫لتقدير‬D)
‫التربة‬ ‫لمسامات‬‫قيم‬ ‫ان‬ ‫النتائج‬ ‫اظيرت‬ .‫ي‬‫الشعر‬ ‫االرتفاع‬ ‫معادلة‬ ‫من‬Cθ( ‫قمة‬ ‫اعمى‬ ‫ان‬‫و‬ ‫الكربونات‬ ‫معادن‬ ‫من‬ ‫التربة‬ ‫محتوى‬ ‫بزيادة‬ ‫ازدادت‬peak‫لمميل‬ )
‫مداه‬ ‫رطوبي‬ ‫شد‬ ‫عند‬ ‫كانت‬8-10‫عند‬ ‫التربة‬ ‫تفقدىا‬ ‫التي‬ ‫الماء‬ ‫وكمية‬ ‫الممسوكة‬ ‫الماء‬ ‫كمية‬ ‫عمى‬ ‫انعكس‬ ‫مما‬ ‫التربة‬ ‫نماذج‬ ‫ولجميع‬ ‫كيموباسكال‬
‫ال‬‫بين‬ ‫العالقة‬ ‫وبينت‬ .‫الشدود‬ ‫ليذه‬ ‫تعرض‬D‫و‬Cθ‫قيم‬ ‫اعمى‬ ‫ان‬Cθ‫الحجم‬ ‫ذات‬ ‫التربة‬ ‫مسامات‬ ‫عند‬ ‫كانت‬100‫ماكرومتر‬‫ان‬‫و‬‫إ‬‫الذي‬ ‫التربة‬ ‫نموذج‬
‫من‬ ‫االكبر‬ ‫الحجم‬ ‫ذات‬ ‫المسامات‬ ‫من‬ ‫الرطوبي‬ ‫اه‬‫و‬‫محت‬ ‫فقدان‬ ‫في‬ ‫االسرع‬ ‫يكون‬ ‫سوف‬ ‫الرطوبي‬ ‫المسك‬ ‫لمنحنيات‬ ‫ميل‬ ‫قمة‬ ‫اعمى‬ ‫يمتمك‬100‫مايكرومتر‬
‫و‬‫االتي‬ ‫الترتيب‬ ‫الرطوبي‬ ‫اىا‬‫و‬‫محت‬ ‫تفقد‬ ‫التي‬ ‫التربة‬ ‫نماذج‬ ‫اخذت‬334>352>305>203>152>103>51>3.2‫غم‬‫كربونات‬ ‫معادن‬
‫كغم‬-1
،‫تربة‬.‫الكربونات‬ ‫معادن‬ ‫من‬ ‫التربة‬ ‫محتوى‬ ‫زيادة‬ ‫عند‬ ‫تقل‬ ‫الماء‬ ‫مسك‬ ‫عمى‬ ‫التربة‬ ‫ة‬‫قدر‬ ‫ان‬ ‫يؤشر‬ ‫مما‬
:‫مفتاحية‬ ‫كممات‬‫المس‬ ‫منحنيات‬ ،،‫الرطوبي‬ ‫ك‬‫الفعال‬ ‫المسام‬ ‫قطر‬‫معادلة‬ ،van Genuchten.
*‫الثاني‬ ‫لمباحث‬ ‫ماجستير‬ ‫رسالة‬ ‫من‬ ‫مستل‬ ‫البحث‬.
The Iraqi Journal of Agricultural Sciences – 46(4): 0111-0102, 2015 Mahdi & Naji
THE IMPACT OF CARBONATE MINERALS ON SPECIFIC WATER CAPACITY OF
SOIL
H. S. Naji
Assistant Instructor
nienose@yahoo.com
Dept. of Soil Sci. and Water Res. – College
of Agriculture – University of Baghdad
N. T. Mahdi
Professor
nameer.taha@yahoo.com
Dept. of Desertification combat - College of
Agriculture – University of Baghdad
ABSETRACT
The objective of this experiment was to assess the specific water capacity (Cθ) for soil containing wide range of carbonate
minerals (3.2 - 352 g kg-1
). A loam soil containing 334 g kg-1
carbonate minerals was utilized to prepare seven soil materials
containing 305, 251, 203, 152, 103, 51 and 3.2 g kg-1
by removal carbonate methods, and sample containing 352 g kg-1
was
prepared by adding pure calcium carbonate. Therefore nine samples of soil were used in this experiment. The soil-water
retention curve (θ(ψ)) was estimated. Computer program (RETC code) were used to determine the best-fit for experimental
data of water potential verses volumetric water content which have nonlinear relation and to determine the parameter of van
Genuchten equation [α, n and m with m=1-(1/n)]. The derivative of van Genuchten equation was used to measure the change
in the slope of soil water retention curve Cθ for estimate the capacity of soil water retain or lost at deferent water potential.
The capillary rise equation was used to estimate the effective pore diameter (D). The result show that Cθ values increased
with increasing carbonate minerals and the maximums values of Cθ were found at 8 to 10 kPa water potential for all samples
which reflected on the amount of water maintained or the amount of water lost. The relationship between D and Cθ showed
that the maximums values of Cθ found at soil pore diameters of size about 100 μm, and the soil sample which has maximum
Cθ will be the fastest or easiest to lose moisture content of the pores with a size greater than 100 μm. Soil samples showed that
lose of moisture content followed the order 334> 352> 305> 203> 152> 103> 51> 3.2 gm carbonate minerals. kg-1
soil, which
indicate that the soil’s ability to retain water decreased with increasing carbonate minerals content.
Key words: water retention curve, effective pore diameter, van Genuchten equation.
*Part of M.Sc. Thesis of the second author.

