SlideShare a Scribd company logo
1 of 10
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮ੍ਿਹਾ ਿਲ, ਦੂਮ਼੍ਿਤ ਹੈ ਹੋਇਆ
ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਦਾ ਿੀਵਨ, ਖਾਦਾਂ ਨੇ ਖੋਮ੍ਹਆ
ਰਿੱਖਾਂ ਦੀ ਹੋਈ, ਕਟਾਈ ਹਰ ਪਮ੍ਹਰ
ਹਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖੋ, ਕਮ੍ਹਰ ਹੀ ਕਮ੍ਹਰ
ਮ੍ਿਨਾਂ ਖਰਾਕਾਂ ਤੇ, ਪਲਦਾ ਸੀ ਿੀਵਨ
ਉਹੀ ਭੋਿਨ ਿਮ੍ਹਰੀਲਾ, ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਦਿੱਖ
ਬੰਦਾ ਬਣ ਮ੍ਿਆ, ਮ੍ਬਰਾਰੀਆਂ ਦਾ ਘਰ
ਹਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖੋ, ਕਮ੍ਹਰ ਹੀ ਕਮ੍ਹਰ
ਮ੍ਪੰਡਾਂ ਤੇ ਼ਿਮ੍ਹਰਾਂ ਦੀ, ਰਿੱਕ ਿਈ ਹਿੱਦ
ਛਿੱਪੜਾਂ ਨੂੰ ਭਰਕੇ ਕੀਤੇ, ਉਚੇ ਇਰਾਰਤਾਂ ਦੇ ਕਿੱਦ
ਸਿੱਕ ਿਏ ਦਮ੍ਰਆ, ਨਦੀਆਂ ਤੇ ਨਮ੍ਹਰ
ਹਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖੋ, ਕਮ੍ਹਰ ਹੀ ਕਮ੍ਹਰ
ਹਵਾਵਾਂ ਚ ਖ਼ਿਬੂ, ਨਾ ਮ੍ਿਿਾ ਚ ਰਮ੍ਹਕ
ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਨੇ ਖੋਹ ਲਈ, ਮ੍ਚੜੀਆਂ ਦੀ ਚਮ੍ਹਕ
ਰਨਿੱ ਖ ਦੇ ਿੀਵਨ ਚ, ਘਲ ਮ੍ਿਆ ਿਮ੍ਹਰ
ਹਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖੋ, ਕਮ੍ਹਰ ਹੀ ਕਮ੍ਹਰ
ਮ੍ਵਕਮ੍ਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਿਮ੍ਰਕ ਸਾਿ-ਸਿਾਈ ਪਿਤੀ ਬਹਤ ਮ੍ਿਆਦਾ ਚੌਕਸ
ਰਮ੍ਹੰਦੇ ਹਨ। ਮ੍ਵਕਮ੍ਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਮ੍ਵਚ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਮ੍ਕਤੇ ਕੂੜਾ ਮ੍ਖਿੱਲਮ੍ਰਆ
ਮ੍ਦਖਾਈ ਨਹੀਂ ਮ੍ਦੰਦਾ। ਕੂੜੇ ਦੀ ਸਰਿੱਮ੍ਸਆ ਮ੍ਵਕਾਸਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਿੈਰ-ਮ੍ਵਕਮ੍ਸਤ
ਦੇਸ਼ਾਂ ਮ੍ਵਚ ਮ੍ਿਆਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵੀ ਅਿੇ ਇਕ ਮ੍ਵਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਮ੍ਵਚ ਸਾਿ-ਸਿਾਈ ਪਿਤੀ ਿਾਿਰੂਕਤਾ ਹਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਣ
ਲਿੱ ਿੀ ਹੈ।
ਪਿਧਾਨ ਰੰਤਰੀ ਵਲੋਂ ਮ੍ਨਰਦੇਮ੍ਸ਼ਤ 'ਸਵਿੱਛ ਭਾਰਤ ਅਮ੍ਭਆਨ' ਦਾ ਪਿਭਾਵ ਆਉਣ
ਵਾਲੇ ਕਝ ਸਾਲਾਂ ਮ੍ਵਚ ਿਰੂਰ ਹੀ ਨਿਰ ਆਵੇਿਾ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮ੍ਬਨਾਂ ਸ਼ਿੱਕ
ਨਾਿਮ੍ਰਕਾਂ ਦੀ ਿਾਿਰੂਕਤਾ ਬਹਤ ਅਮ੍ਹਰ ਹੈ ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕਝ
ਮ੍ਨਯਰਾਂ ਤੇ ਕਾਨੂੰ ਨਾਂ ਮ੍ਵਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ
ਹੈ ਮ੍ਕ ਕੂੜੇ ਮ੍ਵਚ ਸ਼ਾਮ੍ਰਲ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਵਰਿੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਤਿੱ ਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
ਮ੍ਕਸ ਤਰਹਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤੀ ਿਾਵੇ।
ਕਝ ਲੋਕ, ਿੋ ਮ੍ਵਮ੍ਿਆਨ ਦੇ ਇਨਹ ਾਂ ਪਮ੍ਹਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਰਝਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਾਿ,
ਵਾਯੂਰੰਡਲ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਰਾਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਿੱਧ ਬਣਾਈ ਰਿੱਖਣ ਪਿਤੀ ਆਪਣੀ
ਮ੍ਿੰਰੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਰਮ੍ਹਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮ੍ਨਯਮ੍ਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ
ਮ੍ਨਕਲਦੇ ਸਰੇਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਇਕ ਥੈਲਾ ਿਰੂਰ ਰਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਮ੍ਕ ਲੋੜ ਪੈਣ
'ਤੇ ਉਹ ਖਰੀਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰਾਨ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਣ।
ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਮ੍ਵਚ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਉਣ ਲਈ ਅਿੱਿ ਵੀ ਕੋਈ ਮ੍ਵਸ਼ੇਸ਼
ਪਿਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਮ੍ਨਯਰ-ਕਾਨੂੰ ਨ ਲਾਿੂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਰੈਂ ਹਾਲ ਹੀ ਮ੍ਵਚ ਰਾਿ
ਸਭਾ ਰਾਹੀਂ ਚੌਮ੍ਿਰਦਾ ਰੰਤਰਾਲੇ ਸਾਹਰਣੇ ਕਝ ਮ੍ਵਸ਼ੇਸ਼ ਸਵਾਲ ਰਿੱਖੇ, ਮ੍ਿਨਹ ਾਂ ਦੇ
ਿਵਾਬ ਮ੍ਵਚ ਰੈਨੂੰ ਚੌਮ੍ਿਰਦਾ ਰੰਤਰੀ ਸ਼ਿੀ ਪਿਕਾਸ਼ ਿਾਵਡੇਕਰ ਨੇ ਸੂਮ੍ਚਤ ਕੀਤਾ
ਹੈ ਮ੍ਕ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਮ੍ਵਚ 15342 ਟਨ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਕਚਰਾ ਰੋਿਾਨਾ ਪੈਦਾ ਹੰਦਾ
ਹੈ, ਮ੍ਿਸ 'ਚੋਂ ਮ੍ਸਰਿ 9205 ਟਨ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਕਚਰੇ ਨੂੰ ਰੜ ਵਰਤੋਂ ਦੀ
ਪਿਮ੍ਕਮ੍ਰਆ ਮ੍ਵਚ ਸ਼ਾਮ੍ਰਲ ਕੀਤਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਮ੍ਵਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 21
ਲਿੱ ਖ 90 ਹਿਾਰ ਟਨ ਤੋਂ ਵੀ ਮ੍ਿਆਦਾ ਹੋ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਮ੍ਵਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਿੇਕਰ
ਅਸੀਂ ਇਸ ਸਰਿੱਮ੍ਸਆ 'ਤੇ ਮ੍ਵਚਾਰ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਮ੍ਵਚ ਇਕ
ਬਹਤ ਵਿੱਡੀ ਸਰਿੱਮ੍ਸਆ ਹੈ।
ਰੇਰੇ ਮ੍ਵਚਾਰ ਅਨਸਾਰ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਦੇ ਪਤਲੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਫ਼ੇ ਬਣਾਉਣ ਤੇ ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਮ੍ਵਚ
ਰਕੰਰਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਿਾ ਮ੍ਦਿੱਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਮ੍ਨਸ਼ਮ੍ਚਤ ਰੋਟਾਈ ਵਾਲੇ
ਮ੍ਲਫ਼ਾਫ਼ੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਹੀ ਇਿਾਿਤ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਿੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਦੇ ਰੋਟੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਫ਼ਆਂ ਤੋਂ
ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਪਤਲੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਿਆਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਿਾ ਮ੍ਦੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਿਨਤਾ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੀ ਹੋਵੇਿਾ।
ਅਮ੍ਿਹ ਮ੍ਲਫ਼ਾਫ਼ੇ ਲੰ ਰੇ ਸਰੇਂ ਤਕ ਇਸਤੇਰਾਲ ਕੀਤੇ ਿਾ ਸਕਣਿੇ। ਰੋਟੇ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਦੇ ਵਿੱ ਡੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਫ਼ਆਂ ਮ੍ਵਚ
