1. TOPLAM KALİTE
YÖNETİMİ
Fezile Işık
fezileishik@yahoo.com
2. Yönetim Düşüncesinin Doğuşu
Gelişimi
• Avlanmaya dayalı ilkel toplumdan, tarım
toplumuna
• Buhar makineleri icadı
ile sanayi toplumuna
• Nihayet bilginin üretim faktörü olarak
kullanılmaya başlandığı Bilgi toplumuna
geçilmiştir
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 2 13.03.2012
3. Tarım Toplumuna Kadar Yönetim
• ‘Ailede’,
• ‘Kabile’
• ‘Siyasal birimler’ ve
• Tarımın gelişmesi ile
• Yiyecek kaynağının
süreklileşmesi çeşitli
tarımsal toplulukları ortaya çıkarmıştır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 3 13.03.2012
4. Tarım Toplumuna Kadar Yönetim
Mısır Piramitleri organize çabanın
sonucunda ortaya çıkmıştır.
Bugün modern yönetimin
ayrılmaz bir parçası
olan ileriye dönük tahminde
bulunmuşlardır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 4 13.03.2012
5. Tarım Toplumuna Kadar Yönetim
Roma döneminde
küçük çapta
imalathanelerin olması
(tekstil, çanak)
yönetim ve organizasyon
alanında gelişmeler
sağlanmıştır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 5 13.03.2012
7. Tarım Toplumuna Kadar Yönetim
M.Ö 1800’lü yıllarda
Hammurabi Kanunlarında,
asgari ücret ve sorumluluğun
devredilemeyeceği ilkesi
üzerinde durulmuştur.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 7 13.03.2012
8. Tarım Toplumuna Kadar Yönetim
• Çin’den, Hindistan’a, Yunan’a, Roma’ya
ve Meksika’ya kadar uygarlıkların temel
yönleri
• Köylü olmaları,
• Ekonomilerinin
toprağa dayalı olması
• Özel mülkiyet
kavramının ortaya çıkmamasıdır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 8 13.03.2012
9. Sanayi Toplumu (Modernizm) ve
Yönetim
Modern ekonomi biliminin kurucusu Adam
Smith 1776 yılında yayınlanan
‘The Wealth of Nations’ adlı
eseri organizasyon ve yönetim
teorisinin ortaya çıkmasına
katkı sağlamıştır
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 9 13.03.2012
10. Sanayi Toplumu (Modernizm) ve
Yönetim
• Sanayi toplumunu ortaya çıkaran üretim
ilişkileridir.
• Sanayi devrimi ile, el sanatlarına dayalı
üretim anlayışı, yerini kitle üretimine
bırakmıştır.
• Aile yapısında ‘çekirdek aile’
yapısının, sanayide ise ‘sınıf bilinci’ ve
örgütsel hareketlenmeleri ortaya
çıkarmıştır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 10 13.03.2012
11. Sanayi Toplumu (Modernizm) ve
Yönetim
Makineleşme ile gelen hızlı
değişim, verimlilik ve etkinliği arttırmak
amacıyla Fredeick Taylor 1911 yılında
çalışmalarını ‘İşletmelerin Bilimsel
Yönetimi’ adlı eserinde yönetim
konusunu sistematik olarak işledi
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 11 13.03.2012
12. Sanayi Toplumu (Modernizm) ve
Yönetim
• Sanayi Devrimi ile Avrupa 1830-1914
endüstrileşme ağını oluşturmuştur.
• Ayrıca sanayi işletmelerin toplumdaki
yeri güçlenmiş, sendika ve işçi
hareketleri olmuş ve devlet karşısına
sivil toplum kuruluşları çıkmıştır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 12 13.03.2012
14. Sanayi Sonrası (Post-Modern) Toplum
ve Yönetim
Örgütlerin etkisi; evde çalışma, esnek
çalışma, part-time gibi uygulamalar ile
anılmakta, ‘Kapitalist ötesi toplum’ olarak
da adlandırılan bu süreç, bilginin önemini
vurgulayarak ‘bilgi toplumu’na gidişi
hazırlamıştır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 14 13.03.2012
15. Sanayi Sonrası (Post-Modern) Toplum
ve Yönetim
• Daha esnek, açık, yatay, otonom ve
devamlı öğrenen organizasyonlar
olarak gelişiyor.
• İnsan kaynakları anlayışı ortaya
çıkmakta ve esnek iş gücü ve bilgi
işçisi istihdam edilmektedir.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 15 13.03.2012
16. Sanayi Sonrası (Post-Modern) Toplum
ve Yönetim
Post-modern anlayış;
• Farklılıklara ve kişilerin kendilerini
gerçekleştirmeleri için onlara fırsat
verir.
