SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
Download to read offline
1-11-2018
1
Twence: Transitie naar Euregionaal
producent van duurzame energie en
grondstoffen
BEON Nieuwe Energiedag 2018
Leendert Tamboer
Transitie .. niet nieuw…maar uitdagingen enorm!
2
Algemeen minder fossiel…“CO2-vrij in 2050”
“Van het gas af”
Industrie: “Brief Wiebes”
Woningen: vanaf 2030?
Twente: uitsluitend laag-calorisch gas!!!
1-11-2018
2
Energietransitie
Complexe samenhang en Synergie
Gebruik /
Productie
Inzameling /
Bronscheiding Twence
Stoom / warmte
Elektriciteit
Biogas
CCU / CO2
Mineralen (uit mest)
Kunststoffen
3
Vergisting (CH4)
Fermentatie (C2H5OH)
Duurzame energie
Biobased
Circulaire economie
Grond-
stoffen
GrondstoffenEnergie
Biomassa
Afval
Developmentagenda Twence
4
Campus
Universiteit
Twente
Nouryon
Warmtenet Enschede
Warmte-infrastructuur Twente - bestaand
Warmtenet Hengelo
20 mio m3
100 mio m3
1-11-2018
3
5
Campus
Universiteit
Twente
Nouryon
Warmtenet Enschede
Warmte-infrastructuur Twente
-verduurzaming gasverbruik industrie-
Warmtenet Hengelo
80 mio m3
25 mio m35 mio m3
10 mio m3
-120.000.000 m3 aardgas
-216.000 ton CO2
6
Toekomstplaatje W-infrastructuur Twente?
geothermie
geothermie
biomassa
8 PJ biomassa-/afval
biomassa
In combinatie met:
-geothermie
-P2H
-solarthermie
-buffering en opslag
-…..??
-Publieke netten
-Meerdere invoeders
-Meerdere afnemers
-Partnerships
1-11-2018
4
Biomassa
Afval
Grondstoffentransitie
Biobased…nog veel stappen te maken
Gebruik /
Productie
Inzameling /
Bronscheiding Twence
Stoom / warmte
Elektriciteit
Biogas
CCU / CO2
Kunststoffen
Metalen
7
Raffinage van mest
Ethanol (fermentatie)
Pyrolyse
Duurzame energie
Biobased
Circulaire economie
Grond-
stoffen
GrondstoffenEnergie
8
Mestverwaardingsinstallatie
Elhorst-Vloedbelt
18-4-2018
1-11-2018
5
Mestverwaarding – Mineralen, biogas en CO2
Benutten synergie met bestaande activiteit
9
+3.500.000 m3 aardgas
-20.000 ton CO2
Grondstoffentransitie
Gebruik /
Productie
Inzameling /
Bronscheiding Twence
Stoom / warmte
Elektriciteit
Biogas
CCU / CO2
Mineralen (uit mest)
Kunststoffen
10
Ethanol (fermentatie)
Duurzame energie
Biobased
Circulaire economie
Grond-
stoffen
GrondstoffenEnergie
Biomassa
Afval
1-11-2018
6
CCU-pilot : productie van natriumbicarbonaat
11
NaHCO3
• Inzet NaHCO3 in eigen rookgasreiniging
• Sinds juli 2014 operationeel
• Vermeden CO2: 3.000 ton/j direct en 2.000 ton/j indirect
CCU – Concept en routes
12
1-11-2018
7
CO2 voor o.a. Koekoekspolder
• Ook glastuinbouw moet minder aardgas gaan gebruiken
– Warmtenetten of geothermie vervangen WKK
– Alternatief voor eigen CO2 productie nodig
• Twence projectontwikkeling 100 kton CO2/j uitkoppeling
• Momenteel in voorbereiding / aanbesteding
• Operationeel in 2021
• Daarna opschalen naar 350 kton CO2/j
13
Ontwikkelingen in nabije toekomst
• Blijvend optimaliseren / reduceren van lokaal aardgasverbruik
• Uitbreiding van warmtenetwerken naar nieuwe industrieën en
consumenten, Duurzaam Energie Knooppunt Twente (DEKT)
• Innovatie in “Power 2 X”
• Verdere ontwikkeling CCU: mierenzuur, methanol
• Verdere ontwikkeling van grootschalige zonneparken
• Ontwikkeling van pyrolyse- , vergassings- en bioraffinage-
technieken voor omzetting biomassa in brandstoffen en
grondstoffen
In nauwe samenwerking met aandeelhouders, onderzoeks-
partners, technologiepartners, toeleveranciers en afnemers!!
14
1-11-2018
8
www.twence.nl
Dank voor uw aandacht!
15
l.tamboer@twence.nl
2013: Award voor stoomlevering aan
Nouryon en stadsverwarming Enschede
2018: Award voor CO2-afvang en
productie van natriumbicarbonaat

