2. 2.2.1Objektif Pengajaran
a. Mentakrifkan penawaran
b. Menerangkan jadual dan keluk
penawaran firma
c. Menerangkan Hukum penawaran
d. Menerangkan fungsi dan persamaan
penawaran
e. Membentuk keluk penawaran pasaran
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
3. 2.2.1. TEORI PENAWARAN
a. Takrifan Penawaran
Penawaran ialah kuantiti barang dan
perkhidmatan yang ingin dan mampu
dijual/ditawarkan oleh pengeluar pada tingkat
harga tertentu dan dalam tempoh masa tertentu.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
4. b. Jadual penawaran dan keluk penawaran
Jadual penawaran adalah jadual yang menunjukkan
hubungan antara harga sesuatu barang dengan
kuantiti ditawarkan oleh firma terhadap barang
tersebut.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Keadaan Harga (RM) Kuantiti
ditawarkan
A 4 8
B 3 6
C 2 4
D 1 2
5. Huraian jadual
Jadual menunjukkan hubungan positif antara harga
barang dan kuantiti barang yang ditawarkan.
Semakin rendah harga barang semakin kurang
kuantiti barang yang ditawarkan.
Berdasarkan jadual, satu keluk penawaran dapat
dilukis seperti berikut:
UNIT
EKON
OMI
AEO15
7. ● Keluk penawaran ditakrifkan sebagai keluk yang
menunjukkan kuantiti yang ditawarkan oleh
seseorang pengeluar pada pelbagai tingkat
harga.
● Keluk penawaran bercerun positif. Ini
menunjukkan hubungan positif antara harga
sesuatu barang dengan kuantiti barang yang
ditawarkan.
● Keluk penawaran mencerun ke atas dari kiri ke
kanan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
8. c. Hukum penawaran
Hukum penawaran menerangkan hubungan antara
harga dengan kuantiti ditawar adalah langsung
(positif).
Apabila harga sesuatu barang meningkat, kuantiti
ditawar akan meningkat dan apabila harga sesuatu
barang jatuh, kuantiti ditawar akan jatuh dengan
andaian ceteris paribus.
Ceteris paribus.
ialah faktor-faktor lain selain harga barang itu sendiri
diandaikan tidak berubah/ malar.
UNIT
EKON
OMI
AEO15
9. Hukum ini menunjukkan wujud hubungan positif
antara tingkat harga dan kuantiti ditawar. Ini
disebabkan:-
Harga yang tinggi memberi keuntungan yang lebih
kepada pengeluar, jadi pengeluar akan menawarkan
lebih banyak barang.
Harga yang tinggi , menyebabkan pengeluar
berpendapat barang tersebut sangat diminta oleh
pengguna tetapi penawarannya kurang di pasaran.
Pengeluar akan menambahkan penawaran untuk
memenuhi permintaan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
10. d. Fungsi dan persamaan penawaran
Persamaan penawaran menunjukkan
hubungan antara tingkat harga dan kuantiti
yang ditawarkan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Qs = a + bP
Qs = Kuantiti ditawar
a = Pemalar yang menunjukkan kuantiti ditawar pada harga kosong
b = Kecerunan keluk penawaran
P = Harga
11. Contoh Pengiraan:
(Kaedah persamaan serentak)
Katakan harga asal ialah RM5 dan kuantiti ditawar
adalah sebanyak 100 dan apabila harga meningkat
kepada RM15, kuantiti ditawar meningkat kepada
120.
100 = a + 5b …………. (1)
120 = a + 15b .…………. (2)
(2) - (1) 20 = 10b
b = 20/10
b = 2
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
12. Gantikan b dalam mana-mana persamaan, katakan
dalam persamaan (1):
100 = a - 5(2)
a = 100 – 10
a = 90
Maka fungsi penawaran ialah
Qs = 90 + 2P
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
13. e. Penawaran Pasaran
Penawaran firma:
Penawaran sesuatu barang dan
perkhidmatan oleh sebuah firma pada
tingkat harga tertentu dan dalam jangka
masa tertentu.
