Оюунлаг загвар Хүний үүсэл хөгжилийн тухай сонирхолтой баримтууд

1. ÎÞÓÍËÀÃ
ÇÀÃÂÀÐ
Á¿òýýã÷äýýñ èðñýí çàõèàñ
РАЭЛ

3. Î Þ Ó Í Ë ÀÃ Ç À Ã Â À Ð
Á¿òýýã÷äýýñ èðñýí çàõèàñ
РАЭЛ

4. DDC
215
P-16
Çîõèîã÷èéí ýðõ © Ðàýëèéí Ñàí 2005 îí
Ýíýõ¿¿ á¿òýýëèéí çîõèîã÷ áîëîõ Ðàåëèéí çîõèîã÷èéí ýðõèéã 1988 îíû
Çîõèîã÷èéí ýðõ, Çàãâàð, Ïàòåíòûí õóóëèéí äàãóó ò¿¿íèéõ áîëîõûã
áàòàëæ áàéíà. Á¿õ ýðõ íü õóóëèàð õàìãààëàãäñàí áàéíà. Òóñ á¿òýýëèéí
ÿìàð ÷ õýñãèéã çîõèîë÷èéí ýðõèéã ýçýìøèã÷ áîëîí õýâëýí íèéòëýã÷èéí
çºâøººðºëã¿éãýýð çàñàæ çàëðóóëàí ñýðãýýõ áàéäëààð õàäãàëàõ, äàõèí
õýâëýõ áóþó öàõèì, ãàð àðãààð, îëøðóóëàõ, õóâèëàõ, òýìäýãëýõ ãýõ ìýò
áàéäëààð ò¿ãýýí òàðààõûã õîðèãëîíî.
Ôðàíö õýë äýýð àíõ ýõ õóâèàðàà ãàð÷ áàéñàí Ðàýëèéí ãóðâàí íîì áîëîõ
Le Livre Qui Dit La Verite (The Book Which Tells The Truth), 1974 îíä àíõ
Ôðàíöàä õýâëýãäýí ãàð÷ áàéñàí Les Extra-Terrestres M’ont Emmene Sur
Leur Planete (Extra-Terrestrials Took Me To their Planet) áîëîí Accueillir les
Extra-Terrestres (Let’s Welcome The Extra-Terrestrials) çýðýã íü Àíãëè õýë
äýýð îð÷óóëàãäñàíààñ õîéø äàõèí øèíý÷ëýãäýí ãàðñàí. The Message
Given To me By Extra-Terrestrials (ýõíèé 2 íîì øèíý÷ëýãäñýí) áîëîí Let’s
Welcome Our Fathers from Space íýðòýéãýýð 1986 îíä ßïîíä íèìãýí öààñàí
õàâòàñòàéãààð õýâëýãäýí ãàðñàí. 1998 îíä øèíý÷ëýãäñýí ýõíèé õî¸ð
íîì íü Tagman Press-èéí ãàð÷èãëàñíààð The Final Message íýðòýéãýýð
Àíãëèä ìºí 1999 îíä The True Face of God, 2001 îíä The Message Given by
Extra-terrestrials íýðòýéãýýð ÀÍÓ-ä õýâë¿¿ëýõ ýðõ àâñàí.
Ìîíãîë õýë ð¿¿ “¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì” “Õàðü ãàðèãèéíõàí íàìàéã ãàðèã
äýýðýý àâàà÷ñàí íü” õýìýýõ 2 íîìûã íýãòãýí “Õàðü ãàðèãèéíõàíû çàõèàñ”
ãýäýã íýðýýð 2001 îíä õýâëýí ãàðãàñàí áîëíî
Çîõèîë÷: Ðàåë
Õýâëýí íèéòëýã÷: Ìîíãîëûí Ðàåëèéí Õºäºë㺺í
Îð÷óóëñàí: Ò. Ìÿãìàðñ¿ðýí
Îð÷óóëãûã õÿíàñàí: Ì.Íàðàíçàÿà, Æ.Õàäàà
Õýâëýëèéí ýõèéã áýëòãýñýí: Ñ.̺íõìàà
Õýâëýëèéí ýõèéã Èíòåðïðåññ ÕÕÊ-ä áýëòãýæ õýâëýâ.
Õýâëýñýí îí: 2014-5
ISBN: 99973 - 900 - 4 - 2

5. ÃÀÐ×ÈÃ
Õàðü ãàðèãèéíõàíû çàõèàñ xi
ÍÝÃįÃÝÝÐ ÍÎÌ
¯ÍÝÍÈÉà ªÃ¯¯ËÝÃ× ÍÎÌ
1 Ñàíààíäã¿é ó÷ðàë 15
2 ¯íýí 22
Ýõëýë 22
¯åð 29
Áàáåëèéí öàìõàã 32
Ñîäîì, Ãîìîððà õî¸ð 32
Àáðàõàìèéí òàõèëãà 33
3 Ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñèéã õÿíàñàí íü 35
Ìîñå 35
Èîðîõîãèéí á¿ðýýí¿¿ä 39
Òåëåïàò÷ Ñàìñîí 41
Ýëîõèìèéã óãòàæ àâñàí àíõíû ºð㺺 43
Ýë÷ Åëèà 45
Òàëõ ¿ðæ¿¿ëñýí íü 47
Åçåêèåëèéí íèñäýã òàâàã 48
Ýöñèéí ø¿¿ëò 55
Ñàòàí 58
Õ¿ì¿¿ñ îéëãîñîíã¿é 59
4 Õðèñòèéí ¿¿ðýã 64
Îëäîëò 64
Çààæ ñóðãàñàí íü 65
Çýðýãöýí îðøèõ õ¿í òºðºëõòºí 67
Øèíæëýõ óõààíû èä øèä 70
ªâèéã õ¿ðòýõ¿é 72
v

6. ÃÀÐ×ÈÃ
5 Åðòºíöèéí òºãñãºë 75
1946 îí, øèíý ýðèíû ýõíèé æèë 75
Ñ¿ì õèéäèéí òºãñãºë 76
Èçðàèëü óëñ áàéãóóëàãäñàí íü 78
Ñ¿ì õèéäèéí àëäààíóóä 80
Á¿õ øàøèíû ¿íäñýíä 81
Õ¿í òºðºëõòºí: Ñàíñàð îãòîðãóéí ºâ÷èí 83
Ýâîëþöè* áîë ¿ëãýð 85
6 Øèíý çàðëèãóóä 88
Îþóí÷ëàë 88
Õ¿ì¿¿íëýã ¸ñ 90
Äýëõèéí çàñãèéí ãàçàð 93
Òàíû ¿¿ðýã äààëãàâàð 93
7 Ýëîõèì 97
Öºìèéí çýâñýã 97
Õýò õ¿í àìæèëò 98
̺íõ àìüäðàëûí íóóö 100
Õèìèéí áîëîâñðîë 106
Ðàåëèéí Õºäºë㺺í 107
vi

7. ÃÀÐ×ÈÃ
ÕΨÐÄÓÃÀÀÐ ÍÎÌ
ÕÀÐÜ ÃÀÐÈÃÈÉÍÕÀÍ ÍÀÌÀÉÃ ÃÀÐÈÃ
ÄÝÝÐÝÝ ÀÂÀÀ×ÑÀÍ ÍÜ
Îðøèë 112
1 Àíõíû ñàíààíäã¿é ó÷ðàë õ¿ðòýëõ
ìèíèé àìüäðàë 113
Õî¸ð æèë ºíãºð÷ýý 113
Õ¿¿õýä íàñ: Àìáåðò õîòûí äýýã¿¿ðõ ¿ë
òàíèõ íèñäýã áèåò 114
Äðóéäóóäûí ïàï ëàì 116
ßðóó íàéðàã 117
Ñàíààíäã¿é ó÷ðàë 128
Îëíû ÿðèà 131
2 Óäààõ ó÷ðàë 133
1975 îíû 7 äóãààð ñàðûí 31-íû ¿çýãäýëò 133
Çàõèàñ: Õî¸ðäóãààð õýñýã 136
Áóääèçì 141
Áóðõàí ÷ áèø, ñ¿íñ ÷ áèø 144
Äýëõèéí äýýðõ äèâààæèí 147
ªºð åðòºíö 150
Ýðòíèé ãýãýýíòí¿¿äòýé óóëçñàí ìèíü 152
Äèâààæèíãèéí óðüòàë àìò 159
Øèíý çàðëèãóóä 166
Èçðàèëèéí àðä ò¿ìýíä 167
3 Ò¿ëõ¿¿ð îéëãîëòóóä 170
Îðøèë 170
Õ¿í òºðºëõòºí 171
Òºðºëò 172
Áîëîâñðîë 173
Ìýäðýõ¿éí áîëîâñðîë 175
Õàíàìæ 177
Íèéãýì áà òºð 184
vii

8. ÃÀÐ×ÈÃ
Áÿñàëãàë áà ìºðãºë 189
Ýëîõèìòýé òåëåïàòûí õàðèëöàà òîãòîîõ àðãà 190
Óðëàã 197
Ìýäýðõ¿éí áÿñàëãàë 197
Õ¿ì¿¿íèé øóäàðãà ¸ñ 199
Øèíæëýõ óõààí 201
Õ¿ì¿¿íèé òàðõè 203
Òåëåïàòèéí õàðèëöàà 205
Øàãíàë 209
Óäèðäàã÷èä 218
viii

9. ÃÀÐ×ÈÃ
ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ ÍÎÌ
ÕÀÐÜ ÃÀÐÈÃÈÉÍÕÀÍÛÃ ÓÃÒÀÍ ÀÂÖÃÀÀß
1 Ò¿ãýýìýë òàâèãääàã àñóóëòóóä 222
Ýëîõèìèéí á¿òýýë¿¿äèéí îí ñàð ºäðèéã
òîäîðõîéëîõ íü 225
Èçðàèëèéí àðä ò¿ìýí áà Åâðåé÷¿¿ä 226
Ðàåëèéí õºäºë㺺í áà ìºí㺠226
Îãòîðãóé áîëîí öàã õóãàöààíä òîãòìîë ç¿éë ãýæ
áàéäàãã¿é 228
Äóõíû ÿñ áîëîí ýñò á¿òöèéí äàìæóóëàëò 230
Äýëõèé íü áóðõàíû õóðóóíû æèæèãõýí õýñýã íü ¿¿? 232
Íîàãèéí õºâºã÷ îíãîö – ñàíñðûí õºëºã îíãîö 234
Àìüäðàëûí äàðààõ àìüäðàë-ýñâýë ìºðººäºë áà
áîäèò áàéäàë óó? 235
Ýëîõèìèéí øèíæëýõ óõààíû õºãæëèéí ò¿âøèí 237
Áóðõàí ýñâýë ñ¿íñ ãýæ áàéäàãã¿é ÷ ýëîõèì áà
ãåíåòèê êîä ãýæ áàéäàã 238
Õÿçãààðã¿éí øàøèí 241
Óëàìæëàëò øàøíóóäûí èðýýä¿é 242
Ðàåëèçì áà “Îþóí÷ëàë” 243
Õýí á¿òýýã÷äèéí á¿òýýã÷èéã áèé áîëãîñîí áý? 245
Àìüäðàëûí çîðèëãî ãýæ þó âý? 248
Áàÿð áàÿñãàëàí ãýæ þó âý? 249
¯õýë ãýæ þó âý? 255
Ñåêñèéí ýðõ ÷ºëºº áà ä¿ðýì æóðàìã¿é áàéäàë 263
Ðàåëèçì áà èæèë õ¿éñòýí 265
Äåéñò ¿çýëòí¿¿ä áà ýâîëþöèéí îíîëûã
áàðèìòëàã÷èä: Õóóðàì÷ çºí÷ ¿çìýð÷ íàð 266
Àìèà õîðëîëò 267
2 Øèíý èë÷ëýë¿¿ä 269
׺òãºð ãýæ áàéõã¿é, áè ò¿¿íòýé óóëçñàí 269
Ìèíèé ààâ äèâààæèíãèéí óðëàà÷ 281
Äýëõèé äýýðõ õ¿í òºðºëõòºíä ßàâýýãèéí èëãýýñýí
çàõèàñ: Öºìèéí ñ¿¿ë÷èéí òýñðýëò áóþó
åðòºíöèéí ñ¿éðýë 283
ix

10. ÃÀÐ×ÈÃ
3 Àòåéñò øàøèí 297
Äàëàâ÷ã¿é ñàõèóñàí òýíãýð¿¿ä 297
Îãò õàðèóöëàãàã¿é áàéäàë 302
4 Ðàåë÷óóäûí òàéëáàð, òîäîðõîéëîëòóóä 314
Øèíæëýõ óõààíû í¿äýýðõ Ðàåëèçì 314
2-Õ¿í òºðºëõòíèé ò¿¿õýí äýõ øèíý òààìàãëàë 317
3-Øèíæëýõ óõààíû òºâøèí äýõ ýñò á¿òöèéí
äàìæóóëàëò 319
Ñàíâààðòíû ñýòãýãäë¿¿ä 321
Òèéì ýý... Áè Ðàåëèéíõ 325
Ìèíèé ñàíâààðòíóóäûí àäèñëàë 331
Öàöðàã èäýâõòýé áîë÷èõã¿éí òºëºº èäýâõòýé áàéõ 336
Ìàðêñèçìààñ Ðàåëèçì áàðèìòëàë ðóó 339
Àìüäðàõ øèíý óðëàã 340
5 Íýìýëò òàéëáàð 343
1976 îíû 10-ð ñàðûí 7-íä áîëñîí òîõèîëäîë 343
1978 îíû 3 ñàðûí 14 íä ºãñºí Ýëîõèìèéí çàõèàñ 344
Øèíý ñóðãààëûí òîäðóóëãà 345
1997 îíû 12 ñàðûí 13-íä Ýëîõèìýýñ èðñýí çàõèàñ 345
Íýãäñýí ¿íäýñòíèé áàéãóóëëàãà - Ðàåë,
2005 îíû 9 ñàð 349
Ðàýë Åâðåé õ¿ì¿¿ñò çîðèóëñàí ñ¿¿ë÷èéí çóðâàñûã
õ¿ëýýí àâëàà 350
Çîõèîã÷èéí òºãñãºëèéí ¿ã 354
Íýìýëò ìýäýýëýë 362
Ñåìèíàðóóä áîëîí õîëáîî áàðèõ õàÿãóóä 363
Ðàåëèéí áè÷ñýí áóñàä íîìíóóä 364
Ìýäðýõ¿éí áÿñàëãàë 364
Îþóí÷ëàë 364
Õ¿íèéã êîëîíîîð õóâèëàõûã äýìæüå 365
Ìàéäàð 365
Íîìç¿é 366
x