More Related Content

What's hot

Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROMJust van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROMlenteakkoord
 
Olof van der Gaag - NVDE
Olof van der Gaag - NVDEOlof van der Gaag - NVDE
Olof van der Gaag - NVDEDutch Power
 
Pieter Hameetman en Lars Falch, Energietransitie, 26-10-2011
Pieter Hameetman en Lars Falch, Energietransitie, 26-10-2011 Pieter Hameetman en Lars Falch, Energietransitie, 26-10-2011
Pieter Hameetman en Lars Falch, Energietransitie, 26-10-2011 KennisKring Amsterdam
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Vergroening warmtevoorziening Vlaamse huis...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Vergroening warmtevoorziening Vlaamse huis...Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Vergroening warmtevoorziening Vlaamse huis...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Vergroening warmtevoorziening Vlaamse huis...Els Brouwers
 
Opening en presentatie peter erkens
Opening en presentatie peter erkensOpening en presentatie peter erkens
Opening en presentatie peter erkensLTO_Commerce
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | BeauVent, een frisse wind uit West-Vlaanderen
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | BeauVent, een frisse wind uit West-VlaanderenWerelddag van de Stedenbouw 2017 | BeauVent, een frisse wind uit West-Vlaanderen
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | BeauVent, een frisse wind uit West-VlaanderenEls Brouwers
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...Els Brouwers
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Een terugblik op het Lab Energie en Ruimte
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Een terugblik op het Lab Energie en RuimteWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Een terugblik op het Lab Energie en Ruimte
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Een terugblik op het Lab Energie en RuimteEls Brouwers
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Klimaatnetwerk Vlaams-Brabant
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Klimaatnetwerk Vlaams-BrabantWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Klimaatnetwerk Vlaams-Brabant
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Klimaatnetwerk Vlaams-BrabantEls Brouwers
 
Webinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemenWebinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemenStork
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energie in beleidsplanning
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energie in beleidsplanningWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Energie in beleidsplanning
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energie in beleidsplanningEls Brouwers
 
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...Warmtepompen
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas LimburgWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas LimburgEls Brouwers
 
Keynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Keynotelezing 2 - Ivo OpsteltenKeynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Keynotelezing 2 - Ivo OpsteltenHogeschool Utrecht
 
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...duurzame verhalen
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energietransitie Provincie Noord-Holland
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energietransitie Provincie Noord-HollandWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Energietransitie Provincie Noord-Holland
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energietransitie Provincie Noord-HollandEls Brouwers
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Antwerpen Cadix en Nieuw Zuid
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Antwerpen Cadix en Nieuw ZuidWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Antwerpen Cadix en Nieuw Zuid
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Antwerpen Cadix en Nieuw ZuidEls Brouwers
 
Windpark egchelseheide
Windpark egchelseheideWindpark egchelseheide
Windpark egchelseheideTIENevents
 

What's hot (20)

Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROMJust van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
Just van Lidth de Jeude - Ministerie VROM
 
Olof van der Gaag - NVDE
Olof van der Gaag - NVDEOlof van der Gaag - NVDE
Olof van der Gaag - NVDE
 
Pieter Hameetman en Lars Falch, Energietransitie, 26-10-2011
Pieter Hameetman en Lars Falch, Energietransitie, 26-10-2011 Pieter Hameetman en Lars Falch, Energietransitie, 26-10-2011
Pieter Hameetman en Lars Falch, Energietransitie, 26-10-2011
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Vergroening warmtevoorziening Vlaamse huis...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Vergroening warmtevoorziening Vlaamse huis...Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Vergroening warmtevoorziening Vlaamse huis...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Vergroening warmtevoorziening Vlaamse huis...
 