Penawaran pasaran:
Penawaran semua firma dalam pasaran yang
dicampurkan pada tingkat harga tertentu
dan dalam jangka masa tertentu.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
14. Jadual Penawaran Firma
Keadaan Harga (RM) Qs
A 5 80
B 4 70
C 3 60
D 2 40
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Jadual penawaran firma menunjukkan hubungan antara harga dan
kuantiti yang ditawarkan oleh sesebuah firma bagi sesuatu barang.
15. Berdasarkan jadual penawaran firma, keluk
penawaran firma dapat dibentuk seperti berikut:
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
S
40
2
60
3
70
4
80
5
harga
kuantiti
C
B
A
D
S
16. Keluk Penawaran Pasaran
Keluk penawaran pasaran dibentuk dengan
menjumlahkan keluk penawaran semua firma dalam
pasaran secara mendatar seperti jadual dan rajah
berikut:
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Keadaan Harga Qs
Firma A
Qs
Firma B
Penawaran
Pasaran
A 4 8 14 22
B 3 5 10 15
C 2 3 6 9
D 1 0 2 2
17. Keluk penawaran firma dan pasaran
UNIT
EKON
OMI
AEO15
KELUK PENAWARAN FIRMA A
KELUK PENAWARAN FIRMA B
KELUK PENAWARAN PASARAN
4
3
P
Q
8
5
SA
SA
B
A
4
3
P
Q
14
10
SA
SA
B
A
4
3
P
Q
22
15
SP
SP
B
A
18. 2.2.2. Faktor-faktor yang mempengaruhi
penawaran
a. Harga barang itu sendiri
b. Harga barang lain
(penawaran bersama dan penawaran bersaing)
c. Kos pengeluaran
d. Matlamat pengeluar
e. Teknologi
f. Dasar kerajaan
g. Bilangan firma
h. Musim
*a hingga e untuk firma sahaja
*f hingga h untuk pasaran
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
19. a. Harga barang itu sendiri
Dengan andaian ceteris paribus, semakin tinggi
harga sesuatu barang, semakin banyak kuantiti
barang ditawarkan. Sebaliknya semakin rendah
harga sesuatu barang semakin kuranglah kuantiti
barang ditawarkan.
( Keluk penawaran sendiri/ pergerakan
disepanjang keluk penawaran)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
20. Rajah: Perubahan harga barang itu sendiri
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Qo
Po
Q
P
Q1
P1
S
A
B
C
Harga
kuantiti
S
21. i. Penawaran Bersama
Melibatkan barangan yang akan dikeluarkan secara
bersama-sama dengan pengeluaran barang lain.
Contohnya: Daging lembu dan kulit lembu merupakan
penawaran bersama. Kenaikan harga daging lembu
menyebabkan pertambahan penawaran kulit lembu.
(Keluk Penawaran beralih)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5 b. Harga barang lain
i . Penawaran Bersama
ii. Penawaran Bersaing
22. ii. Penawaran bersaing
Penawaran bersaing melibatkan barangan yang
pengeluarannya dapat diganti dengan mudah
untuk mengeluarkan barang lain yang
menggunakan faktor-faktor ekonomi yang sama.
Contohnya:
Sayur bayam dan sayur sawi. Kedua-dua ini dapat
dikeluarkan dengan faktor yang sama. Kenaikan
harga bayam menyebabkan penawaran barang
bersaing (sawi) berkurang.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
23. Rajah: Perubahan harga barang lain (edit)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Po
q0
q1 q2 Qs1
P (RM)
Po
24. c. Kos pengeluaran
Kenaikan kos pengeluaran seperti tanah, modal
dan buruh menyebabkan keuntungan firma
terjejas. Sekiranya harga barang yang dijual
dipasaran tetap. Maka untung firma akan
berkurang. Seterusnya firma akan cuba
mengurangkan bilangan penawaran barang dan
perkhidmatan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
25. Rajah: Perubahan Kos pengeluaran
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Po
q0
q1 q2 Qs1
P (RM)
Po
26. d. Matlamat Pengeluar
Memaksimumkan keuntungan:
Jika pengeluar bertujuan memaksimumkan
keuntungan, maka ia akan mengurangkan
penawarannya.