2. ‫العراقية‬ ‫الزراعية‬ ‫العلىم‬ ‫هجلة‬–64(64)1007-1015/5102‫وًاجي‬ ‫ههدي‬
1008
‫المقدمة‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ب‬ ‫دت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬ ‫راهدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رادن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫تنت‬
‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ربدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندطت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ب‬ ‫ت‬755‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫رتدتمدتت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬
‫د‬ ‫ر‬ ‫رندت‬‫س‬‫ن‬ ‫ت‬‫ت‬‫رند‬ ‫ربندت‬‫ت‬‫نة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬ ‫ةدنتت‬‫ا‬‫ت‬ ‫فنتبندف‬ ‫تنبند‬‫فا‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫رندن‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ر‬‫س‬ ‫ت‬6‫د‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫فة‬ ‫راهدت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫رالدت‬‫ر‬‫ر‬ ‫).دت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫رت‬‫ر‬‫ى‬‫رجدت‬‫ر‬‫ت‬ ‫راهدت‬‫ر‬‫ت‬ ‫ربدت‬‫ر‬ ‫بن‬7‫رب‬‫ر‬ ‫رادن‬‫ر‬‫ث‬‫%دتتدتف‬‫ربند‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫وندفا‬
‫د‬‫ثا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رتند‬‫ر‬‫ف‬‫ت‬‫د‬‫ت‬‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ن‬‫د‬‫ب‬‫د‬‫رند‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ربربدت‬‫ر‬ ‫رادص‬‫ر‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ط‬
‫بند‬ ‫ن‬ ‫ننتدت‬35‫د‬ ‫ر‬‫ت‬ ‫ب‬ ‫رهد‬ ‫دن‬ ‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ت‬‫ا‬‫ر‬ ‫رجدت‬‫ط‬‫راهد‬‫ت‬ ‫دت‬ ‫).دتىتت‬
‫رتند‬‫ر‬ ‫د‬ ‫تت‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ربندت‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬ ‫رندن‬‫ر‬‫ن‬37‫د‬‫تد‬57‫د‬ ‫رم‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫س‬‫رودت‬‫ر‬ ‫%دت‬
‫رند‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬6‫د‬ ‫ىت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ط‬‫رجدتط‬‫ر‬‫ط‬‫ربند‬‫ر‬‫ى‬ ‫رتدت‬‫ر‬ ‫ربد‬‫ر‬‫ن‬‫%دف‬
‫د‬ ‫ر‬ ‫دن‬ ‫ر‬ ‫رندت‬ ‫رودت‬ ‫دت‬ ‫ربو‬ ‫تود‬ ‫د‬ ‫تا‬85‫ربد‬‫ن‬‫%دف‬‫رتود‬ ‫رتدنت‬
‫رنبند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ة‬ ‫دت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫مدت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫دت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫رجدتط‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬
‫د‬ ‫ت‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬5).‫د‬‫رونب‬‫ر‬‫ر‬ ‫رودن‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫د‬‫تنب‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫ربتند‬‫ر‬ ‫فب‬ ‫ت‬‫د‬‫رتوت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬‫ث‬‫تندتطف‬
‫ربتند‬‫ر‬ ‫فب‬ ‫روندت‬‫ر‬ ‫رفندن‬‫ر‬‫ش‬‫دت‬ ‫ت‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬ ‫راهدت‬‫ر‬‫ت‬‫رجد‬‫ر‬‫ط‬‫دت‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫فة‬ ‫راهدت‬‫ر‬‫ت‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ط‬
‫رباهد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ق‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ت‬;5‫تنبتن‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رفندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫رتندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫%د‬‫د‬
‫رتتت‬‫ر‬‫ر‬ ‫نت‬ ‫ةن‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ىب‬ ‫ربتندت‬‫ر‬‫ر‬ ‫فب‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬35‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندن‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫%د‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬
5‫د‬‫ت‬9.)‫د‬‫د‬‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تت‬Al-Samarraie‫د‬7‫)د‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫تندفا‬
‫تا‬ ‫توةدطجدت‬ ‫نت‬ ‫تتتدت‬ ‫فب‬ ‫ت‬‫د‬‫تفتن‬‫د‬‫إنب‬‫د‬‫رند‬‫ن‬‫د‬ ‫جدنتاتث‬ ‫دت‬ ‫ت‬‫تت‬
‫نةتبند‬ ‫دنندصالند‬ ‫تا‬ ‫دتتفتندطجدت‬ ‫نبوةدتطتدتتدتفتندثبنتت‬ ‫ت‬
‫رتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫.د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫رتتندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫ت‬Gile‫د‬;)‫د‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربندتت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫تندن‬‫د‬
‫دتتدتفتندن‬ ‫تا‬ ‫دت‬ ‫بر‬ ‫جدو‬ ‫دت‬ ‫شفندتغة‬‫بندتتد‬ ‫رو‬ ‫ةت‬ ‫د‬ ‫ر‬ ‫ب‬
‫رفند‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫دتتد‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دنت‬ ‫رة‬‫ر‬ ‫دنن‬ ‫ربر‬‫ر‬‫ةدا‬‫ا‬‫رت‬‫ر‬
‫ربوند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتودن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫.دتندت‬ ‫رات‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دتتد‬ ‫تنت‬‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫رودتتدى‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تبر‬ ‫ت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫بندت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ثاد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ب‬ ‫رهد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ة‬ ‫ب‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫تا‬ ‫ربندت‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫دتت‬ ‫بر‬ ‫رو‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫دت‬ ‫ت‬ ‫تت‬ ‫رب‬‫ف‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫تت‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ربنت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربادتن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬‫ربنبند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ةن‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫ت‬
46.)‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫رادا‬‫ر‬ ‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رودننى‬‫ر‬ ‫ت‬Soil moisture
retention curve‫د‬‫د‬ ‫رم‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ةتا‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ن‬ ‫ن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫ربندت‬ ‫ال‬ ‫رندت‬‫ن‬
‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫دغ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫راتلدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫رةتادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجدط‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ود‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫د‬
‫دتتد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫ربقد‬‫ر‬ ‫دتطىت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ةدت‬‫ا‬‫رو‬‫ر‬ ‫رواد‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رتند‬‫ر‬ ‫دتت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫ن‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دنصتة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫روتودنبر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ربد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ت‬35،)‫د‬‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ود‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬ ‫ادت‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دتنس‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ىسة‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دفب‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫نصتة‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫رندت‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫دث‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫رالد‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ت‬
‫بند‬ ‫رب‬ ‫رجدى‬‫ط‬‫رند‬ ‫ت‬‫ت‬‫ث‬ ‫دت‬ ‫رم‬ ‫رود‬‫ت‬ ‫دتمدت‬ ‫رب‬ ‫ربادت‬‫ن‬ ‫ت‬‫ت‬‫روترتد‬ ‫تندت‬ ‫م‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫ربط‬‫ر‬‫ض‬‫ن‬ ‫دت‬ ‫را‬ ‫دت‬ ‫رب‬‫ت‬‫دن‬ ‫ر‬‫ت‬‫فن‬37‫ثاد‬ ‫ر‬‫ت‬‫).د‬‫ربن‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬‫د‬‫رتتت‬ ‫فب‬ ‫ت‬‫د‬‫رجد‬‫ر‬‫ط‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ف‬ ‫رتن‬‫ر‬ ‫ربد‬‫ر‬‫ن‬‫ربادن‬‫ر‬‫ن‬ ‫ب‬ ‫ربقد‬‫ر‬ ‫دتطىت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ةدت‬‫ا‬‫رو‬‫ر‬
‫ربند‬‫ر‬‫ت‬‫ننىن‬‫ت‬‫راد‬‫ر‬ ‫ن‬‫ج‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ت‬‫راد‬‫ر‬ ‫رباند‬‫ر‬‫ش‬‫.دت‬‫رت‬‫ر‬‫ى‬ ‫ت‬‫د‬‫د‬ ‫ربط‬‫ر‬‫ض‬‫تندت‬
Lime‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تبر‬ ‫ت‬ ‫ربربدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ص‬ ‫ادت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دفنى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫رودتوا‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ةتا‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نتفبنتف‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫راد‬‫ر‬ ‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ةدت‬‫ا‬‫رو‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬ ‫تى‬
‫رواد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫رتودت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ربدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫ربوةدنىت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ربادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ة‬ ‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ت‬
