SlideShare a Scribd company logo
1 of 92
Download to read offline
Modüler Kompozit / Çelik Klima Santrali
Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1, T2, D1, L1, F9Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1, T2, D1, L1, F9
Advanced Air Handling Unit Technologies
V. Nesil Kompozit Çelik Modüler Klima Santrali
Değerli Müşterilerimiz ve İş Ortaklarımız;
1995 yılında kuruluşunu geçekleştirdiğimiz firmamız
Teknoklima’nın bu yıl 20. yılını kutluyoruz. Klima
sektöründe distribütörlük faaliyetleri ile başladığımız
hizmetlerimize, 2002 yılında Samsung Electronics
Sistem Klimaları ile yaptığımız anlaşma çerçevesin-
de, Türkiye ve Irak distribütörlükleri olarak 5 bölge
müdürlüğü, 10 partner, 75 bayilik yapısı ile devam
etmekteyiz.
2014 yılı içerisinde sistem klimaları sektöründe, mü-
hendislik altyapımız ve bilgi birikimimizi birleştirerek
üretime geçme kararı aldık ve ilk üretim tesisimizi
5000 m2
kapalı alan ile İstanbul Beylikdüzü’nde açtık.
Üretimlerimiz, klima santralleri (Dx ve Sulu), hijyenik
tip ameliyathane paket cihazları, yüzme havuzları
klima cihazları, kompakt ısı geri kazanım cihazları
olarak devam etmektedir.
HVAC sektörünün tüm beklentilerine uygun, yüksek
kalite anlayışı ile üretimini gerçekleştirdiğimiz ve
2014 yılında tanıtımını yaptığımız markamıza, Kuzey
Rüzgarı’ndan ve mitolojiden esinlenerek BOREAS
ismini verdik.
Ürünlerde yüksek kalite standartlarına özel önem
verdik. Amacımız markamızın sadece ülkemizde değil
geniş bir coğrafyada da hakedeceği değeri bulmasını
temin etmektir.
BOREAS markamızla sektörde yarattığımız dinamiz-
me olan inancımızla, tüm faaliyetlerde emeği geçen
değerli çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim.
Uğur Darcan
Genel Müdür
3BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
İKLİMLENDİRME	 7
	 İKLİMLENDİRME	8
		 Konfor Uygulamaları	 8
		 Hijyen Uygulamaları	 8
		 Proses Uygulamaları	 9
	 KLİMA SİSTEMLERİ	 8
		 Merkezi Sistemler	 8
		 Bireysel Sistemler	 9
	 KLİMA SANTRALİ	 10
		 Havalandırma	 10
		 Soğutma ve Nem Alma	 11
		 Isıtma	 11
		 Isı Geri Kazanım Sistemleri	 11
		 Filtreleme	 12
		 Nemlendirme	 12
		 Klima Santrali Gövde Yapılarının Tarihsel Gelişimi	 13
BOREAS KLİMA SANTRALİ	 15
	 PANEL YAPISI	 16
	 İSKELET YAPISI	 16
	 FAYDALARIMIZ	 17
		 Yatırımcılar	 17
		 Son Kullanıcılar	 17
		 Tasarım Ofisleri ve Danışmanlar	 18
		 Montaj Ekipleri	 18
	
