2. Ngày 4/12/2013, Chủ tịch nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam ký Lệnh số 15/2013/L-CTN về
việc công bố ban hành Luật sửa
đổi, bổ sung một số điều của Luật
Phòng cháy và chữa cháy số
40/2013/QH13 được Quốc hội
thông qua ngày 22/11/2013, có hiệu
lực kể từ ngày 01/7/2014.
3. Luật số 40/2013/QH13 đã bổ sung những
quy định nhằm nâng cao hiệu lực quản lý
của nhà nước đối với công tác PCCC,
chỉnh lý một số quy định cho thống nhất
với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật
mới ban hành. Có thể khẳng định, những
bất cập, khó khăn qua 10 năm triển khai
thực hiện Luật PCCC 27/2001/QH10 đã
được Luật sửa đổi, bổ sung lần này điều
chỉnh để đảm bảo tính khả thi, nâng cao
hiệu quả công tác PCCC góp phần đảm
bảo TTATXH, phục vụ sự phát triển bền
vững của nền kinh tế, xã hội đất nước.
4. Luật số 40/2013/QH13 gồm 03 điều:
Điều 1 có 33 khoản, Điều 2 có 02
khoản và Điều 3 có 02 khoản. Trong
đó, bổ sung 5 điều mới và sửa đổi, bổ
sung 28 điều của Luật Phòng cháy và
chữa cháy số 27/2001/QH10. Luật sửa
đổi, bổ sung lần này có 14 điểm quy
định mới đáng chú ý quy định trong
Điều 1 của Luật số 40/2013/QH13, cụ
thể như sau:
5. Về trách nhiệm của người đứng
đầu cơ quan, tổ chức, hộ gia đình
và cá nhân trong công tác PCCC
(Khoản 2): Đã quy định cụ thể
trách nhiệm của người đứng đầu
cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và
cá nhân trong công tác PCCC
nhằm nâng cao ý thức, trách
nhiệm đối với công tác PCCC của
các đối tượng này
6. Về trách nhiệm tuyên truyền (Khoản 3)
đã bổ sung quy định quan trọng: “Cơ
quan quản lý nhà nước về giáo dục đào
tạo trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn
của mình có trách nhiệm quy định việc
lồng ghép kiến thức và kỹ năng về
phòng cháy và chữa cháy vào chương
trình giảng dạy, hoạt động ngoại khóa
trong nhà trường và các cơ sở giáo dục
khác phù hợp với từng ngành học, cấp
học.
7. Về ban hành, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn (Khoản
4): Đã bổ sung các quy định cần thiết trong việc ban
hành, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn mà Luật Tiêu
chuẩn, Quy chuẩn năm 2006 chưa quy định được.
Trên cơ sở các quy định này, việc áp dụng các tiêu
chuẩn quốc gia về PCCC trở thành bắt buộc áp
dụng; các tiêu chuẩn, quy chuẩn có quy định liên
quan đến PCCC đều phải xin ý kiến của Bộ Công an.
Ngoài ra, việc áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn nước
ngoài phải được sự đồng ý của Bộ Công an. Đối vói
các trường hợp chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn áp
dụng thì phải xin ý kiến của cơ quan quản lý nhà
nước về PCCC có thẩm quyền (Bộ Công an).
8. Quy định về kinh doanh dịch vụ PCCC (Khoản 6).
Đây là một quy định mới nhằm đẩy mạnh xã hội
hóa PCCC, đồng thời đưa các hoạt động dịch vụ về
PCCC vào dưới sự quản lý chặt chẽ của các cơ
quan quản lý về an ninh trật tự. Trong đó, quy định
tới đây mỗi doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực
này phải có người được đào tạo chuyên ngành
PCCC; đề xuất Chính phủ giao cho Bộ Công an quy
định việc cấp chứng chỉ hành nghề PCCC và các
điều kiện cụ thể tổ chức kinh doanh dịch vụ PCCC
(hiện tại các chứng chỉ chủ trì thiết kế PCCC; giám
sát thi công đều do sở xây dựng cấp).