• İnisiyatif kullanmalarının
motivasyonlarını artıracağını ve
verimli olabileceğini vurgular.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 16 13.03.2012
17. Sanayi Sonrası (Post-Modern) Toplum
ve Yönetim
• Bilgi vazgeçilmez bir üretim unsurudur.
Bilginin ömrü hızla azaltmakta yada süresi
değişmektedir.
• Katılımcı demokrasi, amaçlara
ulaşmak, çok merkezli, sivil toplumda
önemi artmış ve bilgi sektörü öne
çıkmıştır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 17 13.03.2012
26. KALİTENİN GELİŞİMİ
• Eski Mısır, Roma ve Yunan uygarlıklarından
günümüze kadar gelen eserler ve o
dönemde kullanılan standartlar, bugünkü
kalitenin temellerini oluşturur
• Hammurabi Kanunları'nda, inşaat
ustalarına yönelik standartlar olması
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 26 13.03.2012
27. KALİTENİN GELİŞİMİ
• “Pabucu dama atılmak” deyişi, kalitesiz
ayakkabı imalinin ilanı
• Ahilik teşkilatı ve Loncalar, üyelerinin
işlerini tanımlayan, düzenleyen, bir
anlamda kalite standartları getiren
örgütler (Osmanlı İmp. Ve Ortaçağ
Avrupasında)
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 27 13.03.2012
28. KALİTENİN GELİŞİMİ
• Sanayi devriminin başlaması ile
işletmelerde, işçileri ve ürünleri kontrol
eden “muayeneci grup” ortaya çıkmış,
• Teknolojilerin gelişmesi, üretimin ve
ürünlerin karmaşıklaşması, erişilen bilgi
birikiminin yaygınlaştırılması isteği, 19.
yy’da Amerikan İstatistik Enstitüsü’nü
yarattı.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 28 13.03.2012
29. KALİTENİN GELİŞİMİ
Amerikan İstatistik Enstitüsü
• Kalite ve güvenirlilik konularında çok
önemli makalelerin yayınlandığı ve
bilimsel ve teknolojik gelişmelerin
kaynağını temsil eden bir dergidir.
• Muayenelerin yetersiz kalması, yeni
arayışlara ve yapılanmaya yöneltmiştir.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 29 13.03.2012
30. KALİTENİN GELİŞİMİ
• 1924 yılında Western Elektrik Şirketinin Bell
Telefon Laboratuarlarında, Muayene
Mühendisliği Bölümünün kurulmasıyla
günümüz kalite kontrolü anlayışının gerçek
anlamda temelleri oluşmuştur.
• Laboratuar uzman grubu arasında yer alan
Walter A. Shewhart, bugün kendi adıyla da
bilinen kontrol grafiklerini geliştirmiştir.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 30 13.03.2012
31. KALİTENİN GELİŞİMİ
• Walter A. Shewhart
çalışmalarını, Economic Control of Quality
of Manufactured Products adlı bir kitap
olarak toplamıştır.
• Böylece istatistik bilimi, kalite kontrolde
geniş bir biçimde kullanılmaya
başlanmıştır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 31 13.03.2012
32. KALİTENİN GELİŞİMİ
• II. Dünya Savaşı yıllarında, istatistiğin kalite
kontrol çalışmalarında kullanıldı ve yayınların
çoğaldı, Amerikan Kalite Kontrol Derneği
kuruldu.