11. Õàðü ãàðèãèéíõàíû çàõèàñ
ÄÝËÕÈÉ äýýðõ á¿õ àìüäðàëûí õýëáýð, ò¿¿íèé äîòîð áèäíèéã
ìàíàé ãàëàêñèéí ººð íýã õýñãèéí äýâøèëòýò ãàðèãèéí õ¿í òºðºëò
ýðäýìòýä á¿òýýæýý. Òýä ÄÍÕ-èéí ãåíåòèê èíæåíåð÷ëýëèéí íàðèéí
àðãà òåõíèêèéã àøèãëàí èéíõ¿¿ á¿òýýñýí áºãººä áèä òýäíèé
õºãæèë äýâøëèéí ò¿âøèíä îéðòîí áóé ýíý ¿åä òýä äýëõèéí ãîë
ãîë óäèðäàã÷ íàð, îëîí íèéòèéí ìýäýýëëèéí õýðýãñýëòýé íýýëòòýé
óóëçàëò õèéõýýð ýðãýí èðýõèéã õ¿ñ÷ áàéíà...
Ýäãýýð íü çîõèîã÷ Êëàóäå Ðàýëèéí Õàðü ãàðèãèéíõàíû
çàõèàñ íîìîíä îíöëîí òýìäýãëýñýí ãîë óòãà ñàíàà þì. Ò¿¿íèé
ÿðèàãààð, “Ýëîõèì” ãýæ ººðñäèé㺺 íýðëýäýã òýäãýýð ýðäýìòýä
Èåðóñàëåìèéí îéðîëöîî òýäýíä çîðèóëæ áàéãóóëàí àþóëã¿é
áàéäëûã ñàéòàð õàíãàñàí ýë÷èí òºëººëºã÷èéí ãàçàðò áóóõûã õ¿ñ÷
áàéãàà àæýý. Òýäíèé ãîë çîðèëãî áîë ººð áóñàä ãàðèã åðòºíö
äýýð àìüäðàë á¿òýýõ íü òýäíèé òºäèéã¿é áèäíèé ÷ õóâü òàâèëàí
áîëîõûã áèäýíä îéëãóóëæ ìýä¿¿ëæ ÿâäàë ãýæ Ðàýë ÿðüæ áàéíà.
Òýðýýð Ôðàíöûí íýãýí çàõ õÿçãààð ìóæèä àíõ ¯ÌÍÁ (¯ë
ìýäýãäýõ íèñäýã áèåò) ãàçàðäàõûã îëæ õàðñíààñ õîéøõè õýä õýäýí
í¿¿ð òóëñàí óóëçàëòààð àíõíû ìýäýýëë¿¿äýý àâñàí òóõàéãàà
ä¿ðñýëæýý. Ò¿¿íýýñ õîéø õî¸ð æèëèéí äàðàà ºìíºõòýé òºñòýé õàðü
ãàðèãèéí õºëºãò ò¿¿íèéã ñóóëãàæ, Ýëîõèìèéí ãàðèãò àâàà÷èæ òîâ÷
¿ç¿¿ëæ òàíèëöóóëñàí ãýæ òýð ÿðüäàã. Ýíý ¿åýñ õîéø òýð äýëõèéí
òàâàí òèâýýð ÿâæ, ñåìèíàð çîõèîí áàéãóóëàí, áÿñàëãàëûí àðãà
áàðèëûã çààí ñóðãàæ áàéãàà áºãººä õàðü ãàðèãèéíõàí ººðñäèéíõ
øèãýý ãàéõàìøèãò èðýýä¿éä áèäíèéã áýëòã¿¿ëýõ çîðèëãîîð ò¿¿íä
ýíý àðãûã çààæ ºâë¿¿ëñýí àæýý.
Äýëõèéí á¿õ ãîë øàøèíû àóãàà èõ ãýãýýíòí¿¿ä ÷ áàñ ¿¿íòýé
èæèë äàëä óóëçàëòóóäààð Ýëîõèìòàé õîëáîî òîãòîîæ, ººðèéí
ýðèí çóóíä òîõèðîõ çààâàð óäèðäàìæ á¿õèé çàõèàñóóä àâ÷ áàéñàí
ãýæ òýð áàòëàí ºã¿¿ëäýã. Õàðèí õàðü ãàðèãèéíõàíû õóâüä àñàð
óðò óäààí õóãàöààíû òóðøèä áèäíèéã èòãýë ¿íýìøèëýý ýíýõ¿¿
îéëãîëòîîð ñîëèõ áîëîìæ îëãîæ áàéñàí áºãººä ýíý áîë òýäíèé
ñ¿¿ë÷èéí çàõèàñ þì õýìýýí Ðàýë ºã¿¿ëæ áàéíà.
Õýðâýý öàã íü èðæ Ðàýëèéí ºã¿¿ëæ áàéñàí ç¿éëñ ¿íýí áîëîõûí
öàãò ýíýõ¿¿ Õàðü ãàðèãèéíõàíû çàõèàñ íîìîíä íóóöûã íü èë÷ëýí
çàðëàñàí ç¿éëñèéí àãóó à÷ õîëáîãäîëîîð óã íîìûã ýä¿ãýý áóþó
àëü ÷ ¿åèéí õàìãèéí ÷óõàë íîìûí íýã áîëãîæ áîëîõ þì.
xi

13. Í Ý Ã Ä ¯ Ã Ý Ý Ð Í Î Ì
¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì

14. Ðàåëèéí àíõíû ñàíààíäã¿é ó÷ðàë òîõèîëäñîí ãàçàð:
Ïüþ äå Ëàññîëàñ ãàëò óóë, Êëåðìîíò-Ôåððàíäûí
îéðîëöîî, 1973 îíû 12 äóãààð ñàðûí 13-íû ºäºð
14

15. 1. Ñàíààíäã¿é ó÷ðàë
1
ÑÀÍÀÀÍÄÃ¯É Ó×ÐÀË
Ìèíèé áèå åñºí íàñòàéãààñàà ë íýã ç¿éëä äóð ñîíèðõîë
òàòàãäàæ èðñýí íü ìîòîðò óðàëäààí áàéëàà. 1970 îíä íýãýí
ìîòîñïîðòûí òóñãàé ñýòã¿¿ë ýðõëýí ãàðãàñàí ìààíü áóñäûã ÿëàí
äèéëýõèéã ýðìýëçýõèéí çýðýãöýý ººðèé㺺 äàâàí ãàðàõûã ÿìàãò
õè÷ýýäýã òýðõ¿¿ ñïîðòûí îð÷èíä àìüäðàõûí òºëºº áàéâ. Õàð
áàãààñàà ë áè Ôàíãèî øèã àëäàðòíóóäûí ìºðººð îðæ íýã ë ºäºð
ìîòîðò óðàëäààíû òàìèð÷èí áîë÷èõñîí áàéíà ãýæ ìºðººääºã
áàéæ äýý. Òýãýýä ÷ ãàðãàñàí ñýòã¿¿ëýýðýý äàìæóóëæ òîãòîîñîí
õîëáîî ñ¿ëáýýíèéõýý à÷àà𠺺ðèéí áèåýð óðàëäàõ ñàéõàí áîëîìæ
îëäñîí òºäèéã¿é òýäãýýð óðàëäààíû ¿ð ä¿íä àðâààä öîìîîð ãýðýý
÷èìýõ áîëñîí áèëýý.
1973 îíû 12 äóãààð ñàðûí 13-íä áè Ôðàíöûí ºìíºä òºâ õýñýãò
îðøèõ Êëåðìîíò-Ôåððàíäàä ñ¿íäýðëýõ íýãýí ãàëò óóë ðóó ÿâñàí
þì. Ìàøèíààð çóãààëàõààñàà èë¿¿ öýâýð àãààðààð àìüñãàëàõààð
òèéøýý çîðüñîí íü òýð. Á¿òýí æèëèéí òóðø òîéðãîîñ òîéðîãò
óðàëäñààð áàðàã ¿ðãýëæ øàõóó äºðâºí äóãóéí äýýð àìüäàð÷
áàéñàí õºë ìààíü ÷ çàãàòíààä áàéëàà.
Òýíä àãààð ÷ ñýð¿¿í, òýíãýð õàÿãààðàà ìàíàíòàé ñààðàëòàí
áàéëàà. Ìàøèíàà çàì äýýð îðõèí çàìààñ ãàð÷ çóíû öàãò ãýð
á¿ëýýðýý çóãààëàõààð õàÿà î÷äîã Ïüþ äå Ëàññîëàñ íýðòýé ãàëò
óóëûí òîãîîíû òºâèéã ÷èãëýí àëõëàà, áàñ æààõàí ã¿éëýý.
ßìàð ¿çýñãýëýíòýé ñàéõàí, öýýæ ä¿¿ðýí àìüñãàëìààð ãàçàð
áàéñàí ãýæ ñàíàíà! Ìÿíãà ìÿíãàí æèëèéí òýðòýý ÿã ìèíèé çîãñîæ
áóé ãàçðààñ àñàð ºíäºð õýìèéí õàëóóí õàéëìàë îðãèëîí óðñàæ
áàéñàí áàéõ äàà. Îäîî ÷ ãýñýí äýëáýðýëòýä öàöàãäñàí õàä
÷óëóóíû õýëòýðõèéí¿¿ä äîòðîîñ ãàëò óóëûí ãî¸ìñîã “áºìáºëã¿¿ä“
îëäîõîîð àæýý. Ýíä Ôðàíöûí õºäºº íóòãèéíõ øèã òàðèìàë
íîãîîíóóä óðãóóëñàí áàéõ àâ÷ íàðíû èë÷ ¿ã¿é àæýý.
15

16. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
Òýíäýýñ ÿâàõ áîëæ, ãàëò óóëûí ÷óëóóëãûí õóðèìòëàëààñ áèé
áîëñîí òýðõ¿¿ äóãóé óóëûí îðãèë ººä ñ¿¿ë÷èéí óäàà øèðòýí õàðàõ
òýð ìº÷èä ýíý óðóó ðóó öàíàòàé þì øèã îëîíòàà ãóëãàí áóóæ
áàéñàí ìèíü ñàíààíä îðæ áàéëàà. Ãýíýò ìàíàí äóíäààñ àíèâ÷ñàí
óëààí ãýðýë ¿çýãäýæ, òºäºëã¿é íýã òºðëèéí íèñäýã òýðýã íàä ðóó
ààæìààð äîîøèëæ áóéã áè îëæ õàðàâ. Ãýõäýý íèñäýã òýðýã áîë
äóó ÷èìýý ãàðãàäàã áàéòàë íàäàä áàðàã þó ÷ ñîíñîãäñîíã¿é, á¿ð
º÷¿¿õýí òºäèé èñãýðýõ ÷èìýý ÷ ãàðñàíã¿é. Àãààðûí áºìáºëºã þì
áîëîâ óó? Îäîî ºíººõ ç¿éë ìààíü äîîøèëñîîð ãàçðààñ õîðèîä
ìåòðèéí ºíäºðò èðñýí áîëîõîîð ÿìàð ÷ ãýìýýð íýã õàâòãàéäóó
õýëáýðòýé áîëîõ íü ìýäýãäëýý.
Ýíý áîë íèñäýã òàâàã áàéëàà.
Íèñäýã òàâàã áàéäàã ãýäýãò ÿìàãò áè èòãýäýã áàéñàí áîëîâ÷
ò¿¿íèéã áîäèòîéãîîð õàðíà ãýæ îãò ç¿¿äëýýã¿é áèëýý. Òýðýýð
áàðàãöààëáàë 7 ìåòð îð÷èì ãîë÷òîé, 2.5 ìåòð îð÷èì ºíäºðòýé,
õàâòãàé ¸ðîîëòîé, êîíóñ õýëáýðòýé áàéëàà. Äîîä õýñýãò íü ìàø
õóðö àíèâ÷ñàí óëààí ãýðýë, äýýðýý çóðãèéí àïïàðàòûíõ øèã
òàñàëäñàí öàãààí ãýðýëòýé àæýý. Öàãààí ãýðýë íü äýíä¿¿ õóðö
áàéñàí òóë ººðèéí ýðõã¿é ë í¿ä öàâ÷óóëæ áàéëàà.
ͺ㺺õ ÷èíü º÷¿¿õýí ÷ äóó ãàðãàëã¿é äîîøèëñîîð ãàçðààñ
õî¸ð ìåòð îð÷èìä õ¿ðýí çîãñ÷, õºäºë㺺íã¿é áîëîâ. Áè ÷ çîãòóñàí
õºøèæ îðõèîä õºäºë㺺íã¿é çîãññîîð áàéëàà. Ãýõäýý àéæ
ñàíäàðñàíã¿éãýýð áàðàõã¿é èéì àãóó àãøèíã ¿çýæ òóóëñàíäàà
äîòðîî áàÿðòàé áàéëàà. Çóðãèéí àïïàðàòàà ë àâ÷ èðýýã¿éäýý
òóéëûí õàðàìñàõ àæ.
Òýãòýë ÷ ãàéõàëòàé þì áîëëîî! ªíººõ ìàøèíû äîîä òàëûí
õàâõëàã òàã îíãîéæ íýã øàò øèã þì äýëãýãäýí áóóâ. ßìàð íýã àìüä
àìüòàí ãàð÷ èðýõ íü äýý ãýæ áîäîîä ÿìàðõóó þì áàéõ áîë ãýæ
ñîíèó÷ëàí àæèãëàëàà.
Ýõëýýä õºëèéí õî¸ð òàâõàé, óäàëã¿é õî¸ð õºë ãàðààä èðýâ.
Ìèíèéõýýð áîë èõ ë æîîõîí ñàíàãäñàí þìäàã. ßìàðòàé ÷ õ¿í ãàð÷
èðýõ íü òîäîðõîé áîëëîî. Àíõ õàðñíààð áîë íýã õ¿¿õýä øàòààð
áóóæ èðýýä øóóä íàä ðóó ÷èãëýí àëõàõ íü òýð.
ĺõººä èðýõýä íü ñàéòàð àæâàë äºðâºí ôóò (1.2 ì) îð÷èì
ºíòºðòýé àòëàà ¿íýíäýý õ¿¿õýä áèø áàéëàà. Ò¿¿íèé í¿ä áàãà
çýðýã ñàìðûíõ øèã õýëáýðòýé, ìºí óðò õàð ¿ñ, ýð¿¿íäýý æèæèã
õàð ñàõàëòàé àæýý. Áè õºäºë㺺íã¿é çîãññîîð áàéñàí áºãººä òýð
íàäààñ 10 ìåòð îð÷èì çàéä îéðòîæ çîãñîâ.
16

17. 1. Ñàíààíäã¿é ó÷ðàë
Òýð á¿õ áèåèéã íü õàëõàëñàí íýã ÿíçûí öóë íîãîîí ºìñãºë
ºìñ÷ýý. Õýäèéãýýð òîëãîé íü èë ãàðñàí ìýò ñàíàãäñàí ÷ òîëãîéã íü
òîéðñîí õà÷èí ãýðýëò öàãèðàã õàðàãäàæ áàéëàà. ¯íýíäýý ýíý áîë
öàãèðàã áèø, í¿¿ð îð÷ìûíõ íü àãààð áàãà çýðýã ãýðýëòýæ áàéæýý.
Ýíý íü áàðàã í¿äýíä õàðàãäàõààðã¿é òóíãàëàã ºíãºòýé, õººñºí
áºìáºëºã ìýò ¿ë ¿çýãäýõ õàìãààëàëòûí á¿ðõ¿¿ë áàéëàà. Àðüñ íü
áàãà çýðýã íîãîîâòîð òóÿàòàé, ýëýãíèé ºâ÷òýé õ¿íèéõ øèã àæ.
Òýðýýð íàä ðóó ¿ë ÿëèã èíýýìñýãëýõýä íü áè ÷ õàðèóëñàí íü
äýýð ãýæ áîäîîä õàðèó èíýýìñýãëýýä áàãà çýðýã òîëãîé äîõèí
ìýíäëýâ. Òýð ÷ áàñ õàðèó äîõèëîî. Õýðýâ òýð íàìàéã ñîíñîæ
áàéâàë õààíààñ èðñíèéã íü ìýäüå ãýæ áîäîîä “Òà õààíààñ èðñýí
áý?” ãýæ àñóóâ.
Òýð áàãà çýðýã ãóíøàà, õ¿÷òýé, òîä õîîëîéãîîð “Ìàø àëñ
17
õîëîîñ” ãýæ õàðèóëàâ.
“Òà Ôðàíöààð ÿðüäàã þì óó?” ãýæ áè ëàâëàâ.
“Áè äýëõèéí á¿õ õýëýýð ÿðüäàã”.
“Òà ººð ãàðèãààñ èðñýí þì óó?”.
“Òèéìýý” ãýæ òýð õàðèóëàâ.
ßðèõ çóóðàà òýð íàä ðóó äºõºæ íàäààñ õî¸ð ìåòð îð÷èìä
îéðòîæ çîãñëîî.
‘Òà äýëõèé äýýð àíõ óäààãàà èðæ áàéíà óó?’
‘¯ã¿é äýý!’
‘Òà ýíä áàéíãà èðäýã ãýæ ¿¿?’
‘Áàãààð õýëýõýä ë áàéíãà þì äàà’
‘Òà ÿàãààä ýíä èðäýã þì áý?’
‘ªíººäºð áîë ÷àìòàé óóëçàõ ãýæ’.
‘Íàäòàé þó?’
‘Òèéìýý, ÷àìòàé, Êëàóäå Âîðèëõîí, òà æèæèãõýí ìîòîðò
ñïîðòûí ñýòã¿¿ëèéí ýðõëýã÷, ýõíýð, õî¸ð õ¿¿õýäòýé’
‘Ýíý á¿õíèéã òà ÿàæ ìýäýý âý?’
‘Áè ÷àìàéã óäààí õóãàöààãààð àæèãëàæ áàéñàí þì.’
‘ßàãààä íàìàéã ãýæ?’
‘Ýíý áîë ÿã ìèíèé ÷àìä õýëýõ ãýñýí ç¿éë. ßàãààä ÷è èéì ºâëèéí
õ¿éòýí ºã뺺 ýíä èðýõ áîëîâ?’
‘Ìýäýõã¿é ýý… öýâýð àãààðò ãàðìààð ñàíàãäñàí þì…’
‘×è ýíä áàéíãà èðäýã ¿¿?’
‘Çóíäàà áîë òèéì, õàðèí ºâºë áîë áàðàã èðæ áàéãààã¿é.’
‘Òýãâýë ÿàãààä ºíººäºð ýíä èðýýâ? Ýíä èðýõýý ýðòíýýñ
òºëºâëºñºí áàéñàí õýðýã ¿¿?’

18. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
‘¯ã¿é äýý, áè ¿íýíäýý ìýäýýã¿é. ªã뺺 áîñîõ ¿åä ë ãýíýò íààøàà
18
èðìýýð ñàíàãäààä áàéñàí’
‘Áè ÷àìòàé óóëçàõûã õ¿ññýí ó÷ðààñ ÷è ýíä èðñýí þì. Èíãýõýä
÷è òåëåïàòèä èòãýäýã ¿?’
‘Òèéìýý, ¿íýõýýð ýíý áîë ìèíèé ¿ðãýëæ ñîíèðõîæ ÿâäàã ç¿éëèéí
íýã, “íèñäýã òàâàã”-ûí òóõàé ÷ ìºí àäèë. Õàðèí ººðèéí í¿äýýð
õàðíà ãýæ îãò áîäîæ áàéñàíã¿é.’
‘Çà çà, íàäàä ÷àìä õýëýõ îëîí þì áàéñàí ó÷ðààñ áè òåëåïàò
àøèãëàí ÷àìàéã ýíä èð¿¿ëñýí þì. ×è åð íü Áèáëèéí ñóäðûã
óíøñàí óó?’ ‘Òýãñýýí, ãýõäýý ÿàãààä òà èíãýæ àñóóõ áîëîâ?’
‘×è ò¿¿íèéã óäààí õóãàöààãààð óíøèæ áàéíà óó?’
‘¯ã¿é, ÿã ¿íýíäýý áîë áè õýäõýí ºäðèéí ºìíº õóäàëäàæ àâñàí
þì.’ ‘ßàãààä òýð âý?’
‘¯íýíäýý ñàéí ìýäýõã¿é áàéíàà. Ãýíýò ë óíøèæ ¿çìýýð
ñàíàãäààä áàéñàí…’
‘Áàñ ë áè òåëåïàò àøèãëàí ÷àìààð ò¿¿íèéã õóäàëäàæ àâàõóóëñàí
þì. Áè ÷àìàéã íýãýí ìàø õýö¿¿ äààëãàâàð ã¿éöýòã¿¿ëýõýýð
ñîíãîñîí ó÷ðààñ ÷àìä õýëýõ îëîí þì áàéíà. Ìèíèé õºëºãò îðîîä
õîþóëàà òóõòàé ÿðèëöúÿ.’
Áè ò¿¿íèéã àðààñ äàãàæ õºëãèéí äîîðõ æèæèã øàòàð ºãñºâ.
Îéðîîñ øèíæâýýñ ýíý õºëºã áèò¿¿, ïºìáºãºð ¸ðîîë á¿õèé
õàâòãàéëñàí õîíõòîé èë¿¿ òºñòýé õàðàãäàæ áàéëàà. Äîòîð òàëäàà
ººä ººäººñºº õàðñàí õî¸ð ñóóäàëòàé, ìºí õààëãà õýäèé îíãîðõîé
áàéñàí ÷ äîòîðõ òåìïåðàòóð íü 纺ëºí äóëààí áàéëàà.
ßìàð íýã ÷èéäýíã¿é áîëîâ÷ ýíä òýíäã¿é ë áàéãàëèéí ãýðýë
ãàðàõ àæýý. Òýíä íèñýõ îíãîöíû á¿õýýãò áàéäàã øèã ÿìàð íýã
òîíîãëîëóóä áàéñàíã¿é. Øàë íü áàãà çýðýã õºõºâòºð òóÿàòàé
ãÿëòãàð õàéëøààð õèéãäæýý. Ñóóäëóóä íü ºíãºã¿é òóíãàëàã, ìàø
òàâ òóõòàé, á¿õýëäýý íýã òºðëèéí ìàòåðèàëààð õèéãäñýí àæýý.
Áè øàëàíä îéðõîí áàéðëóóëñàí àðàé òîì ñóóäàë äýýð ñóóñíààð
ººäººñ õàðàí ñóóãàà æèæèãõýí õ¿íèé í¿¿ð ìèíèéõòýé íýã ò¿âøèíä
áàéõààð áîëîâ.
Ò¿¿íèéã õàíàí äýýðõ íýãýí öýã äýýð äàðìàãö ìàøèíû øàë,
òààçíààñ áóñàä íü á¿õýëäýý íýâò õàðàãäàõààð òóíãàëàã áîëæ
îðõèâ. Äóëààõàí ë áîëîõîîñ çàäãàé àãààðò áàéãàà ìýò áàéëàà.
Òýðýýð íàìàéã õ¿ðìýý òàéëàí ñóóõûã õ¿ññýíèé äàãóó áè õ¿ðìýý
òàéëæ, äàðàà íü òýð ÿðèàãàà ýõýëëýý.
‘Çóðãèéí àïïàðàòàà àâ÷èðñàí áîë óóëçàëòûíõàà òàëààð äýëõèé

19. 1. Ñàíààíäã¿é ó÷ðàë
äàÿàð ãàðòàà ¿ç¿¿ëýõ áàðèìò íîòîëãîîòîé ÿðèõñàí ãýæ õàðàìñàæ
áàéíà óó?’ ‘Òèéìýý, òýãýëã¿é ÿàõàâ…’
‘Íàìàéã àíõààðàëòàé ñîíñîæ áàé. ×è õ¿ì¿¿ñò ýíý óóëçàëòûí
òàëààð ÿðèõ áîëíî, ãýõäýý òýä ÷óõàì õýí áîëîõ, áèä õýí áîëîõ
òóõàé ¿íýíèéã òýäýíä õýëýõ áîëíî. Õàðèí òýä ÿìàð õàðèó ¿éëäýë
õèéõèéã íü õàðæ áàéæ áèä ººðñäèé㺺 àëáàí ¸ñîîð, ÷ºëººòýé
èë ãàðãàí õàðóóëàõ ýñýõýý ìýäýõ þì. ×è íèéòýä çàðëàí ÿðüæ
ýõëýõýýñýý ºìíº á¿õíèéã ìýääýã áîëòëîî õýñýã çóóð õ¿ëýý.
Èíãýñíýýð ÷àìä èòãýõã¿é áàéãàà õ¿ì¿¿ñèéí ºìíº ººðèé㺺 çºâ
çîõèñòîé õàìãààëàí ãàð÷, òýäýíä õºäëºøã¿é íîòîëãîî ãàðãàí
õàðóóëàõ ÷àäâàðòàé áîëîõ áîëíî. ×è ìèíèé õýëñýí á¿õíèéã áè÷èæ
àâààä íîì áîëãîí íèéòëýõ áîëíî.’
‘Ãýõäýý òà ÿàãààä çààâàë íàìàéã ñîíãîñîí þì áý?’
‘Îëîí øàëòãààí áàéíàà. Þóíû ºìíº, áèäýíä àëèâàà øèíý
ñàíàà áîäëûã òààëàìæòàéãààð õ¿ëýýí àâäàã, èéì ñàíààíóóäûã èë
òîä ÿðèõ áîëîìæòîé ÿìàð íýã óëñàä áàéãàà õ¿í õýðýãòýé áàéëàà.
Àðä÷èëàë Ôðàíö óëñààñ ãàðàëòàé, ýíý óëñ áîë äýëõèé äàõèíä ýðõ
÷ºëººíèé îðîí ãýäãýýðýý íýðòýé óëñ. Ò¿¿í÷ëýí áèäýíä óõààíòàé,
þì á¿õýíä íèëýýä íýýëòòýé õ¿í õýðýãòýé áàéëàà. Äýýð íü, áèäýíä
øàøèíû ýñðýã ¿çýëã¿éãýýð ÷ºëººòýé ñýòãýã÷ õýí íýãýí õýðýãòýé
áàéâ. Õàðèí ÷è áîë Åâðåé ýöýã, Êàòîëèê ýõýýñ òºðñºí ó÷ðààñ
äýëõèéí ò¿¿õýí äýõ õî¸ð ìàø ÷óõàë á¿ëýã õ¿ì¿¿ñèéí äóíäàõ
õàìãèéí çîõèñòîé õîëáîîñ ãýæ ¿çñýí þì. Ò¿¿íýýñ ãàäíà ÷èíèé õèéæ
áàéãàà ¿éë àæèëëàãàà áîë ãàéõàìøèãòàé íýýëò õèéõýä ÷èíü ÿìàð
íýã áàéäëààð íºëººëºõã¿é ó÷ðààñ ÷èíèé ÿðüæ áàéãàà ¿ã á¿õýí
èë¿¿ ¿íýìøèëòýé áîëîõ þì. ×è áàñ øèíæëýõ óõààíû ýðäýìòýí
õ¿í áèø áîëîõîîð àëèâàà ç¿éëèéã îéëãîõîä ò¿âýãòýé áîëãîõ áèø,
õàðèí ýíãèéíýýð òàéëáàðëàæ ºãºõ áîëíî. ̺í ÷è óðàí çîõèîë÷
õ¿í áèø áîëîõîîð îëîí õ¿íä óíøèæ îéëãîõîä áýðõøýýëòýé
óðàí íàðèéí õýëëýãòýé ºã¿¿ëáýð çîõèîõã¿é. Ýöýñò íü áèä 1945
îíû àíõíû àòîìûí áºìáºãèéí äýëáýðýëòýýñ õîéø òºðñºí õ¿í
ñîíãîõîîð øèéäñýí áºãººä ÷èíèé õóâüä 1946 îíä òºðñºí áàéëàà.
Èéì ó÷ðààñ ë áèä ÷àìàéã ñîíãîñîí þì. ×àìä ººð àñóóõ àñóóëò
áàéíà óó?’
‘Òà õààíààñ èðäýã âý?’
‘Àëñ õîëûí ãàðèãààñ, òýãýõäýý äýëõèéí õ¿ì¿¿ñ ìàíàé ýíõ
òàéâàí áàéäëûã àëäàãäóóëàõ ÿìàð ÷ óõààíã¿é ¿éëäýë õèéæ ìýäíý
ãýæ ýìýýõ ¿¿äíýýñ ÷àìä áè þó ÷ õýëýõã¿é.’
19

20. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
‘Òàíàé ãàðèã ìàø àëñ õîë óó?’
‘Ìàø õîë. Áè ÷àìä òýð õ¿ðòýëõ çàéã õýëýõ þì áîë òà íàðûí
ºíººãèéí øèíæëýõ óõààí, òåõíèêèéí ìýäëýãèéí ò¿âøèíãýýð õýçýý
÷ õ¿ðýõ áîëîìæã¿é áîëîõûã ÷è îéëãîõ áîëíî.’
‘Òà íàðûã þó ãýæ íýðëýäýã âý?’ ‘Áèä òà íàðûí ë àäèë õ¿ì¿¿ñ
áºãººä òàíàé Äýëõèéòýé àäèëõàí ãàðèã äýýð àìüäàðäàã þì.’
‘Òà íàð ýíä èðýõäýý õýäèé õýð õóãàöàà çàðöóóëäàã âý?’
‘Ýíý òóõàé áîäîõ çóóðò ÷èíü ë èð÷èõíý’
‘Òà íàð ÿàãààä Äýëõèé ð¿¿ èðäýã þì áý?’
‘Õ¿í òºðºëõòºíèé õºãæëèéã õÿíàæ, àæèãëàõ ãýæ. Äýëõèé äýýð
áàéãàà õ¿ì¿¿ñ áîë èðýýä¿é ¿å, áèä áîë ºíãºðñºí ¿å þì.’
‘Òàíàé ãàðèã äýýð îëîí õ¿í áàéäàã óó?’
‘Òýíä òàíàéõààñ ÷ îëîí õ¿í áèé.’
‘Áè òàíàé ãàðèã äýýð î÷èõûã õ¿ñâýë î÷èæ áîëîõ óó?’
‘¯ã¿é. Þóíû ºìíº òýíäýõèéí àãààð ìàíäàë òàíàéõààñ ººð ó÷ðààñ
÷è òýíä àìüä áàéæ ÷àäàõã¿é, ìºí ÷è èéì àÿëàëä áýëòãýãäýýã¿é
áàéãàà.’
‘Òýãâýë ÿàãààä ýíä óóëçàæ áàéãàà þì áý?’
‘Ó÷èð íü ãàëò óóëûí òîãîî áîë ñîíèó÷ õ¿ì¿¿ñýýñ çàéäóó,
õàìãèéí òîõèðîìæòîé ãàçàð. Çà, áè îäîî ÿâàëã¿é áîëîõã¿é.
Ìàðãààø Áèáëèéí íîìîî, áè÷èæ òýìäýãëýõ ç¿éëèéí õàìò àâààä ÿã
ýíý öàãòàà äàõèàä èðýýðýé. ßìàð íýã ìåòàë ç¿éë áèåäýý á¿¿ àâ÷
èðýýðýé, áèäíèé ÿðèàã õýíä ÷ õýëæ áîëîõã¿é, ýñ òýãâýë áèä õýçýý
÷ äàõèí óóëçàõã¿é ø¿¿.’
Òýð ìèíèé õ¿ðìèéã àâ÷ ºã÷ øàòààð áóóëãààä ãàðàà äàëëàâ. Îãò
÷èìýý ãàðàëã¿éãýýð øàò äýýø õóðààãäàæ, õààëãà íü õààãäëàà. ̺í
ë º÷¿¿õýí ÷ ä¿íãýíýõ áóþó èñãýðýõ ÷èìýý ãàðãàëã¿éãýýð õºëºã 400
ìåòð îð÷èì ºíäºðò õººðººä ìàíàí äóíä çàìõàðñàí þì.
20

21. 1. Ñàíààíäã¿é ó÷ðàë
ÍÈÑÄÝà ժ˪ÃÍÈÉ ÄÎÒÎÎÄ ÇÓÐÀÃËÀË
2ì 10ì
Íèñäýã õºëºã äýýð áîëîí õàðèéí õ¿íèé
õóâöñàí äýýð áàéñàí ñ¿ëä òýìäýã
- Íèñäýã õºëºãíèé ãàäíà õàíàí äýýð: 10ñì
- Õàðèéí õ¿íèé õóâöàñ íü äýýð: 3ñì
Óòãà íü: Á¿õ ç¿éë ýðãýõ õîëáîîòîé áóþó äýýð
áàéõ ç¿éë äîîð ÷ ãýñýí áèé.
21
Òóíãàëàã ìýò íýâò
õàðæ áîëäîã õàíà

22. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
2
¯ÍÝÍ
Ýõëýë
Äàðàà ºäºð íü áè ºíººõ óóëçàëòûí ãàçðàà äýâòýð, ¿çýã,
Áèáëèéí íîì áýëòãýí èðñýí áàéëàà. Íèñäýã ìàøèí ÷ öàãòàà ãàð÷
èðæ, ìàøèíä îðæ óðüäûí àäèë òóõëàã ñóóäàëä ñóóõûã óðüñàí ºíºº
æèæèãõýí õ¿íòýéãýý äàõèí ººä ººäººñºº õàðàí ñóóöãààëàà.
Áè ýíý òóõàé õýíä ÷, á¿ð õàìãèéí äîòíûí íàéçäàà ÷ õýëýýã¿é
áàéñàí òóë ¿¿íèéã ìààíü ìýäýýä òýð áàÿðòàé áàéëàà. Òýð íàìàéã
òýìäýãëýë õºòëºõèéã ñàíàë áîëãîîä ÿðèàãàà ýõýëëýý.
‘Àñàð îëîí æèëèéí ºìíº ìàíàé àëñ õîëûí ãàðèã äýýð áèä òà
íàðûí óäàõã¿é õ¿ðýõ ò¿âøèíòýé õàðüöóóëæ áîëîõóéö øèíæëýõ
óõààí, òåõíèêèéí ìýäëýãèéí ò¿âøèíä õ¿ðýýä áàéëàà. Ìàíàé
ýðäýìòýä àìüäðàëûí àíõíû, ¿ð õºâðºëèéí õýëáýðèéã, òóõàéëáàë
òóðøèëòûí õóðóó øèëýíä àìüä ýñèéã á¿òýýõ àæèë õèéæ ýõýëñýí
áàéâ. ¯¿íä õ¿í á¿ðèéí ñýòãýë äîãäëîæ áàéëàà.
Ýðäýìòýä àðãà òåõíèêýý òºãºëäºðæ¿¿ëæ, ýòãýýä õà÷èí áÿöõàí
àìüòàä á¿òýýæ ýõýëñýí áîëîâ÷ îëîí íèéòèéí øàõàëò øààðäëàãûí
äàãóó çàñãèéí ãàçðààñ òýäãýýð ýðäýìòäèéã òóðøèëòàà çîãñîîõûã
òóøààñàí íü íèéãýìä àþóë çàíàë ó÷ðóóëàõóéö ìàíãàñóóä
á¿òýý÷èõâèé ãýæ àéñàí õýðýã áàéëàà. ¯íýõýýð ýäãýýð àìüòàäûí
íýã ñóë òàâèãäñíààñ áîëæ õýä õýäýí õ¿íèé àìü õºíººñºí áàéëàà.
̺í òýð ¿åýñ õîéø ãàðèã õîîðîíäûí áîëîí ãàëàêòèê õîîðîíäûí
ñóäàëãàà øèíæèëãýýíä ÷ äýâøèë ãàð÷ ºíººõ ýðäýìòýä ìààíü
òóðøèëòàà ÿâóóëàõàä çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé íºõöë¿¿äèéã
õàíãàñàí àëñ õîëûí ãàðèãèéí ýðýëä ãàðöãààõààð øèéäæýý. Òýä òà
íàðûí àìüäàð÷ áàéãàà Äýëõèéã ñîíãîñîí áàéíà. Îäîî áè ÷àìàéã
22

