2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en grondstoffen- leendert tamboer
1. 1-11-2018
1
Twence: Transitie naar Euregionaal
producent van duurzame energie en
grondstoffen
BEON Nieuwe Energiedag 2018
Leendert Tamboer
Transitie .. niet nieuw…maar uitdagingen enorm!
2
Algemeen minder fossiel…“CO2-vrij in 2050”
“Van het gas af”
Industrie: “Brief Wiebes”
Woningen: vanaf 2030?
Twente: uitsluitend laag-calorisch gas!!!
4. 1-11-2018
4
Biomassa
Afval
Grondstoffentransitie
Biobased…nog veel stappen te maken
Gebruik /
Productie
Inzameling /
Bronscheiding Twence
Stoom / warmte
Elektriciteit
Biogas
CCU / CO2
Kunststoffen
Metalen
7
Raffinage van mest
Ethanol (fermentatie)
Pyrolyse
Duurzame energie
Biobased
Circulaire economie
Grond-
stoffen
GrondstoffenEnergie
8
Mestverwaardingsinstallatie
Elhorst-Vloedbelt
18-4-2018
5. 1-11-2018
5
Mestverwaarding – Mineralen, biogas en CO2
Benutten synergie met bestaande activiteit
9
+3.500.000 m3 aardgas
-20.000 ton CO2
Grondstoffentransitie
Gebruik /
Productie
Inzameling /
Bronscheiding Twence
Stoom / warmte
Elektriciteit
Biogas
CCU / CO2
Mineralen (uit mest)
Kunststoffen
10
Ethanol (fermentatie)
Duurzame energie
Biobased
Circulaire economie
Grond-
stoffen
GrondstoffenEnergie
Biomassa
Afval
6. 1-11-2018
6
CCU-pilot : productie van natriumbicarbonaat
11
NaHCO3
• Inzet NaHCO3 in eigen rookgasreiniging
• Sinds juli 2014 operationeel
• Vermeden CO2: 3.000 ton/j direct en 2.000 ton/j indirect
CCU – Concept en routes
12
7. 1-11-2018
7
CO2 voor o.a. Koekoekspolder
• Ook glastuinbouw moet minder aardgas gaan gebruiken
– Warmtenetten of geothermie vervangen WKK
– Alternatief voor eigen CO2 productie nodig
• Twence projectontwikkeling 100 kton CO2/j uitkoppeling
• Momenteel in voorbereiding / aanbesteding
• Operationeel in 2021
• Daarna opschalen naar 350 kton CO2/j
13
Ontwikkelingen in nabije toekomst
• Blijvend optimaliseren / reduceren van lokaal aardgasverbruik
• Uitbreiding van warmtenetwerken naar nieuwe industrieën en
consumenten, Duurzaam Energie Knooppunt Twente (DEKT)
• Innovatie in “Power 2 X”
• Verdere ontwikkeling CCU: mierenzuur, methanol
• Verdere ontwikkeling van grootschalige zonneparken
• Ontwikkeling van pyrolyse- , vergassings- en bioraffinage-
technieken voor omzetting biomassa in brandstoffen en
grondstoffen
In nauwe samenwerking met aandeelhouders, onderzoeks-
partners, technologiepartners, toeleveranciers en afnemers!!
14
8. 1-11-2018
8
www.twence.nl
Dank voor uw aandacht!
15
l.tamboer@twence.nl
2013: Award voor stoomlevering aan
Nouryon en stadsverwarming Enschede
2018: Award voor CO2-afvang en
productie van natriumbicarbonaat