9. Chế độ, chính sách đối với người
tham gia chữa cháy (Khoản 7): Đã
bổ sung quy định người tham gia
chữa cháy (không thuộc lực lượng
PCCC nào) được hưởng chế độ bồi
dưỡng về vật chất khi tham gia chữa
cháy theo quy định của Chính phủ.
10. Về phòng cháy đối với khu công
nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ
cao (Khoản 12):Giao cho Chính phủ quy
định cụ thể về quy mô khu công
nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ
cao phải thành lập đội PCCC cơ sở
hoạt động theo chế độ chuyên trách;
quy định trang bị xe chữa cháy và
phương tiện chữa cháy phù hợp với
phương án PCCC cho toàn khu.
11. Về phòng cháy đối với một số
công trình đặc thù về PCCC:
12. Phòng cháy đối với nhà khung thép
mái tôn (Khoản 14): Bổ sung quy định
để tăng khả năng chịu lửa, hạn chế
khả năng sụp đổ công trình khung
thép mái tôn khi có cháy để phục vụ
chữa cháy có hiệu quả. Đồng thời,
giao bộ, ngành nghiên cứu xây dựng,
ban hành, công bố quy chuẩn, tiêu
chuẩn về loại hình nhà khung thép,
mái tôn.
13. Phòng cháy đối với cơ sở hạt
nhân (Khoản 16):Đây là loại hình
công trình có yêu cầu đặc biệt về
PCCC và trong thời gian tới đây sẽ
xuất hiện công trình nhà máy điện
hạt nhân. Do vậy, cần có quy định
cụ thể về việc bảo đảm an toàn
PCCC đôí với loại hình công trình
này.
14. Phòng cháy đối với chợ (Khoản
17): Bổ sung quy định các chủ
hộ kinh doanh hàng hóa dễ
cháy, nổ trong chợ phải trang bị
dụng cụ. phương tiện chữa
cháy tại chỗ (ngoài các phương
tiện chữa cháy được trang bị
chung).
15. Phòng cháy đối với cơ sở sản xuất, kho vũ
khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ: Các văn bản
quy phạm pháp luật đã quy định về loại hình
công trình này, để bảo đảm an toàn vể
phòng chống cháy, nổ thì Luật sửa đổi, bổ
sung một số điều của Luật PCCC quy định
cụ thể hơn trong tổ chức công tác PCCC. Cụ
thể: “Cơ sở sản xuất, kho vũ khí, vật liệu nổ
và công cụ hỗ trợ phải bảo đảm an toàn về
phòng chống cháy, nổ; có vành đai an toàn
đối với các khu dân cư và công trình công
cộng”.
16. Về phương án chữa cháy (Khoản 20).
Luật sửa đổi đã bổ sung quy định có 02
loại phương án: 01 loại do cơ sở lập
Phương án chữa cháy sử dụng lực
lượng, phương tiện tại chỗ (Phương án
này do cơ sở lập) và 01 loại do Cảnh sát
PCCC lập. Quy định này khắc phục sự
bất cập khi giao cho cơ sở phải lập
phương án huy động lực lượng,
phương tiện của Cảnh sát PCCC, của
các cấp, ngành.
17. Về lực lượng PCCC chuyên
ngành (Khoản 25), bổ sung cơ
sở thuộc một số ngành phải
thành lập đội PCCC chuyên
ngành là: Hạt nhân; cảng hàng
không, cảng biển; cơ sở khai
thác và chế biến dầu mỏ, khí
đốt; cơ sở khai thác than; cơ sở
sản xuất, kho vũ khí, vật liêu nổ.
18. Về chế độ, chính sách cho lực
lượng dân phòng, PCCC cơ sở
(Khoản 26): Đã bổ sung được quy
định cho Đội trưởng, Đội phó đội
dân phòng, đội phòng cháy và
chữa cháy cơ sở không chuyên
trách được hưởng chế độ hỗ trợ
thường xuyên theo quy định của
Chính phủ.
