#HTA # Health Conferences# Health Daily Conferences

1. 1
HTαC o n f e r e n c e
Building Trust and Identifying National Barriers
Θ έ σ ε ι ς κ α ι π ρ ο τ ά σ ε ι ς π ο υ κ α τ α τ έ θ η κ α ν
Tρίτη 7 Φεβρουαρίου 2017, Divani Caravel, Αθήνα

2. 2
2ο Συνέδριο Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας
(Health Technology Assessment - HTA)
Οικοδόμηση Εμπιστοσύνης και Προσδιορισμός
των Εθνικών Φραγμών
Θέσεις και προτάσεις που κατατέθηκαν πριν,
κατά τη διάρκεια και μετά το συνέδριο
Δημοσιογραφική επιμέλεια:
Γιώργος Σακκάς
Επιμέλεια έκδοσης:
Ναταλία Τουμπανάκη
Tρίτη 7 Φεβρουαρίου 2017, Divani Caravel, Αθήνα

3. 3
Αξιολόγηση Ιατρικής Τεχνολογίας (ΗΤΑ): Αναζητώντας
ισορροπίες σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον
Σ
ε ένα ιδιαίτερα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον όπου το
ΕΣΥ προσπαθεί να βρει την ισορροπία ανάμεσα στις υψηλές
κοινωνικές απαιτήσεις και τους πενιχρούς πόρους, η έννοια
της ορθής αξιολόγησης φαρμακευτικών σκευασμάτων, υλικών
και υπηρεσιών, ανάγεται πλέον σε προτεραιότητα. Η Ελληνική
Κυβέρνηση, εδώ και αρκετά χρόνια, επιχειρεί να δώσει λύση στο
γρίφο που θα επιτρέψει την κάλυψη της ανελαστικής ζήτησης
για προϊόντα και υπηρεσίες μέσω των δραματικά μειωμένων
προϋπολογισμών για την υγεία. Επιχειρεί να βρει λύση, σε μία
ιδιαίτερα δύσκολη εξίσωση, όπου η βασική παράμετρος της
αξιολόγησης εξακολουθεί να παραμένει ο «άγνωστος Χ».
Με δεδομένο το γεγονός ότι η συνολική δημόσια φαρμακευτική
δαπάνη, παγιδευμένη στις καλένδες της δημοσιονομικής
προσαρμογής, δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 2,5 δισ. ευρώ για
νοσοκομειακά και μη σκευάσματα, αλλά και με τις ανάγκες να
καταγράφονται κατά 1,5 δισ. ευρώ υψηλότερα, η θεσμοθέτηση
ενός συστήματος αξιολόγησης, θεωρείται μια συνθήκη η οποία
θα έπρεπε να έχει ήδη θεσμοθετηθεί και να λειτουργεί. Την ίδια
στιγμή, οι νέες δραστικές οι οποίες εισέρχονται στο σύστημα
αποζημίωσης, ενδέχεται να το επιβαρύνουν με επιπλέον ετήσιο
κόστος άνω των 250 εκατ. ευρώ.
Με βάση τις προηγούμενες διαπιστώσεις, η υιοθέτηση ενός
συστήματος Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (Health Technology
Assessment - ΗΤΑ) θα έπρεπε σήμερα να αποτελεί ήδη γεγονός,
όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, ακόμη
και σε εκείνες στις οποίες εφαρμόστηκαν μνημόνια. Η Ελλάδα, αν
και έχει δεσμευτεί εδώ και χρόνια, δεν έχει ακόμη καταφέρει να
ολοκληρώσει τις απαραίτητες παρεμβάσεις για την ανάπτυξη ενός
τέτοιου συστήματος.
Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, η διεξαγωγή του 2ου Συνεδρίου
Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας (Health Technology
Assessment - HTA) με θέμα: «Οικοδόμηση Εμπιστοσύνης και
Προσδιορισμός των Εθνικών Φραγμών», δεν ήταν μόνο επίκαιρη,
αλλά μία ουσιαστική διαδραστική εκδήλωση με συνολικό
αποτέλεσμα.
Μάλιστα το κεντρικό συμπέρασμα που προκύπτει από το πρόσφατο
συνέδριο, είναι ότι ενώ στην Ελλάδα προσπαθούμε να βρούμε
το βηματισμό μας όσον αφορά στην αξιολόγηση της τεχνολογίας
στην υγεία, η Ευρώπη έχει προχωρήσει πολλά βήματα παραπέρα.
Το σημαντικότερο πλέον είναι η αξιολόγηση των ίδιων των
συστημάτων αξιολόγησης, ένα πεδίο πάνω στο οποίο εργάζεται
εντατικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Βασική παράμετρος είναι η
ανάγκη για συνεργασία των χωρών και η εκμετάλλευση της
συγκέντρωσης των στοιχείων από τα κάθε είδους ηλεκτρονικά
μητρώα των εθνικών συστημάτων υγείας. Έτσι θα καταγραφούν οι
ουσιαστικές ανάγκες, αλλά και τα αποτελέσματα των εφαρμογών
τεχνολογιών υγείας.
Η διαπίστωση αυτή σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, οδηγεί - ή πρέπει
να οδηγήσει τον προβληματισμό- πολύ πιο πέρα από την υπαρκτή
ανησυχία για τα βραχυπρόθεσμου τύπου μέτρα που εξαρτούν
την εισαγωγή της καινοτομίας στη χώρα από το τι έχουν πράξει
για αυτήν άλλες χώρες. Κι αυτό γίνεται ιδιαίτερα κατανοητό από
την ανάλυση του καθηγητή Πάνου Καναβού, PhD, Associate
Professor, Deputy Director, LSE Health, Department of Social
Policy, London School of Economics. Ο έγκριτος καθηγητής
μεταφέρει την απόκλιση των παραμέτρων και των κριτηρίων
που κάθε εθνικό ΗΤΑ λαμβάνει υπόψη και εκφράζει ανησυχία
για ενδεχόμενη αποτυχία στην περίπτωση που η Ελλάδα, ακόμη
και βραχυπρόθεσμα, επιχειρήσει να στηριχθεί σε μια τέτοια
λογική. Η αποτυχία αυτή δεν ταυτίζεται με πολιτική αστοχία, αλλά
μεταφράζεται κατά τον καθηγητή σε σημαντικές καθυστερήσεις
στην εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων στη χώρα μας.