ਸਾਰਾਨ ਮ੍ਦੰਦੇ ਹੋਏ ਦਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਅਮ੍ਧਕਾਰ ਹੋਵੇਿਾ ਮ੍ਕ ਉਹ ਉਨਹ ਾਂ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਫ਼ਆਂ ਦੀ ਿਾਹਕ ਤੋਂ
ਵਿੱਖਰੀ ਕੀਰਤਵਸੂਲ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਸ ਤਰਹਾਂ ਿਾਹਕ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਪਿੇਰਨਾ ਮ੍ਰਲੇਿੀ ਮ੍ਕ ਉਹ ਸਾਰਾਨ ਖਰੀਦਣ
ਲਈ ਮ੍ਿਥੋਂ ਤਕ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ, ਥੈਲਾ ਆਪਣੇ ਘਰੋਂ ਲੈ ਕੇ ਿਾਵੇ।
ਮ੍ਸਿੱਟੇ ਵਿੋਂ ਮ੍ਬਨਾਂ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਵਾਲੇ ਕੂੜੇ-ਕਰਕਟ ਦੀ ਪਿਮ੍ਕਮ੍ਰਆ ਵਿੱਖਰੀ ਚਿੱਲੇਿੀ ਅਤੇ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਦੇ ਵਿੱਡੇ
ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਫ਼ਆਂ ਆਮ੍ਦ ਨੂੰ ਵਿੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪਿਮ੍ਕਮ੍ਰਆ 'ਚ ਸ਼ਾਮ੍ਰਲ ਕੀਤਾ ਿਾ ਸਕੇਿਾ।
ਮ੍ਸਰਿ ਇਸ ਇਕ ਮ੍ਨਯਰ ਨੂੰ ਲਾਿੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਸਾਰੇ ਸੂਮ੍ਬਆਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ
ਸ਼ਾਮ੍ਰਲ ਕਰਕੇ ਿੋ ਵੀ ਯੋਿਨਾ ਬਣਾਏਿੀ, ਉਹ ਿਰੂਰ ਹੀ ਲਾਿੂ ਹੋ ਸਕੇਿੀ।
ਜੀਵਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਵਸਤੂ ਕੁਦਰਤੀ ਪਾਣੀ ਹਵਿੱ ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦਾਖਲ ਿੋ ਰਿੇ
ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰਸਾਇਣਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਿੋ ਰਿੀ ਪਰਹਕਹਰਆ, ਹਜਸ ਨੂੂੰ ਪਾਣੀ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਹਕਿਾ
ਜਾਂਦਾ ਿੈ, ਨੇ ਧਰਤੀ ਉਪਰਲੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਵਿੱ ਡਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਹਦਿੱ ਤਾ ਿੈ।
ਹਕਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਹਥਕ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਈ ਸਨਅਤੀਕਰਨ ਦਾ ਹਵਕਾਸ ਅਤੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਿੈ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਹਪਛਲੇ ਕੁਝ
ਦਿਾਹਕਆਂ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ਹਵਿੱ ਚ ਬਿੁਤ ਹਵਕਾਸ ਕੀਤਾ ਿੈ, ਜੋ ਇਿੱ ਕ ਚੂੰ ਗਾ ਪਿੱ ਖ ਿੈ ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ
ਹਵਿੱ ਚੋਂ ਹਨਕਲਦੇ ਰਸਾਇਣਕ ਤੇ ਮਾੜੇ ਤਿੱ ਤਾਂ ਨੇ ਦਹਰਆਵਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਨੂੂੰ ਪਲੀਤ ਕਰਕੇ ਰਿੱ ਖ ਹਦਿੱ ਤਾ ਿੈ। ਇਿੱ ਥੇ ਿੀ
ਬਿੱ ਸ ਨਿੀਂ ਖੇਤੀ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੇ ਧਰਤੀ ਿੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰਹਾਂ ਪਰਦੂਸ਼ਤ ਕਰ ਹਦਿੱ ਤਾ
ਿੈ।
ਿੁਣ ਲੋੜ ਿੈ ਹਕ ਤਬਾਿੀ ਵਿੱ ਲ ਜਾ ਰਿੇ ਧਰਤੀ ਉਪਰਲੇ ਜੀਵਨ ਨੂੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਪੂੰ ਜਾਬ ਸਰਕਾਰਾਂ
ਪਹਿਲ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਹਧਆਨ ਦੇ ਕੇ ਇਿ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਹਕ ਹਕਸੇ ਵੀ ਕਾਰਖਾਨੇ ਦਾ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਜਾਂ
ਮਾੜੇ ਤਿੱ ਤਾਂ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਨਹਿਰਾਂ-ਰਜਵਾਹਿਆਂ ਜਾਂ ਦਹਰਆਵਾਂ ਹਵਿੱ ਚ ਨਾ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸੀਵਰ ਦੇ
ਪਾਣੀ ਨੂੂੰ ਸ਼ੁਿੱ ਧ ਕਰਨ ਲਈ ਟਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟ ਲਗਾਏ ਜਾਣ। ਸਮਾਹਜਕ ਤੇ ਧਾਰਹਮਕ ਸੂੰ ਸਥਾਵਾਂ ਪਲੀਤ ਿੋਏ
ਦਹਰਆਵਾਂ ਤੇ ਨਹਿਰਾਂ ਨੂੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸ਼ੁਿੱ ਧ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਦਮ ਕਰਨ। ਬੁਿੱ ਧੀਜੀਵੀ ਲੋਕ ਆਮ ਜਨਤਾ
ਨੂੂੰ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪਰਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ। ਸਕੂਲੀ ਹਸਲੇਬਸ ਹਵਿੱ ਚ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ
ਕਾਰਨ, ਉਸ ਦੇ ਪਰਭਾਵ ਤੇ ਰੋਕਣ ਲਈ ਢੂੰ ਗ-ਤਰੀਹਕਆਂ ਸਬੂੰ ਧੀ ਪਾਠ´ਮ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਿੀ ਜੀਵਨ ਨੂੂੰ
ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈ।
ਪਰਦੂਸ਼ਤ ਪਾਣੀ ਹਵਿੱ ਚ ਵਧ ਰਿੇ ਕਲੋਰਾਈਡ, ਫਲੋਰਾਈਡ ਅਤੇ ਟੋਟਲਹਡਜ਼ਾਲਵਰ ਆਹਦ ਰਸਾਇਣਕ ਤਿੱ ਤਾਂ ਕਾਰਨ
ਹਜਿੱ ਥੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱ ਡੀ ਪਿੱ ਧਰ ‘ਤੇ ਫੈਲ ਚੁਿੱ ਹਕਆ ਿੈ, ਉੱਥੇ ਪੀਲੀਆ, ਉਲਟੀਆਂ, ਦਸਤ, ਿਿੱ ਡੀਆਂ ਦਾ ਗਲਣਾ, ਜੋੜਾਂ ਦੇ
ਦਰਦ, ਅੂੰ ਤੜੀਆਂ ਦੇ ਰੋਗ, ਨੌ ਜਵਾਨਾਂ ਹਵਿੱ ਚ ਹਨਪੁੂੰ ਸਕਤਾ, ਯਾਦਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਘਟਣਾ, ਕਿੱ ਦ ਤੇ ਭਾਰ ਦਾ ਘਿੱ ਟ ਰਹਿਣਾ,
ਔਰਤਾਂ ਹਵਿੱ ਚ ਬਿੱ ਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘਟਣੀ, ਅਪੂੰ ਗ ਬਿੱ ਹਚਆਂ ਦਾ ਪੈਦਾ ਿੋਣਾ ਆਹਦ ਮਾੜੇ ਪਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿੇ
ਿਨ।
ਮ੍ਸਰਿ ਧਰਤੀ ਹੀ ਇਕ ਅਮ੍ਿਹਾ ਿਿਮ੍ਹ ਹੈ ਮ੍ਿਿੱਥੇ ਿੀਵਨ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਿੱਥੇ ਿੀਵਨ ਦੀਆਂ
ਸਾਰੀਆਂ ਿਰੂਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਿੰਤੂ ਅਿੱਿ-ਕਿੱਲਹ ਰਨਿੱ ਖ ਦੀ ਪਦਾਰਥਵਾਦੀ ਸੋਚ ਨੇ ਰਨਿੱ ਚ ਦੀ ਬਿੱਧੀ ਮ੍ਵਿਾੜ
ਮ੍ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਕਦਰਤ ਦੀ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਭਿੱਲ ਮ੍ਿਆ ਹੈ। ਿੰਿਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਨਵੇਂ ਪੌਦੇ ਲਿਾਉਣ ਦੀ ਕੇਵਲ
ਰਮ੍ਹੰਰ ਹੀ ਚਲਾਈ ਿਾਂਦੀ ਹੈ ਪਿੰਤੂ ਨਵੇਂ ਪੌਮ੍ਦਆਂ ਦੀ ਮ੍ਿਣਤੀ ਮ੍ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਅਨਸਾਰ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਮ੍ਰਹਾ। ਿਨਸੰਮ੍ਖਆ ‘ਤੇ
ਕੋਈ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਮ੍ਿਸ ਕਰਕੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਮ੍ਵਿੱਚ ਿਨਸੰਮ੍ਖਆ ਦਾ ਲਿਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਸੋ ਇਨਹ ਾਂ
ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹਵਾ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਇਕ ਿੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਬਣ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਹਵਾ ਵਿੱਖ-ਵਿੱਖ ਿੈਸਾਂ ਦਾ ਮ੍ਰਸ਼ਰਨ ਹੈ ਮ੍ਿਸ ਨੇ ਸਾਡੀ
ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਚਿਮ੍ਰਓਂ ਘੇਮ੍ਰਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਨਹ ਾਂ ਿੈਸਾਂ ਦੇ ਮ੍ਰਸ਼ਰਨ ਮ੍ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਨਾਈਟਰੋਿਨ ਪਾਈ ਿਾਂਦੀ ਹੈ,
ਦੂਿੇ ਨੰ ਬਰ ‘ਤੇ ਆਕਸੀਿਨ ਹੈ। ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ .03% ਪਾਈ ਿਾਂਦੀ ਹੈ। ਮ੍ਿਹੜੀ ਮ੍ਕ ਸਰੇਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਓ
ਕਾਰਨ ਵਿੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਹਰੇ ਿਿਮ੍ਹ ਦਾ ਪਿਭਾਵ ਵਿੱਧ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਮ੍ਿਸ ਨਾਲ ਿਲੋਬਲ ਵਾਰਮ੍ਰੰਿ ਦਾ ਿੰਭੀਰ
ਸੰਕਟ ਖੜਹਾ ਹੋ ਮ੍ਰਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਧਰਵੀ ਬਰਫ਼ ਮ੍ਪਘਲਣ ਲਿੱ ਿ ਪਈ ਹੈ। ਸਰੰੁਦਰਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪਿੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੋ ਮ੍ਰਹਾ
ਹੈ। ਿਰੀਨ ਦੇ ਨੀਵੇਂ ਪਿੱਧਰਾਂ ਦਾ ਡਿੱਬਣਾ ਸ਼ਰੂ ਹੋ ਮ੍ਿਆ ਹੈ, ਮ੍ਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੰੁਦਰ ਦੇ ਨੇ ੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਰਮ੍ਹਣ ਵਾਲੇ
ਲੋਕ ਵਧ ਭਾਿੀਦਾਰ ਹਨ।
ਹਾਈਡਰੋਿਨ ਸਾਇਨਾਈਡ: ਿੈਕਟਰੀਆਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਧਾਤਾਂ ‘ਤੇ ਰਿੱਲਰਾਂ ਚਾੜਨ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹਵਾ ਮ੍ਵਿੱ ਚ ਮ੍ਰਲਦਾ ਰਮ੍ਹੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਰਨਿੱ ਖ ਦੇ ਨਾੜੀ ਸੈੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨਕਸਾਨ ਪਹੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮ੍ਿਸ ਨਾਲ ਮ੍ਸਰ ਚਕਰਾਉਣਾ, ਨਿਰ ਅਤੇ ਿਲੇ ਮ੍ਵਿੱਚ ਮ੍ਵਿਾੜ
ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਵਾ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਿੱਡੇ ਪਿੱਧਰ ‘ਤੇ ਰਿੱਖ ਲਿਾ ਕੇ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ ਿਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰੈਿਰੀਿਰੇਟਰਾਂ
ਮ੍ਵਿੱਚ ਕਲੋਰੋਿਲੋਰੋਕਾਰਬਨ ਦੀ ਥਾਂ ਅਰੋਨੀਆ ਅਤੇ ਹਾਈਡਰੋਕਾਰਬਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਵਾਿਾਈ
ਸਾਧਨਾਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਅਨਸਾਰ ਹੀ ਈਂਧਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਿੈਕਟਰੀਆਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਸੋਧ ਪਲਾਂਟ
ਲਿਾ ਕੇ ਿੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਵਿੱਡੀ ਪਿੱਧਰ ‘ਤੇ ਮ੍ਰਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਿਮ੍ਹਰੀਲੀਆਂ ਿੈਸਾਂ ਦੇ ਪਿੱਧਰ ਨੂੰ ਘਿੱਟ ਕੀਤਾ ਿਾ
ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਅਮ੍ਹਰ ਪਰਤ ਹੈ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਮ੍ਵਚ ਹੀ ਬਹਤ ਸਾਰੀਆਂ ਿਸਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਿੀਆਂ ਉਿਾਈਆਂ
ਿਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਿੇਕਰ ਇਹੀ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਮ੍ਵਚ ਿਸਲਾਂ ਸਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੰਦੀਆਂ ਿਾਂ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਮ੍ਵਚ ਿਸਲਾਂ ਉਿਾਉਣ
ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘਿੱਟ ਹੋ ਿਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਿਾਂ ਭੂਰੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਮ੍ਕਹਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਦੇ
ਬਹਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਮ੍ਿਵੇਂ ਿਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਵਾਰ ਰਸਾਇਣਕ
ਖਾਦਾਂ, ਨਦੀਨ-ਨਾਸ਼ਕ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਿਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਕਾਰਨ ਕੂੜਾ-ਕਰਕਟ ਮ੍ਿਵੇਂ ਕਾਿਿ, ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ, ਰਬੜ,
ਚਰੜਾ ਅਤੇ ਕਿੱਚ ਆਮ੍ਦ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹੰਦੇ ਹਨ।
ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ਭੂਰੀ ਦੀ ਉਪਿਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਘਿੱਟ ਹੰਦੀ ਿਾਂਦੀ ਹੈ। ਮ੍ਰਿੱ ਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਇਕ ਅਮ੍ਹਰ
ਸਰਿੱਮ੍ਸਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਲ ਖ਼ਾਸ ਮ੍ਧਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਰਸਾਇਣਕ
ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਿੱਟ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਦਯੋਿਾਂ ਦੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿੱ ਟੀ ਮ੍ਵਚ ਨਹੀਂ ਮ੍ਰਲਣ ਦੇਣਾ
ਚਾਹੀਦਾ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਿੱਟ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪਿਦੂਮ੍ਸ਼ਤ
ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭੌਇੰ -ਖੋਰ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿੱ ਧ ਤੋਂ ਵਿੱਧ ਰਿੱਖ ਲਿਾਉਣੇ
ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਅਿੱਿ ਦੇ ਸਰੇਂ ਦੀ ਮ੍ਵਸ਼ੇਸ਼ ਲੋੜ ਹੈ।
ਰਨਿੱ ਖਤਾ ਦਾ ਸਿੱਭ ਤੋਂ ਵਿੱਡਾ ਦਸ਼ਰਣ ਹੈ ਸ਼ੋਰ ਪਿਦੂਸ਼ਣ
ਰਨਿੱ ਖ ਦਾ ਸਭਾਅ ਅਿੱਿ ਸ਼ੋਰ ਰਖੀ ਹੋ ਮ੍ਿਆ ਹੈ। ਰਨਿੱ ਖ ਨੂੰ ਚਿੱਪ ਅਤੇ
ਖਾਰੋਸ਼ੀ ਤੋਂ ਡਰ ਲਿੱ ਿਣ ਲਿੱ ਿ ਮ੍ਪਆ ਹੈ। ਖਾਰੋਸ਼ੀ ਮ੍ਵਿੱਚ ਆਤਰ ਮ੍ਚੰਤਨ
ਹੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਦਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਐਬ ਨਿਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਰਨਿੱ ਖ
ਕਪਟ ਦੇ ਸ਼ੋਰ ਨੂੰ ਚਿੱਪਚਾਪ ਿਰ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਦ ਵੀ ਇਸ ਸ਼ੋਰ
ਮ੍ਵਿੱਚ ਮ੍ਹਿੱਸਾ ਪਾ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਮ੍ਵਮ੍ਦਆਰਥੀ ਰੋਿ ਤਰਲੇ-ਮ੍ਰੰਨਤਾਂ ਕਰਦੇ
