1. ‡Õ° “√·π–π”
°√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å

2. วิสัยทัศน
กรมการขาวเปนองคกรนำในการวิจัยพัฒนาและสงเสริมขาว เพื่อความมั่นคง
ของประเทศ และสรางความมั่งคั่งใหแกชาวนา รวมทั้งเปนผูนำดานการตลาดขาว
ของโลก
“√∫—≠
ª√–«—μ‘°√¡°“√¢â“« 1
∑’Ëμ—Èßªí®®ÿ∫—π 5
‚§√ß √â“ß°√¡°“√¢â“« 6
»Ÿπ¬å«‘®—¬¢â“« —ß°—¥ ”π—°«‘®—¬·≈–æ—≤π“¢â“« 8
»Ÿπ¬å‡¡≈Á¥æ—π∏ÿå¢â“« —ß°—¥ ”π—°‡¡≈Á¥æ—π∏ÿå¢â“« 9
∫∑∫“∑Àπâ“∑’Ë°√¡°“√¢â“« 10

3. ª√–«—μ‘°√¡°“√¢â“«
พ.ศ.2442 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว
ไดทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหตั้งกระทรวงเกษตราธิการ
ประกอบดวย กรมทะเบียนที่ดินและกรมคลอง
พ.ศ.2444 ตั้งกรมชางไหมขึนเปนกรมที่ 3 ในกระทรวง
้
เกษตราธิการ
พ.ศ.2450 จั ด ประกวด
พันธุขาวขึนเปนครังแรกในประเทศ
 ้ ้
ไทยที่เมืองธัญบุรี
พ.ศ.2451 เปลี่ยนชื่อกรม
ช า งไหมเป น ก ร ม เ พ า ะ ป ล ู ก
มี ห น า ที ่ ท ำการค น คว า ทดลอง
เกี ่ ย วกั บ เรื ่ อ งพื ช พั น ธุ  ต  า ง ๆ
การเพาะเลี ้ ย งไหม การปศุ ส ั ต ว
การเพาะปลูก เชน การทำนาขาว
พ.ศ.2453 จั ด ประกวด
พันธุขาวทั่วราชอาณาจักรในงาน
การแสดงทางกสิกรรมและพานิชยการ ครังที่ 1 นับเปนจุดเริมแรก
้ ่
งาน “วันเกษตรแหงชาติ” ในปจจุบัน
พ.ศ.2459 ตั้งสถานีทดลองคลองรังสิต
ที่ตำบลคลองหก อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เปนสถานี
ทดลองขาวแหงแรก
พ.ศ.2475 รวมกระทรวงเกษตราธิ ก ารกั บ กระทรวง
พาณิชยและคมนาคม เปนกระทรวงเกษตรพานิชยการ
พ.ศ.2476 เปลี่ยนชื่อ กระทรวงเกษตรพานิชยการ เปน
กระทรวงเศรษฐการ และเปลี่ยนชื่อกรมตรวจกสิกรรม เปน
กรมเกษตร
‡Õ° “√·π–π”
°√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å
1

4. พ.ศ.2476 ขาวไทยไดรับรางวัลที่ 1 2 3 และรางวัลอื่น ๆ อีก 8 รางวัล
รวมเปน 11 รางวัล จากรางวัลที่มีทั้งหมด 20 รางวัล ในการประกวดเมล็ดพืชทั่วโลก
ที่เมืองเรจินา ประเทศแคนาดา
พ.ศ.2477 แยกกระทรวงเศรษฐการ ออกเปน ทบวงเกษตราธิการ กับ
ทบวงพานิชยและคมนาคม และตอมา ทบวงเกษตราธิการเปลี่ยนชื่อ กรมเกษตร
เปน กรมเกษตรและการประมง
พ.ศ.2478 กรมเกษตรและการประมงไดจดตัง แผนกขาว ขึนในกองขยาย
ั ้ ้
การกสิกรรม
พ.ศ.2481 แผนกขาว ไดรับการสถาปนาขึ้นเปน กองการขาว สังกัดกรม
เกษตรและการประมง
พ.ศ.2495 เปลี่ยนชื่อกรมเกษตรและการประมง เปน กรมการกสิกรรม
พ.ศ.2496 แยก กองการข า ว ออกจาก กรมการกสิ ก รรม และ
สถาปนากองการขาว ขึนเปน กรมการขาว เมือวันที่ 16 กันยายน 2496 ประกอบดวย
้ ่
สำนักงานเลขานุการกรม กองบำรุงพันธุ กองวิทยาการ กองวิศวกรรม และกอง
สงเสริมและเผยแพร สวนกรมการกสิกรรม ไดเปลี่ยนชื่อเปน กรมกสิกรรม
สำหรับกองบำรุงพันธุ มีหนาทีรบผิดชอบงานดานคนควาปรับปรุงพันธุขาว
่ั 
แบงเปน 4 แผนกและมีสถานีทดลองอีก 10 สถานี ตอมาไดขยายงานออกไปตาม
ภาคตางๆ จนถึงป พ.ศ. 2514 จึงไดมีสถานีทดลองขาวเพิ่มขึ้นรวมเปน 21 สถานี
พ.ศ. 2510 ไดมีการจัดตั้ง กรมสงเสริมการเกษตร ขึ้นและไดรวบรวม
งานสงเสริมการผลิตขาว และงานพัฒนาชาวนาไปดำเนินการทั่วประเทศ โดย
สำนักงานเกษตรจังหวัด และสำนักงานเกษตรอำเภอ ทำใหกรมการขาวมีภารกิจ
เฉพาะดานงานวิจัยขาว
พ.ศ.2515 กรมการขาวกับกรมกสิกรรมรวมเปน กรมวิชาการเกษตร
กองบำรุงพันธุ ซึ่งสังกัดกรมการขาว จึงไดเปลี่ยนชื่อเปน กองการขาว อีกครั้งหนึ่ง
โดยสังกัดกรมวิชาการเกษตร
พ.ศ.2525 ไดมพระราชกฤษฎีกาแบงสวนราชการกรมวิชาการเกษตรใหม
ี
กองการขาวไดเปลียนชือเปน สถาบันวิจยขาว มีสถานีทดลองขาวเพิมขึนระหวางป
่ ่ ั ่ ้
‡Õ° “√·π–π”
2 °√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å

5. พ.ศ.2518 - 2529 อีก 4 แหง รวมเปน 25 แหง และไดปรับปรุงสถานีทดลองขาวที่เปน
ตัวแทนในแตละภาคขึนเปนศูนยวจยขาว รวม 6 ศูนย ทีเ่ หลือเปนสถานีทดลองเครือขาย
้ ิั
รวม 19 สถานี
พ.ศ.2529 - 2545 มีสถานีทดลองขาวไดรบการยกฐานะขึนเปนศูนยวจยขาว
ั ้ ิั
อีก 4 แหง รวมกับของเดิมเปน 10 ศูนยวิจัยขาวและมีสถานีทดลองขาวเพิ่มขึ้นใหม
2 แหง รวม 17 แหง รวมมีสถานีทดลองขาวและศูนยวิจัยขาว 27 แหง กระจาย
อยูทั่วประเทศ
พ.ศ.2545 กรมวิชาการเกษตรปรับโครงสรางใหม สถานีทดลองขาวทั้งหมด
เปนศูนยบริการวิชาการดานพืชและปจจัยการผลิต ทั้งศูนยวิจัยขาวและศูนยบริการ
วิชาการดานพืชและปจจัยการผลิตยายไปสังกัด สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขต
ต า ง ๆ ที ่ ก ระจายอยู  ต ามภู ม ิ ภ าคของประเทศไทย คงเหลื อ สถาบั น วิ จ ั ย ข า วอยู 
สวนกลางเกิดปญหาทั้งดานการบริหารและการพัฒนาขาว สำหรับงานสงเสริม
การผลิตขาวและงานพัฒนาชาวนา ซึ่งสังกัดสวนกลาง กรมสงเสริมการเกษตร
‡Õ° “√·π–π”
°√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å
3