4. 4
Το Συνέδριο ως forum διαλόγου
Ο
ι εργασίες του συνεδρίου έδωσαν το έναυσμα και αποτέλεσαν
την πρόκληση, ώστε κάθε εμπλεκόμενος με τη διαδικασία
εισαγωγής και έγκρισης καινοτομίας στο σύστημα υγείας να
ξεδιπλώσει και να αναπτύξει όχι μόνο τις απόψεις του, αλλά και τις
αναληφθείσες ή προτεινόμενες δράσεις.
Είναι η πρώτη φορά, που από την πλευρά της Πολιτείας, και δη
δια στόματος του Υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού, τίθεται ο
χρονικός ορίζοντας για την υλοποίηση του ΗΤΑ στη χώρα και
συγκεκριμένα μέσα το δεύτερο εξάμηνο του 2017. Για το σκοπό
αυτό ήδη υπάρχει ομάδα εργασίας η οποία ασχολείται με το θέμα
αυτό στο Υπουργείο. Την ίδια στιγμή όμως είναι και η ίδια η Πολιτεία
η οποία μεθοδεύει τη θεσμοθέτηση ενός προσωρινού μέτρου για
την έγκριση νέων καινοτόμων σκευασμάτων που δεν απαντά στο
πρόβλημα: την υποχρεωτική έγκρισή τους από τα συστήματα HTA έξι
διαφορετικών ευρωπαϊκών χωρών.
Παράλληλα στο συνέδριο ανακοινώθηκε και επίσημα πλέον ότι
ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός EunetHTA, αποτελεί συνομιλητή
της Κυβέρνησης, στο εγχείρημα του ΗΤΑ, όπως ανέφερε στην
τοποθέτησή του και ο Διευθυντής του εν λόγω οργανισμού, Wim
Goettsch. Η τοποθέτηση αυτή είναι που ανέδειξε επίσης και την
αλλαγή στο σκεπτικό της Ευρώπης για την αναγκαία από κοινού
αξιολόγηση των ΗΤΑ ανάμεσα στις χώρες τις Ευρώπης.
Επίσης μέσα από τη συμμετοχή των εκπροσώπων των βασικών
πολιτειακών φορέων του χώρου της Υγείας και ιδιαίτερα του
ΕΟΠΥΥ, του ΕΟΦ και του ΙΦΕΤ, δόθηκε ξεκάθαρα το πλαίσιο που
θα πρέπει ένας τέτοιος οργανισμός να λειτουργήσει, στη βάση
της διεπιστημονικότητας και της ανεξαρτησίας, αποτελώντας μια
ισχυρή γνωμοδοτική αρχή πάνω στην οποία θα στηρίζονται οι
πολιτικές αποφάσεις που θα έχουν και τον τελικό λόγο.
Η παρουσία των εκπροσώπων της βιομηχανίας φαρμάκου,
επισφράγισε τη διάθεση και την ανάγκη για συνεργασία, σε
συνδυασμό με το κύριο αίτημά της για την ταχύτερη εφαρμογή του
συστήματος, μέσα και από την εμπειρία που έχει αποκομίσει στον
τομέα αυτό από άλλες χώρες. Επίσης οι εκπρόσωποι του κλάδου
σημείωσαν και την ιδιαιτερότητα της ελληνικής πραγματικότητας, η
οποία θα πρέπει να αποτελέσει βασική παράμετρο στη διαδικασία
αξιολόγησης της καινοτομίας από ένα εγχώριο φορέα, ο οποίος
θα συνδυάζει τη δική του δραστηριότητα με την αντίστοιχη ενός
συστήματος το οποίο προϋπάρχει ήδη σε κάποιο άλλο κράτος.
Την ίδια στιγμή η επιστημονική κοινότητα εμφανίζεται έτοιμη να
παρέχει όλη τη γνώση που έχει αποκομίσει μέσω των διαχρονικών
μελετών και αναλύσεών της με βάση τα διεθνή δεδομένα. Μάλιστα
η επιστήμη μπορεί να αποτελέσει και τη σταθερή αξία στο δύσκολο
συνδυασμό της οικονομικής με την κλινική αξιολόγηση, την οποία
επιβάλλεται να φέρει εις πέρας το ΗΤΑ. Εξάλλου η επιστήμονες
διαφορετικών ειδικοτήτων είναι εκείνοι που μπορούν να μελετήσουν
και να εξάγουν ορθά συμπεράσματα από την τεράστια δεξαμενή των
μητρώων που αφορούν σε θεραπευτικές επιλογές, αριθμό ασθενών
και τη διαδικασία συνταγογράφησης.
Τα μητρώα και γενικότερα η συλλογή δεδομένων, μια διαδικασία
που είναι πλέον εφικτή στην Ελλάδα, μέσω της ηλεκτρονικοποίησης
βασικών υπηρεσιών στο σύστημα υγείας, αποτελούν κεντρικό
πυλώνα στην ανάπτυξη του ΗΤΑ. Καίρια ήταν η παρέμβαση στο
συνέδριο της κυρίας Entela Xoxi, υπεύθυνης registries του Ιταλικού
Οργανισμού Φαρμάκων (AIFA) μέχρι το τέλος του 2016, η οποία
ανέλυσε και το αποτελεσματικό μοντέλο αξιοποίησης των registries
στην Ιταλία, αλλά επίσης και τις τεράστιες προοπτικές από τη
διακρατική εκμετάλλευση των στοιχείων.
Μια ιδιαίτερης σημασίας θεματική αποτέλεσε στο συνέδριο η
διαδικασία της διαπραγμάτευσης, διαδικασία άμεσα συνδεδεμένη
με την αξιολόγηση της καινοτομίας και του ΗΤΑ. Η λειτουργία των
Επιτροπής Διαπραγμάτευσης ανάμεσα στους παρόχους υπηρεσιών
και αγαθών υγείας, αποτέλεσε και ένα πεδίο έντονου διαλόγου.
Αξίζει τέλος να επισημανθεί, ότι συνολικά ο διάλογος που
αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου, είχε ως επίκεντρο τον
έλληνα ασθενή και τις ανάγκες της κοινωνίας. Εξάλλου η τάση
όλων των συστημάτων υγείας είναι και μετεξελιχθούν σε απόλυτα
ασθενοκεντρικά συστήματα. Σε ένα τέτοιο σύστημα η συμμετοχή
των ασθενών, των ληπτών της τεχνολογίας υγείας, θεωρείται
δεδομένη και όπως τονίστηκε από την εκπροσώπηση της κοινότητας
των ασθενών στο συνέδριο, σε όλες τις χώρες οι ασθενείς έχουν
δυναμικό λόγο και παρέμβαση.

5. 5
Τ
ην πεποίθησή του ότι στις αρχές του δευτέρου εξαμήνου
του 2017, η Ελλάδα θα είναι σε θέση να αξιολογεί μέσα
από το δικό της σύστημα HTA τα νέα επιστημονικά
επιτεύγματα στο χώρο της υγείας και δη τα νέα καινοτόμα
φάρμακα, επεσήμανε στο μήνυμα που απηύθυνε στην έναρξη
του 2ου Συνεδρίου Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας (Health
Technology Assessment - HTA) με θέμα: «Οικοδόμηση
Εμπιστοσύνης και Προσδιορισμός των Εθνικών Φραγμών»
ο Υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός. Ο Υπουργός επεσήμανε
την ανάγκη να παρέχονται απρόσκοπτα τα νέα φάρμακα στους
ασθενείς που τα έχουν ανάγκη, αλλά ευθέως τόνισε ότι η τιμή
αποτελεί «εμπόδιο» στην κάλυψη της ανάγκης αυτής, ένα
εμπόδιο το οποίο δεν αφορά μόνο το ελληνικό σύστημα υγείας.
Παράλληλα παρέθεσε τους τρεις βασικούς άξονες πάνω στους
οποίους κινούνται οι πρωτοβουλίες της Πολιτείας όσον αφορά
το θέμα της καινοτομίας και της πρόσβασης των ελλήνων
ασθενών σε αυτή. Κύριο άξονα αποτελεί η διευρωπαϊκή
συνεργασία μέσα από την ανάπτυξη του δικτύου EUnetHTA.
Ακολουθεί το μήνυμα του Υπουργού Υγείας, κ. Ανδρέα Ξανθού:
«Η δυνατότητα πρόσβασης των ασθενών σε πραγματικά
καινοτόμα φάρμακα με τεκμηριωμένο κλινικό όφελος και θετική
επίδραση στην εξέλιξη της νόσου και την ποιότητα ζωής, είναι
κρίσιμη πολιτική προτεραιότητα»
> Ανδρέας Ξανθός, Υπουργός Υγείας Στη χώρα μας η «υγειονομική φτώχεια» συνιστά ένα νέο
κοινωνικό φαινόμενο, παράγωγο της κρίσης και απότοκο
της νεοφιλελεύθερης λογικής που δίνει προτεραιότητα
στην περιστολή του Κοινωνικού Κράτους για την επίτευξη
της δημοσιονομικής σταθερότητας και της οικονομικής
ανάκαμψης. Οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα
δεν διασφάλισαν ούτε την καθολική και ισότιμη πρόσβαση στο
φάρμακο ούτε τη βιωσιμότητα του δημοσίου Συστήματος Υγείας.
Στόχος μας είναι η χάραξη μιας νέας εθνικής φαρμακευτικής
πολιτικής, ενός νέου ισχυρού κοινωνικού συμβολαίου ανάμεσα
στην Πολιτεία, στην κοινωνία και στους φορείς της αγοράς
φαρμάκου.
Το φάρμακο είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος όπου η οικονομία της
αγοράς έχει αποδείξει ότι αδυνατεί να λειτουργήσει με όρους
ευρύτερου κοινωνικού συμφέροντος. Η επιστημονική έρευνα
– πού συχνά στηρίζεται σε δημόσιους πόρους – παράγει
φαρμακευτική και βιοτεχνολογική καινοτομία που μπορεί να
συμβάλλει στην ανακούφιση των ασθενών και να επηρεάσει την
πρόγνωση ή ακόμα και να θεραπεύσει σοβαρά και απειλητικά
για τη ζωή νοσήματα, αλλά η πρόσβαση των ανθρώπων σε
αυτά, ακόμα και σε αναπτυγμένες χώρες, δεν είναι αυτονόητη
ούτε δεδομένη. Ζητούμενο για εμάς είναι η οικοδόμηση
δίκαιων, βιώσιμων, χωρίς αποκλεισμούς και αποτελεσματικών
Συστημάτων Δημόσιας Υγείας, τα οποία θα αξιοποιούν
γρήγορα την φαρμακευτική καινοτομία προς όφελος των
ασθενών.
Η φαρμακευτική βιομηχανία της ΕΕ είναι από τις πλέον
ανταγωνιστικές βιομηχανίες στην Ευρώπη κι ωστόσο αυτό
που καταγράφεται επίσημα τις τελευταίες δεκαετίες είναι ότι
οι τιμές των νέων φαρμάκων αυξήθηκαν σε τέτοιο βαθμό που
είναι οικονομικά απρόσιτα για πολλούς ευρωπαίους πολίτες.
Χρειάζεται – στο μέτρο αυτό – να προωθηθεί μία ΕΑ με
γνώμονα τις ανάγκες των ασθενών και τη διαφάνεια αναφορικά
με το κόστος (συμπεριλαμβανομένων και των κλινικών
δοκιμών), η οποία θα προάγει παράλληλα την κοινωνική ευθύνη
στον φαρμακευτικό τομέα και θα συμβάλλει στον καθορισμό της
δίκαιης τιμής. Είναι κοινός τόπος ότι τα περισσότερα φάρμακα
δεν αποτελούν παραδείγματα γνήσιας καινοτομίας, αλλά είναι
συχνά προϊόντα που ακολουθούν το πρότυπο ήδη καθιερωμένου
προϊόντος ή έχουν υποβληθεί σε μικρο-τροποποιήσεις, η δε
έγκρισή τους χορηγείται κυρίως μέσω συμπληρωματικών
επεκτάσεων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Ανδρέας Ξανθός

