SlideShare a Scribd company logo
1 of 39
EL SECTOR AGROALIMENTARIO EN ALMERIA
Pasado, presente y futuro basado en la BIOECONOMIA
ROBERTO GARCIA TORRENTE
Director Innovación Agroalimentaria
Palma, 8 de noviembrede 2018
1960s
LOS ORÍGENES EN ALMERÍA
• La región más pobre de España
• La más árida de Europa
• Muy montañosa
• Lejos de todo
• Isla?
Emigración
CAMBIO RADICAL
AGUA
INNOVACIÓN
TECNOLÓGICA
ENARENADO
INVERNADERO
TIPO “PARRAL”
Aire Libre Invernadero Aire Libre Invernadero Aire Libre Invernadero
Tomate 1,68 3,58 3,3 8,47 5,54 30,32
Pimiento 0,17 0,78 6,5 23,78 1,11 18,55
Pepino 0,94 3,63 5,37 11,12 5,05 40,37
Rendimiento (Kg/m
2
) Precio por kg Ingresos (Ptas/m2)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Tomate Pimiento Pepino
Aire Libre
Invernadero
INCREMENTO DE LOS INGRESOS
MAYOR EFICIENCIA
MAYOR RENTABILIDAD
Evolución de la producción de hortalizas en Almería (1975-2017). En tons
Fuente: estimación realizada a partir de Junta de Andalucía, SOIVRE y empresas del sector.
Evolución de la exportación de hortalizas desde Almería (1975-2017). En toneladas
Fuente: Dirección General de Aduanas.
535.000 toneladas 4.º exportador mundial (México, P. Bajos, Jordania)
482.000 toneladas 2.º exportador mundial (México)
444.000 toneladas 3.º exportador mundial (México, Países Bajos)
EXPORTACIÓN
248.000 toneladas 2.º exportador mundial (México)
120.000 toneladas 1.º exportador mundial
254.000 toneladas 2.º exportador mundial (México)
EXPORTACIÓN
3.6 millones de toneladas
Producción total de hortalizas. Millones tons. 2016
Valor añadido bruto. Millions €. 2017
Un sistema muy eficiente de
producción de alimentos
• 0,24 % Superficie agrícola Esp
• 1,8 % Agua de regadío
• 8 % Producción agraria España
• 24 % Producción hortalizas España
BIOECONOMIA
Objetivos:
• Intensificar las producciones de alimentos
• Más cantidad
• Mayor calidad
• Precios razonables
• Sostenibilidad ambiental
• Reducción emisiones
• Menor huella hídrica
• Menos uso de productos químicos
• Uso sostenible recursos (suelo, agua, biodiversidad, …)
EL PASADO Y EL PRESENTE
MEJORA DE LAS ESTRUCTURAS INVERNADAS
Del invernadero “parral” plano a los multituneles ventilados
MEJORA DE LOS SISTEMAS DE FERTIRRIGACIÓN
Del riego por inundación a la sensorización
Empresa
Facturación
(Mill $)
Cuota mercado
(%)
Monsanto 655 14
Vilmorin
(Limagrain) 527 11
Syngenta 468 10
Nunhems (Bayer) 299 6
Rijk Zwaan 229 5
Sakata 220 5
Principales empresas de semillas
hortícolas. 2012.
BIOTECNOLOGÍA VEGETAL
CONTROL INTEGRADO DE PLAGAS
EL PRESENTE Y EL FUTURO
BIOESTIMULANTES
“SMART AGRICULTURE”
• Manejo eficiente de riego y fertilización
• Detección temprana y control plagas y
enfermedades
• Tratamientos localizados
• Indicadores de calidad
VALORIZACION DE RESIDUOS/COPRODUCTOS
50.000 ton 3.000.000 1.350.000 ton 480.000 ton
COMPOSTAJE
BIOFERTILIZANTES
PLAGUICIDAS NATURALES
ALIMENTACIÓN GANADERA
ENSILAJE
BIOENERGIA
OBTENCIÓN DE COMPONENTES BIOACTIVOS
COMO INGREDIENTES PARA INCORPORAR EN MATRICES ALIMENTARIAS
DESARROLLO DE NUEVOS ALIMENTOS FRESCOS O PROCESADOS
DESARROLLO DE NUEVOS ENVASES
Planta de compostaje de residuos agrícolas orgánicos y transferencia de inorgánicos del PonientePlanta de compostaje de residuos agrícolas orgánicos y transferencia de inorgánicos del Poniente
PP
RR
OO
CC
EE
SS
OO
 Compost
 Materia no
compostada
 Rafia con
contenido
<15% en m.o.
RECHAZO NO COMPOSTADO
ALIMENTACIÓN GANADERA
ENSILAJE
OBTENCIÓN DE COMPONENTES BIOACTIVOS
COMO INGREDIENTES PARA INCORPORAR EN MATRICES ALIMENTARIAS
DESARROLLO DE NUEVOS ALIMENTOS FRESCOS O PROCESADOS
DESARROLLO DE NUEVOS ENVASES
Nuevos aprovechamientos
Alto % Carbohidratos
 Proteinas
 Polifenoles
 Carotenoides
 Minerales
 Vitaminas
Puesta en valor para los residuos de la
horticultura almeriense en forma de
envases y superalimentos.
¿FUTURO?
¿SE PUEDEN PRODUCIR ALIMENTOS SIN
AGRICULTORES?
Muchas
Gracias.