Memaksimumkan pengeluaran:
Ia akan menawarkan barang seberapa
banyak yang mampu. Contoh firma yang
dimiliki oleh kerajaan
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
27. e. Teknologi
Penggunaan teknologi moden dan canggih
dapat meningkatkan daya pengeluaran
sesebuah firma. Melalui teknologi moden,
penghasilan barang secara besar-besaran
dapat dilakukan. Oleh itu keupayaan
penawaran dapat ditingkatkan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
28. f. Dasar Kerajaan
Cukai :
Untuk menggalakkkan penawaran tempatan kerajaan
mengenakan cukai keatas barang diimport. Kenaikan
harga barang diimport menyebabkan permintaan
barang tempatan meningkat. Seterusnya penawaran
dalam negara bertambah
Subsidi :
pemberian subsidi kerajaan terhadap firma tempatan
akan menyebabkan kos pengeluaran berkurang.
Keadaan ini dapat menggalakkan firma
mempertingkatkan pengeluaran sesuatu barang.
Kempen , undang-undang
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
29. Secara umumnya semakin ramai pengeluar dalam sesuatu barang, semakin tinggi kuantiti penawaran barang tersebut.
.
g. Bilangan firma
UNIT
EKON
OMI
AEO15
29
h. Musim
Pada musim tengkujuh, penawaran ikan
atau getah akan berkurangan.
30. 2.2.3 Perubahan Kuantiti yang ditawarkan
(Perubahan pada satu keluk penawaran)
● Perubahan dalam kuantiti ditawar disebabkan
oleh perubahan harga barang itu sendiri.
Faktor-faktor lain diandaikan tetap. Ia
merupakan pergerakan titik disepanjang keluk
penawaran yang sama.
● Kenaikan harga menyebabkan kuantiti
ditawarkan bertambah.
● Penurunan harga menyebabkan kuantiti
ditawarkan jatuh.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
31. Rajah: Perubahan kuantiti yang ditawarkan
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Qo
Po
Q
P
Q1
P1
S
A
B
C
Harga
kuantiti
S
32. Perubahan Penawaran ( Peralihan Keluk Penawaran )
Ia merujuk kepada peralihan keluk
penawaran sama ada ke kanan atau ke kiri
disebabkan oleh perubahan dalam faktor-
faktor lain selain daripada perubahan harga
barang itu sendiri.
Contohnya : Peningkatan teknologi akan
menambahkan penawaran. Peralihan ini
dipanggil pertambahan penawaran
Peningkatan kos pengeluaran akan
menyebabkan pengeluar mengurangkan
penawaran. Peralihan ini dikenali sebagai
pengurangan penawaran.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
34. 2.2.4 Penawaran Luar Biasa :
Keluk Penawaran Buruh
Penawaran luar biasa berlaku keatas penawaran
buruh. Pada peringkat awal apabila upah meningkat
penawaran jumlah jam bekerja sehari akan
meningkat kerana buruh ingin meningkatkan
pendapatan.
Sehingga satu peringkat, apabila bayaran upah
meningkat jumlah jam bekerja yang ditawarkan jatuh
kerana buruh lebih mementingkan masa rehat.
Keluk penawaran luar biasa buruh regresif
dibahagian atas dan bertentangan dengan hukum
penawaran.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
35. Rajah : Keluk Penawaran Buruh (individu)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Upah/
jam
Jumlah jam
0
C
10
B
10
6
A
8
2
SL
37. 2.3 Keseimbangan Pasaran
2.3.1 Menerangkan proses keseimbangan dan
menentukan keseimbangan pasaran dengan
menggunakan jadual, rajah dan fungsi.