	 YENİLİKLERİMİZ VE FARKLILIKLARIMIZ	 19
		 Kompozit Malzeme Kullanımı	 19
		 Boreas Klima Santrali Seçim Programı	 20
		 Boreas Psikometrik Hesaplama Programı	 21
		 Magnelis®
Sac	 22
	 KALİTE BELGELERİMİZ	 23
BOREAS KLİMA SANTRALİ TASARIM ÖZELLİKLERİ	 25
	 İSKELET YAPISI	 28
	 PANEL YAPISI	 29
	 MODÜLER YAPI	 30
	 BOYUT TABLOLARI	 31
	 KOROZYON VE KOROZYON DAYANIMI ÖZELLİKLERİ	 33
	 EN 1886’YA GÖRE BOREAS KLİMA SANTRALİ TEKNİK ÖZELLİKLERİ	 34
BOREAS’IN BİLEŞENLERİ	 37
	 FAN SEÇİMİ	 38
		 Fan Seçimi için Gerekli Bilgiler	 40
		 Fan Kanunları	 40
		 Özgül Fan Gücü (SFP - Specific Fan Power)	 41
		 Fan için ErP (Energy Related Products) Direktifleri	 41
		 Elektrik Motorları	 42
	 FAN HÜCRELERİ	 42
		 Santrifüj Fan Hücresi	 42
		 - Kayış Kasnak Sistemi	 43
		 - Titreşim Yalıtım Sistemi	 44
		 Plug Fan Hücresi	 46
		 Fan Dizisi	 47
	 BATARYA HÜCRELERİ	 48
		 Sulu Sistem Bataryalar	 48
		 Gazlı Sistem Bataryalar	 50
		 Batarya Hücreleri	 50
		 Yoğuşma Miktarı ve Drenaj Sistemi	 50
İÇİNDEKİLER
4 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
ISI GERİ KAZANIM SİSTEMLERİ	 52
		 Rotorlu Tip Isı Geri Kazanım	 52
		 - Taze Hava Hattında Egzoz Havasının Temizlenmesi	 54
		 - Sürücü Ünitesi	 54
		 - Fan Yerleşimi	 54
		 Plakalı Tip Isı Geri Kazanım	 55
		 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Free Cooling	 55
		 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Yoğuşma Kontrolü	 56
		 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Donma Kontrolü	 56
		 Run Around Tip Isı Geri Kazanım	 57
		 - Run Around Isı Geri Kazanımda Free Cooling Uygulaması	 57
		 - Run Around Isı Geri Kazanımda Donma Kontrolü	 57
		 - Run Around Isı Geri Kazanımda Yoğuşma Kontrolü	 57
		 Heat Pipe Tip Isı Geri Kazanım	 58
		 Isı Geri Kazanım Sistemleri Karşılaştırması	 59
	 FİLTRE SİSTEMLERİ	 60
		 Filtrelerin Enerji Tüketimine Etkisi	 60
		 EN 1886’ya Göre Filtre Çerçevesi Kaçak Sınıfı	 61
		 Panel Filtre Hücresi	 62
		 Torba Filtre Hücresi	 63
		 Aktif Karbon Filtre Hücresi	 64
		 Metalik Filtre Hücresi	 65
		 Klima Santralinde Kademeli Filtre Uygulaması	 65
	 KARIŞIM HÜCRELERİ	 66
		 Çift Damperli Karışım Hücresi	 67
		 Üç Damperli Karışım Hücresi	 68
	 ELEKTRİKLİ ISITICI	 69
		 Elektrikli Isıtıcı Hücresi	 69
		 Elektrikli Isıtıcı Hücresinde Güvenlik Önlemleri	 70
	 NEMLENDİRME SİSTEMLERİ	 71
		 Nemin Konfor, Sağlık ve Çevre Üzerindeki Etkileri	 71
		 Buharlı Nemlendirme Hücresi	 72
		 Evaporasyon Pedli Adyabatik Nemlendirme Hücresi 	 73
		 Yüksek Basınçlı Nemlendirme Hücresi 	 75
	 SUSTURUCU SİSTEMLERİ	 76
		 Ses Basıncı ve Gücü	 76
		 Ses Basıncı Değişim Aralığı	 77
		 Gürültü Önleme	 77
		 Susturucu Hücresi	 79
	 AKSESUARLAR	 80
		 Gözetleme Camı	 80
		 UV (Ultraviyole) Lamba	 80
		 Kamera	 80
		 Aydınlatma	 80
		 Servis Kapısı Güvenlik Anahtarı	 81
		 Servis Kapısı Durdurucu	 81
		 Sulu Batarya Vanası + Vana Motoru	 81
		 Panik Buton	 81
		 Tamir Bakım Şalteri	 81
		 Fark Basınç Anahtarı	 81
		 Damper Motoru	 81
		 Donma Termostatı	 82
		 Nem Sıcaklık Sensörü	 82
		 Frekans Konvertörü	 82
		 Sulu Batarya Bağlantı Flanşı	 82
		 Çatı Sacı ve Hood	 82
		 Aktif Susturucu	 82
	 OTOMASYON SİSTEMLERİ	 83
		 Klima Santralinde Kullanılan Otomasyon Ekipmanları	 84
		 Klima Santralinde Otomasyon Senaryoları	 85
PRATİK BİLGİLER	 86
KLİMA SANTRALİ SEÇERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR	 88
	 PSİKROMETRİK DİYAGRAM KULLANIMI	 90
5BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
6 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
İKLİMLENDİRME
7BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
İklimlendirme, konfor ya da endüstriyel proses amacıyla sıcaklık, nem ve
iç hava kalitesi koşullarının kontrol altında tutulması işlemidir. İklimlen-
dirme uygulamaları geniş kapsamda Konfor Uygulamaları, Hijyen Uygula-
maları ve Proses Uygulamaları olarak üç ayrı başlık altında incelenebilir.
Konfor Uygulamaları
İnsanların yaşam ve çalışma mahallerinde en yüksek performansı
22°C’de sergiledikleri yapılan araştırmalar sonucu belirlenmiştir. Oda sı-
caklığındaki 0,6 °C’lik değişiklikte performans yaklaşık olarak %1 azalır.
Bu nedenle çalışan performansı ve ortam konforu açısından iklimlendir-
me önemlidir. Uygulama alanlarına örnek olarak;
•	 Konut ve ticari binaları
•	 Oteller, endüstriyel alanlar
•	 Araçlar, trenler, uçaklar verilebilir.
Hijyen Uygulamaları
Uygulama alanlarının gerek duyduğu hijyenik şartların sağlanması için
gerekli olan iklimlendirme proseslerinin hijyen şartlarına uygun yöntem
ve cihazlarla yapıldığı uygulamalardır. Bunlara örnek olarak;
•	 Ameliyathane ve yoğun bakım üniteleri
•	 İlaç üretim tesisleri, Gıda sanayi üretim ve depolama tesisleri
•	 Elektronik prosesler
Proses Uygulamaları
Uygulanan prosesin gerektirdiği iklim şartlarının sağlanması için gerçek-
leştirilen uygulamalardır. Bunlara örnek olarak;
•	 Endüstriyel ortamlar
•	 Laboratuvarlar
•	 Yemek pişirme ve işleme alanları
•	 Tekstil fabrikaları, Fiziksel test merkezleri
•	 Veri işleme merkezleri, Hastanelerde bulunan ameliyat odaları,
İlaç fabrikaları verilebilir.
Klima sistemleri öncelikle merkezi ve bireysel olarak ikiye ayrılır.
1- Merkezi Sistemler;
Tam havalı, tam sulu, VRF (Değişken soğutucu akışkan debili sistem),
havalı-sulu ve havalı-VRF olarak 5’e ayrılır. Tam sulu sistemler, iki ve dört
borulu Fan Coil sistemleridir. Bunlara taze hava ilave edilince havalı sulu
sistemler elde edilir. Benzer şekilde VRF soğutucu akışkan olarak R410A
gibi bir soğutucu gazın kullanılarak bir dış üniteye 10’larca iç ünitenin
bağlanabildiği sistemlerdir, bunlara taze hava ilave edilince havalı-VRF
sistemleri elde edilir.
2- Bireysel Sistemler;
	 1. Paket Tipi Klimalar,
	 2. Split Tipi Klimalar,
	 3. Kanallı Split Klimalar olarak 3’e ayrılır.
Merkezi Tam Havalı Klima Sistemleri
Isı transferi akışkanı olarak hava kullanılan sistemlerdir. HVAC ekipmanı
merkezi olarak yerleştirilmiştir. Tam havalı sistemler soğutulmuş ve nemi
alınmış havayı şartlandırılmış odaya yollayarak duyulur ve gizli soğutma,
ısıtılmış havayı şartlandırılmış odaya yollayarak ısıtma yapar. Tam havalı
sistemler havayı filtreleme ve taze hava verme özelliğine sahiptir.
İklimlendirme
Klima
Sistemleri
8 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Tam Havalı Sistemlerin Sınıflandırılması;
a) Sabit debili
b) Değişken debili
c) Tek kanallı
d) Çok kanallı
e) Tek zonlu
f) Çok zonlu olarak sınıflandırılır.
a) Sabit Havalı Tek Kanallı Zonlu Sistemler
En basit tek bir zona(bölge) hizmet eden sabit debili üfleme hava sı-
caklığı değiştirilen sistemdir. Otomatik kontrolle, hacme üflenen hava
sıcaklığı kontrol edilir.
b) Sabit Debili Karışım Havalı Sistemler
Bu sistemlerde ısıtıcı ve soğutucu serpantin taze hava ve egzoz
karışım havası damperleri, nemlendirici, aspiratör ve vantilatörden
oluşmaktadır.
c) VAV (Değişken Hava Debili) Sistemler
Özellikle çok zonlu uygulamalar ve değişken yüklü hacimler için gelişti-
rilmiştir. Sabit soğutma yükü varsa, VAV sisteminin kullanılması uygun
değildir. VAV sistemlerinde, merkezi santralindeki frekans konventörlü
kapasite kontrol cihazına sahip ana besleme fanında hava debisi
modüle edilerek hacimlerdeki VAV kutularına ve üfleme menfezlerine
gönderilir. Santral çıkışındaki hava çıkışı sabittir. Odaya verilen hava
miktarı VAV kutuları vasıtasıyla değiştirilerek değişkenlikler karşılaştırı-
lır. VAV kutuları beslenen soğuk hava miktarını, odadan aldığı kumanda
ile ayarlayarak odanın soğutma yükünü dengeler.
Merkezi Fan-Coil (Tam Sulu) Sistemler
Bu sistemler tamamen sulu sistemdir. Bir merkezde hazırlanan sıcak
su ve soğuk su bina içine dağıtılmış fan-coil cihazlarına gönderilir. Sı-
cak su, bir sıcak su kazanında; soğuk su ise soğutma (çiller) grubunda
üretilir. Fan-Coil cihazları, bir fan ve serpantin içeren cihazlardır. Fan
yardımıyla odadan alınıp serpantinler üzerinden geçirilerek, ısıtılan
veya soğutulan hava tekrar odaya verilir.
Serpantin içinden soğuk su geçiyorsa soğutma, sıcak su geçiyorsa ısıt-
ma yapılır. Su sirkülasyonu için pompa kullanılır. Bu sistemler genellik-
le; otel, hastane ve ofislerde kullanılır. Fan-Coil üniteleri cam önlerine,
asma tavanlara, tavan altına ya da döşeme içine konur. Buna göre 2
tip fan-coil sistemleri vardır.
1) 2 Borulu Sistemler (1 dağıtma, 1 toplama borulu)
2) 4 Borulu Sistemler (2 dağıtma, 2 toplama borulu)
Havalı-Sulu Karma Klima Sistemleri
Klasik fan-coil sistemlerinde havalandırma yoktur. Sadece ısıtma ve
soğutma yapılır. Bu eksikliği gidermek amacıyla fan-coil sistemlerinde
2 uygulama yapılmaktadır.
1- Fan-coil ünitelerinin her birinin kendi kanal bağlantısı ile dış ortam-
dan taze hava alması sağlanır.
2- Isı geri kazanımı yapılmış ve ön şartlandırılmış, otomasyon sistemi ile
miktarı belirlenen taze hava, merkezi klima sistemi ile ortama sağlanır.
9BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Klima santrali, havalandırma, ısıtma, soğutma, nemlendirme, nem
alma, filtreleme, ısı geri kazanım gibi iklimlendirme proseslerini
otomasyon kontrolü altında yerine getirebilen cihazlardır.
Havalandırma
Klima santralinde hava hareketi fanlar yardımı ile gerçekleştirilir. Tasar-
lanan sistemin özelliğine bağlı olarak sabit ya da değişken debili hava
akımı sağlanabilir.
Soğutma ve Nem Alma
Soğutma işlemi sudan havaya veya soğutucu akışkandan havaya (DX)
ısı değiştiriciler ile gerçekleştirilir.
•	 Sulu sistemde gerekli olan şartlandırılmış soğuk su, soğutma grubu
(chiller) tarafından üretilip pompa yardımı ile klima santralinde bulu-
nan soğutma eşanjörüne gönderilir. Eşanjör üzerinden geçirilen sıcak
hava, ısısını eşanjör yardımı ile suya aktararak soğuması sağlanır.
•	 Soğutucu akışkanlı sistemde ise klima santralinde bulunan evapora-
tör ve genleşme vanası ile VRF dış ünite veya kondenser/kompresör
ünitesinde (condensin unit) bulunan kondenser, kompresör ve gaz
tesisatını birleşimi ile soğutma için gerekli olan kaynak sağlan-
maktadır. VRF veya kondenser/kompresör ünitesinden gelen sıvı
fazındaki soğutucu akışkan genleşme vanasından geçerek basınç
Elektrili Isıtıcı - Klima Santrali Su Soğutmalı Chiller - Klima Santrali VRF - Klima Santrali
Klima Santrali
VRF (Değişken soğutucu akışkan debili sistemler)
VRF sistemleri merkezi bir kondenser-kompresör ünitesi ve buna bağlı
iç ünitelerden meydana gelir. Gelişmiş otomasyon özellikleri ile 10’larca
iç üniteden her biri farklı konfor koşullarında çalıştırılabildiği gibi kışın
ısı pompası olarak çalışarak ısıtma ihtiyaçlarını karşılar. Enerji geri
kazanımlı tipteki 3 borulu sistemlerin her bir iç ünitesi bağımsız olarak
aynı sezonda ısıtma veya soğutma modunda çalışabilir.
Havalı-VRF Karma Sistemler
VRF sistemlerinde havalandırma yoktur. Sadece ısıtma ve soğutma
yapılır. Bu eksikliği gidermek amacıyla 2 farklı uygulama yapılmaktadır.
1- Sisteme taze hava besleyen merkezi kanallı bir klima santralı siste-
miyle yapılır. Bu sistemlerde ön şartlandırılan ve ısı geri kazanım uygu-
lanan taze havaya istenildiğinde belirli ölçüde nemlendirme de yapılır.
2- Küçük debide taze hava gerektiren mekanlarda taze hava ihtiyacı ısı
geri kazanımlı kompakt havalandırma cihazları ile karşılanır.
Su Soğutma Kulesi
Su Soğutmalı Chiller
Isı Geri Kazanımlı Klima Santrali
Su Sirkülasyon Pompası
Klima Santrali Sulu Soğutma Eşanjörü
VRF
Klima Santrali
Elektronik Genleşme Vanası
VRF - Klima Santrali Gaz Hattı
Klima Santrali Direkt Genleşmeli Soğutma EşanjörüKlima Santrali
Elektrikli Isıtıcı
Termistör (80°C)
Yüksek Sıcaklık Sensörü
Hava Akış Sensörü
Perfore Sac
Soğuk Hava
Isınan Hava
10 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
düşüşüne uğrar ve buharlaşmak için gerekli olan ısıyı evaporatör
üzerinden geçirilen havadan alarak buharlaşır. Bu sayede havanın
soğutulma işlemi sağlanmış olur.
Isıtma
Klima santrallerinde ısıtma işlemi sulu, elektrikli, soğutucu akışkanlı
(heat pump), doğalgazlı (açık veya kapalı yanma odalı) sistemler ile
sağlanabilmektedir.
•	 Sulu sistemde gerekli olan sıcak su, kazanda üretilmekte ve pompa
yardımı ile klima santrali sulu ısıtıcı eşanjörüne gönderilmektedir.
•	 Elektrikli ısıtma sisteminde klima santrali içerisine konumlandırılan
rezistanslar yardımı ile havanın ısıtılması sağlanmaktadır.
•	 Soğutucu akışkanlı sistemde klima santrali ile entegre edilen kon-
denser/kompresör ünitesi veya VRF dış ünitesi ısı pompası (heat
pump) modunda çalışarak klima santrali içerisindeki ısı değiştiriciyi
kondenser olarak kullanır. Böylece soğutma çevriminde oluşan atık
ısıyı havaya aktararak ısıtma sağlar.
•	 Doğalgazlı sistemde klima santrali içerisindeki direkt ya da indirekt ya-
kıcılı ısıtıcı ünite tarafından üretilen ısıtma enerjisi, üzerinden geçirilen
havaya aktarılarak havanın sıcaklığı artırılır.
Isı Geri Kazanım Sistemleri
İklimlendirme sistemlerinin minimum enerji tüketimi ile dizayn edilmesi
için olmazsa olmaz bir ekipmandır. Isı geri kazanım sistemleri Reküpe-
ratif ve Rejeneratif Sistemler olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır.
Reküperatif sistemler
•	 Plakalı Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış dönüş havası ile taze hava
birbirlerine karışmayacak şekilde bir eşanjör üzerinden geçirilerek
ısı transferi gerçekleştirilmektedir.
Rejeneratif sistemler
•	 Run Around Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış dönüş havası ve taze
hava, içerisinde su bulunan iki ayrı eşanjör üzerinden geçirilerek
ısı geri kazanım sağlanmış olur. Sistemde su sirkülasyonu pompa
yardımı ile sağlanmaktadır.
•	 Isı Borulu (Heat Pipe) Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış egzost havası
hattına ve taze hava hattına yerleştirilmiş iki bölümlü tek bir eşanjör
içerisinde bulunan soğutucu akışkanın buharlaşması ve yoğuşması
prensibinden yararlanılarak yapılan ısı geri kazanım şeklidir.
Kazan - Klima SantraliVRF - Klima Santrali Brülör - Klima Santrali
Klima Santrali
Doğal Gazlı Direkt Yakıcılı Ünite
Kontrol Panosu
Kazan
Klima Santrali
Soğuk Hava
Isınan Hava
Soğuk Hava
Isınan Hava
Sıcak Su Sirkülasyon Pompası
Klima Santrali Sulu Isıtıcı Eşanjör
VRF
Elektronik Genleşme Vanası
Klima Santrali
VRF - Klima Santrali Gaz Hattı
Direkt Genleşmeli Isıtıcı Eşanjör
Soğuk Hava
Isınan Hava
11BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Filtreleme
Klima santralleri yüksek oranda taze hava ile çalışmaya imkan sağladıkları
için filtreleme hem cihaz içi ekipmanların korunması hem de şartlandırılan or-
tamın hijyen koşulları açısından çok önemlidir. Klima santrali içerisine konum-
landırılan filtre üniteleri ile G (kaba filtre), F (hassas filtre) serisi tüm filtreler
kullanılabilmektedir.
Nemlendirme
Klima santralinde adyabatik nemlendirme ve izotermal (Buharlı) nemlendirme
olmak üzere 2 farklı nemlendirme sistemi uygulanabilmektedir.
1. Adyabatik nemlendirmede suyun buharlaşması için dışarıdan ısı enerjisi
verilmez, iki farklı şekilde uygulanır:
•	 Islak medya üzerinden buharlaştırma
Klima santrali içerisinde konumlandırılan su tutma özelliğine sahip gözenekli
medya su ile ıslatılıp nemli bir yüzey oluşturulur. Bu yüzey üzerinden geçen
hava, suyu buharlaştırarak nem kazanır.
•	 Yüksek basınçlı su püskürtme
Klima santrali içerisinde konumlandırılan nozullar 100 bar’a kadar basınçlan-
dırılmış suyun sis haline gelmesini sağlar. Bu su parçacıkları havaya karışarak
nemlendirmeyi gerçekleştirir.
2. İzotermal (buharlı) nemlendirme dışarıdan ısı enerjisine ihtiyaç duyar; klima
santrali gövdesine entegre edilen buhar üreticisinde üretilen veya tesiste hazır
bulunan buhar, difüzörler yardımı ile klima santralinde havaya karıştırılarak
nemlendirme işlemi gerçekleştirilir.
Buharlı Nemlendirme Islak Medya ile Nemlendirme Yüksek Basınçla Su Püskürterek
•	 Döner Tamburlu Isı Geri Kazanım; döner tip ısı değiştiricisi yardımı ile aralarında
sıcaklık ve nem farkı bulunan taze hava ile iç ortam havası arasında ısı geri kaza-
nım işlemi gerçekleştirilmektedir. Sadece duyulur ısı ya da hem duyulur hem de
gizli ısı transferi yapmaya olanak sağlamaktadır.
12 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
1. Nesil klima santralleri;
genel iskelet yapısı, kaynaklı bağlantı ile üretilmekteydi. Panel yapısı tek cidarlı
olup yalıtım içermiyordu ve DKP saçtan imal edilmekteydi. Bu durum da imalat sü-
releri uzun, kullanım ömrü kısa, enerji kayıplarının yüksek olduğu bir ürünü ortaya
çıkarmaktaydl.
2. Nesil klima santralleri;
panel yapısı çift cidarlı, yalıtımlı ve galvaniz veya boyalı saçtan üretilen, alüminyum
iskelet yapısına sahip bir tasarıma geçildi. Isı köprüsü nedeni ile kritik iklim şartla-
rında gövde de oluşan yoğuşmalar konfor şartlarını bozmakta ve cihazın kullanım
ömrünü kısaltmaktaydl.
3. Nesil klima santralleri;
inşaat yapı tasarımlarındaki gelişmelere bağlı olarak hafif yapı konsepti ve estetiğe
uygun olabilmek için alüminyum iskelet yapılı ve ısı köprüsü azaltılmış olarak tasar-
landılar. Panel yapısı çift cidarlı, boyalı saclı ve yalıtımlı olarak üretilmekteydi. Ancak
alüminyumun malzeme özelliğinden kaynaklı olarak nakliyede ve montaj esnasında
bağlantı noktalarında esnemeler, çözülmeler meydana gelmekte ve gövde dayanımı
açısından problemler oluşturmaktaydı. İskelet profilleri üzerinden ısı köprüsünü
kaldırmak için plastik esaslı ısı bariyeri kullanılmaya başlandı ancak bu da mekanik
dayanım sıkıntılarını getirmiştir.
4. Nesil klima santralleri;
çelik gövde yapısına sahip ancak
kaynak ile değil özel birleştirme
parçaları ile montaj yapmaya olanak
sağlayan bir tasarıma geçildi. Bu sa-
yede 1. ve 2. nesil klima santrallerin-
de problem olan kaynaklı gövde ta-
sarımı problemleri giderilmiş hem de
alüminyum gövde yapılı santrallerde
yaşanan yapısal problemler ortadan
kaldırılmış oldu. Panel yapılarında da
metal aksamların birbiri ile teması
kısmi olarak engellenen tasarımlara
geçildi. Ancak çelik iskelet yapısının
ısı transfer kat sayısının yüksek ol-
ması nedeni ile ısı köprüsüzlük tam
olarak sağlanamadı.
5. Nesil klima santrali;
BOREAS tasarlanırken önceki nesil klima santralinin bütün olumsuz yönlerini gidere-
bilecek ve tüm olumlu yönlerini taşıyabilecek bir ürün olması ilk hedef olarak alındı.
Buna bağlı olarak, enerji kayıplarının minimum olduğu ve kritik iklim şartlarında
sorunsuz çalışabilecek, gövde yapısı üzerine gelebilecek değişken yüklere karşı
yüksek dayanım değerlerine sahip, çelik iskeletli gövde yapısına göre daha yüksek
yapısal değerlere sahip ancak alüminyum gövde yapısından daha hafif bir iskelet
yapısı, 5. Nesil Klima Santrali BOREAS için tasarım girdileri olarak belirlendi ve
BOREAS tasarlandı.
Klima Santrali
Gövde Yapılarının
Tarihsel Gelişimi
Teknik
Özellikler
1. Nesil 2. Nesil 3. Nesil 4. Nesil 5. Nesil
Isı Köprüsü Isı Köprülü Isı Köprülü
Isı Köprüsü
Azaltılmış
Isı Köprüsü
Azaltılmış
Isı
Köprüsüz
Panel Yapısı Tek Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı
Yalıtım Yok Kaya Yünü Kaya Yünü
Kaya Yünü +
Poliüretan
Kaya Yünü
+ Poliüretan
Sac Özelliği DKP + Boyalı
Galvaniz +
Boyalı
Galvaniz +
Boyalı
Galvaniz +
Boyalı
Magnelis +
Boyalı
İskelet Yapısı Kaynaklı Alüminyum Alüminyum Çelik
Kompozit +
Çelik
Korozyon
Direnci
Düşük Düşük Orta Orta Yüksek
13BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
14 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
BOREAS
KLİMA
SANTRALİ
15BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Panel Yapısı
İskelet Yapısı
•	 Standart galvaniz saca göre 5 kat daha yüksek korozyon direncine
sahip MAGNELIS® sac kullanımı ile kritik iklim şartlarında sorun-
suz performans, hijyen şartlarına uygun ve uzun kullanım ömrüne
sahiptir.
•	 Panelin çerçevesini oluşturan PVC profil, iç ve dış sac yüzeyler
arasında ısı bariyeri olarak fonksiyon gösterir. PVC profilin yapısının
gözenekli oluşu da hem yapısal dayanımını hem de ısı yalıtım özel-
liğini güçlendirir.
•	 İçeride panel birleşim arayüzünde yer alan iç bükey profiller temizle-
nebilen pürüzsüz kenarlar oluşturmayı sağlar. Böylece konfor klima
santralinde bile hijyen özelliğine sahip detaylar elde edilir. Bu özellik
iskelet profili üzerinden oluşabilecek ısı köprüsünü imkansız kılacak
şekilde etki gösterir.
•	 Standart olarak 70 kg/m3
, 50 mm kalınlığında taş yünü, isteğe bağlı
olarak da 40 kg/m3
, 50 mm kalınlığında enjeksiyon ile uygulanan
poliüretan yalıtım malzemeleri kullanılarak yalıtım sağlanır.
Kompozit malzemeden imal edilen kutu profil kullanımı ile çelik
profilden daha yüksek mekanik dayanım özelliklerine sahip ve
alüminyum profilli iskelet yapısından daha hafif bir iskelet elde edil-
mektedir. Kompozit malzemenin çelik ve alüminyuma göre çok daha
düşük ısı transfer katsayısına sahip olması sebebiyle, iskelet ile panel
birleşim noktalarında ve bağlantı elemanları arasında doğal bir ısı köp-
rüsüzlük sağlanarak EN 1886 standartına göre TB1 Isı Köprüsüzlük
sınıfı sağlanmaktadır.
16 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Faydalarımız
Yatırımcılar
Yenilikçi kompozit iskelet gövde tasarımına sahip BOREAS Klima Sant-
rali, yapısal özellikleri ile ağır çalışma koşullarına dayanıklı uzun ömürlü,
dünya standartlarında sertifikalı ürünler kullanılarak üretilmektedir.
BOREAS’ın elde ettiği ancak üst düzey bir klima santralinin sahip olabile-
ceği EN1886 test sonuçları taahhüt ettiği performansı tam olarak uzun
yıllar boyunca yerine getirebileceğinin garantisidir. Gelişmiş seçim yazılı-
mı ile en iyi performans/fiyat dengesine sahip ürünlerin seçilebilmesine
olanak sağlar. EN 1886 standardına göre, L1 (< 0,15 l x sˉ¹ x mˉ² ) gövde
hava kaçağı sınıfını, TB1 (0,75 ≤ kb
< 1,00) ısı köprüsü sınıfı değerlerini
ve T2 (0,5 < U ≤ 1,0) ısıl geçirgenlik değerini sağlayarak klima santrali
gövdesinden oluşabilecek enerji kaçaklarını kabul edilebilir sınırların
altına indirmeyi başarmıştır.
Son Kullanıcılar
Boreas Klima Santrali; yaşam mahallerinin havalandırması ile birlikte
havanın kademeli filtrelenmesi, ısıtılması, soğutulması, nemlendirilmesi,
nem alınması ve ısı geri kazanım işlemlerini otomasyon kontrolü ile ek-
siksiz ve kesintisiz sağlayarak konfor uygulamalarında da enerji verimliliği
yüksek, hijyeni göz ardı etmeyen iklimlendirme sağlar.
•	 İşletme ve bakımı kolaylaştıran servis kapıları ile her köşesine kolay-
lıkla erişilebilir.
•	 İç kenar ve köşeleri kir birikimini önleyecek şekilde yuvarlatılmıştır.
Tüm bunlarla kolay bakım ve servis verme şartları oluşturularak bakım
maliyetleri azaltılmıştır.
Enerji verimliliği yüksek bir üründür ve bunu sağlayan unsurlar;
•	 Enerji verimliliği yüksek komponentlerin seçilmesi,
•	 Hava kaçak sınıfının L1, gövde ısı iletimi ve ısı köprüsü sınıflarının T2 ve
TB1 olması nedeniyle enerji kayıplarının yok denecek kadar az olması,
•	 İç dirençleri düşük tasarım özelliklerine sahip olmasıdır.
Korozyon oluşumuna izin vermeyen Magnelis®
sac ve kompozit malzeme
kullanımı sayesinde en az bakımla en uzun ömür sağlanmaktadır. Sıkış-
tırma mekanizmalı filtre çerçevesi ile kolay servis imkanı sağlamaktadır.
EN 1886:2007’YE GÖRE TEKNİK ÖZELLİKLER
Mekanik Dayanım
(mm x mˉ1
)
D1 D2 D3
4 10 >10
Gövde Hava Kaçağı
(l x sˉ1
x mˉ2
)
L1 (f400) L2 (f400) L3 (f400)
0,15 0,44 1,32
L1 (f700) L2 (f700) L3 (f700)
0,22 0,63 1,90
Filtre Bypass Kaçağı
(%k)
F9 F8 F7 M6 G1-M5
0,5 1 2 4 6
Isıl Geçirgenlik
(W x mˉ2
x Kˉ1
)
T1 T2 T3 T4 T5
U < 0,5 0,5 < U ≤ 1,0 1,0 < U ≤ 1,4 1,4 < U ≤ 2,0 2,0 < U
Isı Köprüleme
TB1 TB2 TB3 TB4 TB5
0,75 < kb
< 1,00 0,60 ≤ kb
< 0,75 0,45 ≤ kb
< 0,60 0,30 ≤ kb
< 0,45 kb
< 0,3
KLİMA SANTRALİ YAŞAM BOYU MALİYETLERİ
Bakım
Bakım
0,07
Yatırım Yatırım
0,13
Enerji
Tüketimi
Enerji Tüketimi
0,80
17BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Tasarım Ofisleri ve Danışmanlar
2.000 m³/h - 100.000 m³/h debi aralığında her kapasiteye cevap
verebilecek 40 farklı modele sahip Boreas Klima Santrali modüler
yapısı sayesinde farklı ölçülerde kolay ve hızlı bir şekilde boyutlan-
dırılabilmektedir. Zengin komponent çeşitliliği ile farklı türde ısıtma,
soğutma, nemlendirme, nem alma, ısı geri kazanım ve filtreleme pro-
seslerinin uygulanmasına olanak sağlar. EN 1886 standardına göre,
D1 (4 mm x mˉ¹) mekanik dayanım, L1 (< 0,15 l x sˉ¹ x mˉ² ) gövde hava
kaçağı sınıfını, TB1 (0,75 ≤ kb
< 1,00) ısı köprüsü sınıfı, T2 (0,5 < U ≤ 1,0)
ısıl geçirgenlik değeri ile farklı kullanım ve işletme koşulları için dü-
zenlenmiş şartnamelere uygunluk gösterir. Özellikle T2 ısıl geçirgenlik
değeri ve TB1 ısı köprüsü sınıfı değeri ile çok sıcak ve çok soğuk aşırı
iklim koşullarında çalışmaya uygundur.
Kendine özgü web tabanlı klima santrali seçim programı ile kolay, hızlı
ve güvenilir şekilde ürün tasarımı ve seçimi yapılabildiği gibi detaylı
raporlar ve .dxf formatın çizim çıktıları da alınabilmektedir. Eurovent
OM-5’e göre klima santrali seçim programında bulunması gerekli
tüm özellikleri sağlamaktadır. Boreas Lisanslı Psychometric Chard ve
Analiz Programı ile hesaplamalarda ve tasarımlarda büyük kolaylık
sağlanmaktadır.
Montaj Ekipleri
Tüm modellerin ayak tasarımlarında standart olarak sunulan çok
amaçlı taşıma halkaları ve foklift çatal delikleri hücrelerin şantiyelerde
yatayda ve dikeyde kolay bir şekilde taşımasına olanak sağlar. Özel ta-
sarım klima santrali hücre birleştirme yöntemi ile bozuk zeminlerde bile
kolay ve hızlı şekilde klima santrali hücrelerinin montajı yapılabilmek-
tedir. Montajı kolaylaştırmak için her bir santral hücresi kendi kodunu
bulunduran etiketlere sahiptir.
18 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Kompozit Malzeme Kullanımı
İstenen amaç için tek başlarına uygun olmayan, farklı iki veya daha faz-
la malzemeyi beklenen özellikleri sağlayacak şekilde belirli şartlar ve
oranlarda fiziksel olarak, makro yapıda bir araya getirilerek elde edilen
malzemeye kompozit malzeme denir.
Kompozit malzemelerde çekirdek olarak kullanılan bir fiber malzeme
bulunmakta, bu malzemenin çevresinde hacimsel olarak çoğunluğu
oluşturan bir matris malzeme bulunmaktadır. Bu iki malzeme grubun-
dan, fiber malzeme kompozit malzemenin mukavemet ve yük taşıma
özelliğini, matris malzeme ise plastik deformasyona geçişte oluşabile-
cek çatlak ilerlemelerini önleyici rol oynamakta ve kompozit malzeme-
nin kopmasını geciktirmektedir. Matris 11 olarak kullanılan malzeme-
nin bir amacı da fiber malzemeleri yük altında bir arada tutabilmek ve
yükü lifler arasında homojen olarak dağıtmaktır.
Kompozitlerin özgül ağırlıklarının düşük oluşu hafif konstrüksiyonlarda
kullanımda büyük bir avantaj sağlamaktadır. Bunun yanında, fiber
takviyeli kompozit malzemelerin korozyona dayanımları, ısı, ses ve
elektrik izolasyonu sağlamaları da ilgili kullanım alanları için üstünlük-
ler sağlamaktadır.
Bu üstünlüklerin başlıcaları;
•	 Yüksek mekanik mukavemet
•	 Kolay şekillendirilebilme
•	 Elektriksel özellikler (Çok iyi yalıtkan ya da iletkenlik)
•	 Korozyon ve kimyasal etkilere dayanıklılık.
•	 Isı yalıtımı ve ateşe dayanıklılık
•	 Titreşim sönümlendirme
Kompozitler hayatın her alanında bu kadar yaygın kullanılırken, yukarı-
da tanımlanan özelliklerin klima santrali iskeletini oluşturan yapılardan
da beklenen özellikler olması bunları BOREAS’ta birleştirmemiz için
ilham verici oldu. Böylece BOREAS’a yalıtım ve dayanımı birlikte sağ-
layan iskelet yapısı için kompozit malzeme kullanımı hayata geçirildi.
Kompozit Malzemeden İmal Edilen Klima Santralinin Avantajları
Kompozit profillerden imal edilen BOREAS aşağıda belirtilen özellikleri
sayesinde çelik iskeletli 4. nesil ve alüminyum iskeletli 3. nesil klima
santrallerinden ayrışmaktadır.
•	 Klima santrali içerisinde bulunan hareketli ekipmanlardan oluşan
titreşimlerin, titreşim sönümleme özelliğine sahip kompozit malze-
meden imal edilen klima santrali iskelet yapısı sayesinde zemine
minimum değerlerde iletilmesi sağlanmaktadır.
•	 Kompozit profilin yüksek akma sınırı değerine sahip olması nedeni
ile klima santrali iskelet yapısının taşıma, montaj ve çalışma esna-
sında maruz kalacağı değişken yükler altında kalıcı deformasyona
uğraması engellenmektedir.
•	 Kompozit malzemeden üretilen iskelet yapısında korozyon meyda-
na gelmemektedir. Bu sayede alüminyum ve çelik iskeletli klima
santrallerine göre uç iklim ve korozyona neden olabilecek ortam
şartlarında da problemsiz olarak çalışmaktadır.
Yeniliklerimiz ve
Farklılıklarımız
19BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
•	 Enerji kayıpları ve yüzey yoğuşmalarında en önemli kriter olan ısı
köprüsüzlük özelliği, alüminyum ve çeliğe göre kompozit malzeme-
nin çok düşük ısı iletim katsayısına sahip olması sayesinde en üst
düzeyde sağlanmaktadır.
•	 Kompozit malzemenin yorulma direncinin yüksek olması, iskelet ya-
pısının alüminyum ve çelik iskeletli klima santrallerine göre mekanik
özellikleri açısından daha uzun ömürlü olmasını sağlamaktadır.
•	 Kompozit profilden üretilen iskelet yapısının teknik özellikleri alü-
minyum ve çelik profil iskeletli klima santrallerine göre daha üstün
olması ile birlikte ikisinden de daha hafif bir yapı oluşmaktadır. Bu
da klima santralinin toplam ağırlığını düşürmekte ve yapıya daha az
yük oluşturmasını sağlamaktadır.
BOREAS Klima santrali seçim programı Eurovent gerekliliklerini
sağlayan, veri tabanı bilgilerine internet üzerinden erişen, kullanıcı
dostu ara yüzlere sahip, ürünü eksiksiz olarak tanımlayan, farklı klima
santrali komponent üreticilerin ürünlerini seçilebilen, .dxf formatında 3
yüzey görünüşlü çıktı verebilen, tasarlamış ve seçmiş olduğunuz ürü-
nün fiyatını görebileceğiniz, Eurovent yazılım gerekliliklere göre eksiksiz
seçim çıktıları oluşturabilen Windows tabanlı bir seçim programıdır.
Boreas Klima Santrali Seçim Programı ile;
•	 Modüler ölçüler içerisinde farklı geniş debi ve kapasite aralığında
klima santrali dizaynı, seçimi, fiyatlandırması, dxf formatında çizim
çıktısı ve teknik veriler çıktısı oluşturulabilmektedir.
•	 Seçim programında yapılan geliştirme güncellemeleri kullanıcılara
anında ulaşmaktadır.
•	 Fan, batarya, ısı geri kazanım eşanjörü ekipmanlarının seçimi için
Boreas
Klima Santrali
Seçim Programı
20 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
