1. Ruimte en Gezondheid
Van visie naar praktijk
15 november 2012 | Eva Kunseler
Beleidsonderzoeker Ruimtelijke Ordening en
Leefomgevingskwaliteit
1

2. Inhoud
• Ruimte en gezondheid door de tijd
• Conceptueel gedachtegoed
• Visies en routekaarten
• Assessment en empirie
• Gebiedsontwikkelingspraktijk
• Beleids,- en onderzoeksopgaven
2

3. Ruimte en gezondheid door de tijd
§ Epidemieën door slechte hygienische omstandigheden
– Ruimtelijke ordening verbetert huisvesting en woonomstandigheden
§ Chronische ziekten als welvaartsprobleem
– Inzet op medische zorg
– Ruimtelijke orderning buiten beeld
§ Gezondheidsbescherming als publiek doel
– Milieubeleid (ten dele ruimtelijk) reduceert milieugerelateerde
gezondheidsrisico’s
§ Meer aandacht voor preventie!
– Ruimtelijke ordening als preventiestrategie
– Gezondheid als omgevingskwaliteit
3

4. Conceptueel gedachtegoed
Een gezonde stad als:
§ Veilige en duurzame leefplek
§ Zorgende omgeving
§ Adaptief systeem
§ Stimulans voor gezond gedrag
4

5. Visies op een gezonde stad Analyses Dialogue Design
information visions visualisation
Feb-March 2009
concretisation roadmaps partial design
May-June 2009
assessment policy options design
March-June 2010
5

6. Routekaarten Analyses Dialogue Design
information visions visualisation
Feb-March 2009
concretisation roadmaps partial design
May-June 2009
assessment policy options design
March-June 2010
6 Datum | auteur; wijzig via View > Header and Footer
Footer; wijzig via View > Header and Footer

7. Assessment: gezondheidswinst? Dialogue Design
Analyses
information visions visualisation
Feb-March 2009
concretisation roadmaps partial design
May-June 2009
assessment policy options design
March-June 2010
-
7

8. Empirie: Ruimte -> Gezondheid
§ Maximaal 10 tekstregels!
8

9. Empirie: Praktijkvoorbeelden
9 Datum | auteur; wijzig via View > Header and Footer
Footer; wijzig via View > Header and Footer

10. Gebiedsontwikkelingspraktijk
Stimulans Hindernis
Vroegtijdige aandacht voor Gebrek aan en versnippering van
gezondheid in planvorming kennis en kunde over gezonde
inrichtingsmogelijkheden
Rijksvisie: gezondheid als Gezondheid als (beperkende)
ruimtelijke kans randvoorwaarde door
normeringsinslag
Samenwerking tussen milieu- en Eigen werkcultuur, en ‘taal’ ->
gezondheidsprofessionals, afstemming van begrippen en
ruimtelijke planners, architecten, werkwijze nodig
stedenbouwkundigen
Bestuurlijke interesse (B&W) Beperkte adviesrol van GGD o.a.
sterkt positie GGD door gebrek aan invloed en
capaciteit
10

11. Beleids,- en onderzoeksopgaven
§ Rol van rijksoverheid in koppeling ruimte – gezondheid:
Beschermen, maar ook Stimuleren?
– IenM Gezonde Verstedelijking
– Duurzame (stedelijke) gebiedsontwikkeling
– Gezonde mobiliteit
– Duurzame energieopwekking (lokaal)
– Stadslandbouw
§ Onderzoeksopgaven
– Effectiviteit van omgevingsingrepen in orde grootte?
– Stad als systeem: samenspel tussen schaalniveaus?
– Trade offs: neveneffecten van inzet op gezondheid?
11

12. Meer info: eva.kunseler@pbl.nl
§ www.pbl.nl
– Balans van de Leefomgeving 2012 (H 7 en par 7.3.6)
– Duurzaamheid in de Stad – reader en symposium (2010)
-> Publicaties -> 2010 -> Verslag symposium duurzame stad in
samenhang bekeken
§ Duurzame Stad 2040 – gezamenlijke publicatie van Atelier
Rijksbouwmeester, VROM en het PBL
– http://issuu.com/rijksgebouwendienst/docs/duurzamestad2040
§ Sustainable City – Ton Dassen, Eva Kunseler en Lieke
Michiels van Kessenich
– Journal of Sustainable Development (2012) DOI: 10.1002/sd
12