ਹਨ ਮ੍ਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜਹਣ ਮ੍ਦਿੱਤਾ ਿਾਵੇ,ਬਿਰਿ, ਰਰੀਿ,ਬਿੱਚੇ ਅਤੇ
ਿਰਭਵਤੀ ਅੁੌਰਤਾਂ-ਰਾਵਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲੋਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂ ਸ਼ੋਰ
ਨਹੀਂ ਚਾਹੰਦੇ ਪਰ ਇਸ ਸਿੱਭ ਦੇ ਬਾਵਿੂਦ ਧਾਰਮ੍ਰਕ ਅਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਉੱਚੀ
ਆਵਾਿ ਮ੍ਵਿੱਚ ਚਾਰ=ਚਾਰ ਲਾਊਡ ਸਪੀਕਰ ਪੂਰੀ ਿਿੱਲ ਆਵਾਿ ਮ੍ਵਿੱਚ
ਲਾਏ ਿਾਂਦੇ ਹਨ। ਲਾਟਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮ੍ਟਕਟਾਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ,ਮ੍ਸਨਰੇ ਦੀਆਂ
ਮ੍ਿਲਰਾਂ ਦੇ ਪਿਚਾਰਕ,ਸਬਿੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਕਿੱਪੜਾ=ਸਾਬਣ ਆਮ੍ਦ
ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਭ ਕੋਲ ਲਾਊਡ ਸਪੀਕਰ ਹਨ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮ੍ਵਮ੍ਿਆਨੀ ਮ੍ਵਕਟਰ ਿਰਐਨ ਦਾ ਕਮ੍ਹਣਾ ਹੈ ਮ੍ਕ ਇਹ ਰਨਿੱ ਖੀ ਨਸਲਕਸ਼ੀ ਲਈ ਅਮ੍ਹਰ ਹਮ੍ਥਆਰ ਹੈ।
ਿੇ ਸ਼ੋਰ ਦੀ ਰੌਿੂਦਾ ਿਤੀ ਇਸੇ ਤਰਹਾਂ ਵਧਦੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਸੰਨ 2050 ਤਿੱਕ ਬਹਤ ਲੋਕ ਬੋਲੇ ਹੋ ਿਾਣਿੇ ਅਤੇ ਬਹਤ ਲੋਕ
ਆਵਾਿ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਹੀ ਰਰਨ ਲਿੱ ਿ ਿਾਣਿੇ। ਸ਼ੋਰ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਵਿੱਧ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਇਹ
ਆਪਣਾ ਮ੍ਚਰਸਥਾਈ ਅਸਰ ਛਿੱਡਦਾ ਹੋਇਆ ਸੈਮ੍ਕੰਡਾਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਲੋਪ ਹੋ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੈਮ੍ਰਿ ਪੈਮ੍ਲਸਾਂ ਦੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ
ਸ਼ੋਰ ਨੂੰ ਕਈ ਿਣਾ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਵਾ ਮ੍ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਰ ਦੀ ਰਿਤਾਰ 20 ਮ੍ਡਿਰੀ ਤਾਪਰਾਨ ਤੇ 344 ਰੀਟਰ ਸੈਮ੍ਕੰਡ ਹੈ
ਿਦ ਮ੍ਕ ਸਟੀਲ ਮ੍ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਧ ਕੇ 5029 ਰੀਟਰ ਸੈਮ੍ਕੰਡ ਤਿੱਕ ਪਹੰਚ ਿਾਂਦੀ ਹੈ।
2 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਮ੍ਵਚ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਰੋਕਥਾਮ ਹਦਵਸ' ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਰਨਾਇਆ ਿਾਂਦਾ ਹੈ| ਇਹ ਮ੍ਦਨ ਭੋਪਾਲ ਿੈਸ ਤਿਾਸਦੀ
ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਿਾਨ ਿਆ ਚਿੱਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਮ੍ਵਚ ਰਨਾਇਆ ਿਾਂਦਾ ਹੈ| ਭੋਪਾਲ ਿੈਸ ਤਿਾਸਦੀ ਸਾਲ 1984 ਨੂੰ 2-3 ਮ੍ਦਸੰਬਰ ਦੀ
ਰਾਤ ਵਾਪਰੀ ਸੀ| ਕਈ ਲੋਕ ਮ੍ਰਥਾਇਲ ਆਈਸੋਸਾਈਨੇ ਟ ਿੈਸ, ਮ੍ਿਸ ਨੂੰ ਐਰ.ਆਈ.ਸੀ ਮ੍ਕਹਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ ਦੇ ਕਾਰਣ ਰਾਰੇ ਿਏ ਸਨ|
ਇਸ ਤਿਾਸਦੀ ਨੂੰ ਮ੍ਵਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਇਮ੍ਤਹਾਸ ਮ੍ਵਚ ਉਦਯੋਮ੍ਿਕ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਰਿੱਖ ਰੂਪ ਮ੍ਵਿੱ ਚ ਰੰਮ੍ਨਆ ਮ੍ਿਆ ਹੈ|
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਰੋਕਥਾਮ ਹਦਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼:
ਉਦਯੋਮ੍ਿਕ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਪਿਬੰਧਨ ਅਤੇ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਿਾਿਰੂਕਤਾ ਿੈਲਾਉਣ|
ਉਦਯੋਮ੍ਿਕ ਪਿਮ੍ਕਮ੍ਰਆ ਿਾਂ ਰੈਨਏਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਪਿਦੂਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ
ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕੰਟਰੋਲ ਕਾਰਿ ਦੀ ਰਹਿੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਿਾ ਮ੍ਵਚ ਿਾਿਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ
ਭਾਰਤੀ ਕਾਨੂੂੰ ਨ ਪਰਹਕਹਰਆ ਦੁਆਰਾ ਲਏ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਕੁਝ ਪਰਮੁਿੱ ਖ ਢੂੰ ਗ ਇਸ ਪਰਕਾਰ ਿਨ:
ਪਾਣੀ (ਰੋਕਥਾਰ ਅਤੇ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕੰਟਰੋਲ) ਐਕਟ 1974
ਪਾਣੀ (ਰੋਕਥਾਰ ਅਤੇ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕੰਟਰੋਲ) 1977 ਦਾ ਸੈੈੱਸ ਐਕਟ
ਹਵਾ (ਰੋਕਥਾਰ ਅਤੇ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕੰਟਰੋਲ) ਐਕਟ 1981
ਵਾਤਾਵਰਣ (ਸਰਿੱਮ੍ਖਆ) 1986 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ
ਵਾਤਾਵਰਣ ( ਪਿੋਟੈਕ਼ਿਨ ) ਐਕਟ 1986
ਉਤਪਾਦਨ, ਸਟੋਰੇਿ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕੈਰੀਕਲ ਦਾ ਇੰਪੋਰਟ 1989 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ
ਰੀਸਾਈਕਲ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਉਪਯੋਿਤਾ 1999 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ
ਓਿੋਨ ਮ੍ਡਪਲੀਮ੍ਟੰਿ ਪਦਾਰਥ (ਰੈਿੂਲੇ਼ਿਨ) 2000 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ
ਆਵਾਿ ਪਿਦੂਸ਼ਣ (ਰੈਿੂਲੇ਼ਿਨ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ) 2000 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ
ਰਹਾਰਾ਼ਿਟਰ ਬਾਇਓ ਮ੍ਡਿਰੈਬਲ ਿਾਰਬੈਿ (ਕੂੜਾ) (ਕੰਟਰੋਲ)ਆਰਡੀਨੈਂ ਸ 2006
ਵਾਤਾਵਰਣ ਪਿਭਾਵ ਅਨਕੂਲਣ 2006 ਦੀ ਸੂਚਨਾ
ਵਿੱਖ-ਵਿੱਖ ਮ੍ਕਸਰ ਦੇ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕਾਰਣ ਕਦਰਤੀ ਵਸੀਲੇ ਮ੍ਿਵੇਂ ਮ੍ਕ ਪਾਣੀ, ਹਵਾ, ਿਰੀਨ ਿਾਂ ਿੰਿਲ ਆਮ੍ਦ ਬਹਤ ਹੀ ਤੇਿੀ ਨਾਲ
ਪਿਭਾਮ੍ਵਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ| ਇਸ ਲਈ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਿੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਹੀ ਢੰਿ ਨਾਲ ਮ੍ਨਯਰ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਇਨਹ ਾਂ ਮ੍ਨਯਰਾਂ ਨੂੰ
ਲਾਿੂ ਕਰਨਾ ਬਹਤ ਹੀ ਿਰੂਰੀ ਹੈ|
Pollution

More Related Content

Featured

Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTExpeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsPixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfmarketingartwork
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 

Featured (20)

Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 

Pollution

  • 1.