More Related Content

What's hot

Estrategias competitividad desarrollo_sustentable
Estrategias competitividad desarrollo_sustentableEstrategias competitividad desarrollo_sustentable
Estrategias competitividad desarrollo_sustentable
CIAT
 
Cadena de valor para el arroz
Cadena de valor para el arrozCadena de valor para el arroz
Cadena de valor para el arroz
Lorena Pitty
 
Proyecto invernadero
Proyecto invernaderoProyecto invernadero
Proyecto invernadero
Tango Laguna
 
Redvista agrowebzine
Redvista agrowebzineRedvista agrowebzine
Redvista agrowebzine
agrowebzine
 
La revolución industrial 1º bach
La revolución industrial 1º bachLa revolución industrial 1º bach
La revolución industrial 1º bach
germantres
 

What's hot (20)

Economías regionales - VID
Economías regionales - VIDEconomías regionales - VID
Economías regionales - VID
 
002 estrategias de competitividad basadas en un desarrollo sustentable, ere...
002   estrategias de competitividad basadas en un desarrollo sustentable, ere...002   estrategias de competitividad basadas en un desarrollo sustentable, ere...
002 estrategias de competitividad basadas en un desarrollo sustentable, ere...
 
Estrategias competitividad desarrollo_sustentable
Estrategias competitividad desarrollo_sustentableEstrategias competitividad desarrollo_sustentable
Estrategias competitividad desarrollo_sustentable
 
Cadena de valor para el arroz
Cadena de valor para el arrozCadena de valor para el arroz
Cadena de valor para el arroz
 
Planta pionera a nivel mundial de incineración de harinas cárnicas, grasa ani...
Planta pionera a nivel mundial de incineración de harinas cárnicas, grasa ani...Planta pionera a nivel mundial de incineración de harinas cárnicas, grasa ani...
Planta pionera a nivel mundial de incineración de harinas cárnicas, grasa ani...
 
Circuitos productivos de la República Argentina
Circuitos productivos de la República ArgentinaCircuitos productivos de la República Argentina
Circuitos productivos de la República Argentina
 
Exposicion de tomate
Exposicion de tomateExposicion de tomate
Exposicion de tomate
 
Publicacion The Bioenergy
Publicacion The BioenergyPublicacion The Bioenergy
Publicacion The Bioenergy
 
Publicación The Bioenergy
Publicación The BioenergyPublicación The Bioenergy
Publicación The Bioenergy
 
Proyecto invernadero
Proyecto invernaderoProyecto invernadero
Proyecto invernadero
 
Redvista agrowebzine
Redvista agrowebzineRedvista agrowebzine
Redvista agrowebzine
 
Principales circuitos productivos de la república argentina
Principales circuitos productivos de la república argentinaPrincipales circuitos productivos de la república argentina
Principales circuitos productivos de la república argentina
 
Catalogo aspersores rodriplast_perusac
Catalogo aspersores rodriplast_perusacCatalogo aspersores rodriplast_perusac
Catalogo aspersores rodriplast_perusac
 
5ta Jornada Técnica ConexiónReciclado - Lucia Gatti – APRA Ciudad de Buenos A...
5ta Jornada Técnica ConexiónReciclado - Lucia Gatti – APRA Ciudad de Buenos A...5ta Jornada Técnica ConexiónReciclado - Lucia Gatti – APRA Ciudad de Buenos A...
5ta Jornada Técnica ConexiónReciclado - Lucia Gatti – APRA Ciudad de Buenos A...
 
