2. ԲՈՒՅՍԵՐԻ ԱՃԸ
• Բույսերի աճումը, բույսի քաշի և ծավալի ավելացումը կապված օրգանիզմի
կառուցվածքային տարրերի նորագոյացման հետ։ Ցուրաքանչյուր բջիջ անցնում է աճման
3 փուլ՝
• բաժանման,
• երկարաձգման
• տարբերակման (դիֆերենցման)։
3. ԲՈՒՅՍԵՐԻ ԱՃԸ
• Բաժանման փուլում սաղմնային հյուսվածքի մանր, բարակապատ, ամբողջապես պրոտոպլազմայով լցված և
խոշոր կորիզ ունեցող բջիջներն սկսում են ինտենսիվորեն բաժանվել։ Երկարաձգման փուլում արագորեն մեծանում են բջիջների
չափերը, պրոտոպլազմայում առաջանում են վակուոլներ, որոնք միմյանց միանալով կազմում են մեկ խոշոր, կենտրոնական
վակուոլ։ Տարբերակման փուլում ձևափոխվելով՝ բջիջներն ստանում են որոշակի ֆունկցիա՝ առաջացնելով տարբեր
հյուսվածքներ։
• Բույսի առանցքային օրգանները երկարությամբ աճելուց բացի, նաև հաստանում են, որը երկրորդային սաղմնային
հյուսվածքի՝ կամբիումի կենսագործունեության արդյունք է։ Կամբիումը գտնվում է բնափայտի և կեղևի միջև։ Նրա բջիջները,
անընդհատ բաժանվելով դեպի ներս, առաջացնում են բնափայտի տարրեր, դեպի դուրս՝ կեղևի տարրեր։ Բույսերի գագաթնային
աճում կատարվում է ցողունների և արմատների աճման, կոներում՝ բույսերի աճումը ընդհանրապես դանդաղ է ընթանում, թեև
առանձին բույսեր և օրգաններն աճում են շատ արագ։ Օրինակ բամբակենու երիտասարդ ընձյուղները 1 րոպեում աճում են 0,6
միլիմետր, իսկ հացազգի բույսերի առէջաթելերը՝ 6-8 անգամ ավելի արագ։
• Բույսերի աճումը սահմանափակվում է նրանց կենսական ցիկլի ավարտմամբ. վերջինս բազմամյաների մոտ կարող է տևել
նույնիսկ հազարավոր տարիներ։ Բույսերի աճը կատարվում է ի հաշիվ օրգանական և անօրգանական նյութերի, որոնք դեպի
աճող օրգաններն են հոսում տերևներից, արմատներից, սննդանյութեր կուտակող օրգաններից։ Սակայն, աճումը և նրա
կարգավորումը տեղի է ունենում ֆիզիոլոգիական բարձր ակտիվություն անեցող նյութերի՝ հորմոնային կարգավորիչներիև աճը
դանդաղեցնող նյութերի՝ ինհիբիտորների օգնությամբ։
4. ԲՈՒՅՍԵՐԻ ԱՃԸ
• Բույսերի աճումը բարդ պրոցես է, որին մասնակցում են սննդային
և հորմոնային տարբեր նյութեր։ Այն կախված է արտաքին միջավայրից՝
հատկապես ջերմությունից, լույսից, հողի և օդի խոնավության
աստիճանից, հանքային նյութերի և միկրոտարրերի քանակից, ցերեկվա
տևողությունից։ Բույսերի աճը չափում են բաժանմունքներ ունեցող
քանոնով, աճող օրգանի վրա տուշով գծիկներ տանելով, հորիզոնական
մանրադիտակով, լուսանկարահանմամբ, չոր նյութերի կշռի որոշմամբ ևն։
• Աճը և գեներատիվ զարգացումը միանման պրոցեսներ չեն։ Նրանց
բնականոն ընթացքի համար պահանջվում են արտաքին միջավայրի
տարբեր պայմաններ և նյութափոխանակություն։ Միաժամանակ դրանք
միմյանց հետ գտնվում են սերտ, բայց բնույթով ոչ համանման
փոխազդեցության մեջ։