BOREAS lisanlı Psikrometri Hesapları Programı ile projeleriniz gerekli
olan tüm verileri ve hesaplamaları kolay bir şekilde yapabilir, kayıt
edebilir ve yazdırabilirsiniz.
BOREAS Psikrometri Hesapları Prog-
ramı ile ;
• Tüm iklimlendirme proseslerinin
hesaplaması yapılabilmektedir,
• Ülkelere ve bölgelere göre iklim
şartları seçilebilmektedir,
• Havuz mahallerindeki buharlaşma
miktarları hesaplanabilmektedir,
• Hava kanalı kesit hesaplaması ve dizaynı yapılabilmektedir,
• IP veya SI birim sistemi ile kullanılabilmektedir.
• Noktaların işaretli olduğu psikrometrik diyagram, süreç akış diyag-
ramı ve noktalara ait termal büyüklüklerin yazılı olduğu detaylı rapor
hazırlanabilmektedir.
• Tamburlu tip ve plakalı tip ısı geri kazanım sistemlerinin hesaplama-
ları yapılabilmektedir.
Boreas
Psikrometri
Hesapları
Programı
yerli ve yabancı üretici ürünlerinin onaylı son .dll’lerinden seçim yap-
manıza imkan sağlamaktadır.
•	 Detaylı ve güvenilir teknik veri çıktısı ile dizayn ve seçimini yapmış
olduğunuz klima santralinin tüm teknik verilerini .pdf formatında
alabilirsiniz.
•	 Seçime bağlı olarak değişen fan, batarya, ısı geri kazanım ünitesi,
filtre hücrelerinin uzunlukları modüler ölçüler içerisinde dinamik
olarak değişip boyut optimizasyonu yaparak minimum boyutlarda ve
maliyette dizayn yapmanıza olanak sağlamaktadır.
•	 BOREAS Klima santraline özgü bir yazılım olması nedeni ile dizayn
edilen ve seçilen ürün ile üretilen ve müşteriye gönderilen ürün özel-
likleri bire bir sağlanmaktadır.
21BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Magnelis®
Sac
Magnelis®
geleneksel sınai sıcak daldırma galvaniz hattında üretilir
ancak, %3,5 alüminyum ve %3 magnezyum içeren, benzersiz
metalik kimyasal bileşimli bir ergimiş çinko banyosuna daldırılır. %3’lük
magnezyumun yüzeyin tamamına yayılan düzgün ve dayanıklı bir taba-
ka oluşturması, daha az magnezyum içeren kaplamalardan çok daha
etkili bir korozyon koruması sağlar. Yıpratıcı ortam koşullarında çalı-
şacak klima santrallerinde kullanımı, ürün ömrünü uzattığı için önem
taşımaktadır.
BOREAS Klima Santralında seçime bağlı olarak iç-dış panel sacı ve iç
aksam parçalarında Magnelis®
sac kullanımı ile yüksek korozyon di-
renci sağlanmaktadır. Bu özelliği sayesinde yüksek nemli ve korozyona
neden olan ortam koşullarında uzun süre problemsiz şekilde hizmet
verebilmektedir. Yüksek korozyon direnci sayesinde metal aksamlarda
minimum servis hizmeti gerektirmekte hem de havanın temas ettiği
metal aksamlarda hijyen şartlarını sağlamaktadır.
Ürünlerin Anti Korozyon Özellikleri
HDG ZN Galfan Aluzinc Magnelis
Klorür içeren bir ortamda (yüzme havuzu) Referans + ++ +++
Amonyak içeren bir ortamda (ahır, çiftlik, sera) Referans + = ++
SO2
içeren ortamda (endüstriyel asidik ortam) Referans + ++ +
Geçici koruma (nakliye, depolama) Referans + +++ ++
Kenar koruması Referans + - +++
Deforme olmuş bir parçada korozyon Referans + - ++
En Zorlu Ortamlarda Ağırlık Kaybı
22 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
ISO 9001 Sertifikası
Tekno Klima toplam kalite anlayışı çerçevesinde
tüm süreçlerini izlenebilir ve geliştirilebilir olması
amacı ile 2013 yılında ISO 9001 Sertifikasını almış-
tır. ISO 9001; kuruluşta kalite anlayışının gelişimini,
karlılığın, verimliliğin ve pazar payının artmasını,
etkin bir yönetimi, maliyetin azalmasını, çalışanla-
rın tatminini, kuruluş içi iletişimde iyileşmeyi, tüm
faaliyetlerde geniş izleme ve kontrolü, iadelerin
azalmasını, müşteri şikâyetinin azalması, memnu-
niyetin artmasını sağlayan, ulusal ve uluslararası
düzeyde uygulanan bir yönetim sistemi modelidir.
Kalite Belgelerimiz
CE İşareti
BOREAS Klima Santrali, standartlara uygun olarak
yapılan testler sonucunda insan, hayvan, bitki sağ-
lığı ve güvenliği ile çevreye zarar vermeyeceği görül-
müş olup CE işaretini taşımaya uygun bulunmuştur.
CE işareti, Avrupa Birliğinin (AB), teknik mevzuat
uyumu çerçevesinde malların serbest dolaşımının
tam anlamıyla sağlanması amacıyla ürünlerin tek-
nik yapılarına ilişkin direktiflere uygun olduğunu
ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyet-
lerinden geçtiğini sağlık, güvenlik ve tüketicinin ve
çevrenin korunması gerekliliklerine uygunluğunu gösteren bir belgedir.
Hijyen Sertifikası
Boreas Klima santralının hijyen sürümü VDI 6022
ve DIN 1946-4 standartlarına uygun olarak yapılan
testler sonucunda, gerek ürün yapısal özellikleri
gerekse sızdırmazlık ve ısı köprüsüzlük değerlerinin
her iki standardın da gereklerini fazlasıyla karşıladığı
görülmüştür.
İç yapıda ve komponentlerinde korozyona karşı her
türlü önlemin alınmış olması ile birlikte temizliğinin kolay yapılabilmesi
ve bunun sürdürülebilir şekilde kontrol edilebilir olması BRS-H olarak
kodlanan hijyen sürümün önemli yapısal özelliklerini oluşturur.
EAC Deklarasyonu
EAC Gümrük birliği deklarasyonu, Rusya, Belarus,
Kazakistan, Ermenistan ve Kırgızistan ülkelerinin
üye olduğu Avrasya Gümrük Birliği ülkelerinde geçer-
li olan belgenin adıdır. Avrasya Birliği ülkelerine yapı-
lacak ihracatlarda Boreas Klima santralının bu birlik
kriterlerine ve yasalarına uygun olduğunu gösterir.
Eurovent Sertifikası
BOREAS Klima Santrali EN 1886’ya
göre yapılan test sonuçlarında Mekanik
Dayanım D1, Gövde Hava Kaçağı L1,
Isıl Geçirgenlik T2, Isı Köprüleme TB1,
Filtre By-Pass Kaçağı Sınıfı F9 değerle-
rini alarak Eurovent Sertifikası ile belgelenmiştir. Eurovent sertifikasyonu
iklimlendirme ve soğutma ürünlerinin teknik özelliklerini ve performans-
larını Avrupa standartlarına göre onaylar ve belgelendirir. Bu nedenle
Eurovent sertifikasına sahip iki ayrı ürün aynı mekanik performans özel-
liklere sahip olduğu anlamına gelmemektedir ve EN 1886’ya göre yapı-
lan test sonuçlarında alınan değerler firmalara ve ürünlere göre farklılık
gösterebilmekte ve bu da Eurovent’in web sitesinde yayınlanmaktadır.
Certificate of Assessment
TEKNOKLIMA SAN. VE TIC. LTD. STI.
Istiklal Mahallesi Ataturk Caddesi No :25 Kirac / Esenyurt / Istanbul
EQA hereby grants to the above company
whose Quality Management System is in conformance with
ISO 9001:2008
Scope
Air Conditioning Plant, Ventilation Plant, Heat Recovery Unit
Production , Sales and Service
Registration No. QA140480
First issued on 22 August, 2014
This certificate is valid until 21 August, 2017
Further clarifications regarding the scope of this certificate and the applicability of ISO 9001:2008 requirements may be obtained by consulting EQA
#903, 9F, Byucksan Digital Valley 7-Cha, #170-13, Guro-dong, Seoul, Korea, 152-742 / URL:www.eqaworld.com
23BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
24 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
BOREAS KLİMA
SANTRALİ’NİN
TASARIM
ÖZELLİKLERİ
25BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Talep edilen debi-basınç,
düşük gürültü ve yüksek
verime sahip fan ve motor
seçenekleri ile sağlanır
Sulu sistem ya da DX
soğutucu ve ısıtıcılar en
iyi performansı vermek
üzere Eurovent belgeli
ürünlerden seçilir.
Dörtgen formlu geniş
alanlı gözetleme camları
ve led aydınlatma ile kolay
gözlem yapma olanağı
F9 Sızdırmazlık sınıfında
filtre montajı ve G3-F9
aralığında her tür filtre
uygulaması
Çift cidarlı ısı köprüsüz 5O
mm kalınlığında taş yünü
yalıtımlı panellerin dış cidarı
1 mm galvanizli-boyalı sac,
iç cidarı O,8 mm galvaniz
veya isteğe bağlı Magnelis,
paslanmaz sac ile üretilir.
56
9
1
2
5 6 7
1
2
2.000 m3
/h - 100.000 m3
/h debi aralığında
her kapasite ihtiyacına cevap verebilen 40
model bulunmaktadır. Esnek otomatik kont-
rol çözümü ile azaltılmış saha kablolaması-
na sahip ve tüm yaygın iletişim protokolleri
ile uyumludur.
26 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Düşük hareket direncine
sahip gizli dişli çarklarla
tahrik edilen “Eloksallı”
alüminyum damperler
Taşıma için forklift
açıklıklarına sahip
15O mm yüksekli-
ğindeki kaideler aynı
zamanda vinç ile taşı-
maya uygun mapa da
bulundurmaktadır.
Konfor şartlarının
sağlanması,
kontrol altında tutu-
labilmesi ve sürek-
liliğinin sağlanması
için Boreas klima
santralleri otomasyon
sistemleri ile üretilir.
Üç eksende ayar yapma
olanağı veren metal döküm
kapı menteşesi ve kilitli
kapı kolu -40°C/+80°C
sıcaklık aralığında korozyon
riski olmadan çalışır.
Yüksek verimli ısı geri
kazanımı uygulamaları
ile üstün enerji verimli-
liği performansı
8 9
3
10
4
İç kenar ve köşeleri kir birikimini önleyecek
şekilde yuvarlatılmış, kolay montaj, bakım
ve temizlik şartlarını sağlayacak şekilde üre-
tilmiştir. Hastane, laboratuvar ve temiz oda
gibi hijyen uygulamaları için kullanılmaya
uygundur.
7
4
10
8
3
27BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Isı köprüsünün varlığı ile ısı kayıplarının maddi etkisi yanında asıl
önemlisi sıcak havanın neminin göreceli olarak soğuk yüzeylerde
yoğuşmasıdır. Nemin yoğuştuğu bu ıslak yüzeylerde mikroorganizma
üremesine, dolayısıyla sağlık sorunlarına ve korozyon yolu ile cihazın
ömrünün kısalmasına yol açar.
Ayrıca benzeri ürünlerin komşu yüzeylerinde bulunan panellerin iç
cidarlarında birleşim ara kesitleri ısı kaçaklarına yol açtığı gibi hijyen
koşullarını bozan kir birikimi ve mikroorganizma üremesine olanak
verecek yapıdadır. Bu alanlar mastik uygulaması ile kapatılmaya çalışıl-
makta olup uygulamayı yapanın ustalık ve deneyimine bağlı olarak kali-
tesi değişmektedir, bu da zamanla hijyen problemlerine yol açmaktadır.
BOREAS Klima Santrali’nin tasarımında, yukarıda belirtmiş olduğu-
muz 3. ve 4. nesil klima santrallerinde yaşanan problemleri ortadan
kaldırmak için yenilikçi bir yaklaşım izlenmiştir. İskelet yapısı kompozit
malzemeden üretilen kutu profiller ile oluşturularak daha hafif, ısı köp-
rüsüz, yüksek mekanik özelliklere sahip bir yapı oluşturulmuştur. Panel
yapısı olarak PVC profilden imal edilen çerçevelerden oluşan yapı ısı
köprüsüzlüğü sağlamaktadır. İç yüzeyde panel birleşim noktalarında
kullanılan yuvarlatılmış köşe fitilleri sayesinde montajı yapanın ustalık
ve deneyiminden bağımsız şekilde temizliği kolaylaştırılmış ve kir biriki-
mini önleyen bir yapı oluşturulmuştur.
Boreas Klima Santrali iskelet yapısı 30 x 30, 30 x 60 mm ölçülerin-
de ve 4 mm kalınlığında kompozit malzemeden imal edilen kutu
profiller ve bunların birleşimini sağlayan köşe ve arakayıt birleştirme
parçalarından oluşmaktadır. BOREAS Klima Santrali, alüminyum ve
çelik iskeletli yapılara göre daha yüksek mekanik özelliklere sahip
kompozit profil kullanımı ile EN 1886 Mekanik Dayanım Testine göre
en yüksek sınıf olan D1 sınıfındadır. Alüminyum ve çelik profillere göre
çok düşük ısı iletim katsayısına sahip kompozit profiller doğal bir ısı
yalıtımı sağlayarak iskelet yapısının tamamen ısı köprüsüz olmasını
sağlamaktadır. Bu sayede panel bağlantıları için kullanılan vidaların bir
ısı köprüsü oluşturması engellenmiş olup tüm gövdenin EN 1886 Isı
Köprüsü Testine göre TB1 çıkmasında büyük etkisi olmaktadır. Boreas
için üretilen panel vidaları Geomet kaplama sayesinde ölçümler ile de
kanıtlanan çok yüksek korozyon direncine sahiptir. Hücre kenarları
boyunca sürekli yapıda kaide tasarımı, hücrelerin ağırlıklarını zemine
İskelet Yapısı
28 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
yayılı yük olarak aktaracak şekilde tasarlanmıştır. Bu sayede klima
santrali ana kaidesi üzerine ağırlık homojen bir şekilde dağılmış olmak-
tadır. Standart olarak 150 mm yüksekliğe sahip kaide yapısı hücrelerin
şantiyelerde yatayda ve dikeyde taşınmasını sağlayacak forklift çatal
delikleri ve taşıma halkalarına sahiptir. Kaidenin gövde iskeleti ile ısı
köprüsünü kesmek üzere ilgili tüm yüzeylerde ısı ve titreşim yalıtım
özellikleri çok güçlü EPP şerit kullanılır.
Panel Yapısı
Klima santralinin gövdesini oluşturan panel yapısı, cihazın tüm
mekanik performans özelliklerini etkileyecek en önemli ve etkin
ekipmandır. BOREAS’ın panel yapısı; iç ortam ile dış ortam arasındaki
ısı köprüsünü engellemek üzere tasarlanmıştır. PVC esaslı panel profil-
leri ile oluşturulan panel çerçevesi üzerine monte edilen iç ve dış yüzey
sacları birbirleri ile teması tamamen engellenmiş olup ısı köprüsüzlük
sağlanmıştır. Rijit panel yapısı Gövde Hava Kaçağı testinde sınıfın L1
çıkmasında önemli katkı sağlamaktadır.
Panel izolasyon malzemesi olarak standartta 70 kg/m³ yoğunlukta
50 mm kaya yünü kullanılmaktadır. PVC çerçeve yapısı ve kullanılan
standart izolasyon ile EN 1886 Isıl Geçirgenlik Sınıfı T2 olarak sağlan-
maktadır. Opsiyon olarak sunulan Poliüretan izolasyon kullanımı ile bu
sınıf T1 olarak sağlanabilmektedir.
Panellerin, karkas yapısına bağlantısı için kullanılan bağlantı vidaları
dış sac üzerine gizlenerek santral dışında pürüzsüz estetik bir görünüm
sağlanmaktadır. Vida başlarına uygulanan vida tapası ile korozyon ve
ısı köprüsünü engellemek için dış ortamla teması kesilmiştir.
-40 °C / +80 °C çalışma aralığına sahip PVC panel profilleri UV ışın-
larının etkilerine karşı yüksek dayanıklılık gösterecek şekilde imal
edilmektedir. Panellerin iç ve dış kısmında kullanılan saclar, talebe
bağlı yüksek korozyon direncine sahip Magnelis® sac kullanımı ile uç
iklim şartlarında problemsiz olarak çalışmasına imkan sağlamaktadır.
Standartta içte 0,8 mm, dışta ise 1,0 mm kalınlığında kullanılan pa-
nel sacları isteğe bağlı olarak 0,8 - 1,2 mm aralığında olacak şekilde
uygulanabilmektedir. Panel ve profillerin birleşim yerlerinde düşük ısı
transfer katsayısına sahip EPDM esaslı kapalı gözenekli özel imalat
contalar kullanılmaktadır.
29BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Boyut Tabloları
30 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
31BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Modüler Yapı
SmartPack
BOREAS’ın modüler yapı tasarımı, EN 775’e göre standart filtre
ölçüleri referans alınarak boyutlandırılmıştır. Bu sayede yüksek
taze hava oranları ile çalışan klima santrallerinde filtreleme için uygun
kesit sağlanmış olmakta ve filtre yüzey alanları tam olarak kullanılabil-
mektedir. Hava geçiş kesitinde havanın akış çizgilerini bozacak kapalı
alanlar oluşturulmamış olup, ekstra iç kayıpların oluşmasının önüne
geçilmiştir. Bu sayede daha düşük iç basınç kayıpları oluşmakta ve
fanın tahriki için gereksinim duyulan elektrik enerjisini azaltmaktadır.
Aynı nedenle filtre by-pass sızdırmazlığı en üst düzey olan F9 olarak
ölçülmektedir. Modül ölçüsü, standart tam boy filtrenin 1/6 sı olan
102 mm olarak belirlenmiştir.. Bu sayede daha küçük adımlarla klima
santrali boyutlandırılabilmektedir.
SmartPack, özellikle yenileme projelerinde bina içi taşıma prob-
lemlerini ortadan kaldırmak ve uzun mesafelerde yüksek nakliye
maliyetlerini azaltmak için tasarlanmıştır. SmartPack için belirlenen
yöntem; bilgisayar yazılımı ile tüm parçaların yarı mamul halinde eksik-
siz envanterini çıkarıp montaj kolaylığı sağlayacak şekilde paketlemek
ve eğitimli teknik ekipler ile yerinde montaj yapmaktır.
En sık uygulanan fabrikada montaj ve söküm işleminden sonra sahaya
sevk yönteminde bağlantı elemanlarının zafiyeti söz konusu olmak-
tadır. Yine uygulanan başka bir yöntemde ise hiç montaj yapmadan
çok fazla bileşenden oluşan paketler sevk edilerek montaj işlemi en
temelden şantiye ortamında yapılmaktadır. Bu durumda proje hataları
şantiyede ortaya çıkmakta, uygulanan çözümler zaman ve kalite kay-
bına yol açmaktadır. Montajın tamamı uzak şantiyelerde yapıldığında
yerel işçilerin deneyimi, teknik resimler ve montaj kılavuzları yetersiz
kalmaktadır.
SmartPack uygulamasında projeye özgün tüm tasarımlar ve montajlar
önceden bilgisayar ortamında yapılmakta, projeye uygun yarı mamul
montajları fabrika ortamında tamamlanarak, boşluksuz tasarlanmış
paketler ile sevk edilmektedir. Önceden 3D bilgisayar ortamında ta-
mamlanan montajlar sayesinde süpervizör denetiminde yerinde yapı-
lan montajlar eksiksiz ve yanlışsız olarak tamamlanmaktadır.
32 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Klima santralleri genel anlamda yaşam mahallerinde ihtiyaç du-
yulan gerekli şartların sağlanması için gereken havalandırma ve
iklimlendirme proseslerini yerine getiren cihazlardır. Bu işlemleri yerine
getirirken ortamların konfor ve hijyen şartlarını sağlaması en önemli
kriterdir. Klima santralleri içerisinde oluşacak ıslak yüzeyler mikroor-
ganizma üremesi için elverişli alanlar oluşturmaktadır. Bu alanların
kontrol altında tutulması ve mikroorganizma oluşmayacak özel şartlara
getirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu ıslak yüzeyler mikroorganiz-
ma oluşmasına zemin hazırladığı gibi korozyon oluşumuna da zemin
hazırlamaktadır. Bu durumda cihaz ömrünün kısalmasına, işlevlerini
tam olarak yerine getirememesine neden olacaktır.
EN 1886’da klima santralleri için belirlenen teknik sınıflandırmalarda,
kontrolsüz ıslak yüzeyler oluşmasında en önemli kriter ısı köprüleme
sınıfıdır. EN 1886 standartında yer alan ısı köprüsü büyüklüğünü be-
lirleyen sınıflandırmada TB1’den TB5’e derecelendirme yapılmıştır. Bu
derecelendirmede TB1 en iyi durum olan en az ısı köprüsünü, TB5 de
en kötü durum olan en çok ısı köprüsünü ifade eder. Aşağıdaki örnekte
de TB değerine göre yaz durumunda yoğuşma başlama noktalarının
değerleri verilmektedir.
TB1 ısı köprüleme sınıfına sahip BOREAS, uç iklim şartlarında da kont-
rolsüz ıslak hacim oluşmalarını minimize etmektedir. Bununla birlikte
korozyon direnci yüksek olan kompozit profilli karkas yapısı ve Magne-
lis®
sac kullanımı ile yüksek korozyon direncine sahiptir. Bu özellikleri
ile uç iklim şartlarında bile gerekli olan konfor ve hijyen şartlarını kesin-
tisiz ve uzun ömürlü olarak sağlamaktadır.
Korozyon ve
Korozyon Dayanımı
Özellikleri
TB1 ısı köprüleme sınıfına sahip BOREAS uç iklim şartlarında da kont-
rolsüz ıslak hacim oluşumuna izin vermez. Korozyon direnci yüksek
olan kompozit profilli karkas yapısı ve Magnelis®
sac kullanımı ile en
yüksek ısı köprüsüzlük değerine ve korozyon direncine ulaşır. Bu özel-
likleri ile uç iklim şartlarında bile gerekli olan konfor ve hijyen şartlarını
kesintisiz ve uzun ömürlü olarak sağlamaktadır.
Yaz Durumu Kış Durumu
33BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
2. Gövde Hava Kaçağı Sınıfı: L1
400 Pa negatif ve 700 Pa pozitif basınç altında klima santrali gövdesin-
den oluşabilecek hava kaçağı miktarının belirlendiği ve sınıflandırıldığı
testlerdir.
3. Filtre By-Pass Kaçağı Sınıfı: F9
400 Pa pozitif basınç altında klima santrali filtre çerçevesinden filtre-
lenmeden geçen hava debisi miktarının toplam hava debisine oranla-
yarak sınıflandırma yapılmaktadır.
1. Mekanik Dayanım: D1
Klima santralının iskelet yapısının ±1000 Pa basınç altında sehim miktarı
ve ±2500 Pa basınç altında kalıcı deformasyona uğrayıp uğramadığı Mo-
del Box üzerinde ölçülür.
EN 1886’ya Göre
Boreas Klima
Santrali Teknik
Özellikleri
Gövde Sınıfı
Maksimum Yer
Değiştirme (mm/m)
D1 4
D2 10
D3 10 <
Gövde
Hava Kaçağı Sınıfı
Maksimum Kaçak Oranı
f-400
(l x s-1
x m-2
)
Maksimum Kaçak Oranı
f700
(l x s-1
x m-2
)
L1 0,15 0,22
L2 0,44 0,63
L3 1,32 1,9
Filtre Sınıfı G1-M5 M6 F7 F8 F9
Maksimum Filtre Kaçak
Oranı %k
6 4 2 1 0,5
𝑞𝐿𝑡
=𝑞𝐿
+ 𝑞𝐿𝑓
𝑞𝐿𝑡
	 : 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚  𝐻𝑎𝑣𝑎  𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤 
𝑞𝐿
	 : 𝐺ö𝑣𝑑𝑒  𝐻𝑎𝑣𝑎  𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤 
𝑞𝐿𝑓
	 : 𝐹𝑖𝑙𝑡𝑟𝑒  Ç𝑒𝑟ç𝑒𝑣𝑒𝑠𝑖  𝑖𝑙𝑒  𝐺ö𝑣𝑑𝑒  𝐴𝑟𝑎𝑠𝚤𝑛𝑑𝑎𝑛 𝑂𝑙𝑎𝑛  𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤
34 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
4. Isıl Geçirgenlik Sınıfı: T2
Klima santrali gövde ve panel yapısının ısıl geçirgenlik değerinin belirlen-
mesi için yapılan test ve sınıflandırmadır. Klima santrali iç ortamı ile dış
ortam arasında 20 K sıcaklık farkı, dış yüzey üzerindeki hava hızının 0,1
m/s şartları sağlanarak testler gerçekleştirilmektedir.
5. Isı Köprüleme Sınıfı: TB1
Klima santralinin gövde yapısında iç ortam ile dış ortam arasında olu-
şabilecek ısıl köprüleri belirleyen ve sınıflandıran bir testtir. İç ortam
ile dış ortam arasındaki sıcaklık farkının 20 K olduğu durumda dış
yüzeydeki en yüksek sıcaklık değerine sahip noktalar baz alınarak
hesaplanmaktadır. Sınıfın yüksek çıkması, klima santrali gövdesinde
yoğuşma riskinin düşük, düşük çıkması ise yoğuşma riskinin yüksek
olduğu anlamına gelmektedir.
EN 1886:2007'ye Göre Teknik Özellikler
Model Box
Sıcaklık Ölçüm
Noktaları
𝑘 𝑏
= Δ𝑡 𝑚𝑖𝑛
/Δ𝑡 𝑎𝑖𝑟
Δ𝑡 𝑚𝑖𝑛
= 𝑡𝑖
− 𝑡 𝑚𝑎𝑥𝑖
Δ𝑡 𝑎𝑖𝑟
= 𝑡𝑖
− 𝑡 𝑎𝑖𝑚𝑎𝑥𝑖 
𝑡𝑖
: İç 𝐻𝑎𝑣𝑎  𝑆𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤ğ𝚤,    𝑡 𝑎
: 𝐷𝚤ş  𝐻𝑎𝑣𝑎  𝑆𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤ğ𝚤,    𝑡 𝑚𝑎𝑥
: 𝑀𝑎𝑘𝑠𝑖𝑚𝑢𝑚  𝐷𝚤ş  𝑌ü𝑧𝑒𝑦  𝑆𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤ğ𝚤
𝑃𝑒𝑖
	 : 𝐼𝑠𝚤𝑡𝚤𝑐𝚤  𝑣𝑒  𝑠𝑖𝑟𝑘ü𝑙𝑎𝑠𝑦𝑜𝑛  𝑓𝑎𝑛𝚤𝑛𝚤𝑛 𝑒𝑙𝑒𝑘𝑡𝑟𝑖𝑘  𝑔ü𝑐ü 
𝐴	:  𝑀𝑜𝑑𝑒𝑙  𝐵𝑜𝑥  𝑑𝚤ş  𝑦ü𝑧𝑒𝑦  𝑎𝑙𝑎𝑛𝚤 
Δ𝑡 𝑎𝑖𝑟	
: 𝑀𝑜𝑑𝑒𝑙  𝐵𝑜𝑥  𝑖ç  𝑜𝑟𝑡𝑎𝑚𝚤  𝑖𝑙𝑒  𝑑𝚤ş  𝑜𝑟𝑡𝑎𝑚𝚤 𝑠𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤𝑘  𝑓𝑎𝑟𝑘𝚤
𝑈  =  (𝑊  𝑥 𝑚2
𝑥  𝐾-1
)
𝑃𝑒𝑖
𝐴 𝑥  Δ𝑡 𝑎ir
35BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
36 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
BOREAS KLİMA
SANTRALİ’NİN
BİLEŞENLERİ
37BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Klima santrallerinde, dizayn şartlarını bağlı olarak gerekli miktardaki
havanın dolaşımını sağlamak için fanlar kullanılmaktadır. Yapıları-
na ve kullanım alanlarına göre fanlar santifüj ve aksiyel olmak üzere
iki ana gruba ayrılmaktadır. Yapıları gereği yüksek basınç karşılama
özelliği olmayan aksiyel fanlar klima santrallerinde nadiren kullanılırlar.
Sıklıkla kullanılan helezonik gövde yapılı santifüj fanlar ‘İleri Eğik Sık
Kanatlı, Geriye Eğik Seyrek Kanatlı, Airofil Kanatlı olmak üzere üç gruba
ayrılmaktadır. Bu fanların kullanım yerleri ve çalışma noktaları verim-
lerine göre belirlenmektedir. Yine sık kullanılan başka santrifüj fan tipi
de gövdesi olmayan Plug fanlardır. Verim değerlerinin yüksek, sistem
kayıplarının düşük olması ve kullanım kolaylığı nedeni ile Plug fanlar
(Özellikle EC Plug Fanlar) sıklıkla tercih edilmektedir.
Fan Seçimi için Gerekli Bilgiler
Fanın seçilebilmesi için aşağıda belirtilen bilgilere ihtiyaç
duyulmaktadır;
1. Hava Debisi,
2. Cihaz İçi ve Harici Basınç Değerleri,
3. Sıcaklık ve Yüksekliğe Bağlı Olarak Havanın Yoğunluğu,
4. Çalışma Ortam koşulları,
5. Fan Tipi, Güç Aktarım Tipi (Kayış Kasnaklı, Direkt Akuple)
1. Hava Debisi
Klima santralinin hizmet edeceği ortamların özelliklerine bağlı olarak belir-
lenen,dolaşımısağlanacakhavamiktardır.Havadebisininbelirlenmesinde
ortamın hacmi ve kullanım amacı en önemli kriterdir. Hava Değişim Sayısı
Yöntemi, Birim Alan Yöntemi, Kişi Başı İhtiyaç Duyulan Miktar Yöntemi,
Hava Hızı Yöntemi, Isı Transfer Yöntemi gibi farklı hesaplama yöntemleri
vardır ve yaygın olarak Hava Değişim Sayısı Yöntemi kullanılmaktadır.
Örneğin; Yükseliği 3,5 m, eni 12 m ve uzunluğu 19 m olan bir kütüphanenin
havalandırma ihtiyacı ne kadardır? Kütüphane hacmi: Vk = 3,5 × 12 × 19 m,
Vk = 798 m³, Hd = 5, Q = 5 × 798 = 3.990 m³/h
Fan Seçimi
Mahal İsmi
Hava Değişim
Sayısı (1/saat)
Oturma Odası 6 - 8
Mutfak 15-30
Genel Tuvalet 10-15
Kütüphaneler 3-5
Ameliyathane 15-20
Konferans Salonları 10-15
Laboratuar 8-15
Klima Santralinde Sık Kullanılan Santrifüj Fan Örnekleri
İleri Eğik
Sık Kanatlı Fan
Geriye Eğik
Seyrek Kanatlı Fan
Plug Fan Plug EC Fan
- Düşük Basınç
- Yüksek Debi
- Genel
Havalandırma
- Orta Verim
- Kayış Kasnak
Sistemi
- Yüksek Basınç
- Yüksek Debi
- Konfor
Uygulamalarında
- Yüksek Verim
- Kayış Kasnak
Sistemi / Frekans
İnvertörü
- Yüksek Basınç
- Yüksek Debi
- Konfor ve Hijyen
Uygulamalarında
- Yüksek Verim
- Frekans İnvertörü
- Yüksek Basınç
- Yüksek Debi
- Konfor ve Hijyen
Uygulamalarında
- Yüksek Verim
- Kendinden Devir
Kontrollü
38 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
2. Cihaz İçi ve Harici Basınç Değeri:
Cihaz içi kayıplar klima santrali içerisinde kullanılan filtre, eşanjörler,
ısı geri kazanım üniteleri, damperler, sistem etki faktörü ve kullanılan
diğer ekipmanların oluşturduğu basınç kayıplarıdır. Harici Basınç Kaybı
Değeri ise şartlandırılan havanın klima santralinden ayrıldıktan sonra
mahale ulaşıncaya kadar ilerlediği yolda oluşan basınç kaybıdır. Harici
basınç kaybının nedenleri düz kanallar, dirsekler, redüksüyonlar, kanal
damperleri, kanal filtreleri, menfezler vb. gibi ekipmanlardır.
Bu basınç değerlerinin oluşmasında klima santralinin ve tesisat ekip-
manlarının boyutlandırması ve konumlandırması çok önemlidir. Klima
santrallerinde ve kanal sistemlerinde ideal boyutlandırma kriterleri
ilgili standartlarda belirlenmiştir. Dizayn şartlarının sağlanabilmesi için
fanların, klima santrallerinde ve kanal sistemlerinde doğru konum-
landırılması çok önemlidir. Örneğin aşağıda fanların çıkışlarında akış
çizgilerinin kararlı bir hale gelmesi için gerekli olan mesafenin hesap-
lanması özetlenmiştir. Bu mesafenin doğruluğu hem fanın verimini hem
de basınç değerini doğrudan etkilemektedir.
Örnek: yüksekliği 0,6 m ve genişliği 1 m olan kanal sisteminden santifüj
fan kullanımı ile 15,2 m/s hızında hava taşınacaktır. Bunun için fan
atış ağzı sonrasın bırakılması gereken düz hattın boyunu hesaplayınız.
3. Sıcaklığa ve Yüksekliğe Bağlı Olarak Havanın Yoğunluğu:
Yeryüzünde bulunulan konumun rakımı ve klima santralında şartlandırılan
havanın sıcaklığı, bu havanın yoğunluğunu etkileyen faktörlerdir. Bir fan
seçilmiş olduğu devir hızında belirli bir hacımsal debi oluşturur. Oysa sabit
devirli bir fanın hareket ettirdiği havanın kütlesi yoğunluğuna bağlı olarak
değişir. Fan seçim grafikleri normal sıcaklık ve basınç koşulları için hazır-
lanır (20 °C, 101, 325 kPa), farklı rakım değerleri için düzeltilmesi gerekir.
Yükseklik
(m)
Sıcaklık
(°C)
Basınç
(kPa)
-500 18,2 107,478
0 15,0 101,325
500 11,8 95,461
1000 8,5 89,874
2000 2,0 79,495
3000 -4,5 70,108
4000 -11,0 61,640
Eğer hava hızı > 13 m/s; 𝐿 𝑒
= , Eğer hava hızı ≤ 13 m/s; 𝐿 𝑒
=
𝑉0
: 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙𝑑𝑎𝑘𝑖  𝐻𝑎𝑣𝑎  𝐻𝚤𝑧𝚤, 𝑚/𝑠
𝐿 𝑒
: 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙 𝑈𝑧𝑢𝑛𝑙𝑢ğ𝑢,  𝑚 
𝐴0
: 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙  𝐴𝑙𝑎𝑛𝚤, 𝑚𝑚²
𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘  𝐷ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑚𝑒  𝐹𝑎k𝑡ö𝑟ü  (𝐵𝐷𝐹)  =
𝐵𝑢𝑙𝑢𝑛𝑑𝑢ğ𝑢𝑚𝑢𝑧  𝑌ü𝑘𝑠𝑒𝑘𝑙𝑖𝑘𝑡𝑒𝑘𝑖  𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘  𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç
𝐷𝑒𝑛𝑖𝑧  𝑆𝑒𝑣𝑖𝑦𝑒𝑠𝑖𝑛𝑑𝑒𝑘𝑖  𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘  𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç
𝐷ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş  𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧  İç𝑖  𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç  𝐾𝑎𝑦𝚤𝑝𝑙𝑎𝑟𝚤  (𝑃 𝐷 𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧
) = 𝑃 𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧
𝑥  𝐵𝐷𝐹 
𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘  𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç  (𝑃𝑎)  =  101,325 𝑥  (1  – 2,255802 𝑥  10-5
𝑥  𝐻(𝑌ü𝑘𝑠𝑒𝑘𝑙𝑖𝑘,𝑚))5,2561
Tabloda görüldüğü gibi deniz seviyesinin üzerine çıkıldıkça havanın
basıncı düşer. Hava basıncının yüksekliğe bağlı olarak formülü aşağı-
daki gibidir;
39
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
𝑉𝑉𝑉𝑉0�𝐴𝐴𝐴𝐴0
4.500
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
�𝐴𝐴𝐴𝐴0
350
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
15,2 𝑥𝑥𝑥𝑥 �600 𝑥𝑥𝑥𝑥 1000)
4.500
= 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚
41
No 1b;
𝑄𝑄𝑄𝑄2 𝑥𝑥𝑥𝑥 (𝑃𝑃𝑃𝑃1 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄
3000 = 2500 𝑥𝑥𝑥𝑥 (500 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄
=> 𝑃𝑃𝑃𝑃2 = 347 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃
44
𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 = 𝑓𝑓𝑓𝑓 �(1 𝑇𝑇𝑇𝑇. 𝑅𝑅𝑅𝑅)⁄ + 1⁄ = 24,3 �11 = 7,3 𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻⁄
Sayfa 39
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
𝑉𝑉𝑉𝑉0�𝐴𝐴𝐴𝐴0
4.500
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
�𝐴𝐴𝐴𝐴0
350
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
15,2 𝑥𝑥𝑥𝑥 �600 𝑥𝑥𝑥𝑥 1000)
4.500
= 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚
Sayfa 41
Kanun No 1b;
𝑄𝑄𝑄𝑄1 = 𝑄𝑄𝑄𝑄2 𝑥𝑥𝑥𝑥 (𝑃𝑃𝑃𝑃1 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄
3000 = 2500 𝑥𝑥𝑥𝑥 (500 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄
=> 𝑃𝑃𝑃𝑃2 = 347 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃
Sayfa 44
𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 = 𝑓𝑓𝑓𝑓 �(1 𝑇𝑇𝑇𝑇. 𝑅𝑅𝑅𝑅)⁄ + 1⁄ = 24,3 �11 = 7,3 𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻⁄
Sayfa 39
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
𝑉𝑉𝑉𝑉0�𝐴𝐴𝐴𝐴0
4.500
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
�𝐴𝐴𝐴𝐴0
350
𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =
15,2 𝑥𝑥𝑥𝑥 �600 𝑥𝑥𝑥𝑥 1000)
4.500
= 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚
Sayfa 41
Kanun No 1b;
𝑄𝑄𝑄𝑄1 = 𝑄𝑄𝑄𝑄2 𝑥𝑥𝑥𝑥 (𝑃𝑃𝑃𝑃1 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄
3000 = 2500 𝑥𝑥𝑥𝑥 (500 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄
=> 𝑃𝑃𝑃𝑃2 = 347 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃
Sayfa 44
𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 = 𝑓𝑓𝑓𝑓 �(1 𝑇𝑇𝑇𝑇. 𝑅𝑅𝑅𝑅)⁄ + 1⁄ = 24,3 �11 = 7,3 𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻⁄
39BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Fan Kanunları
Yükseklik arttıkça basınçla birlikte havanın yoğunluğu da düşmek-
tedir. Havanın yoğunluğu ideal gaz denklemleri ile aşağıdaki gibi
hesaplanabilmektedir:
4. Çalışma Ortamı:
Fanların çalışacağı ortamlara göre seçilmesi hem sistem verimliliği hem
de kullanım ömrü açısından önemlidir. Örneğin Hijyenik klima santral-
lerinde cihaz içerinde kolay temizlenebilir ve düz bir yüzey istenmekte-
dir. Bu nedenle seyrek kanatlı, salyangozsuz ve kayış kasnak sistemi
içermeyen fanlar tercih edilmektedir. Yüksek sıcaklıklı bir ortamda
çalışacak veya mutfak davlumbazının yağlı havasını emecekse, yağlı
ve sıcak havanın elektrik motoruna temas etmeden cihazdan dışarı