19. Về phòng cháy và chữa cháy tình
nguyện. Tại Khoản 27, Điều 1 của
Luật số 40 đã bổ sung quy định
khung về lực lượng PCCC tình
nguyện: “Người tình nguyện tham
gia phòng cháy và chữa cháy
được bổ sung vào đội dân phòng
hoặc đội phòng cháy và chữa cháy
cơ sở”.
20. Về tổ chức của Cảnh sát PCCC
(Khoản 28): Bổ sung quy định
khẳng định cảnh sát phòng cháy
và chữa cháy thuộc Công an
nhân dân “Cảnh sát phòng cháy
và chữa cháy thuộc CAND, là
một bộ phận của lực lượng vũ
trang, được quản lý thống nhất
từ trung ương đến địa phương”.
21. Về ngân sách cho hoạt động PCCC ở
địa phương (Khoản 30): Bổ sung quy
định “Trong danh mục chi ngân sách
quốc phòng và an ninh hàng năm của
ủy ban nhân dân các cấp phải có nội
dung chi cho công tác phòng cháy và
chữa cháy”. Quy định này khắc phục
được tình trạng tại một số địa phương
không có căn cứ để chi ngân sách cho
hoạt động PCCC, đặc biệt là ở cấp
huyện, cấp xã.
22. Về khắc phục tình trạng cơ sở không bảo
đảm yêu cầu về phòng cháy và chữa cháy
được đưa vào sử dụng trước khi Luật Phòng
cháy và chữa cháy số 27/2001-QH10 có hiệu
lực. Đó là hầu hết công trình được đưa vào
sử dụng trước khi Luật PCCC và văn bản
hướng dẫn thi hành Luật có hiệu lực đều
không đảm bảo yêu cầu về PCCC, điều kiện
thoát nạn và hiện có nguy cơ cháy cao (đặc
biệt là các chợ, chung cư cao tầng; cơ sở
sản xuất, kho chứa hàng hóa trong khu công
nghiệp…). nhiều vụ cháy lớn đã xảy ra tại các
cơ sở này.
23. Đặc biệt, một số cơ sở hóa chất;
kho chứa, công trình chế biến sản
phẩm dầu mỏ, khí đốt trong khu
dân cư phải có phương án di
chuyển, cải tạo để đảm bảo khỏang
cách an toàn. Việc Luật giao cho
Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy
định phương án giải quyết, khắc
phục tồn tại này là rất cần thiết và
phù hợp.
24. Ngoài ra, việc sửa đổi, bổ sung lần này đã bổ sung nhằm làm rõ các quy
định, tăng tính khả thi thực hiện và thống nhất với hệ thống văn bản
quy phạm pháp luật của Việt Nam, như: sửa đổi Điều 3 Luật PCCC về
giải thích từ ngữ; sửa đổi, bổ sung quy định về bảo hiểm cháy, nổ bắt
buộc; bổ sung một số" hành vi bị nghiêm cấm; bổ sung quy định tăng
cường PCCC đốỉ với khu dân cư; sửa đổi quy định nhằm phù hợp với
chủ trương cải cách hành chính; bổ sung quy định về PCCC rừng; bổ
sung quy định nhằm tăng cường các điều kiện đảm bảo an toàn PCCC
đối với một số công trình đặc thù (công trình cao tầng, công trình trên
mặt nước, công trình ngầm, đường hầm, hầm lò khai thác khoáng sản.
công trình điện lực, cảng, nhà ga, bến xe): sửa đổi, bổ sung quy định
thông nhất trong cả nước số điện thoại báo cháy là 114; quy đinh giao
cho ủy ban nhân dân các địa phương giáp ranh phải xây dựng phương
án, quy chế phối hợp về công tác PCCC, quy định về người chỉ huy
chữa cháy; bổ sung quy định giao cho lực lượng cảnh sát PCCC thực
hiện một số chức năng quan trọng cần thiết trong công tác PCCC để
tránh trường hợp giao cho lực lượng khác thực hiện; sửa đổi, bổ sung
quy định chính sách ưu đãi về thuế đôi với các tổ chức, cá nhân sản
xuất, lắp ráp phương tiện PCCC; sửa đổi, bổ sung một số nhiệm vụ,
chức năng trong quản lý nhà nước về PCCC.