Opening en presentatie peter erkens
Opening en presentatie peter erkensOpening en presentatie peter erkens
Opening en presentatie peter erkens
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | BeauVent, een frisse wind uit West-Vlaanderen
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | BeauVent, een frisse wind uit West-VlaanderenWerelddag van de Stedenbouw 2017 | BeauVent, een frisse wind uit West-Vlaanderen
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | BeauVent, een frisse wind uit West-Vlaanderen
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Een terugblik op het Lab Energie en Ruimte
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Een terugblik op het Lab Energie en RuimteWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Een terugblik op het Lab Energie en Ruimte
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Een terugblik op het Lab Energie en Ruimte
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Klimaatnetwerk Vlaams-Brabant
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Klimaatnetwerk Vlaams-BrabantWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Klimaatnetwerk Vlaams-Brabant
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Klimaatnetwerk Vlaams-Brabant
 
Webinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemenWebinar - Hybride boiler systemen
Webinar - Hybride boiler systemen
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energie in beleidsplanning
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energie in beleidsplanningWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Energie in beleidsplanning
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energie in beleidsplanning
 
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas LimburgWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
 
Keynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Keynotelezing 2 - Ivo OpsteltenKeynotelezing 2 - Ivo Opstelten
Keynotelezing 2 - Ivo Opstelten
 
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energietransitie Provincie Noord-Holland
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energietransitie Provincie Noord-HollandWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Energietransitie Provincie Noord-Holland
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energietransitie Provincie Noord-Holland
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Antwerpen Cadix en Nieuw Zuid
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Antwerpen Cadix en Nieuw ZuidWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Antwerpen Cadix en Nieuw Zuid
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Antwerpen Cadix en Nieuw Zuid
 
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatieGroenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
 
Windpark egchelseheide
Windpark egchelseheideWindpark egchelseheide
Windpark egchelseheide
 
Biomassa
BiomassaBiomassa
Biomassa
 

Similar to 2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en grondstoffen- leendert tamboer

Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie Avansacademielezing
 
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeldIndirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeldDutch Power
 
Waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof in de gebouwde omgeving  Waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof in de gebouwde omgeving Berenschot
 
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)Renatuurlijk
 
Presentatie LimNet Cleantech
Presentatie LimNet CleantechPresentatie LimNet Cleantech
Presentatie LimNet CleantechKarel Schiepers
 
Unizo brussel hernieuwbare energie in uw onderneming
Unizo brussel   hernieuwbare energie in uw ondernemingUnizo brussel   hernieuwbare energie in uw onderneming
Unizo brussel hernieuwbare energie in uw onderneminglard Vanobbergen
 
Presentatie martin van den berg
Presentatie martin van den bergPresentatie martin van den berg
Presentatie martin van den bergDuurzame Scholen
 
Eindwerk cleantechambassadeur
Eindwerk cleantechambassadeurEindwerk cleantechambassadeur
Eindwerk cleantechambassadeurKarel Schiepers
 
Rob Beukeboom & Wouter Schadenberg NV Nederlandse Gasunie
Rob Beukeboom & Wouter Schadenberg NV Nederlandse GasunieRob Beukeboom & Wouter Schadenberg NV Nederlandse Gasunie
Rob Beukeboom & Wouter Schadenberg NV Nederlandse GasunieDutch Power
 
Seminar Co2-beprijzing presentatie Klimaatplein
Seminar Co2-beprijzing presentatie KlimaatpleinSeminar Co2-beprijzing presentatie Klimaatplein
Seminar Co2-beprijzing presentatie Klimaatpleinwww.klimaatplein.com
 