WaterPod
WaterPodWaterPod
WaterPod
 
Gobierno Regional CUSCO, Perú, Plan Meriss Inka
Gobierno Regional CUSCO, Perú, Plan Meriss InkaGobierno Regional CUSCO, Perú, Plan Meriss Inka
Gobierno Regional CUSCO, Perú, Plan Meriss Inka
 
Pinhalense honduras 2015
Pinhalense honduras 2015Pinhalense honduras 2015
Pinhalense honduras 2015
 
La revolución industrial 1º bach
La revolución industrial 1º bachLa revolución industrial 1º bach
La revolución industrial 1º bach
 
Charla 1
Charla 1Charla 1
Charla 1
 
Manejo productivo del algodón: máquinas e implementos para pequeñas áreas alg...
Manejo productivo del algodón: máquinas e implementos para pequeñas áreas alg...Manejo productivo del algodón: máquinas e implementos para pequeñas áreas alg...
Manejo productivo del algodón: máquinas e implementos para pequeñas áreas alg...
 

Similar to Los retos de la Bioeconomia, el caso agroalimentario en Almeria, Ibtalks18 con el Cluster BioIB.

Manejo Nutricional de Cultivos de Exportacion Quimica Suiza
Manejo Nutricional de Cultivos de Exportacion Quimica SuizaManejo Nutricional de Cultivos de Exportacion Quimica Suiza
Manejo Nutricional de Cultivos de Exportacion Quimica Suiza
Inveracero Sac
 
Innovacion en agricultura2
Innovacion en agricultura2Innovacion en agricultura2
Innovacion en agricultura2
proyectodilo
 
Presentación CEMDES
Presentación CEMDESPresentación CEMDES
Presentación CEMDES
ESPAE
 
Daimiel amparo
Daimiel amparoDaimiel amparo
Daimiel amparo
ignaciomat
 
Sanoplant congreso de compostaje. bogota. 2010
Sanoplant   congreso de compostaje. bogota. 2010Sanoplant   congreso de compostaje. bogota. 2010
Sanoplant congreso de compostaje. bogota. 2010
Sanoplant
 
Taller sobre Producción Agrícola en Huertas-Colegio El Roble.ppt
Taller sobre Producción Agrícola en Huertas-Colegio  El Roble.pptTaller sobre Producción Agrícola en Huertas-Colegio  El Roble.ppt
Taller sobre Producción Agrícola en Huertas-Colegio El Roble.ppt
mafeorregoq
 

Similar to Los retos de la Bioeconomia, el caso agroalimentario en Almeria, Ibtalks18 con el Cluster BioIB. (20)

Manejo Nutricional de Cultivos de Exportacion Quimica Suiza
Manejo Nutricional de Cultivos de Exportacion Quimica SuizaManejo Nutricional de Cultivos de Exportacion Quimica Suiza
Manejo Nutricional de Cultivos de Exportacion Quimica Suiza
 
Informe Agencia de Extensión Agropecuaria de Coronado
Informe  Agencia de Extensión Agropecuaria de CoronadoInforme  Agencia de Extensión Agropecuaria de Coronado
Informe Agencia de Extensión Agropecuaria de Coronado
 
Innovacion en agricultura2
Innovacion en agricultura2Innovacion en agricultura2
Innovacion en agricultura2
 
Brochure INVESTIGACION ENERGETICA APLICADA S.A.S
Brochure INVESTIGACION ENERGETICA APLICADA S.A.SBrochure INVESTIGACION ENERGETICA APLICADA S.A.S
Brochure INVESTIGACION ENERGETICA APLICADA S.A.S
 
para clase.pptx
para clase.pptxpara clase.pptx
para clase.pptx
 
Ponencia curicó octubre 2014
Ponencia curicó octubre 2014Ponencia curicó octubre 2014
Ponencia curicó octubre 2014
 