23. 2. ¯íýí
Áèáëè ð¿¿ãýý õàíäàæ ºíãºðñºí ¿åèéí òóõàé ¿íýíèé óë ìºð¿¿äèéã
îëæ ¿çýõèéã õ¿ñ÷ áàéíà. Èéì ºíäºð òåõíîëîãè áàéäãèéã óõààðàà
÷ ¿ã¿é, óëìààð ýíä ä¿ðñýëýãäñýí ç¿éëñèéã çºâõºí èä øèéäèéí,
äàëäûí õ¿÷ áàéñàí ìýòýýð òàéëáàðëàæ ÷àäàõ õ¿ì¿¿ñ äàìæóóëàí
õóóëáàðëàñàí ó÷ðààñ ýíý ¿åä óã óë ìºðèéã çàðèì òàëààð áàëëàí
ãàæóóäóóëñàí íü ìýäýýæ.’
Ǻâõºí ìèíèé òàéëáàðëàõ Áèáëèéí õýñã¿¿ä ë ÷óõàë. Áóñàä
õýñã¿¿ä íü ÿìàð íýã þì õýëýëã¿é äàí ãàíö ø¿ëýãëýæ íóðøñàí
áàéãàà. Áèáëèéã öàã ÿìàãò º÷¿¿õýí ÷ ººð÷ëºëò îðóóëàõã¿éãýýð
äàõèí õóóëáàðëàõ ¸ñòîé ãýñýí õóóëèéí à÷ààð, õýäèéãýýð òåêñò¿¿ä
íü íóóöëàã, äýìèé õîîñîí ºã¿¿ëáýðýýð ÷èìýãäñýí ÷, öààä ã¿íçãèé
óòãà ñàíàà íü ¿å ¿åèéí òóðø õàäãàëàãäàí ¿ëäñýíä ÷àìàéã áàÿðëàíà
ãýäýãò áè èòãýëòýé áàéíà.
Çà èíãýýä Ãåíåçèñ áóþó Ýõëýëèéí ýõíèé á¿ëãýýñ ýõëýöãýýå:
Ýõýíä Ýëîõèì òýíãýð ãàçðûã á¿òýýæýý. Ýõëýë 1:1
Çàðèì Áèáëè äýýð øóóä “Áóðõàí” õýìýýí îð÷óóëñàí “Ýëîõèì”
ãýäýã íü Õåáðüþ õýëýýð “òýíãýðýýñ èðýãñýä” ãýñýí áºãººä ýíý ¿ã
îëîí òîîí äýýð õýðýãëýãääýã þì. Ýíý íü ìàíàé ãàðèãèéí ýðäýìòýä
òºñ뺺 õýðýãæ¿¿ëýõýä òîõèðîìæòîé ãàðèãèéã õàéæ áàéñàí ãýñýí ¿ã.
Òýä õýäèéãýýð äýëõèéí àãààð ìàíäàë ìàíàéõòàé àäèëã¿é áîëîâ÷
õèéìýë àìüäðàë á¿òýýõýä øààðäëàãàòàé á¿õ ýëåìåíò¿¿ä áàéíà
ãýæ ¿çýýä Äýëõèéã îëæ íýýñýí áóþó “á¿òýýñýí” áàéíà.
Ýëîõèìèéí ñ¿íñ óñíû ìàíäàë äýýã¿¿ð ýëèí õàëüæ áàéëàà.
23
Ýõëýë 1:2
Ýíý íü óã ýðäýìòýä òàíäàí ñóäëàõ íèñëýã õèéæ, äýëõèéí ýðãýí
òîéðîíä ò¿¿íèé òîãòîëöîî, àãààð ìàíäëûã ñóäëàõ çîðèëãîîð, òà
íýðèéí õýëäýãýýð, õèéìýë äàãóóëóóä áàéðëóóëñàí áàéâ.
Ýëîõèìèéã õàðàõàä òýð ãýðýë íü ñàéõàí áàéâ. Ýõëýë 1:4
Äýëõèé äýýð àìüäðàë áèé áîëãîõûí òóëä íàð äýëõèéí ãàäàðãà
äýýð õîðòîé òóÿà òóñãàæ áàéãàà ýñýõèéã ìýäýõ íü ÷óõàë áàéñàí
áºãººä ýíý àñóóäëûã á¿ðýí ñóäàëñàí áàéíà. Ñóäàëãààíû ¿ð ä¿íä
íàð õîðòîé òóÿà ÿëãàðóóëàõã¿éãýýð äýëõèéã çºâ çîõèñòîé õàëààæ
áàéãàà íü òîãòîîãäæýý. ªºðººð õýëáýë, “ãýðýë íü ñàéõàí” áàéñàí
áàéíà.
¯äýø áîëîîä, ºã뺺 áîëæýý. Òýð íü àíõíû ºäºð áîëîé.
Ýõëýë 1:5
Ñóäàëãàà íèëýýä õóãàöààãààð ¿ðãýëæèëæýý. Ýíä “ºäºð” õýìýýí
äóðäñàí ç¿éë íü õàâðûí ºäºð, øºíº òýíöýõ ºäºð íàð ÿã èæèë

24. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
øèíæ òýìäýãýýð óðãàí ãàðàõ íèéò õóãàöààòàé õîëáîîòîé áºãººä
Äýëõèé äýýðõ 2000 îð÷èì æèë ãýñýí ¿ã.
Òýðýýð îãòîðãóéí äýýðõ óñûã îãòîðãóéí äîîðõ óñíààñ
ñàëãàñàíä òýð íü ¸ñîîð áîëîâ. Ýõëýë 1:7
¯¿ëíýýñ äýýøõè îãòîðãóéí òóÿàã ñóäàëæ äóóññàíû äàðàà
ýðäýìòýä ¿¿ëíýýñ äîîø, ãýõäýý óñíààñ äýýø áàéðëàæ áàéâ.
ªºðººð õýëáýë, òýä “îãòîðãóéí äýýðõ óñ” áóþó ¿¿ë, “îãòîðãóéí
äîîðõ óñ” áóþó ãàðèãèéí ãàäàðãóóã á¿ðõñýí äàëàé õî¸ðûí õîîðîíä
áàéæýý.
Òýíãýðèéí äîîðõ óñ íýã äîð õóðèìòëàãäàæ, õóóðàé ãàçàð èë
24
ãàðàã. Ýõëýë 1:9
Ýðäýìòýä äàëàéí ãàäàðãóóã ñóäëàñíû äàðàà äàëàéí
¸ðîîëûã ñóäëààä òèéì ÷ èõ ã¿íçãèé áèø, åðºíõèé人 íèëýýä
òýãø ãàäàðãóóòàé áîëîõûã òîãòîîæýý. Äàðàà íü äàëàéí ¸ðîîëä
áóëüäîçåð ìýò ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ íèëýýä õ¿÷òýé òýñëýëò¿¿ä õèéæ
ìàòåðèéã äàëàéí ¸ðîîë äýýø ãàðãàæ àâñàí áà ò¿¿íèéãýý íýã ãàçàð
Ẻãí¿¿ëýí îâîîëîõ çàìààð ýõ ãàçàð ¿¿ñãýæýý.
Äýëõèé äýýð àíõ ãàíöõàí òèâ áàéñàí áºãººä ñàÿõàí òàíàé
ýðäýìòýä îëîí æèëèéí ºìíº òàñàð÷ ñàëñàí ýõ ãàçðûí òèâ¿¿ä áèå
áèåòýéãýý ÿâ öàâ òîõèð÷, ýðò öàãò íýã òîì ýõ ãàçàð ¿¿ñãýæ áàéñíûã
òîãòîîñîí áèëýý.
Ãàçàð äýëõèé íÿëõ íîãîî, ¿ðò óðãàìàë, ¿ðò æèìñíèé ìîäûã
òºðºë òºð뺺ð íü óðãóóëàã. Ýõëýë 1:11
Òýä àñàð òîì àâàðãà ëàáîðàòîðèä õèìèéí áîäèñóóäààñ ººð
ç¿éëã¿éãýýð óðãàìëûí ýñ á¿òýýæ, óëìààð ÿíç á¿ðèéí ºâñ óðãàìàë
á¿òýýæýý. Òýä á¿õ õ¿÷èí ÷àðìàéëòàà íºõºí ¿ðæèõ¿éä ÷èãë¿¿ëæ
áàéâ. Òýäíèé á¿òýýñýí öººí ºâñëºã óðãàìëûã ººðñ人 íºõºí
¿ðæ¿¿ëýõ øààðäëàãà òóëãàð÷ áàéëàà.
Ýðäýìòýä õýñýã õýñãýýðýý æèæèã áàã á¿ðä¿¿ëæ ýíýõ¿¿ àñàð
óóäàì ýõ ãàçàðò òàðàí àæèëëàâ. Õ¿í á¿ð ººðèéí ñýòãýëãýý, öàã
óóðûí áàéäàëä òîõèðóóëæ ººð ººð òºðëèéí óðãàìàë á¿òýýæ áàéëàà.
ªºðñäèéí õèéñýí ñóäàëãàà, á¿òýýë¿¿äèéã õàðüöóóëæ ¿çýõ ¿¿äíýýñ
òýä òîãòìîë öóãëàæ óóëçäàã áàéâ. Òýäíèé òºðºëõ ãàðèã äýýð áàéãàà
õ¿ì¿¿ñ àæëûíõ íü àõèö äýâøëèéã àëñ õîëîîñ ñîíèðõîæ, ãàéõàë
áàõäàë ä¿¿ðýí àæèãëàæ áàéëàà. Õàìãèéí ÷àäâàðëàã, øèëäýã óðàí
á¿òýýë÷èä èðæ, ýðäýìòýäòýé íýãäýí çàðèì óðãàìëûã ãàäààä ºíãº
¿çýìæýýðýý ÷, àíõèëóóí ¿íýðýýðýý ÷ öýâýð ãî¸ë ÷èìýãëýëèéí,
òààøààë òºð¿¿ëýõ¿éö ¿¿ðýãòýé áîëãîõ òàë äýýð àæèëëàæýý.

25. 2. ¯íýí
ªäðèéã øºíººñ ñàëãàõûí òóëä îãòîðãóéä ãýðýëò¿¿ëýã÷èä
áèé áîëîã. Ýäãýýð íü óëèðàë, ºäºð, æèë¿¿äèéí òýìäýã áîëîí
õýðýãëýãäýã. Ýõëýë 1:14
Òýä îäîä, íàðûã àæèãëàñíààð ºäºð, ñàð, æèëèéí ¿ðãýëæëýõ
õóãàöààã õýìæèæ ÷àäæýý. Ýíý íü òýäýíä øèíý ãàðèã äýýðõ
àìüäðàëàà çîõèöóóëàõàä íü òóñëàæ áàéñàí áºãººä ºäºð,
æèë¿¿äèéíõ ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà õàðèëöàí àäèëã¿é áàéäàã òýäíèé
ãàðèãèéíõààñ îãò ººð áàéæýý. Îäîí îðíû ñóäàëãààíû ¿ð ä¿íä òýä
ººðñäèé㺺 ÿã çºâ ãàçàð áàéðëóóëæ, Äýëõèéã óëàì èë¿¿ îéëãîæ
ìýäýõ áîëîìæ îëãîæ áàéëàà.
Óñíóóä àìüòäààð ä¿¿ð÷, æèã¿¿ðòýí øóâóóä ãàçàð äýëõèé
äýýã¿¿ð, òýíãýð îãòîðãóéãààð íèñýã. Ýõëýë 1:20
Äàðàà íü òýä º÷¿¿õýí æèæèã óñíû íýã ýñò áèåòýýñ àâõóóëààä
æèæèã çàãàñ, äàðàà íü á¿ð òîì çàãàñ ãýýä àíõíû óñíû àìüòäûã
á¿òýýæ ýõýëñýí áàéíà. Ýíýõ¿¿ áÿöõàí åðòºíöèéí òýíöâýðèéã
áàðèõ ¿¿äíýýñ äàëàéí çàìàã á¿òýýæ, óëìààð æèæèã çàãàñíóóä
ò¿¿ãýýð õîîëëîæ, òîì çàãàñ íü æèæãýýðýý õîîëëîäîã áîëãîæýý.
¯¿íýýñ ¿¿äýí áàéãëèéí òýíöâýðæ¿¿ëýëò õèéæ, íýã òºðºë ç¿éë
íºãººãºº óñòãàõã¿éãýýð îðøèí òîãòíîõóéö áîëãîæýý. Ýíý áîë
ºíººãèéí òà íàðûí “ýêîëîãè” ãýýä áàéãàà ç¿éë áºãººä ýíý àæëûã
àìæèëòòàé ã¿éöýòãýñýí áàéíà. ̺í ýðäýìòýä, óðàí á¿òýýë÷èä
áàéíãà óóëçàæ, àëü áàã íü õàìãèéí õººðõºí, õàìãèéí ñîíèðõîëòîé
àìüòàí á¿òýýñíýý øàëãàðóóëàõ óðàëäààí çîõèîäîã áàéæýý.
Çàãàñíû äàðàà òýä øóâóó á¿òýýæýý. Ýíý àæèë íü óðàí
á¿òýýë÷äèéí ººð ººðèéí õàìãèéí ãî¸ ºíãºòýé, õàìãèéí
¿çýñãýëýíòýé õýëáýðòýé øóâóóã á¿òýýõ ãýñýí øàõàëò øààðäëàãûí
äîð õèéãäñýíèéã ýíä õýëýõ ¸ñòîé. Çàðèìûíõ íü ¿çýñãýëýíò ºä ñºä
ìàø èõ õ¿íäðýë ó÷ðóóëæ áàéñíààñ íèñãýõýä èõýýõýí áýðõøýýë
òóëãàð÷ áàéâ. Òýìöýýí óðàëäààíû øàëãóóð á¿ð ã¿íçãèéð÷,
çºâõºí áèåèéí îíöëîãîîð íü áèø òóõàéí àìüòäûí çàí àðàíøèíã,
òóõàéëáàë îðîîíûõîî ¿åýð õèéäýã ãî¸ á¿æèã çýðãèéã õàðãàëçäàã
áîëîâ.
Çàðèì õýñýã ýðäýìòýä àéìøèãòàé àìüòàä, æèíõýíý ìàíãàñóóä
á¿òýýñýí íü ººðèéí ãàðèã äýýð àðààòàí àìüòàä á¿òýýõèéã
ýñýðã¿¿öýã÷äèéí çºâ áîëîõûã áàòàëæ áàéëàà. Òýäãýýð àìüòàä
áîë ëóóíóóä áóþó òà íàðûí äèíîçàâð, áðîíòîçàâð ãýæ íýðëýäýã
àìüòàä áàéëàà.
Ãàçàð äýëõèéí àìüòàä òºðºë òºð뺺𺺠áóþó ìàë àäãóóñ,
25

26. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
ìºëõºã÷èä, çýðëýã àðààòàí ãýõ ìýò òºðºë ç¿éëèéí äàãóó áèé
áîëîã. Ýõëýë 1:24
Óñíû àìüä îðãàíèçìóóä áîëîí øóâóóäûí á¿òýýñíèéõýý äàðàà
ýðäýìòýä ºâñ óðãàìàë á¿ðõñýí ýíý ãàðèã äýýðýý ãàçðûí àìüòàä
á¿òýýæýý. ªâñºí òýæýýëò àìüòäûí õóâüä õàíãàëòòàé ýëáýã äýëáýã
õîîë õ¿íñòýé áîëñîí áàéëàà. Òýä áîë àíõ á¿òýýãäñýí ãàçðûí
àìüòàä áàéëàà. Õîæèì íü ºâñºí òýæýýëòí¿¿äèéí òîî òîëãîéã
òýíöâýðæ¿¿ëýõ ¿¿äíýýñ ìàõ÷èí àìüòäûã á¿òýýñýí áàéíà. Ýíä
÷ ìºí àìüòäûí òºðºë ç¿éë¿¿äèéí õîîðîíä òýíöâýð õàäãàëàõ
øààðäëàãàòàé áàéëàà. Ýíý á¿õíèéã õèéñýí ýðäýìòýä á¿ãä íàäòàé
íýã àäèë ãàðèãààñ èðñýí þì. Áè áîë Äýëõèé äýýð àìüäðàë á¿òýýñýí
òýäãýýð õ¿ì¿¿ñèéí íýã þì.
Òýð ¿åä áèäíèé äóíäààñ õàìãèéí ÷àäâàðëàã íü áîëîõ íýã õýñýã
õ¿ì¿¿ñ ººðñºä øèãýý õèéìýë õ¿í á¿òýýõèéã õ¿ññýí þì. Áàã á¿ð ë
õàíöóé øàìëàí îðæ, íýã èõ óäàëã¿é õèéñýí á¿òýýë¿¿äýý õàðüöóóëàõ
áîëîìæòîé áîëöãîîâ. Ãýâ÷ òºðºëõ ãàðèãèéíõàí ìààíü áèäíèéã
“õóðóó øèëíèé õ¿¿õä¿¿ä” á¿òýýæ áàéãààã äóóëààä, ººðñäèéíõ íü
åðòºíöºä àþóë çàíàë ó÷ðóóëæ áîëçîøã¿é õýìýýí áóõèìäàöãààæ
áàéëàà. Õýðâýý ýíý øèíý õ¿ì¿¿ñèéí îþóíû ÷àäàâõè áóþó îþóíû
õ¿÷ á¿òýýã÷äèéíõýýñýý èë¿¿ äàâóó áîë÷èõâîë ýðãýýä áèäýíä àþóë
áîëíî ãýæ òýä àéæ áàéëàà. Èéìýýñ ýíý øèíý õ¿ì¿¿ñèéã ÿìàð íýã
øèíæëýõ óõààíû ìýäëýãã¿éãýýð ìàø áîëõè á¿ä¿¿ëýã áàéäàëä
àìüäðàõààð îðõèæ, ººðñäèéí ¿éë àæèëëàãààã òýäíýýñ íóóöëàõûã
çºâøººðºõººñ àðãàã¿é áîëñîí áèëýý. ¯¿íèéã ýðäýìòäèéí õýäýí
áàã õèéñíèéã áîäîæ îëîõîä àìàðõàí-Äýëõèé äýýðõ àðüñ ¿íäýñòýí
á¿ð á¿òýýã÷äèéí íýã áàãòàé õîëáîîòîé.
Áèä ªºðñäèéíõºº ä¿ð òºðõèéí äàãóó ªºðñºäòýéãýý
àäèëõàí õ¿íèéã á¿òýýæ, äàëàé òýíãèñ, îãòîðãóéí øóâóóä,
ìàë àäãóóñ, çýðëýã àðààòàí, ãàçðààð ìºëõºã÷ á¿õíèéã òýäýíä
çàõèðóóëúÿ. Ýõëýë 1:26
“ªºðñäèéí ä¿ð òºðõèéí äàãóó!”. ßìàð àäèëõàí äóóðàéñíûã
÷è õàðæ áàéíà. ¯¿íýýñ ë áîëæ áèäýíä àñóóäàë ¿¿ñ÷ ýõýëñýí þì.
Òà íàðûí îäîîãèéí Èçðàéëü õýìýýí íýðëýäýã óëñûí íóòàãò, òýð
íü òóõàéí ¿åèéí àíõíû ýõ ãàçàð äýýð áîë Ãðåê, Òóðê õî¸ðîîñ
õîëã¿é áàéâ, àæèëëàæ áàéñàí ýðäýìòäèéí áàã ìàãàäã¿é õàìãèéí
àâúÿàñëàã íü ãýæ áîëîõ ÷àäâàðëàã á¿òýýã÷äýýñ á¿ðäñýí áàéâ.
Òýäíèé á¿òýýñýí àìüòàä õàìãèéí õººðõºí, óðãàìàë íü õàìãèéí
àíõèëóóí òàíñàã ¿íýðòýé áàéâ. Ýíý íü òà íàðûí õýëäãýýð
26

27. 2. ¯íýí
“Äýëõèéí äèâààæèí” áàéëàà. Òýäíèé á¿òýýñýí õ¿ì¿¿ñ ÷ õàìãèéí
óõààíòàé íü áàéëàà. Óëìààð òýð õ¿ì¿¿ñèéã á¿òýýã÷äýýñýý äàâæ
ãàðààã¿é ýñýõèéã íîòëîõ àëõàìóóä õèéãäýõ øààðäëàãàòàé áîëæ
áàéëàà. Èéì ó÷ðààñ, á¿òýýãäñýí õ¿ì¿¿ñèéíõ íü îþóí óõààíûã
õýìæèõ çîðèëãîîð þì çààæ ñóðãàõûí çýðýãöýý øèíæëýõ óõààíû
àãóó íóóöóóäààñ õîë áàéëãàõ õýðýãòýé áîëæýý.
×è ýíý öýöýðëýãèéí àëü ÷ ìîäíû æèìñèéã äóðààðàà èäýæ
áîëíî. Õàðèí ÷è ñàéí ìóóã ìýä¿¿ëýã÷ ìîäíû æèìñíýýñ îãò
èäýæ áîëîõã¿é. ×è ò¿¿íýýñ èäñýí òýð ºäºðòºº ë çàéëøã¿é
¿õíý! Ýõëýë 2:17
Ýíý íü, ÷è (á¿òýýãäýã÷) õ¿ññýí á¿õíýý ñóð÷ ìýäýæ áîëíî, ýíä
÷àìä õàäãàëàí ¿ëäýýñýí á¿õ íîìûã óíø, ãýâ÷ øèíæëýõ óõààíû
íîìîíä á¿¿ ãàð õ¿ð, ýñ òýãâýë ÷è ¿õíý ãýñýí ¿ã þì.
Õ¿í àìüòäûã ÿàæ íýðëýõèéã ¿çýõýýð á¿õ àìüòäûã òýð ò¿¿íä
27
àâ÷èðæ ºã÷ýý. Ýõëýë 2:19
Õ¿ì¿¿ñ ýðãýí òîéðîíäîî àìüäàð÷ áàéãàà óðãàìàë, àìüòàä
áîëîí òýäíèé àìüäðàõ àðãà çàì, òýäíýýñ õýðõýí õîîë õ¿íñýý îëæ
àâàõ óõààíûã ñàéòàð îéëãîõ øàðäëàãàòàé áàéëàà. Àìüòàí, óðãàìàë
ñóäëàëûí óõààíûã çààõàä àþóëã¿é ãýæ ¿çñýí ó÷ðààñ á¿òýýã÷èä
õ¿ì¿¿ñò ýðãýí òîéðîíä íü áàéãàà ç¿éëñèéí íýðñ, õ¿÷ ÷àäëûã çààæ
ºãºâ. Ýðýãòýé, ýìýãòýé õî¸ð õ¿¿õýä ýðãýí òîéðîí ã¿éëäýæ, çààñàí
áîëãîíûã äóðòàéÿà ñóð÷ áàéãààã õàðàí ñóóãàà ýíýõ¿¿ ýðäýìòäèéí
áàãèéíõàí õè÷íýýí èõ áàÿðëàæ áàÿñàæ áàéñíûã òºñººëººä ¿ç äýý.
Òýð ìîãîé … ýìýãòýéä õàíäàæ … öýöýðëýãèéí ãîëä áàéãàà
ìîäíû æèìñíèé õóâüä … òà íàð åðººñºº ¿õýõã¿é, òà íàð
¿¿íèéã èäñýí òýð ºäºðòºº ë í¿ä ÷èíü íýýãäýí, Áóðõàí øèã
áîëæ ñàéí ìóóã ìýäýõ áîëíî ãýäãèéã Ýëîõèìèéí ìýääýã
áèëýý. Ýõëýë 3:1- 5
Ýíý áàãèéí çàðèì ýðäýìòýä á¿òýýñýí áÿöõàí õ¿ì¿¿ñäýý áóþó
“àìüòàääàà” õýò õàéðòàé áîëæ, òýäíèéã ººðñºä øèãýý ýðäýìòýä
áîëãîõûí òóëä èæ á¿ðýí ýðäýì áîëîâñðîë îëãîõûã õ¿ñæýý. Èéìýýñ
òýä òóõàéí ¿åä áàðàã íàñàíä õ¿ð÷èõýýä áàéñàí ýäãýýð çàëóóñò
ººðñäèéíõ íü ýðäýì øèíæèëãýýíèé àæëààñ ñóðàëöàæ, á¿òýýã÷èä
øèãýý ýðäýì ìýäëýãòýé áîëæ áîëíî õýìýýí õýëæ îðõèñîí áàéíà.
Òýãýýä òýð õî¸ðûí í¿ä íýýãäýæ, õî¸óëàà í¿öãýí áàéãààãàà
ìýäýâ. Ýõëýë 3:7
Øèíý õ¿ì¿¿ñ ýðãýýä ººðñ人 á¿òýýã÷èä áîëæ áîëîõîî
îéëãîæ, òýäíèéã øèíæëýõ óõààíû íîì çîõèîëîîñ õîë áàéëãàæ,

28. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
ëàáîðàòîðèéí àþóëòàé àìüòàä ìýò õàíäàæ áàéñàíä íü “ýöýã
ýõäýý” óóðëàæ ýõëýâ.
ßàâýý Ýëîõèì òýð ìîãîéä õàíäàæ: ÷è õàðààãäñàí… ÷è
õýâëèéãýýðýý ìºëõºæ, íàñàí òóðøäàà òîîñ øîðîî èäýõ
áîëíî. Ýõëýë 3:14
Ýíýõ¿¿ “ìîãîé” áîë Àäàì, Åâà õî¸ðò ¿íýíèéã õýëýõèéã
õ¿ññýí õýñýã á¿ëýã á¿òýýã÷èä áàéñàí áºãººä ¿¿íèéõ íü òºëºº
òýäíèéã òºðºëõ ãàðèãèéíõ íü çàñãèéí ãàçàð øèéòãýí Äýëõèé äýýð
àìüäðóóëàõààð öºëæ, áóñàä ýðäýìòäèéã òóðøèëòóóäàà çîãñîîæ,
Äýëõèéã îðõèí ÿâàõûã øààðäñàí áàéíà.
Ýëîõèì ýðýãòýé õ¿í, ò¿¿íèé ýõíýð õî¸ðò çîðèóëàí àðüñàí
äýýë õèéæ ºìñãºæýý. Ýõëýë 3:21.
Á¿òýýã÷èä ººðñäèéí á¿òýýëäýý öààøèä òýäýíòýé ÿìàð ÷ õîëáîî
áàðèõ øààðäëàãàã¿éãýýð áèå äààí àìü çóóõ íààä çàõûí àðãà
õýðýãñýëèéã çààæ ºã÷ýý. Áèáëèä àíõíû ýõ áè÷èãòýé íü îéðîëöîî
óòãàòàé íý㠺㿿ëáýð õàäãàëàãäàí ¿ëäæýý:
Ýíý õ¿í îäîî ñàéí ìóóã ìýäýõ òàëààðàà áèäíèé íýãýí àäèë
áîëñîí… Òýð îäîî ãàðàà ñóíãàí, “àìèéí ìîä”-íû æèìñíýýñ
àâ÷ èäýýä, ìºíõºä íàñëàõ âèé. Ýõëýë 3:22
Õ¿íèé íàñ ìàø àõàð áîëîâ÷ ò¿¿íèéã óðòàñãàõ øèíæëýõ óõààíû
àðãà áèé. Á¿õ àìüäðàëûíõàà òóðøèä ñóäàëãàà øèíæèëãýý
õèéñýí ýðäýìòýí õ¿í õºãøèð÷ ºòëºõèéí öàãòàà äºíãºæ ÿìàð íýã
ñîíèðõîëòîé íýýëò õèéõýä õàíãàëòòàé ìýäëýãèéã õóðèìòëóóëæ
ýõýëäýã íü õ¿íèé íèéãìèéí õºãæèë ÿàãààä èéì óäààí áàéãààãèéí
íýã øàëòãààí þì.
Õýðâýý õ¿í àðàâ äàõèí óðò íàñàëäàã áàéñàí áîë øèíæëýõ
óõààíû ìýäëýã óðàãøàà àñàð òîì ¿ñðýëò õèéõñýí áèëýý. Õýðâýý
áèä àíõíààñàà ýäãýýð øèíý õ¿ì¿¿ñèéã èë¿¿ óðò íàñàëæ ÷àäàõààð
á¿òýýñýí áîë òýäíèé îþóíû àâúÿàñ ÷àäâàð áèäíèéõýýñ àðàé
èë¿¿ ó÷ðààñ íèëýýä õóðäàí áèäýíòýé çýðýãöýæ èðýõ áàéñàí áèç.
Òýä ººðñäèéí á¿ðýí õ¿÷èí ÷àäëûã ìýäýõã¿é áàéãàà. Ýíý íü íýí
ÿëàíãóÿà, ìèíèé óðüä ºìíº äóðäàæ áàéñàí, îþóíû ÷àäàâõè,
ñóó áèëãýýðýý Äýëõèé äýýðõ õàìãèéí àìæèëòòàé á¿òýýãäñýí õ¿í
òºðºëòºí áîëîõ óðàëäààíä øàëãàðñàí Èçðàéëèéí àðä ò¿ìýíä
õàìààòàé. Òýä ÿàãààä ¿ðãýëæ ººðñäèé㺺 “ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñ” ãýæ
íýðëýäýãèéã ¿¿ãýýð òàéëáàðëàíà. ¯íýí õýðýãòýý, òýä áîë ººðñäèéí
á¿òýýëèéã ø¿¿í øàëãàðóóëàõààð öóãëàñàí ýðäýìòäèéí áàãóóäûí
øèëæ ñîíãîñîí õ¿ì¿¿ñ þì. Ýíý ¿íäýñòýíýýñ òºðæ ãàðñàí îëîí
ñóóòíóóäûã ÷è ººðºº îëæ ¿çýæ áîëíî.
28