2.3.2 Menerangkan perubahan keseimbangan pasaran
kesan perubahan
a. Permintaan
b. Penawaran
c. Permintaan dan Penawaran secara
serentak
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
38. 2.3.1 Keseimbangan Pasaran
Keseimbangan pasaran ialah keadaan harga
dan kuantiti tidak berkecenderungan
untuk berubah apabila harga dan kuantiti
diminta sama dengan harga dan kuantiti
ditawar pada tingkat harga tertentu.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
Secara persamaan
Qd = Qs
Secara keluk:
Titik persilangan antara keluk permintaan
dan keluk penawaran
39. Jadual permintaan dan penawaran
Harga (RM) Qs Qd Keadaan
pasaran
50 20 4
Lebihan
penawaran
40 16 8
30 12 12 Qd=Qs
20 8 16
Lebihan
permintaan
10 4 20
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
40. Rajah : proses Keseimbangan Pasaran
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
S
E
30
12 Q
P
0
D
Lebihan penawaran
S
S
40
8 16
41. Rajah : proses Keseimbangan Pasaran
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
S
E
30
12 Q
P
0
D
Lebihan permintaan
S
S
20
8 16
42. Keseimbangan pasaran berdasarkan rumus;
Keseimbangan pasaran tercapai apabila kuantiti
diminta sama dengan kuantiti ditawarkan pada
satu tingkat harga iaitu Qd = Qs.
Persamaan permintaan dan penawaran boleh
ditulis seperti berikut:-
Persamaan permintaan : Qd = a – bP
Persamaan penawaran : Qs = a + bP
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
43. Qd = 14 – 2P
Qs = 2+ P
Penyelesaian:-
Syarat keseimbangan pasaran Qd = Qs,maka
Qd = Qs
14-2P = 2+4P
P = 2
Pada P=2 gantikan dalam Qd atau Qs
Qd=14-2P
= 14 – 2(2)
= 10
Jadi harga keseimbangan ialah RM2.00 dengan
kuantiti keseimbangan ialah sebanyak 10 unit.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
44. 2.3.2 Perubahan Keseimbangan pasaran
a. Perubahan dalam permintaan sahaja
b. Perubahan dalam penawaran sahaja
c. Perubahan dalam permintaan dan penawaran
secara serentak
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
45. a. Perubahan dalam permintaan sahaja
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
P
Q
0
S
D1
D
D2
q1
qo
q2
P2
Po
P1
E2
E1
E
46. ● Peningkatan permintaan akan
menyebabkan berlaku kenaikan
harga dan kuantiti keseimbangan
serentak.
● Penurunan permintaan akan
menyebabkan penurunan harga
dan kuantiti keseimbangan
serentak.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
47. b. Perubahan dalam Penawaran sahaja
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
P
Q
0
S1
S0
S2
q1 q2
P1
Po
P2
D
E
E2
E1
q1
48. Peningkatan penawaran
menyebabkan harga
keseimbangan jatuh dan kuantiti
keseimbangan meningkat.
Kejatuhan penawaran akan
menyebabkan harga
keseimbangan meningkat dan
kuantiti keseimbangan
berkurangan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
49. 2.3.2. c. Perubahan dalam permintaan dan penawaran
1. Kenaikan dalam permintaan adalah sama kadar
dengan kenaikan dalam penawaran.
2. Kenaikan permintaan melebihi kenaikan dalam
penawaran
3. Kenaikan dalam penawaran melebihi kenaikan
dalam permintaan.