6. 6
Η δυνατότητα πρόσβασης των ασθενών σε πραγματικά καινοτόμα
φάρμακα με τεκμηριωμένο κλινικό όφελος και θετική επίδραση
στην εξέλιξη της νόσου και την ποιότητα ζωής, είναι κρίσιμη
πολιτική προτεραιότητα, η οποία προϋποθέτει την ανάληψη
πρωτοβουλιών σε τρία επίπεδα:
1. Τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου
και αξιόπιστου εθνικού συστήματος Αξιολόγησης της
Τεχνολογίας Υγείας, στο πλαίσιο του οποίου θα είναι δυνατή
η αξιολόγηση των φαρμάκων προστιθεμένης αξίας σε
σύγκριση με τη βέλτιστη διαθέσιμη εναλλακτική, ενώ θα
λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο καινοτομίας και η ανάλυση
κόστους-οφέλους σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Βρισκόμαστε στη διαδικασία επεξεργασίας ενός μεταβατικού
σταδίου, το οποίο ελπίζουμε να θέσουμε σε εφαρμογή μέσα
στο πρώτο τρίμηνο του έτους και παράλληλα προχωρούμε τον
σχεδιασμό για τη δημιουργία του ανεξάρτητου οργανισμού
ΗΤΑ, ο οποίος ελπίζουμε να έχει ολοκληρωθεί μέχρι
τις αρχές του δευτέρου εξαμήνου του 2017. Θεωρούμε
πως οι προσπάθειες αυτές δεν θα έχουν πιθανότητες
επιβίωσης χωρίς τον ενεργό ρόλο και τη συνεργασία τόσο
της φαρμακοβιομηχανίας όσο και των ίδιων των ασθενών
και επομένως η συνέργειά τους είναι κεντρικό στοιχείο των
σχεδιασμών μας.
Ανάληψη πρωτοβουλιών σε τρία επίπεδα
2. Στην εμβάθυνση της διευρωπαϊκής συνεργασίας,
η οποία συνοψίζεται στην ανάπτυξη του δικτύου
EUnetHTA, μια πρωτοβουλία που ήδη έχει αρχίσει να
παράγει αποτελέσματα και την οποία υποστηρίζουμε
ανεπιφύλακτα, και
3. Στη διακρατική συνεργασία στο θέμα της αξιολόγησης
τεχνολογιών υγείας (ΗΤΑ). Η διοργάνωση από το
Υπουργείο Υγείας τον περασμένο Ιούλιο της Υψηλού
Επιπέδου Συνάντησης της Αθήνας με τη συμμετοχή
υπουργών και στελεχών των Υπουργείων Υγείας των
κρατών του Ευρωπαϊκού Νότου, αλλά και η συμμετοχή
της χώρας μας στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει
η Πορτογαλία για τη δημιουργία μιας Ομάδας Υψηλού
Επιπέδου για θέματα αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης
της φαρμακευτικής καινοτομίας, είναι ενδεικτικά.
«Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε και θεωρούμε πως
με την ώριμη και ειλικρινή συνεργασία όλων των μερών
της αλυσίδας του φαρμάκου θα τα καταφέρουμε» τόνισε ο
υπουργός.

7. 7
«Εργαζόμαστε πάνω σε μια συμφωνία ανταλλαγής
πληροφοριών μεταξύ EUNetΗΤA και EMA. Με αυτό τον τρόπο
θα μπορούμε να έχουμε μια τελική έκθεση, η οποία θα είναι
διαφανής, και διαθέσιμη μία ημέρα μετά την τελική απόφαση
από την Επιτροπή»
Ο
ι ευρωπαϊκές χώρες έχοντας ήδη εφαρμόσει ΗΤΑ εδώ και
χρόνια και διαπιστώνοντας κατά την ωρίμανση αυτών των
συστημάτων τις νέες προκλήσεις που έχουν δημιουργηθεί,
έχουν περάσει πλέον σε ένα νέο επίπεδο αναζητήσεων με στόχο
τη βελτίωση της λειτουργίας τους, επιδιώκοντας τη διακρατική
συνεργασία. Υπό αυτό το πρίσμα, η Ελλάδα μπορεί να ευνοηθεί
από την νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα, υιοθετώντας κάποιες
συγκεκριμένες νόρμες κατά την οργάνωση του δικού της ΗΤΑ,
οι οποίες έχουν προκύψει από τη μελέτη των υπαρχόντων
συστημάτων. Μάλιστα για το λόγο αυτό, η χώρα συμμετέχει
μέσω των κεντρικών δημοσίων φορέων υγείας, στο Ευρωπαϊκό
Δίκτυο Αξιολόγησης της Καινοτομίας (European network for HTA
[EUnetHTA]).
Το EUnetHTA, ξεκίνησε να λειτουργεί το 2006 και είχε ως στόχο να
προωθήσει την αποτελεσματική χρήση των πόρων και να ενισχύσει
τη σχέση ανάμεσα στους διαφόρους οργανισμούς Αξιολόγησης της
Καινοτομίας και στους θεσμούς που διαμορφώνουν την πολιτική,
αλλά και να στηρίξει τις χώρες εκείνες που έχουν περιορισμένη
εμπειρία στην Αξιολόγηση της Καινοτομίας. Οι στρατηγικοί στόχοι
του δικτύου EUnetHTA ήταν να ελαχιστοποιηθεί το γεγονός της
επανάληψης της ίδιας προσπάθειας από διαφορετικές χώρες
ή ομάδες εργασίας (duplication of effort) και να προωθηθεί η
αποτελεσματική και αποδοτική χρήση των πόρων.
Στο πλαίσιο της EUnetHTA αναπτύσσεται μάλιστα και το
πρόγραμμα Joint Action 3 (2016-2020), το οποίο αποτελεί μία
Wim Goettsch, Γενικός Διευθυντής EunetHTA
δράση του 3ου Ευρωπαϊκού Προγράμματος για την Υγεία 2014-
2020 και στο οποίο συμμετέχουν 80 διαφορετικοί οργανισμοί
υγείας από 28 χώρες. Από την Ελλάδα οι εκπρόσωποι του
Υπουργείου Υγείας είναι οι εξής: ΕΟΠΥΥ, ΕΟΦ, ΕΚΑΠΤΥ, ΙΦΕΤ και
Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο.
Η Ελληνική Κυβέρνηση, έχει ήδη ξεκινήσει να συνεργάζεται με
το δίκτυο EUnetHTA και με αφορμή το συνέδριο, βρέθηκε στη
χώρα μας o Γενικός Διευθυντής της EUnetHTA, Wim Goettsch, ο
οποίος και συναντήθηκε με τον Υπουργό Υγείας, επιβεβαιώνοντας
την πρόθεση της Κυβέρνησης για την όσο το δυνατό ταχύτερη
ολοκλήρωση της διαδικασίας εφαρμογής συστήματος ΗΤΑ με
βασικό αρωγό το ευρωπαϊκό δίκτυο. Η ομιλία του κ. Goettsch
καθώς και η συμμετοχή του στο διάλογο κατά τη διάρκεια του
συνεδρίου, αποτέλεσαν τη σημαντική υπεραξία των εργασιών του,
καθώς έδωσε τον τόνο για το που θα πρέπει πλέον να κινηθούμε
όχι μόνο σε επίπεδο σχεδιασμού αλλά σε επίπεδο δράσεων.
Ο κ. Goettsch, από την έναρξη της ομιλίας του, δήλωσε ιδιαίτερα
ικανοποιημένος από τη δέσμευση εκ μέρους του Υπουργού
για την προώθηση της συνεργασίας και την αξιοποίηση των
αποτελεσμάτων που πρoάγει η EUnetA, ώστε αυτά να συνδυαστούν
με τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Σημείωσε ότι πολλές χώρες σε
όλη την Ευρώπη, προβληματίζονται με την ιδέα του πως να
χρησιμοποιήσουν το HTA. Υπάρχουν χώρες με μακρά εμπειρία και η
δυναμική αυτή θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί
Σύμφωνα με τον κ. Goettsch, το HTA είναι ένα σημαντικό εργαλείο
για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν στην κατανομή των πόρων
στην υγεία και οι λόγοι που έως και επιβάλλουν τη συνεργασία
κάτω από την ομπρέλα της EUnetHTA συνοψίζονται στα εξής:
• Υποστήριξη της ανάπτυξης των εθνικών δραστηριοτήτων και
αξιοποίηση της εμπειρίας των ευρωπαϊκών διαδικασιών και
προϊόντων
• Μείωση της επικάλυψης σε ότι αφορά
την επανάληψη των ίδιων εκτιμήσεων ΗΤΑ και άρα αύξηση της
αποτελεσματικότητας των εθνικών διαδικασιών
• Η συνεργασία αφορά μόνο την αξιολόγηση (συνεργασία σε
τεχνικό επίπεδο), ενώ η εκτίμηση κόστους και η αποζημίωση είναι
αποκλειστικά εθνικές αρμοδιότητες την κάθε χώρας.
Ως εκ τούτου, θα πρέπει να επικεντρωθούμε, είπε, στη «σχετική
αποτελεσματικότητα», την οποία ανέλυσε στη συνέχεια, επειδή αυτό
το κομμάτι φαίνεται να έχει αρκετές ομοιότητες στην Ευρώπη και ως
Wim Goettsch