• Kalitenin gelişmesinde esas, kusurlu parça ve
mamul üretilmesinin önlenmesidir. Bu anlayışın
ortaya çıkışı, W. Shewhart'ın 1924 tarihinde
geliştirdiği ilk kontrol grafiklerine dayanır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 32 13.03.2012
33. KALİTENİN GELİŞİMİ
Kontrol grafiklerinin iki temele amacı;
1. Süreçteki değişimlerin şansa bağlı ya
da özel nedenlerden
kaynaklanabileceği, bu nedenle, özel
nedenlerin belirlenerek ortadan
kaldırılması gereği,
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 33 13.03.2012
35. KALİTENİN GELİŞİMİ
Savaşın getirdiği baskı nedeniyle, miktar
yanında kaliteye de önem verilmesi
gereği ortaya çıkmış ve ABD ordusunda
ve imalatçı işletmelerde istatistiksel
kalite kontrol tekniklerinin kullanılması
için eğitim programları düzenlenmeye
başlamıştır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 35 13.03.2012
36. KALİTENİN GELİŞİMİ
1942-1945 yılları arasında Amerikan
ordusunda, İstatistiksel Araştırma
Grubu tarafından yürütülen bu
programların uygulayıcıları;
Wallis, Deming, Grant, Dodge gibi
günümüz kalite kontrolünün en saygın
isimlerinden oluşmuştur.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 36 13.03.2012
37. TKY Geçmişteki Tanımları
Geçmiş dönemlerde kalite;
• Ürün sağlamlığını,
• Uzun ömürlülüğü
Sanayi devriminde kalite;
• Ürünlerde, ölçülere uyum
• Standart kısaca kusursuzluk
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 37 13.03.2012
38. İŞLETMELER ve TKY
• Global küresel şartlar
• Hızlı ve sürekli gelişen çevre
• Acımasız rekabet ortamı
• Üstünlük sağlamak
• Değişiklikleri önceden tahmin
etmek
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 38 13.03.2012
39. TKY İşletmelerin Amaçları
Esas amaçları;
• Topluma hizmet,
• Varlığını sürdürmek
• Uzun dönemde kar etmek
Özel amaçları;
• Sürekli olarak
• Tüketicilere daha iyi mal ve hizmet
sunmak
• Topluma karşı görevini yerine getirme
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 39 13.03.2012
41. Toplam Kalite Yönetiminin Tanımı
• En üst düzeyden, en alt personele kadar
• Tüm çalışanları,
• Tüm bölüm ve işlevleri,
• Dağıtım kanalı ve müşterileri de kapsayan
• Bütünleşik bir bakış açısında
• Başarıya ulaşabilmektedir.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 41 13.03.2012
42. Toplam Kalite Yönetiminin Tanımı
• İç ve dış müşteri memnuniyetinin ve
bağlılığının artırılmasını
• Çalışanların bilgilendirilip, yetkilendirilmesini
• Takım çalışmasını
• Tam katılımla geliştirilmesi,
• Tüm süreçlerin sürekli iyileştirilmesini
hedefleyen bir yönetim felsefesi
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 42 13.03.2012
43. Toplam Kalite Yönetiminin Tanımı
“Müşteri tatminin artırılması ve
maliyetlerin düşürülmesine yardımcı
olan insan odaklı bir yönetim olarak”
tanımlayabiliriz.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 43 13.03.2012
44. Toplam Kalite Yönetiminin Temel
Amacı
Ürün ya da hizmet ile ilgili işletme
işlevlerine ilişkin;
ticari, finansal, teknik, beşeri ve örgütsel
kaynakların optimum kılması ve bunları
tüm faaliyetlerin koordinasyonunu
sağlayarak yönlendirmeyi
amaçlamaktadır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 44 13.03.2012
45. Toplam Kalite Yönetiminin Temel
Unsurları
• Müşteri odaklı
• Kalite liderliği
• Çalışanların katılımı
• Sürekli gelişme
• Personel eğitimi.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 45 13.03.2012
46. TKY ve Müşteri Memnuniyeti
“Müşteri tatmini” temel üç şart
• “Müşterinin istediği mal ve hizmeti”
• “Daha ucuza”
• “Kısa sürede” ulaştırmak
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 46 13.03.2012
47. KALİTE LİDERLİĞİ
• Bireylerin, işletmenin vizyonunu benimsemesini
sağlamak
• Yüksek standartlara ulaşabilmek için bireylerin
performansını artırmasına yardımcı olmak.
• Bireylerin örgüt amaçlarına inanması, örgüt
amaçları doğrultusunda faaliyet göstermesini
sağlamak amacıyla, işletmenin
misyonunun, değerlerinin ve hedeflerinin
benimsenmesini sağlamak.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 47 13.03.2012
49. ÇALIŞANLARIN KATILIMI
işletmenin kültüründe bir değişim ile personelin
uzun dönemli bağlılığın sağlanmasıdır. Eğitimli
personel, işletmeyi ve işini farklı bir bakış
açısından görme konusunda bilinçlendirilmiş ve
güçlendirilmiştir. Böyle bir personelde, işletmenin
başarısından sorumlu olduğunu dair bir bilinç
vardır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 49 13.03.2012
50. SÜREKLİ GELİŞME
• Yenileşme; AR-GE çalışmalarına yüksek
miktarlarda para harcayarak ya da yeni bir
teknoloji satın alarak büyük ve kesikli bir
sıçrama elde etmeyi amaçlar.
• Sürekli gelişme (kaizen); sadece yüksek
teknoloji kullanılmasını değil aynı zamanda
performans standartlarını sürekli artırmak için
basit tekniklere uygulayan bireylere de
dayanmaktadır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 50 13.03.2012
52. PERSONEL EĞİTİMİ
• Eğitim, işletme amaçlarını
benimsemiş, yeterli ve nitelikli bir işgücünün
en önemli rekabet unsurudur.