wpfc
 )‫اد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫رب‬‫ر‬‫ت‬ ‫رمتدت‬‫ر‬ ‫ربىثتند‬ ‫ت‬‫رن‬ ‫ب‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ثتادت‬‫د‬‫ربن‬‫ر‬ ‫ناف‬‫د‬‫رتتت‬‫ر‬ ‫فب‬ ‫ت‬‫د‬‫ربند‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫تفا‬
‫رتتتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫فب‬ ‫ت‬‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫رتوةد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نت‬ ‫ت‬‫ر‬‫د‬Lime‫د‬‫رةتفبد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تنت‬ ‫دتط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫رتتتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫فب‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تنت‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتندناف‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫ت‬Calcium
aluminates hydrate‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ن‬ ‫رهدتت‬‫ر‬ ‫بندتتا‬ ‫رمت‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫ب‬ ‫راد‬‫ر‬‫ت‬‫غ‬
‫وتود‬ ‫ر‬‫ت‬‫دط‬ ‫ت‬‫ا‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫ربنبندت‬ ‫ن‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ت‬‫وتصة‬ ‫تندت‬‫ت‬‫ر‬ ‫ربندت‬‫ت‬‫ب‬ ‫رودن‬ ‫د‬ ‫ة‬
‫ربا‬‫ر‬‫ن‬ ‫رادت‬‫ر‬ ‫ن‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫رة‬‫ر‬ ‫رمتدت‬‫ر‬ ‫تادت‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتندت‬‫ر‬‫ص‬‫دو‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫رودنس‬‫ر‬‫ش‬‫رود‬‫ر‬‫ن‬‫رمد‬‫ر‬‫ض‬‫ت‬‫ت‬‫اد‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تن‬ ‫راهدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫د‬34‫د‬‫تد‬3:‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تن‬ ‫).د‬‫ربر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫راندن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫تق‬‫د‬Al-
Kubaisi‫د‬6‫)د‬‫رودتون‬‫ر‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬ ‫ربوةدن‬‫ر‬‫ت‬ ‫تند‬‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ت‬‫دتسة‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫تنص‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دنصتة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫روتودنبر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬
‫د‬ ‫ر‬‫ى‬‫ب‬ ‫ادت‬ ‫ر‬ ‫دت‬ ‫رب‬ ‫ربادت‬‫ن‬ ‫رندت‬ ‫ربادت‬‫ن‬ ‫ادت‬ ‫دن‬ ‫ة‬ ‫د‬ ‫تا‬ ‫ةدت‬‫ا‬‫و‬
‫دت‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫رن‬‫ر‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬ ‫رودغة‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬ ‫دتندن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ربر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬‫د‬‫ب‬‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫رند‬‫ر‬‫ن‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ت‬ ‫دت‬ ‫ىت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ربى‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ض‬ ‫رتندطبنص‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ربر‬‫ر‬ ‫و‬
‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬ ‫ةدن‬‫ا‬‫رو‬‫ر‬ ‫رندتند‬‫ر‬ ‫رالد‬‫ر‬‫ض‬‫ربادط‬‫ر‬‫ن‬ ‫رببدت‬‫ر‬ ‫تنو‬‫د‬
‫،د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫رباد‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ب‬ ‫ربقد‬‫ر‬‫ر‬ ‫تطىت‬‫ت‬‫راد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬‫د‬‫ت‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫اد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫هدت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫ةد‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫دف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ربندتا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫رتتندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دن‬ ‫ن‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬
‫رادنقب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫تنت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫د‬‫ب‬‫د‬‫ربنت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬‫د‬‫ب‬‫د‬‫د‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ف‬‫د‬‫ت‬‫د‬‫ربتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫ن‬ ‫رمتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ت‬ ‫رتندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬
‫رقد‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجدى‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫دتمدت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫رباد‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬ ‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ا‬‫و‬ ‫ربنجد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ت‬
‫رند‬ ‫راد‬‫ت‬ ‫ت‬ ‫رندت‬‫ف‬‫ربرج.دتن‬‫ن‬ ‫رودت‬‫ش‬ ‫دت‬ ‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫تا‬ ‫راادت‬ ‫رودت‬‫ن‬ ‫نباد‬ ‫ت‬
‫رند‬‫ى‬‫تا‬ ‫رودت‬ ‫دت‬ ‫ر‬ ‫دنصتة‬ ‫رت‬‫ض‬‫تب‬‫ا‬‫رتاد‬ ‫رباد‬‫ن‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ر‬‫تا‬ ‫ربقدت‬ ‫دتىت‬ ‫وت‬
‫د‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تب‬‫ا‬‫ربوطند‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ت‬‫رفند‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫رتنود‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫وت‬ ‫دت‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬ ‫رلد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ت‬‫د‬‫رلد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندتندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫دتن‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربنبندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫رتتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫دتت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫روتب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رالند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ربربدا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ص‬‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫رووةدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫رودن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫ند‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫بدن‬ ‫رة‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تط‬‫ت‬van Genuchten‫د‬48‫)د‬‫رفند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫متندت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫ن‬ ‫ت‬closed form‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫رتصوتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬‫ت‬
‫رلد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ربن‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ننىن‬‫د‬‫راد‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ةدتغ‬‫ا‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ث‬‫ن‬ ‫راهدت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ت‬
‫رتت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫راهدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ةدتى‬‫ا‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ث‬‫ن‬ ‫ت‬‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندصال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫دتمدتن‬
‫د‬‫ربن‬‫ر‬ ‫د‬ ‫رب‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫رتند‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫ت‬‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تب‬ ‫رتندت‬‫ر‬‫د‬‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫نسب‬ ‫بندت‬‫رت‬‫ر‬ ‫نى‬ ‫ت‬‫د‬
‫راد‬‫ر‬‫ت‬‫دغ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ت‬ ‫رب‬‫ر‬ ‫رتتدتطت‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫تن‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ط‬‫بد‬ ‫نب‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تنفبن‬‫ت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ش‬‫ن‬ ‫ت‬Unsaturated hydraulic conductivity‫د‬‫ربد‬ ‫تنن‬
‫د‬ ‫تا‬ ‫دنبادت‬ ‫ت‬‫ا‬‫بهدتنتشب‬ ‫تنفندى‬Soil water diffusivity‫د‬‫د‬‫د‬
38‫د‬‫ت‬45‫د‬‫تد‬43‫د‬‫تد‬3‫).دتند‬‫بو‬ ‫دن‬ ‫ت‬van Genuchten‫د‬

3. ‫العراقية‬ ‫الزراعية‬ ‫العلىم‬ ‫هجلة‬–64(64)1007-1015/5102‫وًاجي‬ ‫ههدي‬
1009
48):‫د‬
‫د‬   1)(1)( 00
mn
s

 ‫دد‬‫د‬
‫تمدتند‬θ‫د‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬ ‫د‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫جدت‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫ت‬ψ‫)د‬
‫ت‬5
‫د‬‫ت‬-5
‫)دتد‬0θ‫د‬‫رت‬ ‫توترجد‬ ‫نجدتط‬ ‫ى‬ ‫جدت‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫نىتتادت‬ ‫ت‬5
‫د‬
‫ت‬-5
‫)دتد‬sθ‫د‬‫د‬ ‫ب‬ ‫ر‬‫ش‬‫راهدتط‬ ‫نودتتد‬ ‫نجد‬ ‫ى‬ ‫جدت‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫نىتتادت‬ ‫ت‬
‫رت‬‫ر‬5
‫د‬‫رت‬‫ر‬-5
‫)دتد‬ψ‫د‬‫ب‬ ‫فتةت‬ ‫د‬ ‫رة‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ربرجدت‬‫ر‬‫ن‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ش‬ ‫ت‬‫رفبن)دتد‬‫ر‬α‫د‬‫تد‬
n‫د‬‫تد‬m‫د‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربتتاد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ψ‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رندننى‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تن‬‫ت‬‫راد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬
‫ج‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ت‬‫د‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫تتدت‬ ‫دى‬ ‫ت‬ ‫دتت‬ ‫ة‬ ‫تنود‬ ‫تت‬‫ب‬‫روتاد‬‫س‬‫دن‬ ‫ر‬‫ط‬‫ا‬ ‫ن‬‫نبن.دت‬