4. Pengurangan permintaan melebihi pengurangan
penawaran
5. Pengurangan penawaran melebihi pengurangan
permintaan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
50. 1. Kenaikan permintaan dan penawaran pada kadar yang
sama ( harga tidak berubah tetapi kuantiti meningkat)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
P
Q
0
D0
D1
Po
qo q1
S0
S1
51. 2. Kenaikan permintaan melebihi kenaikan dalam
penawaran( harga naik dan kuantiti juga meningkat)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
D
D1
S1
S
E
E1
p2
p1
Q1 Q2
52. 3. Kenaikan dalam penawaran melebihi kenaikan
dalam permintaan.( Harga turun dan kuantiti
meningkat)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
S
S1
D1
D
p1
Q1 Q2
E
p2
E1
53. 4. Pengurangan permintaan melebihi pengurangan
penawaran( harga jatuh dan kuantiti juga jatuh)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
D1
D
S
p
p1
S1
Q1 Q
E
E1
55. 2.4 Lebihan pengguna dan lebihan pengeluar
Lebihan pengguna ialah faedah yang diperoleh
oleh pengguna apabila terdapat perbezaan
antara harga yang sanggup dibayar dengan
harga keseimbangan pasaran. (rujuk rajah)
Lebihan pengeluar ialah faedah yang diperoleh
oleh pengeluar apabila terdapat perbezaan
antara harga keseimbangan pasaran dengan
harga yang sanggup ditawarkan oleh
pengeluar.(rujuk rajah)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
56. Rajah : Lebihan pengguna
harga
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
P
Q
0
Lebihan pengguna
100
D
S
kuantiti
5
10
E
57. Rajah : Lebihan Pengeluar
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
15
Lebihan pengeluar
D
10
5
10
58. 1.0 “Penurunan serentak permintaan dan
penawaran sesuatu barang akan menyebabkan
harga dan kuantiti keseimbangan menurun”.
Setujukah anda dengan pernyataan ini.
Jelaskan.
2.0 Dengan menggunakan gambarajah,
terangkan kesan terhadap harga dan kuantiti
keseimbangan apabila:
(a) Permintaan dan penawaran bertambah pada
kadar yang sama.
(b) Penawaran bertambah pada kadar yang lebih
besar daripada pertambahan permintaan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
O
1
5
59. 2.5 PERANAN KERAJAAN DALAM
PASARAN
2.1 Kegagalan Pasaran
2.2 Dasar Kawalan Harga
2Cukai Dan Subsidi
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
59
60. 0bjektif Pengajaran
Objektif tajuk ini adalah bagi membolehkan
pelajar:
Menerangkan faktor kegagalan pasaran.
Menjelaskan kesan dasar harga maksimum dan
dasar harga minimum terhadap pasaran dengan
bantuan rajah.
Menjelaskan kesan cukai dan subsidi terhadap
keseimbangan pasaran dengan menggunakan
rajah.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
60
61. 2.1.1 Faktor-faktor kegagalan pasaran dari segi:
A) Ketakcekapan peruntukan sumber
i) barang awam
ii) kesan eksternaliti
iii) kewujudan monopoli
iv) maklumat tak sempurna
B) Ketakstabilan ekonomi
i) inflasi
ii) pengangguran
iii) imbangan pembayaran
C) Ketakadilan agihan pendapatan
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
61
62. A) Ketakcekapan peruntukan sumber:
i) Barang awam
-- Barang awam tidak mendatangkan keuntungan yang
banyak kepada pengeluar.
-- Justeru, dalam sistem pasaran bebas yang sentiasa
bermotifkan keuntungan persendirian, barang awam
kurang dikeluarkan.
-- Hanya golongan berpendapatan tinggi yang diberi
perhatian kerana lebih banyak barang mewah
dikeluarkan.
-- Oleh itu, golongan miskin akan tertindas kerana mereka
terpaksa membayar harga yang lebih tinggi.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
62
63. ii) Kesan Eksternaliti
-- Eksternaliti negatif ialah kesan sampingan negatif yang
dialami masyarakat akibat aktiviti pengeluaran dan
penggunaan barangan dan perkhidmatan.
-- Contoh: Pencemaran alam sekitar
Kesesakan lalulintas
-- Oleh sebab matlamat individu adalah memaksimumkan
kepuasan dan matlamat firma adalah untuk
memaksimumkan keuntungan semata-mata maka
kebajikan masyarakat akan terabai .
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
63
64. ● iii) Kewujudan monopoli
-- Dalam pasaran monopoli, biasanya barang akan dijual
pada harga yang lebih tinggi, manakala kuantiti barang
yang dijual adalah terhad.
-- Kebajikan pengguna terjejas.(lebihan pengguna semakin
berkurang)
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
64
65. iv) Maklumat Tidak Sempurna
● Penjual dan pembeli tidak mempunyai pengetahuan
yang lengkap tentang keadaan di pasaran.