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010bergk101
 
Dna energetisch renoveren presentatie 21 sept 2011
Dna energetisch renoveren presentatie 21 sept 2011Dna energetisch renoveren presentatie 21 sept 2011
Dna energetisch renoveren presentatie 21 sept 2011Carl-peter Goossen
 
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014Klimaatverbond Nederland
 
Duurzame energie in de beroepskolom
Duurzame energie in de beroepskolomDuurzame energie in de beroepskolom
Duurzame energie in de beroepskolomHANduurzaam
 
Terugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum Duurzaam
Terugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum DuurzaamTerugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum Duurzaam
Terugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum Duurzaamduurzame verhalen
 
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?easyFairs_belgium
 

Similar to 2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en grondstoffen- leendert tamboer (20)

Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie Academielezing Regie over je eigen energie
Academielezing Regie over je eigen energie
 
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeldIndirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
Indirecte CO2 reductie: warmtelevering en CO2 levering als voorbeeld
 
Waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof in de gebouwde omgeving  Waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof in de gebouwde omgeving
 
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
 
Presentatie LimNet Cleantech
Presentatie LimNet CleantechPresentatie LimNet Cleantech
Presentatie LimNet Cleantech
 
Unizo brussel hernieuwbare energie in uw onderneming
Unizo brussel   hernieuwbare energie in uw ondernemingUnizo brussel   hernieuwbare energie in uw onderneming
Unizo brussel hernieuwbare energie in uw onderneming
 
Presentatie martin van den berg
Presentatie martin van den bergPresentatie martin van den berg
Presentatie martin van den berg
 
Eindwerk cleantechambassadeur
Eindwerk cleantechambassadeurEindwerk cleantechambassadeur
Eindwerk cleantechambassadeur
 
Rob Beukeboom & Wouter Schadenberg NV Nederlandse Gasunie
Rob Beukeboom & Wouter Schadenberg NV Nederlandse GasunieRob Beukeboom & Wouter Schadenberg NV Nederlandse Gasunie
Rob Beukeboom & Wouter Schadenberg NV Nederlandse Gasunie
 
Seminar Co2-beprijzing presentatie Klimaatplein
Seminar Co2-beprijzing presentatie KlimaatpleinSeminar Co2-beprijzing presentatie Klimaatplein
Seminar Co2-beprijzing presentatie Klimaatplein
 
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
 
Dna energetisch renoveren presentatie 21 sept 2011
Dna energetisch renoveren presentatie 21 sept 2011Dna energetisch renoveren presentatie 21 sept 2011
Dna energetisch renoveren presentatie 21 sept 2011
 
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
 
Duurzame energie in de beroepskolom
Duurzame energie in de beroepskolomDuurzame energie in de beroepskolom
Duurzame energie in de beroepskolom
 
Zonder energieopslag geen energietransitie
Zonder energieopslag geen energietransitieZonder energieopslag geen energietransitie
Zonder energieopslag geen energietransitie
 
Terugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum Duurzaam
Terugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum DuurzaamTerugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum Duurzaam
Terugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum Duurzaam
 
Wetgeving uit Europa
Wetgeving uit EuropaWetgeving uit Europa
Wetgeving uit Europa
 
Voorlichtingsbijeenkomst Thorn - algemeen
Voorlichtingsbijeenkomst Thorn - algemeenVoorlichtingsbijeenkomst Thorn - algemeen
Voorlichtingsbijeenkomst Thorn - algemeen
 
Waterschap Reest en Wieden
Waterschap Reest en WiedenWaterschap Reest en Wieden
Waterschap Reest en Wieden
 
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
Is groene energie nog haalbaar én betaalbaar?
 