29. 2. ¯íýí
Òýãýýä Ýëîõèì òýð õ¿íèéã õººí ãàðãààä, àìèéí ìîä ðóó
õºòëºõ çàìûã õàìãààëóóëàõààð Åäåí öýöýðëýãèéí ç¿¿í òàëä
õåðåáóóä áîëîí ç¿ã á¿ðò ýðãýëääýã ãàëò èëäèéã áàéðëóóëàí
òàâüæýý. Ýõëýë 3:24
Õ¿ì¿¿ñ á¿òýýã÷äèéí áàéðëàñàí ãàçðààñ èë¿¿ èõ øèíæëýõ
óõààíû ìýäëýã õóëãàéëàí àâàõààñ ñýðãèéëæ îðîõ õààëãàíûõ íü
ºìíº àòîìûí çàäëàã÷ çýâñýã á¿õèé öýðã¿¿ä çîãñîîæýý.’
¯åð
‘Ýõëýëèéí äºðºâä¿ãýýð á¿ëýãò øèëæèöãýýå.
Õîæèì íü Êàéí ãàçðààñ àâñàí ¿ð æèìñíýýñýý, Àáåë õîíèí
ñ¿ðãèéíõýý àíõíû òºëººñ Ýëîõèìä ºðãºë áîëãîí áàðüæýý.
Ýõëýë 4:3-4.
Öºëëºãºíä öýðãèéí õÿíàëòàíä ¿ëäñýí á¿òýýã÷èä øèíýýð
á¿òýýãäñýí õ¿ì¿¿ñ ñàéí õ¿ì¿¿ñ, òýä õýçýý ÷ á¿òýýã÷äèéíõýý
ýñðýã õàíäàõã¿é ãýäãèéã äýýä óäèðäëàãàäàà îéëãóóëàõ ¿¿äíýýñ
õ¿ì¿¿ñèéã òýäýíä õîîë, õ¿íñ àâ÷èð÷ ºãºõèéã øààðäñàí áàéíà.
Èíãýñíýýð òýä àíõíû õ¿ì¿¿ñèéí óäèðäàã÷ íàðò “àìèéí ìîä”-íû ¿ð
øèìýýñ õ¿ðòýõ çºâøººðºë îëæ àâ÷ ÷àäæýý, òèéì ÷ ó÷ðààñ òýäãýýð
õ¿ì¿¿ñ óðò íàñàëñàí áºãººä Ýõëýëèéí 5 äóãààð á¿ëãèéí 1-11
ä¿ãýýð ø¿ëýãò òýìäýãëýñýí÷ëýí Àäàì 930 æèë, Ñåò 912 æèë, Ýíîñ
905 æèë íàñàëñàí áàéíà.
Ãàçàð äýëõèé äýýð õ¿í ºíºð ºòãºí áîëæ ýõëýí òýäýíä îõèä
òºðºõ áîëñîí ¿åä Ýëîõèìèéí õºâã¿¿ä õ¿íèé îõèäûí ãîî
¿çýñãýëýíã ¿çýýä, òýäíýýñ ñîíãîí àâ÷ ýõíýðýý áîëãîöãîîâ.
Ýõëýë 6:2.
Öºëëºãò áóé á¿òýýã÷èä õ¿í òºðºëõòíèé õàìãèéí ¿çýñãýëýí ãîî
îõèäûã øèëýí ñîíãîæ ýõíýðýý áîëãîöãîîæýý.
Ìèíèé ñ¿íñ ìºí àäèë ìàõàí áèåíýýñ á¿òñýí õ¿íòýé ¿¿ðä
õàìò îðøèõã¿é. Õàðèí òýäíèé ºäð¿¿ä íýã çóóí õîðèí æèë
áàéõ áîëíî. Ýõëýë 6:3.
Óðò íàñëàëò áîë óäàìøäàã ç¿éë áèø áºãººä àëñ õîëûí ãàðèã
äýýðõ ýðõ ìýäýëòí¿¿äýýñ ÷ íýã èõ õàìààðàõã¿é, øèíý õ¿ì¿¿ñèéí
¿ð õ¿¿õä¿¿ä “àìèéí ìîä”-íû ¿ð øèìèéã àâòîìàòààð õ¿ðòýæ
÷àäñàíã¿é. Èéìýýñ àìüäðàëûí íóóö àëäàãäàæ, õ¿í òºðºëõòºíèé
õºãæèë äýâøèë óäààøèð÷ýý.
29

30. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
Ýëîõèìèéí õºâã¿¿ä õ¿íèé îõèäûã àâ÷, õ¿¿õä¿¿ä
òºð¿¿ëñýí íü õ¿÷òýé, áààòàðëàã, ýðò öàãèéí àëäàðò õ¿ì¿¿ñ
áàéæýý. Ýõëýë 6:4.
Á¿òýýã÷èä ººðñäèéí ä¿ð òºðõººð á¿òýýñýí õ¿í òºðºëõòºíèé
îõèäòîé áýëãèéí õàðèëöààíä îðñîí áàéæ áîëîõ, óëìààð îíöãîé
õ¿¿õä¿¿ä òºð¿¿ëæ áàéñíû áàòàëãàà ýíý áîëíî. Ýíý ¿éëäýë íü àëñ
õîëûí ãàðèã äýýðõ õ¿ì¿¿ñò ìàø àþóëòàé ñàíàãäàæ áàéëàà. Äýëõèé
äýýðõ øèíæëýõ óõààíû õºãæèë ãàéõàëòàé õóðäàöòàé áàéñàí
áºãººä èéìýýñ òýä á¿òýýñýí ç¿éëñýý óñòãàõààð øèéäñýí þì.
ßàâýý äýëõèé äýýðõ õ¿ì¿¿ñèéí ãýì õîð ¿ëýìæ èõ, áàñ
òýäíèé ñýòãýë ñàíàà, õ¿ñýë áîäîë á¿õýí íü ÿìàãò ìóóõàé
áîëñíûã õàðàâ. Ýõëýë 6:5.
Ýíä äóðäñàí “ãýì õîð” ãýäýã áîë õ¿ì¿¿ñèéí á¿òýýã÷èäòýéãýý
ýí òýíö¿¿ øèíæëýõ óõààíû ìýäëýãòýé, áèå äààñàí õ¿ì¿¿ñ áîëîõ
õ¿ñýë áàéëàà. Õàðèí Ýëîõèìèéí ãàðèãèéíõàíû ¿çýæ áàéñíààð
“ñàéí” áàéíà ãýäýã áîë øèíý õ¿ì¿¿ñ áîëõè á¿ä¿¿ëýã õýâýýð áàéæ,
Äýëõèé äýýð èäýýøëýí àìüäðàõ ÿâäàë áàéâ. Òýäíèé õóâüä “ìóó”
ãýäýã áîë õºãæèí äýâøèõ õ¿ñýë ýðìýëçýë, ìàãàäã¿é íýã ºäºð
á¿òýýã÷äýý ã¿éöýæ ò¿ð¿¿ëýõ áîëîìæòîé áîëîõ ÿâäàë þì.
Èéìýýñ öºìèéí ïóóæèí èëãýýæ Äýëõèé äýýðõ á¿õ àìüäðàëûã
óñòãàõààð àëñ õîëûí ãàðèã äýýðõ çàñãèéí ãàçðûíõàí øèéäæýý.
Õàðèí ýíý òºñëèéí òàëààð îëæ ìýäñýí öºëëºãò áóé á¿òýýã÷èä
Íîàã ñàíñðûí õºëºã á¿òýýõèéã õ¿ñýæ, àìüòàí á¿ðýýñ íýã õîñûã
õºëºãòºº õàäãàëàí àâ÷ ¿ëäýæ ãàé ãàìøãèéí ¿åýð Äýëõèéí òîéðîã
çàìä îðæ ñ¿éðëýýñ àâðàãäàõààð òîîöîîëæýý.
Ýíý áîë ¿íýõýýð äàëä ¸ãò óòãààð õýëñýí ç¿éë áîëîâ÷ áîäèò
áàéäàë äýýð (òóí óäàõã¿é òà íàðûí øèíæëýõ óõààíû ìýäëýã
¿¿íèéã îéëãîõ áîëîìæòîé áîëãîíî) äàõèí á¿òíýýð íü á¿òýýõýä
øààðäëàãàòàé ç¿éë áîë ýð, ýì àìüòàí á¿ðýýñ ãàíö àìüä ýñèéã
àâàõ ÿâäàë áàéëàà. Ýíý áîë ÿã àäèëõàí í¿ä, ¿ñíèé ºíãºòýé õ¿í
á¿òýýõýä øààðäëàãàòàé á¿õ ìýäýýëëèéã àãóóëñàí àíõíû àìüä
ýñèéã ýõèéíõ íü õýâëèé äýõ ¿ð õºâðºëººñ ñàëãàæ àâàõòàé àäèë
ç¿éë.
Äýëáýðýëò áîëîõ ¿åä Äýëõèéãýýñ õýäõýí ìÿíãàí êèëîìåòðèéí
äýýð àëü õýäèéí àìüäðàëûã àâàð÷ ¿ëäñýí áàéëàà. Àñàð òîì
äàëàéí ò¿ðëýã äàâàëãàà ãàçàð äýëõèéã íºìºð÷, ãàäàðãààñ íü
àìüäðàëûí á¿õýë õýëáýðèéã óñòãàñíààð òèâ äýëõèé óñàíä àâòàâ.
Õºâºã÷ àâäàð Ãàçàð äýëõèéãýýñ äýýø ºðãºãäñºí áàéëàà.
30
Ýõëýë 7:17.

31. 2. ¯íýí
Óã õºëºã îíãîö óñàí “äýýð” áóñ ãàçàð äýëõèéãýýñ “äýýø”
ºðãºãäñºí áàéñàí ãýñíèéã ÷è ýíäýýñ òîäîðõîé õàðæ áîëíî.
Èíãýýä ÿìàð íýã ðàäèî èäýâõò öàöðàã áàéõã¿é áîëòîë õ¿ëýýõ
31
øààðäëàãàòàé áîëæýý:
Óñ íýã çóóí òàâèí õîíîãèéí òóðø äýëõèé äýýð õàëüæ áàéâ.
Ýõëýë 7:27.
Ñàíñðûí õºëºã ãóðâàí õýñýãòýé áàéæýý:
×è ¿¿íèéã äîîä, äóíä, äîîä äàâõàð á¿õèé õèéíý. Ýõëýë
6:16.
Õîæèì íü õºëºã Äýëõèé äýýð ãàçàðäàõàä Íîàãààñ ãàäíà äýëõèéí
àðüñ ¿íäýñòýí á¿ðýýñ íýã õîñûã àâ÷ èðæýý.
Ýëîõèì Íîàã ñàíàâ... ãàçàð äýëõèé äýýã¿¿ð ñàëõè
ñàëõèëóóëñàíä óñ òàòàð÷ýý. Ýõëýë 8:1.
Ðàäèî èäýâõò áàéäëûí ò¿âøèíã õýìæèæ, ò¿¿íèéã øèíæëýõ
óõààíû àðãààð ñàðíèóëñíû äàðàà àìüòäûã ñóëëàæ, èéì àãààðò
àìüäàð÷ ÷àäàõ ýñýõèéã íü ¿çýõèéã á¿òýýã÷èä Íîàä äààëãàæýý.
Àæèëëàãàà àìæèëòòàé áîëæ, àìüòàä çàäãàé àãààðò àç òóðøèí ãàð÷
÷àäàâ. Èíãýýä á¿òýýã÷èä àìüä ¿ëäñýí õ¿ì¿¿ñò àæèë õºäºëìºð
õèéæ, ºñ÷ ¿ðæèõèéã áîëîí òýäíèéã á¿òýýæ, ñ¿éðëýýñ àâàðñàí
èâýýã÷èääýý à÷ ñàíàæ, òàëàðõàë èëýðõèéëýõèéã õ¿ññýí áàéíà.
Íîà á¿òýýã÷äèéí àìü çóóëãàä çîðèóëæ òýäýíä óðãàöûíõàà áîëîí
ñ¿ðãèéíõýý íýã õýñãèéã ºðãºë áîëãîõ àìëàëò ºãñºí áàéíà.
Íîà òàõèëèéí øèðýý áîñãîæ, á¿õèé ë öýâýð àìüòàä, öýâýð
øóâóóäààñ àâààä òàõèëèéí øèðýýí äýýð øàòààëò òàõèë
ºðãºâ. Ýõëýë 8:20.
Õ¿ì¿¿ñ òýäýíä ñàéí ñàéõíûã õ¿ñ÷ áàéãààã õàðààä á¿òýýã÷èä
áàÿðëàæ, õèéæ á¿òýýñíýý äàõèí õýçýý ÷ óñòãàæ ñºíººõèéã
îðîëäîõã¿é õýìýýí àìëàñàí áàéíà. Õ¿ì¿¿ñèéí õóâüä øèíæëýõ
óõààíààð õºãæèí äýâøèõèéã õ¿ñýõ íü õýâèéí ç¿éë áîëîõûã òýä
îéëãîæýý.
Õ¿íèé ç¿ðõíèé õàíäëàãà óãààñ õîðîí ìóó áàéäàã. Ýõëýë
8:21. ¯íäýñòýí á¿ðèéã àíõ á¿òýýãäñýí ãàçàðò íü áóöààæ, õºëãèéí
òàâöàí äýýð õàäãàëæ áàéñàí àìüòàí á¿ðèéã ýä ýñýýñ íü äàõèí
á¿òýýæýý.
¯åð áîëñíîîñ õîéø ãàçàð äýëõèé äýýð ¿íäýñòí¿¿ä òàðõæýý.
Ýõëýë 10:32.’

32. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
Áàáåëèéí öàìõàã
‘ÃÝÂ× õàìãèéí óõààëàã ¿íäýñòýí áîëîõ Èçðàéë õ¿ì¿¿ñ ìàø
ãàéõàëòàé äýâøèë ãàðãàæ, íýã èõ óäàëã¿é öºëºãäñºí á¿òýýã÷äèéí
òóñëàìæòàéãààð ñàíñàð îãòîðãóéã ýçýìøèõ ÷àäâàðòàé áîëæýý.
Öºëëºãò áóé á¿òýýã÷äèéí õóâüä òýäíèéã á¿òýýã÷äèéí ãàðèã ðóó
ÿâóóëæ, óõààëàã óõàìñàðòàé, øèíæëýõ óõààí÷ òºäèéã¿é áàÿð
òàëàðõàëòàé, ýíõòàéâàí÷ õ¿ì¿¿ñ áîëîõûã õàðóóëæ á¿òýýã÷äýýñ
ºðøººë óó÷ëàë õ¿ðòýõèéã õ¿ñ÷ áàéâ. Èéìýýñ òýä Áàáåëèéí öàìõàã
õýìýýõ àñàð òîì ïóóæèí á¿òýýæýý.
Òýä ¿¿íèéã õèéæ ýõýëñýí áºãººä õîéøèä òýäíèé õèéõýýð
òºëºâëºñºí ÿìàð ÷ ç¿éë òýäíèé õóâüä áîëîìæòîé áîëíî.
Ýõëýë 11:6.
Ìàíàé ãàðèã äýýð áàéñàí õ¿ì¿¿ñ ýíý òàëààð ñîíñîîä àéæ ýìýýæ
ýõëýâ. Òýä Ãàçàð äýëõèéã àæèãëàñààð, òýíä àìüäðàë óñòààã¿é
áîëîõûã ìýäýæ áàéëàà.
Áèä áóóöãààæ, òýäíèé õýëèéã òýíä íü õóòãàëäóóëàí
ñàìóóðóóëúÿ, òýãâýë òýä áèå áèåíèéõýý ÿðèàã îéëãîõã¿é
áîëíî ãýæýý. Òýãýýä ßàâýý òýäíèéã òýíäýýñ á¿õ äýëõèéãýýð
òàðààâ. Ýõëýë 11:7.
Òýä èéíõ¿¿ èðýýä, õàìãèéí èõ øèíæëýõ óõààíû ìýäëýãòýé
Åâðåé÷¿¿äèéã á¿õ òèâ äàÿàð òàðààí, õýë ÿðèà íü ººð ó÷ðààñ
õýí ÷ òýäíèéã îéëãîõã¿é óëñ îðîíä áóé áîëõè á¿ä¿¿ëýã îìãóóäûí
äóíä îðóóëààä, ¿ëäñýí á¿õ øèíæëýõ óõààíû áàãàæ õýðýãñëèéã íü
óñòãàæýý.’
Ñîäîì, Ãîìîððà õî¸ð
‘Öºëëºãäñºí á¿òýýã÷äèéã óó÷èëæ, òºðºëõ ãàðèãòàà ýðãýæ
èðýõèéã íü çºâøººðñºí áºãººä òýä ýðãýæ èðýýä ÿìàð ãàéõàìøèãòàé
á¿òýýë¿¿ä õèéñíýý èëòãýâ. ¯¿íèé ¿ð ä¿íä, àëñ õîëûí ãàðèã äýýðõ
õ¿í á¿ð ººðñäèéí ãàðààð á¿òýýñýí õ¿ì¿¿ñ îðøèí ñóóæ áàéãàà
Äýëõèé ð¿¿ õàìàã àíõààðëàà õàíäóóëàõ áîëñîí þì.
Ãýâ÷ Äýëõèé äýýð òàðààæ õàÿñàí õ¿ì¿¿ñèéí äîòðîîñ öººí
õýäýí õ¿í ºñ õîíçîí ºâºðëºæ, Ñîäîì, Ãîìîððà õîòóóäàä öóãëààä,
íóóæ ¿ëäýýñýí õýñýã øèíæëýõ óõààíû íóóöàà àøèãëàí òýäíèéã
óñòãàõààð îðîëäîæ áàéñàí ýòãýýä¿¿äèéã øèéòãýõ çîðèëãîòîé
32

33. 2. ¯íýí
õîëûí àÿëàëä áýëòãýæ ýõýëæýý. ¯¿íèé äàðààõàí á¿òýýã÷èä òýíä
þó áîëæ áàéãààã ìýäýõýýð õî¸ð òàãíóóëàà èëãýýñýí áàéíà.
Õî¸ð òýíãýð ýë÷ Ñîäîìä ¿äøýýð èðæýý. Ýõëýë 19:1.
Çàðèì õ¿ì¿¿ñ òýäíèéã àëàõûã çàâäñàí áîëîâ÷ òàãíóóëóóä
õàëààñíû àòîìûí çýâñýãýýð äîâòëîã÷äûí í¿äèéã ñîõîëæ àìææýý:
Òýäíèéã õºãæèí çàëóóã¿é á¿ãäèéã þó ÷ õàðàõã¿é áîëãîâ.
33
Ýõëýë 19:11.
Óäàõã¿é òýä õîòûã àòîìûí äýëáýðýëòýýð óñòãàõ ãýæ áàéñàí òóë
ýíãèéí íîìõîí õ¿ì¿¿ñò õîòûã îðõèí ãàðàõûã àíõààðóóëæýý.
Ýíý ãàçðûã îðõèöãîî: ßàâýý õîòûã óñòãàõ ãýæ áàéíà. Ýõëýë
19:14.
Õ¿ì¿¿ñ õîòûã îðõèí ÿâàõ ãýæ íýã èõ ÿàðñàíã¿é, ó÷èð íü òýä
àòîìûí äýëáýðýëò ãýæ þó áîëîõûã óõààðàõã¿é áàéëàà.
Çóãòàöãàà, àìèà õàìãààëàãòóí; á¿¿ ýðãýæ õàð, õàà ÷ á¿¿
çîãñ. Ýõëýë 19:17.
Èíãýýä Ñîäîì, Ãîìîððà õî¸ð äýýð áºìáºã óíàæýý.
Òýãýýä ßàâýý Ñîäîì, Ãîìîððà äýýð õ¿õýð áîëîí ãàëûã
òýíãýðýýñ áîðîî ìýò áóóëãàæýý. Òýðýýð òýäãýýð õîò, òàë
õºíäèéã á¿õëýýð íü, áàñ õîòîä àìüäàð÷ áàéñàí àìüä àìüòàí,
ãàçðûí óðãàìàë á¿ãäèéã õºìðºí ñ¿éð¿¿ëæýý. Ãýòýë Ëîòûí
ýõíýð çóãòàæ ÿâààä ýðãýí õàðñíààñ áîëæ äàâñàí áàãàíà áîëîí
õóâèð÷ýý. Ýõëýë 19:24-26.
Àòîìûí äýëáýðýëòýýñ ¿¿ññýí ãàëä õýòýðõèé îéð áàéñàí õ¿ì¿¿ñ
õóéõëàãäàæ, òýäíèéã äàâñàí õºøºº ìýò õàðàãäàõóéö áîëãîäãûã ÷è
ñàéí ìýäíý.
Àáðàõàìèéí òàõèëãà
‘ÕÎÆÈÌ ÍÜ, èõýíõ òýðã¿¿ëýõ óõààíòíóóä íü óñòãàãäàæ, òýä
õàãàñ ýðòíèé áàéäàëäàà ýðãýæ îðñíû äàðàà Èçðàéëü õ¿ì¿¿ñ,
íýí ÿëàíãóÿà òýäíèé óäèðäàã÷ íà𠺺ðñºíä íü íààøòàé õàíäñàí
õýâýýð ýñýõèéã øàëãàæ ¿çýõèéã á¿òýýã÷èä õ¿ñæýý. Àáðàõàì òºðñºí
õ¿¿ãýý çîëèîñëîõûã õ¿ñäýã õýñýã áîë ¿¿íòýé õîëáîîòîé. Ò¿¿íèé
á¿òýýã÷èäýý ãýñýí ñýòãýë õàíãàëòòàé õ¿÷òýé ýñýõèéã òýä ñîðüæ
¿çæýý. Àçààð òóðøèëòûí ¿ð ä¿í ýåðýã ãàðñàí áàéíà.
Õºâã¿¿íä ãàð á¿¿ õ¿ð; ò¿¿íä þó ÷ á¿¿ õèé. ×àìàéã Ýëîõèìààñ
ýìýýäãèéã ÷èíü îäîî Áè ìýäëýý. Ýõëýë 22:12.
Ýíý á¿õýí íààíà ÷èíü áèé. Á¿ãäèéã óõàæ îéëãîîä ìèíèé ÷àìä

34. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
õýëñýí á¿õíèéã áè÷èæ áóóëãàæ àâ. Ìàðãààø áè ÷àìä öààø íü
ÿðüæ ºãüå.’ ªíºº æèæèã õ¿í ìààíü íàìàéã äàõèí ¿äýæ ºãñíèé
äàðàà ò¿¿íèé õºëºã àãààðò ààæìààð õººð뺺. Ýíý óäààä òýíãýð
èë¿¿ öýëìýã áàéñàí ó÷ðààñ ò¿¿íèé õººðºõèéã ñàéòàð õàðæ àâàõ
áîëîìæòîé áàéëàà. Õºëºã 400 ìåòð îð÷ìûí ºíäºðò òîãòîæ
õýñýã çóóð õºäºë㺺íã¿é çîãñîâ. Äàðàà íü º÷¿¿õýí ÷ äóó ÷èìýý
ãàðãàëã¿éãýýð óëàéäñàí ìýò ÷àñ óëààí áîëæ, äàðàà íü õàëóóí
õàéëìàë ìåòàë ìýò öàãààí áîëîîä, ýöýñò íü í¿ä ãÿëáàí õàðàõ
áîëîìæã¿é õºõºâòºð ÿãààíäóó ºíãèéí òîì î÷ ãÿëáóóëààä, ò¿¿íèé
äàðàà íü á¿ð àëãà áîëîâ.
34

35. 3. Ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñèéã õÿíàñàí íü
3
ÑÎÍÃÎÃÄÑÎÍ Õ¯Ì¯¯ÑÈÉà ÕßÍÀÑÀÍ ÍÜ
Ìîñå
Äàðààãèéí ºäºð íü ºíººõ çî÷èíòîéãîî áè äàõèí óóëçàõàä òýð
ºìíºõ ò¿¿õýý ¿ðãýëæë¿¿ëýí ºã¿¿ëýâ.
‘Ýõëýë-èéí 28 äóãààð á¿ëýãò áèäíèé ãàð÷ èðñýí òóõàé ººð íýã
35
ä¿ðñëýë áèé:
Ãàçàð äýýð íýãýí øàò áîñîæ, ò¿¿íèé îðîé íü òýíãýðò òóëàí,
áàñ äàõèí õàðâàë, ò¿¿ãýýð Ýëîõèìèéí òýíãýð ýë÷ íàð ºãñºí
óðóóäàí áàéëàà. Ýõëýë 28:12
Ñîäîì, Ãîìîððà ãýõ ìýò õºãæèë äýâøëèéí òºâ¿¿äèéã óñòãàí
èõýíõ ýðäýì ÷àäàëòàé õ¿ì¿¿ñ ¿õýæ ¿ðýãäñíýýñ áîëæ õ¿í òºðºëõòºí
õ¿é íýãäëèéí àíõäàã÷ ¿å ð¿¿ãýý áóöàí îðæ, ººðñäèéí æèíõýíý
á¿òýýã÷äèéã ìàðòàí óìàðòàæ õèé äýìèé ë ÷óëóó, áóðõàíû õèéìýë
ä¿ð¿¿äèéã ìóíõàãààð ø¿òýí áèøðýõ áîëîâ.
ªºðñºä人 áàéãàà õàðèéí áóðõàäûã õàÿöãàà. Ýõëýë 35:2.
Ýêñîäóñ áóþó Åãèïåòýýñ çóãòàí ãàðñàí òóõàé õýñýãò áèä
Ìîñåãèéí ºìíº ãàð÷ ¿çýãäýâ.
Òýãòýë ßàâýýãèéí òýíãýð ýë÷ áóòàí äîòðîîñ ãàëûí äºë
äóíä ¿çýãäýâ. ¯çýãò¿í, áóòàíä ãàë ä¿ðýëçýæ áàéñàí áîëîâ÷
áóò øàòàõã¿é áàéâ. Ýêñîäóñ 3:2.
¯íýíäýý ò¿¿íèé ºìíº ñàíñðûí õºëºã ãàçàðäñàí áºãººä õýðâýý
áèä ºíººäºð Áðàçèëèéí á¿ä¿¿ëýã îìãèéí õ¿íèé ºìíº íèñäýã
õºë㺺𺺠ìîääûã øàòààëã¿éãýýð ãýðýë öàöðóóëàí áóóõ þì áîë
òýð ìºí ë èéìýðõ¿¿ áàéäëààð ä¿ðñëýí ÿðèõ áîëâóó.
Õàìãèéí îþóí óõààí òºãñ ãýæ ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñ ìýðãýí îþóí
óõààíàà àëäàæ, òýäíèé àäèë óñòãàãäààã¿é îëîí òîîíû õºðø îâîã
àéìãóóäàä áîîë÷ëîãäîõ áîëæýý. Èéìýýñ Èçðàèëèéí õ¿ì¿¿ñò ãàçàð

36. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
íóòãèéã íü ýðã¿¿ëýí îëãîæ, òýäíèé íýð òºðèéã ñýðãýýõ çàéëøã¿é
øààðäëàãàòàé áàéëàà.
Ýêñîäóñ-ûí ýõëýë õýñýãò áèäíèé õèéõ øààðäëàãàòàé öîðûí
ãàíö ç¿éë áîë Èçðàéëèéí õ¿ì¿¿ñèéã ÷ºëººëºõºä òóñëàõ ÿâäàë ìºí
ãýæ ä¿ðñýëæýý. Íýãýíò ÷ºëººëñºíèé äàðàà áèä òýäíèéã òýäýíä
çàÿàñàí íóòàã ðóó íü õºòëºí àâàà÷íà ãýæýý.
ßàâýý òýäíèéã ãàçàð÷èëæ ºäºð íü ¿¿ëýí áàãàíà áîëæ, øºíº
íü òýäíèéã ãýðýëò¿¿ëýõýýð ãàëàí áàãàíà áîëæ, ºäºð øºíºã¿é
ÿâóóëàõûí òóëä ºìíº íü ÿâæ áàéëàà. Ýêñîäóñ 13:21.
Òýäíèéã õººæ ýõëýñýí Åãèïåò÷¿¿äèéí öóâààã ñààòóóëàõûí òóëä:
¯¿ëýí áàãàíà òýäíèé ºìíº ãàð÷, àðä îðîõ … áºãººä íýã
òàëä íü ¿¿ë õàðàíõóéëæ áàéõàä, íºãºº òàëûã øºíºæèí
ãýðýëò¿¿ëýâ. Ýêñîäóñ 14:19 – 21.
Èçðàèëèéí õ¿ì¿¿ñèéí àðä óóãèõ óòàà õºøèãëºí ìºðäºí
õººã÷äèéã óäààøðóóëàí ñààòóóëæ áàéâ. ̺í òàòàëò ò¿ëõýëòèéí
äîëãèîíû õ¿÷ýýð óñûã õàãàëæ, çàìûí ñààäûã àðèëãàæ áàéëàà.
̺í äàëàéí óñûã óõðààñàíä óñ õóâààãäàæ õóóðàé ãàçàð
ãàðàâ… èéíõ¿¿ ßàâýý Èçðàèëèéã àâàðëàà. Ýêñîäóñ: 14: 21 áà
30.
Òýä öºëèéã ãàòëàõ ¿åýð ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñ ºëñºí öàíãàæ ýõëýâ:
Öºëä ø¿¿äýð àðèëàõàä æèæèã, Ẻðºíõèé õÿðóó øèã æèæèã
ç¿éëñ ãàçàð äýýð áàéâ. Ýêñîäóñ 16:14.
Èçðàèëü÷óóäûã öºëä 40 æèëèéí òóðø òýæýýñýí ìàííà õýìýýõ
õîîë íü ç¿ãýýð íýã õèìèéí ãàðàëòàé íóíòàãëàñàí õèéìýë õ¿íñíèé
á¿òýýãäýõ¿¿í áàéñàí áºãººä ãàçàðò òàðààí öàöñàí ¿åä ºã뺺íèé
ø¿¿äðèéí äóñëóóäòàé õîëèëääîã áàéâ.
Ýêñîäóñûí 17:6-ä ä¿ðñýëñýí÷ëýí Ìîñåã “õàä ÷óëóóíààñ óñ
ãàðãàõ” áîëîìæ îëãîæ áàéñàí ç¿éëèéí õóâüä òóõàéëáàë òà íàð
îð÷èí ¿åä ãàçðûí òîñ õàéõäàà õýðýãëýæ áàéãààòàé òºñòýé æèðèéí
íýã õºðñíèé óñ èëð¿¿ëýã÷ áàãàæ áàéñíààñ õýòðýõã¿é þì. Íýãýíò óñ
áàéãààã òîãòîî÷èõâîë, óõààä ë áîëîî ø¿¿ äýý.
Äàðàà íü Ýêñîäóñûí 20 äóãààð á¿ëýãò òîäîðõîé õýäýí ä¿ðìýýñ
èø òàòæýý. Èçðàèëü÷óóä õºãæëèéí äýíä¿¿ ýðòíèé á¿ä¿¿ëýã
¿åäýý áàéñàí ó÷èð òýäíèé ¸ñ ñóðòàõóóí, ÿëàíãóÿà ýð¿¿ë àõóéòàé
õîëáîîòîé õóóëü æóðàì õýðýãòýé áàéâ. Òýäãýýðèéã çàðëèã áîëãîí
ãàðãàæýý.
Á¿òýýã÷èä ýäãýýð õóóëü æóðìûã Ìîñåä áè÷¿¿ëýõýýð Ñèíàé
óóëàíä íèñäýã òàâàã õºëºãëºí èðæýý.
36

37. 3. Ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñèéã õÿíàñàí íü
Óóëûã ºòãºí ¿¿ë á¿ðõýí, òýíãýð äóóãàð÷, àÿíãà öàõèëãààí
öàõèëæ àñàð õ¿÷òýé á¿ðýýí äóó õ¿íãýíýñýíä… ßàâýý ãàëààð
äîîø áóóæ èðñýí òóë Ñèíàé óóë á¿õýëäýý óòààíä àâòàâ. Óòàà
íü çóóõíû óòàà ìýò õººð÷, óóë á¿õýëäýý àñàð õ¿÷òýé äîðãèí
÷è÷ðýâ. Äàðàà íü á¿ðýýí äóó óðòààð äóóãàð÷, óëàì ÷àíãàðñààð
áàéâ. Ýêñîäóñ 19: 16-19.
Á¿òýýã÷èä õ¿ì¿¿ñ òýäýí ð¿¿ äàéð÷, á¿ä¿¿ëýã àâèðëàõ âèé
ãýõýýñ àéæ áàéëàà. Èéìýýñ òýäíèé õóâüä õ¿íäëýãäýõ, á¿ð òàõèí
ø¿òýãäýõ, óëìààð àþóëã¿é áàéõ íü îíöãîé ÷óõàë áàéâ.
Õ¿ì¿¿ñ Ñèíàé óóëàíä ãàð÷ ÷àäàõã¿é… Õàðèí òàõèë÷ íàð áà
õ¿ì¿¿ñ ßàâýýä îéðòîõîîð á¿¿ äàéðàã, ýñ òýãâýë Òýð òýäýí óðóó
äàéðíà. Ýêñîäóñ 19: 23-24.
Ò¿¿í÷ëýí èíãýæ áè÷æýý:
Ǻâõºí Ìîñå ë ßàâýýä îéðò. Õàðèí Èçðàèëèéí àõëàã÷ íàð
áîëîí àðä ò¿ìýí ò¿¿íòýé õàìò îãò î÷èæ áîëîõã¿é. Ýêñîäóñ
24:2.
Òýä Èçðàèëèéí Áóðõàíûã ¿çýâ:
Òýíä ò¿¿íèé õºë äîð òýíãýð ìýò öýëìýã, èíäðàíèëààð
çàññàí ìýò áàéëàà. Ýêñîäóñ 24:10.
Ýíä á¿òýýã÷äèéí íýã íü çîãñîæ ººðèé㺺 õàðóóëñàí òàâöàíã
ä¿ðñýëñýí áàéõ áºãººä ýíý íü áèäíèé ñóóæ áóé ìàøèíû øàë øèã
õºõºâòºð ìåòàë ýäýýð õèéãäñýí áàéâ.
ßàâýýãèéí öîã æàâõëàíãèéí òºðõ íü óóëûí îðãèë äýýð
áàäðàí áóé ãàë ìýò áàéëàà. Ýêñîäóñ 24:17.
Ýíä “öîã æàâõëàí” õýìýýí ä¿ðñýëñýí ç¿éë íü ¿íýíäýý íèñäýã
òàâàã áàéñàí áºãººä õººðºõ ¿åäýý ãàëòàé òºñòýé ºí㺠ÿëãàðóóëäãèéã
÷è õýäèéí àíçààðñàí áèç.
Á¿òýýã÷äèéí ýíýõ¿¿ áàã äýëõèé äýýð õýñýã õóãàöààíä àìüäðàõ
ãýæ áàéñàí òóë øèíýõýí õîîë õ¿íñ èäýõèéã õ¿ñ÷ýý. Èéìýýñ òýä
Èçðàèëü÷óóäààñ øèíýõýí õîîë õ¿íñýýð òîãòìîë õàíãàæ áàéõûã
õ¿ñýõèéí çýðýãöýý ººðñäèéí ãàðèã ðóó àâàà÷èõ ýä áàÿëàã õ¿ñ÷
áàéâ. Òà íàð ¿¿íèéã êîëîíè÷ëîë ãýæ íýðëýõ áàéõ ãýæ áè áîäîæ
áàéíà.
×è õ¿í á¿ðèéí ñýòãýëýýñýý ºãñºí á¿õíèéã õ¿ëýýæ àâàõ
¸ñòîé. ×èíèé õàíäèâò àâàõ ¸ñòîé ç¿éëñ áîë àëò, ìºíãº, çýñ,
õºõ, ÿãààí, óëààí ºíãèéí ÷óëóóíóóä áîëîé. Ýêñîäóñ 25: 2-4.
Òýä èë¿¿ òàâ òóõòàé àìüäðàõààð øèéäýæ, õ¿ì¿¿ñýýñ òýäíèé
ãàðãàæ ºãñºí çóðãèéí äàãóó ñóóö áàðüæ ºãºõèéã õ¿ñ÷ýý. Ýíý çóðãèéã
37

38. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
Ýêñîäóñûí 26 äóãààð á¿ëýãò ä¿ðñýëñýí áàéäàã. Ýíý ñóóöàíäàà òýä
õ¿ì¿¿ñèéí òºëººëºã÷èäòýé óóëçàæ áàéõûã õ¿ñ÷ýý. Ýíý íü õ¿ì¿¿ñ
ø¿òýí áèøèð÷ áóéãàà èëýðõèéëæ õîîë õ¿íñ, áýëýã ñýëò àâ÷èðäàã
óóëçàëòûí ãàçàð áîëæýý.
Òýð óóëçàëòûí àñàðò îðîâ… Ìîñåèéã îðîõ á¿ðä ¿¿ëýí
áàãàíà áóóí èðæ, ßàâýý Ìîñåòîé ÿðèëöàæ áàéõ ¿åä àñðûí
àìûã õàëõëàí òîãòäîã áàéâ… Èíãýýä ßàâýý Ìîñåòîé õ¿í àíä
íºõºðòýéãýý ÿðèëöàæ áóé ìýò í¿¿ð òóëàí ÿðüäàã áàéëàà.
Ýêñîäóñ 33: 8-11.
ßã ë ºíººäºð áè ÷àìòàé, ÷è íàäòàé ÿðèëöàæ áóé ìýò í¿¿ð
38
í¿¿ðýýðýý òóëàí.
×è ìèíèé í¿¿ð öàðàéã ÷è õàðæ ÷àäàõã¿é, ó÷èð íü ÿìàð ÷
õ¿í íàìàéã õàðààä àìüä áàéæ ÷àäàõã¿é. Ýêñîäóñ 33:20.
Ýíä ÷è ìàíàé õî¸ð ãàðèãèéí àãààð ìàíäëûí ÿëãààã ìýäýæ
áîëíî. ªºð ãàðèãèéí àãààð áèåä íü òîõèðîõã¿é ó÷ðààñ á¿òýýã÷èä
äàðàëòæóóëñàí õàìãààëàëòûí õóâöàñ ºìñºõã¿é áîë õ¿ì¿¿ñ
òýäíèéã õàðæ ÷àäàõã¿é. Õýðýâ ÷è ìàíàé ãàðèãò î÷èõ þì áîë
á¿òýýã÷äèéã ñàíñðûí õóâöàñã¿éãýýð õàðæ áîëíî, ãýõäýý òýíäýõèéí
àãààð ìàíäàë ÷àìä òîõèðîõã¿é ó÷ðààñ ÷è ¿õýõ áîëíî.
Ëåâèò-èéí ýõíèé õýñýã á¿õýëäýý á¿òýýã÷äýä òàõèë áîëãîñîí
õîîë õ¿íñèéã òýäýíä õýðõýí õ¿ðãýæ ºãäºã áàéñíûã ä¿ðñýëñýí
áàéäàã. Æèøýýëáýë, Ëåâèòèéí 21:17-ä:
¯åèéí ¿åä ÷èíèé ¿ð óäìûí ñîãîã ãàæèãòàé íýã ÷ õ¿í Áóðõàíû
òàëõûã ºðãºõººð îéðòîõ ¸ñã¿é…
Ýíý íü ìýäýýæèéí õýðýã á¿òýëã¿éäýë, àëäàà ýíäëèéí áýëýã
òýìäýã áîëñîí ºâ÷èí, ãàæèãòàé õ¿ì¿¿ñèéã á¿òýýã÷èä õàðæ òýâ÷èõã¿é
ó÷ðààñ òýäíèéã ººðñºä ð¿¿ãýý èð¿¿ëýõýýñ ñýðãèéëñýí õýðýã.
Òîîëëîãûí 11:7-8-ä òàíàé õèìè÷äèéí ìàø õÿëáàðõàí á¿òýýæ
÷àäàõóéö ìàííàã ìàø òîäîðõîé ä¿ðñýëñýí áàéäàã.
Òýðõ¿¿ ìàííà íü øîøûí ¿ð øèã, áîõèíû ðåçèíèé ºíãºòýé…
àìòàò íü øèíýõýí òîñíû àìòòàé.
Ìàííà áîë æèðèéí íýã õèìèéí ãàðàëòàé õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿í
áàéõààñ õýòðýõã¿é òóë á¿òýýã÷èä øèíýõýí æèìñ íîãîîã èë¿¿ä ¿çýæ
áàéæýý.
Òýä ººðñäèéí ãàçàðò óðãóóëñàí á¿õ àíõíû æèìñ íîãîîíûõîî
äýýæèéã ßàâýýä àâ÷ðàõ áîëíî. Òîîëëîãî 18:13.
Õîæèì íü á¿òýýã÷èä ìîãîéä õàçóóëñàí õ¿ì¿¿ñ ººðñäèé㺺
õýðõýí òàðüæ ýäãýýõèéã õ¿ì¿¿ñò ñóðãàæýý.

39. 3. Ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñèéã õÿíàñàí íü
Ãàëò ìîãîé õèéæ, ò¿¿íèéã øîíãèéí íýã ¿ç¿¿ðò áàéðëóóë,
òýãâýë õàòãóóëñàí õ¿í á¿ð ò¿¿íèéã õàðààä àìüäðàõ áîëíî.
Òîîëëîãî 21:8.
Õýí íýã íü õàòãóóëìàãö òýðõ¿¿ “ãóóëèí ìîãîé” ðóó “õàðäàã”
áàéñàí áºãººä ººðººð õýëáýë òýäýíä òàðèóð õýðýãëýæ èéëäñýýð
òàðüñàí áàéæ áîëîõ þì.
Ýöýñò íü, “ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñ”-èéã àìëàñàí ãàçàðòàà õ¿ðãýõ
àÿëàë äóóñ÷ýý. Á¿òýýã÷äèéí ºãñºí çºâëºãººíèé äàãóó òýä íóòãèéí
á¿ä¿¿ëýã õ¿ì¿¿ñèéí ø¿òýýí, òàõèëãóóäûã óñòãàæ, ãàçàð íóòãèéã íü
õÿíàëòäàà àâ÷ýý.
Òà íàð òýäíèé á¿õ öóòãàìàë õºøºº áàðèìàëûã óñòãàí… òýð
íóòãèéí ýçýìøèëèéã ãàðòàà àâíà. Òîîëëîãî 33: 52-53.
Ýöýñò íü “ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñ” çîðüñîí ãàçàð íóòàãòàà õ¿ð÷ýý.
Òýð ºâºã äýýäñèéã ÷èíü õàéðëàñàí ó÷ðààñ òýäíèé õîé÷
¿åèéã ñîíãîñîí þì. Äýä õóóëü 4:37.
Èîøóàãèéí ñóäðûí 3 äóãààð á¿ëãèéí 15 äóãààð õýñãýýñ Èîðäàí
ãîëûã ãàòàëñàí òóõàé óíøèæ áîëíî.
Åâðåéí õóóëü ä¿ðìèéí ýõèéã õàäãàëñàí òîì ìîäîí Àâäðûã
äàìíàí ÿâàà òàõèë÷ Èîðäàí ãîëûí çàõàä õ¿ð÷ èðìýãö…
äýýðýýñ èðæ áàéãàà óñ íèëýýä çàéòàé òîãòîí îâîîðîîä óðñ÷
áàéãàà óñ á¿ðýí òàñàð÷ýý. Òýãýýä õ¿ì¿¿ñ ýñðýã òàëä îðøèõ
Èîðèõîãèéí õàðàëäàà ãàòëàí ãàðàâ.
Á¿òýýã÷èä “ñîíãîãäñîí õ¿ì¿¿ñ”-ò õºëºº íîðãîëã¿éãýýð óñ
ãàòëàõàä íü òóñëàæ, ºìíº íü Åãèïåò÷¿¿äýýñ çóãòàõ ¿åä õýðýãëýæ
áàéñàíòàé àäèë óñ òàòàëò ò¿ëõýëòèéí òóÿà àøèãëàæýý.
Èîðîõîãèéí á¿ðýýí¿¿ä
Èîøóàãèéí ñóäðûí 5 äóãààð á¿ëãèéí òºãñãºëä Èîðèõî õîòûí
ýñýðã¿¿öëèéí òàëààð á¿òýýã÷äèéí àðìèéíõàí, ñîíãîãäñîí
õ¿ì¿¿ñèéí õîîðîíä áîëñîí óóëçàëòûí òóõàé ºã¿¿ëæýý.
Ýíä áè ßàâýýãèéí äàé÷äûí æàíæíààð èðýýä áàéíà. Èîøóà
39
5:14.
Åâðåé õ¿ì¿¿ñò Èîðèõîã ýçëýí àâàõàä íü òóñëàõ çîðèëãîîð
öýðãèéí çºâëºõ èëãýýæýý. Õýðìèéã õýðõýí íóðààñíûã îéëãîõîä
àìàðõàí. Äóó÷èí õ¿íèé ìàø ÷àíãà õ¿÷òýé õîîëîé êðèñòàë øèëýí
àÿãûã ÷ õàãàëàæ áîëäãèéã òà íàð ìýäíý. Òýãâýë ìàø ºíäºð

40. Íýãä¿ãýýð íîì - ¯íýíèé㠺㿿ëýã÷ íîì
äàâòàìæòàé õýò àâèàíû äîëãèîí àøèãëàí òîîñãîí õàíà õýðìèéã
íóðààæ áîëäîã. ßã èéìýðõ¿¿ þì áîëñîí áºãººä ýíä ìàø íàðèéí
ò¿âýãòýé õýðýãñýë àøèãëàñíûã Áèáëèéí ñóäàðò “á¿ðýý” ãýæ
íýðëýñýí áàéäàã.
Òýä õóöûí ýâðèéã óðòààð õ¿íãýí¿¿ëæ, á¿ðýýí äóó ñîíñîãäîõ
¿åä … õîòûí õàíà õýðýì äîîø íóðàí óíàõ áîëíî. Èîøóà 6:5.
ßã òýð ìº÷èä õýò àâèàíû äîëãèîíóóä íýã çýðýã èæèë äàâòàìæààð
öàöàãäàí, óëìààð õàíàí õýðýì íóðàí óíàæýý. ¯¿íèéã äàðàà õýä
õýäýí æèæèã áºìáºãäºëò áîëñîí áàéíà.
ßàâýý òýäýí ð¿¿ òýíãýðýýñ òîì òîì ìºíäºð áóóëãàñàí
áºãººä ìºíäºðò öîõèóëàí ¿õýãñýä íü Èçðàéëèéí õºâã¿¿äèéí
èëäýíä àëàãäàãñäààñ èõ áàéëàà. Èîøóà 10:11.
Ýíýõ¿¿ á¿ðýí õýìæýýíèé áºìáºãäºëò íü äýýð äóðäñàí÷ëàí
Èçðàèë÷óóäûí èëäíýýñ ÷ îëîí õ¿í åã¿¿òãýæýý. Õàìãèéí èõ
îéëãîìæòîé áè÷èãäñýí õýñã¿¿äèéí íýã áîëîõ Èîøóàãèéí ñóäðûí
10 äóãààð á¿ëãèéí 13 äóãààð ø¿ëýãò áè÷ñýí÷ëýí:
Òèéíõ¿¿ àðä îëîí äàéñíààñàà ºøººãºº àâòàë íàð ãèéã¿¿ëýí
40
çîãñîæ, ñàð ñààòàí õ¿ëýýæýý.
ªºðººð õýëáýë ýíý íü óã ãýíýòèéí äàéí ãàíöõàí ºäºð
¿ðãýëæèëñýí ãýñýí ¿ã áîëîâ÷ ¿íýí õýðýãòýý ýíý äàéí “áàðàã
á¿òýí ºäðèéí òóðø” ¿ðãýëæèëñýí ãýæ õîæèì íü òýìäýãëýæýý.
Ýçëýí àâñàí ãàçðûí õýìæýýãýýð íü àâààä ¿çýõýä õ¿ì¿¿ñò íàð
õºäºë㺺íã¿é çîãñ÷ áàéíà ãýæ áîäîãäîõîîð òèéì áîãèíî õóãàöààíä
áîëæ ºíãºðñºí áàéíà.
Ø¿¿ã÷äèéí ñóäðûí 6 äóãààð á¿ëãèéí 21 ä¿ãýýð ø¿ëýãò
á¿òýýã÷äèéí íýã íü Ãèäåîí ãýäýã õ¿íòýé äàõèí õîëáîî òîãòîîæ, òýð
ò¿¿íèéã õîîë õ¿íñýýð ¿ðãýëæë¿¿ëýí õàíãàæ áàéâ ãýæýý.
ßàâýýãèéí ñàõèóñàí òýíãýð ãàðòàà áàéñàí òàÿãèéí ¿ç¿¿ðèéã
ñóíãàæ ìàõ áîëîí èñãýýã¿é òàëõàíä õ¿ðãýìýãö õàä ÷óëóóíààñ
ãàë ä¿ðýëçýí, äýýð íü áàéñàí ìàõ, èñãýýã¿é òàëõûã øàòààæ
àëãà áîëãîâ. Òýãýýä ßàâýýãèéí òýíãýð ýë÷ ¿çýãäýõã¿é áîëîâ.
Á¿òýýã÷èä äàðàëòæóóëñàí õóâöàñòàé òóë çàäãàé àãààðò
õîîëëîõ áîëîìæã¿é áàéñàí õýäèé ÷ õýðýâ øààðäëàãàòàé áîë
øèíæëýõ óõààíû àðãà òåõíèê àøèãëàí õîîëëîæ áîëäîã áàéñàí
áºãººä èíãýõäýý óÿí ãóóðñ áóþó òàÿã àøèãëàí ºãñºí þìíààñ
øààðäëàãàòàé áîäèñûã íü ÿëãàí àâ÷ èääýã áàéæýý. Ýíý ¿éë ÿâö íü
øàòàëò ¿¿ñãýæ, õ¿ì¿¿ñò ¿íýõýýð Áóðõàíä ºðãºë áàðüæ áàéíà ãýæ
áîäîãäóóëäàã áàéâ.