  • 2. ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮ੍ਿਹਾ ਿਲ, ਦੂਮ਼੍ਿਤ ਹੈ ਹੋਇਆ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਦਾ ਿੀਵਨ, ਖਾਦਾਂ ਨੇ ਖੋਮ੍ਹਆ ਰਿੱਖਾਂ ਦੀ ਹੋਈ, ਕਟਾਈ ਹਰ ਪਮ੍ਹਰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖੋ, ਕਮ੍ਹਰ ਹੀ ਕਮ੍ਹਰ ਮ੍ਿਨਾਂ ਖਰਾਕਾਂ ਤੇ, ਪਲਦਾ ਸੀ ਿੀਵਨ ਉਹੀ ਭੋਿਨ ਿਮ੍ਹਰੀਲਾ, ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਦਿੱਖ ਬੰਦਾ ਬਣ ਮ੍ਿਆ, ਮ੍ਬਰਾਰੀਆਂ ਦਾ ਘਰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖੋ, ਕਮ੍ਹਰ ਹੀ ਕਮ੍ਹਰ ਮ੍ਪੰਡਾਂ ਤੇ ਼ਿਮ੍ਹਰਾਂ ਦੀ, ਰਿੱਕ ਿਈ ਹਿੱਦ ਛਿੱਪੜਾਂ ਨੂੰ ਭਰਕੇ ਕੀਤੇ, ਉਚੇ ਇਰਾਰਤਾਂ ਦੇ ਕਿੱਦ ਸਿੱਕ ਿਏ ਦਮ੍ਰਆ, ਨਦੀਆਂ ਤੇ ਨਮ੍ਹਰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖੋ, ਕਮ੍ਹਰ ਹੀ ਕਮ੍ਹਰ ਹਵਾਵਾਂ ਚ ਖ਼ਿਬੂ, ਨਾ ਮ੍ਿਿਾ ਚ ਰਮ੍ਹਕ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਨੇ ਖੋਹ ਲਈ, ਮ੍ਚੜੀਆਂ ਦੀ ਚਮ੍ਹਕ ਰਨਿੱ ਖ ਦੇ ਿੀਵਨ ਚ, ਘਲ ਮ੍ਿਆ ਿਮ੍ਹਰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਦੇਖੋ, ਕਮ੍ਹਰ ਹੀ ਕਮ੍ਹਰ
  • 3. ਮ੍ਵਕਮ੍ਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਿਮ੍ਰਕ ਸਾਿ-ਸਿਾਈ ਪਿਤੀ ਬਹਤ ਮ੍ਿਆਦਾ ਚੌਕਸ ਰਮ੍ਹੰਦੇ ਹਨ। ਮ੍ਵਕਮ੍ਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਮ੍ਵਚ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਮ੍ਕਤੇ ਕੂੜਾ ਮ੍ਖਿੱਲਮ੍ਰਆ ਮ੍ਦਖਾਈ ਨਹੀਂ ਮ੍ਦੰਦਾ। ਕੂੜੇ ਦੀ ਸਰਿੱਮ੍ਸਆ ਮ੍ਵਕਾਸਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਿੈਰ-ਮ੍ਵਕਮ੍ਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਮ੍ਵਚ ਮ੍ਿਆਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵੀ ਅਿੇ ਇਕ ਮ੍ਵਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਮ੍ਵਚ ਸਾਿ-ਸਿਾਈ ਪਿਤੀ ਿਾਿਰੂਕਤਾ ਹਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਣ ਲਿੱ ਿੀ ਹੈ। ਪਿਧਾਨ ਰੰਤਰੀ ਵਲੋਂ ਮ੍ਨਰਦੇਮ੍ਸ਼ਤ 'ਸਵਿੱਛ ਭਾਰਤ ਅਮ੍ਭਆਨ' ਦਾ ਪਿਭਾਵ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਝ ਸਾਲਾਂ ਮ੍ਵਚ ਿਰੂਰ ਹੀ ਨਿਰ ਆਵੇਿਾ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮ੍ਬਨਾਂ ਸ਼ਿੱਕ ਨਾਿਮ੍ਰਕਾਂ ਦੀ ਿਾਿਰੂਕਤਾ ਬਹਤ ਅਮ੍ਹਰ ਹੈ ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕਝ ਮ੍ਨਯਰਾਂ ਤੇ ਕਾਨੂੰ ਨਾਂ ਮ੍ਵਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਮ੍ਕ ਕੂੜੇ ਮ੍ਵਚ ਸ਼ਾਮ੍ਰਲ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਵਰਿੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਤਿੱ ਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮ੍ਕਸ ਤਰਹਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤੀ ਿਾਵੇ। ਕਝ ਲੋਕ, ਿੋ ਮ੍ਵਮ੍ਿਆਨ ਦੇ ਇਨਹ ਾਂ ਪਮ੍ਹਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਰਝਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਾਿ, ਵਾਯੂਰੰਡਲ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਰਾਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਿੱਧ ਬਣਾਈ ਰਿੱਖਣ ਪਿਤੀ ਆਪਣੀ ਮ੍ਿੰਰੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਰਮ੍ਹਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਮ੍ਨਯਮ੍ਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਮ੍ਨਕਲਦੇ ਸਰੇਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਇਕ ਥੈਲਾ ਿਰੂਰ ਰਿੱਖਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਮ੍ਕ ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਉਹ ਖਰੀਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰਾਨ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਣ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਮ੍ਵਚ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਉਣ ਲਈ ਅਿੱਿ ਵੀ ਕੋਈ ਮ੍ਵਸ਼ੇਸ਼ ਪਿਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਮ੍ਨਯਰ-ਕਾਨੂੰ ਨ ਲਾਿੂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ। ਰੈਂ ਹਾਲ ਹੀ ਮ੍ਵਚ ਰਾਿ ਸਭਾ ਰਾਹੀਂ ਚੌਮ੍ਿਰਦਾ ਰੰਤਰਾਲੇ ਸਾਹਰਣੇ ਕਝ ਮ੍ਵਸ਼ੇਸ਼ ਸਵਾਲ ਰਿੱਖੇ, ਮ੍ਿਨਹ ਾਂ ਦੇ ਿਵਾਬ ਮ੍ਵਚ ਰੈਨੂੰ ਚੌਮ੍ਿਰਦਾ ਰੰਤਰੀ ਸ਼ਿੀ ਪਿਕਾਸ਼ ਿਾਵਡੇਕਰ ਨੇ ਸੂਮ੍ਚਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਮ੍ਕ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਮ੍ਵਚ 15342 ਟਨ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਕਚਰਾ ਰੋਿਾਨਾ ਪੈਦਾ ਹੰਦਾ ਹੈ, ਮ੍ਿਸ 'ਚੋਂ ਮ੍ਸਰਿ 9205 ਟਨ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਕਚਰੇ ਨੂੰ ਰੜ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਪਿਮ੍ਕਮ੍ਰਆ ਮ੍ਵਚ ਸ਼ਾਮ੍ਰਲ ਕੀਤਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਮ੍ਵਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 21 ਲਿੱ ਖ 90 ਹਿਾਰ ਟਨ ਤੋਂ ਵੀ ਮ੍ਿਆਦਾ ਹੋ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਮ੍ਵਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਿੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸਰਿੱਮ੍ਸਆ 'ਤੇ ਮ੍ਵਚਾਰ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਮ੍ਵਚ ਇਕ ਬਹਤ ਵਿੱਡੀ ਸਰਿੱਮ੍ਸਆ ਹੈ।
  • 4. ਰੇਰੇ ਮ੍ਵਚਾਰ ਅਨਸਾਰ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਦੇ ਪਤਲੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਫ਼ੇ ਬਣਾਉਣ ਤੇ ਉਨਹ ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਮ੍ਵਚ ਰਕੰਰਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਿਾ ਮ੍ਦਿੱਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਮ੍ਨਸ਼ਮ੍ਚਤ ਰੋਟਾਈ ਵਾਲੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਫ਼ੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਹੀ ਇਿਾਿਤ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਿੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਦੇ ਰੋਟੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਫ਼ਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਪਤਲੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਿਆਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਿਾ ਮ੍ਦੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਿਨਤਾ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੀ ਹੋਵੇਿਾ। ਅਮ੍ਿਹ ਮ੍ਲਫ਼ਾਫ਼ੇ ਲੰ ਰੇ ਸਰੇਂ ਤਕ ਇਸਤੇਰਾਲ ਕੀਤੇ ਿਾ ਸਕਣਿੇ। ਰੋਟੇ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਦੇ ਵਿੱ ਡੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਫ਼ਆਂ ਮ੍ਵਚ ਸਾਰਾਨ ਮ੍ਦੰਦੇ ਹੋਏ ਦਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਅਮ੍ਧਕਾਰ ਹੋਵੇਿਾ ਮ੍ਕ ਉਹ ਉਨਹ ਾਂ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਫ਼ਆਂ ਦੀ ਿਾਹਕ ਤੋਂ ਵਿੱਖਰੀ ਕੀਰਤਵਸੂਲ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਸ ਤਰਹਾਂ ਿਾਹਕ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਪਿੇਰਨਾ ਮ੍ਰਲੇਿੀ ਮ੍ਕ ਉਹ ਸਾਰਾਨ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਮ੍ਿਥੋਂ ਤਕ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ, ਥੈਲਾ ਆਪਣੇ ਘਰੋਂ ਲੈ ਕੇ ਿਾਵੇ। ਮ੍ਸਿੱਟੇ ਵਿੋਂ ਮ੍ਬਨਾਂ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਵਾਲੇ ਕੂੜੇ-ਕਰਕਟ ਦੀ ਪਿਮ੍ਕਮ੍ਰਆ ਵਿੱਖਰੀ ਚਿੱਲੇਿੀ ਅਤੇ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਦੇ ਵਿੱਡੇ ਮ੍ਲਫ਼ਾਮ੍ਫ਼ਆਂ ਆਮ੍ਦ ਨੂੰ ਵਿੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪਿਮ੍ਕਮ੍ਰਆ 'ਚ ਸ਼ਾਮ੍ਰਲ ਕੀਤਾ ਿਾ ਸਕੇਿਾ। ਮ੍ਸਰਿ ਇਸ ਇਕ ਮ੍ਨਯਰ ਨੂੰ ਲਾਿੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਸਾਰੇ ਸੂਮ੍ਬਆਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ੍ਰਲ ਕਰਕੇ ਿੋ ਵੀ ਯੋਿਨਾ ਬਣਾਏਿੀ, ਉਹ ਿਰੂਰ ਹੀ ਲਾਿੂ ਹੋ ਸਕੇਿੀ।
  • 5. ਜੀਵਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਵਸਤੂ ਕੁਦਰਤੀ ਪਾਣੀ ਹਵਿੱ ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦਾਖਲ ਿੋ ਰਿੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰਸਾਇਣਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਿੋ ਰਿੀ ਪਰਹਕਹਰਆ, ਹਜਸ ਨੂੂੰ ਪਾਣੀ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਹਕਿਾ ਜਾਂਦਾ ਿੈ, ਨੇ ਧਰਤੀ ਉਪਰਲੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਵਿੱ ਡਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਹਦਿੱ ਤਾ ਿੈ। ਹਕਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਹਥਕ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਈ ਸਨਅਤੀਕਰਨ ਦਾ ਹਵਕਾਸ ਅਤੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਿੈ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਹਪਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਾਹਕਆਂ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ਹਵਿੱ ਚ ਬਿੁਤ ਹਵਕਾਸ ਕੀਤਾ ਿੈ, ਜੋ ਇਿੱ ਕ ਚੂੰ ਗਾ ਪਿੱ ਖ ਿੈ ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਹਵਿੱ ਚੋਂ ਹਨਕਲਦੇ ਰਸਾਇਣਕ ਤੇ ਮਾੜੇ ਤਿੱ ਤਾਂ ਨੇ ਦਹਰਆਵਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਨੂੂੰ ਪਲੀਤ ਕਰਕੇ ਰਿੱ ਖ ਹਦਿੱ ਤਾ ਿੈ। ਇਿੱ ਥੇ ਿੀ ਬਿੱ ਸ ਨਿੀਂ ਖੇਤੀ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੇ ਧਰਤੀ ਿੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰਹਾਂ ਪਰਦੂਸ਼ਤ ਕਰ ਹਦਿੱ ਤਾ ਿੈ। ਿੁਣ ਲੋੜ ਿੈ ਹਕ ਤਬਾਿੀ ਵਿੱ ਲ ਜਾ ਰਿੇ ਧਰਤੀ ਉਪਰਲੇ ਜੀਵਨ ਨੂੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਪੂੰ ਜਾਬ ਸਰਕਾਰਾਂ ਪਹਿਲ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਹਧਆਨ ਦੇ ਕੇ ਇਿ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਹਕ ਹਕਸੇ ਵੀ ਕਾਰਖਾਨੇ ਦਾ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਜਾਂ ਮਾੜੇ ਤਿੱ ਤਾਂ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਨਹਿਰਾਂ-ਰਜਵਾਹਿਆਂ ਜਾਂ ਦਹਰਆਵਾਂ ਹਵਿੱ ਚ ਨਾ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਸੀਵਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੂੰ ਸ਼ੁਿੱ ਧ ਕਰਨ ਲਈ ਟਰੀਟਮੈਂਟ ਪਲਾਂਟ ਲਗਾਏ ਜਾਣ। ਸਮਾਹਜਕ ਤੇ ਧਾਰਹਮਕ ਸੂੰ ਸਥਾਵਾਂ ਪਲੀਤ ਿੋਏ ਦਹਰਆਵਾਂ ਤੇ ਨਹਿਰਾਂ ਨੂੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸ਼ੁਿੱ ਧ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਦਮ ਕਰਨ। ਬੁਿੱ ਧੀਜੀਵੀ ਲੋਕ ਆਮ ਜਨਤਾ ਨੂੂੰ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪਰਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ। ਸਕੂਲੀ ਹਸਲੇਬਸ ਹਵਿੱ ਚ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਸ ਦੇ ਪਰਭਾਵ ਤੇ ਰੋਕਣ ਲਈ ਢੂੰ ਗ-ਤਰੀਹਕਆਂ ਸਬੂੰ ਧੀ ਪਾਠ´ਮ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਿੀ ਜੀਵਨ ਨੂੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈ। ਪਰਦੂਸ਼ਤ ਪਾਣੀ ਹਵਿੱ ਚ ਵਧ ਰਿੇ ਕਲੋਰਾਈਡ, ਫਲੋਰਾਈਡ ਅਤੇ ਟੋਟਲਹਡਜ਼ਾਲਵਰ ਆਹਦ ਰਸਾਇਣਕ ਤਿੱ ਤਾਂ ਕਾਰਨ ਹਜਿੱ ਥੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱ ਡੀ ਪਿੱ ਧਰ ‘ਤੇ ਫੈਲ ਚੁਿੱ ਹਕਆ ਿੈ, ਉੱਥੇ ਪੀਲੀਆ, ਉਲਟੀਆਂ, ਦਸਤ, ਿਿੱ ਡੀਆਂ ਦਾ ਗਲਣਾ, ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਦਰਦ, ਅੂੰ ਤੜੀਆਂ ਦੇ ਰੋਗ, ਨੌ ਜਵਾਨਾਂ ਹਵਿੱ ਚ ਹਨਪੁੂੰ ਸਕਤਾ, ਯਾਦਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਘਟਣਾ, ਕਿੱ ਦ ਤੇ ਭਾਰ ਦਾ ਘਿੱ ਟ ਰਹਿਣਾ, ਔਰਤਾਂ ਹਵਿੱ ਚ ਬਿੱ ਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘਟਣੀ, ਅਪੂੰ ਗ ਬਿੱ ਹਚਆਂ ਦਾ ਪੈਦਾ ਿੋਣਾ ਆਹਦ ਮਾੜੇ ਪਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿੇ ਿਨ।
  • 6. ਮ੍ਸਰਿ ਧਰਤੀ ਹੀ ਇਕ ਅਮ੍ਿਹਾ ਿਿਮ੍ਹ ਹੈ ਮ੍ਿਿੱਥੇ ਿੀਵਨ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਿੱਥੇ ਿੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਿਰੂਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਿੰਤੂ ਅਿੱਿ-ਕਿੱਲਹ ਰਨਿੱ ਖ ਦੀ ਪਦਾਰਥਵਾਦੀ ਸੋਚ ਨੇ ਰਨਿੱ ਚ ਦੀ ਬਿੱਧੀ ਮ੍ਵਿਾੜ ਮ੍ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਕਦਰਤ ਦੀ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਭਿੱਲ ਮ੍ਿਆ ਹੈ। ਿੰਿਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਨਵੇਂ ਪੌਦੇ ਲਿਾਉਣ ਦੀ ਕੇਵਲ ਰਮ੍ਹੰਰ ਹੀ ਚਲਾਈ ਿਾਂਦੀ ਹੈ ਪਿੰਤੂ ਨਵੇਂ ਪੌਮ੍ਦਆਂ ਦੀ ਮ੍ਿਣਤੀ ਮ੍ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਅਨਸਾਰ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਮ੍ਰਹਾ। ਿਨਸੰਮ੍ਖਆ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਮ੍ਿਸ ਕਰਕੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਮ੍ਵਿੱਚ ਿਨਸੰਮ੍ਖਆ ਦਾ ਲਿਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਸੋ ਇਨਹ ਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹਵਾ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਇਕ ਿੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਬਣ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਹਵਾ ਵਿੱਖ-ਵਿੱਖ ਿੈਸਾਂ ਦਾ ਮ੍ਰਸ਼ਰਨ ਹੈ ਮ੍ਿਸ ਨੇ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਚਿਮ੍ਰਓਂ ਘੇਮ੍ਰਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਨਹ ਾਂ ਿੈਸਾਂ ਦੇ ਮ੍ਰਸ਼ਰਨ ਮ੍ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਨਾਈਟਰੋਿਨ ਪਾਈ ਿਾਂਦੀ ਹੈ, ਦੂਿੇ ਨੰ ਬਰ ‘ਤੇ ਆਕਸੀਿਨ ਹੈ। ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ .03% ਪਾਈ ਿਾਂਦੀ ਹੈ। ਮ੍ਿਹੜੀ ਮ੍ਕ ਸਰੇਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਓ ਕਾਰਨ ਵਿੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਹਰੇ ਿਿਮ੍ਹ ਦਾ ਪਿਭਾਵ ਵਿੱਧ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਮ੍ਿਸ ਨਾਲ ਿਲੋਬਲ ਵਾਰਮ੍ਰੰਿ ਦਾ ਿੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਖੜਹਾ ਹੋ ਮ੍ਰਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਧਰਵੀ ਬਰਫ਼ ਮ੍ਪਘਲਣ ਲਿੱ ਿ ਪਈ ਹੈ। ਸਰੰੁਦਰਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪਿੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੋ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਿਰੀਨ ਦੇ ਨੀਵੇਂ ਪਿੱਧਰਾਂ ਦਾ ਡਿੱਬਣਾ ਸ਼ਰੂ ਹੋ ਮ੍ਿਆ ਹੈ, ਮ੍ਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੰੁਦਰ ਦੇ ਨੇ ੜੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਰਮ੍ਹਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵਧ ਭਾਿੀਦਾਰ ਹਨ। ਹਾਈਡਰੋਿਨ ਸਾਇਨਾਈਡ: ਿੈਕਟਰੀਆਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਧਾਤਾਂ ‘ਤੇ ਰਿੱਲਰਾਂ ਚਾੜਨ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹਵਾ ਮ੍ਵਿੱ ਚ ਮ੍ਰਲਦਾ ਰਮ੍ਹੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਨਿੱ ਖ ਦੇ ਨਾੜੀ ਸੈੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨਕਸਾਨ ਪਹੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮ੍ਿਸ ਨਾਲ ਮ੍ਸਰ ਚਕਰਾਉਣਾ, ਨਿਰ ਅਤੇ ਿਲੇ ਮ੍ਵਿੱਚ ਮ੍ਵਿਾੜ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਵਾ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਿੱਡੇ ਪਿੱਧਰ ‘ਤੇ ਰਿੱਖ ਲਿਾ ਕੇ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ ਿਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰੈਿਰੀਿਰੇਟਰਾਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਕਲੋਰੋਿਲੋਰੋਕਾਰਬਨ ਦੀ ਥਾਂ ਅਰੋਨੀਆ ਅਤੇ ਹਾਈਡਰੋਕਾਰਬਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਵਾਿਾਈ ਸਾਧਨਾਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਲੋੜ ਅਨਸਾਰ ਹੀ ਈਂਧਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਿਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਿੈਕਟਰੀਆਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਸੋਧ ਪਲਾਂਟ ਲਿਾ ਕੇ ਿੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਵਿੱਡੀ ਪਿੱਧਰ ‘ਤੇ ਮ੍ਰਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਿਮ੍ਹਰੀਲੀਆਂ ਿੈਸਾਂ ਦੇ ਪਿੱਧਰ ਨੂੰ ਘਿੱਟ ਕੀਤਾ ਿਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • 7. ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਅਮ੍ਹਰ ਪਰਤ ਹੈ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਮ੍ਵਚ ਹੀ ਬਹਤ ਸਾਰੀਆਂ ਿਸਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਿੀਆਂ ਉਿਾਈਆਂ ਿਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਿੇਕਰ ਇਹੀ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਮ੍ਵਚ ਿਸਲਾਂ ਸਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੰਦੀਆਂ ਿਾਂ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਮ੍ਵਚ ਿਸਲਾਂ ਉਿਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘਿੱਟ ਹੋ ਿਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਿਾਂ ਭੂਰੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਮ੍ਕਹਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਬਹਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਮ੍ਿਵੇਂ ਿਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਵਾਰ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ, ਨਦੀਨ-ਨਾਸ਼ਕ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਿਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਕਾਰਨ ਕੂੜਾ-ਕਰਕਟ ਮ੍ਿਵੇਂ ਕਾਿਿ, ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ, ਰਬੜ, ਚਰੜਾ ਅਤੇ ਕਿੱਚ ਆਮ੍ਦ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹੰਦੇ ਹਨ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ਭੂਰੀ ਦੀ ਉਪਿਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਘਿੱਟ ਹੰਦੀ ਿਾਂਦੀ ਹੈ। ਮ੍ਰਿੱ ਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਇਕ ਅਮ੍ਹਰ ਸਰਿੱਮ੍ਸਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਲ ਖ਼ਾਸ ਮ੍ਧਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਿੱਟ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਦਯੋਿਾਂ ਦੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿੱ ਟੀ ਮ੍ਵਚ ਨਹੀਂ ਮ੍ਰਲਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਿੱਟ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪਿਦੂਮ੍ਸ਼ਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭੌਇੰ -ਖੋਰ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿੱ ਧ ਤੋਂ ਵਿੱਧ ਰਿੱਖ ਲਿਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਮ੍ਰਿੱਟੀ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਅਿੱਿ ਦੇ ਸਰੇਂ ਦੀ ਮ੍ਵਸ਼ੇਸ਼ ਲੋੜ ਹੈ।