• Personelin işle ilgili davranışlarının
gerektirdiği değişimi, gelişimi ve
güçlendirmeyi sağlama sürecidir.
• Becerilerin kazandırılması, iş değişimlerine
hazırlık amacıyla kullanılmaktadır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 52 13.03.2012
53. PERSONEL EĞİTİMİ
1. İş üzerinde eğitim programları; personeli iş
ortamından ayırmadan, direkt uygulama ile ilgili
sorunları çözmek ve geri bildirim sağlamak ve
yanlış bilgilenme ve kültürel özelliklerden dolayı
yeni fikirlere karşı direnci yenmek için
kullanılabilir. Kalite çemberleri bu amaçla
kullanılır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 53 13.03.2012
54. PERSONEL EĞİTİMİ
2. İş dışında eğitim yöntemleri, teorik
bilgileri öğretmek ve eğitimin bir sınıf
disiplini içerisinde gerçekleştirilmesini
sağlamak amacıyla iş ortamı dışında
eğitilmesini içermektedir.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 54 13.03.2012
55. TKY’nin Uygulamaya Konması
1. Geleneksel aşama, İşletmeler genellikle
otoriter ve dikey yapıda organize edilmiş
olup, sadece üretimle ilgilenmektedir.
Müşteri tatmin ve beklentilerine önem
vermeyerek, ürettikleri ürün ya da hizmetin
satılmasını beklemektedirler
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 55 13.03.2012
56. TKY’nin Uygulamaya Konması
2. Müşteri bilinci aşaması, müşteri istek ve
gereksinimlerine önem verilerek; işletmede
şikayet bölümü veya departmanlar
oluşturulmaktadır. Müşteri bilinci oluşturulurken;
müşteriye yönelik gecikme, istismar ve
hakaretler önlenmektedir. Bunun bir sistem
dahilince yapılmasının ve süreçlerinde sürekli
iyileştirmenin gerektiğinin farkına varmaktadırlar
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 56 13.03.2012
57. TKY’nin Uygulamaya Konması
3. iyileştirme aşamasında, üst yönetim
düzeyinde kalite kurulu oluşturulmakta ve
kurul, süreçlerden en önemli olanları
saptamakta ve sürekli iyileştirme sağlamak
amacıyla kalite takımları oluşturulmaktadır.
İşletme, sürekli iyileştirmenin işletme kültürünü
oluşturduğu ve bir yaşam biçimi olarak kabul
edilmesini sağlamaktadır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 57 13.03.2012
58. TKY’nin Uygulamaya Konması
4. Yenilik aşaması; başarılması en zor
olandır. İşetmeler, yaratıcılık güçlerini
kullanarak ve hayal edilmesi dahi güç
olan, ancak müşteri gereksinimlerini en üst
sınıra taşıyacak olan mal ve hizmetleri
üretme düzeyine gelmek zorundadır
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 58 13.03.2012
60. Toplam Kalite Yönetiminin Yararları
• Pazar gereksinimlerini, daha etkin ve
sağlıklı bir biçimde yönetebilmek
• Ürün ve hizmet kalitesinin
ötesinde, bu alanlarda en yüksek kalite
performanslarına erişmek
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 60 13.03.2012
61. Toplam Kalite Yönetiminin Yararları
• Kalite performansına erişilmesinde
gerekli basit yaklaşımları kullanabilmek
• Üretici olmayan faaliyetleri ve bozuk
ürün oranını azaltmak için
bütün süreçleri sürekli incelemek
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 61 13.03.2012
62. Toplam Kalite Yönetiminin Yararları
• Gerekli gelişmeleri saptamak ve
performans kriterleri belirlemek
• Rakipleri tam ve detaylı olarak
anlamak, etken bir rekabet stratejisi
oluşturmak
• Haberleşme alanında, başarılı bir işin
takdiri konusunda etkili yollar yaratmak
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 62 13.03.2012
66. KALİTE TANIMLARI
• “Bir ürün ya da hizmetin belirlenen
veya olabilecek ihtiyaçları karşılama
kabiliyetine dayanan özelliklerin
toplamıdır.”
• “Bir mal ya da hizmetin belirli bir
gereksinimi karşılayabilme yeteneklerini
ortaya koyan özelliklerin tümüdür.”
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 66 13.03.2012
67. KALİTE TANIMLARI
• “Belirli bir malı ya da hizmetin
tüketicilerin isteklerine
uygunluk derecesidir.”
