Climate change

1. УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ СУДАЛГАА
МЭДЭЭЛЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН
Агаар мандлын ерөнхий орчил урсгалын загварыг
ашиглах боломж, зүгшрүүлэлт, хэрэглээ
Гуравдугаар сарын Гео-уулзалт / March Geomeeting
УЦУОСМХ, ЦАОТЗСХ-ийн инженер А.Даваадорж
2018-03-21

2. Агуулга
 БНСУ-ын Пусаны их сургуулийн агаар
мандлын ерөнхий орчил урсгалын
загварын тухай
 S2S (Subseasonal to season) төслийн
загваруудын үнэлгээ
 СAM5 (Community atmosphere model 5)
загварын тухай

3. Загварын бүрэлдэхүүн

4. Загварын бүтэц
Загварын
бүрэлдэхүүн
Агаар мандлын загвар Community Climate Model (CCM3, Kiehl et al.1996)
Газар бүрхэвчийн загвар Land Surface Model (LSM, Bonan 1998)
Далайн загвар Modular Ocean Model (MOM3, Pacanowski and Griffies 1998)
Далайн мөсний загвар Elastic-Viscous-Plastic Model (EVP, Ahn and Lee, 2001)
Орон зайн
нарийвчлал
Хэвтээ
Агаар мандал
64*128, 310 км, 2.8125º
Эх газар
Далай 2.8125º уртрагын,
~0.7º (low lat.), ~1.4º (mid lat) and ~2.8º (high lat) latitudeДалайн мөс
Босоо
Агаар мандал 18 hybrid sigma-pressure levels (top : 2.917mb)
Эх газар 6 levels
Далай 40 levels (top : 10m, bottom : 5258m)
Далайн мөс 3 levels
Загварын
физик схем
Чийгийн
процесс
Хүчтэй конвекц Zhang and McFarlane (1995)
Сул конвекц Hack (1994)
Цацраг
Богино долгионт цацраг
Considered in scattering and absorption by delta-Eddington method
(Briegleb , 1992)
Урт долгионт цацраг Observed in broad-band method
ХҮД Хязгаарын үе давхарга Nonlocal scheme (Holtslag and Boville, 1993)
Газар бүрхэвчийн схем Prognostic hydrology scheme

5. Загварын үнэлгээObservationPrediction
2009/2010 оны өвлийн агаарын температурын аномал
FebDec Jan

6. Загварын үнэлгээ
PNU CGCM
OBS
1981-2010 оны 1,2,3-р сарын Байгалийн ортогналь функцын анализ

7. Загварын үнэлгээ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Lead-1 0.67 0.82 0.83 0.84 0.83 0.83 0.84 0.86 0.85 0.81 0.70 0.61
Lead-2 0.80 0.82 0.84 0.82 0.82 0.82 0.84 0.84 0.81 0.72 0.63 0.67
Lead-3 0.82 0.84 0.81 0.82 0.82 0.85 0.85 0.82 0.72 0.64 0.68 0.81
Lead-4 0.84 0.81 0.81 0.83 0.85 0.85 0.83 0.71 0.65 0.68 0.82 0.83
Lead-5 0.82 0.82 0.83 0.86 0.85 0.82 0.73 0.64 0.71 0.82 0.83 0.84
Lead-6 0.81 0.83 0.85 0.85 0.83 0.71 0.63 0.69 0.82 0.83 0.85 0.82
Lead-7 0.83 0.85 0.85 0.82 0.72 0.61 0.68 0.81 0.83 0.84 0.82 0.81
Пусаны их сургуулийн загварын Монгол орны бүс нутаг дахь
агаарын температурын орон зайн корреляцийн коэффициент

8. Пусаны их сургуулийн ЕОУЗ-ын
дэлхийн хэмжээний бодолт
(5 гишүүн)
Пусаны их сургуулийн ЕОУЗ-ын
дэлхийн хэмжээний бодолт
(5 гишүүн)
Пусаны их сургууль ЦУОШГ
Загварын үр дүнг нэгтгэн ансамбль
прогноз хийх
(10 гишүүн /CGCM, WRF/)
Ансамбль
Бүс нутгийн загвар ашиглан
динамик буулгалт хийх
(5 гишүүн, 2 домайн)
Бүс нутгийн загвар ашиглан
динамик буулгалт хийх
(5 гишүүн, 2 домайн)
Пусаны их сургуулийн
хамтран ажиллах санал