● Pengetahuan yang tidak sempurna di kalangan
pengguna dan penjual menyebabkan pasaran boleh
dimanipulasi.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
65
66. B) Ketakstabilan Ekonomi
i) Inflasi
Mekanisma pasaran bergantung pada interaksi permintaan
dan penawaran yang sentiasa turun naik.
Oleh itu keadaan ekonomi adalah tidak stabil dan wujud
kenaikkan tingkat harga secara umum.
Ekonomi mengalami masalah inflasi
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
66
ii) Pengangguran
Mekanisma pasaran bergantung pada interaksi permintaan
dan penawaran yang sentiasa turun naik
Oleh itu keadaan ekonomi adalah tidak stabil dan wujud
kejatuhan dalam tingkat harga, output dan permintaan.
Ekonomi akan mengalami masalah deflasi dan berlaku
pengangguran.
67. iii) Imbangan Pembayaran
● Imbangan pembayaran akan mengalami
defisit apabila permintaan terhadap barang
import melebihi daripada jumlah barang
yang di eksport.
● Defisit dalam imbangan pembayaran yang
berterusan akan menyebabkan
ketakstabilan ekonomi.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
67
68. c. Ketidakadilan agihan pendapatan
Sistem ekonomi kapitalis menyebabkan jurang
pendapatan yang ketara antara golongan kaya
dan berpendapatan rendah.
Golongan yang kaya semakin kaya kerana
memiliki sumber yang lebih banyak dan
mempunyai kuasa beli yang tinggi.
Golongan berpendapatan rendah memiliki
sumber yang terhad dan mempunyai kuasa beli
yang rendah.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
68
69. 2.2 Dasar Kawalan Harga
2.2.1 (a) Dasar Harga Maksimum
Dasar harga maksimum ialah dasar penetapan
tingkat harga pasaran yang lebih rendah
daripada tingkat harga keseimbangan pasaran.
Merupakan tindakan kerajaan menetapkan had
maksimum yang boleh dikenakan ke atas harga
barang bagi tujuan menjaga kebajikan
pengguna.
Dasar ini sesuai digunakan untuk
mengurangkan inflasi.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
69
70. Rajah 2.2.1 (a) Harga Maksimum
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
70
Harga
maksimum
Pc
Q1 Qe Q2 Q
0
D
S
Pe
P
Q
0
E
D
S
71. Kesan dasar harga maksimum
Permintaan melebihi penawaran:
-- Lebihan permintaan yang berlaku di pasaran akan
menggalakkan berlakunya pasaran gelap.
-- Untuk mengelakkan daripada berlakunya pasaran
gelap, kerajaan boleh mengadakan dasar pencatuan.
-- Kerajaan boleh menguatkuasakan undang-undang
seperti mengenakan denda dan hukuman berat ke atas
pihak-pihak yang terlibat dengan pasaran gelap.
-- Selain itu, bagi mengatasi masalah lebihan permintaan,
kerajaan akan mengimport.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
71
72. 2.2.1 (b) Dasar Harga Minimum
● Dasar harga minimum ialah dasar
penetapan tingkat harga pasaran yang
lebih tinggi daripada tingkat harga
keseimbangan pasaran.
● Tindakan kerajaan menetapkan had
minimum yang boleh dikenakan ke atas
harga barang bertujuan menjaga kebajikan
pengeluar.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
72
73. Rajah 2.2.1 (b) Harga Minimum
E
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
73
P
Q
0 Q1 Qe
D
S
Harga
minimum
Pf
Pe
Q2
D
S
74. Kesan dasar harga minimum
● Penawaran melebihi permintaan
-- Bagi mengatasi masalah lebihan penawaran, kerajaan
akan membeli lebihan penawaran tersebut dan
disimpan dalam stok penimbal.
-- Sekiranya ada permintaan untuk barang tersebut
dengan harga yang berpatutan, kerajaan akan menjual
@ mengeksport lebihan tersebut.