atılması istenmektedir. Bu durumlarda yüksek sıcaklığa dayanıklı tek
emişli fanlar tercih edilir.
5. Fan Tipi, Güç Aktarım Sistemi:
Klima santralinde sıklıkla kullanılan santifüj fanları İleri Eğik Sık Kanatlı
Fanlar, Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fanlar, Airofil Kanatlı Fanlar ve Plug
Fanlar olarak sıralayabiliriz. Her bir fan tipinin bir diğerine göre üstün
yanları ve yüksek verimli çalışma noktaları bulunmaktadır. Plug fanlar
dışındaki diğer fanlar genellikle güç aktarım organı olarak kayış kasnak
sistemi ile kullanılır. Bu nedenden dolayı bu aktarım organlarının kayıp-
ları fazladan güç tüketimine neden olur. Bu noktada Plug fanlar motor
miline direkt bağlı yapıları ile ön plana çıkmaktadır. Bu özellikleri fan-
motor sisteminin toplam veriminin kayış-kasnak tahrikli sistemlerden
daha fazla olmasını sağladığı gibi, kompakt yapıları sayesinde de daha
az yer kaplayarak fan hücrelerinin boylarının daha kısa dizayn edilmesi-
ne olanak sağlamaktadır.
Yukarıda belirtmiş olduğumuz 5 madde dikkate alınarak fan seçimleri
yapılmalıdır. Bu noktalara uyularak yapılan fan seçimleri istenen teknik
özellikleri sağlayabilen ve kullanım ömrü uzun olan bir sistem tasarlan-
masını sağlar.
𝑑 =  (𝑃  – 𝑃𝑤)  /  (𝑅𝑎 𝑥  𝑇) 
𝑑	:  𝐻𝑎𝑣𝑎𝑛𝚤𝑛  𝑌𝑜ğ𝑢𝑛𝑙𝑢ğ𝑢 (          ),
𝑃	:  𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘  𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç  (𝑘𝑃𝑎), 
𝑃𝑤	 : 15 °𝐶  𝑆𝑢  𝐵𝑢ℎ𝑎𝑟𝚤𝑛𝚤𝑛  𝐷𝑜ğ𝑚𝑎  𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛𝑐𝚤  1,7055 𝑘𝑃𝑎, 
𝑅𝑎	 : 𝐾𝑢𝑟𝑢  𝐻𝑎𝑣𝑎𝑛𝚤𝑛  𝐺𝑎𝑧  𝑆𝑎𝑏𝑖𝑡𝑖 0,287055  𝑘𝑗/ 𝑘𝑔𝐾 
𝑇	:  𝑆𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤𝑘,  𝐾
𝑘𝑔
𝑚3
Kanun No X Bağımlı Değişkenler Bağımsız Değişkenler
1a Q1
= Q2
X (D1
/D2
)3
, (N1
/N2
)
1b P1
= P2
X (D1
/D2
)2
, (N1
/N2
)2
, p1
/p2
1c W1
= W2
X (D1
/D2
)5
, (N1
/N2
)3
, p1
/p2
2a Q1
= Q2
X (D1
/D2
)2
, (P1
/P2
)1/2
, (p2
/p1
)1/2
2b N1
= N2
X (D2
/D1
) , (P1
/P2
)1/2
, (p2
/p1
)1/2
2c W1
= W2
X (D1
/D2
)2
, (P1
/P2
)3/2
, (p2
/p1
)1/2
3a N1
= N2
X (D2
/D1
)3
, (Q1
/Q2
)
3b P1
= P2
X (D2
/D1
)4
, (Q1
/Q2
)2
, p1
/p2
3c W1
= W2
X (D2
/D1
)4
, (Q1
/Q2
)3
, p1
/p2
D: Fan Çapı, N: Devir, p: Havanın Yoğunluğu, Q: Hacimsel Hava Debisi,
P: Toplam veya Statik Basınç, W: Güç
40 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Örnek: Boreas Klima Santrali ile 3000 L/s hava debisi ihtiyaç
duyan bir mahalin havalandırması yapılacaktır. Cihaz içi basınç
kayıpları ile harici basınç kayıplarının toplamı 500 Pa’dır. İstenen
şartlara uygun olarak 700 rpm devirde 2.9 kW mil gücüne ihtiyaç
duyan bir fan seçimi yapılmıştır.
Kullanım yoğunluğunun düşük olacağı saatlerde ihtiyaç duyulan
hava debisi 2500 L/s olacaktır. Fanın debisinde 500 L/s düşüş
olması nedeniyle güç gereksiniminde ne kadar fark olacaktır?
Özgül Fan Gücü (SFP – Specific Fan Power)
Özgül fan gücü, fanın hava debisi ile çektiği elektrik enerjisinin fonk-
siyonudur. Fanlar için sabit bir değer değildir, debi ve basınç değişimi
ile değişmektedir. Birim hava debisi başına düşen elektrik enerjini
göstermektedir.
SFP = Pe/V
Pe = Fan sisteminin veya tüm hava taşıma sisteminden çekilen elektik
güç girişi (W)
V = Debi (m3
/s)
EN13779 standartında SFP sınıflandırması yandaki tablodaki gibidir.
Sınıf
P_SFP
(W÷(m^3÷s))
SFP 1 < 500
SFP 2 500 – 750
SFP 3 750 – 1250
SFP 4 1250 – 2000
SFP 5 2000 – 3000
SFP 6 3000 – 4500
SFP 7 > 4500
Kanun No 1b;
𝑄1
= 𝑄2
𝑥  (𝑃1
/𝑃2
)1/2
3000 = 2500 x √(500/P2
) => 𝑃2
= 347 𝑃𝑎 
Kanun No 2c;
𝑊1
= 𝑊2
𝑥  (𝑃1
/𝑃2
)3/2
2,9 = 𝑊2
𝑥 (  )(3/2)
=> 𝑊2
= 1,68 𝑘𝑊
347
500
Fan için ErP (Energy Related Products) Direktifleri
Bu direktif AB üyesi olan ülkeler için zorunlu ve Avrupa ihraç edilen
tüm entegre cihaz komponentleri içinde geçerlidir. Türkiye’de ise Eylül
2015’ten itibaren yürürlüğe girecektir.
ErP (Enerji ile ilgili ürünler) direktifinin amacı enerji kullanım verimliliğini
artırarak ve beraberinde yenilenebilir enerji kaynaklarının oranını yük-
selterek küresel iklimi korumaktır. ErP yönergeleri, fanlar için yüksek
verimlilik seviyesini gerektirmektedir. 125 Watt - 500 kW elektriksel
güç girişine sahip tüm fanlar için geçerlidir. Bir fanın bu yönetmeliğe uy-
gunluğunu belirlemek için fan, motor, elektronik devir ayarlayıcı ve ha-
reket aktarma donanımından oluşan sistemin toplam verimine bakılır.
41BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Elektrik Motorları
Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren ekipmanlardır. Elektrik
motorları klima santrallerinde fanlar tarafından hava hareketinin
sağlanması için gerekli olan mekanik enerjiyi sağlarlar. Güç aktarımını
kayış kasnaklı sistemle uygulandığı gibi direkt fana akuple olarak da
kullanılabilmektedirler. Klima santrali için gerekli olan enerjinin büyük
bölümünü elektrik motorları tüketmektedir. Bu nedenle verimlilikleri ve
uygun motorun seçilmiş olması enerji tüketim miktarı açısından çok
önemlidir. Aşağıdaki tabloda EN60034-30’a göre motorların verimlilik
sınıflandırmalarını görebiliriz.
BOREAS Klima Santrallerinde kullanılan fan motorlar birbiri ile
uyumlu ve yüksek sistem verimi sağlayacak şekilde seçilmekte ve
üretilmektedir.
Tanımlama Kod Verim
Super
Premium
IE4
Premium IE3 -
High IE2 Yüksek
Standard IE1 Orta
Below
Standard
Tanımsız Düşük
Fan Hücreleri
Fan
Fan hücresi, fan ve motor sisteminin konumlandırıldığı hücredir. Ça-
lışma noktaları, koşulları ve uygulama alanlarına göre, ileri eğik sık
kanatlı, geri eğik seyrek kanatlı ve geri eğik seyrek airofil kanatlı, plug
fanlar olarak uygulamaları yapılabilmektedir. Fan tiplerine göre aynı
gövde yapısı kullanılmakta ancak kullanılan kaide sistemleri ve titreşim
yalıtım ekipmanları farklılık göstermektedir. Fan tiplerine göre tipleri ve
uygulama şekillerine göre;
• Santrifüj Fan Hücresi
• Plug Fan Hücresi
• Fan Surface Hücresi
olmak üzere Boreas klima santralinde üç farklı uygulama şekli vardır.
Santrifüj Fan Hücresi
Motordan fana olan güç aktarımı çoğunlukla kayış kasnak sistemi ile
sağlanmaktadır. Çalışma esnasında motorda ve fanda oluşacak titre-
şimlerin hücre ayaklarına aktarımını önlemek için motor ve fan sistemi
tek bir kaide üzerine konumlandırılarak yalıtımı yapılmalıdır. Standart
titreşim yalıtım malzemesi olarak kauçuk malzemeden imal edilen
takoz kullanılmaktadır. İsteğe bağlı olarak yay opsiyonu sunulmaktadır.
Fanın atış ağzındaki titreşimin gövdeye aktarılmaması için fan ile göv-
de paneli arasında esnek bağlantı kullanılmaktadır. Motor fan kaide
sistemi; kayış gerdirme düzeneği, motor kaidesi, fan kaidesi ve sabit
kaideden oluşmaktadır. Klima santrali içerisine montajı tamamlandıktan
sonra her fan motor komplesine Run Testi uygulanarak;
• Salgı kontrolü
• Mekanik sürtme kontrolü
• Kasnak ve kayış bağlantı kontrolü,
• Kayış gerginlik kontrolü,
• Fan atış ağzı esnek bağlantı kontrolü
• Elektrik kabloları bağlantı kontrolü
• Fan motor komplesi bağlantı elemanları kontrolü,
• Titreşim sönümleyici kontrolü
• Hücre içi emiş ve atış mesafesi kontrolü yapılmaktadır.
Santrifüj fanların hücre içerisindeki konumlandırmalarında emiş ve
42 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
atış yönlerinde gerekli olan boşluklar bırakılmaktadır. Fan mil yatak-
larının taşıyabileceği kuvvetler limit değerler dikkate alınarak kasnak
boyutlandırması yapılmaktadır. Bu sayede maksimum mil yatak ömrü
sağlanmış olmaktadır.
KAYIŞ KASNAK SİSTEMİ
Motorun oluşturmuş olduğu hareket enerjisinin fana iletilmesi için kul-
lanılan sistemdir. Enerji kayıplarından dolayı doğru tasarlanması çok
önemlidir. Tasarım esnasında aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir;
•	 Fan milinin taşıyabileceği maksimum ve minimum kuvvet de-
ğerine karşılık gelen kasnak çapı dikkate alınarak fan kasnağı
boyutlandırılmalıdır.
•	 Motor milinin taşıyabileceği maksimum ve minimum kuvvet de-
ğerine karşılık gelen kasnak çapı dikkate alınarak fan kasnağı
boyutlandırılmalıdır.
•	 Fanını emiş ağız çapının yarı ölçüsünden daha büyük çapta kasnak
seçilmemelidir, seçilmesi durumunda emiş ağzı daralacağından
hesapta olmayan dirençler oluşturup fanın debi performansını
olumsuz etkileyecektir. Seçilen kasnak kanal özellikleri ile kayış
özelliklerinin uyuşması gerekmektedir.
•	 Fan ve motor kasnak kanalları aynı hizada olmalıdır. Bu hareketin
doğru aktarılması ve kayış ömürleri açısından çok önemlidir.
Kasnak Hesabı;
Fan Devri x Fan Kasnak Çapı = Motor Devri x Motor Kasnak Çapı
Fan mil gücü değerinden motor gücüne geçerken kayış kasnak kaybı
değeri %10-20 aralığında kabul edilmektedir.
BOREAS Klima Santrallerinde standart olarak V tipi kanallı kasnaklar
ve kayışlar kullanılmaktadır. SPA, SPB ve SPC özelliklerinde kullanılan
kayış kasnak sistemi yukarıda belirtmiş olduğumuz kontrol noktaları
ve hesaplamalar dikkate alınarak üretilmektedir. Hareketli sistemler
olması nedeni ile kasnak ve kayış ayarlarının belirli periyotlar ile kontrol
edilmesinde fayda olacaktır.
TİTREŞİM YALITIM SİSTEMİ
Santrifüj fan hücresinde Fan Motor Komplesi sabit kaide ile hücre zemi-
nine sabit, fan ise panel gövdesine esnek bağlantı parçası ile hareketli
mesnet olarak bağlanmaktadır. Fan kaidesi ile sabit kaide arasında ka-
uçuk malzemesinden üretilen titreşim sönümleyici takozlar kullanılmak-
tadır. Bu sayede fan motor komplesinin oluşturmuş olduğu titreşimler
takozda sönümlenerek minimum değerlerde gövdeye aktarılmaktadır.
Fanın atış ağzında kullanılan esnek bağlantı parçası ile fan titreşimleri-
nin panel gövdesine aktarımı engellenmektedir.
Titreşim sönümleyici eleman seçilirken mutlaka bilinmesi gerekenler:
• Fan motor komplesinin kütlesi
• Fan motor komplesinin yaklaşık olarak kütle merkezi
Profil
Küçük Kasnağın
Etken Çapı (mm)
Esnetme
Kuvveti F (N)
SPZ
67 – 95
100 - 140
10 – 15
15 - 20
SPA
100 – 132
140 – 200
20 – 27
28 - 35
SPB
160 – 224
236 – 315
35 – 50
50 - 65
SPC
224 – 355
275 – 560
60 – 90
90 - 120
Kayış Gerginliği Kontrolü
F (N) : Esnetme Kuvveti
L (m) : Eksen Açıklığı
S (mm) = L(m)x16 Kayış Esnemesi
43BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
BOREAS Klima Santralinde 4 kW motor gücüne sahip geriye eğik
seyrek kanatlı santrifüj fan kullanılmaktadır. Fan motor komplesinin
toplam kütlesi 252 kg’dır ve fan devri 1460 d/dak’dır. Sönümü ihmal
edilebilen 6 adet yalıtıcı eleman kullanılması düşünülmektedir. Buna
göre bu fan motor komplesi için uygun yalıtıcı malzeme seçimi yapalım.
1. Yalıtıcı elemana gelen yüklerin belirlenmesi;
Wi = mg/6 = (((252) x (9,8)))/6 = 411,6 N
Wi	 : Tek bir yalıtım elemanına gelen yük miktarı (N)
m	 : Fan-motor komplesinin kütlesi (kg)
g	 : Yer çekimi ivmesi (m/s²)
2. Tahrik frekansının hesaplanması;
f = (1450 d/dak) / (60 s/dak) = 24.3 Hz
f	 : Tahrik Frekansı (Hz)
3. Kuvvet geçirgenliğinin hesaplanması; Klima santrali zemini hafif
çelik yapı olduğundan 4 kW motor gücüne karşılık V= %90 alınır.
T.R = 1 - (V/100) = 1 - 0,9 = 0,1
V	 : Yalıtım Verimliliği
T.R	: Kuvvet Geçirgenliği
4. Sistem öz frekansı hesaplanır;
fn = f/(√((1/(T.R))+1)) = 24,3/(√11) = 7,3 Hz
fn	 : Sistem Öz Frekansı (Hz)
f	 : Tahrik Frekansı (Hz)
T.R	: Kuvvet Geçirgenliği
5. BOREAS Klima Santrallerinde kullanılan
533,8 N yük kapasiteli yalıtım elemanı seçilir.
6. Statik çökmenin belirlenmesi;
• Titreşim takozlarının sayısı ve konumu
• Fanın devir sayısı
• Titreşim yaratan tahrik kuvvetinin frekansı
Yalıtım elemanının seçimi için izlenmesi gereken hesap yöntemi;
• Her bir yalıtım elemanına gelen yükler hesaplanır
• Titreşim yaratan tahrik frekansı belirlenir
• Geçirgenlik hesaplanır (T.R. = 1 - (V/100))
• Titreşim yalıtımında kullanılan yalıtım malzemesinin sönüm faktörü
dikkate alınarak sistemin öz frekansı hesaplanır.
• Titreşim yalıtıcıların statik çökmesi hesaplanır.
• Yay kat sayısı hesaplanır.
• Statik çökme ve yay katsayısı hesaplandıktan sonra, bu özellikleri
taşıyan bir yalıtım elemanı seçilir. Bu seçimde istenen yük kapasitesi ve
istenen statik çökme veya yay katsayısına dikkat edilmelidir.
44 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
δst
: Sistem çökmesi (mm)
fn	 : Sistem Öz Frekansı (Hz)
7. Yay katsayısı hesaplanması;
k 	 : Yay Katsayısı
Wi	 : Tek bir yalıtım elemanına gelen yük miktarı (N)
δst
: Sistem çökmesi (mm)
8. Seçilen yalıtıcı elemanın fiilen gerçekleşen yalıtım
verimliliğinin hesaplanması;
δ-
st
	: Yalıtıcı elemanın fiilen gerçekleşen çökme miktarı (mm)
δst
	 : Sistem çökmesi (mm)
Yalıtım verimliliği diyagramından 3,56 mm değerine göre
V=0,87 olarak bulunmaktadır. O halde seçilen yalıtım elemanı
ile tahrik kuvvetlerinin %87 oranında azaltılarak zemine iletile-
ceğini söyleyebiliriz.
Tablo 1.
Yalıtım verimliliği için önerilen değerler (1)
Makina Tahrik
Motorunun
Gücü
(kW)
Tavsiye Edilen Yalıtım Yüzdesi (%)
Bodrum veya
Zemin Kat
Ağır Betonarme
Yapı Üst Katlar
Hafif Çelik Yapı
Üst Katlar
≤ 4 - 504 90
4-10 50 75 93
10-30 80 90 95
30-70 90 95 97,5
75-225 95 97 98,5
SANTRİFÜJ FAN HÜCRESİ BOYUT TABLOSU
Model
6x6
6x9
6x12
9x9
9x12
9x15
9x18
12x12
12x15
12x18
12x21
12x24
15x15
15x18
15x21
15x24
15x27
15x30
18x18
18x21
18x24
18x27
18x30
18x33
18x36
21x21
21x24
21x27
21x30
21x33
21x36
21x39
21x42
24x24
24x27
24x30
24x33
24x36
24x39
24x42
B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284
B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384
H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448
H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678
L 774 774 876 876 978 1080 1182 1080 1284 1386 1386 1488 1386 1488 1488 1590 1692 1692 1488 1590 1692 1692 1896 1896 2100 1692 1896 1896 2100 2100 2202 2202 2304 1896 2100 2100 2202 2304 2202 2304
Tablo 5.
SI Birimlerinde yalıtım elemanlarının teknik özel-
likleri
6.35 mm (1/4”)
çökmedeki yük
kapasitesi (N)
Yay Katsayısı
(N/mm)
MODEL
533.8 84.1 1
689.5 108.6 2
822.9 129.6 3
978.6 154.1 4
1112.1 175.1 5
1245.5 196.1 6
1378.9 217.2 7
45BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Plug Fan Hücresi
Motordan fana güç aktarımı santrifüj fanlardan farklıdır. Motor mili
fana direkt olarak bağlıdır. Bu sayede kayış kasnaklı sistemlerde mey-
dana gelen %10-20 aralığındaki güç kayıplar ortadan kalkmaktadır.
Motorun fana direkt olarak bağlı olmasından dolayı devir kontrolü için
standart olarak frekans invertörü
kullanılmaktadır. Plug fanların
santrifüj fanlar gibi basınçlandır-
ma hacimleri olmadığından fan
hücresini pozitif basınçlandırarak
çalışırlar. Bu nedenle fan hücre-
lerinin boyutlandırılması önem
arz etmektedir.
Hassas debi kontrolü gerektiren
yerlerde ve hijyen uygulamaların-
da plug fanların kullanımı yaygın-
dır. Fan kanatları etrafında bir kabinin bulunmaması ve seyrek kanatlı
olması sebebi ile kolay temizlenebilir bir yapıdadır.
Plug fan hunilerinde standart olarak sunulan prob uçları yardımı ile
basınç değişimine bağlı frekans invertörü yardımı ile debi kontrolü
yapılabilmektedir.
Plug fanlar yapıları gereği santrifüj fanlara göre daha küçük bir alan
kaplarlar. Bu sayede fan hücrelerinin boyutları daha küçüktür. Fan
motor komplesinin kaide sistemi; motor kaidesi ve sabit kaideden
oluşmaktadır. Kayış kasnak sistemi bulunmadığından kayış gerdirme
düzeneği yoktur. Titreşim yalıtımı için santrifüj fanlarda kullanılan ka-
uçuk esaslı titreşim yalıtım takozları kullanılmaktadır. Fanın emiş ağzı
ile panel gövdesi arasında esnek bağlantı elemanı kullanılmaktadır.
Plug fanlarda AC motor kullanımı yerine EC motor kullanımı ile üretilen
EC Plug fanların klima santrallerinde kullanımı yaygınlaşmaktadır.
PLUG FAN HÜCRESİ BOYUT TABLOSU
Model
6x6
6x9
6x12
9x9
9x12
9x15
9x18
12x12
12x15
12x18
12x21
12x24
15x15
15x18
15x21
15x24
15x27
15x30
18x18
18x21
18x24
18x27
18x30
18x33
18x36
21x21
21x24
21x27
21x30
21x33
21x36
21x39
21x42
24x24
24x27
24x30
24x33
24x36
24x39
24x42
B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284
B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384
H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448
H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678
L 672 774 774 774 856 978 1080 978 1080 1080 1284 1182 1080 1284 1284 1386 1488 1488 1284 1386 1488 1488 1488 1386 1692 1488 1488 1692 1692 1692 1692 1794 1794 1692 1692 1794 1590 1794 1794 1998
46 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Kompakt yapıları, verimlilikleri ve işletme kolaylığı özellikleri ile ön
plana çıkmaktadır. Plug fan sistemi fan, motor, fan hunisi ve frekans
invertöründen oluşmaktadır. EC plug fanlarda bu ekipmanların hepsi
tek bir gövdede toplanmıştır. Bu özelliği ile santrifüj fanlara göre daha
küçük bir hacme sığdırılabilmektedir.
Hesaplanan debi ve basınç performanslarını elde edebilmek için plug
fanlarda hücre içi yerleşimde üreticilerin vermiş olduğu bilgiler doğrul-
tusunda montaj yapılması önemlidir.
Fan Dizisi
Klima santrallerinde hücreler içerisinde geçen havanın geçiş kesitine
homojen şekilde dağılarak ilerlemesi ısıtma-soğutma eşanjörleri, ısı
geri kazanım sistemleri, filtreler, nemlendirme sistemleri ve klima
santrali hava tarafı cihaz içi basınç kayıplarının verimlilikleri açısından
önemlidir. Klima santrali kesit boyutlandırması ve fan seçimlerinde bu
noktaya özellikle dikkat edilmelidir. BOREAS Klima Santralinde hava
geçiş kesit alanına bağlı olarak dörtlü, altılı, sekizli, dokuzlu, on ikili Fan
Dizisi uygulaması yapılabilmektedir. Fanlar hava geçiş kesitine simetrik
ölçülerle montaj yapılarak kesitin her noktasından eşit miktarda hava
geçişi sağlanabilmekte, bu sayede tüm ekipmanlardan maksimum veri
alınabilmektedir.
Bu uygulamada toplam basınç sabit tutulup toplam debi kullanılacak
fan adetine bölünerek fan seçimleri yapılmaktadır. Fanlar kendi içlerin-
de gruplanabilmektedir, tüm fanları tekli kontrol ya da her fanı ayrı ayrı
kontrol edebilmek mümkündür. Tek fan uygulamasına göre daha küçük
çaplı fanlar seçilebildiğinden fan hücresinin boyu kısalmakta, klima
santrali daha küçük alana yerleşebilmektedir.
Yukarıdaki CFD çalışmasında 12 fan ile gerçekleştirilen Fan Dizisi uygu-
laması ile tekli fan uygulamasının akış dağılımlarının karşılaştırmasını
görebilmekteyiz. Tekli fan uygulamasında fan çıkışından belirli bir me-
safe sonra akış homojenleşirken Fan Dizisi uygulamasında hemen fan
çıkışlarında akış homojen hal almaktadır. Benzer durum emiş kısımları
içinde geçerlidir.
Fan Dizisi Uygulaması
Tekli Plug Fan Uygulaması
47BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Klima santrallerinde ısıtma, soğutma ve mekanik nem alma pro-
seslerini yerine getirmek için kullanılan ısı değiştiricileridir. Klima
santrali uygulamalarında sulu sistem ve soğutucu akışkanlı sistemler
kullanılmaktadır.
Sulu Sistem Bataryalar
Sulu sistemlerde şartlandırma için gerekli olan sıcak su kazandan,
soğuk su ise Chiller’den sağlanmaktadır. Kazan ve Chiller’de oluşturu-
lan şartlandırılmış su, pompa ve gerekli tesisat ekipmanları yardımı ile
klima santrali içerisinde bulunan sulu ısıtma ve soğutma bataryalarına
iletilmektedir. Sulu ısıtma bataryası üzerinden geçirilen soğuk havaya
enerjisini aktararak havanın ısınmasını, sulu soğutma bataryası ise
üzerinden geçen sıcak havanın enerjisini alarak havanın soğumasını
sağlamaktadır.
SULU SİSTEM BATARYALARIN GENEL YAPILARI
1. Gövde; uygulama şekillerine göre galvaniz, boyalı, Magnelis®
, paslan-
maz malzemeden üretilebilmektedir. Sac kalınlığı batarya büyüklüğüne
bağlı olarak 1,2 - 2,5 mm arasında değişmektedir. Gövde rijitliğini
artırmak ve montaj kolaylığı sağlamak için hem yükseklikle hem de
genişlikte bükümler bulunmaktadır.
2. Lamel Yüzeyi; Lamel yüzeylerinin toplamı bataryanın ısı transfer
yüzey alanını oluşturmaktadır. Alüminyum ya da bakır olarak üretilebil-
mektedir. Hatve her bir lamel arasındaki adım ölçüsüdür. Klima santrali
bataryalarında bu ölçü 2,1 - 3,2 mm arasında kullanılması önerilmek-
tedir. Hatve ölçüsü küçüldükçe toplam ısı transfer alanı artmaktadır
ancak hava tarafı basınç kaybı yükselmektedir.
Hatve aralıklarının küçük olması beraberinde hava geçiş kesitinde
kolay kir birikmesine ve zor temizlenmesine neden olacaktır. Bu da
hem veriminin düşmesine yol açar hem de hijyenik şartlar açısından
uygun bir durum değildir. Bu nedenle hatve aralıklarının 2,1 - 3,2 mm
aralığında kullanımı uygundur.
Lamel yüzeyleri kullanım amacına göre farklı kaplamalar
uygulanabilmektedir.
a) Hidrofilik Kaplama; soğutma bataryalarında üzerinden geçen hava
da bulunan nemin yoğuşması nedeni ile ıslak yüzeyler oluşmaktadır.
Su damlacıklarının yüzey üzerinde birikmesini engellemek için damla-
larla yüzey arasındaki sürtünme katsayısının düşürülmesi gerekmek-
tedir. Hidrofilik kaplama, yüzey geriliminin düşük olması ile su dam-
lacıklarının yüzeyde büyük dirençle karşılaşmadan akıp gidebilmesini
sağlamaktadır.
b) Epoxy Kaplama; batarya ısı transfer yüzey alanlarının korozyon
direncinin artırılması için uygulanan kaplama yöntemidir. Korozyon
oluşma şartlarının yüksek olduğu klima santrali uygulamalarında
kullanılmaktadır.
Batarya Hücreleri
Cooling
48 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
c) Heresite Phenolic Kaplama; Yüksek korozyon direnci sağlayan bir
kaplama çeşididir. Asit ve tuz konsantrasyonu yüksek hava koşullarının
bulunduğu ortamlar için uygundur.
d) Blygold Kaplama; Yüksek korozyon direnci sağlayan poliüretan esas-
lı bir koruyucu kaplama çeşididir. Isı transfer performansını bozmadan
kimyasallara karşı direnç sağlar.
3. Kollektör; batarya içerisinde suyun dolaşımının sağlandığı boruların
ve bunları birbirlerine bağlayan devrelerin toplandığı, batarya su giriş
çıkışının yapıldı ana elemandır. Genel olarak eşanjör kapasitesi ve
devre sayısına bağlı olarak çapı belirlenmektedir. Sulu bataryalar için
standart olarak boyalı çelik malzemeden, daha yüksek korozyon daya-
nımı için de isteğe bağlı olarak bakır malzemeden üretilmektedir. Hijyen
uygulamalarda bakır kollektör standarttır.
4. Eşanjör Geometrisi; eşanjör içerisinde akışkanın dolaşmasını sağla-
yan boruların çapları ve eşanjör kesitine yerleşimleri farklılıklar göster-
mektedir. Bu nedenden dolayı farklı eşanjör geometrileri vardır. Klima
santrallerinde en sık kullanılan 32 x 28 ½ geometrisidir. Aynı sıra sayısı
ve yükseklikte batarya geometrinin değişmesi ile batarya boru sayısı,
ısı transfer alanı değişecektir. Buna bağlı olarak tüm ısıl kapasite de-
ğerleri değişecektir.
5. Pürjör; batarya içerisinde oluşan havanın tahliye edilmesi için kulla-
nılmaktadır. Manuel ya da otomatik olarak çalışma opsiyonları vardır.
6. Kollektör Bağlantı Borusu; bataryanın su tesisatına bağlanması
için kullanılan bağlantı noktasıdır. Standartta dıştan dişli olarak imal
edilmektedir. İsteğe bağlı olarak üzerinde flanşları hazır olarak da imal
edilebilmektedir.
7. Sıra Sayısı ve Devre Sayısı; sıra sayısı bataryanın hava geçiş yönünde
kaç adet boru sırasından oluştuğunu belirtmektedir. Devre sayısı ise
toplam boru sayısına bağlı olarak akışkanın batarya içerisinde belirli
basınç kaybı ve hız aralığında dolaşması için gerekli giriş-çıkış sayısıdır.
Geometri A Ölçüsü B Ölçüsü Boru Çapı
32x28 - 1/2 27,5 mm 31,75 mm 1/2
38x33 - 5/8 33 mm 38,1 mm 5/8
25x22 - 3/8 21,65 mm 25 mm 3/8
49BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Gazlı Sistem Bataryalar
Gazlı sistemlerde soğut ve ısıtma için gerekli olan enerji kullanılan so-
ğutucu akışkanın buharlaşması için havadan ısı çekmesi ve yoğuşma
için havaya ısı atması yöntemiyle sağlanmaktadır. Sistemin genel ele-
manları evaporatör, kondenser, kompresör, genleşme vanasıdır. Eva-
poratör ve genleşme vanası klima santraline konumlandırıp kondenser
ve kompresörün bulunduğu VRF dış ünite ile bağlantısı yapılmaktadır.
Soğutma modunda; soğutucu akışkan evaporatörde buharlaşmak için
üzerinden geçen havadan ısı çekmektedir. Bu sayede havanın soğutul-
ması sağlanmaktadır.
Isıtma modunda; dört yollu vana kullanımı ile evaporatör kondenser
gibi çalışıp üzerinden geçen havaya soğutucu akışkanın enerjisini
aktarmaktadır.
Soğutucu akışkan şartnamelerdeki teknik özelliklere uygun olarak
belirlenmekle beraber sıklıkla R410A kullanılmaktadır. Gazlı sistem ba-
taryalarının genel gövde yapıları ve onu oluşturan bölümler distribütör
haricinde benzer özelliktedir. DX eşanjörün girişinde kılcal borular ile
devrelere bağlanan bir distribütör, çıkışında ise bakır kollektör yer alır.
Batarya Hücreleri
Isı değiştirici ölçüleri hava geçiş kesitini maksimum kullanarak hava
hızının en düşük olacağı şekilde belirlenmiştir. Isı performansını belir-
leyen diğer parametreler de her batarya için çalışma koşullarına bağlı
olarak hesaplanır. Batarya hücrelerinde yalnızca sulu, yalnızca gazlı
veya her ikisinin aynı anda kullanıldığı ısıtma-soğutma amaçlı ısı değiş-
tiriciler uygulanabilmektedir.
• Sulu Isıtıcı + Sulu Soğutucu (Klasik Isıtma, Soğutma Sistemi)
• Sulu Isıtıcı + Gazlı Soğutucu (VRF Bağlantılı Isıtma, Soğutma Sistemi)
• Gazlı Soğutucu ve Isıtıcı (VRF Bağlantılı Soğutma ve
Heat Pump Isıtma Sistemi)
YOĞUŞMA MİKTARI VE DRENAJ SİSTEMİ
Soğutma bataryalarında yüzey sıcaklık değerleri havanın çiğlenme nok-
tası değerinden düşük ise eşanjör üzerinden geçen havanın içerisinde
bulunan su buharı yoğuşarak sıvı fazına geçecektir. Oluşan bu suyun
en kısa sürede eşanjör yüzeyinden toplanıp cihaz dışarısına tahliye
edilmesi gereklidir. Aksi takdirde cihaz içerisinde ıslak hacimler oluşup
mikroorganizma üremesine neden olacaktır. Bu durum hiç istenmeyen
şekilde hijyen koşullarının bozulmasına yol açar. Yoğuşan su miktarı
aşağıdaki örnekte belirtildiği şekilde hesaplanır.
Örnek: Kütlesel debisi 10700 kg/h debili bir sistemde giriş sıcaklığı
30°C ve %65 bağıl nemde olan hava evaporatör çıkışında 13°C %100
bağıl nem değerine gelinceye kadar soğutulmaktadır. Bu durumda olu-
şan yoğuşma miktarını hesaplayınız.
𝑞 = 𝑚𝑎 
𝑥  (𝑊1
− 𝑊2
)
𝑞	:  𝑌𝑜ğ𝑢ş𝑎𝑛  𝑠𝑢 𝑚𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟𝚤 (𝑘𝑔/ℎ)
𝑚𝑎	 : 𝑘ü𝑡𝑙𝑒𝑠𝑒𝑙  ℎ𝑎𝑣𝑎  𝑑𝑒𝑏𝑖𝑠𝑖  (𝑘𝑔/𝑚3
)
𝑊1	
: 𝑏𝑎ş𝑙𝑎𝑛𝑔𝚤ç𝑡𝑎𝑑𝑎𝑘𝑖  ö𝑧𝑔ü𝑙  𝑛𝑒𝑚  (𝑘𝑔/𝑘𝑔)
𝑊2
	 : ç𝚤𝑘𝚤ş𝑑𝑎𝑘𝑖  ö𝑧𝑔ü𝑙  𝑛𝑒𝑚  (𝑘𝑔/𝑘𝑔)
Genleşme
Vanası
Kompresör
Kondenser
Evaporatör
50 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
30°C ve % 65 göre özgül nem 0,01741 kg/kg
13°C % 100 göre özgül nem 0,00933 kg/kg
q = 10700 × (0,01741 - 0,00933) = 86,45 kg/h
Drenaj tavalarını standart olarak 1,2 mm paslanmaz sacdan imal
edilmektedir. Tavanın 2 eğimli tasarımı ile su köşe noktada toplan-
maktadır. Buradaki drenaj borusu ve toplu sifon sistemi ile drenajı
sağlanmaktadır. Drenaj borusunun bağlantılı kenarın yuvarlatılmış ta-
sarımı ile tavadan su % 100 boşalarak tavanın her zaman kuru kalması
sağlanmıştır.
Yoğuşma tavalarının altına izolasyon ve dış cidar sacı uygulanarak hem
ısı köprüsü hem de tava altında oluşacak yoğuşma engellenmiştir.
Eşanjör yüzeyinde yoğuşan su damlacıklarının hava ile sürüklenip di-
ğer hücrelere gitmesinin önlemek için Polipropilen malzemeden imal
edilen damla tutucular kullanılmaktadır.
Drenaj sisteminin diğer önemli ekipmanı ise sifondur. Bu sistemdeki
amaç tavanın bulunduğu hücre basıncı ile drenaj hattı arasında bu-
lunan basınç farkının etkilerini ortadan kaldırıp suyun tahliyesini sağ-
layabilmektir. Ayrıca pis su tesisatındaki oluşabilecek kokunun klima
santrali içerisine ulaşmasını önlemektir. Bu nedenle drenaj sisteminin
hesabı ve seçimi büyük önem arz etmektedir. Yanlış bir uygulama klima
santrali içerisinde su taşkını meydana gelmesine neden olacaktır.
	 Pozitif Basınç Uygulaması	 Negatif Basınç Uygulaması
	 𝐻𝑠
= 𝑃/10 +  50 𝑚𝑚 	 𝐻1
= 𝑃/10 +  20 𝑚𝑚 
	 𝐻1
(𝑚𝑚)  = 35 𝑚𝑚	 𝐻𝑠
(𝑚𝑚)  = 𝑃 𝑥  0,075 𝑚𝑚 
BATARYA HÜCRESİ BOYUT TABLOSU
Model
6x6
6x9
6x12
9x9
9x12
9x15
9x18
12x12
12x15
12x18
12x21
12x24
15x15
15x18
15x21
15x24
15x27
15x30
18x18
18x21
18x24
18x27
18x30
18x33
18x36
21x21
21x24
21x27
21x30
21x33
21x36
21x39
21x42
24x24
24x27
24x30
24x33
24x36
24x39
24x42
B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284
B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384
H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448
H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678
L 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 468 468 468 468 468 366 366 366 366 366 366 366 366 468 366 468 468 468 468 366 468 468 468 468 468 468
51BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Rotorlu Tip Isı Geri Kazanım
Isı tekerleği de denen bu tip ısı geri kazanım eşanjörleri, nem ve ısıyı
dönen dolguları üzerinden taşırlar. Dolgular ince ondüleli alüminyum
şeritlerin sarılarak disk haline getirilmesi ile üretilir. iki eşit bölgeye
Klima santralleri yüksek taze hava oranları ile çalışabilen cihazlar-
dır. Hizmet ettikleri alanlara şartlandırılmış taze hava sağlarken,
ortamda bulunan ve sıcaklık şartlarını sağlayan ancak hava kalitesi
olarak kirlenmiş olan havayı da dış ortama atmaktadırlar. Dış ortama
atılan bu havanın sahip olduğu enerjinin taze havaya aktarımı işlemini
kısaca ısı geri kazanım olarak adlandırabiliriz. Ancak bu enerji akta-
rımı esnasında taze hava ile mahalden atılan kirli havanın birbiri ile
karışmaması esas noktadır. Bu uygulama yöntemi ile yüksek kalitede
ve istenen şartlardaki taze hava daha düşük işletme maliyetleri ile
şartlandırılan ortama verilebilmektedir. Örneğin uygun dizayn şartları
ile ısı geri kazanım uygulanmış bir klima santralinin uygulanmamış bir
santralle göre;
• Daha düşük kapasiteli soğutma gurubu ve kazan ihtiyacı
• Daha düşük kapasiteli pompa ihtiyacı
• Klima santralinde daha küçük eşanjör ihtiyacı
Bu özelliklere bağlı olarak ısı geri kazanım uygulanmış bir klima santra-
linin işletme maliyetleri ve ömür boyu maliyeti ısı geri kazanım uygulan-
mamış olana göre çok düşük olacaktır.
Örnek Uygulama;
Veriler Kış Durumu Yaz Durumu
Hacimsel Debi 10000 m³/h 10000 m³/h
İç Ortam Şartı 20°C 26°C KT, 28°C YT
Dış Ortam Şartı 3°C 39°C KT, 28°C YT
Havanın Yoğunluğu 1,2 kg/m³ 1,2 kg/m³
Havanın Özgül Isısı 1,004 kj/kg-K -
Dış Ortam Havasının Özgül Nemi - 0,0194 kg/kg
Dış Ortam Havasının Entalpisi - 109.2 kj/kg-K
IGK Duyulur Isı Verimi %65
Klima Santrali Çıkış Şartı 40°C 15°C KT, 14,5°C YT
Isı Geri Kazanım
Sistemleri
Isı Kazancının Hesaplanması;
Heat Recovery
52 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]
Boreas AHU [TR]