Presentación CEMDES
Presentación CEMDESPresentación CEMDES
Presentación CEMDES
 
8.-Presentación-copcyta2018.pdf
8.-Presentación-copcyta2018.pdf8.-Presentación-copcyta2018.pdf
8.-Presentación-copcyta2018.pdf
 
Compostaje 1er seminario nacional de compostaje. santa marta.
Compostaje 1er seminario  nacional de compostaje. santa marta.Compostaje 1er seminario  nacional de compostaje. santa marta.
Compostaje 1er seminario nacional de compostaje. santa marta.
 
Daimiel amparo
Daimiel amparoDaimiel amparo
Daimiel amparo
 
Proexport Region De Murcia 2011
Proexport  Region De Murcia 2011Proexport  Region De Murcia 2011
Proexport Region De Murcia 2011
 
Presentación Agroinnova 2019: Tendencias Tecnológicas
Presentación Agroinnova 2019: Tendencias Tecnológicas Presentación Agroinnova 2019: Tendencias Tecnológicas
Presentación Agroinnova 2019: Tendencias Tecnológicas
 
Sanoplant congreso de compostaje. bogota. 2010
Sanoplant   congreso de compostaje. bogota. 2010Sanoplant   congreso de compostaje. bogota. 2010
Sanoplant congreso de compostaje. bogota. 2010
 
Taller sobre Producción Agrícola en Huertas-Colegio El Roble.ppt
Taller sobre Producción Agrícola en Huertas-Colegio  El Roble.pptTaller sobre Producción Agrícola en Huertas-Colegio  El Roble.ppt
Taller sobre Producción Agrícola en Huertas-Colegio El Roble.ppt
 
50aniosLB_FMontossi.pptx
50aniosLB_FMontossi.pptx50aniosLB_FMontossi.pptx
50aniosLB_FMontossi.pptx
 
Proyecto silvopastoreo intensivo
Proyecto silvopastoreo intensivoProyecto silvopastoreo intensivo
Proyecto silvopastoreo intensivo
 
Clase 1 S33.pdf
Clase 1 S33.pdfClase 1 S33.pdf
Clase 1 S33.pdf
 
El barranquero
El barranqueroEl barranquero
El barranquero
 
El barranquero una alternativa para la vida
El barranquero una alternativa para la vidaEl barranquero una alternativa para la vida
El barranquero una alternativa para la vida
 
Produccion de tomate bajo invernadero mediante tecnicas de
Produccion de tomate bajo invernadero mediante tecnicas deProduccion de tomate bajo invernadero mediante tecnicas de
Produccion de tomate bajo invernadero mediante tecnicas de
 

More from Fundació Bit

Eines de visualització de dades per Meteoclim
Eines de visualització de dades per MeteoclimEines de visualització de dades per Meteoclim
Eines de visualització de dades per Meteoclim
Fundació Bit
 

More from Fundació Bit (20)

Ciberseguretat per a treballadors (4/4)
Ciberseguretat per a treballadors (4/4)Ciberseguretat per a treballadors (4/4)
Ciberseguretat per a treballadors (4/4)
 
Ciberseguretat per a treballadors (3/4)
Ciberseguretat per a treballadors (3/4)Ciberseguretat per a treballadors (3/4)
Ciberseguretat per a treballadors (3/4)
 
Ciberseguretat per a treballadors (1/4)
Ciberseguretat per a treballadors (1/4)Ciberseguretat per a treballadors (1/4)
Ciberseguretat per a treballadors (1/4)
 
Ciberseguretat per a treballadors (2/4)
Ciberseguretat per a treballadors (2/4)Ciberseguretat per a treballadors (2/4)
Ciberseguretat per a treballadors (2/4)
 
Ciberseguretat. Inversió en seguretat informàtica (4/4)
Ciberseguretat. Inversió en seguretat informàtica (4/4)Ciberseguretat. Inversió en seguretat informàtica (4/4)
Ciberseguretat. Inversió en seguretat informàtica (4/4)
 
Ciberseguretat. Responsabilitat proactiva (3/4)
Ciberseguretat. Responsabilitat proactiva (3/4)Ciberseguretat. Responsabilitat proactiva (3/4)
Ciberseguretat. Responsabilitat proactiva (3/4)
 