6. ได ม ี ก ารปรั บ ฐานะจากในช ว งแรกเป น งานระดั บ แผนก
ระดั บ ฝ า ยภายใต ก องส ง เสริ ม พื ช พั น ธุ  จนเป น ระดั บ
กลุมงานในกองสงเสริมพืชไรนา และในป 2545 ไดปรับเปน
ระดับสวนภายใตสำนักสงเสริมและจัดการสินคาเกษตร
ซึ่งแสดงใหเห็นวางานวิจัยและงานสงเสริมขาวไดแยกสวน
มาโดยตลอดนอกจากนี ้ ง านในด า นการผลิ ต เมล็ ด พั น ธุ 
ได จ ั ด ตั ้ ง กองขยายเมล็ ด พั น ธุ  พ ื ช เมื ่ อ ป พ .ศ. 2520 ใน
กรมสงเสริมการเกษตรเพื่อใหมีหนาที่ผลิตเมล็ดพันธุพืช
เศรษฐกิจ สนับสนุนเกษตรกรใหมีโอกาสใชเมล็ดพันธุดี
และตอมาไดยกฐานะเปนสำนักขยายเมล็ดพันธุพืช
พ.ศ.2547 ฯพณฯ นายกรัฐมนตรี พ.ต.ท. ดร. ทักษิณ
ชินวัตร แจงในที่ประชุมคณะรัฐมนตรีใหคณะกรรมการ
ขาราชการพลเรือนไปพิจารณา จัดระบบงานขาวใหมใหมี
เอกภาพ
พ.ศ.2547 ใหจัดตั้งสำนักงานขาวแหงชาติมีฐานะ
เทียบเทากรม
พ.ศ.2548 สภาผูแทนราษฎรและวุฒิสภาผานราง
พระราชบั ญ ญั ต ิ ป รั บ ปรุ ง กระทรวงทบวงกรมให จ ั ด ตั ้ ง
กรมการขาว ในวันที่ 14 และ 16 ธันวาคม 2548 ตามลำดับ
พ.ศ.2549 เมื ่ อ วั น ที ่ 11 มกราคม 2549 นายก
รั ฐ มนตรี ขอพระราชทานทู ล เกล า ฯ ถวายร า งพระราช
บั ญ ญั ต ิ ฯ เพื ่ อ ขอพระราชทานพระมหากรุ ณ าทรงลง
พระปรมาภิไธย เพื่อประกาศเปนกฎหมาย พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวฯ ทรงลง
พระปรมาภิไธย เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2549 และประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่
15 มีนาคม 2549 มีผลบังคับใชโดยสมบูรณและถือเปนวันสถาปนา กรมการขาว
ในวันที่ 16 มีนาคม 2549 โดยการรวมขาราชการที่เกี่ยวของจากหนวยงานขาวเดิม
ของกรมวิชาการเกษตร กรมสงเสริมการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร รวมทั้ง
กรมอื่นๆ ที่เกี่ยวของ เชน กรมชลประทาน
‡Õ° “√·π–π”
4 °√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å

8. ‚§√ß √â“ß°√¡°“√¢â“«
°“√·∫àß à«π√“™°“√ à«π°≈“ß
อธิบดี
รองอธิบดี รองอธิบดี
กลุมตรวจ กลุมพัฒนา
สอบภายใน ระบบบริหาร
สำนักนโยบาย สำนักวิจัย
สำนักบริหารกลาง และยุทธศาสตรขาว และพัฒนาขาว
สำนักพัฒนา สำนัก สำนักสงเสริม
ผลิตภัณฑขาว เมล็ดพันธุขาว การผลิตขาว
‡Õ° “√·π–π”
6 °√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å

9. 1. ฝายบริหารทั่วไป 4. กลุมนิติการ
สำนัก
2. กลุมการคลัง 5. กลุมประชาสัมพันธ
บริหารกลาง
3. กลุมบริหารงานบุคคล
สำนักนโยบาย 1. ฝายบริหารทั่วไป 4. กลุมวิเทศสัมพันธและ
และ 2. กลุมยุทธศาสตร โครงการพิเศษ
ยุทธศาสตรขาว 3. กลุมแผนงานและงบประมาณ 5. กลุมติดตามและประเมินผล
6. กลุมสารสนเทศ
สำนักวิจัย 1. ฝายบริหารทั่วไป 3. กลุมวิชาการ
และพัฒนาขาว 2. กลุมบริหารโครงการวิจัย 4. ศูนยวิจัยขาว 27 แหง
1. ฝายบริหารทั่วไป 5. กลุมบริหารจัดการและพัฒนา
สำนัก 2. กลุมพัฒนาการขยายเมล็ดพันธุ ธุรกิจเมล็ดพันธุ
เมล็ดพันธุขาว 3. กลุมควบคุมคุณภาพ 6. ศูนยเมล็ดพันธุขาว 23 แหง
4. กลุมพัฒนากรรมวิธีการผลิต
และโรงงาน
1. ฝายบริหารทั่วไป 4. กลุมพัฒนาระบบและถายทอด
สำนักสงเสริม 2. กลุมสงเสริมการผลิตและ เทคโนโลยี
การผลิตขาว การจัดการผลผลิต 5. กลุมสงเสริมวัฒนธรรมและ
3. กลุมปองกันกำจัดศัตรูขาวและ ภูมิปญญาทองถิ่น
ภัยธรรมชาติ
1. ฝายบริหารทั่วไป 3. กลุมพัฒนาการแปรรูปและ
สำนักพัฒนา 2. กลุมสรางมูลคาสินคาขาว ผลิตภัณฑ
ผลิตภัณฑขาว 4. กลุมสงเสริมเศรษฐกิจ
และการคา
‡Õ° “√·π–π”
°√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å
7

10. »Ÿπ¬å«‘®—¬¢â“«
สังกัดสำนักวิจัยและพัฒนาขาว
1. ศูนยวิจัยขาวแพร 14. ศูนยวิจัยขาวพิษณุโลก
2. ศูนยวิจัยขาวเชียงราย 15. ศูนยวิจัยขาวชัยนาท
3. ศูนยวิจัยขาวเชียงใหม 16. ศูนยวิจัยขาวลพบุรี
4. ศูนยวิจัยขาวแมฮองสอน 17. ศูนยวิจัยขาวปราจีนบุรี
5. ศูนยวิจัยขาวสะเมิง 18. ศูนยวิจัยขาวพระนครศรีอยุธยา
6. ศูนยวิจัยขาวสกลนคร 19. ศูนยวิจัยขาวปทุมธานี
7. ศูนยวิจัยขาวหนองคาย 20. ศูนยวิจัยขาวคลองหลวง
8. ศูนยวิจัยขาวอุดรธานี 21. ศูนยวิจัยขาวสุพรรณบุรี
9. ศูนยวิจัยขาวขอนแกน 22. ศูนยวิจัยขาวราชบุรี
10. ศูนยวิจัยขาวชุมแพ 23. ศูนยวิจัยขาวฉะเชิงเทรา
11. ศูนยวิจัยขาวอุบลราชธานี 24. ศูนยวิจัยขาวพัทลุง
12. ศูนยวิจัยขาวสุรินทร 25. ศูนยวิจัยขาวนครศรีธรรมราช
13. ศูนยวิจัยขาวนครราชสีมา 26. ศูนยวิจัยขาวปตตานี
27. ศูนยวิจัยขาวกระบี่
‡Õ° “√·π–π”
8 °√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å

11. »Ÿπ¬å‡¡≈Á¥æ—π∏ÿå¢â“«
สังกัดสำนักเมล็ดพันธุขาว
1. ศูนยเมล็ดพันธุขาวเชียงใหม 13. ศูนยเมล็ดพันธุขาว สกลนคร
2. ศูนยเมล็ดพันธุขาวลำปาง 14. ศูนยเมล็ดพันธุขาวอุดรธานี
3. ศูนยเมล็ดพันธุขาวพะเยา 15. ศูนยเมล็ดพันธุขาวขอนแกน
4. ศูนยเมล็ดพันธุขาวแพร 16. ศูนยเมล็ดพันธุขาวรอยเอ็ด
5. ศูนยเมล็ดพันธุขาวกำแพงเพชร 17. ศูนยเมล็ดพันธุขาวนครราชสีมา
6. ศูนยเมล็ดพันธุขาวสุโขทัย 18. ศูนยเมล็ดพันธุขาวสุรินทร
7. ศูนยเมล็ดพันธุขาวพิษณุโลก 19. ศูนยเมล็ดพันธุขาวกาฬสินธุ
8. ศูนยเมล็ดพันธุขาวนครสวรรค 20. ศูนยเมล็ดพันธุขาวอุบลราชธานี
9. ศูนยเมล็ดพันธุขาวชัยนาท 21. ศูนยเมล็ดพันธุขาวสุราษฎรธานี
10. ศูนยเมล็ดพันธุขาวลพบุรี 22. ศูนยเมล็ดพันธุขาวพัทลุง
11. ศูนยเมล็ดพันธุขาวชลบุรี 23. ศูนยเมล็ดพันธุขาวปตตานี
12. ศูนยเมล็ดพันธุขาวราชบุรี
‡Õ° “√·π–π”
°√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å
9

12. ∫∑∫“∑ Àπâ“∑’Ë°√¡°“√¢â“«
อำนาจหนาที่
1. ศึ ก ษา วิ เ คราะห เสนอแนะ และจั ด ทำนโยบายและยุ ท ธศาสตร ข  า วของ
ประเทศ รวมทั้งการดำเนินการเกี่ยวกับความรวมมือกับตางประเทศในเรื่องขาว
2. ศึกษา วิจัย ทดลอง และพัฒนาเกี่ยวกับพันธุ เทคโนโลยีการผลิต การอารักขา
วิทยาการหลังการเก็บเกี่ยวและการแปรรูป และมาตรฐานพันธุขาว
3. ดำเนินการเกี่ยวกับการอนุรักษพันธุกรรมและคุมครองพันธุขาว
4. ดำเนินการเกี่ยวกับการตรวจสอบและรับรองมาตรฐานขาว
5. ดำเนินการผลิตและสงเสริมสนับสนุนเกี่ยวกับเมล็ดพันธุขาว
6. สงเสริมและสนับสนุนการสรางมูลคาเพิ่ม การพัฒนาระบบการจัดการสินคาขาว
การแปรรูปขาวและผลิตภัณฑ และสนับสนุนการตลาดขาว
7. สงเสริม สนับสนุน และถายทอดเทคโนโลยีการผลิตและการจัดการผลผลิตขาว
รวมทั้งอนุรักษและสงเสริมวัฒนธรรมและภูมิปญญาทองถิ่นเกี่ยวกับขาว
8. สงเสริม สนับสนุน และเผยแพรองคความรูแกชาวนาและผูประกอบการดานขาว
‡Õ° “√·π–π”
10 °√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å

13. กำหนดโครงสรางของกรมการขาวประกอบดวย 6 สำนัก โดยมีหนาที่ความ
รับผิดชอบ ดังนี้
1. สำนักบริหารกลาง มีอำนาจหนาที่ดังตอไปนี้
1.1 ดำเนินการเกี่ยวกับงานบริหารทั่วไปของกรมและงานชวยอำนวยการ
1.2 ดำเนินการเกียวกับการเงิน การบัญชี การงบประมาณ การพัสดุ อาคาร สถานที่
่
และยานพาหนะของกรม
1.3 จัดระบบงาน และบริหารงานบุคคลของกรม
1.4 ดำเนินการเกี่ยวกับงานกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวของ งานนิติกรรม
และสัญญา งานเกี่ยวกับความรับผิดทางแพงอาญา งานคดีปกครองและ
งานคดีอื่นที่อยูในอำนาจหนาที่ของกรม
1.5 ดำเนินการประชาสัมพันธการปฏิบัติงานและเผยแพรกิจกรรม ความรูความ
กาวหนาและผลงานของกรม
2. สำนักนโยบายและยุทธศาสตรขาว มีอำนาจหนาที่ดังตอไปนี้
2.1 ศึกษา วิเคราะห เสนอแนะ และจัดทำนโยบายและยุทธศาสตรขาวของ
ประเทศ
2.2 จัดทำแผนงาน งบประมาณ และติดตามประเมินผลการปฏิบัติงานของกรม
2.3 พัฒนาและจัดทำระบบสารสนเทศและเครือขายเกี่ยวกับขาว
2.4 ดำเนินการเกี่ยวกับความรวมมือกับตางประเทศในเรื่องขาว
2.5 เปนฝายเลขานุการคณะกรรมการที่เกี่ยวของกับงานดานขาว
‡Õ° “√·π–π”
°√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å
11