8. 8
Ε
ίναι δεδομένο, είπε ο κ. Goettsch ότι υπάρχει μια κεντρική
ευρωπαϊκή διαδικασία για την Άδεια Κυκλοφορίας των
Προϊόντων, η οποία βασίζεται σε μια αξιολόγηση οφέλους-
ρίσκου. Ακολούθως προκύπτει γνωμοδότηση από την Επιτροπή
Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού
Οργανισμού Φαρμάκων, η οποία είναι αρμόδια για τα σκευάσματα
που αφορούν στον άνθρωπο και επί της ουσίας αποφασίζει για
την έγκριση της Άδειας Κυκλοφορίας. Στη συνέχεια υπάρχει το
εθνικό σύστημα τιμολόγησης, που είθισται να έχει δομηθεί πάνω
στις αξιολογήσεις, οι οποίες ως επί το πλείστον εκπορεύονται από
τις συστάσεις ενός οργανισμού HTA.
Μερικές φορές η τελική απόφαση, εξαρτάται από το πώς
είναι οργανωμένο το σύστημα σε μεμονωμένες χώρες. Και
αυτό το HTA ως επί το πλείστον αφορά στο κλινικό μέρος
της αξιολόγησης, το οποίο ονομάζουμε «Αξιολόγηση της
Σχετικής Αποτελεσματικότητας» (REA= Relative Effectiveness
Assessment) καθώς και σε άλλα μέρη, όπως η σχέση κόστους-
αποτελεσματικότητας, η οποία, επίσης, είναι πολύ σημαντική και
οδηγεί σε μια απόφαση για την αποζημίωση - μερικές φορές
ακόμα και στην επανεξέταση της διαπραγμάτευσης για την τιμή-
και εν τέλει στην καταγραφή της συνταγογραφικής συμπεριφοράς.
Σχετικά με τη διαδικασία RΕΑ, o κ. Goettsch ανέφερε ότι
σε μια μελέτη που έγινε από τη EUnetHTA, συγκρίθηκαν 29
δικαιοδοσίες και βρέθηκε ότι σχεδόν κάθε χώρα έχει REA ως
σημείο εκκίνησης. Έτσι, μετά την άδεια κυκλοφορίας κάθε χώρα
κάνει κλινική αξιολόγηση, προκειμένου να στηρίξει τη λήψη
των αποφάσεων που λαμβάνει για προϊόντα και υπηρεσίες.
Διαπιστώθηκε δε ότι η διαδικασία συνήθως ακολουθεί τις
κατευθυντήριες γραμμές της διαφάνειας και πρέπει να έχει
ολοκληρωθεί σε ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα
(90-180 ημέρες), εάν συμπεριλάβουμε και τις διαπραγματεύσεις
για τις τιμές.
Αξιολόγηση της Σχετικής Αποτελεσματικότητας» (REA= Relative Effectiveness Assessment
European network for Health Technology Assessment | JA3 2016-2020 | www.eunethta.eu
4
Market Access to Medicines in Europe
Αποδείχτηκε επίσης ότι τόσο οι διαδικασίες όσο και η μεθοδολογία
είναι παρόμοιες σε όλες τις χώρες, παρά το γεγονός ότι λόγω
διαφορετικής ορολογίας έδειχναν αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους.
Έτσι πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι κάποιες φορές ενώ φαίνεται ότι
πρόκειται για διαφορετικές διαδικασίες σε γενικές γραμμές αυτές οι
κλινικές εκτιμήσεις είναι παρόμοιες.
Αξίζει στο σημείο αυτό να παραθέσουμε ακριβώς την ομιλία του
γενικού διευθυντή της EUnetHTA:
Στην EUnetΗΤA αποφασίσαμε να εστιάσουμε αρχικά στα φαρμακευτικά
προϊόντα γιατί αποτελούν ένα καλό σημείο εκκίνησης. Για εμάς
υπάρχουν 4 Αρχές οι οποίες είναι πολύ σημαντικές:
1. Ποιότητα: θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις υπάρχουσες
κατευθυντήριες οδηγίες, δηλαδή το υπάρχον μοντέλο για να
κάνουμε τις αξιολογήσεις
2. Συνέπεια: πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι διαδικασίες μας είναι
συνεπείς. Έτσι, ό, τι κάνουμε με μια αξιολόγηση, οι ίδιοι κανόνες
θα πρέπει να ισχύουν και σε όλες τις αξιολογήσεις. Κατά τον ίδιο
τρόπο, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε τη συνοχή και στη λήψη
αποφάσεων και να παράσχουμε υποστήριξη στη διαδικασία των
διαπραγματεύσεων των τιμών.
3. Αμεσότητα: Αυτό που είδαμε στην αξιολόγηση των νέων φαρμάκων
για την ηπατίτιδα C είναι ότι υπήρχε μεγάλη καθυστέρηση στην
Ευρώπη. Για ορισμένες χώρες χρειάστηκαν περισσότερο από
2 χρόνια για να πάρουν πραγματικά μια απόφαση σχετικά με
αυτά τα φάρμακα. Έτσι, αν έχουμε μια κοινή διαδικασία θα
μπορούσαμε να κάνουμε πραγματικά τη διαδικασία ταχύτερη και,
στη συνέχεια, θα μπορούσαμε να έχουμε νωρίτερα πρόσβαση εάν
υπάρχει αποδεδειγμένη προστιθέμενη αξία, και φυσικά αξία για τα
χρήματα που θα πληρώσει ο ασφαλιστικός φορέας. Αντίστοιχα, θα
μπορέσουμε να παίρνουμε μια έγκαιρη απόφαση αν δεν υπάρχει
προστιθέμενη αξία.
4. Απόδοση: αποδοτική συνεργασία και μείωση των επαναλήψεων.

9. 9
Ποιότητα: Στην EUnetA έχουμε δημιουργήσει μεθοδολογικές
(κλινικές) κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρμογή των
αξιολογήσεων. Για παράδειγμα, πώς επιλέγουμε το δείκτη
σύγκρισης; Τι είδους παραμέτρους θα χρησιμοποιήσουμε; Ποιες
παραμέτρους υποκατάστασης; Πώς σκοπεύουμε να συγκρίνουμε; Θα
χρησιμοποιήσουμε μόνο άμεση σύγκριση ή και έμμεσες συγκρίσεις,
οι οποίες ενδέχεται να χρειαστούν μερικές φορές, επειδή δεν
έχουμε πάντα ενεργές Κλινικές Έρευνες για να κάνουμε συγκρίσεις;
Θα λάβουμε υπόψη μας και την ποιότητα της ζωής, αν πρόκειται
για την αξιολόγηση της ποιότητας της ζωής, και πώς θα το κάνουμε
αυτό;
Το βασικό μοντέλο ΗΤΑ είναι πάντα η οδός δημοσιοποίησης
αποτελεσμάτων. Αυτό το μοντέλο βασίζεται σε εννέα (9) τομείς,
που περιγράφουν διαφορετικά μέρη του HTA. Μπορεί κάποιος να
υιοθετήσει μόνο ένα μέρος, το οποίο είναι το κλινικό μέρος, έτσι
ώστε να ακολουθήσει μια ταχύτερη διαδικασία. Αυτό ονομάζεται:
ταχεία σχετική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας (Rapid relative
effectiveness assessment).
Συνέπεια: Είναι σημαντικό, αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε αυτό
το μοντέλο για να κάνουμε κοινές εκτιμήσεις, να είμαστε βέβαιοι ότι
όλα τα στοιχεία που βρίσκονται στην κοινή αξιολόγηση ταιριάζουν
και μπορούν να βοηθήσουν τις εθνικές πολιτικές. Έτσι, αυτό που
κάναμε ήταν μια μελέτη, δηλαδή μια κοινή αξιολόγηση για ένα
συγκεκριμένο φάρμακο, για τον καρκίνο των νεφρικών κυττάρων
και στη συνέχεια τη συγκρίναμε με τις εθνικές αξιολογήσεις και
ελέγξαμε όλες τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες σε εθνικό
επίπεδο. Δείξαμε ότι η κοινή αξιολόγηση στην πραγματικότητα
κάλυψε όλες τις παραμέτρους της εθνικής αξιολόγησης. Έτσι
καταλήξαμε ότι οι κοινές αξιολογήσεις θα οδηγήσουν σε
μεγαλύτερη συνοχή της κλινικής αποτελεσματικότητας.
Παραδείγματα για την εφαρμογή των αξιολογήσεων
European network for Health Technology Assessment | JA3 2016-2020 | www.eunethta.eu
17
Project Coordinator:
Dutch National Health Care
Institute (ZIN)
EUnetHTA JA3 Participants
80 partners consisting of
national, regional and non-
for-profit agencies that
produce or contribute to
HTA
Αμεσότητα: Αν κάνουμε κοινές αξιολογήσεις, τα αποτελέσματα θα
πρέπει να τα έχουμε από πολύ νωρίς, εγκαίρως, αλλιώς δεν έχει
νόημα να βασιστεί σε αυτά μια εθνική αξιολόγηση. Έτσι, έχουμε
ως στόχο να προχωρήσουμε σε μια διαδικασία παράλληλη με τη
διαδικασία του ΕΜΑ, η οποία προβλέπει γνωμοδότηση της επιτροπής
CHMP, και στη συνέχεια χρειάζονται 80-90 ημέρες για να πάρει η
Επιτροπή μια επίσημη απόφαση. Από την πλευρά μας, προβλέπεται
μια διερευνητική περίοδος έως τη γνωμοδότηση της CHMP, και
στη συνέχεια να παίρνουμε τις πληροφορίες από τη γνωμοδότηση
της CHMP. Αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε πάνω σε μια συμφωνία
ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ EUNetΗΤA και EMA. Με αυτό
τον τρόπο θα μπορούμε να έχουμε μια τελική έκθεση, η οποία θα
είναι διαφανής, και θα είναι διαθέσιμη μία ημέρα μετά την τελική
απόφαση από την Επιτροπή. Υπό αυτή την έννοια μπορούμε να
προσφέρουμε κάτι το οποίο θα είναι διαθέσιμο πολύ γρήγορα και θα
μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε πολύ νωρίς σε εθνικό επίπεδο.
Αποτελεσματικότητα: Τι είδους μοντέλο θα χρησιμοποιήσουμε αν
θέλουμε να κάνουμε κοινές αξιολογήσεις; Στην πραγματικότητα είναι
ένα παρόμοιο μοντέλο με αυτό του EMA, στο οποίο προβλέπεται
από δύο υπηρεσίες να συντάξουν από κοινού την έκθεση. Η έκθεση
αυτή αποτελεί την 1η έκδοση, η οποία στη συνέχεια θα πάει σε
μια ομάδα αναθεωρητών από άλλους φορείς, ενώ μερικές φορές
ζητείται η συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από την υγεία. Στη συνέχεια
θα αποσταλεί στον κάτοχο της άδειας κυκλοφορίας. Είναι σημαντικό
να τονίσουμε ότι υπάρχει στενή συνεργασία με τις φαρμακευτικές
εταιρίες. Έτσι, η διαδικασία προσομοιάζει στις εθνικές διαδικασίες.
Και από την εμπειρία μας έχουμε δει ότι οι περισσότερες
φαρμακευτικές εταιρείες θέλουν να εμπλακούν σε αυτό το μοντέλο
ευρωπαϊκών διαδικασιών υποβολής για έγκριση των φαρμάκων
τους. Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι ορισμένες εταιρείες
χρησιμοποιούν στην πραγματικότητα το βασικό μοντέλο HTA για τη
σύνταξη του φακέλου τους παγκόσμια.