  • 8. ਰਨਿੱ ਖਤਾ ਦਾ ਸਿੱਭ ਤੋਂ ਵਿੱਡਾ ਦਸ਼ਰਣ ਹੈ ਸ਼ੋਰ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਰਨਿੱ ਖ ਦਾ ਸਭਾਅ ਅਿੱਿ ਸ਼ੋਰ ਰਖੀ ਹੋ ਮ੍ਿਆ ਹੈ। ਰਨਿੱ ਖ ਨੂੰ ਚਿੱਪ ਅਤੇ ਖਾਰੋਸ਼ੀ ਤੋਂ ਡਰ ਲਿੱ ਿਣ ਲਿੱ ਿ ਮ੍ਪਆ ਹੈ। ਖਾਰੋਸ਼ੀ ਮ੍ਵਿੱਚ ਆਤਰ ਮ੍ਚੰਤਨ ਹੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਦਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਐਬ ਨਿਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਰਨਿੱ ਖ ਕਪਟ ਦੇ ਸ਼ੋਰ ਨੂੰ ਚਿੱਪਚਾਪ ਿਰ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਦ ਵੀ ਇਸ ਸ਼ੋਰ ਮ੍ਵਿੱਚ ਮ੍ਹਿੱਸਾ ਪਾ ਮ੍ਰਹਾ ਹੈ। ਮ੍ਵਮ੍ਦਆਰਥੀ ਰੋਿ ਤਰਲੇ-ਮ੍ਰੰਨਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਮ੍ਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜਹਣ ਮ੍ਦਿੱਤਾ ਿਾਵੇ,ਬਿਰਿ, ਰਰੀਿ,ਬਿੱਚੇ ਅਤੇ ਿਰਭਵਤੀ ਅੁੌਰਤਾਂ-ਰਾਵਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲੋਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂ ਸ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਚਾਹੰਦੇ ਪਰ ਇਸ ਸਿੱਭ ਦੇ ਬਾਵਿੂਦ ਧਾਰਮ੍ਰਕ ਅਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਉੱਚੀ ਆਵਾਿ ਮ੍ਵਿੱਚ ਚਾਰ=ਚਾਰ ਲਾਊਡ ਸਪੀਕਰ ਪੂਰੀ ਿਿੱਲ ਆਵਾਿ ਮ੍ਵਿੱਚ ਲਾਏ ਿਾਂਦੇ ਹਨ। ਲਾਟਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮ੍ਟਕਟਾਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ,ਮ੍ਸਨਰੇ ਦੀਆਂ ਮ੍ਿਲਰਾਂ ਦੇ ਪਿਚਾਰਕ,ਸਬਿੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਕਿੱਪੜਾ=ਸਾਬਣ ਆਮ੍ਦ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਭ ਕੋਲ ਲਾਊਡ ਸਪੀਕਰ ਹਨ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮ੍ਵਮ੍ਿਆਨੀ ਮ੍ਵਕਟਰ ਿਰਐਨ ਦਾ ਕਮ੍ਹਣਾ ਹੈ ਮ੍ਕ ਇਹ ਰਨਿੱ ਖੀ ਨਸਲਕਸ਼ੀ ਲਈ ਅਮ੍ਹਰ ਹਮ੍ਥਆਰ ਹੈ। ਿੇ ਸ਼ੋਰ ਦੀ ਰੌਿੂਦਾ ਿਤੀ ਇਸੇ ਤਰਹਾਂ ਵਧਦੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਸੰਨ 2050 ਤਿੱਕ ਬਹਤ ਲੋਕ ਬੋਲੇ ਹੋ ਿਾਣਿੇ ਅਤੇ ਬਹਤ ਲੋਕ ਆਵਾਿ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਹੀ ਰਰਨ ਲਿੱ ਿ ਿਾਣਿੇ। ਸ਼ੋਰ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਵਿੱਧ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣਾ ਮ੍ਚਰਸਥਾਈ ਅਸਰ ਛਿੱਡਦਾ ਹੋਇਆ ਸੈਮ੍ਕੰਡਾਂ ਮ੍ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਲੋਪ ਹੋ ਿਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੈਮ੍ਰਿ ਪੈਮ੍ਲਸਾਂ ਦੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਸ਼ੋਰ ਨੂੰ ਕਈ ਿਣਾ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਵਾ ਮ੍ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਰ ਦੀ ਰਿਤਾਰ 20 ਮ੍ਡਿਰੀ ਤਾਪਰਾਨ ਤੇ 344 ਰੀਟਰ ਸੈਮ੍ਕੰਡ ਹੈ ਿਦ ਮ੍ਕ ਸਟੀਲ ਮ੍ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਧ ਕੇ 5029 ਰੀਟਰ ਸੈਮ੍ਕੰਡ ਤਿੱਕ ਪਹੰਚ ਿਾਂਦੀ ਹੈ।
  • 9. 2 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਮ੍ਵਚ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਰੋਕਥਾਮ ਹਦਵਸ' ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਰਨਾਇਆ ਿਾਂਦਾ ਹੈ| ਇਹ ਮ੍ਦਨ ਭੋਪਾਲ ਿੈਸ ਤਿਾਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਿਾਨ ਿਆ ਚਿੱਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਮ੍ਵਚ ਰਨਾਇਆ ਿਾਂਦਾ ਹੈ| ਭੋਪਾਲ ਿੈਸ ਤਿਾਸਦੀ ਸਾਲ 1984 ਨੂੰ 2-3 ਮ੍ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਰਾਤ ਵਾਪਰੀ ਸੀ| ਕਈ ਲੋਕ ਮ੍ਰਥਾਇਲ ਆਈਸੋਸਾਈਨੇ ਟ ਿੈਸ, ਮ੍ਿਸ ਨੂੰ ਐਰ.ਆਈ.ਸੀ ਮ੍ਕਹਾ ਿਾਂਦਾ ਹੈ ਦੇ ਕਾਰਣ ਰਾਰੇ ਿਏ ਸਨ| ਇਸ ਤਿਾਸਦੀ ਨੂੰ ਮ੍ਵਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਇਮ੍ਤਹਾਸ ਮ੍ਵਚ ਉਦਯੋਮ੍ਿਕ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਰਿੱਖ ਰੂਪ ਮ੍ਵਿੱ ਚ ਰੰਮ੍ਨਆ ਮ੍ਿਆ ਹੈ| ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਦੂਸ਼ਣ ਰੋਕਥਾਮ ਹਦਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼: ਉਦਯੋਮ੍ਿਕ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਪਿਬੰਧਨ ਅਤੇ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਿਾਿਰੂਕਤਾ ਿੈਲਾਉਣ| ਉਦਯੋਮ੍ਿਕ ਪਿਮ੍ਕਮ੍ਰਆ ਿਾਂ ਰੈਨਏਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਪਿਦੂਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕੰਟਰੋਲ ਕਾਰਿ ਦੀ ਰਹਿੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਿਾ ਮ੍ਵਚ ਿਾਿਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਭਾਰਤੀ ਕਾਨੂੂੰ ਨ ਪਰਹਕਹਰਆ ਦੁਆਰਾ ਲਏ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਕੁਝ ਪਰਮੁਿੱ ਖ ਢੂੰ ਗ ਇਸ ਪਰਕਾਰ ਿਨ: ਪਾਣੀ (ਰੋਕਥਾਰ ਅਤੇ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕੰਟਰੋਲ) ਐਕਟ 1974 ਪਾਣੀ (ਰੋਕਥਾਰ ਅਤੇ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕੰਟਰੋਲ) 1977 ਦਾ ਸੈੈੱਸ ਐਕਟ ਹਵਾ (ਰੋਕਥਾਰ ਅਤੇ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕੰਟਰੋਲ) ਐਕਟ 1981 ਵਾਤਾਵਰਣ (ਸਰਿੱਮ੍ਖਆ) 1986 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ( ਪਿੋਟੈਕ਼ਿਨ ) ਐਕਟ 1986 ਉਤਪਾਦਨ, ਸਟੋਰੇਿ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕੈਰੀਕਲ ਦਾ ਇੰਪੋਰਟ 1989 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ ਰੀਸਾਈਕਲ ਪਲਾਸਮ੍ਟਕ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਉਪਯੋਿਤਾ 1999 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ ਓਿੋਨ ਮ੍ਡਪਲੀਮ੍ਟੰਿ ਪਦਾਰਥ (ਰੈਿੂਲੇ਼ਿਨ) 2000 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ ਆਵਾਿ ਪਿਦੂਸ਼ਣ (ਰੈਿੂਲੇ਼ਿਨ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ) 2000 ਦਾ ਮ੍ਨਯਰ ਰਹਾਰਾ਼ਿਟਰ ਬਾਇਓ ਮ੍ਡਿਰੈਬਲ ਿਾਰਬੈਿ (ਕੂੜਾ) (ਕੰਟਰੋਲ)ਆਰਡੀਨੈਂ ਸ 2006 ਵਾਤਾਵਰਣ ਪਿਭਾਵ ਅਨਕੂਲਣ 2006 ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਵਿੱਖ-ਵਿੱਖ ਮ੍ਕਸਰ ਦੇ ਪਿਦੂ਼ਿਣ ਕਾਰਣ ਕਦਰਤੀ ਵਸੀਲੇ ਮ੍ਿਵੇਂ ਮ੍ਕ ਪਾਣੀ, ਹਵਾ, ਿਰੀਨ ਿਾਂ ਿੰਿਲ ਆਮ੍ਦ ਬਹਤ ਹੀ ਤੇਿੀ ਨਾਲ ਪਿਭਾਮ੍ਵਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ| ਇਸ ਲਈ ਪਿਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਿੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਹੀ ਢੰਿ ਨਾਲ ਮ੍ਨਯਰ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਇਨਹ ਾਂ ਮ੍ਨਯਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਿੂ ਕਰਨਾ ਬਹਤ ਹੀ ਿਰੂਰੀ ਹੈ|