mahallada yoshlar siyosati

1. Маҳаллалар юртимиз таяанчи бўлиши керак.
Тошкент Ирригация ва Мелиорация Институти
Гиромелиорация факултети 3 босыич талабаси Жахонгирмирзо Мирзақобулов
«Фарзандларимиз биздан кўра кучли,
билимли, доно ва албатта бахтли бўлишлари шарт»
И.А.Каримов
Дархақиқат юртнинг 60 фоизини ёшлар ташкил қилаётгани уларга бериладиган
эьтибор, келажакка эьтибор эканилигини унутмаслигимиз керак. Қадим-қадимдан
заминимизда ёшлар хам, қарияларнинг ҳам, тарбияни ҳам, талимнинг ҳам оладиган,
истеьқомат қиладиган жой махалла хисобланади. Ёшларнинг катта қисми махаллаларда
вояга етишини инобатга олсак, ҳаётимизда махалланинг ўрни нечоғлик мухим эканлигини
ҳис қилишимиз мумкин. Юртбошимизниг ташабуслари билан чекка-чекка қишлоқларда
ҳам наьмунавий лойиҳалар асосида замон талабига жавоб берадигон уйлар
қурилаётганлиги, қишлоқ жойларда шароитлар анча яхшиланганлигини, махаллаларимиз
моддий техник базаси такомиллаштирилиб бораётганлигини ҳам унтмаслигимиз даркор.
Биз ёшлар тарбияси борасида кўплаб ишлар амалга оширилди, кўплаб муаффақиятларга
қўлга киритдик, тарбия билан бир қаторда таьлимга ҳам алоҳида эьтибор берилди. Ёш
авлоднинг асосий ютуқларимиздан бири ва энг асосийси, шубҳасиз, юртимизда узлуксиз
таълим ва ёш авлодни ҳар жиҳатдан баркамол қилиб тарбиялашнинг миллий модели
яратилганидир. Жуда қисқа давр ичида педагог ва илмий-педагог кадрларнинг малакаси
янги талаблар асосида оширилди, таълим муассасаларининг моддий-техник базаси
мустаҳкамланди, янги дарсликлар, ўқув-услубий қўлланмалар яратилди. Ўқув-тарбия
жараёни юқори сифатли, бугунги кун талабларига жавоб берадиган илғор педагогик
адабиётлар ҳамда технологиялар билан таъминланди. Дунёнинг кўплаб давлатлари таълим
соҳасининг йирик мутахассислари, таниқли олимлар Ўзбекистоннинг таълим соҳасидаги
9+3 схемаси бўйича янги 12 йиллик умумий мажбурий бепул таълим тизимини ва бу янги
тизимнинг натижаларини юксак баҳоладилар. Ёш авлоднинг ҳар томонлама баркамол
бўлиб улғайиши учун яратилган замонавий шарт-шароитлар, миллий таълим тизимимизни
ўрганган мутахассислар мамлакатимизда бепул умумий таълим олиш қонуний
кафолатлангани, ёшлар инновацион фаолиятга кенг жалб этилаётгани, уларнинг
ихтирочилик ва рационализаторлик соҳасидаги лойиҳалари давлат томонидан қўллаб-
қувватланаётганини эътироф этишимиз лозим. Шу ўринда Ўзбекистон бюджетидан
таълим соҳасига ажратилаётган харажатлар ялпи ички маҳсулотнинг 10-12 фоизини
ташкил этишини, мамлакат умумий йиллик бюджетининг қарийб 60 фоизи ижтимоий
соҳага йўналтирилаётганини юксак баҳолаб ўтиш, Ўзбекистоннинг ижтимоий ва
гуманитар ривожланиш борасидаги ютуқлари таҳсинга сазовор эканлигини эътироф этиш
даркор. Биргина «Таълим тўғрисида»ги қонун, Кадрлар тайёрлаш миллий дастури қабул
қилиниши, бу ҳужжатлар асосида ўсиб келаётган ёш авлодни юксак интеллектуал
салоҳиятли, замонавий билимларни пухта эгаллаган, шу билан бирга, соғлом турмуш
тарзига эга, жисмонан бақувват, руҳан соғлом қилиб тарбиялаш юзасидан аниқ тадбирлар
ишлаб чиқилган эканлигини ёддан чиқармаслик керак. Иқтидорли ёшларни моддий ва
маънавий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш мақсадида махсус жамғармалар тузилди. Олий ўқув

2. юртларида бакалавр, магистр ва ёш тадқиқотчилар учун давлат стипендиялари жорий
этилди. 11 йўналиш бўйича бакалавр ва магистрларга ҳамда 5 йўналиш бўйича ёш илмий
ходимларга Ўзбекистон Республикаси Президентининг стипендиялари танлов асосида
бериб келинмоқда. Бакалаврларни рағбатлантириш мақсадида таълим соҳасида ижобий
натижаларни қўлга киритаётган талабаларга Алишер Навоий, Мирзо Улуғбек, Беруний,
Ал-Бухорий, Ибн Сино номидаги давлат стипендиялари бериладиган бўлди.