More Related Content

What's hot

Roof top48az secimveri
Roof top48az secimveri Roof top48az secimveri
Roof top48az secimveri erdinc klima
 
Buhar tesisatı - https://www.enerji.life
Buhar tesisatı - https://www.enerji.lifeBuhar tesisatı - https://www.enerji.life
Buhar tesisatı - https://www.enerji.lifeHavalandırma Plus
 
Lennox energy
Lennox energyLennox energy
Lennox energyEeu SC
 
Bi̇r ti̇cari̇ soğutucu için soğutma yükü hesap bağıntıları
Bi̇r ti̇cari̇ soğutucu için soğutma yükü hesap bağıntılarıBi̇r ti̇cari̇ soğutucu için soğutma yükü hesap bağıntıları
Bi̇r ti̇cari̇ soğutucu için soğutma yükü hesap bağıntılarıHülya G.
 

What's hot (6)

Test Teknik testo HVAC-R
Test Teknik   testo HVAC-RTest Teknik   testo HVAC-R
Test Teknik testo HVAC-R
 
Roof top48az secimveri
Roof top48az secimveri Roof top48az secimveri
Roof top48az secimveri
 
Buhar tesisatı - https://www.enerji.life
Buhar tesisatı - https://www.enerji.lifeBuhar tesisatı - https://www.enerji.life
Buhar tesisatı - https://www.enerji.life
 
Soguk havadeposu tasarimi
Soguk havadeposu tasarimiSoguk havadeposu tasarimi
Soguk havadeposu tasarimi
 
Lennox energy
Lennox energyLennox energy
Lennox energy
 
Bi̇r ti̇cari̇ soğutucu için soğutma yükü hesap bağıntıları
Bi̇r ti̇cari̇ soğutucu için soğutma yükü hesap bağıntılarıBi̇r ti̇cari̇ soğutucu için soğutma yükü hesap bağıntıları
Bi̇r ti̇cari̇ soğutucu için soğutma yükü hesap bağıntıları
 

Viewers also liked

Güneş Santrallerinde Inverter
Güneş Santrallerinde Inverter Güneş Santrallerinde Inverter
Güneş Santrallerinde Inverter esnenerji
 
[Tdb] vrf 360 cst for tk ver 1.0
[Tdb] vrf 360 cst for tk ver 1.0[Tdb] vrf 360 cst for tk ver 1.0
[Tdb] vrf 360 cst for tk ver 1.0Haluk TOSUN
 
Samsung sac category catalogue cac tr
Samsung sac category catalogue cac trSamsung sac category catalogue cac tr
Samsung sac category catalogue cac trHaluk TOSUN
 
Samsung sac category catalogue multi fjm tr
Samsung sac category catalogue multi fjm trSamsung sac category catalogue multi fjm tr
Samsung sac category catalogue multi fjm trHaluk TOSUN
 
Презентація можливостей навчання членів виборчих комісій
Презентація можливостей навчання членів виборчих комісійПрезентація можливостей навчання членів виборчих комісій
Презентація можливостей навчання членів виборчих комісійVolyn Media
 
Samsung cac salesguide_eng
Samsung cac salesguide_engSamsung cac salesguide_eng
Samsung cac salesguide_engHaluk TOSUN
 
Tdb vrf dvm s standard for turkey (odu 50 hz hp) ver.1.0
Tdb vrf dvm s standard for turkey (odu 50 hz hp) ver.1.0Tdb vrf dvm s standard for turkey (odu 50 hz hp) ver.1.0
Tdb vrf dvm s standard for turkey (odu 50 hz hp) ver.1.0Haluk TOSUN
 
Презентация компании ADE Project.
Презентация компании ADE Project.Презентация компании ADE Project.
Презентация компании ADE Project.Alexander Vasilyev
 
Samsung 2009 cac catalog
Samsung 2009 cac catalogSamsung 2009 cac catalog
Samsung 2009 cac catalogHaluk TOSUN
 
Dvm hydro sales Presentation
Dvm hydro sales PresentationDvm hydro sales Presentation
Dvm hydro sales PresentationHaluk TOSUN
 
Samsung dvm s catalogue [60 hz.]
Samsung dvm s catalogue [60 hz.]Samsung dvm s catalogue [60 hz.]
Samsung dvm s catalogue [60 hz.]Haluk TOSUN
 
Güneş enerji santrali projesi 2
Güneş enerji santrali projesi 2Güneş enerji santrali projesi 2
Güneş enerji santrali projesi 2EnerjiBeş Blog
 
Samsung 2012 vrf [plus iv] catalog
Samsung 2012 vrf [plus iv] catalogSamsung 2012 vrf [plus iv] catalog
Samsung 2012 vrf [plus iv] catalogHaluk TOSUN
 
Samsung tdb-dvm-s-water e-outdoor_dbeu-13082_da1
Samsung tdb-dvm-s-water e-outdoor_dbeu-13082_da1Samsung tdb-dvm-s-water e-outdoor_dbeu-13082_da1
Samsung tdb-dvm-s-water e-outdoor_dbeu-13082_da1Haluk TOSUN
 
Samsung sac global reference catalogue
Samsung sac global reference catalogueSamsung sac global reference catalogue
Samsung sac global reference catalogueHaluk TOSUN
 

Viewers also liked (20)

Güneş Santrallerinde Inverter
Güneş Santrallerinde Inverter Güneş Santrallerinde Inverter
Güneş Santrallerinde Inverter
 
Konveyör tasarımı el kitabı
Konveyör tasarımı el kitabıKonveyör tasarımı el kitabı
Konveyör tasarımı el kitabı
 
[Tdb] vrf 360 cst for tk ver 1.0
[Tdb] vrf 360 cst for tk ver 1.0[Tdb] vrf 360 cst for tk ver 1.0
[Tdb] vrf 360 cst for tk ver 1.0
 
BBC_project_2017
BBC_project_2017BBC_project_2017
BBC_project_2017
 
Boreas AHU [RU]
Boreas AHU [RU]Boreas AHU [RU]
Boreas AHU [RU]
 
Samsung sac category catalogue cac tr
Samsung sac category catalogue cac trSamsung sac category catalogue cac tr
Samsung sac category catalogue cac tr
 
Boreas Boya
Boreas Boya Boreas Boya
Boreas Boya
 
Samsung sac category catalogue multi fjm tr
Samsung sac category catalogue multi fjm trSamsung sac category catalogue multi fjm tr
Samsung sac category catalogue multi fjm tr
 
Презентація можливостей навчання членів виборчих комісій
Презентація можливостей навчання членів виборчих комісійПрезентація можливостей навчання членів виборчих комісій
Презентація можливостей навчання членів виборчих комісій
 
Samsung cac salesguide_eng
Samsung cac salesguide_engSamsung cac salesguide_eng
Samsung cac salesguide_eng
 
Tdb vrf dvm s standard for turkey (odu 50 hz hp) ver.1.0
Tdb vrf dvm s standard for turkey (odu 50 hz hp) ver.1.0Tdb vrf dvm s standard for turkey (odu 50 hz hp) ver.1.0
Tdb vrf dvm s standard for turkey (odu 50 hz hp) ver.1.0
 
Презентация компании ADE Project.
Презентация компании ADE Project.Презентация компании ADE Project.
Презентация компании ADE Project.
 
Samsung 2009 cac catalog
Samsung 2009 cac catalogSamsung 2009 cac catalog
Samsung 2009 cac catalog
 
Boreas AHU [EN]
Boreas AHU [EN]Boreas AHU [EN]
Boreas AHU [EN]
 
Dvm hydro sales Presentation
Dvm hydro sales PresentationDvm hydro sales Presentation
Dvm hydro sales Presentation
 
Samsung dvm s catalogue [60 hz.]
Samsung dvm s catalogue [60 hz.]Samsung dvm s catalogue [60 hz.]
Samsung dvm s catalogue [60 hz.]
 