Ciberseguretat. Seguretat documental (2/4)
Ciberseguretat. Seguretat documental (2/4)Ciberseguretat. Seguretat documental (2/4)
Ciberseguretat. Seguretat documental (2/4)
 
Ciberseguretat. Atacs informàtica (1/4)
Ciberseguretat. Atacs informàtica (1/4)Ciberseguretat. Atacs informàtica (1/4)
Ciberseguretat. Atacs informàtica (1/4)
 
Eines de visualització de dades per Meteoclim
Eines de visualització de dades per MeteoclimEines de visualització de dades per Meteoclim
Eines de visualització de dades per Meteoclim
 
Aspectos legales del Data Scraping por Jorge Morell de Terminios y Condicione...
Aspectos legales del Data Scraping por Jorge Morell de Terminios y Condicione...Aspectos legales del Data Scraping por Jorge Morell de Terminios y Condicione...
Aspectos legales del Data Scraping por Jorge Morell de Terminios y Condicione...
 
El ecosistema de la Innovación en Baleares, IBtalks18 con el Cluster BioIB
El ecosistema de la Innovación en Baleares, IBtalks18 con el Cluster BioIBEl ecosistema de la Innovación en Baleares, IBtalks18 con el Cluster BioIB
El ecosistema de la Innovación en Baleares, IBtalks18 con el Cluster BioIB
 
INIA, Oportunidades de la bioeconomia, Ibtalks18 con el Cluster BioIB
INIA, Oportunidades de la bioeconomia, Ibtalks18 con el Cluster BioIBINIA, Oportunidades de la bioeconomia, Ibtalks18 con el Cluster BioIB
INIA, Oportunidades de la bioeconomia, Ibtalks18 con el Cluster BioIB
 
Food Valley de Joep Koene para #IBtalks18 con el Cluster BioIB.
Food Valley de Joep Koene para #IBtalks18 con el Cluster BioIB.Food Valley de Joep Koene para #IBtalks18 con el Cluster BioIB.
Food Valley de Joep Koene para #IBtalks18 con el Cluster BioIB.
 
El secreto comercial: Todo lo que hay que saber. 12 de Junio 2018
El secreto comercial: Todo lo que hay que saber. 12 de Junio 2018El secreto comercial: Todo lo que hay que saber. 12 de Junio 2018
El secreto comercial: Todo lo que hay que saber. 12 de Junio 2018
 
Presentació estudi "Ús d'Internet per part dels alumnes d'ESO de les Illes Ba...
Presentació estudi "Ús d'Internet per part dels alumnes d'ESO de les Illes Ba...Presentació estudi "Ús d'Internet per part dels alumnes d'ESO de les Illes Ba...
Presentació estudi "Ús d'Internet per part dels alumnes d'ESO de les Illes Ba...
 
Presentación Incubadora ParcBit
Presentación Incubadora ParcBitPresentación Incubadora ParcBit
Presentación Incubadora ParcBit
 
Parc Balear Innovation and Technology (ParcBit)
Parc Balear Innovation and Technology (ParcBit)Parc Balear Innovation and Technology (ParcBit)
Parc Balear Innovation and Technology (ParcBit)
 
Serveis a empreses de la FundacióBit
Serveis a empreses de la FundacióBitServeis a empreses de la FundacióBit
Serveis a empreses de la FundacióBit
 
Presentació "Emprendre en turisme 2.0"
Presentació "Emprendre en turisme 2.0"Presentació "Emprendre en turisme 2.0"
Presentació "Emprendre en turisme 2.0"
 
Treballar amb dades per prendre decisions i crear continguts
Treballar amb dades per prendre decisions i crear contingutsTreballar amb dades per prendre decisions i crear continguts
Treballar amb dades per prendre decisions i crear continguts
 

Recently uploaded

yodo -,caracteristicas y para que sirve.
yodo -,caracteristicas y para que sirve.yodo -,caracteristicas y para que sirve.
yodo -,caracteristicas y para que sirve.
equispec432
 
deshidratacinehidratacionenpediatria2023-240204000209-ae429ba6.pptx
deshidratacinehidratacionenpediatria2023-240204000209-ae429ba6.pptxdeshidratacinehidratacionenpediatria2023-240204000209-ae429ba6.pptx
deshidratacinehidratacionenpediatria2023-240204000209-ae429ba6.pptx
salazarsilverio074
 