• “Bir ürün ya da hizmetten beklenen
veya olabilecek ihtiyaçları karşılama
kabiliyetine özelliklerinin toplamıdır.”
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 67 13.03.2012
68. KALİTENİN ÖZELLİKLERİ
Garvin kalitenin 8 boyutu
1.Performans: Ürünün birincil özellikleri
2.Diğer Unsurlar: Ürünün çekiciliğini
sağlayan ikincil özellikler
3. Uygunluk: Özelliklere,
belgelere ve standartlara
uygunluk
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 68 13.03.2012
69. KALİTENİN ÖZELLİKLERİ
4. Güvenirlilik: Ürünün kullanım ömrü
içinde performans özelliklerinin sürekliliği
5. Dayanıklılık: Ürünün kullanılabilirlik
özelliği
6. Servis Görebilirlik: Ürüne
ilişkin sorunların, şikayetlerin
kolay çözülebilirliği
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 69 13.03.2012
70. KALİTENİN ÖZELLİKLERİ
7. Estetik: Ürünün albenisi ve duyulara
seslenebilme yeteneği
8. Algılama: Ürünün reklamlar,
kabul görmesi ya da diğer
markalar göre sezgisel olarak
değerlendirilebilmesi
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 70 13.03.2012
71. KALİTE
• Müşterilerin bugünkü
beklenti ve ihtiyaçlarını
• Tam ve zamanında
karşılayıp
• Müşterilere gelecekteki
beklentilerini aşan
ürün ve hizmetler sunma
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 71 13.03.2012
74. TOPLAM
• Tüm çalışanların katılımı
• Yapılan işlerin tüm yönleri
• İç ve dış müşterileri
• Üretilen ürün veya
hizmetlerin tümü
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 74 13.03.2012
76. YÖNETİCİ
• Çalışanlara liderlik yapması,
• Çalışanlara örnek olarak model
oluşturması,
• Şirket çapında katılımcı yönetimin
sağlanması
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 76 13.03.2012
77. YÖNETİCİ
Drucker’e göre: “Yönetici astlarının
potansiyelini ortaya çıkarmalıdır.
Hatta, onlar sayesinde iş gören
değil, astlarının performansından
sorumlu” olan kişidir.
78. YÖNETİCİ
• Kişilerarası rol (uyum sağlamak)
• Bilgi sağlamak (gerekli
enformasyonu temin etmek)
• Karar vermek (neticeye ulaşmak)
Üç rol arasında entegrasyon
sağlamalı ve ortaya mutlaka sinerji
çıkarmalı
79. YÖNETİCİ BECERİLERİ
• İş ile ilgili gerekli bilgi ve beceriye
sahip olmalı
• Sosyal beceriler
• Duygulara yönelik beceriler
• Saldırgan davranışlarla
baş etme
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 79 13.03.2012
80. YÖNETİCİ BECERİLERİ
• Stres ile başa çıkma becerisi
• Plan yapma ve problem çözme
• Yönetsel-kavramsal (bütünleştirme)
analitik karar verme becerisi
• Teknik beceri
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 80 13.03.2012
81. YÖNETİCİ ve LİDER
YÖNETİCİ LİDER
• İşleri doğru yapar • Doğru işleri yapar
• Belirlenmiş amaçlara • Amaçları belirlerler
ulaşmak için kaynakları
kullanır • Daha esnek, dinamik ve
• Katı ve kapalıdır yeni fikirlere açık.
• Sürece teslim • Sürece hakim
• Kopya • Original
• Kontrole güvenir • Güven ve ilham veriR
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 81 13.03.2012
82. YÖNETİCİ ve LİDER
YÖNETİCİ LİDER
• Düzenli yapılar • Kişiler ve kişisel arası
• Günlük işlevlerin davranışlar
sürdürülmesi • Geleceğe odaklanma
• İşin yapılmasının • Değişim ve gelişme
sağlanması • Kalite
• Sonuçların ve • Etkililik
çıktıların izlenmesi
• Verimlilik
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 82 13.03.2012
84. LİDERLİK
• Lider, “Belirli amaçlara ulaşmak amacıyla
iletişim yoluyla diğer insanları etkilemek”
• Lider, Belirli amaçlara ulaşmak için üyelerinin
performansını artırmak amacıyla üyelerinin
kendilerini daha rahat hissedebileceği bir ortam
yaratır.
• Kalite Liderliği, bugünkü işletmelerin karşı
karşıya olduğu karmaşık kalite konularının
çözümü için esnek bir yöntem sağlamaktadır ve
stratejik bir amaçtır.
Fezile Işık - fezileishik@yahoo.com 84 13.03.2012