-- Dasar harga minimum telah berjaya meninggikan harga
dan meningkatkan pendapatan pengeluar.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
74
75. 2.3 Cukai Dan Subsidi
2.3.1 (a) Cukai Jualan
-- Cukai jualan ialah cukai tak langsung yang dikenakan
oleh kerajaan ke atas sesuatu barang dan ia hanya
dibayar pada masa jual beli barang tersebut berlaku.
-- Cukai jualan yang dikenakan akan menyebabkan kos
pengeluaran pengeluar meningkat. Kesannya pengeluar
akan memindahkan sebahagian beban cukai tersebut
kepada pengguna.
-- kenaikan kos pengeluaran akan menyebabkan pengeluar
mengurangkan penawaran .
-- Keluk penawaran akan akan beralih ke kiri menyebabkan
harga pasaran akan meningkat.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
75
76. Rajah 2.3.1 (a) Cukai
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
76
P
Q
0
P
Q0
P0
E1
P1
Q1
t
E0
PENGGUNA
PENGELUAR
B
A
77. Berdasarkan rajah:
- Keseimbangan asal dicapai pada titik E0 apabila keluk
penawaran S0S0 bersilang dengan keluk permintaan
D0D0 dimana tingkat harga keseimbangan Po dan
kuantiti keseimbangan Q0.
- Setelah cukai dikenakan, keluk penawaran akan beralih ke
kiri iaitu dari S0S0 ke S1S1.
- Titik keseimbangan berubah dari EO ke EI, tingkat harga
naik daripada P0 ke P1 manakala kuantiti keseimbangan
merosot daripada QO ke Q1.
- Jumlah beban cukai pengguna ialah POP1E1A,manakala
beban cukai pengeluar ialah PPOAB.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
77
78. 1) -- Fungsi penawaran sebelum cukai ialah
QS1 = a + bP
-- Setelah cukai per unit dikenakan, fungsi
penawaran berubah menjadi
QS2 = a + b (P – cukai per unit)
ATAU
2) -- Jika fungsi penawaran sebelum cukai
PI = a + dQ
-- Setelah cukai per unit dikenakan, fungsi
penawaran berubah menjadi
P2 = a + dQ + cukai per unit
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
78
79. 2.3.1 (b) Subsidi
● Subsidi ialah bantuan kerajaan kepada pengeluar bagi
mengurangkan kos pengeluaran.
● Kesannya kos pengeluaran akan berkurangan
menyebabkan pengeluar akan menambahkan keluaran.
● Keluk penawaran akan beralih ke kanan.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
79
80. Rajah 2.3.1 (a) Subsidi
E0
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
80
P
0
P1
P2
P0
E1
Q
Q0 Q1
A
B
PENGGUNA
PENGELUAR
81. Berdasarkan rajah:
-- Keseimbangan asal tercapai pada titik EO apabila keluk
penawaran SOSO bersilang dengan keluk permintaan D0D0
dimana tingkat harga keseimbangan PO dan kuantiti
keseimbangan QO.
-- Setelah subsidi dikenakan, keluk penawaran akan beralih ke
kanan dari SOSO ke S1S1.
-- Titik keseimbangan berubah dari EO ke EI, tingkat harga
jatuh dari PO ke PI manakala kuantiti keseimbangan
meningkat dari Q0 ke QI.
-- Jumlah subsidi yang diperolehi oleh pengguna ialah
PIPOAEI, manakala jumlah subsidi yang diperolehi oleh
pengeluar ialah POP2BA.
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
81
82. 1) -- Fungsi penawaran sebelum subsidi
QS1 = a + bP
-- Setelah subsidi dikenakan, fungsi penawaran
berubah menjadi
QS2 = a + b (P + Subsidi)
ATAU
2) -- Jika fungsi penawaran sebelum subsidi
PI = c + dQ
-- Setelah subsidi dikenakan, fungsi penawaran
berubah menjadi
P2 = c + dQ - subsidi
U
N
I
T
E
K
O
N
O
M
I
A
E
0
1
5
82