Fisiopatología_Renal_Fundamentos_Cuarta_edición_Helmut_Rennke_Bradley (1).pdf
Fisiopatología_Renal_Fundamentos_Cuarta_edición_Helmut_Rennke_Bradley (1).pdfFisiopatología_Renal_Fundamentos_Cuarta_edición_Helmut_Rennke_Bradley (1).pdf
Fisiopatología_Renal_Fundamentos_Cuarta_edición_Helmut_Rennke_Bradley (1).pdf
NATHALIENATIUSHKAESP
 

Recently uploaded (11)

MODELO DE ALIMENTACION actualmente 2024v
MODELO DE ALIMENTACION actualmente 2024vMODELO DE ALIMENTACION actualmente 2024v
MODELO DE ALIMENTACION actualmente 2024v
 
FOLLETO FODMAPS para indicar mejores alimentos
FOLLETO FODMAPS para indicar mejores alimentosFOLLETO FODMAPS para indicar mejores alimentos
FOLLETO FODMAPS para indicar mejores alimentos
 
4° UNIDAD 2 SALUD,ALIMENTACIÓN Y DÍA DE LA MADRE (1) (3).pdf
4° UNIDAD 2 SALUD,ALIMENTACIÓN Y DÍA DE LA MADRE (1) (3).pdf4° UNIDAD 2 SALUD,ALIMENTACIÓN Y DÍA DE LA MADRE (1) (3).pdf
4° UNIDAD 2 SALUD,ALIMENTACIÓN Y DÍA DE LA MADRE (1) (3).pdf
 
Recetario royal prestige pdf para una mejor cocina desde casa!
Recetario royal prestige pdf para una mejor cocina desde casa!Recetario royal prestige pdf para una mejor cocina desde casa!
Recetario royal prestige pdf para una mejor cocina desde casa!
 
yodo -,caracteristicas y para que sirve.
yodo -,caracteristicas y para que sirve.yodo -,caracteristicas y para que sirve.
yodo -,caracteristicas y para que sirve.
 
deshidratacinehidratacionenpediatria2023-240204000209-ae429ba6.pptx
deshidratacinehidratacionenpediatria2023-240204000209-ae429ba6.pptxdeshidratacinehidratacionenpediatria2023-240204000209-ae429ba6.pptx
deshidratacinehidratacionenpediatria2023-240204000209-ae429ba6.pptx
 
Auditorias Puntos Importantes SQF en industria de alimentos
Auditorias Puntos Importantes SQF en industria de alimentosAuditorias Puntos Importantes SQF en industria de alimentos
Auditorias Puntos Importantes SQF en industria de alimentos
 
Batidos y jugos saludables FrutiFresh.pdf
Batidos y jugos saludables FrutiFresh.pdfBatidos y jugos saludables FrutiFresh.pdf
Batidos y jugos saludables FrutiFresh.pdf
 
ELABORACION DE GOMITAS , dulces, terapeuticas y con alcohol
ELABORACION DE GOMITAS , dulces, terapeuticas y con alcoholELABORACION DE GOMITAS , dulces, terapeuticas y con alcohol
ELABORACION DE GOMITAS , dulces, terapeuticas y con alcohol
 
Fisiopatología_Renal_Fundamentos_Cuarta_edición_Helmut_Rennke_Bradley (1).pdf
Fisiopatología_Renal_Fundamentos_Cuarta_edición_Helmut_Rennke_Bradley (1).pdfFisiopatología_Renal_Fundamentos_Cuarta_edición_Helmut_Rennke_Bradley (1).pdf
Fisiopatología_Renal_Fundamentos_Cuarta_edición_Helmut_Rennke_Bradley (1).pdf
 
Biosintesis de la Leche presentación ppp
Biosintesis de la Leche presentación pppBiosintesis de la Leche presentación ppp
Biosintesis de la Leche presentación ppp
 

Los retos de la Bioeconomia, el caso agroalimentario en Almeria, Ibtalks18 con el Cluster BioIB.