‫نجد‬ ‫ى‬ ‫جدت‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫نىتتادت‬ ‫تادطجدت‬ ‫ت‬ ‫ت‬θ‫د‬‫رود‬‫ش‬ ‫رجدت‬‫ط‬‫راد‬‫ت‬ ‫تىوةدت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫رة‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ربرجدت‬‫ر‬‫ن‬ ‫ت‬ψ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫رتسندن‬‫ر‬‫ش‬‫ت‬3‫د‬‫ربود‬‫ر‬ ‫رولدتت‬‫ر‬
‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رندننىن‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬‫ت‬‫راد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬‫ج‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ت‬‫د‬
dψ
dθ
‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫رن‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬
‫د‬ ‫رةت‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ب‬ ‫ت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫ت‬Differential water capacity‫د‬‫تتد‬
‫د‬ ‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫دت‬ ‫نبرت‬ ‫دت‬ ‫ت‬Specific water capacity‫د‬Cθ‫)دتمد‬
‫تند:د‬‫د‬
 2


 d
d
C ‫د‬
‫نبرت‬ ‫دت‬ ‫ة‬ ‫د‬ ‫بضةت‬ ‫ت‬ ‫دت‬ ‫ت‬ ‫تندت‬‫ت‬‫د‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫ت‬‫د‬‫:د‬ ‫جدتطتت‬‫د‬
  
 
 3
1
1
1




 



m
n
ψα
n
ψα
r
θ
s
θmnα
dψ
dθ
‫ت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫رودت‬‫ر‬‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫ت‬‫د‬Cθ‫د‬‫ربند‬‫ر‬‫ت‬‫تبدننىن‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫راد‬‫ر‬ ‫ن‬
‫ج‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ت‬‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ن‬ ‫ت‬‫د‬‫رج‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬‫د‬‫دتطى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ةدت‬‫ا‬‫رو‬‫ر‬‫س‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ربد‬‫ر‬‫ربقد‬‫ر‬ ‫ت‬
‫روند‬ ‫رتندن‬ ‫دتت‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ندت‬ ‫ر‬‫ص‬‫ت‬‫رتصالب‬‫ر‬ ‫ت‬‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫دت‬ ‫ر‬‫تا‬ ‫رندت‬‫ن‬‫رباد‬‫ن‬ ‫ت‬
،‫رتن‬ ‫ربرجدن‬‫ن‬‫رود‬‫ش‬ ‫بد‬ ‫ر‬‫ض‬‫ا‬ ‫رودت‬‫ن‬ ‫رباد‬‫ن‬ ‫دت‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫ثتدنسوتاد‬‫د‬‫رالد‬‫ض‬‫ط‬
‫ن‬ ‫دت‬ ‫ت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دتطت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ةد‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ف‬ ‫ربدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نتت‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫رتاد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ةنى‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دفوت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫بر‬
‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫جدت‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ت‬K(θ)‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ربادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ت‬‫ا‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫ربهدتنت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجدى‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬
θ)D.‫د‬‫رةتاد‬‫ر‬ ‫رود‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬ ‫ت‬Cθ‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫تت‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫فة‬ ‫دت‬ ‫ربنت‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫تد‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫فث‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ةتا‬ ‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ربنبندت‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫ت‬
47‫).د‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫م‬Wösten‫د‬‫تد‬van Genuchten‫د‬28‫)د‬‫تند‬
‫تباد‬ ‫ن‬ ‫ت‬α‫د‬‫د‬ ‫ال‬ ‫د‬ ‫ت‬‫ا‬‫ت‬‫ر‬‫ت‬ ‫ب‬ ‫تت‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ة‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ر‬ ‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ن‬‫ت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫ت‬Cθ‫.د‬‫تن‬‫د‬‫تاد‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رولد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫رتد‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬ ‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تىو‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫ت‬‫د‬‫ربوند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رلد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫رتادنصت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫متندنى‬
‫رب‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ت‬‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫بد‬ ‫روت‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫تت‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ند‬5.4‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬574‫د‬‫رت‬‫ر‬‫غ‬‫د‬‫رت‬‫ر‬ ‫ف‬-3
‫د‬‫رتتتد‬‫ر‬‫س‬‫ت‬
‫رباد‬‫ر‬‫ن‬ ‫رادت‬‫ر‬ ‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫ربد‬‫ر‬ ‫ةتت‬ ‫ب‬‫ة‬‫رواد‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫ج‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫ا‬‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫دتط‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ىب‬
s
‫د‬‫د‬ ‫ت‬‫ت‬‫ىب‬‫د‬‫بل‬ ‫ت‬
r
،‫د‬
rs
 ).‫د‬
‫ت‬‫و‬ ‫اد‬‫و‬‫لم‬‫ال‬‫ائق‬‫ر‬‫ط‬
‫رند‬‫ن‬‫رمند‬‫ص‬‫دت‬ ‫ت‬ ‫دن‬ ‫دمتندن‬ ‫دنبوةدتا‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫تصونندطجدت‬ ‫ت‬
‫رتند‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫روتود‬‫ر‬ ‫رتهد‬‫ر‬‫ن‬ ‫ةد‬‫ا‬‫روت‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫س‬ ‫رجدنن‬‫ر‬‫ط‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫نت‬66.6756‫د‬
‫ااد‬ ‫ةد‬‫ا‬‫دتوتر‬‫ب‬‫دشا‬ ‫وا‬55.499:‫د‬‫د‬ ‫رب‬ ‫ت‬‫ا‬‫ت‬‫ت‬‫د‬‫رنبط‬‫ش‬‫د‬ ‫وا‬55‫د‬
‫رت‬‫ط‬‫تد‬‫د‬‫ر‬‫ر‬ ‫را).د‬‫ى‬ ‫مدت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫رتتاد‬‫ر‬ ‫ن‬‫راد‬‫ر‬ ‫نصت‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ط‬‫د‬ ‫ر‬‫تا‬ ‫ربوةدت‬‫ر‬‫ن‬‫ند‬
‫د‬ ‫ر‬‫ت‬‫رادطتىب‬ ‫رند‬‫ص‬‫ادنن‬ ‫ىنندتنااند‬ ‫دت‬‫ترتب‬‫ت‬4‫د‬‫رواند‬ ‫رت.د‬‫ن‬
‫تاد‬‫ا‬‫ر‬ ‫رندت‬ ‫د‬ ‫ر‬‫تا‬ ‫نبوةدت‬ ‫د‬ ‫فتنتبرت‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫تبرت‬ ‫ت‬ ‫بربدت‬ ‫ص‬ ‫ادت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ت‬ ‫ت‬‫رج‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫تاوةد‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تىة‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ا‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫تت‬‫ت‬Page‫د‬‫راتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ت‬‫ت‬
45)‫د‬‫ت‬Klute‫د‬36)‫د‬‫روتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫تت‬3‫د‬.‫رن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫تىب‬ ‫دت‬ ‫ربر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬‫د‬
‫ربم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫راندن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ى‬‫د‬‫ربوة‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫د‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬‫د‬‫رتا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫متندنى‬‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رلد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫نصت‬
‫رتصونن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربندتمدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬‫د‬‫رتاد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫دمتندت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ربوةدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬
556‫د‬‫رتد‬‫ر‬‫ر‬‫غ‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ف‬-3
‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تودتا‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتاد‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تى‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫ربوندفا‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬
‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫نىت‬557‫د‬‫ت‬473‫د‬‫تد‬455‫د‬‫تد‬374‫د‬‫تد‬355‫د‬‫تد‬73‫د‬‫تد‬5.4‫د‬
‫رتد‬‫ر‬‫ر‬‫غ‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ف‬-3
‫د‬‫ربن‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫ربوندفا‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬‫د‬‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫راد‬‫ر‬‫ر‬ ‫تم‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫نىن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫رتوتتتدت‬‫ر‬ ‫رتتبندت‬‫ر‬ ‫ت‬pH=5)‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫س‬‫ت‬‫ا‬ ‫ة‬ ‫د‬‫رب‬‫ر‬‫س‬
‫رب‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬‫تا‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬Holford‫د‬‫تد‬Mattingly‫د‬33)‫د‬‫د‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫تتتد‬ ‫فب‬ ‫تودت‬ ‫تواتف‬ ‫د‬ ‫بضبط‬ ‫د‬ ‫تا‬ ‫دت‬ ‫ب‬ ‫ند‬ ‫ب‬ ‫دت‬ ‫وا‬ ‫وتند‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تاف‬ ‫رتتتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫فب‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ا‬‫دفةت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬5.57‫د‬N‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دوا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ا‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ربوةدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رباهدوا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬
‫بد‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتد‬‫ر‬‫ر‬‫ث‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ت‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬ ‫غ‬‫رتم‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تطن‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫ف‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رجدتاف‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫ندتطثت‬
;:‫دت‬ ‫ت‬ ‫تندط‬‫ا‬‫دن‬ ‫%دثال‬‫ر‬‫ث‬‫د‬ ‫ر‬ ‫متر‬ ‫طتتنبندت‬‫ربند‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫رواندت‬ ‫تد‬
‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫رتم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تطن‬‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫رباهدنىت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬‫ت‬‫بد‬557‫رتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫غ‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ف‬-3
‫د‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫د‬‫رت‬ ‫ص‬ ‫دت‬ ‫رم‬ ‫رند‬‫ن‬‫باد‬ ‫تطنت‬‫رند‬‫ض‬‫تندى‬‫إ‬‫راد‬ ‫نصت‬ ‫رجدت‬‫ط‬‫د‬ ‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫رتم‬‫ن‬‫ن‬
‫نوةد‬36‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ة‬ ‫ربند‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫دت‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ت‬‫نة‬ ‫بود‬ ‫.دت‬‫تتنب‬‫إ‬‫ربوةد‬‫ن‬‫د‬ ‫رتم‬‫ن‬‫ن‬
‫رتصوتتدف‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫رند‬‫ر‬‫ف‬‫رادت‬‫ر‬‫ص‬‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬‫رتوتتتد‬‫ر‬ ‫رتتبندت‬‫ر‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ن‬‫راد‬‫ر‬ ‫دتف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫رتند‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫رولدت‬‫ر‬ ‫بد‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دن‬ ‫س‬ ‫رب‬‫ر‬ ‫تندت‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ص‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دتتت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫ت‬
‫إ‬‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫ربند‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬ ‫رندن‬‫ر‬‫ن‬‫رند‬‫ر‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ت‬‫دنى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫دط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ربوةدتا‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫رتم‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬
‫رتم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تطن‬‫د‬‫د‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رااد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫رمتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬ ‫دت‬ ‫س‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتةدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ص‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫راد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫نى‬ ‫ت‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رتاد‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رندنى‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬‫ط‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫تندت‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ص‬ ‫ت‬‫ربوةد‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫جد‬
‫رباهد‬‫ر‬ ‫د‬ ‫رم‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ت‬5.4‫د‬‫رت‬‫ر‬‫غ‬‫د‬‫رت‬‫ر‬ ‫ف‬-3
‫د‬‫راد‬‫ر‬‫ض‬‫ربن.دى‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫ربوندفا‬‫ر‬ ‫ن‬
‫إ‬‫رود‬‫ى‬ ‫دنندت‬ ‫ة‬ ‫تنبندت‬‫فا‬ ‫بوندت‬ ‫دنندن‬ ‫ت‬‫ت‬‫دتصادنىت‬ ‫دتا‬ ‫ننتم‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫صب‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ربوةدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫رتوةد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نت‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫ةفا‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫تط‬
‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الصت‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬‫تا‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫ت‬‫ا‬ ‫رتصونندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا.دت‬AL-Ani‫د‬‫تد‬
Dudas‫د‬4)‫د‬‫رمتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتاد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تى‬‫رتم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تطن‬‫د‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫ندفا‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تمدت‬
‫دتصة‬ ‫تا‬ ‫دت‬ ‫دت‬ ‫نست‬ ‫تتتدت‬ ‫فب‬ ‫ت‬‫تضتلد‬‫ت‬‫بد‬ ‫توةدن‬ ‫ةد‬‫ا‬‫ت‬ ‫ند‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نس‬ ‫ربادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ت‬4‫د‬‫:د‬3‫د‬‫ربا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫د‬-‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫ص‬

4. ‫العراقية‬ ‫الزراعية‬ ‫العلىم‬ ‫هجلة‬–64(64)1007-1015/5102‫وًاجي‬ ‫ههدي‬
1010
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نة‬ ‫رتناند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫رتتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫رجدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫تتند‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫جد‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتهد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫س‬ ‫د‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ت‬
‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫ربت.دن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫دت‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫ص‬ ‫ت‬‫رتم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تطن‬‫د‬‫جد‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫رباد‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫رتلدت‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫دتوت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫دنا‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫راد‬‫ر‬‫ر‬ ‫نس‬ ‫ربادت‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ب‬ ‫رهد‬‫ر‬‫ر‬ ‫تا‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬3<3‫رااد‬‫ر‬‫ت‬‫،د‬‫رتم‬‫ر‬‫ن‬‫تطن‬‫د‬‫رتد‬‫ر‬‫ث‬‫رلد‬‫ر‬ ‫ت‬‫رهد‬‫ر‬‫ت‬ ‫تا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نة‬ ‫روند‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬
‫تلد‬ ‫تهدتت‬ ‫تا‬ ‫نند‬ ‫تنادت‬ ‫ادت‬‫ةدتصا‬‫ا‬‫لدن‬ ‫ت‬ ‫تتااد‬‫إ‬‫د‬ ‫ننتم‬
‫روةد‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ت‬36‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ض‬‫روةدى‬‫ر‬‫ن‬ ‫دت‬ ‫رم‬‫ر‬ ‫رباد‬‫ر‬ ‫رودتنت‬‫ر‬ ‫دت‬‫رب‬‫ر‬‫ن‬‫تت‬‫رتم‬‫ر‬‫ن‬‫تطن‬‫د‬
‫روةد‬‫ر‬‫ن‬36‫د‬‫ةد‬‫ا‬‫ت‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫رودوا‬‫ر‬‫ن‬ ‫راد‬‫ر‬ ‫نصت‬ ‫راتلدت‬‫ر‬‫ق‬‫رند‬‫ر‬‫ى‬‫ادت‬‫را‬‫ر‬‫ص‬‫دت‬‫رب‬‫ر‬‫ن‬‫تت‬
47‫د‬º‫تد‬±‫د‬4‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ربق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫ت‬‫د‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ةتا‬ ‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتادا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫دنى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬
‫ند‬ ‫دتمدتت‬ ‫ىسةت‬ ‫دت‬ ‫ت‬‫تطننتم‬‫د‬‫رند‬ ‫ىب‬ ‫رودت‬‫س‬ ‫رتادت‬ ‫دتت‬‫تتنتب‬
‫روةد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ب‬ ‫رجدن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫را.د‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نس‬ ‫ربادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫دت‬ ‫ربط‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ا‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ند‬ ‫ت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫رمتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫روادنى‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تى‬ ‫ت‬‫رتم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تطن‬‫د‬‫راد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫ت‬
‫د‬‫روتا‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫ن‬574‫د‬‫رتد‬‫ر‬‫ر‬‫غ‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ف‬-3
‫د‬‫ربن.د‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫ربوندفا‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬‫روةد‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رباد‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫رودتنس‬‫ر‬‫ر‬
‫ت‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ن‬‫رتندن‬‫ر‬‫ض‬‫تى‬‫ربند‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ن‬‫رلد‬‫ر‬‫ة‬‫نصت‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫دمتندت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ا‬
‫ند‬‫ةد‬‫ا‬‫ت‬‫ا‬‫ر‬‫ى‬‫د‬ ‫ر‬ ‫رودوا‬‫ن‬ ‫اند‬ ‫طجدت‬65‫د‬º‫ت‬‫د‬‫جد‬ ‫رت‬ ‫رتادا‬‫ت‬‫رودنى‬‫ن‬
‫فتند‬ ‫ب‬ ‫بد‬ ‫نود‬ ‫د‬ ‫دطدتةت‬ ‫تا‬ ‫ندنبوةدت‬4).‫د‬
‫جدول‬0‫التربة‬ ‫لمادة‬ ‫الكيميائية‬‫و‬ ‫الفيزيائية‬ ‫الخصائص‬ ‫بعض‬ .
‫الصفة‬‫الكمية‬
‫كغم‬ ‫(غم‬ ‫الطين‬-0
)52252
‫كغم‬ ‫(غم‬ ‫الغرين‬-0
)42456
‫كغم‬ ‫(غم‬ ‫الرمل‬-0
)42152
‫النسجة‬ ‫صنف‬‫مزيجة‬
‫ام‬‫ر‬‫(ميكاغ‬ ‫الظاىرية‬ ‫الكثافة‬‫م‬-4
)0525
‫ساعة‬ ‫(سم‬ ‫المشبعة‬ ‫المائية‬ ‫االيصالية‬-0
)5524
( ‫الحجمية‬ ‫الرطوبة‬44‫(سم‬ )‫كيموباسكال‬4
‫سم‬-4
)1554
( ‫الحجمية‬ ‫الرطوبة‬0211‫(سم‬ )‫كيموباسكال‬4
‫سم‬-4
)1512
‫(سم‬ ‫الجاىز‬ ‫الماء‬4
‫سم‬-4
)1502
‫م‬ ‫سيمنز‬ ‫(دسي‬ ‫الكيربائية‬ ‫االيصالية‬-0
)0544
‫التربة‬ ‫تفاعل‬ ‫درجة‬1522
‫م‬‫كغم‬ ‫(غم‬ ‫الكربونات‬ ‫عادن‬-0
)446
‫كغم‬ ‫(غم‬ ‫الجبس‬-0
)‫ــ‬
‫كغم‬ ‫(غم‬ ‫العضوية‬ ‫المادة‬-0
)1541
‫(سنتمول‬ ‫الكاتيونية‬ ‫التبادلية‬ ‫السعة‬‫شحنة‬‫كغم‬-0
)02550
‫د‬ ‫ر‬‫س‬‫ت‬‫ا‬ ‫راهد‬‫ت‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ن‬‫ن‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ت‬‫ا‬ ‫قب‬ ‫دت‬ ‫فثبط‬ ‫واندت‬ ‫د‬ ‫ناىة‬ ‫دت‬ ‫م‬ ‫طجد‬
‫د‬ ‫ر‬‫ت‬‫ون‬ ‫ن‬ ‫دت‬ ‫تن‬‫ت‬ ‫ر‬ ‫تط‬Core sampler‫د‬‫ربد‬ ‫ا‬7‫د‬‫ربد‬ ‫ب‬ ‫ت‬‫ا‬‫ت‬‫ت‬‫رتد‬
7‫د‬‫ثال‬ ‫رتدت‬‫ر‬‫تند‬‫ا‬‫را‬‫ر‬‫ف‬‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ث‬8‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫د‬‫رن‬‫ر‬‫ف‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ن‬‫رندن‬‫ر‬‫ن‬‫ى‬ ‫).د‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رادطتىب‬‫ر‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫رادنن‬‫ر‬‫ر‬ ‫رااند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رتد‬‫ر‬‫ر‬‫ث‬‫د‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫دص‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ن‬ ‫تود‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫تن‬4‫د‬
‫رجد‬‫ر‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫جدت‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫رتندت‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رواندت‬‫ر‬ ‫رت.د‬‫ر‬‫ن‬θ‫د‬‫رود‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬
‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫تف‬ ‫ت‬ψ‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رندن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ة.دا‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫نى‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬
‫ند‬ ‫ر‬‫ش‬‫راودت‬ ‫رجدتن‬‫ة‬ ‫رادن‬ ‫ربادنس‬‫ن‬‫نبند‬ ‫رت‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ت‬‫ا‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫دت‬ ‫ت‬ ‫صب‬ ‫ب‬
‫ب‬ ‫راهد‬‫ت‬ ‫ت‬‫روةد‬‫ن‬‫رباد‬‫ر‬‫ن‬46‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دنصتة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫روتودنبر‬‫ش‬ ‫رند‬‫ر‬‫ض‬‫ا‬ ‫رتد‬‫ث‬‫د‬ ‫رب‬‫ر‬
‫رتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫تت‬‫ا‬‫ت‬5.3‫د‬‫تد‬3755‫د‬‫ربد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نةندصال‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رفبن.دت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫فتةت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫ت‬Tempe cells‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نت‬ ‫بندن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫متندن‬Soil
moisture equipment‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تطت‬Tempe cell No.
1400B0.5M2-3‫تب‬ ‫)دطجد‬‫د‬‫نو‬ ‫جد‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫نىتتادت‬ ‫ت‬‫د‬‫شوتود‬ ‫ت‬
5.3‫د‬‫د‬‫ت‬4.7‫د‬‫د‬‫ت‬7.5‫د‬‫د‬‫ت‬9.7‫د‬‫د‬‫ت‬35‫د‬‫د‬‫ت‬55‫د‬‫د‬‫ت‬75‫د‬‫د‬‫ت‬355‫د‬
‫روتود‬‫ر‬‫ش‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫تبدت‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫رب‬‫ر‬ ‫رفبن،دت‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫فتةت‬475‫د‬‫تد‬755‫د‬‫تد‬
3555‫د‬‫تد‬3755‫د‬‫رجد‬‫ر‬‫ة‬‫فت‬ ‫جدت‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫روادت‬‫ر‬ ‫رفبن.د‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫فتةت‬
‫رتاد‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫رهدت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتدى‬‫ر‬‫ر‬‫ث‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ا‬ ‫قب‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫فثب‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نصتة‬ ‫روتودت‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ث‬‫ثال‬ ‫رباد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دتطصت‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رج.دت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫جدت‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ت‬‫د‬.‫تن‬‫ا‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫ن‬‫د‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫روو‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬van Genuchten‫د‬48‫)د‬‫ت‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ب‬
‫ننىنتبند‬‫ت‬‫اد‬ ‫ن‬‫ج‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ت‬‫د‬‫رتهد‬ ‫دىب‬ ‫ربن‬‫ن‬‫ا‬ ‫تصوتتد‬ ‫ب‬RETC
code‫د‬‫رتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ندت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫تت‬θ‫د‬‫تد‬ψ‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬ ‫نبندت‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬3‫د‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬‫ا‬ ‫ت‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫ث‬ ‫رتتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ند‬ ‫رتصا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬α‫د‬‫تد‬n‫د‬‫تد‬m‫د‬‫دتند‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬
)/1(1 nm )‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫.دى‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رندننىن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رتتدن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ند‬‫ت‬‫راد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬
‫ج‬ ‫رت‬ ‫ا‬ ‫ت‬‫د‬‫دت‬ ‫رتم‬‫ر‬‫ن‬‫روودتن‬‫ر‬‫ى‬‫رودتند‬ ‫)د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫رند‬‫ر‬‫ض‬‫ط‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬ ‫رهدت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬3‫د‬‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ب‬ ‫رمدن‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ت‬‫ت‬
‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫ت‬θ‫د‬‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫تف‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ب‬ ‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ψ(
dψ
dθ
‫ددد‬‫د‬‫بع‬ )
‫لمعادلة‬ ‫شتقت‬3‫د‬ ‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ر‬ ‫رتتدت‬ ‫رند‬‫ث‬‫رتدتن‬‫ت‬‫رود‬ ‫ت‬5‫د‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫ربنبندت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫رتتدت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رودى‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تىو‬ ‫.د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬ ‫ب‬ ‫ن‬ ‫ربتتادت‬‫ر‬‫ر‬ ‫دن‬ ‫رنن‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫نت‬
‫تصون‬ ‫ت‬‫د‬ ‫بو‬ ‫ندن‬‫ب‬ ‫ت‬‫ا‬‫تط‬‫د‬‫ا‬ ‫ش‬ ‫ت‬‫د‬‫تطتت‬‫د‬39):‫د‬
 4
cos4
ψg
w
βσ
D

‫د‬
‫د‬‫تمدتن:د‬D‫د‬‫ربت،د‬ ‫ن‬ ‫رتدت‬ ‫ى‬ ‫د‬ ‫ر‬ ‫رتدوت‬ ‫ت)دت‬ ‫بند‬ ‫بتدت‬ ‫ن‬ ‫ادت‬
‫ت‬‫د‬σ‫د‬‫ت‬‫د‬ ‫ربت‬‫ر‬ ‫ربادتت‬‫ر‬‫ن‬‫ة‬ ‫ىجد‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ش‬94.9‫د‬‫رت‬‫ر‬‫غ‬‫د‬‫رب‬‫ر‬‫ث‬-4
‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫رودوا‬‫ر‬‫ن‬
‫ةد‬‫ا‬‫ت‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬45‫د‬°‫تد،دتد‬β‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ربتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫روتادن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تت‬
‫رباد،دتد‬‫ن‬ ‫ت‬‫ت‬w‫د‬‫رب‬ ‫ربادتت‬‫ر‬‫ن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫فثب‬‫د‬ ‫ت‬3‫د‬‫تت‬‫ا‬‫ربغ‬‫ر‬‫ف‬‫نت‬‫د‬‫ت‬-5‫د‬‫،د‬‫رب‬‫ر‬ ‫ت‬‫ا‬‫تس‬
‫تد‬g‫د‬‫د‬ ‫ربت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجدتت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫رندتطا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬;:5‫د‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫د‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ث‬-4
‫د‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫.دت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫رجدن‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫د‬ ‫رال‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتتدت‬‫ر‬‫ر‬‫س‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتتاد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ت‬6‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫رتند‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫رتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬
‫ربتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربهد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬‫ربرجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫وط‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫رة‬ ‫ن‬ ‫ت‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رندى‬‫ن‬‫د‬ ‫رت‬ ‫ستب‬ ‫رادت‬‫ر‬ ‫نصت‬ ‫راتلدت‬‫ق‬‫رند‬‫ى‬‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ة‬
: ‫دتطتت‬ ‫ت‬ ‫دت‬ ‫ض‬ ‫ت‬‫ت‬‫ةد‬‫ا‬‫ت‬‫ا‬‫ى‬ ‫دت‬ ‫وا‬‫د‬
 5
2980
ψ
.