9. 1st Domain
2nd Domain
Бүс нутгийн загварын домайн

10. Загварын үр дүнгээр тооцоолох
боломжтой алсын холбооны индексүүд
EAWM r=-0.83 /DJF, 1979-2013, NCEP-DOE, 69 station/ SHI r=-0.705 / DJF, 1979-2013, NCEP-DOE, 69 station /
AO, NAO, SHI, EUI, EAWRI, SCANDI /1961-2012, NCEP, 41 station/

11. S2S төслийн загваруудын үнэлгээ

12. Зургийг: www.iri.columbia.edu
2 дугаар зураг. Загварын чадамж

13. Ашигласан мэдээ
Aжиглалтын мэдээний хувьд Европын дунд хугацааны прогнозын төвийн (ECMWF)
Era-interim тоон анализын 1.5х1.5 торын зангилаан дээрх 1981-2014 оны хоногийн
дундаж 2 метрийн түвшний агаарын температур, нийлбэр тунадасны мэдээг
http://apps.ecmwf.int/datasets/data/interim-full-daily цахим хуудаснаас татаж авч
ашиглав.
3 дугаар зураг. Судалгаанд ашигласан агаар мандлын ерөнхий орчил урсгалын загварууд

14. Аргазүй
 Грид мэдээний боловсруулалтанд CDO
(Climate Data Operator)
 Загваруудын үнэлгээнд NCL (NCAR
Command Language) программуудыг
ашиглав
Зургийг: www.meted.ucar.edu
Fn – Прогноз
On – Ажиглалтын мэдээ
Cn – Ажиглалтын мэдээний уур
амьсгалын дундаж
Зургийг:https://climatedataguide.ucar.edu/

15. 1st 2nd
3rd Monthly
Температурын орон зайн корреляц
4 дүгээр зураг. Монгол орны бүс нутгийн агаарын дундаж температурын орон зайн корреляцын
коэффициентийн хугацааны цуваа (2015-01-01 - 2015-11-30)

16. Хур тунадасны орон зайн корреляц
5 дугаар зураг. Монгол орны бүс нутгийн нийлбэр хур тунадасны орон зайн корреляцын
коэффициентийн хугацааны цуваа (2015-01-01 - 2015-11-30)
1st 2nd
3rd Monthly

17. Температурын Тайлор диаграм
6 дугаар зураг. Агаарын дундаж температурын тайлорын диаграм (улаан- Монгол, цэнхэр-Дэлхий)
CMWF r=0.85,
tdev=0.95
NCEP r=0.77, stdev=0.84
MA r=0.69, stdev=0.9
ECMWF r=0.7, stdev=0
NCEP r=0.69, stdev=0.8
JMA r=0.57, stdev=0.82
1st 2nd
3rd
Monthly

18. Хур тунадасны Тайлор диаграм
7 дугаар зураг. Нийлбэр хур тунадасны тайлорын диаграм (улаан- Монгол, цэнхэр-Дэлхий)
ECMWF r=0.61,
stdev=1.19
NCEP r=0.46, stdev=1.15
France r=0.45, stdev=4.17
ECMWF r=0.41,
stdev=1.13
France r=0.34, stdev=1.15
JMA r=0.31, stdev=1.15
1st 2nd
3rd
Monthly

19. СAM5 (Community atmosphere model 5)
загварын тухай

20. Орон зайн корреляц бодсон бүс нутаг
Орон зайн нарийвчлал
1.9х2.50
Нөхвөр прогнозын хугацаа
1981-2010
Тайлорын диаграм
(41-53 0 N,87-121 0 E)
Аргазүй

21. Тайлорын диаграм

22. 1 2 3
4 5 6
7 8 9
10 11 12
Далайн түвшний даралтын 1981-2010 оны сар бүрийн шугаман корреляцийн коэффициент

23. 2010 оны 01 дүгээр сарын агаарын температур, далайн түвшний даралтын харьцуулалт
а) б)
в) г)
ECMWF-t2m) ECMWF-slp)
CAM-t2m) CAM-slp)

24. Анхаарал хандуулсанд
баярлалаа