Истиқлол йилларида мамлакатимизда спорт соҳасида ҳам катта ўзгаришлар юз
берди. Махаллаларимизда болалар спортини ривожлантириш мақсадида кўплаб муҳташам
спорт иншоотлари, соғломлаштириш мажмуалари қад ростлагани фикримизнинг
далилидир. Аниқ мақсадга йўналтирилган дастур ва режа асосида олиб борилган ишлар
натижасида мамлакатимизда 7 ёшдан 16 ёшгача бўлган ўқувчилар ўртасида спорт билан
шуғулланувчилар сони кейинги йиллар ичида сезиларли даражада ошди. Халқаро спорт
мусобақаларда фаол иштирок этаётган, рақиблари устидан ғалаба қозониб, ғолиблик
шоҳсупасининг юқори поғонасига кўтарилаётган ёшларимизнинг сафи тобора кенгайиб
бормоқда. Ёшлар орасида спортнинг барча сохалари сузиш, дзюдо, бадиий гимнастика,
футбол, кураш, шахмат ва бошқа спорт турларига қизиқиш тобора кучайиб бораётгани,
айниқса, қувонарлидир. Президентимизнинг ташаббуси билан бир неча йиллардан бери
муттасил ўтказиб келинаётган уч босқичли «Умид ниҳоллари», «Баркамол авлод» ва
«Универсиада» спорт ўйинлари ёшлар орасидан мамлакатимиз шаън-шавкатини, ғурур ва
ифтихоримизни оширадиган, мустақил Ўзбекистон номини дунёга танитадиган маҳоратли
спорт усталарининг етишиб чиқишида ҳамда мустақил ҳаётга кириб келаётган
ёшларимизнинг ҳар жиҳатдан соғлом бўлишларида ҳам муҳим аҳамият касб этмоқда.
Буларнинг барчаси сиз ва биз яшаётган махалла ва гузарларда амалга оширилмоқда.
Мамлакатимизда олиб борилаётган ёшларга доир давлат сиёсатининг амалий ижросида,
ёшларнинг ижтимоий-сиёсий салоҳиятини оширишга ҳисса қўшадигон барча шарт
шароитлар мужассамлаштирилмоқда.
Шу ўринда махаллаларда олиб борилаётган ишлар қамровини кенгайтириш
махалла ёшлари ўртасидаги муаммоларни бартараф эьтишга қаратилган чора тадбирлар
тўғрисида «Камолот» ЁИХ ва Махалла ўртасида кўшимча чора тадбирларни амалга
ошириш борасида бир мунча камчиликлар борлигини такидлаб ўтиш даркор. Мен ўз
махаллам миқиёсида сўзимни давом эттирсам Андижон вилояти Қўрғонтепа туманидаги
Тошқўрғон МФЙ да жами 3250 нафар ахоли яшайди. Вояга етмаганлар 1330 нафарни
ташкил этади. Махалла оқсоқолидан ташқари махаллада диний ва маьрифий ишлар
бўйича маслахатчи фаолият олиб боради, лекин «Камолот» ЁИХ вакилларидан хеч кимни
танимаслигимиз ҳам бор гап. Махалларда ёшлар ўртасида жиноятчилик, деструктив
ғояларга аралашиб қолиш, диний оқимлар таьсирига тушиб қолиши таьсуфки учраб
турибди. Бу юуқорида келтириб ўтган шароитлардан тўлақонли фойдаланмаслик эмасми.