14. 3. สำนักวิจัยและพัฒนาขาว มีอำนาจหนาที่ดังตอไปนี้
3.1 อนุรักษ คุมครองและใชประโยชนจากพันธุกรรมขาว
3.2 ศึกษา วิจัย และพัฒนาพันธุขาว
3.3 วางแผนและผลิตเมล็ดพันธุขาวชั้นพันธุคัดและชั้นพันธุหลัก
3.4 ศึกษา วิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีการผลิต การอารักขา วิทยาการหลัง
การเก็บเกี่ยวและการแปรรูปขาว วิทยาการเมล็ดพันธุขาว และมาตรฐาน
พันธุขาว
3.5 ศึกษา วิจัย และพัฒนาวิศวกรรมการผลิต และการแปรรูปขาว
3.6 ตรวจสอบและรับรองระบบการผลิตและผลิตภัณฑขาว
3.7 กำกับดูแลการดำเนินงานของศูนยวิจัยขาว
4. สำนักเมล็ดพันธุขาว มีอำนาจหนาที่ดังตอไปนี้
4.1 ศึกษา วิจัย และพัฒนาวิทยาการเมล็ดพันธุขาวและการกระจายเมล็ด
พันธุขาว
4.2 วางแผนและผลิตเมล็ดพันธุขาวชั้นพันธุขยายและชั้นพันธุจำหนาย
4.3 บริ ห ารจั ด การและติ ด ตามประเมิ น ผลการผลิ ต และการกระจายเมล็ ด
พันธุขาว
4.4 สงเสริมและสนับสนุนธุรกิจเมล็ดพันธุขาว
4.5 สงเสริม สนับสนุน และถายทอดวิทยาการเมล็ดพันธุขาว
4.6 ตรวจสอบและรับรองระบบการผลิตและคุณภาพเมล็ดพันธุขาว
4.7 กำกับ ดูแล การดำเนินงานของศูนยเมล็ดพันธุขาว
5. สำนักพัฒนาผลิตภัณฑขาว มีอำนาจหนาที่ดังตอไปนี้
5.1 สงเสริมและสนับสนุนการสรางมูลคาเพิ่ม และการพัฒนาระบบการจัดการ
สินคาขาว
5.2 สงเสริมและสนับสนุนการพัฒนาการแปรรูปขาว และผลิตภัณฑขาว
5.3 สงเสริมและสนับสนุนการตลาดขาว
‡Õ° “√·π–π”
12 °√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å

15. 6. สำนักสงเสริมการผลิตขาว มีอำนาจหนาที่ดังตอไปนี้
6.1 ศึกษา วิเคราะหเศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยีเพื่อวางแผนการสงเสริม
การผลิตและจัดการผลผลิตขาว
6.2 สงเสริม สนับสนุน และพัฒนาคุณภาพชีวิตชาวนา
6.3 กำหนดแนวทางและจัดทำโครงการสงเสริมการผลิตและการจัดการผล
ผลิตขาว
6.4 ใหคำปรึกษา แนะนำ และถายทอดองคความรูดานการผลิตและการจัดการ
ผลผลิตแกชาวนา และผูประกอบการ
6.5 สงเสริม สนับสนุน และอนุรักษวัฒนธรรมและภูมิปญญาทองถิ่นเกี่ยว
กับขาว
6.6 พยากรณ เตือนภัย วางระบบการชวยเหลือชาวนาดานภัยธรรมชาติและ
การระบาดของศัตรูขาว
‡Õ° “√·π–π”
°√¡°“√¢â“«
°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å
13