Güneş enerji santrali projesi 2
Güneş enerji santrali projesi 2Güneş enerji santrali projesi 2
Güneş enerji santrali projesi 2
 
Samsung 2012 vrf [plus iv] catalog
Samsung 2012 vrf [plus iv] catalogSamsung 2012 vrf [plus iv] catalog
Samsung 2012 vrf [plus iv] catalog
 
Samsung tdb-dvm-s-water e-outdoor_dbeu-13082_da1
Samsung tdb-dvm-s-water e-outdoor_dbeu-13082_da1Samsung tdb-dvm-s-water e-outdoor_dbeu-13082_da1
Samsung tdb-dvm-s-water e-outdoor_dbeu-13082_da1
 
Samsung sac global reference catalogue
Samsung sac global reference catalogueSamsung sac global reference catalogue
Samsung sac global reference catalogue
 

Similar to Boreas AHU [TR]

Enerjiverimlisanayi.com content-pdf-enversanayi kitaptr.pdf
Enerjiverimlisanayi.com content-pdf-enversanayi kitaptr.pdfEnerjiverimlisanayi.com content-pdf-enversanayi kitaptr.pdf
Enerjiverimlisanayi.com content-pdf-enversanayi kitaptr.pdfAras Dagli
 
Havalandirma teknigi www.havalandirmaplus.com 0212 8578182
Havalandirma teknigi www.havalandirmaplus.com 0212 8578182Havalandirma teknigi www.havalandirmaplus.com 0212 8578182
Havalandirma teknigi www.havalandirmaplus.com 0212 8578182Havalandırma Plus
 
Jetfanli Otopark Havalandırma Si̇stemi̇ Cvsair
Jetfanli Otopark Havalandırma Si̇stemi̇ CvsairJetfanli Otopark Havalandırma Si̇stemi̇ Cvsair
Jetfanli Otopark Havalandırma Si̇stemi̇ CvsairTolga Yolcu
 
Fesklima brosur eeu_sc_27_02_2014
Fesklima brosur eeu_sc_27_02_2014Fesklima brosur eeu_sc_27_02_2014
Fesklima brosur eeu_sc_27_02_2014Eeu SC
 
Mekanik tesisat-bolum-8
Mekanik tesisat-bolum-8Mekanik tesisat-bolum-8
Mekanik tesisat-bolum-8CMSMERSIN
 
www.arparmuhendislik.com.tr 0212 580 4311
www.arparmuhendislik.com.tr 0212 580 4311www.arparmuhendislik.com.tr 0212 580 4311
www.arparmuhendislik.com.tr 0212 580 4311pitrehavalandirma.com
 
Orca Refrigeration Unit Catalogue
Orca Refrigeration Unit CatalogueOrca Refrigeration Unit Catalogue
Orca Refrigeration Unit CatalogueEmre Doğan
 
Yangın sistemleri https://www.enerji.life 0212 417 6034
Yangın sistemleri https://www.enerji.life 0212 417 6034Yangın sistemleri https://www.enerji.life 0212 417 6034
Yangın sistemleri https://www.enerji.life 0212 417 6034Havalandırma Plus
 
mmo yangın-tesisatı
 mmo yangın-tesisatı mmo yangın-tesisatı
mmo yangın-tesisatıB35 Yapı
 
ORCA Refrigeration Units
ORCA Refrigeration UnitsORCA Refrigeration Units
ORCA Refrigeration UnitsMcahidiek
 
Yuksek kapasiteli free cooling sistemi
Yuksek kapasiteli free cooling sistemiYuksek kapasiteli free cooling sistemi
Yuksek kapasiteli free cooling sistemiErtugrul Eraslan
 
Fes Klima Evaporatif Soğutma sunusu 2018
Fes Klima Evaporatif Soğutma sunusu 2018Fes Klima Evaporatif Soğutma sunusu 2018
Fes Klima Evaporatif Soğutma sunusu 2018Erdinç Klima
 
Soğutma Kompresör Servisi - Revizyon - Vidalı Kompresör Servisi
Soğutma Kompresör Servisi - Revizyon - Vidalı Kompresör ServisiSoğutma Kompresör Servisi - Revizyon - Vidalı Kompresör Servisi
Soğutma Kompresör Servisi - Revizyon - Vidalı Kompresör ServisiİCS Mühendislik A.Ş.
 
Havalandirma tesisat-bolum-13
Havalandirma tesisat-bolum-13Havalandirma tesisat-bolum-13
Havalandirma tesisat-bolum-13CMSMERSIN
 
Keskinso soğuk hava depoları ve soğutma sistemleri
Keskinso soğuk hava depoları ve soğutma sistemleri Keskinso soğuk hava depoları ve soğutma sistemleri
Keskinso soğuk hava depoları ve soğutma sistemleri KESKİNSO Sogutma
 
Kazandaki buhar basıncının düşürülmesi - https://www.enerji.life
Kazandaki buhar basıncının düşürülmesi - https://www.enerji.lifeKazandaki buhar basıncının düşürülmesi - https://www.enerji.life
Kazandaki buhar basıncının düşürülmesi - https://www.enerji.lifeHavalandırma Plus
 
emisyon azaltma yöntemleri genel (1).pptx
emisyon azaltma yöntemleri genel (1).pptxemisyon azaltma yöntemleri genel (1).pptx
emisyon azaltma yöntemleri genel (1).pptxHasanAhmet5
 
Aldağ aldakon dx yer konvektörleri
Aldağ aldakon   dx yer konvektörleriAldağ aldakon   dx yer konvektörleri
Aldağ aldakon dx yer konvektörleriEeu SC
 
Mekanik tesisat-bolum-4
Mekanik tesisat-bolum-4Mekanik tesisat-bolum-4
Mekanik tesisat-bolum-4CMSMERSIN
 

Similar to Boreas AHU [TR] (20)

Enerjiverimlisanayi.com content-pdf-enversanayi kitaptr.pdf
Enerjiverimlisanayi.com content-pdf-enversanayi kitaptr.pdfEnerjiverimlisanayi.com content-pdf-enversanayi kitaptr.pdf
Enerjiverimlisanayi.com content-pdf-enversanayi kitaptr.pdf
 
Havalandirma teknigi www.havalandirmaplus.com 0212 8578182
Havalandirma teknigi www.havalandirmaplus.com 0212 8578182Havalandirma teknigi www.havalandirmaplus.com 0212 8578182
Havalandirma teknigi www.havalandirmaplus.com 0212 8578182
 
Jetfanli Otopark Havalandırma Si̇stemi̇ Cvsair
Jetfanli Otopark Havalandırma Si̇stemi̇ CvsairJetfanli Otopark Havalandırma Si̇stemi̇ Cvsair
Jetfanli Otopark Havalandırma Si̇stemi̇ Cvsair
 
Fesklima brosur eeu_sc_27_02_2014
Fesklima brosur eeu_sc_27_02_2014Fesklima brosur eeu_sc_27_02_2014
Fesklima brosur eeu_sc_27_02_2014
 
Mekanik tesisat-bolum-8
Mekanik tesisat-bolum-8Mekanik tesisat-bolum-8
Mekanik tesisat-bolum-8
 
www.arparmuhendislik.com.tr 0212 580 4311
www.arparmuhendislik.com.tr 0212 580 4311www.arparmuhendislik.com.tr 0212 580 4311
www.arparmuhendislik.com.tr 0212 580 4311
 
Orca Refrigeration Unit Catalogue
Orca Refrigeration Unit CatalogueOrca Refrigeration Unit Catalogue
Orca Refrigeration Unit Catalogue
 
Yangın sistemleri https://www.enerji.life 0212 417 6034
Yangın sistemleri https://www.enerji.life 0212 417 6034Yangın sistemleri https://www.enerji.life 0212 417 6034
Yangın sistemleri https://www.enerji.life 0212 417 6034
 
mmo yangın-tesisatı
 mmo yangın-tesisatı mmo yangın-tesisatı
mmo yangın-tesisatı
 
ORCA Refrigeration Units
ORCA Refrigeration UnitsORCA Refrigeration Units
ORCA Refrigeration Units
 
Fes klima ekltd_2018
Fes klima ekltd_2018Fes klima ekltd_2018
Fes klima ekltd_2018
 
Yuksek kapasiteli free cooling sistemi
Yuksek kapasiteli free cooling sistemiYuksek kapasiteli free cooling sistemi
Yuksek kapasiteli free cooling sistemi
 
Fes Klima Evaporatif Soğutma sunusu 2018
Fes Klima Evaporatif Soğutma sunusu 2018Fes Klima Evaporatif Soğutma sunusu 2018
Fes Klima Evaporatif Soğutma sunusu 2018
 
Soğutma Kompresör Servisi - Revizyon - Vidalı Kompresör Servisi
Soğutma Kompresör Servisi - Revizyon - Vidalı Kompresör ServisiSoğutma Kompresör Servisi - Revizyon - Vidalı Kompresör Servisi
Soğutma Kompresör Servisi - Revizyon - Vidalı Kompresör Servisi
 
Havalandirma tesisat-bolum-13
Havalandirma tesisat-bolum-13Havalandirma tesisat-bolum-13
Havalandirma tesisat-bolum-13
 
Keskinso soğuk hava depoları ve soğutma sistemleri
Keskinso soğuk hava depoları ve soğutma sistemleri Keskinso soğuk hava depoları ve soğutma sistemleri
Keskinso soğuk hava depoları ve soğutma sistemleri
 
Kazandaki buhar basıncının düşürülmesi - https://www.enerji.life
Kazandaki buhar basıncının düşürülmesi - https://www.enerji.lifeKazandaki buhar basıncının düşürülmesi - https://www.enerji.life
Kazandaki buhar basıncının düşürülmesi - https://www.enerji.life
 
emisyon azaltma yöntemleri genel (1).pptx
emisyon azaltma yöntemleri genel (1).pptxemisyon azaltma yöntemleri genel (1).pptx
emisyon azaltma yöntemleri genel (1).pptx
 
Aldağ aldakon dx yer konvektörleri
Aldağ aldakon   dx yer konvektörleriAldağ aldakon   dx yer konvektörleri
Aldağ aldakon dx yer konvektörleri
 
Mekanik tesisat-bolum-4
Mekanik tesisat-bolum-4Mekanik tesisat-bolum-4
Mekanik tesisat-bolum-4
 

More from Haluk TOSUN

Rbm brass katalog
Rbm brass katalogRbm brass katalog
Rbm brass katalogHaluk TOSUN
 
The world's largest 250 construction companies - powerPoint
The world's largest 250 construction companies - powerPointThe world's largest 250 construction companies - powerPoint
The world's largest 250 construction companies - powerPointHaluk TOSUN
 
Samsung ehs catalogue
Samsung ehs catalogueSamsung ehs catalogue
Samsung ehs catalogueHaluk TOSUN
 
samsung vrf dvm s 2013 sac catalouge
samsung vrf dvm s 2013 sac catalougesamsung vrf dvm s 2013 sac catalouge
samsung vrf dvm s 2013 sac catalougeHaluk TOSUN
 
Samsung Twin rotary compressor R-410A / R-22
Samsung Twin rotary compressor R-410A / R-22Samsung Twin rotary compressor R-410A / R-22
Samsung Twin rotary compressor R-410A / R-22Haluk TOSUN
 
Samsung 2009 dvm [plus III] catalogue
Samsung 2009 dvm [plus III] catalogueSamsung 2009 dvm [plus III] catalogue
Samsung 2009 dvm [plus III] catalogueHaluk TOSUN
 
Sac usp-catalog-ver.1
Sac usp-catalog-ver.1Sac usp-catalog-ver.1
Sac usp-catalog-ver.1Haluk TOSUN
 
Samsun fjm salesguide_eng
Samsun fjm salesguide_engSamsun fjm salesguide_eng
Samsun fjm salesguide_engHaluk TOSUN
 
Boreas paketleme
Boreas paketlemeBoreas paketleme
Boreas paketlemeHaluk TOSUN
 
Boreas klima santral
Boreas klima santralBoreas klima santral
Boreas klima santralHaluk TOSUN
 
Eurovent sınıfları yurtiçi
Eurovent sınıfları yurtiçiEurovent sınıfları yurtiçi
Eurovent sınıfları yurtiçiHaluk TOSUN
 
Eurovent sınıfları yurtdısı
Eurovent sınıfları yurtdısıEurovent sınıfları yurtdısı
Eurovent sınıfları yurtdısıHaluk TOSUN
 
Dvm s full catalog
Dvm s full catalogDvm s full catalog
Dvm s full catalogHaluk TOSUN
 

More from Haluk TOSUN (16)

Rbm brass katalog
Rbm brass katalogRbm brass katalog
Rbm brass katalog
 
The world's largest 250 construction companies - powerPoint
The world's largest 250 construction companies - powerPointThe world's largest 250 construction companies - powerPoint
The world's largest 250 construction companies - powerPoint
 
Samsung ehs catalogue
Samsung ehs catalogueSamsung ehs catalogue
Samsung ehs catalogue
 
samsung vrf dvm s 2013 sac catalouge
samsung vrf dvm s 2013 sac catalougesamsung vrf dvm s 2013 sac catalouge
samsung vrf dvm s 2013 sac catalouge
 
Samsung Twin rotary compressor R-410A / R-22
Samsung Twin rotary compressor R-410A / R-22Samsung Twin rotary compressor R-410A / R-22
Samsung Twin rotary compressor R-410A / R-22
 
Samsung 2009 dvm [plus III] catalogue
Samsung 2009 dvm [plus III] catalogueSamsung 2009 dvm [plus III] catalogue
Samsung 2009 dvm [plus III] catalogue
 
Sac usp-catalog-ver.1
Sac usp-catalog-ver.1Sac usp-catalog-ver.1
Sac usp-catalog-ver.1
 
Samsun fjm salesguide_eng
Samsun fjm salesguide_engSamsun fjm salesguide_eng
Samsun fjm salesguide_eng
 
Boreas test
Boreas testBoreas test
Boreas test
 
Boreas paketleme
Boreas paketlemeBoreas paketleme
Boreas paketleme
 
Boreas boya
Boreas boya Boreas boya
Boreas boya
 
Boreas klima santral
Boreas klima santralBoreas klima santral
Boreas klima santral
 
Boreas test
Boreas testBoreas test
Boreas test
 
Eurovent sınıfları yurtiçi
Eurovent sınıfları yurtiçiEurovent sınıfları yurtiçi
Eurovent sınıfları yurtiçi
 
Eurovent sınıfları yurtdısı
Eurovent sınıfları yurtdısıEurovent sınıfları yurtdısı
Eurovent sınıfları yurtdısı
 
Dvm s full catalog
Dvm s full catalogDvm s full catalog
Dvm s full catalog
 

Boreas AHU [TR]

