2. 61
Burgerinitiatief Vrienden van Almere2018
Dat het imago van Almere een impuls kan
gebruiken blijft een understatement. Toch kwam
het voorstel deel te nemen aan de kandidatuur
culturele hoofdstad van Europa niet vanuit de
koker van citymarketeers. Vanuit betrokkenheid
met haar stad en het inzicht dat er nog een
flinke weg te gaan is, bleek een groep Almeerders
(burgers, bedrijven en maatschappelijke
instellingen) voorvechter te zijn van deze ambitie.
Het feit dat de kandidatuur van Almere begonnen
is als burgerinitiatief, maakt het gemeten naar de
beoordelingscriteria van de jury des te kansrijker.
Participatie en betrokkenheid van de gemeenschap
worden namelijk van cruciaal belang geacht.
In beginsel dichtte men Almere goede kansen toe.
Nominatie van een newtown zonder culturele
achtergrond, iconen of erfgoed is een uniek verhaal
in de historie van culturele hoofdstad van Europa.
Met een knipoog merkt Marcel Kolder, één van de
aanjagers naar Almere2018 op: “Ik denk dat Obama
het van ons gestolen heeft. Al tien jaar roepen wij
‘Het kan in Almere’. Het zou ook een gemiste kans
zijn niet voor de nominatie te gaan. Almere heeft
de titel misschien nog harder nodig dan de andere
steden.” Juist de kandidatuur biedt de groeistad,
die de ambitie heeft 5e
stad van Nederland te
worden met 350.000 inwoners, de mogelijkheid om
naast de fysieke transitie ook te gaan werken aan
de noodzakelijke sociaalculturele ontwikkeling.
Dit wordt onderschreven door Bert van Meggelen.
In opdracht van de gemeente bracht hij in 2010 de
kansen van de kandidatuur voor Almere in kaart.
Van Meggelen omschrijft Almere als laboratorium
voor het ontwikkelen van stedelijkheid. In de
avontuurlijke reis naar een volwassen stad heeft
de nadruk de afgelopen 30 jaar teveel gelegen op
de hardware en is de software naar de achtergrond
verdrongen. Almere2018 opent een weg waarin
juist cultuur centraal staat en ruimte is voor de
zoektocht naar identiteit. Gemeenschappelijke
binding in een jonge omgeving en het bouwen
aan Almere 2.0 worden in het perspectief van
sociaalculturele transformatie geplaatst. Een
vijftal daarbij passende programmalijnen, zoals
‘Burgerschap, mensen maken de stad’ en ‘Jong
in jong Almere’, zijn opgesteld. Deze richten
zich op een betere (culturele) infrastructuur,
meer zelfbewustzijn en het spanningsveld tussen
verandering en het streven naar continuïteit.
Geloof in de goede afloop
Het burgerinitiatief wordt afwisselend wel en
niet ondersteund vanuit de lokale overheid. Waar
burgemeester Jorritsma in september 2009 nog
haar enthousiasme toont op de conferentie ‘Almere
als creatieve stad’, lijkt met de afwijzing van het
college in juni 2010 daarentegen het plan definitief
in de ijskast te belanden. Te meer daar de gemeente
volgens de regels van de Europese Commissie
uiteindelijk aanvrager dient te zijn.
Initiatiefnemers van het eerste uur Marcel Kolder
en Ym de Roos betreuren de keuze van het college:
“Men zag geen licht in enerzijds bezuinigen op
culturele instellingen en gelijktijdig investeren
in cultuur inzake 2018. Het project werd niet
langer gezien als ontwikkelingsmodel voor de
cultuur in onze jonge stad, maar als gevaar voor
het voortbestaan van de stad. Dit werd nog eens
versterkt door voorbeelden als het mislukte kasteel
en het betaalde voetbalavontuur, ons inziens niet
meer dan noodzakelijke pijn bij een groeispurt.
Woorden als faillissement van de stad worden nu
aan Almere2018 gekoppeld. Het burgerinitiatief
wordt echter ondersteund door enkele vermogende
ondernemers en heeft nimmer geld gevraagd voor
het maken van een professioneel bidbook. Het
college heeft helaas de deur dichtgegooid.”
Ondanks dat dit de kansen reduceert, overweegt
het burgerinitiatief niet te stoppen met
planvorming. Stappen richting het bidbook worden
gewoon gezet, omdat Kolder en De Roos van mening
zijn dat over twee jaar de politieke verhoudingen
en de economische situatie geheel anders kunnen
zijn. Ze blijven strijdvaardig: “Honderden
vrijwillige uren zijn door burgers en vrijwilligers
in dit project gestopt. Het heeft geen zin om
zielig in een hoekje te zitten janken. We zijn nu
bezig een groots newtown festival te ontwikkelen
met tientallen maatschappelijke partijen en het
bedrijfsleven. Sommige ideeën zijn ook te leuk
om te laten liggen. Er is een groeiende trend in
zelf doen en dingen regelen zonder de overheid.
Dan heeft die er ook niks over te zeggen. Positieve
energie is nooit weggegooid. Uiteindelijk maken
mensen de stad. En de geruchten uit Brussel dat
voor Almere een uitzondering wordt gemaakt en er
in ons geval geen handtekening van de stad wordt
gevraagd, sterkt ons. Of dat gerucht waar is? Naar
onze informatie was dat onder de Brusselse bobo’s
een waarheid als een Hollandse koe.”
BOVEN
De Oostvaarders-
plassen. Het natuur-
gebied van Almere
inw
oners
190.699
creatieve
bedrijven
CASLa,Flow
land,
(CCAA
(Am
ster-
dam
/Utrecht))
jongestad
geboren
16%
31%
19%
groeicreatieve
industrie
en
ICT
712
30%
<
20
jaar
Alm
ere
Am
sterdam
buitenland
creatieve
banen
w
oonaantrekke-
lijkheidsindex
w
erkgelegenheid
in
kunsten
cultuur
6878
Plaats42
190
+
10%
Historische ijk- en ankerpunten:
1976 Oplevering eerste woningen
1985 Twaalfde provincie Flevoland bij wet besloten.
2008 Almere Principes voor een ecologisch, sociaal
en economisch duurzame toekomst.
2009 Stadsmanifest Almere
Als stad van jonge gezinnen en jongeren kampt Almere met overlast en onveiligheid, zoals bekladding van
openbare ruimte. Dit kan echter tegelijkertijd gezien worden als uiting van de bloeiende streetart-scene,
een bruisende jongerencultuur van hiphop en graffiti.
creatieve
sectoren