D ‫د‬
‫ـة‬‫ـ‬‫المناقش‬‫و‬ ‫ـائج‬‫ـ‬‫النت‬‫روتند‬‫ر‬ ‫رتند‬‫ر‬ ‫ت‬4‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ربتتادن‬‫ر‬ ‫رتتدن‬‫ر‬van
Genuchten‫د‬α‫د‬‫تد‬n‫د‬‫تد‬m‫د‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫د‬ ‫روو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫دت‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫تندت‬

5. ‫العراقية‬ ‫الزراعية‬ ‫العلىم‬ ‫هجلة‬–64(64)1007-1015/5102‫وًاجي‬ ‫ههدي‬
1011
‫د‬ ‫بو‬ ‫ةن‬3،‫د‬‫رجد‬‫س‬ ‫نت‬ ‫رجدت‬‫ن‬ ‫ى‬ ‫جدت‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫نىتتادت‬ ‫تتدت‬ ‫ت‬θr‫د‬‫رود‬‫ن‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫تط‬θs‫د‬‫ربرجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دتطى‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربتتادى‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتتدن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬R2
‫د‬‫تد‬
RMSEθ‫د‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬ ‫)د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ت‬‫متندت‬‫رلد‬‫ر‬‫ة‬‫نصت‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬‫ربوند‬‫ر‬ ‫رندن‬‫ر‬‫ن‬
‫ربن‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ت‬.‫د‬‫رتتد‬ ‫روتندتند‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ن‬‫رمد‬‫ض‬‫تت‬α‫د‬‫رتاد‬‫ر‬‫ت‬‫ربوةدنى‬‫ت‬ ‫وتود‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬
‫ربن‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ت‬‫رند‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫ث‬ ‫رتتدت‬‫ر‬ ‫ربد‬‫ر‬‫ن‬‫.دت‬n‫د‬‫تد‬m‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ربدنىف‬‫ر‬ ‫طبن‬
‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ب‬‫د‬)/1(1 nm ‫رتتد‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬ ‫ت‬‫ا‬‫.دت‬θs‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫فة‬ ‫دت‬ ‫ربنت‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ب‬
‫د‬‫رت‬‫ت‬‫ربوةدنى‬‫ت‬ ‫رند‬‫س‬‫دت‬ ‫فةت‬ ‫دت‬ ‫بنت‬ ‫ن‬ ‫دتمدتالىقدتندت‬ ‫تا‬ ‫دت‬ ‫ننبم‬‫اد‬
‫رتتد‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ض‬ ‫رمتدتنص‬‫ر‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ت‬θs‫د‬‫رتاد‬‫ر‬‫ت‬‫ربوةدنى‬‫ر‬‫ت‬ ‫رود‬‫ر‬‫ن‬
، ‫تا‬ ‫دت‬ ‫تنبندطجدننبم‬‫فا‬ ‫ت‬‫د‬‫تتد‬ ‫تنبد‬θr‫د‬‫رند‬ ‫ت‬‫ا‬‫رودت‬‫س‬‫ط‬‫د‬ ‫ربى‬ ‫ن‬ ‫ب‬
‫دمتند‬ ‫بر‬ ‫رو‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ربوةدن‬‫ر‬‫ت‬ ‫رند‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫نبت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ةتا‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫دت‬ ‫ىت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫اد‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫رتدت‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫ت‬4‫د‬‫ربتفاتنتتاد‬‫ر‬‫ن‬‫رجد‬‫ر‬‫ط‬‫رتند‬‫ر‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ت‬‫وتودنى‬ ‫تمدت‬
‫رمتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتادن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ربادنى‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رودتنص‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬
‫رتتد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫و‬ ‫رقدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ى‬‫تال‬θr‫د‬‫رتا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ربادنى‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دتنص‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫فا‬ ‫ت‬‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬
‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ت‬.‫د‬‫روتند‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ربر‬‫ر‬‫ت‬‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫رندننب‬‫ر‬‫ن‬‫رودت‬‫ر‬‫س‬4‫د‬‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫رتةجد‬‫ر‬ ‫رفندت‬‫ر‬‫ش‬
‫رند‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫رتاد‬‫ر‬‫ش‬‫نن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ى‬ ‫ت‬Naji‫د‬‫تد‬Mahdi‫د‬3;‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ا‬‫رودو‬‫ر‬‫ن‬ ‫)د‬
‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رجدننىن‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربثتادن‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رود‬‫ر‬‫ر‬ ‫جدت‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫رتم‬‫ر‬‫ن‬‫رتصوتتدتن‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫روو‬‫ر‬ ‫د‬ ‫رب‬‫ر‬ ‫ربدت‬‫ر‬‫ت‬‫ا‬ ‫ت‬van Genuchten‫د‬
48‫د‬ ‫ربرت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربتتادتى‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتصوتتدن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتتدىب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رتدتس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫)دت‬
‫راند‬‫ر‬ ‫تق‬‫ت‬‫د‬ ‫رو‬‫ر‬‫ت‬‫رادتسة‬‫ر‬‫ت‬‫رادغ‬‫ر‬‫ص‬‫ادتط‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫رو‬‫ر‬‫ت‬‫بدتسة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫رووةد‬‫ر‬ ‫نت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫رندن‬‫ر‬‫ن‬‫د‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫نى‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ن‬‫تب‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫ربرجدو‬‫ر‬ ‫رندتطى‬‫ر‬‫ت‬‫تىة‬ ‫دت‬ ‫ربر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬
van Genuchten‫د‬48،)‫د‬‫تمد‬‫تنن‬‫د‬‫نتبر‬‫ربرجد‬ ‫رندتطى‬‫ت‬‫تىة‬ ‫دت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نسب‬ ‫جدت‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ربندننىن‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تب‬ ‫رتند‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ب‬ ‫د‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫تط‬‫ت‬‫ت‬
‫د‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫نى‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ن‬‫تب‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫رتم‬‫ر‬‫ن‬‫دتن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ن‬van Genuchten‫د‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬3‫رلدتمد‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫ربندنصت‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫رتادفا‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫دمتندنى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬ ‫)د‬
‫تىوتود‬ ‫بنندت‬ ‫تتدن‬ ‫فبنند‬R2
‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫س‬‫ث‬ ‫تتادت‬ ‫نودن‬ ‫د‬ ‫نتت‬ ‫ن‬ ‫دت‬ ‫ت‬ ‫ب‬
5.53‫د‬‫تتد‬ ‫.دتنبد‬‫رمادت‬ ‫ت‬‫ر‬ ‫نتت‬ ‫رجد‬ ‫ت‬‫تا‬‫د‬‫ر‬‫نا‬‫د‬‫رجد‬‫س‬ ‫نت‬ ‫دت‬ ‫ر‬ ‫ص‬ ‫ت‬
‫رتتد‬‫س‬θ،Root mean squared error of θ‫د‬RMSEθ‫)د‬
‫رتند‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ى‬‫تت‬‫ا‬‫دتمدت‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ن‬‫دن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬ ‫ةدت‬‫ا‬‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫د‬‫رب‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬ ‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫رودفب‬‫ر‬‫س‬‫ط‬
1.10×10-3
‫د‬‫تد‬3.80×10-3
‫د‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬5
‫د‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬-5
‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رودو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬ ‫رمتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫دنن‬ ‫ت‬ ‫نى‬ ‫دت‬ ‫نتبر‬ ‫ت‬‫د‬‫د‬ ‫تننتم‬van Genuchten‫د‬‫د‬ ‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬3)‫د‬
‫ر‬‫ر‬‫س‬ ‫رتندت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربند‬‫ر‬ ‫ات‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ن‬‫دفب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ى‬‫د‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬ ‫د‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫نى‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫نسب‬ ‫تتدت‬