10. 10
Ποιος όμως θα συντονίζει αυτή τη διαδικασία;
Φυσικά η EUnetA, η οποία λειτουργεί για πολύ μεγάλο χρονικό
διάστημα. Το πρώτο έργο ξεκίνησε το 2006 και από το 2010
υπάρχουν κοινές δράσεις οι οποίες όλες χρηματοδοτούνται από
την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του προγράμματος Joint Action 3
που αποτελεί και την τρίτη φάση ενός ευρύτερου προγράμματος.
Μάλιστα, στη φάση 2 (Joint Action 2), είχαμε 6 αξιολογήσεις
φαρμακευτικών προϊόντων και αντίστοιχες για ιατροτεχονολογικό
εξοπλισμό
H φάση 3 (Joint Action 3), αποτελεί πλέον μία στάνταρτ
διαδικασία. Σε αυτή τη φάση σχεδιάζουμε να κάνουμε 40 κοινές
αξιολογήσεις για φαρμακευτικά προϊόντα και 40 αξιολογήσεις για
ιατροτεχνολογικά προϊόντα – αυτό δείχνει και τη δυναμική που
έχουμε σε επίπεδο παραγωγής κοινών αξιολογήσεων.
Ο στόχος της JA3 είναι να οικοδομήσουμε ένα βιώσιμο μοντέλο
για την επιστημονική και τεχνική συνεργασία στον τομέα του HTA
στην Ευρώπη. Και σε αυτό έχουμε και την υψηλή δέσμευση της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία ήταν πολύ σαφής, καθώς δεν θα
υπάρξουν άλλες κοινές δράσεις μετά από αυτήν. Έτσι, θα πρέπει
να δημιουργήσουμε ένα δομικό σύστημα και η Επιτροπή στην
πραγματικότητα εργάζεται πάνω σε αυτό, και προσπαθεί να βρει
ποια θα είναι η νομοθεσία ώστε να υπάρχει ένα διαθρωτικό δίκτυο
το οποίο θα βασίζεται στην EUnetΗΤA.

11. 11
Σε καθυστερήσεις εισαγωγής καινοτόμων φαρμάκων οδηγεί
η προϋπόθεση της έγκρισης ενός καινοτόμου φαρμάκου από
έξι χώρες με ΗΤΑ
Η
αναγκαιότητα της σύγκλισης σε ένα κοινώς αποδεκτό
τρόπο λειτουργίας των HTA το οποίο φυσικά και θα
θέτει επιμέρους παραμέτρους από τις ιδιαιτερότητες
του εκάστοτε εθνικού συστήματος υγείας, εκμαιεύεται και από
πρόσφατη ανάλυση του καθηγητή κ. Πάνου Καναβού, PhD,
Associate Professor, Deputy Director, LSE Health, Department
of Social Policy, London School of Economics. Ο κ. Καναβός,
με αφορμή το σκεπτικό της Κυβέρνησης για την θέσπιση ενός
«προσωρινού» μέτρου εισαγωγής νέων καινοτόμων φαρμάκων
που θα λαμβάνει ως κριτήριο την προϋπάρχουσα έγκρισή των
φαρμάκων αυτών μέσω διαδικασίας ΗΤΑ σε άλλα Ευρωπαϊκά
Κράτη, και κατόπιν σχετικής ερώτησης του ΣΦΕΕ, προχώρησε
στην καταγραφή των προβλημάτων μιας τέτοιας κίνησης.
Σημειώνεται ότι ο κ. Καναβός έχει λειτουργήσει ατύπως
συμβουλευτικά στην προσπάθεια της Κυβέρνησης για την από
κοινού διαπραγμάτευση των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου με τις
φαρμακευτικές εταιρείες.
Ο κ. Καναβός αναφέρει ότι απαιτούνται διευκρινίσεις από πλευράς
της κυβέρνησης για να υλοποιηθεί το κριτήριο HTA σωστά,
αποφεύγοντας έτσι τυχόν σφάλματα.
Κατ αρχήν η Κυβέρνηση θέτει ως κριτήριο τη θετική απόφαση
για ένα φάρμακο από κάποιο ΗΤΑ σύστημα άλλης χώρας.
Υποθέτουμε όμως ότι ένα φάρμακο χαρακτηρίζεται/αξιολογείται
θετικά τόσο όταν η χρήση του συνιστάται πλήρως ή συνιστάται
με περιορισμούς – είτε οικονομικούς ή κλινικούς. Η εν λόγω
παραδοχή υιοθετήθηκε βάσει του μικρού αριθμού φαρμάκων με
πλήρη θετική σύσταση που κυκλοφορούν ήδη στη χώρα καθώς
και των διαφορών στον ορισμό μία περιορισμένης απόφασης σε
επίπεδο χωρών.
Ωστόσο, υπάρχουν πολυάριθμες υποθέσεις φαρμάκων τα οποία
φορείς ΗΤΑ απέρριψαν λόγω της αδύναμης σχέσης κόστους-
αποτελεσματικότητας, τα οποία όμως καλύπτονται στη συνέχεια
λόγω του ότι εναλλακτικές συμφωνίες χρηματοδότησης ή
ειδικοί προϋπολογισμοί έχουν δημιουργηθεί ή λόγω ύπαρξης
σύμβασης επιμερισμού κινδύνου. Μπορεί επίσης να ισχύει ότι
η χρηματοδότηση είναι διαθέσιμη μόνο για ένα υποσύνολο των
επιλέξιμων πληθυσμών ωστόσο όμως, αυτό αναφέρεται κατά το
χρόνο που υποβάλλονται προτάσεις χρηματοδότησης. Επομένως,
απαιτείται πολύ περισσότερη διασαφήνιση για το εν λόγω κριτήριο.
Δεύτερον, είναι πιο πιθανό μία συγκεκριμένη τεχνολογία να
λάβει εξ ολοκλήρου αντίθετες συστάσεις από διαφορετικούς
Πάνος Καναβός, PhD, Associate Professor, Deputy Director, LSE Health, Department of Social Policy,
London School of Economics
φορείς HTA, έτσι ώστε σε ένα περιβάλλον να είναι αποδεκτή,
σε άλλο να είναι αποδεκτή με περιορισμούς ενώ σε ένα τρίτο,
να απορριφθεί. Η διαβουλευτική διαδικασία που ακολουθείται σε
διάφορες χώρες καθώς και οι μεθοδολογίες που ακολουθούνται
σε κάθε περιβάλλον, σε συνδυασμό με τις εθνικές προτεραιότητες
και πρόσθετα κριτήρια που μπορεί να είναι συγκεκριμένα για μία
συγκεκριμένη χώρα, σημαίνει ότι θα είναι πολύ δύσκολο να έχει
νόημα η αντίθεση και συχνά η αντιπαράθεση με αποφάσεις, εκτός
εάν κάποιος διαθέτει το πλήρες εύρος των πληροφοριών που
οδήγησαν σε αυτές.
Τρίτον, οι χώρες των οποίων τα συστήματα ΗΤΑ αναμένεται να
επιδράσουν καίρια στην εισαγωγή νέων φαρμάκων στη χώρα
μας, δηλαδή Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία,
Σουηδία και Ισπανία, έχουν θεσπίσει πολύ διαφορετικές
διαδικασίες και υπάρχουν σημαντικές ανομοιότητες στον
τρόπο που εφαρμόζουν τον μηχανισμό HTA. Αυτό μπορεί
να έχει επίπτωση στη διαθεσιμότητα των πληροφοριών και
στο βαθμό στον οποίο υπάρχουν δημοσιευμένες συστάσεις
που χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της διαμόρφωσης
της πολιτικής μίας χώρας έναντι ορισμένων δημοσιευμένων
αξιολογήσεων, τις οποίες κανένας δεν λαμβάνει υπ’ όψιν.
Δύο παραδείγματα αποτελούν η Ισπανία και η Ιταλία, όπου οι
διαδικασίες των μηχανισμών HTA δεν υλοποιούνται με συνέπεια
ούτε είναι νομικά δεσμευτικές, ενώ παραμένει ακόμα ασαφές
το εάν οι συστάσεις HTA (εάν υπάρχουν) έχουν επίπτωση στις
διαπραγματεύσεις σχετικά με την αποζημίωση φαρμάκων
(Ισπανία) ή αποτελούν απλά τμήμα μία πιο περίπλοκης διαδικασίας
(Ιταλία) για τον καθορισμό της αποζημίωσης. Σε κάθε περίπτωση,
θα είναι πολύ δύσκολο να αναγνωρισθεί το εύλογο υλικό που
παραπέμπει στα συστήματα HTA σε οποιαδήποτε από τις χώρες
αυτές. Αυτή είναι μία από τις βασικές ανησυχίες που καθιστά την
εφαρμοσιμότητα της εν λόγω μεταρρύθμισης σχεδόν αδύνατη.
Τέταρτον, οι χώρες διαφέρουν επίσης στην επιλογή των
τεχνολογιών που υπάγονται στον HTA. Συχνά οι χώρες,
επιλέγουν τεχνολογίες για την αξιολόγηση και εκτίμηση βάσει
των εθνικών προτεραιοτήτων και άλλων τελείως διαφορετικών
κριτηρίων. Μπορεί επομένως να ισχύει ότι ορισμένες τεχνολογίες
δεν αξιολογούνται ποτέ από ορισμένους φορείς HTA. Θα ήταν
άδικο για αυτές να λάβουν μια «αρνητική επισήμανση» βάσει
της πρότασης του Υπουργείου Υγείας. Για παράδειγμα, η NICE
στην Αγγλία αξιολογεί ένα μικρό σύνολο τεχνολογιών κάθε
έτος (περίπου 30-40 κατ’ έτος) και δεν έχει τη δυνατότητα να

