2. Kolonya Nedir ?
Kolonya , etil alkol, su ve limon, çiçek
veya tütün esansı gibi hoş koku veren
maddelerin karışımından oluşan bir tür
parfümdür.
Kolonya, ilk kez 1709 yılında
İtalyan Giovanni Paolo Feminis
tarafından Köln’de üretilmiştir. İçerdiği
alkol oranı genellikle derece ile belirtilir.
3. 4711’in Masalsı Hikayesi
Bu hikaye 1708 yılına kadar uzanıyor. Johann Maria Farina isimli İtalyan, kardeşi Jean
Baptiste’e yazdığı mektupta şöyle diyordu: “Yağmur yağdıktan sonra portakal
çiçeklerinden, dağ nergislerinden gelen kokuya ve İtalya’nın ilkbahar sabahlarına
benzeyen bir koku buldum.” Bu müjde, dünya parfüm tarihini de değiştiren olaylar
silsilesini başlatmıştı. Bir yıl sonra Johann Maria Farina, ilk Eau de Cologne üretimine
başlamıştı.
Kimi kaynaklar Farina’nın genç yaşında İtalya’dan ayrılmak zorunda kaldığını ve
Almanya’nın o zamanki adı Cologne olan bugünkü Köln şehrine yerleştiğini yazıyor.
Farina, turunçgil yağlarından yaptığı koku karışımına Eau de Cologne ismini vermişti.
Yani parfümün ismi “Cologne’nin Suyu” anlamına geliyordu. Bugünkü haliyle “Köln’ün
Suyu”.
4. Almanya çapında ünlenen Farina’nın Eau de Cologne’si, 1790’lı yıllarda bir Alman’ın
ilgisi çekmişti. Tabii o yıllarda Farina ölmüştü. Efsane tam da 1792 yılında biraz daha
gizem kazandı. Genç bir tüccar olan Wilhelm Mülhens, 1792 yılında bir Katolik
keşişinden mütevazı evlilik hediyesi almıştı. Bu gizemli keşiş ona “Mucize Suyu” isimli
bir karışım vermişti. Aslında bu karışım insana canlılık veren ve güç katan bir tür yaşam
iksiriydi. Onu içenlerin uzun ve sağlıklı yaşayacağına inanılırdı. Genç tüccar Wilhelm
Mülhens, bu fırsatı değerlendirdi ve küçük bir fabrika açarak formülü gizli olan iksirin
üretimine geçti. Bu sihirli suyu şarapla karıştırarak satmaya başladı. Markanın kendisine
göre, 4711 parfümünün başlangıç hikayesi böyleydi. Oysa, Wilhelm Mülhens’in sihirli
formül olarak ürettiği şey, Farina’nın Eau de Cologne’sinin devamıydı.
5. Bir efsaneye göre Macar Suyu olarak bilinen ve ilk defa bir keşiş tarafından Macaristan
Kraliçesi Elizabeth için üretilmiş olan bu koku, kolonyanın atasıdır. Floransa'daki Santa
Maria Manastırı rahibelerinin aqua reginae adıyla 14. yüzyıldan itibaren üretmekte
oldukları bu koku, bir teoriye göre 17. yüzyılda bir gezgin olarak Floransa'da bulunan
İtalyan parfümcü Giovanni Paolo Feminis’in ilgisini çekmiş ve baş rahibeden formülünü
öğrenmiştir.Köln’de yaşayan Feminis Floransa’dan döndüğünde bu kokunun içine
bergamot, limon ve portakal esansı katarak bugün kolonya denilen kokuyu geliştirdi;
önce Eau Admirable" (Hayranlık Verici Su), daha sonra da "Eau de Cologne" (Köln Suyu,
Almanca “Kölnisch Wasser”) olarak pazarlamaya başladı.
6.
7. Artan talep üzerine Feminis’nin yardıma çağırdığı Giovanni Maria Farina adlı bir başka
İtalyan parfümcü 1709’da Köln’de kurduğu fabrikada üretime devam etti.Köln Tıp
Fakültesi'nin bu kokuyu tıbbi ürün olarak onaylamasının ardından kolonya Avrupa'da
yaygınlaştı. Köln kolonyası sadece parfüm olarak değil ayrıca depresyon ve ruh hali
bozukları gibi hastalıklar için ilaç olarak tüketilmeye başlandı.
8. Kolonya’nın Kullanım Amacı
Kolonya ilk geliştirildiği yıllarda tıbbi
amaçla kullanılıyordu. O günlerdeki
formülüyle biberiye, portakal çiçeği,
bergamot ile limondan oluşan ve
ferahlatıcı özelliği yüzünden rağbet
gören karışım, sindirim sistemi
rahatsızlıklarında şeker üzerine
damlatılarak alınıyor ya da şaraba
karıştırılarak içiliyordu. Antiseptik
özelliğinden ötürü ağız çalkalamada,
yara temizliğinde kullanılıyor, kas ve
eklem ağrıları için harika bir friksiyon
solüsyonu oluyordu.
9. Uzun yıllar tedavi edici özelliğinden
yararlanılan bu sıvı, tuvalet
temizliği amacıyla kullanılmaya
başlandıktan sonra bir devrim
yüzyılı olan 18. yüzyılda adeta bir
çığır açtı. Sınıf savaşının en keskin
biçimde yaşandığı yıllarda yükselen
burjuvazi karşısında, ağır ve pahalı
parfümlerle özdeşleşen aristokrasi
yenik düşünce, ağır kokuların da
itibarı azalmıştı. Kolonya gibi hafif
ve ferahlatıcı kokular sadeliğin,
saflığın simgesi haline geldi ve
burjuvazinin gözdesi oldu.
10. 4711’in Sırrı
Dünyanın en meşhur ve en bilinen kolonya markası No: 4711 Kölnisch Wasser, adını
fabrikanın bulunduğu caddedeki bina numasından almıştır.’’Glockengasse’’, türkçe
karşılığı ile ‘’Çan sokağı’’ anlamına gelir.Kolonyanın şişe etiketinde en üstte bulunan iki
adet çan bu sokağı simgeler.
11. Kolonya’nın Ülkemizdeki Yeri
Türk geleneklerinin şeker ile birlikte en önemli ikram ürünlerindendir. II. Abdülhamid
devrinin ilk yıllarında kolonyanın Osmanlı topraklarına ithali edilmeye başlaması,
1882’de ise yerli üretime geçilmesinden sonra ülkede konuk ağırlama ritüelinin ilk
adımı olan gülsuyu ikramının yerini kolonya ikramı almıştır.