2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en grondstoffen- leendert tamboer

  • 1. 1-11-2018 1 Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen BEON Nieuwe Energiedag 2018 Leendert Tamboer Transitie .. niet nieuw…maar uitdagingen enorm! 2 Algemeen minder fossiel…“CO2-vrij in 2050” “Van het gas af” Industrie: “Brief Wiebes” Woningen: vanaf 2030? Twente: uitsluitend laag-calorisch gas!!!
  • 2. 1-11-2018 2 Energietransitie Complexe samenhang en Synergie Gebruik / Productie Inzameling / Bronscheiding Twence Stoom / warmte Elektriciteit Biogas CCU / CO2 Mineralen (uit mest) Kunststoffen 3 Vergisting (CH4) Fermentatie (C2H5OH) Duurzame energie Biobased Circulaire economie Grond- stoffen GrondstoffenEnergie Biomassa Afval Developmentagenda Twence 4 Campus Universiteit Twente Nouryon Warmtenet Enschede Warmte-infrastructuur Twente - bestaand Warmtenet Hengelo 20 mio m3 100 mio m3
  • 3. 1-11-2018 3 5 Campus Universiteit Twente Nouryon Warmtenet Enschede Warmte-infrastructuur Twente -verduurzaming gasverbruik industrie- Warmtenet Hengelo 80 mio m3 25 mio m35 mio m3 10 mio m3 -120.000.000 m3 aardgas -216.000 ton CO2 6 Toekomstplaatje W-infrastructuur Twente? geothermie geothermie biomassa 8 PJ biomassa-/afval biomassa In combinatie met: -geothermie -P2H -solarthermie -buffering en opslag -…..?? -Publieke netten -Meerdere invoeders -Meerdere afnemers -Partnerships
  • 4. 1-11-2018 4 Biomassa Afval Grondstoffentransitie Biobased…nog veel stappen te maken Gebruik / Productie Inzameling / Bronscheiding Twence Stoom / warmte Elektriciteit Biogas CCU / CO2 Kunststoffen Metalen 7 Raffinage van mest Ethanol (fermentatie) Pyrolyse Duurzame energie Biobased Circulaire economie Grond- stoffen GrondstoffenEnergie 8 Mestverwaardingsinstallatie Elhorst-Vloedbelt 18-4-2018
  • 5. 1-11-2018 5 Mestverwaarding – Mineralen, biogas en CO2 Benutten synergie met bestaande activiteit 9 +3.500.000 m3 aardgas -20.000 ton CO2 Grondstoffentransitie Gebruik / Productie Inzameling / Bronscheiding Twence Stoom / warmte Elektriciteit Biogas CCU / CO2 Mineralen (uit mest) Kunststoffen 10 Ethanol (fermentatie) Duurzame energie Biobased Circulaire economie Grond- stoffen GrondstoffenEnergie Biomassa Afval
  • 6. 1-11-2018 6 CCU-pilot : productie van natriumbicarbonaat 11 NaHCO3 • Inzet NaHCO3 in eigen rookgasreiniging • Sinds juli 2014 operationeel • Vermeden CO2: 3.000 ton/j direct en 2.000 ton/j indirect CCU – Concept en routes 12
  • 7. 1-11-2018 7 CO2 voor o.a. Koekoekspolder • Ook glastuinbouw moet minder aardgas gaan gebruiken – Warmtenetten of geothermie vervangen WKK – Alternatief voor eigen CO2 productie nodig • Twence projectontwikkeling 100 kton CO2/j uitkoppeling • Momenteel in voorbereiding / aanbesteding • Operationeel in 2021 • Daarna opschalen naar 350 kton CO2/j 13 Ontwikkelingen in nabije toekomst • Blijvend optimaliseren / reduceren van lokaal aardgasverbruik • Uitbreiding van warmtenetwerken naar nieuwe industrieën en consumenten, Duurzaam Energie Knooppunt Twente (DEKT) • Innovatie in “Power 2 X” • Verdere ontwikkeling CCU: mierenzuur, methanol • Verdere ontwikkeling van grootschalige zonneparken • Ontwikkeling van pyrolyse- , vergassings- en bioraffinage- technieken voor omzetting biomassa in brandstoffen en grondstoffen In nauwe samenwerking met aandeelhouders, onderzoeks- partners, technologiepartners, toeleveranciers en afnemers!! 14
  • 8. 1-11-2018 8 www.twence.nl Dank voor uw aandacht! 15 l.tamboer@twence.nl 2013: Award voor stoomlevering aan Nouryon en stadsverwarming Enschede 2018: Award voor CO2-afvang en productie van natriumbicarbonaat