12. 12
αξιολογήσει όλες τις τεχνολογίες στο απαιτούμενο βάθος. Η
TLV στη Σουηδία αξιολογεί εξωνοσοκομειακά φάρμακα μόνο
και για τα ενδονοσοκομειακά φάρμακα υπάρχει μία εναλλακτική
διαδικασία την οποία χειρίζονται τα Συμβούλια των Κομητειών της
Σουηδίας (Swedish County Councils), όπου η TLV παρέχει επίσης
πληροφορίες. Στην περίπτωση αυτή, θα ήταν επίσης άδικο για μία
νέα τεχνολογία να λάβει μια «αρνητική επισήμανση» επειδή δεν
αξιολογήθηκε από μία χώρα λόγω διαδικαστικών θεμάτων.
Τέλος, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ένα εξ ολοκλήρου
αποκεντρωτικό σύστημα οργάνωσης περίθαλψης και παράδοσης
και αυτό ισχύει στον ίδιο βαθμό και για τον HTA.
Είναι φανερό λοιπόν από τις αναφορές του καθηγητή κ. Καναβού,
ότι την τρέχουσα περίοδο, η διαφορετικότητα των συστημάτων
αξιολόγησης η οποία προβληματίζει συνολικά την ΕΕ, δημιουργεί
προσκόμματα και στην αξιολόγηση έστω και προσωρινά μέτρα για
την Ελλάδα.








  




  
   
  
   



          
 


         


         









































































13. 13
Την απόλυτη σύμπλευση με τις κινήσεις ενεργοποίησης ΗΤΑ στην Ελλάδα, αλλά με ρυθμούς ταχύτερους, εκφράζει η κοινότητα των
φαρμακευτικών εταιρειών, θεωρώντας τα συστήματα αξιολόγησης ένα βασικό εργαλείο στην προσπάθεια αμεσότερης εισόδου νέων
φαρμάκων στο σύστημα υγείας. Τόσο η πλευρά του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Εταιρειών Ελλάδος όσο και το PhRMA Innovation Forum,
θεωρούν ότι το ΗΤΑ θα μπορέσει να λειτουργήσει και ως «φρένο» στα συνεχή οριζόντια μέτρα που λαμβάνει η Κυβέρνηση και που τελικά
δημιουργούν προβλήματα στην πρόσβαση των ασθενών στις ενδεδειγμένες θεραπείες.
H θέση της Φαρμακοβιομηχανίας
Σ
ύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΦΕΕ, Πασχάλη Αποστολίδη,
χιλιάδες νέες θεραπείες, διαγνωστικές εξετάσεις και
εφαρμογές τείνουν να αλλάξουν τα επόμενα χρόνια τη
θεραπευτική προσέγγιση και την Ιατρική όπως τη γνωρίζαμε
μέχρι σήμερα. Μάλιστα είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον,
καθώς αυτή τη στιγμή πάνω από 7.000 νέα μόρια βρίσκονται σε
ανάπτυξη παγκοσμίως. Την ίδια στιγμή όμως η Ελλάδα υστερεί
σε μηχανισμούς αξιολόγησης της τεχνολογίας, μένοντας πίσω
σε μία ζωτική εξέλιξη για το σύστημα Υγείας. Όπως ανέφερε
χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, «διανύουμε μια περίοδο με
σημαντικές προκλήσεις, όπου:
• το κράτος διαθέτει ολοένα και λιγότερους πόρους για τη
φαρμακευτική περίθαλψη,
• το θεσμικό πλαίσιο τιμολόγησης και αποζημίωσης φαρμάκων
βρίσκεται σε κρίση,
• εφαρμόζονται οριζόντια μέτρα αντί για διαρθρωτικές
μεταρρυθμίσεις, αποθαρρύνοντας κάθε ιδέα επενδύσεων,
• έρχονται να προστεθούν σημαντικές δημογραφικές αλλαγές,
καθώς ο πληθυσμός συνεχίζει να γηράσκει και το προσδόκιμο
ζωής να αυξάνει, ενώ το ίδιο συμβαίνει με τις χρόνιες
παθήσεις».
Συμπληρώνει επίσης ότι: «Η καινοτομία θα πρέπει να γίνεται
αντιληπτή υπό το πρίσμα της βελτιστοποίησης της σχέσης κόστους-
οφέλους προκειμένου μια θεραπεία να αποζημιωθεί από το
σύστημα υγείας. Η προσοχή πρέπει να στραφεί στην αξιολόγησή
της, μέσω της θέσπισης διαδικασιών όπως Διαπραγμάτευση, value
based agreements με βασικό εργαλείο το ΗΤΑ.
Όσο για τις μεθόδους του συστήματος ΗΤΑ που θα επιλέξει
η Ελλάδα, αυτές, τονίζει ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, θα πρέπει να
ταιριάζουν στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το ελληνικό
σύστημα υγείας και πρέπει να θέσουμε πρώτα τους στόχους
που θέλουμε να επιτύχουν, όπως την βελτίωση της ποιότητας
περίθαλψης και τη μείωση των δαπανών, και στη συνέχεια να
σκεφτούμε ποιους θέλουν να επηρεάσουν –ασφαλιστικό σύστημα,
νοσοκομεία ή ασθενείς. Ιδανικά, χρειαζόμαστε την υιοθέτηση ενός
πραγματιστικού μοντέλου αξιολόγησης που:
1. Είναι ανεξάρτητος εθνικός φορέας που θα παρέχει διαφάνεια
και αξιοπιστία.
2. Θα επιταχύνει τη πρόσβαση και θα άρει τους περιορισμούς.
3. Έχει ασθενοκεντρικό χαρακτήρα και εμπλέκει όλους τους
ενδιαφερόμενους εταίρους (κλινικούς, ασθενείς, βιομηχανία).
4. Αποτελεί εργαλείο λήψης αποφάσεων και
αποτελεσματικότερης χρήσης των πόρων.
5. Θα συμβάλλει στη εξαγωγή ασφαλών και αποτελεσματικών
αποτελεσμάτων υγείας.
6. Θα αξιολογεί συστηματικά τις ιδιότητες, τα αποτελέσματα και
τις επιπτώσεις των τεχνολογιών υγείας.
Συμπληρώνοντας τις θέσεις του Συνδέσμου, τις οποίες ανέπτυξε ο
κ. Αποστολίδης, η Ζέφη Βοστιτσάνου, Scientific Governmental
Affairs Director του ΣΦΕΕ, επεσήμανε ότι από τη στιγμή που η
Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη όπου δεν έχει σύστημα
ΗΤΑ, η ανάπτυξή του δεν μπορεί παρά να είναι σταδιακή.
Παρέθεσε ακόμη από την πλευρά της επίσης 5 βασικές
παραμέτρους που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από την Πολιτεία:
1. Άμεση θέσπιση ενός ανεξάρτητου Οργανισμού ΗΤΑ, με
στόχο την κάλυψη των τοπικών αναγκών, με δεσμευτικό
χρονοδιάγραμμα υλοποίησης
2. Κατάρτιση διαφανούς Ρυθμιστικού πλαισίου, διαδικασιών και
συνοδών μεταρρυθμίσεων
3. Διαμόρφωση
χρονοδιαγράμματος για
την διαδικασία ΗΤΑ
4. Συνεργασία με τους
εμπλεκόμενους φορείς,
τόσο στο στάδιο
της κατάρτισης του
Οργανισμού, όσο και
στην εφαρμογή
5. Αξιοποίηση της
Ευρωπαϊκής εμπειρίας
και της γνώσης άλλων
εταίρων
Πασχάλης Αποστολίδης
Ζέφη Βοστιτσάνου

14. 14
Τ
α πλεονεκτήματα του συστήματος ΗΤΑ για την επίτευξη
της σημαντικής βελτίωσης της ζωής των ασθενών αλλά και
του συνόλου της κοινωνίας ανέπτυξε, ο πρόεδρος του PIF
(PhRMA Innovation Forum), Jim Sage. Στην τοποθέτησή του
αναφέρει ότι το ΗΤΑ αποτελεί μια ευκαιρία για να αναδειχθεί η
μεγάλη αξία της φαρμακευτικής καινοτομίας, τόσο για την υγεία
όσο και για την οικονομία στη χώρα μας. Ειδικότερα, τόνισε ότι η
φαρμακευτική καινοτομία αύξησε τη μακροβιότητα στην Ελλάδα
κατά περίπου έναν χρόνο την περίοδο 1995-2010, ενώ η μείωση
της κατά κεφαλής δαπάνης για νοσοκομειακή περίθαλψη
λόγω καρδιοαγγειακών παθήσεων το 2003 θα ήταν κατά 70%
μεγαλύτερη, εάν δεν είχαν εγκριθεί νέας γενιάς φάρμακα την
περίοδο 1995–2003. Επίσης ανέφερε ότι 25 φάρμακα υψηλής
καινοτομίας, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του CHMP, αναμένουν
έγκριση, φάρμακα που προσφέρουν ελπίδα για θεραπεία σε
χιλιάδες ασθενείς. Ο κ. Sage προσέθεσε ότι όταν, για παράδειγμα,
επενδύεται 1 δολάριο στα εμβόλια, το κέρδος για τη δημόσια υγεία
φτάνει τα 10 δολάρια. Συνεπώς, όταν αξιολογούμε την καινοτομία
δεν πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας μόνο το κόστος του
φαρμάκου, αλλά και την πολλαπλή του συνεισφορά στο σύστημα
Τα καινοτόμα φάρμακα αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής
και εξοικονομούν δαπάνες
Jim Sage, πρόεδρος του PIF (PhRMA Innovation Forum)
υγείας και στην ποιότητα ζωής των πολιτών.
Με βάση τα παραπάνω, το ΗΤΑ μπορεί να αναδείξει ότι η
φαρμακευτική καινοτομία αποτελεί μια ευκαιρία και μια επένδυση
για τη χώρα. Κυρίως όμως, το ΗΤΑ όπως και άλλες μεταρρυθμίσεις
που απαιτούνται, μας δίνουν μια ελπίδα ότι θα σταματήσουν τα
άδικα, οριζόντια μέτρα που συνεχώς λαμβάνονται στο χώρο του
φαρμάκου και τα οποία μέχρι τώρα πλήττουν την καινοτομία. Τα
μέτρα αυτά, επεσήμανε, έχουν αποτύχει πλήρως να ελέγξουν
τον όγκο και μετακυλύουν διαρκώς το κόστος από την πολιτεία
στις φαρμακευτικές εταιρίες και τους ασθενείς. «Χαρακτηριστικό
παράδειγμα οριζόντιων μέτρων εναντίον της φαρμακευτικής
καινοτομίας αποτελούν και οι πρόσφατες προτάσεις της Πολιτείας
σχετικά με τις προϋποθέσεις εισαγωγής και αποζημίωσης νέων
φαρμάκων στην Ελλάδα, που στην πράξη σημαίνουν ότι ή δεν θα
έχουμε καθόλου νέα φάρμακα στη χώρα μας ή θα τα έχουμε με
σημαντική καθυστέρηση που μπορεί να ξεπερνά και τα 2 χρόνια. Αν
συμβεί κάτι τέτοιο, η κατάσταση στην Ελλάδα θα προσομοιάζει με
αυτή στις Ανατολικές χώρες της Ευρώπης, στις οποίες οι ασθενείς
έχουν μειωμένη πρόσβαση στα καινοτόμα φάρμακα, με σημαντικές
φυσικά επιπτώσεις στην υγεία τους. Στις χώρες αυτές το προσδόκιμο
επιβίωσης είναι μικρότερο κατά περίπου 5 χρόνια από την Ελλάδα
και τις άλλες Δυτικοευρωπαϊκές χώρες», τόνισε ο πρόεδρος του
PhRMA Innovation Forum.
Το ΗΤΑ πρέπει πάντως να διέπεται από κάποιες αρχές, όπως την
επιστημονική αρτιότητα, την πλήρη ανεξαρτησία του, τη διαφάνεια
στις αποφάσεις του, την ενεργητική συμμετοχή όλων των εταίρων και
την ταχύτητα στις αποφάσεις, ώστε να μην αποτελεί τροχοπέδη της
πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες, είπε ο κ. Sage.
Πολύ σημαντικό επίσης είναι για ένα ΗΤΑ να κάνει μια ολιστική
αξιολόγηση της αξίας μιας νέας τεχνολογίας. Για παράδειγμα, σε
ένα νέο φάρμακο να μην αξιολογείται μόνο το θεραπευτικό όφελος
και η επίπτωση στον φαρμακευτικό προϋπολογισμό (product focus),
αλλά να αξιολογείται επίσης η επίπτωση του στο σύστημα υγείας
γενικότερα, όπως μείωση νοσηλειών, εξετάσεων κλπ (health system
focus) και ακόμη περισσότερο σε επίπεδο κοινωνίας, αξιολογώντας
την επίπτωση στην παραγωγικότητα, την ικανότητα εργασίας και
γενικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και των οικείων τους
(societal value).
Jim Sage

15. 15
Η καθυστέρηση εισαγωγής ενός νέου φαρμάκου
στην Ελλάδα εκτιμήθηκε στους 21,3 μήνες κατά
μέσο όρο τη διετία 2015-2016
Ι
διαίτερα σημαντική θεωρείται η σημείωση της Άντζελας
Βερναδάκη, Market Access External Relations Director της
Abbvie Pharmaceuticals S.A, σχετικά με τη κυκλοφορία ενός
νέου φαρμάκου στην Ελλάδα η οποία μάλιστα εκτιμήθηκε στους
21,3 μήνες κατά μέσο όρο μετά την έγκριση από τις κανονιστικές
αρχές (πηγή: IMS Consulting Group, Pricing Market Access Outlook
2015/2016 Edition)
Το σημείο αυτό έχει προκαλέσει και την αντιπαράθεση ανάμεσα
στην Πολιτεία και τη Φαρμακοβιομηχανία, καθώς οι εκπρόσωποι
των δημοσίων φορέων λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία του
παρελθόντος και δη την προ κρίσης περίοδο μέχρι και το 2009,
τονίζουν ότι η Ελλάδα ήταν από τις χώρες της Ευρώπης που σχεδόν
άμεσα έδινε έγκριση κυκλοφορίας των νέων φαρμάκων και μάλιστα
σε υψηλές τιμές.
Η κα. Βερναδάκη τόνισε επίσης ότι «Η κλινική αποτελεσματικότητα
(clinical effectiveness) αποτελεί διαφορετική έννοια από την
οικονομική αποδοτικότητα (cost effectiveness). Συνεπώς ο ρόλος
του ΗΤΑ στη λήψη αποφάσεων και στην χάραξη προτεραιοτήτων
είναι διαφορετικός, εάν ληφθεί υπόψιν μόνο η μια από τις δύο
παραμέτρους κάθε φορά, ενώ το ιδανικό είναι να ληφθούν υπόψιν
και οι δύο σημαντικές παράμετροι.
Εάν δούμε το ΗΤΑ υπό το πρίσμα της κλινικής αποτελεσματικότητας,
Άντζελα Βερναδάκη, Market Access External Relations Director, Abbvie Pharmaceuticals S.A
σημασία έχει ποια στοιχεία λαμβάνονται υπόψιν, ποιες μέθοδοι,
δείκτες κ,ά. χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία αξιολόγησης,
ποιος είναι ο ρόλος των διαφόρων stakeholders, ενώ πρέπει να
ληφθεί υπόψιν και η ο παράγων καινοτομία. Εδώ η τιμή είναι
αποτέλεσμα διμερούς διαπραγμάτευσης μεταξύ του φορέα που
αποζημιώνει και της εταιρείας που παράγει ένα φάρμακο. Εάν τώρα
δούμε το ΗΤΑ υπό το πρίσμα της οικονομικής αποδοτικότητας,
η τιμή προκύπτει όταν λάβουμε υπόψιν ένα «κατώφλι» cost
effectiveness, στο οποίο προστίθεται μια σειρά από άλλα κριτήρια.
Εδώ το ΗΤΑ καλείται να απαντήσει στα ερωτήματα: Το κόστος της εν
λόγω τεχνολογίας υγείας παρέχει «value-for-money» και εάν ναι,
πόσο ικανοποιητική είναι αυτή η αξία;
Η κα. Βερναδάκη ανέφερε ως παράδειγμα ότι στη Γαλλία, στο
Ηνωμένο Βασίλειο και στη Σουηδία λαμβάνουν υπόψη τους (με
διαφορετικά κριτήρια στη κάθε χώρα) την πραγματική καινοτομία
που κομίζει ένα νέο φάρμακο, όπου στη Γαλλία αξιολογείται
η προστιθέμενη θεραπευτική αξία του φαρμάκου εντός του
προϋπολογισμού που έχει ορισθεί για το φάρμακο, ενώ στο
Ηνωμένο Βασίλειο αξιολογείται η προστιθέμενη αξια του φαρμάκου
στο γενικότερο προυπολογισμο για την υγεία. Επιπλέον, η Σουηδία
λαμβάνει υπόψη της και την αξία για το κοινωνικό σύνολο που
κομίζει ένα καινοτόμο φάρμακο, με μια σειρά από παράγοντες που
αφορούν το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας.
Οι εως τώρα μεταρρυθμίσεις στο φάρμακο αρκούνται μόνο στη
μείωση των τιμών και όχι στη μείωση του όγκου, με ελέγχους στη
συνταγογράφηση.
Η κα. Βερναδάκη τόνισε οτι έχει διαμορφωθεί ένα περιβάλλον
με πλήρη απουσία κινητροδότησης για καινοτομία, όπου η
φαρμακευτική πολιτική έχει καταστεί έρμαιο οριζόντιων
ρυθμίσεων, με μόνο στόχο τη συνεχή μείωση της δαπάνης,
από όπου αυτό μπορεί να καταστεί δυνατό χωρίς καμία χρήση
υγειονομικων δεικτών. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι αμφίβολο
εάν ένας φορέας ΗΤΑ θα μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά,
με διαφανή και ειλικρινή διάδραση μεταξύ των stakeholders. Δεν
είναι σαφές με ποια στοιχεία, registries, θεραπευτικά πρωτόκολλα
κ.ά. θα εξάγει τα συμπεράσματά του και εάν αυτά θα είναι
γνωμοδοτικής ή υποχρεωτικής φύσης. Τέλος, δεν είναι σαφές το
χρονοδιάγραμμα που θα απαιτείται για να εξάγει την απόφασή του
ο φορέας αυτός, γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες για περαιτέρω
καθυστερήσεις στην εισαγωγή νέων φαρμάκων στη χώρα.
Άντζελα Βερναδάκη

16. 16
Σημαντικός ο ρόλος του ΗΤΑ στη λήψη αποφάσεων
Τ
ον ορισμό του HTA συνοπτικά και εύγλωττα περιέγραψε κατά
την έναρξη της ομιλίας του στο συνέδριο ο Σπύρος Γούλας,
Προϊστάμενος Τμήματος Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και
Αναπτυξιακών Έργων από τη Δ/νση Στρατηγικού Σχεδιασμού ΕΟΠΥΥ.
Ο κ. Γούλας μεταφέροντας ακριβώς την περιγραφή του ΗΤΑ από το
Heath Technology Assessment International (ΗΤΑΙ) ανέφερε ότι:
«Η αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας (HTA) είναι ένα πεδίο της
επιστημονικής έρευνας που έχει ως σκοπό να ενημερώσει κατά τη
λήψη πολιτικών αποφάσεων σε ότι αφορά την εισαγωγή και χρήση
νέων τεχνολογιών υγείας. Στις τεχνολογίες υγείας περιλαμβάνονται:
α) τα φαρμακευτικά προϊόντα,
β) τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα,
γ) οι παρακλινικές εξετάσεις διάγνωσης,
δ) οι διαδικασίες και μέθοδοι θεραπείας,
ε) οργανωτικά και άλλα υποστηρικτικά σχήματα μέσω των οποίων
παρέχονται υπηρεσίες υγείας»
Συμπληρώνοντας την περιγραφή, παραθέτουμε συμπληρωματικά από
τον ορισμό του ΗΤΑ ότι: «το HTA είναι ένα διεπιστημονικό πεδίο που
ασχολείται με τις κλινικές, οικονομικές, οργανωτικές, κοινωνικές,
νομικές και ηθικές επιπτώσεις της τεχνολογίας υγείας, λαμβάνοντας
υπόψη το συγκεκριμένο πλαίσιο υγειονομικής περίθαλψης καθώς
και τις διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις. Το πεδίο εφαρμογής και οι
μέθοδοι του HTA μπορούν να προσαρμοστούν στις ανάγκες ενός
συγκεκριμένου συστήματος υγείας, αλλά οι διαδικασίες και οι
μέθοδοι πρέπει να είναι διαφανείς, συστηματικές και αυστηρές. Σε
όλα τα συστήματα υγείας του κόσμου, το ΗΤΑ διαδραματίζει σημαντικό
ρόλο στην υποστήριξη της λήψης αποφάσεων».
Από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος του ΙΦΕΤ, Δημήτρης
Πανταζής αναφέρθηκε στον ορισμό του ΗΤΑ από το «Danish
National Board of Health», σύμφωνα με το οποίο είναι μία «ευέλικτη, Δημήτρης Πανταζής
Σπύρος Γούλας
συστηματική αξιολόγηση των απαραίτητων προϋποθέσεων και
των επιπτώσεων από την χρήση της ιατρικής τεχνολογίας». Οι
ιατρικές τεχνολογίες ορίζονται σαν «διαδικασίες και μέθοδοι που
στοχεύουν στην πρόληψη, την διάγνωση, την θεραπεία, την νοσηλεία
ή την αποκατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των συσκευών ή των
φαρμάκων» (Kristensen and Sigmund 2007).
Ο κ. Πανταζής αναφέρθηκε παράλληλα και στην ιστορία του ΗΤΑ
και συγκεκριμένα σημείωσε ότι τα συστήματα Αξιολόγησης της
Καινοτομίας ξεκίνησαν την δραστηριότητά τους στις ΗΠΑ στις αρχές
της 10ετίας του 1970, με την ίδρυση του Γραφείου Αξιολόγησης της
Τεχνολογίας (Office of Technology Assessment [OTA]), που είχε σαν
στόχο του να παρέχει στους διαμορφωτές πολιτικής στον χώρο της
υγείας, πληροφορίες σχετικά με τις κοινωνικές, οικονομικές και
νομικές επιδράσεις της σύγχρονης τεχνολογίας. «Η προσπάθεια
αυτή αργότερα εγκαταλείφθηκε, κυρίως εξαιτίας των πολιτικών
«εμποδίων» που ετέθησαν, αλλά ο σπόρος χρησίμευσε για την
ανάπτυξη ανάλογων μοντέλων σε άλλες χώρες».
Στην Αγγλία η δημιουργία ΗΤΑ αποτέλεσε υψηλής προτεραιότητας
πολιτική απόφαση ήδη από το 1993. Το «National Institute for Health
and Clinical Excellence» ιδρύθηκε το 1999 σαν ένα εξειδικευμένο
τμήμα του ΕΣΥ της συγκεκριμένης χώρας, που ήταν επιφορτισμένο με
το καθήκον να παρέχει εθνικές οδηγίες σχετικά με την προώθηση της
υγείας, την πρόληψη και την θεραπεία των παθήσεων.
Στην ίδια χώρα το 2002 δημιουργήθηκε το «All Wales Medicines
Strategy Group» (AWMSG), που είχε σαν στόχο του να ενημερώνει το
νομοθετικό σώμα των Ουαλών σχετικά με μελλοντικές εξελίξεις στον
τομέα της υγείας και να βοηθά στον στρατηγικό σχεδιασμό. Επίσης
την ίδια χρονιά δημιουργήθηκε το «Scottish Medicines Consortium»
(SMC), που έχει ως στόχο του να αξιολογεί όλα τα νέα φάρμακα, αλλά
και τις νέες ενδείξεις παλιών φαρμάκων, από την πλευρά κόστους/
αποτελεσματικότητας.
Σπύρος Γούλας, Προϊστάμενος Τμήματος Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Αναπτυξιακών Έργων
από τη Δ/νση Στρατηγικού Σχεδιασμού ΕΟΠΥΥ
Δημήτρης Πανταζής, ΔιευθύνωνΣύμβουλος του ΙΦΕΤ