‫د‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫ربند‬‫ر‬ ‫رجدطات‬‫ر‬ ‫د‬ ‫رتصون‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫رتودت‬‫ر‬ ‫ة‬‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫دفب‬ ‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نى‬ ‫رتتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬ ‫ربودت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫دتن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ة‬ ‫دت‬‫ربرتب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دتى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫رادن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫تغ‬
‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رلد‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫نصت‬ ‫رتادت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬ ‫راهدمتندت‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ة‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ىب‬ ‫رلدت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫رن‬‫ن‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دنصتة‬ ‫ر‬‫ت‬‫روتودنبر‬‫ش‬‫رود‬‫ر‬‫ن‬ ‫ربند‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬ ‫ن‬‫د‬‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رودت‬‫ش‬ ‫ت‬
5.3‫د‬‫رفبن‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫فتةت‬‫د‬‫ىب‬‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫دتط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫د‬
s
)‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ب‬ ‫ت‬‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫ت‬
3755‫د‬‫رفبند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫فتةت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ىب‬‫ربل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
r
).‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫دتنث‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬ ‫تندت‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬ ‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ربندننىن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تب‬‫د‬ ‫رتم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫تن‬van
Genuchten‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬3)‫د‬‫رن‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫ث‬ ‫رتتدت‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫رجدو‬‫ر‬‫ط‬‫رند‬‫ر‬‫ن‬‫تف‬‫د‬α‫د‬‫تد‬n‫د‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ةن‬ ‫د‬ ‫روو‬‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫نبت‬ ‫ت‬‫رتصوتد‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتلدت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجد‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬‫ت‬‫د‬
‫د‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫طى‬‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربهدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رجدى‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫د‬‫رتاد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫دنى‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫ن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ت‬ ‫راد‬‫ر‬ ‫تادتم‬‫ت‬‫ر‬‫ر‬ ‫رود‬‫ر‬‫ى‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ة‬ ‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬ ‫رودا‬‫ر‬‫ش‬‫جدتتد‬ ‫رت‬ ‫ا‬
5‫د‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫تاد‬ ‫ةدت‬‫ا‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫ن‬ ‫ربتتادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫رهدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫تى‬‫إ‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫دصب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫دتا‬ ‫رتم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬
‫ربا.د‬‫ر‬ ‫الصت‬‫د‬‫رند‬‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬‫ث‬ ‫رتتدت‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ض‬‫ت‬α‫د‬‫تد‬n‫د‬‫تد‬m‫د‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫بو‬ ‫رجدن‬‫ر‬‫ط‬5‫د‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتتدت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ربود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫طت‬‫س‬ ‫ت‬‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫ة‬ ‫ن‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬
‫ربند‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ننىن‬‫را‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ت‬‫د‬‫جد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ت‬
dψ
dθ
)‫د‬‫د‬‫ت‬‫رفند‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫رتند‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬3)‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫د‬
‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ربرجد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫ت‬ψ‫د‬)‫تنج‬‫ا‬‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫غ‬‫ت‬ ‫د‬ ‫رب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫د‬
‫دمتن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫تا‬ ‫دت‬ ‫ربم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ن‬‫د‬‫ربن.د‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫ت‬‫فا‬ ‫ربوندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رندن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رلد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ة‬‫رتادنصت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نى‬
‫رفندتند‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫رندت‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫رمد‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫تت‬‫ةد‬‫ا‬‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رند‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬‫دفب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫نت‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫رندت‬‫ر‬‫ن‬‫ربد‬‫ر‬ ‫تبن‬ ‫رندت‬‫با‬‫ةدتمدتند‬‫ا‬‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬ ‫دت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫نبر‬ ‫روتودت‬‫ر‬‫ش‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ن‬ ‫اد‬ ‫ر‬‫ر‬
‫روتود‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫رودت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ن‬ ‫ةد‬‫ا‬‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رتند‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫جدت‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫رادت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ربندت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫رندننىن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ن‬
. ‫تا‬ ‫دت‬ ‫ننبم‬ ‫د‬ ‫ب‬ ‫دتطش‬ ‫جدىب‬ ‫دت‬ ‫ر‬ ‫ت‬‫ت‬ ‫ت‬‫د‬
‫جدول‬2.‫معادلة‬ ‫معايير‬ ‫قيم‬van Genuchten(α‫و‬n‫و‬m)‫المتبقي‬ ‫الحجمي‬ ‫الرطوبي‬ ‫المحتوى‬ ‫وقيم‬ ‫الرطوبي‬ ‫المسك‬ ‫منحنيات‬ ‫لبيانات‬
θr‫االشبا‬ ‫وعند‬‫ع‬θs‫وقيم‬‫معايير‬( ‫تطابق‬ ‫أفضل‬R2
‫و‬RMSEθ‫معادن‬ ‫من‬ ‫مختمف‬ ‫محتوى‬ ‫ذات‬ ‫تربة‬ ‫لنماذج‬ )‫الكربونات‬
‫الكربونات‬ ‫معادن‬ ‫محتوى‬
‫كغم‬ ‫(غم‬-0
)
α
‫(سم‬-0
)
n
n
1
-1m 
θs
‫(سم‬4
‫سم‬-4
)
θr
‫(سم‬4
‫سم‬-4
)
R2
RMSEθ
‫(سم‬4
‫سم‬-4
)
3.20.01310544141554220.48080.13300.999**3.80 × 10-3
511510640541141551160.46970.12210.999**2.50 × 10-3
1031510210544241554140.45750.11600.999**1.10 × 10-3
1521510230544211554310.44840.10990.999**2.40 × 10-3
2031510240542161551240.43080.08830.999**2.00 × 10-3
2511510220541451551460.41970.07800.999**4.30 × 10-3
3051515060544311554320.41190.07110.999**3.70 × 10-3
3340.0225‫د‬0544651554110.40070.06660.999**2.20 × 10-3
3520.02451.36940.26980.37870.05920.999**3.30 × 10-3
**‫مستوى‬ ‫عند‬ ‫معنوية‬1510.