  • 1. Modüler Kompozit / Çelik Klima Santrali Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1, T2, D1, L1, F9Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1, T2, D1, L1, F9 Advanced Air Handling Unit Technologies
  • 2. V. Nesil Kompozit Çelik Modüler Klima Santrali
  • 3. Değerli Müşterilerimiz ve İş Ortaklarımız; 1995 yılında kuruluşunu geçekleştirdiğimiz firmamız Teknoklima’nın bu yıl 20. yılını kutluyoruz. Klima sektöründe distribütörlük faaliyetleri ile başladığımız hizmetlerimize, 2002 yılında Samsung Electronics Sistem Klimaları ile yaptığımız anlaşma çerçevesin- de, Türkiye ve Irak distribütörlükleri olarak 5 bölge müdürlüğü, 10 partner, 75 bayilik yapısı ile devam etmekteyiz. 2014 yılı içerisinde sistem klimaları sektöründe, mü- hendislik altyapımız ve bilgi birikimimizi birleştirerek üretime geçme kararı aldık ve ilk üretim tesisimizi 5000 m2 kapalı alan ile İstanbul Beylikdüzü’nde açtık. Üretimlerimiz, klima santralleri (Dx ve Sulu), hijyenik tip ameliyathane paket cihazları, yüzme havuzları klima cihazları, kompakt ısı geri kazanım cihazları olarak devam etmektedir. HVAC sektörünün tüm beklentilerine uygun, yüksek kalite anlayışı ile üretimini gerçekleştirdiğimiz ve 2014 yılında tanıtımını yaptığımız markamıza, Kuzey Rüzgarı’ndan ve mitolojiden esinlenerek BOREAS ismini verdik. Ürünlerde yüksek kalite standartlarına özel önem verdik. Amacımız markamızın sadece ülkemizde değil geniş bir coğrafyada da hakedeceği değeri bulmasını temin etmektir. BOREAS markamızla sektörde yarattığımız dinamiz- me olan inancımızla, tüm faaliyetlerde emeği geçen değerli çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim. Uğur Darcan Genel Müdür 3BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 4. İKLİMLENDİRME 7 İKLİMLENDİRME 8 Konfor Uygulamaları 8 Hijyen Uygulamaları 8 Proses Uygulamaları 9 KLİMA SİSTEMLERİ 8 Merkezi Sistemler 8 Bireysel Sistemler 9 KLİMA SANTRALİ 10 Havalandırma 10 Soğutma ve Nem Alma 11 Isıtma 11 Isı Geri Kazanım Sistemleri 11 Filtreleme 12 Nemlendirme 12 Klima Santrali Gövde Yapılarının Tarihsel Gelişimi 13 BOREAS KLİMA SANTRALİ 15 PANEL YAPISI 16 İSKELET YAPISI 16 FAYDALARIMIZ 17 Yatırımcılar 17 Son Kullanıcılar 17 Tasarım Ofisleri ve Danışmanlar 18 Montaj Ekipleri 18 YENİLİKLERİMİZ VE FARKLILIKLARIMIZ 19 Kompozit Malzeme Kullanımı 19 Boreas Klima Santrali Seçim Programı 20 Boreas Psikometrik Hesaplama Programı 21 Magnelis® Sac 22 KALİTE BELGELERİMİZ 23 BOREAS KLİMA SANTRALİ TASARIM ÖZELLİKLERİ 25 İSKELET YAPISI 28 PANEL YAPISI 29 MODÜLER YAPI 30 BOYUT TABLOLARI 31 KOROZYON VE KOROZYON DAYANIMI ÖZELLİKLERİ 33 EN 1886’YA GÖRE BOREAS KLİMA SANTRALİ TEKNİK ÖZELLİKLERİ 34 BOREAS’IN BİLEŞENLERİ 37 FAN SEÇİMİ 38 Fan Seçimi için Gerekli Bilgiler 40 Fan Kanunları 40 Özgül Fan Gücü (SFP - Specific Fan Power) 41 Fan için ErP (Energy Related Products) Direktifleri 41 Elektrik Motorları 42 FAN HÜCRELERİ 42 Santrifüj Fan Hücresi 42 - Kayış Kasnak Sistemi 43 - Titreşim Yalıtım Sistemi 44 Plug Fan Hücresi 46 Fan Dizisi 47 BATARYA HÜCRELERİ 48 Sulu Sistem Bataryalar 48 Gazlı Sistem Bataryalar 50 Batarya Hücreleri 50 Yoğuşma Miktarı ve Drenaj Sistemi 50 İÇİNDEKİLER 4 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 5. ISI GERİ KAZANIM SİSTEMLERİ 52 Rotorlu Tip Isı Geri Kazanım 52 - Taze Hava Hattında Egzoz Havasının Temizlenmesi 54 - Sürücü Ünitesi 54 - Fan Yerleşimi 54 Plakalı Tip Isı Geri Kazanım 55 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Free Cooling 55 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Yoğuşma Kontrolü 56 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Donma Kontrolü 56 Run Around Tip Isı Geri Kazanım 57 - Run Around Isı Geri Kazanımda Free Cooling Uygulaması 57 - Run Around Isı Geri Kazanımda Donma Kontrolü 57 - Run Around Isı Geri Kazanımda Yoğuşma Kontrolü 57 Heat Pipe Tip Isı Geri Kazanım 58 Isı Geri Kazanım Sistemleri Karşılaştırması 59 FİLTRE SİSTEMLERİ 60 Filtrelerin Enerji Tüketimine Etkisi 60 EN 1886’ya Göre Filtre Çerçevesi Kaçak Sınıfı 61 Panel Filtre Hücresi 62 Torba Filtre Hücresi 63 Aktif Karbon Filtre Hücresi 64 Metalik Filtre Hücresi 65 Klima Santralinde Kademeli Filtre Uygulaması 65 KARIŞIM HÜCRELERİ 66 Çift Damperli Karışım Hücresi 67 Üç Damperli Karışım Hücresi 68 ELEKTRİKLİ ISITICI 69 Elektrikli Isıtıcı Hücresi 69 Elektrikli Isıtıcı Hücresinde Güvenlik Önlemleri 70 NEMLENDİRME SİSTEMLERİ 71 Nemin Konfor, Sağlık ve Çevre Üzerindeki Etkileri 71 Buharlı Nemlendirme Hücresi 72 Evaporasyon Pedli Adyabatik Nemlendirme Hücresi 73 Yüksek Basınçlı Nemlendirme Hücresi 75 SUSTURUCU SİSTEMLERİ 76 Ses Basıncı ve Gücü 76 Ses Basıncı Değişim Aralığı 77 Gürültü Önleme 77 Susturucu Hücresi 79 AKSESUARLAR 80 Gözetleme Camı 80 UV (Ultraviyole) Lamba 80 Kamera 80 Aydınlatma 80 Servis Kapısı Güvenlik Anahtarı 81 Servis Kapısı Durdurucu 81 Sulu Batarya Vanası + Vana Motoru 81 Panik Buton 81 Tamir Bakım Şalteri 81 Fark Basınç Anahtarı 81 Damper Motoru 81 Donma Termostatı 82 Nem Sıcaklık Sensörü 82 Frekans Konvertörü 82 Sulu Batarya Bağlantı Flanşı 82 Çatı Sacı ve Hood 82 Aktif Susturucu 82 OTOMASYON SİSTEMLERİ 83 Klima Santralinde Kullanılan Otomasyon Ekipmanları 84 Klima Santralinde Otomasyon Senaryoları 85 PRATİK BİLGİLER 86 KLİMA SANTRALİ SEÇERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR 88 PSİKROMETRİK DİYAGRAM KULLANIMI 90 5BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 6. 6 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 8. İklimlendirme, konfor ya da endüstriyel proses amacıyla sıcaklık, nem ve iç hava kalitesi koşullarının kontrol altında tutulması işlemidir. İklimlen- dirme uygulamaları geniş kapsamda Konfor Uygulamaları, Hijyen Uygula- maları ve Proses Uygulamaları olarak üç ayrı başlık altında incelenebilir. Konfor Uygulamaları İnsanların yaşam ve çalışma mahallerinde en yüksek performansı 22°C’de sergiledikleri yapılan araştırmalar sonucu belirlenmiştir. Oda sı- caklığındaki 0,6 °C’lik değişiklikte performans yaklaşık olarak %1 azalır. Bu nedenle çalışan performansı ve ortam konforu açısından iklimlendir- me önemlidir. Uygulama alanlarına örnek olarak; • Konut ve ticari binaları • Oteller, endüstriyel alanlar • Araçlar, trenler, uçaklar verilebilir. Hijyen Uygulamaları Uygulama alanlarının gerek duyduğu hijyenik şartların sağlanması için gerekli olan iklimlendirme proseslerinin hijyen şartlarına uygun yöntem ve cihazlarla yapıldığı uygulamalardır. Bunlara örnek olarak; • Ameliyathane ve yoğun bakım üniteleri • İlaç üretim tesisleri, Gıda sanayi üretim ve depolama tesisleri • Elektronik prosesler Proses Uygulamaları Uygulanan prosesin gerektirdiği iklim şartlarının sağlanması için gerçek- leştirilen uygulamalardır. Bunlara örnek olarak; • Endüstriyel ortamlar • Laboratuvarlar • Yemek pişirme ve işleme alanları • Tekstil fabrikaları, Fiziksel test merkezleri • Veri işleme merkezleri, Hastanelerde bulunan ameliyat odaları, İlaç fabrikaları verilebilir. Klima sistemleri öncelikle merkezi ve bireysel olarak ikiye ayrılır. 1- Merkezi Sistemler; Tam havalı, tam sulu, VRF (Değişken soğutucu akışkan debili sistem), havalı-sulu ve havalı-VRF olarak 5’e ayrılır. Tam sulu sistemler, iki ve dört borulu Fan Coil sistemleridir. Bunlara taze hava ilave edilince havalı sulu sistemler elde edilir. Benzer şekilde VRF soğutucu akışkan olarak R410A gibi bir soğutucu gazın kullanılarak bir dış üniteye 10’larca iç ünitenin bağlanabildiği sistemlerdir, bunlara taze hava ilave edilince havalı-VRF sistemleri elde edilir. 2- Bireysel Sistemler; 1. Paket Tipi Klimalar, 2. Split Tipi Klimalar, 3. Kanallı Split Klimalar olarak 3’e ayrılır. Merkezi Tam Havalı Klima Sistemleri Isı transferi akışkanı olarak hava kullanılan sistemlerdir. HVAC ekipmanı merkezi olarak yerleştirilmiştir. Tam havalı sistemler soğutulmuş ve nemi alınmış havayı şartlandırılmış odaya yollayarak duyulur ve gizli soğutma, ısıtılmış havayı şartlandırılmış odaya yollayarak ısıtma yapar. Tam havalı sistemler havayı filtreleme ve taze hava verme özelliğine sahiptir. İklimlendirme Klima Sistemleri 8 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 9. Tam Havalı Sistemlerin Sınıflandırılması; a) Sabit debili b) Değişken debili c) Tek kanallı d) Çok kanallı e) Tek zonlu f) Çok zonlu olarak sınıflandırılır. a) Sabit Havalı Tek Kanallı Zonlu Sistemler En basit tek bir zona(bölge) hizmet eden sabit debili üfleme hava sı- caklığı değiştirilen sistemdir. Otomatik kontrolle, hacme üflenen hava sıcaklığı kontrol edilir. b) Sabit Debili Karışım Havalı Sistemler Bu sistemlerde ısıtıcı ve soğutucu serpantin taze hava ve egzoz karışım havası damperleri, nemlendirici, aspiratör ve vantilatörden oluşmaktadır. c) VAV (Değişken Hava Debili) Sistemler Özellikle çok zonlu uygulamalar ve değişken yüklü hacimler için gelişti- rilmiştir. Sabit soğutma yükü varsa, VAV sisteminin kullanılması uygun değildir. VAV sistemlerinde, merkezi santralindeki frekans konventörlü kapasite kontrol cihazına sahip ana besleme fanında hava debisi modüle edilerek hacimlerdeki VAV kutularına ve üfleme menfezlerine gönderilir. Santral çıkışındaki hava çıkışı sabittir. Odaya verilen hava miktarı VAV kutuları vasıtasıyla değiştirilerek değişkenlikler karşılaştırı- lır. VAV kutuları beslenen soğuk hava miktarını, odadan aldığı kumanda ile ayarlayarak odanın soğutma yükünü dengeler. Merkezi Fan-Coil (Tam Sulu) Sistemler Bu sistemler tamamen sulu sistemdir. Bir merkezde hazırlanan sıcak su ve soğuk su bina içine dağıtılmış fan-coil cihazlarına gönderilir. Sı- cak su, bir sıcak su kazanında; soğuk su ise soğutma (çiller) grubunda üretilir. Fan-Coil cihazları, bir fan ve serpantin içeren cihazlardır. Fan yardımıyla odadan alınıp serpantinler üzerinden geçirilerek, ısıtılan veya soğutulan hava tekrar odaya verilir. Serpantin içinden soğuk su geçiyorsa soğutma, sıcak su geçiyorsa ısıt- ma yapılır. Su sirkülasyonu için pompa kullanılır. Bu sistemler genellik- le; otel, hastane ve ofislerde kullanılır. Fan-Coil üniteleri cam önlerine, asma tavanlara, tavan altına ya da döşeme içine konur. Buna göre 2 tip fan-coil sistemleri vardır. 1) 2 Borulu Sistemler (1 dağıtma, 1 toplama borulu) 2) 4 Borulu Sistemler (2 dağıtma, 2 toplama borulu) Havalı-Sulu Karma Klima Sistemleri Klasik fan-coil sistemlerinde havalandırma yoktur. Sadece ısıtma ve soğutma yapılır. Bu eksikliği gidermek amacıyla fan-coil sistemlerinde 2 uygulama yapılmaktadır. 1- Fan-coil ünitelerinin her birinin kendi kanal bağlantısı ile dış ortam- dan taze hava alması sağlanır. 2- Isı geri kazanımı yapılmış ve ön şartlandırılmış, otomasyon sistemi ile miktarı belirlenen taze hava, merkezi klima sistemi ile ortama sağlanır. 9BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 10. Klima santrali, havalandırma, ısıtma, soğutma, nemlendirme, nem alma, filtreleme, ısı geri kazanım gibi iklimlendirme proseslerini otomasyon kontrolü altında yerine getirebilen cihazlardır. Havalandırma Klima santralinde hava hareketi fanlar yardımı ile gerçekleştirilir. Tasar- lanan sistemin özelliğine bağlı olarak sabit ya da değişken debili hava akımı sağlanabilir. Soğutma ve Nem Alma Soğutma işlemi sudan havaya veya soğutucu akışkandan havaya (DX) ısı değiştiriciler ile gerçekleştirilir. • Sulu sistemde gerekli olan şartlandırılmış soğuk su, soğutma grubu (chiller) tarafından üretilip pompa yardımı ile klima santralinde bulu- nan soğutma eşanjörüne gönderilir. Eşanjör üzerinden geçirilen sıcak hava, ısısını eşanjör yardımı ile suya aktararak soğuması sağlanır. • Soğutucu akışkanlı sistemde ise klima santralinde bulunan evapora- tör ve genleşme vanası ile VRF dış ünite veya kondenser/kompresör ünitesinde (condensin unit) bulunan kondenser, kompresör ve gaz tesisatını birleşimi ile soğutma için gerekli olan kaynak sağlan- maktadır. VRF veya kondenser/kompresör ünitesinden gelen sıvı fazındaki soğutucu akışkan genleşme vanasından geçerek basınç Elektrili Isıtıcı - Klima Santrali Su Soğutmalı Chiller - Klima Santrali VRF - Klima Santrali Klima Santrali VRF (Değişken soğutucu akışkan debili sistemler) VRF sistemleri merkezi bir kondenser-kompresör ünitesi ve buna bağlı iç ünitelerden meydana gelir. Gelişmiş otomasyon özellikleri ile 10’larca iç üniteden her biri farklı konfor koşullarında çalıştırılabildiği gibi kışın ısı pompası olarak çalışarak ısıtma ihtiyaçlarını karşılar. Enerji geri kazanımlı tipteki 3 borulu sistemlerin her bir iç ünitesi bağımsız olarak aynı sezonda ısıtma veya soğutma modunda çalışabilir. Havalı-VRF Karma Sistemler VRF sistemlerinde havalandırma yoktur. Sadece ısıtma ve soğutma yapılır. Bu eksikliği gidermek amacıyla 2 farklı uygulama yapılmaktadır. 1- Sisteme taze hava besleyen merkezi kanallı bir klima santralı siste- miyle yapılır. Bu sistemlerde ön şartlandırılan ve ısı geri kazanım uygu- lanan taze havaya istenildiğinde belirli ölçüde nemlendirme de yapılır. 2- Küçük debide taze hava gerektiren mekanlarda taze hava ihtiyacı ısı geri kazanımlı kompakt havalandırma cihazları ile karşılanır. Su Soğutma Kulesi Su Soğutmalı Chiller Isı Geri Kazanımlı Klima Santrali Su Sirkülasyon Pompası Klima Santrali Sulu Soğutma Eşanjörü VRF Klima Santrali Elektronik Genleşme Vanası VRF - Klima Santrali Gaz Hattı Klima Santrali Direkt Genleşmeli Soğutma EşanjörüKlima Santrali Elektrikli Isıtıcı Termistör (80°C) Yüksek Sıcaklık Sensörü Hava Akış Sensörü Perfore Sac Soğuk Hava Isınan Hava 10 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 11. düşüşüne uğrar ve buharlaşmak için gerekli olan ısıyı evaporatör üzerinden geçirilen havadan alarak buharlaşır. Bu sayede havanın soğutulma işlemi sağlanmış olur. Isıtma Klima santrallerinde ısıtma işlemi sulu, elektrikli, soğutucu akışkanlı (heat pump), doğalgazlı (açık veya kapalı yanma odalı) sistemler ile sağlanabilmektedir. • Sulu sistemde gerekli olan sıcak su, kazanda üretilmekte ve pompa yardımı ile klima santrali sulu ısıtıcı eşanjörüne gönderilmektedir. • Elektrikli ısıtma sisteminde klima santrali içerisine konumlandırılan rezistanslar yardımı ile havanın ısıtılması sağlanmaktadır. • Soğutucu akışkanlı sistemde klima santrali ile entegre edilen kon- denser/kompresör ünitesi veya VRF dış ünitesi ısı pompası (heat pump) modunda çalışarak klima santrali içerisindeki ısı değiştiriciyi kondenser olarak kullanır. Böylece soğutma çevriminde oluşan atık ısıyı havaya aktararak ısıtma sağlar. • Doğalgazlı sistemde klima santrali içerisindeki direkt ya da indirekt ya- kıcılı ısıtıcı ünite tarafından üretilen ısıtma enerjisi, üzerinden geçirilen havaya aktarılarak havanın sıcaklığı artırılır. Isı Geri Kazanım Sistemleri İklimlendirme sistemlerinin minimum enerji tüketimi ile dizayn edilmesi için olmazsa olmaz bir ekipmandır. Isı geri kazanım sistemleri Reküpe- ratif ve Rejeneratif Sistemler olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Reküperatif sistemler • Plakalı Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış dönüş havası ile taze hava birbirlerine karışmayacak şekilde bir eşanjör üzerinden geçirilerek ısı transferi gerçekleştirilmektedir. Rejeneratif sistemler • Run Around Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış dönüş havası ve taze hava, içerisinde su bulunan iki ayrı eşanjör üzerinden geçirilerek ısı geri kazanım sağlanmış olur. Sistemde su sirkülasyonu pompa yardımı ile sağlanmaktadır. • Isı Borulu (Heat Pipe) Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış egzost havası hattına ve taze hava hattına yerleştirilmiş iki bölümlü tek bir eşanjör içerisinde bulunan soğutucu akışkanın buharlaşması ve yoğuşması prensibinden yararlanılarak yapılan ısı geri kazanım şeklidir. Kazan - Klima SantraliVRF - Klima Santrali Brülör - Klima Santrali Klima Santrali Doğal Gazlı Direkt Yakıcılı Ünite Kontrol Panosu Kazan Klima Santrali Soğuk Hava Isınan Hava Soğuk Hava Isınan Hava Sıcak Su Sirkülasyon Pompası Klima Santrali Sulu Isıtıcı Eşanjör VRF Elektronik Genleşme Vanası Klima Santrali VRF - Klima Santrali Gaz Hattı Direkt Genleşmeli Isıtıcı Eşanjör Soğuk Hava Isınan Hava 11BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 12. Filtreleme Klima santralleri yüksek oranda taze hava ile çalışmaya imkan sağladıkları için filtreleme hem cihaz içi ekipmanların korunması hem de şartlandırılan or- tamın hijyen koşulları açısından çok önemlidir. Klima santrali içerisine konum- landırılan filtre üniteleri ile G (kaba filtre), F (hassas filtre) serisi tüm filtreler kullanılabilmektedir. Nemlendirme Klima santralinde adyabatik nemlendirme ve izotermal (Buharlı) nemlendirme olmak üzere 2 farklı nemlendirme sistemi uygulanabilmektedir. 1. Adyabatik nemlendirmede suyun buharlaşması için dışarıdan ısı enerjisi verilmez, iki farklı şekilde uygulanır: • Islak medya üzerinden buharlaştırma Klima santrali içerisinde konumlandırılan su tutma özelliğine sahip gözenekli medya su ile ıslatılıp nemli bir yüzey oluşturulur. Bu yüzey üzerinden geçen hava, suyu buharlaştırarak nem kazanır. • Yüksek basınçlı su püskürtme Klima santrali içerisinde konumlandırılan nozullar 100 bar’a kadar basınçlan- dırılmış suyun sis haline gelmesini sağlar. Bu su parçacıkları havaya karışarak nemlendirmeyi gerçekleştirir. 2. İzotermal (buharlı) nemlendirme dışarıdan ısı enerjisine ihtiyaç duyar; klima santrali gövdesine entegre edilen buhar üreticisinde üretilen veya tesiste hazır bulunan buhar, difüzörler yardımı ile klima santralinde havaya karıştırılarak nemlendirme işlemi gerçekleştirilir. Buharlı Nemlendirme Islak Medya ile Nemlendirme Yüksek Basınçla Su Püskürterek • Döner Tamburlu Isı Geri Kazanım; döner tip ısı değiştiricisi yardımı ile aralarında sıcaklık ve nem farkı bulunan taze hava ile iç ortam havası arasında ısı geri kaza- nım işlemi gerçekleştirilmektedir. Sadece duyulur ısı ya da hem duyulur hem de gizli ısı transferi yapmaya olanak sağlamaktadır. 12 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 13. 1. Nesil klima santralleri; genel iskelet yapısı, kaynaklı bağlantı ile üretilmekteydi. Panel yapısı tek cidarlı olup yalıtım içermiyordu ve DKP saçtan imal edilmekteydi. Bu durum da imalat sü- releri uzun, kullanım ömrü kısa, enerji kayıplarının yüksek olduğu bir ürünü ortaya çıkarmaktaydl. 2. Nesil klima santralleri; panel yapısı çift cidarlı, yalıtımlı ve galvaniz veya boyalı saçtan üretilen, alüminyum iskelet yapısına sahip bir tasarıma geçildi. Isı köprüsü nedeni ile kritik iklim şartla- rında gövde de oluşan yoğuşmalar konfor şartlarını bozmakta ve cihazın kullanım ömrünü kısaltmaktaydl. 3. Nesil klima santralleri; inşaat yapı tasarımlarındaki gelişmelere bağlı olarak hafif yapı konsepti ve estetiğe uygun olabilmek için alüminyum iskelet yapılı ve ısı köprüsü azaltılmış olarak tasar- landılar. Panel yapısı çift cidarlı, boyalı saclı ve yalıtımlı olarak üretilmekteydi. Ancak alüminyumun malzeme özelliğinden kaynaklı olarak nakliyede ve montaj esnasında bağlantı noktalarında esnemeler, çözülmeler meydana gelmekte ve gövde dayanımı açısından problemler oluşturmaktaydı. İskelet profilleri üzerinden ısı köprüsünü kaldırmak için plastik esaslı ısı bariyeri kullanılmaya başlandı ancak bu da mekanik dayanım sıkıntılarını getirmiştir. 4. Nesil klima santralleri; çelik gövde yapısına sahip ancak kaynak ile değil özel birleştirme parçaları ile montaj yapmaya olanak sağlayan bir tasarıma geçildi. Bu sa- yede 1. ve 2. nesil klima santrallerin- de problem olan kaynaklı gövde ta- sarımı problemleri giderilmiş hem de alüminyum gövde yapılı santrallerde yaşanan yapısal problemler ortadan kaldırılmış oldu. Panel yapılarında da metal aksamların birbiri ile teması kısmi olarak engellenen tasarımlara geçildi. Ancak çelik iskelet yapısının ısı transfer kat sayısının yüksek ol- ması nedeni ile ısı köprüsüzlük tam olarak sağlanamadı. 5. Nesil klima santrali; BOREAS tasarlanırken önceki nesil klima santralinin bütün olumsuz yönlerini gidere- bilecek ve tüm olumlu yönlerini taşıyabilecek bir ürün olması ilk hedef olarak alındı. Buna bağlı olarak, enerji kayıplarının minimum olduğu ve kritik iklim şartlarında sorunsuz çalışabilecek, gövde yapısı üzerine gelebilecek değişken yüklere karşı yüksek dayanım değerlerine sahip, çelik iskeletli gövde yapısına göre daha yüksek yapısal değerlere sahip ancak alüminyum gövde yapısından daha hafif bir iskelet yapısı, 5. Nesil Klima Santrali BOREAS için tasarım girdileri olarak belirlendi ve BOREAS tasarlandı. Klima Santrali Gövde Yapılarının Tarihsel Gelişimi Teknik Özellikler 1. Nesil 2. Nesil 3. Nesil 4. Nesil 5. Nesil Isı Köprüsü Isı Köprülü Isı Köprülü Isı Köprüsü Azaltılmış Isı Köprüsü Azaltılmış Isı Köprüsüz Panel Yapısı Tek Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı Yalıtım Yok Kaya Yünü Kaya Yünü Kaya Yünü + Poliüretan Kaya Yünü + Poliüretan Sac Özelliği DKP + Boyalı Galvaniz + Boyalı Galvaniz + Boyalı Galvaniz + Boyalı Magnelis + Boyalı İskelet Yapısı Kaynaklı Alüminyum Alüminyum Çelik Kompozit + Çelik Korozyon Direnci Düşük Düşük Orta Orta Yüksek 13BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 14. 14 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 16. Panel Yapısı İskelet Yapısı • Standart galvaniz saca göre 5 kat daha yüksek korozyon direncine sahip MAGNELIS® sac kullanımı ile kritik iklim şartlarında sorun- suz performans, hijyen şartlarına uygun ve uzun kullanım ömrüne sahiptir. • Panelin çerçevesini oluşturan PVC profil, iç ve dış sac yüzeyler arasında ısı bariyeri olarak fonksiyon gösterir. PVC profilin yapısının gözenekli oluşu da hem yapısal dayanımını hem de ısı yalıtım özel- liğini güçlendirir. • İçeride panel birleşim arayüzünde yer alan iç bükey profiller temizle- nebilen pürüzsüz kenarlar oluşturmayı sağlar. Böylece konfor klima santralinde bile hijyen özelliğine sahip detaylar elde edilir. Bu özellik iskelet profili üzerinden oluşabilecek ısı köprüsünü imkansız kılacak şekilde etki gösterir. • Standart olarak 70 kg/m3 , 50 mm kalınlığında taş yünü, isteğe bağlı olarak da 40 kg/m3 , 50 mm kalınlığında enjeksiyon ile uygulanan poliüretan yalıtım malzemeleri kullanılarak yalıtım sağlanır. Kompozit malzemeden imal edilen kutu profil kullanımı ile çelik profilden daha yüksek mekanik dayanım özelliklerine sahip ve alüminyum profilli iskelet yapısından daha hafif bir iskelet elde edil- mektedir. Kompozit malzemenin çelik ve alüminyuma göre çok daha düşük ısı transfer katsayısına sahip olması sebebiyle, iskelet ile panel birleşim noktalarında ve bağlantı elemanları arasında doğal bir ısı köp- rüsüzlük sağlanarak EN 1886 standartına göre TB1 Isı Köprüsüzlük sınıfı sağlanmaktadır. 16 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 17. Faydalarımız Yatırımcılar Yenilikçi kompozit iskelet gövde tasarımına sahip BOREAS Klima Sant- rali, yapısal özellikleri ile ağır çalışma koşullarına dayanıklı uzun ömürlü, dünya standartlarında sertifikalı ürünler kullanılarak üretilmektedir. BOREAS’ın elde ettiği ancak üst düzey bir klima santralinin sahip olabile- ceği EN1886 test sonuçları taahhüt ettiği performansı tam olarak uzun yıllar boyunca yerine getirebileceğinin garantisidir. Gelişmiş seçim yazılı- mı ile en iyi performans/fiyat dengesine sahip ürünlerin seçilebilmesine olanak sağlar. EN 1886 standardına göre, L1 (< 0,15 l x sˉ¹ x mˉ² ) gövde hava kaçağı sınıfını, TB1 (0,75 ≤ kb < 1,00) ısı köprüsü sınıfı değerlerini ve T2 (0,5 < U ≤ 1,0) ısıl geçirgenlik değerini sağlayarak klima santrali gövdesinden oluşabilecek enerji kaçaklarını kabul edilebilir sınırların altına indirmeyi başarmıştır. Son Kullanıcılar Boreas Klima Santrali; yaşam mahallerinin havalandırması ile birlikte havanın kademeli filtrelenmesi, ısıtılması, soğutulması, nemlendirilmesi, nem alınması ve ısı geri kazanım işlemlerini otomasyon kontrolü ile ek- siksiz ve kesintisiz sağlayarak konfor uygulamalarında da enerji verimliliği yüksek, hijyeni göz ardı etmeyen iklimlendirme sağlar. • İşletme ve bakımı kolaylaştıran servis kapıları ile her köşesine kolay- lıkla erişilebilir. • İç kenar ve köşeleri kir birikimini önleyecek şekilde yuvarlatılmıştır. Tüm bunlarla kolay bakım ve servis verme şartları oluşturularak bakım maliyetleri azaltılmıştır. Enerji verimliliği yüksek bir üründür ve bunu sağlayan unsurlar; • Enerji verimliliği yüksek komponentlerin seçilmesi, • Hava kaçak sınıfının L1, gövde ısı iletimi ve ısı köprüsü sınıflarının T2 ve TB1 olması nedeniyle enerji kayıplarının yok denecek kadar az olması, • İç dirençleri düşük tasarım özelliklerine sahip olmasıdır. Korozyon oluşumuna izin vermeyen Magnelis® sac ve kompozit malzeme kullanımı sayesinde en az bakımla en uzun ömür sağlanmaktadır. Sıkış- tırma mekanizmalı filtre çerçevesi ile kolay servis imkanı sağlamaktadır. EN 1886:2007’YE GÖRE TEKNİK ÖZELLİKLER Mekanik Dayanım (mm x mˉ1 ) D1 D2 D3 4 10 >10 Gövde Hava Kaçağı (l x sˉ1 x mˉ2 ) L1 (f400) L2 (f400) L3 (f400) 0,15 0,44 1,32 L1 (f700) L2 (f700) L3 (f700) 0,22 0,63 1,90 Filtre Bypass Kaçağı (%k) F9 F8 F7 M6 G1-M5 0,5 1 2 4 6 Isıl Geçirgenlik (W x mˉ2 x Kˉ1 ) T1 T2 T3 T4 T5 U < 0,5 0,5 < U ≤ 1,0 1,0 < U ≤ 1,4 1,4 < U ≤ 2,0 2,0 < U Isı Köprüleme TB1 TB2 TB3 TB4 TB5 0,75 < kb < 1,00 0,60 ≤ kb < 0,75 0,45 ≤ kb < 0,60 0,30 ≤ kb < 0,45 kb < 0,3 KLİMA SANTRALİ YAŞAM BOYU MALİYETLERİ Bakım Bakım 0,07 Yatırım Yatırım 0,13 Enerji Tüketimi Enerji Tüketimi 0,80 17BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 18. Tasarım Ofisleri ve Danışmanlar 2.000 m³/h - 100.000 m³/h debi aralığında her kapasiteye cevap verebilecek 40 farklı modele sahip Boreas Klima Santrali modüler yapısı sayesinde farklı ölçülerde kolay ve hızlı bir şekilde boyutlan- dırılabilmektedir. Zengin komponent çeşitliliği ile farklı türde ısıtma, soğutma, nemlendirme, nem alma, ısı geri kazanım ve filtreleme pro- seslerinin uygulanmasına olanak sağlar. EN 1886 standardına göre, D1 (4 mm x mˉ¹) mekanik dayanım, L1 (< 0,15 l x sˉ¹ x mˉ² ) gövde hava kaçağı sınıfını, TB1 (0,75 ≤ kb < 1,00) ısı köprüsü sınıfı, T2 (0,5 < U ≤ 1,0) ısıl geçirgenlik değeri ile farklı kullanım ve işletme koşulları için dü- zenlenmiş şartnamelere uygunluk gösterir. Özellikle T2 ısıl geçirgenlik değeri ve TB1 ısı köprüsü sınıfı değeri ile çok sıcak ve çok soğuk aşırı iklim koşullarında çalışmaya uygundur. Kendine özgü web tabanlı klima santrali seçim programı ile kolay, hızlı ve güvenilir şekilde ürün tasarımı ve seçimi yapılabildiği gibi detaylı raporlar ve .dxf formatın çizim çıktıları da alınabilmektedir. Eurovent OM-5’e göre klima santrali seçim programında bulunması gerekli tüm özellikleri sağlamaktadır. Boreas Lisanslı Psychometric Chard ve Analiz Programı ile hesaplamalarda ve tasarımlarda büyük kolaylık sağlanmaktadır. Montaj Ekipleri Tüm modellerin ayak tasarımlarında standart olarak sunulan çok amaçlı taşıma halkaları ve foklift çatal delikleri hücrelerin şantiyelerde yatayda ve dikeyde kolay bir şekilde taşımasına olanak sağlar. Özel ta- sarım klima santrali hücre birleştirme yöntemi ile bozuk zeminlerde bile kolay ve hızlı şekilde klima santrali hücrelerinin montajı yapılabilmek- tedir. Montajı kolaylaştırmak için her bir santral hücresi kendi kodunu bulunduran etiketlere sahiptir. 18 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 19. Kompozit Malzeme Kullanımı İstenen amaç için tek başlarına uygun olmayan, farklı iki veya daha faz- la malzemeyi beklenen özellikleri sağlayacak şekilde belirli şartlar ve oranlarda fiziksel olarak, makro yapıda bir araya getirilerek elde edilen malzemeye kompozit malzeme denir. Kompozit malzemelerde çekirdek olarak kullanılan bir fiber malzeme bulunmakta, bu malzemenin çevresinde hacimsel olarak çoğunluğu oluşturan bir matris malzeme bulunmaktadır. Bu iki malzeme grubun- dan, fiber malzeme kompozit malzemenin mukavemet ve yük taşıma özelliğini, matris malzeme ise plastik deformasyona geçişte oluşabile- cek çatlak ilerlemelerini önleyici rol oynamakta ve kompozit malzeme- nin kopmasını geciktirmektedir. Matris 11 olarak kullanılan malzeme- nin bir amacı da fiber malzemeleri yük altında bir arada tutabilmek ve yükü lifler arasında homojen olarak dağıtmaktır. Kompozitlerin özgül ağırlıklarının düşük oluşu hafif konstrüksiyonlarda kullanımda büyük bir avantaj sağlamaktadır. Bunun yanında, fiber takviyeli kompozit malzemelerin korozyona dayanımları, ısı, ses ve elektrik izolasyonu sağlamaları da ilgili kullanım alanları için üstünlük- ler sağlamaktadır. Bu üstünlüklerin başlıcaları; • Yüksek mekanik mukavemet • Kolay şekillendirilebilme • Elektriksel özellikler (Çok iyi yalıtkan ya da iletkenlik) • Korozyon ve kimyasal etkilere dayanıklılık. • Isı yalıtımı ve ateşe dayanıklılık • Titreşim sönümlendirme Kompozitler hayatın her alanında bu kadar yaygın kullanılırken, yukarı- da tanımlanan özelliklerin klima santrali iskeletini oluşturan yapılardan da beklenen özellikler olması bunları BOREAS’ta birleştirmemiz için ilham verici oldu. Böylece BOREAS’a yalıtım ve dayanımı birlikte sağ- layan iskelet yapısı için kompozit malzeme kullanımı hayata geçirildi. Kompozit Malzemeden İmal Edilen Klima Santralinin Avantajları Kompozit profillerden imal edilen BOREAS aşağıda belirtilen özellikleri sayesinde çelik iskeletli 4. nesil ve alüminyum iskeletli 3. nesil klima santrallerinden ayrışmaktadır. • Klima santrali içerisinde bulunan hareketli ekipmanlardan oluşan titreşimlerin, titreşim sönümleme özelliğine sahip kompozit malze- meden imal edilen klima santrali iskelet yapısı sayesinde zemine minimum değerlerde iletilmesi sağlanmaktadır. • Kompozit profilin yüksek akma sınırı değerine sahip olması nedeni ile klima santrali iskelet yapısının taşıma, montaj ve çalışma esna- sında maruz kalacağı değişken yükler altında kalıcı deformasyona uğraması engellenmektedir. • Kompozit malzemeden üretilen iskelet yapısında korozyon meyda- na gelmemektedir. Bu sayede alüminyum ve çelik iskeletli klima santrallerine göre uç iklim ve korozyona neden olabilecek ortam şartlarında da problemsiz olarak çalışmaktadır. Yeniliklerimiz ve Farklılıklarımız 19BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 20. • Enerji kayıpları ve yüzey yoğuşmalarında en önemli kriter olan ısı köprüsüzlük özelliği, alüminyum ve çeliğe göre kompozit malzeme- nin çok düşük ısı iletim katsayısına sahip olması sayesinde en üst düzeyde sağlanmaktadır. • Kompozit malzemenin yorulma direncinin yüksek olması, iskelet ya- pısının alüminyum ve çelik iskeletli klima santrallerine göre mekanik özellikleri açısından daha uzun ömürlü olmasını sağlamaktadır. • Kompozit profilden üretilen iskelet yapısının teknik özellikleri alü- minyum ve çelik profil iskeletli klima santrallerine göre daha üstün olması ile birlikte ikisinden de daha hafif bir yapı oluşmaktadır. Bu da klima santralinin toplam ağırlığını düşürmekte ve yapıya daha az yük oluşturmasını sağlamaktadır. BOREAS Klima santrali seçim programı Eurovent gerekliliklerini sağlayan, veri tabanı bilgilerine internet üzerinden erişen, kullanıcı dostu ara yüzlere sahip, ürünü eksiksiz olarak tanımlayan, farklı klima santrali komponent üreticilerin ürünlerini seçilebilen, .dxf formatında 3 yüzey görünüşlü çıktı verebilen, tasarlamış ve seçmiş olduğunuz ürü- nün fiyatını görebileceğiniz, Eurovent yazılım gerekliliklere göre eksiksiz seçim çıktıları oluşturabilen Windows tabanlı bir seçim programıdır. Boreas Klima Santrali Seçim Programı ile; • Modüler ölçüler içerisinde farklı geniş debi ve kapasite aralığında klima santrali dizaynı, seçimi, fiyatlandırması, dxf formatında çizim çıktısı ve teknik veriler çıktısı oluşturulabilmektedir. • Seçim programında yapılan geliştirme güncellemeleri kullanıcılara anında ulaşmaktadır. • Fan, batarya, ısı geri kazanım eşanjörü ekipmanlarının seçimi için Boreas Klima Santrali Seçim Programı 20 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 21. BOREAS lisanlı Psikrometri Hesapları Programı ile projeleriniz gerekli olan tüm verileri ve hesaplamaları kolay bir şekilde yapabilir, kayıt edebilir ve yazdırabilirsiniz. BOREAS Psikrometri Hesapları Prog- ramı ile ; • Tüm iklimlendirme proseslerinin hesaplaması yapılabilmektedir, • Ülkelere ve bölgelere göre iklim şartları seçilebilmektedir, • Havuz mahallerindeki buharlaşma miktarları hesaplanabilmektedir, • Hava kanalı kesit hesaplaması ve dizaynı yapılabilmektedir, • IP veya SI birim sistemi ile kullanılabilmektedir. • Noktaların işaretli olduğu psikrometrik diyagram, süreç akış diyag- ramı ve noktalara ait termal büyüklüklerin yazılı olduğu detaylı rapor hazırlanabilmektedir. • Tamburlu tip ve plakalı tip ısı geri kazanım sistemlerinin hesaplama- ları yapılabilmektedir. Boreas Psikrometri Hesapları Programı yerli ve yabancı üretici ürünlerinin onaylı son .dll’lerinden seçim yap- manıza imkan sağlamaktadır. • Detaylı ve güvenilir teknik veri çıktısı ile dizayn ve seçimini yapmış olduğunuz klima santralinin tüm teknik verilerini .pdf formatında alabilirsiniz. • Seçime bağlı olarak değişen fan, batarya, ısı geri kazanım ünitesi, filtre hücrelerinin uzunlukları modüler ölçüler içerisinde dinamik olarak değişip boyut optimizasyonu yaparak minimum boyutlarda ve maliyette dizayn yapmanıza olanak sağlamaktadır. • BOREAS Klima santraline özgü bir yazılım olması nedeni ile dizayn edilen ve seçilen ürün ile üretilen ve müşteriye gönderilen ürün özel- likleri bire bir sağlanmaktadır. 21BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 22. Magnelis® Sac Magnelis® geleneksel sınai sıcak daldırma galvaniz hattında üretilir ancak, %3,5 alüminyum ve %3 magnezyum içeren, benzersiz metalik kimyasal bileşimli bir ergimiş çinko banyosuna daldırılır. %3’lük magnezyumun yüzeyin tamamına yayılan düzgün ve dayanıklı bir taba- ka oluşturması, daha az magnezyum içeren kaplamalardan çok daha etkili bir korozyon koruması sağlar. Yıpratıcı ortam koşullarında çalı- şacak klima santrallerinde kullanımı, ürün ömrünü uzattığı için önem taşımaktadır. BOREAS Klima Santralında seçime bağlı olarak iç-dış panel sacı ve iç aksam parçalarında Magnelis® sac kullanımı ile yüksek korozyon di- renci sağlanmaktadır. Bu özelliği sayesinde yüksek nemli ve korozyona neden olan ortam koşullarında uzun süre problemsiz şekilde hizmet verebilmektedir. Yüksek korozyon direnci sayesinde metal aksamlarda minimum servis hizmeti gerektirmekte hem de havanın temas ettiği metal aksamlarda hijyen şartlarını sağlamaktadır. Ürünlerin Anti Korozyon Özellikleri HDG ZN Galfan Aluzinc Magnelis Klorür içeren bir ortamda (yüzme havuzu) Referans + ++ +++ Amonyak içeren bir ortamda (ahır, çiftlik, sera) Referans + = ++ SO2 içeren ortamda (endüstriyel asidik ortam) Referans + ++ + Geçici koruma (nakliye, depolama) Referans + +++ ++ Kenar koruması Referans + - +++ Deforme olmuş bir parçada korozyon Referans + - ++ En Zorlu Ortamlarda Ağırlık Kaybı 22 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 23. ISO 9001 Sertifikası Tekno Klima toplam kalite anlayışı çerçevesinde tüm süreçlerini izlenebilir ve geliştirilebilir olması amacı ile 2013 yılında ISO 9001 Sertifikasını almış- tır. ISO 9001; kuruluşta kalite anlayışının gelişimini, karlılığın, verimliliğin ve pazar payının artmasını, etkin bir yönetimi, maliyetin azalmasını, çalışanla- rın tatminini, kuruluş içi iletişimde iyileşmeyi, tüm faaliyetlerde geniş izleme ve kontrolü, iadelerin azalmasını, müşteri şikâyetinin azalması, memnu- niyetin artmasını sağlayan, ulusal ve uluslararası düzeyde uygulanan bir yönetim sistemi modelidir. Kalite Belgelerimiz CE İşareti BOREAS Klima Santrali, standartlara uygun olarak yapılan testler sonucunda insan, hayvan, bitki sağ- lığı ve güvenliği ile çevreye zarar vermeyeceği görül- müş olup CE işaretini taşımaya uygun bulunmuştur. CE işareti, Avrupa Birliğinin (AB), teknik mevzuat uyumu çerçevesinde malların serbest dolaşımının tam anlamıyla sağlanması amacıyla ürünlerin tek- nik yapılarına ilişkin direktiflere uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyet- lerinden geçtiğini sağlık, güvenlik ve tüketicinin ve çevrenin korunması gerekliliklerine uygunluğunu gösteren bir belgedir. Hijyen Sertifikası Boreas Klima santralının hijyen sürümü VDI 6022 ve DIN 1946-4 standartlarına uygun olarak yapılan testler sonucunda, gerek ürün yapısal özellikleri gerekse sızdırmazlık ve ısı köprüsüzlük değerlerinin her iki standardın da gereklerini fazlasıyla karşıladığı görülmüştür. İç yapıda ve komponentlerinde korozyona karşı her türlü önlemin alınmış olması ile birlikte temizliğinin kolay yapılabilmesi ve bunun sürdürülebilir şekilde kontrol edilebilir olması BRS-H olarak kodlanan hijyen sürümün önemli yapısal özelliklerini oluşturur. EAC Deklarasyonu EAC Gümrük birliği deklarasyonu, Rusya, Belarus, Kazakistan, Ermenistan ve Kırgızistan ülkelerinin üye olduğu Avrasya Gümrük Birliği ülkelerinde geçer- li olan belgenin adıdır. Avrasya Birliği ülkelerine yapı- lacak ihracatlarda Boreas Klima santralının bu birlik kriterlerine ve yasalarına uygun olduğunu gösterir. Eurovent Sertifikası BOREAS Klima Santrali EN 1886’ya göre yapılan test sonuçlarında Mekanik Dayanım D1, Gövde Hava Kaçağı L1, Isıl Geçirgenlik T2, Isı Köprüleme TB1, Filtre By-Pass Kaçağı Sınıfı F9 değerle- rini alarak Eurovent Sertifikası ile belgelenmiştir. Eurovent sertifikasyonu iklimlendirme ve soğutma ürünlerinin teknik özelliklerini ve performans- larını Avrupa standartlarına göre onaylar ve belgelendirir. Bu nedenle Eurovent sertifikasına sahip iki ayrı ürün aynı mekanik performans özel- liklere sahip olduğu anlamına gelmemektedir ve EN 1886’ya göre yapı- lan test sonuçlarında alınan değerler firmalara ve ürünlere göre farklılık gösterebilmekte ve bu da Eurovent’in web sitesinde yayınlanmaktadır. Certificate of Assessment TEKNOKLIMA SAN. VE TIC. LTD. STI. Istiklal Mahallesi Ataturk Caddesi No :25 Kirac / Esenyurt / Istanbul EQA hereby grants to the above company whose Quality Management System is in conformance with ISO 9001:2008 Scope Air Conditioning Plant, Ventilation Plant, Heat Recovery Unit Production , Sales and Service Registration No. QA140480 First issued on 22 August, 2014 This certificate is valid until 21 August, 2017 Further clarifications regarding the scope of this certificate and the applicability of ISO 9001:2008 requirements may be obtained by consulting EQA #903, 9F, Byucksan Digital Valley 7-Cha, #170-13, Guro-dong, Seoul, Korea, 152-742 / URL:www.eqaworld.com 23BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 24. 24 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 26. Talep edilen debi-basınç, düşük gürültü ve yüksek verime sahip fan ve motor seçenekleri ile sağlanır Sulu sistem ya da DX soğutucu ve ısıtıcılar en iyi performansı vermek üzere Eurovent belgeli ürünlerden seçilir. Dörtgen formlu geniş alanlı gözetleme camları ve led aydınlatma ile kolay gözlem yapma olanağı F9 Sızdırmazlık sınıfında filtre montajı ve G3-F9 aralığında her tür filtre uygulaması Çift cidarlı ısı köprüsüz 5O mm kalınlığında taş yünü yalıtımlı panellerin dış cidarı 1 mm galvanizli-boyalı sac, iç cidarı O,8 mm galvaniz veya isteğe bağlı Magnelis, paslanmaz sac ile üretilir. 56 9 1 2 5 6 7 1 2 2.000 m3 /h - 100.000 m3 /h debi aralığında her kapasite ihtiyacına cevap verebilen 40 model bulunmaktadır. Esnek otomatik kont- rol çözümü ile azaltılmış saha kablolaması- na sahip ve tüm yaygın iletişim protokolleri ile uyumludur. 26 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 27. Düşük hareket direncine sahip gizli dişli çarklarla tahrik edilen “Eloksallı” alüminyum damperler Taşıma için forklift açıklıklarına sahip 15O mm yüksekli- ğindeki kaideler aynı zamanda vinç ile taşı- maya uygun mapa da bulundurmaktadır. Konfor şartlarının sağlanması, kontrol altında tutu- labilmesi ve sürek- liliğinin sağlanması için Boreas klima santralleri otomasyon sistemleri ile üretilir. Üç eksende ayar yapma olanağı veren metal döküm kapı menteşesi ve kilitli kapı kolu -40°C/+80°C sıcaklık aralığında korozyon riski olmadan çalışır. Yüksek verimli ısı geri kazanımı uygulamaları ile üstün enerji verimli- liği performansı 8 9 3 10 4 İç kenar ve köşeleri kir birikimini önleyecek şekilde yuvarlatılmış, kolay montaj, bakım ve temizlik şartlarını sağlayacak şekilde üre- tilmiştir. Hastane, laboratuvar ve temiz oda gibi hijyen uygulamaları için kullanılmaya uygundur. 7 4 10 8 3 27BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 28. Isı köprüsünün varlığı ile ısı kayıplarının maddi etkisi yanında asıl önemlisi sıcak havanın neminin göreceli olarak soğuk yüzeylerde yoğuşmasıdır. Nemin yoğuştuğu bu ıslak yüzeylerde mikroorganizma üremesine, dolayısıyla sağlık sorunlarına ve korozyon yolu ile cihazın ömrünün kısalmasına yol açar. Ayrıca benzeri ürünlerin komşu yüzeylerinde bulunan panellerin iç cidarlarında birleşim ara kesitleri ısı kaçaklarına yol açtığı gibi hijyen koşullarını bozan kir birikimi ve mikroorganizma üremesine olanak verecek yapıdadır. Bu alanlar mastik uygulaması ile kapatılmaya çalışıl- makta olup uygulamayı yapanın ustalık ve deneyimine bağlı olarak kali- tesi değişmektedir, bu da zamanla hijyen problemlerine yol açmaktadır. BOREAS Klima Santrali’nin tasarımında, yukarıda belirtmiş olduğu- muz 3. ve 4. nesil klima santrallerinde yaşanan problemleri ortadan kaldırmak için yenilikçi bir yaklaşım izlenmiştir. İskelet yapısı kompozit malzemeden üretilen kutu profiller ile oluşturularak daha hafif, ısı köp- rüsüz, yüksek mekanik özelliklere sahip bir yapı oluşturulmuştur. Panel yapısı olarak PVC profilden imal edilen çerçevelerden oluşan yapı ısı köprüsüzlüğü sağlamaktadır. İç yüzeyde panel birleşim noktalarında kullanılan yuvarlatılmış köşe fitilleri sayesinde montajı yapanın ustalık ve deneyiminden bağımsız şekilde temizliği kolaylaştırılmış ve kir biriki- mini önleyen bir yapı oluşturulmuştur. Boreas Klima Santrali iskelet yapısı 30 x 30, 30 x 60 mm ölçülerin- de ve 4 mm kalınlığında kompozit malzemeden imal edilen kutu profiller ve bunların birleşimini sağlayan köşe ve arakayıt birleştirme parçalarından oluşmaktadır. BOREAS Klima Santrali, alüminyum ve çelik iskeletli yapılara göre daha yüksek mekanik özelliklere sahip kompozit profil kullanımı ile EN 1886 Mekanik Dayanım Testine göre en yüksek sınıf olan D1 sınıfındadır. Alüminyum ve çelik profillere göre çok düşük ısı iletim katsayısına sahip kompozit profiller doğal bir ısı yalıtımı sağlayarak iskelet yapısının tamamen ısı köprüsüz olmasını sağlamaktadır. Bu sayede panel bağlantıları için kullanılan vidaların bir ısı köprüsü oluşturması engellenmiş olup tüm gövdenin EN 1886 Isı Köprüsü Testine göre TB1 çıkmasında büyük etkisi olmaktadır. Boreas için üretilen panel vidaları Geomet kaplama sayesinde ölçümler ile de kanıtlanan çok yüksek korozyon direncine sahiptir. Hücre kenarları boyunca sürekli yapıda kaide tasarımı, hücrelerin ağırlıklarını zemine İskelet Yapısı 28 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 29. yayılı yük olarak aktaracak şekilde tasarlanmıştır. Bu sayede klima santrali ana kaidesi üzerine ağırlık homojen bir şekilde dağılmış olmak- tadır. Standart olarak 150 mm yüksekliğe sahip kaide yapısı hücrelerin şantiyelerde yatayda ve dikeyde taşınmasını sağlayacak forklift çatal delikleri ve taşıma halkalarına sahiptir. Kaidenin gövde iskeleti ile ısı köprüsünü kesmek üzere ilgili tüm yüzeylerde ısı ve titreşim yalıtım özellikleri çok güçlü EPP şerit kullanılır. Panel Yapısı Klima santralinin gövdesini oluşturan panel yapısı, cihazın tüm mekanik performans özelliklerini etkileyecek en önemli ve etkin ekipmandır. BOREAS’ın panel yapısı; iç ortam ile dış ortam arasındaki ısı köprüsünü engellemek üzere tasarlanmıştır. PVC esaslı panel profil- leri ile oluşturulan panel çerçevesi üzerine monte edilen iç ve dış yüzey sacları birbirleri ile teması tamamen engellenmiş olup ısı köprüsüzlük sağlanmıştır. Rijit panel yapısı Gövde Hava Kaçağı testinde sınıfın L1 çıkmasında önemli katkı sağlamaktadır. Panel izolasyon malzemesi olarak standartta 70 kg/m³ yoğunlukta 50 mm kaya yünü kullanılmaktadır. PVC çerçeve yapısı ve kullanılan standart izolasyon ile EN 1886 Isıl Geçirgenlik Sınıfı T2 olarak sağlan- maktadır. Opsiyon olarak sunulan Poliüretan izolasyon kullanımı ile bu sınıf T1 olarak sağlanabilmektedir. Panellerin, karkas yapısına bağlantısı için kullanılan bağlantı vidaları dış sac üzerine gizlenerek santral dışında pürüzsüz estetik bir görünüm sağlanmaktadır. Vida başlarına uygulanan vida tapası ile korozyon ve ısı köprüsünü engellemek için dış ortamla teması kesilmiştir. -40 °C / +80 °C çalışma aralığına sahip PVC panel profilleri UV ışın- larının etkilerine karşı yüksek dayanıklılık gösterecek şekilde imal edilmektedir. Panellerin iç ve dış kısmında kullanılan saclar, talebe bağlı yüksek korozyon direncine sahip Magnelis® sac kullanımı ile uç iklim şartlarında problemsiz olarak çalışmasına imkan sağlamaktadır. Standartta içte 0,8 mm, dışta ise 1,0 mm kalınlığında kullanılan pa- nel sacları isteğe bağlı olarak 0,8 - 1,2 mm aralığında olacak şekilde uygulanabilmektedir. Panel ve profillerin birleşim yerlerinde düşük ısı transfer katsayısına sahip EPDM esaslı kapalı gözenekli özel imalat contalar kullanılmaktadır. 29BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 30. Boyut Tabloları 30 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 32. Modüler Yapı SmartPack BOREAS’ın modüler yapı tasarımı, EN 775’e göre standart filtre ölçüleri referans alınarak boyutlandırılmıştır. Bu sayede yüksek taze hava oranları ile çalışan klima santrallerinde filtreleme için uygun kesit sağlanmış olmakta ve filtre yüzey alanları tam olarak kullanılabil- mektedir. Hava geçiş kesitinde havanın akış çizgilerini bozacak kapalı alanlar oluşturulmamış olup, ekstra iç kayıpların oluşmasının önüne geçilmiştir. Bu sayede daha düşük iç basınç kayıpları oluşmakta ve fanın tahriki için gereksinim duyulan elektrik enerjisini azaltmaktadır. Aynı nedenle filtre by-pass sızdırmazlığı en üst düzey olan F9 olarak ölçülmektedir. Modül ölçüsü, standart tam boy filtrenin 1/6 sı olan 102 mm olarak belirlenmiştir.. Bu sayede daha küçük adımlarla klima santrali boyutlandırılabilmektedir. SmartPack, özellikle yenileme projelerinde bina içi taşıma prob- lemlerini ortadan kaldırmak ve uzun mesafelerde yüksek nakliye maliyetlerini azaltmak için tasarlanmıştır. SmartPack için belirlenen yöntem; bilgisayar yazılımı ile tüm parçaların yarı mamul halinde eksik- siz envanterini çıkarıp montaj kolaylığı sağlayacak şekilde paketlemek ve eğitimli teknik ekipler ile yerinde montaj yapmaktır. En sık uygulanan fabrikada montaj ve söküm işleminden sonra sahaya sevk yönteminde bağlantı elemanlarının zafiyeti söz konusu olmak- tadır. Yine uygulanan başka bir yöntemde ise hiç montaj yapmadan çok fazla bileşenden oluşan paketler sevk edilerek montaj işlemi en temelden şantiye ortamında yapılmaktadır. Bu durumda proje hataları şantiyede ortaya çıkmakta, uygulanan çözümler zaman ve kalite kay- bına yol açmaktadır. Montajın tamamı uzak şantiyelerde yapıldığında yerel işçilerin deneyimi, teknik resimler ve montaj kılavuzları yetersiz kalmaktadır. SmartPack uygulamasında projeye özgün tüm tasarımlar ve montajlar önceden bilgisayar ortamında yapılmakta, projeye uygun yarı mamul montajları fabrika ortamında tamamlanarak, boşluksuz tasarlanmış paketler ile sevk edilmektedir. Önceden 3D bilgisayar ortamında ta- mamlanan montajlar sayesinde süpervizör denetiminde yerinde yapı- lan montajlar eksiksiz ve yanlışsız olarak tamamlanmaktadır. 32 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 33. Klima santralleri genel anlamda yaşam mahallerinde ihtiyaç du- yulan gerekli şartların sağlanması için gereken havalandırma ve iklimlendirme proseslerini yerine getiren cihazlardır. Bu işlemleri yerine getirirken ortamların konfor ve hijyen şartlarını sağlaması en önemli kriterdir. Klima santralleri içerisinde oluşacak ıslak yüzeyler mikroor- ganizma üremesi için elverişli alanlar oluşturmaktadır. Bu alanların kontrol altında tutulması ve mikroorganizma oluşmayacak özel şartlara getirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu ıslak yüzeyler mikroorganiz- ma oluşmasına zemin hazırladığı gibi korozyon oluşumuna da zemin hazırlamaktadır. Bu durumda cihaz ömrünün kısalmasına, işlevlerini tam olarak yerine getirememesine neden olacaktır. EN 1886’da klima santralleri için belirlenen teknik sınıflandırmalarda, kontrolsüz ıslak yüzeyler oluşmasında en önemli kriter ısı köprüleme sınıfıdır. EN 1886 standartında yer alan ısı köprüsü büyüklüğünü be- lirleyen sınıflandırmada TB1’den TB5’e derecelendirme yapılmıştır. Bu derecelendirmede TB1 en iyi durum olan en az ısı köprüsünü, TB5 de en kötü durum olan en çok ısı köprüsünü ifade eder. Aşağıdaki örnekte de TB değerine göre yaz durumunda yoğuşma başlama noktalarının değerleri verilmektedir. TB1 ısı köprüleme sınıfına sahip BOREAS, uç iklim şartlarında da kont- rolsüz ıslak hacim oluşmalarını minimize etmektedir. Bununla birlikte korozyon direnci yüksek olan kompozit profilli karkas yapısı ve Magne- lis® sac kullanımı ile yüksek korozyon direncine sahiptir. Bu özellikleri ile uç iklim şartlarında bile gerekli olan konfor ve hijyen şartlarını kesin- tisiz ve uzun ömürlü olarak sağlamaktadır. Korozyon ve Korozyon Dayanımı Özellikleri TB1 ısı köprüleme sınıfına sahip BOREAS uç iklim şartlarında da kont- rolsüz ıslak hacim oluşumuna izin vermez. Korozyon direnci yüksek olan kompozit profilli karkas yapısı ve Magnelis® sac kullanımı ile en yüksek ısı köprüsüzlük değerine ve korozyon direncine ulaşır. Bu özel- likleri ile uç iklim şartlarında bile gerekli olan konfor ve hijyen şartlarını kesintisiz ve uzun ömürlü olarak sağlamaktadır. Yaz Durumu Kış Durumu 33BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 34. 2. Gövde Hava Kaçağı Sınıfı: L1 400 Pa negatif ve 700 Pa pozitif basınç altında klima santrali gövdesin- den oluşabilecek hava kaçağı miktarının belirlendiği ve sınıflandırıldığı testlerdir. 3. Filtre By-Pass Kaçağı Sınıfı: F9 400 Pa pozitif basınç altında klima santrali filtre çerçevesinden filtre- lenmeden geçen hava debisi miktarının toplam hava debisine oranla- yarak sınıflandırma yapılmaktadır. 1. Mekanik Dayanım: D1 Klima santralının iskelet yapısının ±1000 Pa basınç altında sehim miktarı ve ±2500 Pa basınç altında kalıcı deformasyona uğrayıp uğramadığı Mo- del Box üzerinde ölçülür. EN 1886’ya Göre Boreas Klima Santrali Teknik Özellikleri Gövde Sınıfı Maksimum Yer Değiştirme (mm/m) D1 4 D2 10 D3 10 < Gövde Hava Kaçağı Sınıfı Maksimum Kaçak Oranı f-400 (l x s-1 x m-2 ) Maksimum Kaçak Oranı f700 (l x s-1 x m-2 ) L1 0,15 0,22 L2 0,44 0,63 L3 1,32 1,9 Filtre Sınıfı G1-M5 M6 F7 F8 F9 Maksimum Filtre Kaçak Oranı %k 6 4 2 1 0,5 𝑞𝐿𝑡 =𝑞𝐿 + 𝑞𝐿𝑓 𝑞𝐿𝑡 : 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤 𝑞𝐿 : 𝐺ö𝑣𝑑𝑒 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤 𝑞𝐿𝑓 : 𝐹𝑖𝑙𝑡𝑟𝑒 Ç𝑒𝑟ç𝑒𝑣𝑒𝑠𝑖 𝑖𝑙𝑒 𝐺ö𝑣𝑑𝑒 𝐴𝑟𝑎𝑠𝚤𝑛𝑑𝑎𝑛 𝑂𝑙𝑎𝑛 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤 34 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 35. 4. Isıl Geçirgenlik Sınıfı: T2 Klima santrali gövde ve panel yapısının ısıl geçirgenlik değerinin belirlen- mesi için yapılan test ve sınıflandırmadır. Klima santrali iç ortamı ile dış ortam arasında 20 K sıcaklık farkı, dış yüzey üzerindeki hava hızının 0,1 m/s şartları sağlanarak testler gerçekleştirilmektedir. 5. Isı Köprüleme Sınıfı: TB1 Klima santralinin gövde yapısında iç ortam ile dış ortam arasında olu- şabilecek ısıl köprüleri belirleyen ve sınıflandıran bir testtir. İç ortam ile dış ortam arasındaki sıcaklık farkının 20 K olduğu durumda dış yüzeydeki en yüksek sıcaklık değerine sahip noktalar baz alınarak hesaplanmaktadır. Sınıfın yüksek çıkması, klima santrali gövdesinde yoğuşma riskinin düşük, düşük çıkması ise yoğuşma riskinin yüksek olduğu anlamına gelmektedir. EN 1886:2007'ye Göre Teknik Özellikler Model Box Sıcaklık Ölçüm Noktaları 𝑘 𝑏 = Δ𝑡 𝑚𝑖𝑛 /Δ𝑡 𝑎𝑖𝑟 Δ𝑡 𝑚𝑖𝑛 = 𝑡𝑖 − 𝑡 𝑚𝑎𝑥𝑖 Δ𝑡 𝑎𝑖𝑟 = 𝑡𝑖 − 𝑡 𝑎𝑖𝑚𝑎𝑥𝑖 𝑡𝑖 : İç 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝑆𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤ğ𝚤, 𝑡 𝑎 : 𝐷𝚤ş 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝑆𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤ğ𝚤, 𝑡 𝑚𝑎𝑥 : 𝑀𝑎𝑘𝑠𝑖𝑚𝑢𝑚 𝐷𝚤ş 𝑌ü𝑧𝑒𝑦 𝑆𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤ğ𝚤 𝑃𝑒𝑖 : 𝐼𝑠𝚤𝑡𝚤𝑐𝚤 𝑣𝑒 𝑠𝑖𝑟𝑘ü𝑙𝑎𝑠𝑦𝑜𝑛 𝑓𝑎𝑛𝚤𝑛𝚤𝑛 𝑒𝑙𝑒𝑘𝑡𝑟𝑖𝑘 𝑔ü𝑐ü 𝐴 : 𝑀𝑜𝑑𝑒𝑙 𝐵𝑜𝑥 𝑑𝚤ş 𝑦ü𝑧𝑒𝑦 𝑎𝑙𝑎𝑛𝚤 Δ𝑡 𝑎𝑖𝑟 : 𝑀𝑜𝑑𝑒𝑙 𝐵𝑜𝑥 𝑖ç 𝑜𝑟𝑡𝑎𝑚𝚤 𝑖𝑙𝑒 𝑑𝚤ş 𝑜𝑟𝑡𝑎𝑚𝚤 𝑠𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤𝑘 𝑓𝑎𝑟𝑘𝚤 𝑈 = (𝑊 𝑥 𝑚2 𝑥 𝐾-1 ) 𝑃𝑒𝑖 𝐴 𝑥 Δ𝑡 𝑎ir 35BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 36. 36 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 38. Klima santrallerinde, dizayn şartlarını bağlı olarak gerekli miktardaki havanın dolaşımını sağlamak için fanlar kullanılmaktadır. Yapıları- na ve kullanım alanlarına göre fanlar santifüj ve aksiyel olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Yapıları gereği yüksek basınç karşılama özelliği olmayan aksiyel fanlar klima santrallerinde nadiren kullanılırlar. Sıklıkla kullanılan helezonik gövde yapılı santifüj fanlar ‘İleri Eğik Sık Kanatlı, Geriye Eğik Seyrek Kanatlı, Airofil Kanatlı olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Bu fanların kullanım yerleri ve çalışma noktaları verim- lerine göre belirlenmektedir. Yine sık kullanılan başka santrifüj fan tipi de gövdesi olmayan Plug fanlardır. Verim değerlerinin yüksek, sistem kayıplarının düşük olması ve kullanım kolaylığı nedeni ile Plug fanlar (Özellikle EC Plug Fanlar) sıklıkla tercih edilmektedir. Fan Seçimi için Gerekli Bilgiler Fanın seçilebilmesi için aşağıda belirtilen bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır; 1. Hava Debisi, 2. Cihaz İçi ve Harici Basınç Değerleri, 3. Sıcaklık ve Yüksekliğe Bağlı Olarak Havanın Yoğunluğu, 4. Çalışma Ortam koşulları, 5. Fan Tipi, Güç Aktarım Tipi (Kayış Kasnaklı, Direkt Akuple) 1. Hava Debisi Klima santralinin hizmet edeceği ortamların özelliklerine bağlı olarak belir- lenen,dolaşımısağlanacakhavamiktardır.Havadebisininbelirlenmesinde ortamın hacmi ve kullanım amacı en önemli kriterdir. Hava Değişim Sayısı Yöntemi, Birim Alan Yöntemi, Kişi Başı İhtiyaç Duyulan Miktar Yöntemi, Hava Hızı Yöntemi, Isı Transfer Yöntemi gibi farklı hesaplama yöntemleri vardır ve yaygın olarak Hava Değişim Sayısı Yöntemi kullanılmaktadır. Örneğin; Yükseliği 3,5 m, eni 12 m ve uzunluğu 19 m olan bir kütüphanenin havalandırma ihtiyacı ne kadardır? Kütüphane hacmi: Vk = 3,5 × 12 × 19 m, Vk = 798 m³, Hd = 5, Q = 5 × 798 = 3.990 m³/h Fan Seçimi Mahal İsmi Hava Değişim Sayısı (1/saat) Oturma Odası 6 - 8 Mutfak 15-30 Genel Tuvalet 10-15 Kütüphaneler 3-5 Ameliyathane 15-20 Konferans Salonları 10-15 Laboratuar 8-15 Klima Santralinde Sık Kullanılan Santrifüj Fan Örnekleri İleri Eğik Sık Kanatlı Fan Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fan Plug Fan Plug EC Fan - Düşük Basınç - Yüksek Debi - Genel Havalandırma - Orta Verim - Kayış Kasnak Sistemi - Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor Uygulamalarında - Yüksek Verim - Kayış Kasnak Sistemi / Frekans İnvertörü - Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor ve Hijyen Uygulamalarında - Yüksek Verim - Frekans İnvertörü - Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor ve Hijyen Uygulamalarında - Yüksek Verim - Kendinden Devir Kontrollü 38 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 39. 2. Cihaz İçi ve Harici Basınç Değeri: Cihaz içi kayıplar klima santrali içerisinde kullanılan filtre, eşanjörler, ısı geri kazanım üniteleri, damperler, sistem etki faktörü ve kullanılan diğer ekipmanların oluşturduğu basınç kayıplarıdır. Harici Basınç Kaybı Değeri ise şartlandırılan havanın klima santralinden ayrıldıktan sonra mahale ulaşıncaya kadar ilerlediği yolda oluşan basınç kaybıdır. Harici basınç kaybının nedenleri düz kanallar, dirsekler, redüksüyonlar, kanal damperleri, kanal filtreleri, menfezler vb. gibi ekipmanlardır. Bu basınç değerlerinin oluşmasında klima santralinin ve tesisat ekip- manlarının boyutlandırması ve konumlandırması çok önemlidir. Klima santrallerinde ve kanal sistemlerinde ideal boyutlandırma kriterleri ilgili standartlarda belirlenmiştir. Dizayn şartlarının sağlanabilmesi için fanların, klima santrallerinde ve kanal sistemlerinde doğru konum- landırılması çok önemlidir. Örneğin aşağıda fanların çıkışlarında akış çizgilerinin kararlı bir hale gelmesi için gerekli olan mesafenin hesap- lanması özetlenmiştir. Bu mesafenin doğruluğu hem fanın verimini hem de basınç değerini doğrudan etkilemektedir. Örnek: yüksekliği 0,6 m ve genişliği 1 m olan kanal sisteminden santifüj fan kullanımı ile 15,2 m/s hızında hava taşınacaktır. Bunun için fan atış ağzı sonrasın bırakılması gereken düz hattın boyunu hesaplayınız. 3. Sıcaklığa ve Yüksekliğe Bağlı Olarak Havanın Yoğunluğu: Yeryüzünde bulunulan konumun rakımı ve klima santralında şartlandırılan havanın sıcaklığı, bu havanın yoğunluğunu etkileyen faktörlerdir. Bir fan seçilmiş olduğu devir hızında belirli bir hacımsal debi oluşturur. Oysa sabit devirli bir fanın hareket ettirdiği havanın kütlesi yoğunluğuna bağlı olarak değişir. Fan seçim grafikleri normal sıcaklık ve basınç koşulları için hazır- lanır (20 °C, 101, 325 kPa), farklı rakım değerleri için düzeltilmesi gerekir. Yükseklik (m) Sıcaklık (°C) Basınç (kPa) -500 18,2 107,478 0 15,0 101,325 500 11,8 95,461 1000 8,5 89,874 2000 2,0 79,495 3000 -4,5 70,108 4000 -11,0 61,640 Eğer hava hızı > 13 m/s; 𝐿 𝑒 = , Eğer hava hızı ≤ 13 m/s; 𝐿 𝑒 = 𝑉0 : 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙𝑑𝑎𝑘𝑖 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐻𝚤𝑧𝚤, 𝑚/𝑠 𝐿 𝑒 : 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙 𝑈𝑧𝑢𝑛𝑙𝑢ğ𝑢, 𝑚 𝐴0 : 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙 𝐴𝑙𝑎𝑛𝚤, 𝑚𝑚² 𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐷ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑚𝑒 𝐹𝑎k𝑡ö𝑟ü (𝐵𝐷𝐹) = 𝐵𝑢𝑙𝑢𝑛𝑑𝑢ğ𝑢𝑚𝑢𝑧 𝑌ü𝑘𝑠𝑒𝑘𝑙𝑖𝑘𝑡𝑒𝑘𝑖 𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç 𝐷𝑒𝑛𝑖𝑧 𝑆𝑒𝑣𝑖𝑦𝑒𝑠𝑖𝑛𝑑𝑒𝑘𝑖 𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç 𝐷ü𝑧𝑒𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚𝑖ş 𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧 İç𝑖 𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç 𝐾𝑎𝑦𝚤𝑝𝑙𝑎𝑟𝚤 (𝑃 𝐷 𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧 ) = 𝑃 𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧 𝑥 𝐵𝐷𝐹 𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç (𝑃𝑎) = 101,325 𝑥 (1 – 2,255802 𝑥 10-5 𝑥 𝐻(𝑌ü𝑘𝑠𝑒𝑘𝑙𝑖𝑘,𝑚))5,2561 Tabloda görüldüğü gibi deniz seviyesinin üzerine çıkıldıkça havanın basıncı düşer. Hava basıncının yüksekliğe bağlı olarak formülü aşağı- daki gibidir; 39 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = 𝑉𝑉𝑉𝑉0�𝐴𝐴𝐴𝐴0 4.500 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = �𝐴𝐴𝐴𝐴0 350 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = 15,2 𝑥𝑥𝑥𝑥 �600 𝑥𝑥𝑥𝑥 1000) 4.500 = 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚 41 No 1b; 𝑄𝑄𝑄𝑄2 𝑥𝑥𝑥𝑥 (𝑃𝑃𝑃𝑃1 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄ 3000 = 2500 𝑥𝑥𝑥𝑥 (500 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄ => 𝑃𝑃𝑃𝑃2 = 347 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃 44 𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 = 𝑓𝑓𝑓𝑓 �(1 𝑇𝑇𝑇𝑇. 𝑅𝑅𝑅𝑅)⁄ + 1⁄ = 24,3 �11 = 7,3 𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻⁄ Sayfa 39 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = 𝑉𝑉𝑉𝑉0�𝐴𝐴𝐴𝐴0 4.500 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = �𝐴𝐴𝐴𝐴0 350 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = 15,2 𝑥𝑥𝑥𝑥 �600 𝑥𝑥𝑥𝑥 1000) 4.500 = 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚 Sayfa 41 Kanun No 1b; 𝑄𝑄𝑄𝑄1 = 𝑄𝑄𝑄𝑄2 𝑥𝑥𝑥𝑥 (𝑃𝑃𝑃𝑃1 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄ 3000 = 2500 𝑥𝑥𝑥𝑥 (500 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄ => 𝑃𝑃𝑃𝑃2 = 347 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃 Sayfa 44 𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 = 𝑓𝑓𝑓𝑓 �(1 𝑇𝑇𝑇𝑇. 𝑅𝑅𝑅𝑅)⁄ + 1⁄ = 24,3 �11 = 7,3 𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻⁄ Sayfa 39 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = 𝑉𝑉𝑉𝑉0�𝐴𝐴𝐴𝐴0 4.500 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = �𝐴𝐴𝐴𝐴0 350 𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 = 15,2 𝑥𝑥𝑥𝑥 �600 𝑥𝑥𝑥𝑥 1000) 4.500 = 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚 Sayfa 41 Kanun No 1b; 𝑄𝑄𝑄𝑄1 = 𝑄𝑄𝑄𝑄2 𝑥𝑥𝑥𝑥 (𝑃𝑃𝑃𝑃1 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄ 3000 = 2500 𝑥𝑥𝑥𝑥 (500 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄ => 𝑃𝑃𝑃𝑃2 = 347 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃 Sayfa 44 𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 = 𝑓𝑓𝑓𝑓 �(1 𝑇𝑇𝑇𝑇. 𝑅𝑅𝑅𝑅)⁄ + 1⁄ = 24,3 �11 = 7,3 𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻⁄ 39BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 40. Fan Kanunları Yükseklik arttıkça basınçla birlikte havanın yoğunluğu da düşmek- tedir. Havanın yoğunluğu ideal gaz denklemleri ile aşağıdaki gibi hesaplanabilmektedir: 4. Çalışma Ortamı: Fanların çalışacağı ortamlara göre seçilmesi hem sistem verimliliği hem de kullanım ömrü açısından önemlidir. Örneğin Hijyenik klima santral- lerinde cihaz içerinde kolay temizlenebilir ve düz bir yüzey istenmekte- dir. Bu nedenle seyrek kanatlı, salyangozsuz ve kayış kasnak sistemi içermeyen fanlar tercih edilmektedir. Yüksek sıcaklıklı bir ortamda çalışacak veya mutfak davlumbazının yağlı havasını emecekse, yağlı ve sıcak havanın elektrik motoruna temas etmeden cihazdan dışarı atılması istenmektedir. Bu durumlarda yüksek sıcaklığa dayanıklı tek emişli fanlar tercih edilir. 5. Fan Tipi, Güç Aktarım Sistemi: Klima santralinde sıklıkla kullanılan santifüj fanları İleri Eğik Sık Kanatlı Fanlar, Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fanlar, Airofil Kanatlı Fanlar ve Plug Fanlar olarak sıralayabiliriz. Her bir fan tipinin bir diğerine göre üstün yanları ve yüksek verimli çalışma noktaları bulunmaktadır. Plug fanlar dışındaki diğer fanlar genellikle güç aktarım organı olarak kayış kasnak sistemi ile kullanılır. Bu nedenden dolayı bu aktarım organlarının kayıp- ları fazladan güç tüketimine neden olur. Bu noktada Plug fanlar motor miline direkt bağlı yapıları ile ön plana çıkmaktadır. Bu özellikleri fan- motor sisteminin toplam veriminin kayış-kasnak tahrikli sistemlerden daha fazla olmasını sağladığı gibi, kompakt yapıları sayesinde de daha az yer kaplayarak fan hücrelerinin boylarının daha kısa dizayn edilmesi- ne olanak sağlamaktadır. Yukarıda belirtmiş olduğumuz 5 madde dikkate alınarak fan seçimleri yapılmalıdır. Bu noktalara uyularak yapılan fan seçimleri istenen teknik özellikleri sağlayabilen ve kullanım ömrü uzun olan bir sistem tasarlan- masını sağlar. 𝑑 = (𝑃 – 𝑃𝑤) / (𝑅𝑎 𝑥 𝑇) 𝑑 : 𝐻𝑎𝑣𝑎𝑛𝚤𝑛 𝑌𝑜ğ𝑢𝑛𝑙𝑢ğ𝑢 ( ), 𝑃 : 𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛ç (𝑘𝑃𝑎), 𝑃𝑤 : 15 °𝐶 𝑆𝑢 𝐵𝑢ℎ𝑎𝑟𝚤𝑛𝚤𝑛 𝐷𝑜ğ𝑚𝑎 𝐵𝑎𝑠𝚤𝑛𝑐𝚤 1,7055 𝑘𝑃𝑎, 𝑅𝑎 : 𝐾𝑢𝑟𝑢 𝐻𝑎𝑣𝑎𝑛𝚤𝑛 𝐺𝑎𝑧 𝑆𝑎𝑏𝑖𝑡𝑖 0,287055 𝑘𝑗/ 𝑘𝑔𝐾 𝑇 : 𝑆𝚤𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤𝑘, 𝐾 𝑘𝑔 𝑚3 Kanun No X Bağımlı Değişkenler Bağımsız Değişkenler 1a Q1 = Q2 X (D1 /D2 )3 , (N1 /N2 ) 1b P1 = P2 X (D1 /D2 )2 , (N1 /N2 )2 , p1 /p2 1c W1 = W2 X (D1 /D2 )5 , (N1 /N2 )3 , p1 /p2 2a Q1 = Q2 X (D1 /D2 )2 , (P1 /P2 )1/2 , (p2 /p1 )1/2 2b N1 = N2 X (D2 /D1 ) , (P1 /P2 )1/2 , (p2 /p1 )1/2 2c W1 = W2 X (D1 /D2 )2 , (P1 /P2 )3/2 , (p2 /p1 )1/2 3a N1 = N2 X (D2 /D1 )3 , (Q1 /Q2 ) 3b P1 = P2 X (D2 /D1 )4 , (Q1 /Q2 )2 , p1 /p2 3c W1 = W2 X (D2 /D1 )4 , (Q1 /Q2 )3 , p1 /p2 D: Fan Çapı, N: Devir, p: Havanın Yoğunluğu, Q: Hacimsel Hava Debisi, P: Toplam veya Statik Basınç, W: Güç 40 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 41. Örnek: Boreas Klima Santrali ile 3000 L/s hava debisi ihtiyaç duyan bir mahalin havalandırması yapılacaktır. Cihaz içi basınç kayıpları ile harici basınç kayıplarının toplamı 500 Pa’dır. İstenen şartlara uygun olarak 700 rpm devirde 2.9 kW mil gücüne ihtiyaç duyan bir fan seçimi yapılmıştır. Kullanım yoğunluğunun düşük olacağı saatlerde ihtiyaç duyulan hava debisi 2500 L/s olacaktır. Fanın debisinde 500 L/s düşüş olması nedeniyle güç gereksiniminde ne kadar fark olacaktır? Özgül Fan Gücü (SFP – Specific Fan Power) Özgül fan gücü, fanın hava debisi ile çektiği elektrik enerjisinin fonk- siyonudur. Fanlar için sabit bir değer değildir, debi ve basınç değişimi ile değişmektedir. Birim hava debisi başına düşen elektrik enerjini göstermektedir. SFP = Pe/V Pe = Fan sisteminin veya tüm hava taşıma sisteminden çekilen elektik güç girişi (W) V = Debi (m3 /s) EN13779 standartında SFP sınıflandırması yandaki tablodaki gibidir. Sınıf P_SFP (W÷(m^3÷s)) SFP 1 < 500 SFP 2 500 – 750 SFP 3 750 – 1250 SFP 4 1250 – 2000 SFP 5 2000 – 3000 SFP 6 3000 – 4500 SFP 7 > 4500 Kanun No 1b; 𝑄1 = 𝑄2 𝑥 (𝑃1 /𝑃2 )1/2 3000 = 2500 x √(500/P2 ) => 𝑃2 = 347 𝑃𝑎 Kanun No 2c; 𝑊1 = 𝑊2 𝑥 (𝑃1 /𝑃2 )3/2 2,9 = 𝑊2 𝑥 ( )(3/2) => 𝑊2 = 1,68 𝑘𝑊 347 500 Fan için ErP (Energy Related Products) Direktifleri Bu direktif AB üyesi olan ülkeler için zorunlu ve Avrupa ihraç edilen tüm entegre cihaz komponentleri içinde geçerlidir. Türkiye’de ise Eylül 2015’ten itibaren yürürlüğe girecektir. ErP (Enerji ile ilgili ürünler) direktifinin amacı enerji kullanım verimliliğini artırarak ve beraberinde yenilenebilir enerji kaynaklarının oranını yük- selterek küresel iklimi korumaktır. ErP yönergeleri, fanlar için yüksek verimlilik seviyesini gerektirmektedir. 125 Watt - 500 kW elektriksel güç girişine sahip tüm fanlar için geçerlidir. Bir fanın bu yönetmeliğe uy- gunluğunu belirlemek için fan, motor, elektronik devir ayarlayıcı ve ha- reket aktarma donanımından oluşan sistemin toplam verimine bakılır. 41BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 42. Elektrik Motorları Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren ekipmanlardır. Elektrik motorları klima santrallerinde fanlar tarafından hava hareketinin sağlanması için gerekli olan mekanik enerjiyi sağlarlar. Güç aktarımını kayış kasnaklı sistemle uygulandığı gibi direkt fana akuple olarak da kullanılabilmektedirler. Klima santrali için gerekli olan enerjinin büyük bölümünü elektrik motorları tüketmektedir. Bu nedenle verimlilikleri ve uygun motorun seçilmiş olması enerji tüketim miktarı açısından çok önemlidir. Aşağıdaki tabloda EN60034-30’a göre motorların verimlilik sınıflandırmalarını görebiliriz. BOREAS Klima Santrallerinde kullanılan fan motorlar birbiri ile uyumlu ve yüksek sistem verimi sağlayacak şekilde seçilmekte ve üretilmektedir. Tanımlama Kod Verim Super Premium IE4 Premium IE3 - High IE2 Yüksek Standard IE1 Orta Below Standard Tanımsız Düşük Fan Hücreleri Fan Fan hücresi, fan ve motor sisteminin konumlandırıldığı hücredir. Ça- lışma noktaları, koşulları ve uygulama alanlarına göre, ileri eğik sık kanatlı, geri eğik seyrek kanatlı ve geri eğik seyrek airofil kanatlı, plug fanlar olarak uygulamaları yapılabilmektedir. Fan tiplerine göre aynı gövde yapısı kullanılmakta ancak kullanılan kaide sistemleri ve titreşim yalıtım ekipmanları farklılık göstermektedir. Fan tiplerine göre tipleri ve uygulama şekillerine göre; • Santrifüj Fan Hücresi • Plug Fan Hücresi • Fan Surface Hücresi olmak üzere Boreas klima santralinde üç farklı uygulama şekli vardır. Santrifüj Fan Hücresi Motordan fana olan güç aktarımı çoğunlukla kayış kasnak sistemi ile sağlanmaktadır. Çalışma esnasında motorda ve fanda oluşacak titre- şimlerin hücre ayaklarına aktarımını önlemek için motor ve fan sistemi tek bir kaide üzerine konumlandırılarak yalıtımı yapılmalıdır. Standart titreşim yalıtım malzemesi olarak kauçuk malzemeden imal edilen takoz kullanılmaktadır. İsteğe bağlı olarak yay opsiyonu sunulmaktadır. Fanın atış ağzındaki titreşimin gövdeye aktarılmaması için fan ile göv- de paneli arasında esnek bağlantı kullanılmaktadır. Motor fan kaide sistemi; kayış gerdirme düzeneği, motor kaidesi, fan kaidesi ve sabit kaideden oluşmaktadır. Klima santrali içerisine montajı tamamlandıktan sonra her fan motor komplesine Run Testi uygulanarak; • Salgı kontrolü • Mekanik sürtme kontrolü • Kasnak ve kayış bağlantı kontrolü, • Kayış gerginlik kontrolü, • Fan atış ağzı esnek bağlantı kontrolü • Elektrik kabloları bağlantı kontrolü • Fan motor komplesi bağlantı elemanları kontrolü, • Titreşim sönümleyici kontrolü • Hücre içi emiş ve atış mesafesi kontrolü yapılmaktadır. Santrifüj fanların hücre içerisindeki konumlandırmalarında emiş ve 42 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 43. atış yönlerinde gerekli olan boşluklar bırakılmaktadır. Fan mil yatak- larının taşıyabileceği kuvvetler limit değerler dikkate alınarak kasnak boyutlandırması yapılmaktadır. Bu sayede maksimum mil yatak ömrü sağlanmış olmaktadır. KAYIŞ KASNAK SİSTEMİ Motorun oluşturmuş olduğu hareket enerjisinin fana iletilmesi için kul- lanılan sistemdir. Enerji kayıplarından dolayı doğru tasarlanması çok önemlidir. Tasarım esnasında aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir; • Fan milinin taşıyabileceği maksimum ve minimum kuvvet de- ğerine karşılık gelen kasnak çapı dikkate alınarak fan kasnağı boyutlandırılmalıdır. • Motor milinin taşıyabileceği maksimum ve minimum kuvvet de- ğerine karşılık gelen kasnak çapı dikkate alınarak fan kasnağı boyutlandırılmalıdır. • Fanını emiş ağız çapının yarı ölçüsünden daha büyük çapta kasnak seçilmemelidir, seçilmesi durumunda emiş ağzı daralacağından hesapta olmayan dirençler oluşturup fanın debi performansını olumsuz etkileyecektir. Seçilen kasnak kanal özellikleri ile kayış özelliklerinin uyuşması gerekmektedir. • Fan ve motor kasnak kanalları aynı hizada olmalıdır. Bu hareketin doğru aktarılması ve kayış ömürleri açısından çok önemlidir. Kasnak Hesabı; Fan Devri x Fan Kasnak Çapı = Motor Devri x Motor Kasnak Çapı Fan mil gücü değerinden motor gücüne geçerken kayış kasnak kaybı değeri %10-20 aralığında kabul edilmektedir. BOREAS Klima Santrallerinde standart olarak V tipi kanallı kasnaklar ve kayışlar kullanılmaktadır. SPA, SPB ve SPC özelliklerinde kullanılan kayış kasnak sistemi yukarıda belirtmiş olduğumuz kontrol noktaları ve hesaplamalar dikkate alınarak üretilmektedir. Hareketli sistemler olması nedeni ile kasnak ve kayış ayarlarının belirli periyotlar ile kontrol edilmesinde fayda olacaktır. TİTREŞİM YALITIM SİSTEMİ Santrifüj fan hücresinde Fan Motor Komplesi sabit kaide ile hücre zemi- nine sabit, fan ise panel gövdesine esnek bağlantı parçası ile hareketli mesnet olarak bağlanmaktadır. Fan kaidesi ile sabit kaide arasında ka- uçuk malzemesinden üretilen titreşim sönümleyici takozlar kullanılmak- tadır. Bu sayede fan motor komplesinin oluşturmuş olduğu titreşimler takozda sönümlenerek minimum değerlerde gövdeye aktarılmaktadır. Fanın atış ağzında kullanılan esnek bağlantı parçası ile fan titreşimleri- nin panel gövdesine aktarımı engellenmektedir. Titreşim sönümleyici eleman seçilirken mutlaka bilinmesi gerekenler: • Fan motor komplesinin kütlesi • Fan motor komplesinin yaklaşık olarak kütle merkezi Profil Küçük Kasnağın Etken Çapı (mm) Esnetme Kuvveti F (N) SPZ 67 – 95 100 - 140 10 – 15 15 - 20 SPA 100 – 132 140 – 200 20 – 27 28 - 35 SPB 160 – 224 236 – 315 35 – 50 50 - 65 SPC 224 – 355 275 – 560 60 – 90 90 - 120 Kayış Gerginliği Kontrolü F (N) : Esnetme Kuvveti L (m) : Eksen Açıklığı S (mm) = L(m)x16 Kayış Esnemesi 43BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 44. BOREAS Klima Santralinde 4 kW motor gücüne sahip geriye eğik seyrek kanatlı santrifüj fan kullanılmaktadır. Fan motor komplesinin toplam kütlesi 252 kg’dır ve fan devri 1460 d/dak’dır. Sönümü ihmal edilebilen 6 adet yalıtıcı eleman kullanılması düşünülmektedir. Buna göre bu fan motor komplesi için uygun yalıtıcı malzeme seçimi yapalım. 1. Yalıtıcı elemana gelen yüklerin belirlenmesi; Wi = mg/6 = (((252) x (9,8)))/6 = 411,6 N Wi : Tek bir yalıtım elemanına gelen yük miktarı (N) m : Fan-motor komplesinin kütlesi (kg) g : Yer çekimi ivmesi (m/s²) 2. Tahrik frekansının hesaplanması; f = (1450 d/dak) / (60 s/dak) = 24.3 Hz f : Tahrik Frekansı (Hz) 3. Kuvvet geçirgenliğinin hesaplanması; Klima santrali zemini hafif çelik yapı olduğundan 4 kW motor gücüne karşılık V= %90 alınır. T.R = 1 - (V/100) = 1 - 0,9 = 0,1 V : Yalıtım Verimliliği T.R : Kuvvet Geçirgenliği 4. Sistem öz frekansı hesaplanır; fn = f/(√((1/(T.R))+1)) = 24,3/(√11) = 7,3 Hz fn : Sistem Öz Frekansı (Hz) f : Tahrik Frekansı (Hz) T.R : Kuvvet Geçirgenliği 5. BOREAS Klima Santrallerinde kullanılan 533,8 N yük kapasiteli yalıtım elemanı seçilir. 6. Statik çökmenin belirlenmesi; • Titreşim takozlarının sayısı ve konumu • Fanın devir sayısı • Titreşim yaratan tahrik kuvvetinin frekansı Yalıtım elemanının seçimi için izlenmesi gereken hesap yöntemi; • Her bir yalıtım elemanına gelen yükler hesaplanır • Titreşim yaratan tahrik frekansı belirlenir • Geçirgenlik hesaplanır (T.R. = 1 - (V/100)) • Titreşim yalıtımında kullanılan yalıtım malzemesinin sönüm faktörü dikkate alınarak sistemin öz frekansı hesaplanır. • Titreşim yalıtıcıların statik çökmesi hesaplanır. • Yay kat sayısı hesaplanır. • Statik çökme ve yay katsayısı hesaplandıktan sonra, bu özellikleri taşıyan bir yalıtım elemanı seçilir. Bu seçimde istenen yük kapasitesi ve istenen statik çökme veya yay katsayısına dikkat edilmelidir. 44 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 45. δst : Sistem çökmesi (mm) fn : Sistem Öz Frekansı (Hz) 7. Yay katsayısı hesaplanması; k : Yay Katsayısı Wi : Tek bir yalıtım elemanına gelen yük miktarı (N) δst : Sistem çökmesi (mm) 8. Seçilen yalıtıcı elemanın fiilen gerçekleşen yalıtım verimliliğinin hesaplanması; δ- st : Yalıtıcı elemanın fiilen gerçekleşen çökme miktarı (mm) δst : Sistem çökmesi (mm) Yalıtım verimliliği diyagramından 3,56 mm değerine göre V=0,87 olarak bulunmaktadır. O halde seçilen yalıtım elemanı ile tahrik kuvvetlerinin %87 oranında azaltılarak zemine iletile- ceğini söyleyebiliriz. Tablo 1. Yalıtım verimliliği için önerilen değerler (1) Makina Tahrik Motorunun Gücü (kW) Tavsiye Edilen Yalıtım Yüzdesi (%) Bodrum veya Zemin Kat Ağır Betonarme Yapı Üst Katlar Hafif Çelik Yapı Üst Katlar ≤ 4 - 504 90 4-10 50 75 93 10-30 80 90 95 30-70 90 95 97,5 75-225 95 97 98,5 SANTRİFÜJ FAN HÜCRESİ BOYUT TABLOSU Model 6x6 6x9 6x12 9x9 9x12 9x15 9x18 12x12 12x15 12x18 12x21 12x24 15x15 15x18 15x21 15x24 15x27 15x30 18x18 18x21 18x24 18x27 18x30 18x33 18x36 21x21 21x24 21x27 21x30 21x33 21x36 21x39 21x42 24x24 24x27 24x30 24x33 24x36 24x39 24x42 B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448 H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678 L 774 774 876 876 978 1080 1182 1080 1284 1386 1386 1488 1386 1488 1488 1590 1692 1692 1488 1590 1692 1692 1896 1896 2100 1692 1896 1896 2100 2100 2202 2202 2304 1896 2100 2100 2202 2304 2202 2304 Tablo 5. SI Birimlerinde yalıtım elemanlarının teknik özel- likleri 6.35 mm (1/4”) çökmedeki yük kapasitesi (N) Yay Katsayısı (N/mm) MODEL 533.8 84.1 1 689.5 108.6 2 822.9 129.6 3 978.6 154.1 4 1112.1 175.1 5 1245.5 196.1 6 1378.9 217.2 7 45BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 46. Plug Fan Hücresi Motordan fana güç aktarımı santrifüj fanlardan farklıdır. Motor mili fana direkt olarak bağlıdır. Bu sayede kayış kasnaklı sistemlerde mey- dana gelen %10-20 aralığındaki güç kayıplar ortadan kalkmaktadır. Motorun fana direkt olarak bağlı olmasından dolayı devir kontrolü için standart olarak frekans invertörü kullanılmaktadır. Plug fanların santrifüj fanlar gibi basınçlandır- ma hacimleri olmadığından fan hücresini pozitif basınçlandırarak çalışırlar. Bu nedenle fan hücre- lerinin boyutlandırılması önem arz etmektedir. Hassas debi kontrolü gerektiren yerlerde ve hijyen uygulamaların- da plug fanların kullanımı yaygın- dır. Fan kanatları etrafında bir kabinin bulunmaması ve seyrek kanatlı olması sebebi ile kolay temizlenebilir bir yapıdadır. Plug fan hunilerinde standart olarak sunulan prob uçları yardımı ile basınç değişimine bağlı frekans invertörü yardımı ile debi kontrolü yapılabilmektedir. Plug fanlar yapıları gereği santrifüj fanlara göre daha küçük bir alan kaplarlar. Bu sayede fan hücrelerinin boyutları daha küçüktür. Fan motor komplesinin kaide sistemi; motor kaidesi ve sabit kaideden oluşmaktadır. Kayış kasnak sistemi bulunmadığından kayış gerdirme düzeneği yoktur. Titreşim yalıtımı için santrifüj fanlarda kullanılan ka- uçuk esaslı titreşim yalıtım takozları kullanılmaktadır. Fanın emiş ağzı ile panel gövdesi arasında esnek bağlantı elemanı kullanılmaktadır. Plug fanlarda AC motor kullanımı yerine EC motor kullanımı ile üretilen EC Plug fanların klima santrallerinde kullanımı yaygınlaşmaktadır. PLUG FAN HÜCRESİ BOYUT TABLOSU Model 6x6 6x9 6x12 9x9 9x12 9x15 9x18 12x12 12x15 12x18 12x21 12x24 15x15 15x18 15x21 15x24 15x27 15x30 18x18 18x21 18x24 18x27 18x30 18x33 18x36 21x21 21x24 21x27 21x30 21x33 21x36 21x39 21x42 24x24 24x27 24x30 24x33 24x36 24x39 24x42 B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448 H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678 L 672 774 774 774 856 978 1080 978 1080 1080 1284 1182 1080 1284 1284 1386 1488 1488 1284 1386 1488 1488 1488 1386 1692 1488 1488 1692 1692 1692 1692 1794 1794 1692 1692 1794 1590 1794 1794 1998 46 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 47. Kompakt yapıları, verimlilikleri ve işletme kolaylığı özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Plug fan sistemi fan, motor, fan hunisi ve frekans invertöründen oluşmaktadır. EC plug fanlarda bu ekipmanların hepsi tek bir gövdede toplanmıştır. Bu özelliği ile santrifüj fanlara göre daha küçük bir hacme sığdırılabilmektedir. Hesaplanan debi ve basınç performanslarını elde edebilmek için plug fanlarda hücre içi yerleşimde üreticilerin vermiş olduğu bilgiler doğrul- tusunda montaj yapılması önemlidir. Fan Dizisi Klima santrallerinde hücreler içerisinde geçen havanın geçiş kesitine homojen şekilde dağılarak ilerlemesi ısıtma-soğutma eşanjörleri, ısı geri kazanım sistemleri, filtreler, nemlendirme sistemleri ve klima santrali hava tarafı cihaz içi basınç kayıplarının verimlilikleri açısından önemlidir. Klima santrali kesit boyutlandırması ve fan seçimlerinde bu noktaya özellikle dikkat edilmelidir. BOREAS Klima Santralinde hava geçiş kesit alanına bağlı olarak dörtlü, altılı, sekizli, dokuzlu, on ikili Fan Dizisi uygulaması yapılabilmektedir. Fanlar hava geçiş kesitine simetrik ölçülerle montaj yapılarak kesitin her noktasından eşit miktarda hava geçişi sağlanabilmekte, bu sayede tüm ekipmanlardan maksimum veri alınabilmektedir. Bu uygulamada toplam basınç sabit tutulup toplam debi kullanılacak fan adetine bölünerek fan seçimleri yapılmaktadır. Fanlar kendi içlerin- de gruplanabilmektedir, tüm fanları tekli kontrol ya da her fanı ayrı ayrı kontrol edebilmek mümkündür. Tek fan uygulamasına göre daha küçük çaplı fanlar seçilebildiğinden fan hücresinin boyu kısalmakta, klima santrali daha küçük alana yerleşebilmektedir. Yukarıdaki CFD çalışmasında 12 fan ile gerçekleştirilen Fan Dizisi uygu- laması ile tekli fan uygulamasının akış dağılımlarının karşılaştırmasını görebilmekteyiz. Tekli fan uygulamasında fan çıkışından belirli bir me- safe sonra akış homojenleşirken Fan Dizisi uygulamasında hemen fan çıkışlarında akış homojen hal almaktadır. Benzer durum emiş kısımları içinde geçerlidir. Fan Dizisi Uygulaması Tekli Plug Fan Uygulaması 47BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 48. Klima santrallerinde ısıtma, soğutma ve mekanik nem alma pro- seslerini yerine getirmek için kullanılan ısı değiştiricileridir. Klima santrali uygulamalarında sulu sistem ve soğutucu akışkanlı sistemler kullanılmaktadır. Sulu Sistem Bataryalar Sulu sistemlerde şartlandırma için gerekli olan sıcak su kazandan, soğuk su ise Chiller’den sağlanmaktadır. Kazan ve Chiller’de oluşturu- lan şartlandırılmış su, pompa ve gerekli tesisat ekipmanları yardımı ile klima santrali içerisinde bulunan sulu ısıtma ve soğutma bataryalarına iletilmektedir. Sulu ısıtma bataryası üzerinden geçirilen soğuk havaya enerjisini aktararak havanın ısınmasını, sulu soğutma bataryası ise üzerinden geçen sıcak havanın enerjisini alarak havanın soğumasını sağlamaktadır. SULU SİSTEM BATARYALARIN GENEL YAPILARI 1. Gövde; uygulama şekillerine göre galvaniz, boyalı, Magnelis® , paslan- maz malzemeden üretilebilmektedir. Sac kalınlığı batarya büyüklüğüne bağlı olarak 1,2 - 2,5 mm arasında değişmektedir. Gövde rijitliğini artırmak ve montaj kolaylığı sağlamak için hem yükseklikle hem de genişlikte bükümler bulunmaktadır. 2. Lamel Yüzeyi; Lamel yüzeylerinin toplamı bataryanın ısı transfer yüzey alanını oluşturmaktadır. Alüminyum ya da bakır olarak üretilebil- mektedir. Hatve her bir lamel arasındaki adım ölçüsüdür. Klima santrali bataryalarında bu ölçü 2,1 - 3,2 mm arasında kullanılması önerilmek- tedir. Hatve ölçüsü küçüldükçe toplam ısı transfer alanı artmaktadır ancak hava tarafı basınç kaybı yükselmektedir. Hatve aralıklarının küçük olması beraberinde hava geçiş kesitinde kolay kir birikmesine ve zor temizlenmesine neden olacaktır. Bu da hem veriminin düşmesine yol açar hem de hijyenik şartlar açısından uygun bir durum değildir. Bu nedenle hatve aralıklarının 2,1 - 3,2 mm aralığında kullanımı uygundur. Lamel yüzeyleri kullanım amacına göre farklı kaplamalar uygulanabilmektedir. a) Hidrofilik Kaplama; soğutma bataryalarında üzerinden geçen hava da bulunan nemin yoğuşması nedeni ile ıslak yüzeyler oluşmaktadır. Su damlacıklarının yüzey üzerinde birikmesini engellemek için damla- larla yüzey arasındaki sürtünme katsayısının düşürülmesi gerekmek- tedir. Hidrofilik kaplama, yüzey geriliminin düşük olması ile su dam- lacıklarının yüzeyde büyük dirençle karşılaşmadan akıp gidebilmesini sağlamaktadır. b) Epoxy Kaplama; batarya ısı transfer yüzey alanlarının korozyon direncinin artırılması için uygulanan kaplama yöntemidir. Korozyon oluşma şartlarının yüksek olduğu klima santrali uygulamalarında kullanılmaktadır. Batarya Hücreleri Cooling 48 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 49. c) Heresite Phenolic Kaplama; Yüksek korozyon direnci sağlayan bir kaplama çeşididir. Asit ve tuz konsantrasyonu yüksek hava koşullarının bulunduğu ortamlar için uygundur. d) Blygold Kaplama; Yüksek korozyon direnci sağlayan poliüretan esas- lı bir koruyucu kaplama çeşididir. Isı transfer performansını bozmadan kimyasallara karşı direnç sağlar. 3. Kollektör; batarya içerisinde suyun dolaşımının sağlandığı boruların ve bunları birbirlerine bağlayan devrelerin toplandığı, batarya su giriş çıkışının yapıldı ana elemandır. Genel olarak eşanjör kapasitesi ve devre sayısına bağlı olarak çapı belirlenmektedir. Sulu bataryalar için standart olarak boyalı çelik malzemeden, daha yüksek korozyon daya- nımı için de isteğe bağlı olarak bakır malzemeden üretilmektedir. Hijyen uygulamalarda bakır kollektör standarttır. 4. Eşanjör Geometrisi; eşanjör içerisinde akışkanın dolaşmasını sağla- yan boruların çapları ve eşanjör kesitine yerleşimleri farklılıklar göster- mektedir. Bu nedenden dolayı farklı eşanjör geometrileri vardır. Klima santrallerinde en sık kullanılan 32 x 28 ½ geometrisidir. Aynı sıra sayısı ve yükseklikte batarya geometrinin değişmesi ile batarya boru sayısı, ısı transfer alanı değişecektir. Buna bağlı olarak tüm ısıl kapasite de- ğerleri değişecektir. 5. Pürjör; batarya içerisinde oluşan havanın tahliye edilmesi için kulla- nılmaktadır. Manuel ya da otomatik olarak çalışma opsiyonları vardır. 6. Kollektör Bağlantı Borusu; bataryanın su tesisatına bağlanması için kullanılan bağlantı noktasıdır. Standartta dıştan dişli olarak imal edilmektedir. İsteğe bağlı olarak üzerinde flanşları hazır olarak da imal edilebilmektedir. 7. Sıra Sayısı ve Devre Sayısı; sıra sayısı bataryanın hava geçiş yönünde kaç adet boru sırasından oluştuğunu belirtmektedir. Devre sayısı ise toplam boru sayısına bağlı olarak akışkanın batarya içerisinde belirli basınç kaybı ve hız aralığında dolaşması için gerekli giriş-çıkış sayısıdır. Geometri A Ölçüsü B Ölçüsü Boru Çapı 32x28 - 1/2 27,5 mm 31,75 mm 1/2 38x33 - 5/8 33 mm 38,1 mm 5/8 25x22 - 3/8 21,65 mm 25 mm 3/8 49BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 50. Gazlı Sistem Bataryalar Gazlı sistemlerde soğut ve ısıtma için gerekli olan enerji kullanılan so- ğutucu akışkanın buharlaşması için havadan ısı çekmesi ve yoğuşma için havaya ısı atması yöntemiyle sağlanmaktadır. Sistemin genel ele- manları evaporatör, kondenser, kompresör, genleşme vanasıdır. Eva- poratör ve genleşme vanası klima santraline konumlandırıp kondenser ve kompresörün bulunduğu VRF dış ünite ile bağlantısı yapılmaktadır. Soğutma modunda; soğutucu akışkan evaporatörde buharlaşmak için üzerinden geçen havadan ısı çekmektedir. Bu sayede havanın soğutul- ması sağlanmaktadır. Isıtma modunda; dört yollu vana kullanımı ile evaporatör kondenser gibi çalışıp üzerinden geçen havaya soğutucu akışkanın enerjisini aktarmaktadır. Soğutucu akışkan şartnamelerdeki teknik özelliklere uygun olarak belirlenmekle beraber sıklıkla R410A kullanılmaktadır. Gazlı sistem ba- taryalarının genel gövde yapıları ve onu oluşturan bölümler distribütör haricinde benzer özelliktedir. DX eşanjörün girişinde kılcal borular ile devrelere bağlanan bir distribütör, çıkışında ise bakır kollektör yer alır. Batarya Hücreleri Isı değiştirici ölçüleri hava geçiş kesitini maksimum kullanarak hava hızının en düşük olacağı şekilde belirlenmiştir. Isı performansını belir- leyen diğer parametreler de her batarya için çalışma koşullarına bağlı olarak hesaplanır. Batarya hücrelerinde yalnızca sulu, yalnızca gazlı veya her ikisinin aynı anda kullanıldığı ısıtma-soğutma amaçlı ısı değiş- tiriciler uygulanabilmektedir. • Sulu Isıtıcı + Sulu Soğutucu (Klasik Isıtma, Soğutma Sistemi) • Sulu Isıtıcı + Gazlı Soğutucu (VRF Bağlantılı Isıtma, Soğutma Sistemi) • Gazlı Soğutucu ve Isıtıcı (VRF Bağlantılı Soğutma ve Heat Pump Isıtma Sistemi) YOĞUŞMA MİKTARI VE DRENAJ SİSTEMİ Soğutma bataryalarında yüzey sıcaklık değerleri havanın çiğlenme nok- tası değerinden düşük ise eşanjör üzerinden geçen havanın içerisinde bulunan su buharı yoğuşarak sıvı fazına geçecektir. Oluşan bu suyun en kısa sürede eşanjör yüzeyinden toplanıp cihaz dışarısına tahliye edilmesi gereklidir. Aksi takdirde cihaz içerisinde ıslak hacimler oluşup mikroorganizma üremesine neden olacaktır. Bu durum hiç istenmeyen şekilde hijyen koşullarının bozulmasına yol açar. Yoğuşan su miktarı aşağıdaki örnekte belirtildiği şekilde hesaplanır. Örnek: Kütlesel debisi 10700 kg/h debili bir sistemde giriş sıcaklığı 30°C ve %65 bağıl nemde olan hava evaporatör çıkışında 13°C %100 bağıl nem değerine gelinceye kadar soğutulmaktadır. Bu durumda olu- şan yoğuşma miktarını hesaplayınız. 𝑞 = 𝑚𝑎 𝑥 (𝑊1 − 𝑊2 ) 𝑞 : 𝑌𝑜ğ𝑢ş𝑎𝑛 𝑠𝑢 𝑚𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟𝚤 (𝑘𝑔/ℎ) 𝑚𝑎 : 𝑘ü𝑡𝑙𝑒𝑠𝑒𝑙 ℎ𝑎𝑣𝑎 𝑑𝑒𝑏𝑖𝑠𝑖 (𝑘𝑔/𝑚3 ) 𝑊1 : 𝑏𝑎ş𝑙𝑎𝑛𝑔𝚤ç𝑡𝑎𝑑𝑎𝑘𝑖 ö𝑧𝑔ü𝑙 𝑛𝑒𝑚 (𝑘𝑔/𝑘𝑔) 𝑊2 : ç𝚤𝑘𝚤ş𝑑𝑎𝑘𝑖 ö𝑧𝑔ü𝑙 𝑛𝑒𝑚 (𝑘𝑔/𝑘𝑔) Genleşme Vanası Kompresör Kondenser Evaporatör 50 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 51. 30°C ve % 65 göre özgül nem 0,01741 kg/kg 13°C % 100 göre özgül nem 0,00933 kg/kg q = 10700 × (0,01741 - 0,00933) = 86,45 kg/h Drenaj tavalarını standart olarak 1,2 mm paslanmaz sacdan imal edilmektedir. Tavanın 2 eğimli tasarımı ile su köşe noktada toplan- maktadır. Buradaki drenaj borusu ve toplu sifon sistemi ile drenajı sağlanmaktadır. Drenaj borusunun bağlantılı kenarın yuvarlatılmış ta- sarımı ile tavadan su % 100 boşalarak tavanın her zaman kuru kalması sağlanmıştır. Yoğuşma tavalarının altına izolasyon ve dış cidar sacı uygulanarak hem ısı köprüsü hem de tava altında oluşacak yoğuşma engellenmiştir. Eşanjör yüzeyinde yoğuşan su damlacıklarının hava ile sürüklenip di- ğer hücrelere gitmesinin önlemek için Polipropilen malzemeden imal edilen damla tutucular kullanılmaktadır. Drenaj sisteminin diğer önemli ekipmanı ise sifondur. Bu sistemdeki amaç tavanın bulunduğu hücre basıncı ile drenaj hattı arasında bu- lunan basınç farkının etkilerini ortadan kaldırıp suyun tahliyesini sağ- layabilmektir. Ayrıca pis su tesisatındaki oluşabilecek kokunun klima santrali içerisine ulaşmasını önlemektir. Bu nedenle drenaj sisteminin hesabı ve seçimi büyük önem arz etmektedir. Yanlış bir uygulama klima santrali içerisinde su taşkını meydana gelmesine neden olacaktır. Pozitif Basınç Uygulaması Negatif Basınç Uygulaması 𝐻𝑠 = 𝑃/10 + 50 𝑚𝑚 𝐻1 = 𝑃/10 + 20 𝑚𝑚 𝐻1 (𝑚𝑚) = 35 𝑚𝑚 𝐻𝑠 (𝑚𝑚) = 𝑃 𝑥 0,075 𝑚𝑚 BATARYA HÜCRESİ BOYUT TABLOSU Model 6x6 6x9 6x12 9x9 9x12 9x15 9x18 12x12 12x15 12x18 12x21 12x24 15x15 15x18 15x21 15x24 15x27 15x30 18x18 18x21 18x24 18x27 18x30 18x33 18x36 21x21 21x24 21x27 21x30 21x33 21x36 21x39 21x42 24x24 24x27 24x30 24x33 24x36 24x39 24x42 B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448 H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678 L 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 468 468 468 468 468 366 366 366 366 366 366 366 366 468 366 468 468 468 468 366 468 468 468 468 468 468 51BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI
  • 52. Rotorlu Tip Isı Geri Kazanım Isı tekerleği de denen bu tip ısı geri kazanım eşanjörleri, nem ve ısıyı dönen dolguları üzerinden taşırlar. Dolgular ince ondüleli alüminyum şeritlerin sarılarak disk haline getirilmesi ile üretilir. iki eşit bölgeye Klima santralleri yüksek taze hava oranları ile çalışabilen cihazlar- dır. Hizmet ettikleri alanlara şartlandırılmış taze hava sağlarken, ortamda bulunan ve sıcaklık şartlarını sağlayan ancak hava kalitesi olarak kirlenmiş olan havayı da dış ortama atmaktadırlar. Dış ortama atılan bu havanın sahip olduğu enerjinin taze havaya aktarımı işlemini kısaca ısı geri kazanım olarak adlandırabiliriz. Ancak bu enerji akta- rımı esnasında taze hava ile mahalden atılan kirli havanın birbiri ile karışmaması esas noktadır. Bu uygulama yöntemi ile yüksek kalitede ve istenen şartlardaki taze hava daha düşük işletme maliyetleri ile şartlandırılan ortama verilebilmektedir. Örneğin uygun dizayn şartları ile ısı geri kazanım uygulanmış bir klima santralinin uygulanmamış bir santralle göre; • Daha düşük kapasiteli soğutma gurubu ve kazan ihtiyacı • Daha düşük kapasiteli pompa ihtiyacı • Klima santralinde daha küçük eşanjör ihtiyacı Bu özelliklere bağlı olarak ısı geri kazanım uygulanmış bir klima santra- linin işletme maliyetleri ve ömür boyu maliyeti ısı geri kazanım uygulan- mamış olana göre çok düşük olacaktır. Örnek Uygulama; Veriler Kış Durumu Yaz Durumu Hacimsel Debi 10000 m³/h 10000 m³/h İç Ortam Şartı 20°C 26°C KT, 28°C YT Dış Ortam Şartı 3°C 39°C KT, 28°C YT Havanın Yoğunluğu 1,2 kg/m³ 1,2 kg/m³ Havanın Özgül Isısı 1,004 kj/kg-K - Dış Ortam Havasının Özgül Nemi - 0,0194 kg/kg Dış Ortam Havasının Entalpisi - 109.2 kj/kg-K IGK Duyulur Isı Verimi %65 Klima Santrali Çıkış Şartı 40°C 15°C KT, 14,5°C YT Isı Geri Kazanım Sistemleri Isı Kazancının Hesaplanması; Heat Recovery 52 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI