Աղջկա բերդի մասին

1. Աղջկա բերդի մասին
Ամրոցի ներսում ավերված բնակարաններից բացի, կան
երկու ջրամբար և խաչաձև հատակագիծ ունեցող մի
եկեղեցի։ Ջրամբարներից մեկը շատ մեծ է։ Ջուրը թրծված
կավե խողովակով նախ լցվել է մի փոքրիկ ավազանի մեջ,
իսկ այնտեղից մի այլ խողովակով թափվել մեծ
ջրամբարը։ Ամրոցի բոլոր շինությունները, ինչպես և
պարիսպները կառուցված են կապտավուն բազալտից,
ամուր կրաշաղախով։ Այս ամրոցի պատմահնագիտական
արժեքը շատ մեծ է, որովհետև լավ է պահպանվել նրա
ամբողջականությունը։ Ամրոցի և ավերակ բաղնիքի
մասին ժողովրդի մեջ մի ավանդություն է մնացել։ Ասում
են, եղել է մի գեղեցիկ աղջիկ, որն ունեցել է իր զորքը։

2. Աղջկա բերդի մասին
Շատ իշխաններ հրապուրվելով նրա գեղեցկությամբ
ցանկացել են ամուսնանալ, բայց նա մերժել է բոլորին։
Երբ ոչ մի կերպ չեն կարողացել համոզել, ցանկացել են
ուժով տիրել։ Իշխանուհին հավաքելով իր
տիրապետության տակ գտնվող մարդկանց, կառուցում է
ամրոցը և իր զորքով պատսպարվում այնտեղ։ Աղջկա
համառությունն ու քաջագործությունները ավելի են
գրգռում իշխան Մանթաշին և Կըզ-Կալայի դիմաց
կառուցում է Մանթաշ-Կալան և հաճախակի
հարձակումներ գործում Կըզ-Կալայի վրա։ Դրանք բոլորն
էլ անհաջողությամբ են վերջանում, միշտ հաղթում է
աղջիկը։ Մի անգամ էլ նա զորքը ուղարկում է Մանթաշ-
Կալայի վրա։ Կռվում նորից հաղթում է աղջկա զորքը։
Դրանից հետո Մանթաշը հաշտություն է խնդրում։

3. Աղջկա բերդի մասին
Նրանք պայմանավորվում են որ յուրաքանչյուրը մնա իր
ամրոցում, բայց ի նշան բարեկամության Աղստև գետի
ափին (այժմյան Համամի ճալայում) կառուցում են վերը
նշված բաղնիքը։