Айни вақтда, мамлакатимиз аҳолисининг 60 фоизини ёшлар ташкил этишини
айтиб ўтдик. Улар ўзларига билдирилаётган ишончдан руҳланиб, турли соҳаларда
қувонарли муваффақиятларни ҳам қўлга киритмоқдалар. Хўш, ижтимоий харакат
ҳисобланмиш «Камолот»ЁИХ ёшларни зарарли таъсирдан ҳимоя қилиш механизмини
нимада кўради, бу борада юксак натижани қандай йўллар билан амалга ошириш лозим,
деб ҳисоблаймиз. Хақиқатдан юртимизда жуда кўп ишлар амалга оширилди.

3. «Камолот»ЁИХ мунтазам равишда тарғибот-ташвиқот ишларини амалга ошириб, юзлаб
янги лойихалар, ёшларни маьнавий дунёқарашини шакиллантиришга ёрдам берадиган
тадбирлар ўтказиб келмоқда. Қайси телеканалани қарамайлик барчасида «Камолот»ЁИХ
ўтказаётган тадбирларга кўзимиз тушади ва бундан жуда хам маьмнун бўламиз. Шу
ўринда «Камолот»ЁИХ ва Тошкент Ислом Унверситети талабалари ўртасида ажойиб
лойиха бор эканлигини ҳам назардан қочирмаслигимиз керак, ушбу университет толиб ва
толибалари ёзги татил вақтида ўзининг махалласига бориб махалла диний ва маьрифий
ишлар бўйича маслахатчисига беьвосита ёрдамлашиб келади. Бу албатта ўз таьсирини
ўтказмасдан қолмайди. Шу ўринда яна савол туғилади «Камолот»ЁИХнинг бир қанча
лоихаларига эга, лекин нега шу лойихани янада такомиллаштириш йўлини тутмайди,
имкони борку, бу хайрли тадбирга лаббай деб жавоб берадиган ёшлар хам талайгина.
Тошкент Ислом Унверситети толиб ва толибалари биламизки, бутун республика
махаллаларини қамраб олаолмас аммо жами олий таьлим муассаларида кўплаб талабалар
тахсил олади, улар орасида расман «Камолот»ЁИХ БТ аьзолари хам талайгина табийки
савол туғилади, талабалар ёзги таьтил вақтида нималар билан банд бўлади?!
Қайсинисидир ишлар, яна бошқаси ўртоқлари билан дам олиш оромгохларига борар, аммо
биз 100 фоиз бу талаба нима билан машғул бўлиши хақида хеч нима билмаймиз, нега шу
талабалар имкониятидан фойдаланмаймиз.
Мен ўз мисолимда айтиб ўтаман 2013 йил ёзги таьтил вақтимда ташабуссим
билан 1
“Қадр – қимматим, таянчим ва ифтихоримсан, мустақил Ўзбекистон” шиори
остида ўтказилган «Мустақиллик ёшлари» деб номланган лойихага қўл урдим. Бу лойиха
Бош вазир ўринбосари, хотин - қизлар қомитаси раиси Э. Э. Баситхоновнанинг Тошкент
Ирригация ва Мелиорация Институтига ташрифида таклиф сифатида кўтарилган эди.
Масала юзасидан Андижон вилояти Қўронтепа туманида тадбирлар ўтказиш назарда
тутилган. «Оммавий маданият» га қарши ёшларда ўз иммунитетимизни шакиллантириш,
«Қалбларда ватан мадҳи» шиори остида давра суҳбатлари ўтказиш, МФЙ ларда
Фуқоролик жамияти ҳақида тушунтириш ишлари олиб бориш, «Камолот» ЁИҲ мазмун ва
моҳияти ҳақида ёшлар ва болаларда тасаввур шакиллантириш, Болаларни ёзги дам олиш
вақтини мазмунли ташкиллаштириш, сингари бир қатор масалалар олдимга мақсад қилиб
қўйган эдим. Тадбирларни амалга оширишда туман хокимяти билин бирга иш олиб бориш
назарда тутилган бўлиб, ўз иш режамни ва материлларимни тақдим этдим. Иш режамни
тасдиқланди ва мен 2 ой мобайнида режа асосида тадбирлар уюштириб бордим.
Махаллаларда ва ҚФЙларда давра сухбатлари ташкил этидим юзлаб махалла ёшлари ва
болалар билан учрашдим. Энг асосийси шу даврнинг сўнги кунларида яна бир иш
қилинди, яъни эски масжид ўрнида манавият хонаси барпо этдик. Бу хонага туман
ҳокимлиги билан келишган ҳолда хокимят кутубхонасидан болалар учун жами 1280 та
китоб 3та китоб жавонини олишга эришилди. Ҳокимят томонидан Каримова Рўза
Габдуҳаквна Қўротепа касб – ҳунар коллежига қарашли АРМ мутаҳасиси 2 тармоқ
кутубҳоначисини бизнинг кутубхонага мутахасис қилиб ўтказилиши орқали кутбхонага
бўлган қизиқиш янада ортишига сабаб бўлди. Биз кутобхона ташкил этдик! Бу ҳайрли
ишга МФЙ раиси ва маслаҳатчиси катта ҳиссаларини қўшдилар. Хозирда хам бу
кутубхона иш олиб бормоқда. Ўтган ёзги таьтил вақтида ҳам бу махаллада ишлар анча
1
Ж.Мирзақобуловнинг «Мустақиллик ёшлари» лойихасидан 2013 й.

4. силжиш борлигини кўрдим. Коллеж ўқувчилари хисобланмиш, бир қатор ёшлар коллеж
битирувчилари учун таьсис этилган кридитлар олиб иш бошлаш арафасида турганлилига
гувох бўлдим. Махаллам ёшлари билан доимий алоқа қилиб тураман ва қувонарлиси улар
ҳам мен ўхшашга хавас қиладилар. Далил ўрнида Тошкент Ирригатция ва Мелиорация
Институти талабасига айланган махалламнинг 5 нафар йигит-қизини мисол қилиб
келтиришим мумкин.
Бу ишларнинг барчаси уюшмаган, фикри тарқоқ ёшларга ёрдам берса, биз асосий
мақсадимизга эришган бўлар эди. Демакки биз ёшлар манашу муқаддас тупроқ меники,
бизники деб яшаш, манашу ерда ота бобомнинг ҳоки ётибди, агар шу муқаддас осмон,
манашу ҳаёт учун, ватаним учун мен курашмасам, мен жонимни фидо қилмасам, яна ким
жонини фидо қилади – деб яшаш керак эмасми?!
Мухтасар қилиб айтганда шуни айтишим мумкинки берилган имкониятлардан
тўлақонли фойдаланишимиз учун, биз ёшлар «Камолот» ЁИХ атрофида якдиллик асосида
бирлашашаимиз, жамият ҳаётида фаол иштирок этишимиз, ўз ўрнимизга, ўз сўзимзга эга
бўлишимиз, янги техника ва технологиялардан мақсадли фойдаланишимиз, манашу ватан
меники, сеники ва бизники – деб фаолият олиб бориб, юқоридагидек ва янги лойихалар
билан ўз махаллаларимизга кириб борсак, албатта бу ўз мевасини беради. Зеро биз учун
яратилган манашундай имкониятларга жавобимиз қониқарли, ёки яхши бўлиб эмас аьло
даражада жавоб беришимиз биз ёшларнинг хам қарз, ҳам фарзимздир.