The recent Strategic Design report was prepared for GovTech Poland. The purpose was to find the attractive areas for effective solutions that help the Poles to save the water that is not seen for the first sight. Strategic Design is a method that delivers lots of insights into innovations. It allows teams to go beyond obvious, assumptions and touch the unknown areas.

1. Woda, której nie widać.
Raport dla:
Warszawa, wrzesień 2019.

2. Wirtualna Woda
Prysznic zamiast kąpieli. Niecieknące krany. Mycie zębów nie pod bieżącą wodą.
Pełny wsad pralki. Zmywarki oszczędzające wodę. Perlatory napowietrzające wodę
i zmniejszające jej ilość w strumieniu.
Łatwiej jest nam oszczędzać wodę, z którą mamy do czynienia na co dzień.
Rzadziej myślimy o wodzie, której nie widać. To WIRTUALNA WODA.
Woda, która została wykorzystana do produkcji rzeczy, z których korzystamy na co dzień.
Czym jest wirtualna woda i jakie wyzwania stoją przed nami, aby dbać również o nią?

3. Water Footprint
Wskaźnik ‚water footprint’ pokazuje, jaka ilość wody potrzebna jest do wyprodukowania
jednostki produktu:
Podróże Odzież Żywność Opakowania
Samochód
51-82 tys. l wody
Rafinacja 1l ropy naftowej
15 tys. l wody
Jeansy
8 tys. l wody
T-shirt
2,5 tys. l wody
Hamburger
2,5 tys. l wody
1kg ketchupu
0,73 tys. l wody
1szkl. soku pomarańczowego
0,2 tys. l wody
1kg papieru
0,25 tys. l wody
1l plastiku
0,18 tys. l wody

4. Mamy wpływ!
Od naszych codziennych decyzji zależy, czy będziemy dbać o wodę.
Podróże Odzież Żywność Opakowania

5. Wirtualna Woda – jak oszczędzać?
Dieta ma znaczenie.
• Zmarnowana żywność,
to zmarnowana woda.
W domu.
• Świadome korzystanie
z wody.
• Sprzęty AGD, które
oszczędzają wodę.
• Zasada 3R w domu
(Reduce, Reuse,
Recycle).
Poza domem.
• Szara woda do
pielęgnacji trawników
i ogrodów.
• Rośliny oszczędzające
wodę.
• Trawniki bez koszenia.
Mniej energii.
• Mamy coraz więcej
sprzętów i coraz więcej
potrzebujemy energii.
• Oszczędzając prąd,
oszczędzamy wodę.
• Coraz więcej zielonej
energii.
Zero Waste
na zakupach.
• Zasada 3R na zakupach.
• Świadome zakupy.
Możemy wiele zrobić, aby oszczędzać wodę, której nie widzimy.

6. Zero Waste Customer Journey
Przejście na świadome życie w myśl idei Zero Waste nie jest proste i nie następuje
natychmiast. To powolna zmiana, które kiełkuje wraz ze wzrostem świadomości o stanie
ekologii oraz naszym wpływie na środowisko.
Okazuje się, że jest to trudny proces, bo lista z nowymi wymaganiami jest długa
i wymusza zmianę starych nawyków. Zero Waste lepiej wdrażać stopniowo.
Warto zacząć od małych kroków i obszarów, które najbardziej motywują nas do zmiany.
„Dla ziemi lepiej jest, żeby siedem i pół miliarda ludzi robiło coś nieperfekcyjnie,
niż sto milionów perfekcyjnie”
Profesor Bernes-Lee, profesor Lancaster University

7. Zero Waste Customer Journey
Świadomość.
„Długo budowała się moja
świadomość o byciu eko.
Zaczęłam zastanawiać się,
ile śmieci produkuję i to był
punkt startowy.”
Początki.
„Przestawienie się na Zero Waste
jest trudne. Nie wiesz od czego
zacząć. Liczba tematów
przytłacza.”
Pierwsze kroki.
„Nie da się przestawić
wszystkiego na raz.
W Zero Waste jest tego za
dużo. Zaczęłam od
łazienki, bo tam zużywa
się najwięcej plastiku”
Rok zmian.
Dałam sobie cały rok,
aby ogarnąć łazienkę.
To dało mi energię,
aby skupić się na
wybranym odcinku”
Eko jest mało
dostępne.
„Kiedy zaczynasz być eko,
dostrzegasz, że eko jest
drogie. Mnie stać, ale przy
takich cenach, eko jest
niedostępne.”
Nie na raz.
„Na początku, Zero Waste
wydawało mi się nie do
ogarnięcia, ale zacząłem
stosować metodę małych
kroków. To pomaga”.
Firmy nie ułatwiają.
„Cóż z tego, że będę eko, jeśli nie
mam możliwości podejmowania
eko decyzji zakupowych. Brak
opakowań do uzupełnienia.
Podwójne opakowania jak w
przypadku pasty do zębów. Czy
nie ekologiczne opakowania
przesyłek z e-sklepów”
Czy wiesz, ile jesz.
„Specjalna dieta zmusiła mnie
do robienia zakupów zgodnie
z listą produktów.
Zaskoczyło mnie odkrycie,
że wcześniej jadłam więcej
niż potrzebowałam”.

8. Wyzwania
Dieta ma znaczenie.
Kupować świadomie,
tyle, ile jest potrzebne.
W domu.
W moim domu woda jest
pod kontrolą. Nie marnuje
się ani kropla!
Poza domem.
Drugie życie wody, czyli
sprytne rozwiązania na
wykorzystanie szarej wody.
Mniej energii.
Inteligentne gniazdka –
energia używana tylko
na czas pracy urządzeń.
Zero Waste
na zakupach.
Zero Waste nawigator,
czyli proste przejście na 3R
(Reduce, Reuse, Recycle).Śmieciowe jedzenie out,
nieprzetworzona żywność
przede wszystkim.
Nowe sprzęty są
dopasowane do mojej
rodziny i naszego stylu
życia.
Zielone dachy jako sposób
na zatrzymanie wody
w mieście.
Wspólnoty mieszkaniowe
– zielona energia i szara
woda w mieście.
Samowyłączające się
urządzenia.
Zielona energia napędza
nasze sprzęty.
Minimalizm nagradzany,
czyli jak premiować za
niekupowanie.Kreatywność w kuchni –
jak nie marnować resztek
jedzenia i tworzyć
wspaniałe dania.

9. Persony
EKO NIEŚWIADOMI EKO WYGODNI EKO ŚWIADOMI EKO IN
PROGRESS
EKO STYL ŻYCIA EKO SPOŁECZNIK EKO STRAŻNIK
Nie rozumiem o co tyle
zamieszania. Przecież
katastrofy nie ma. I ta
cała zabawa w swoje
woreczki na warzywa..
Jakaś moda, czy co?
Segregacja? Po co to
komu! Przecież i tak
wszystko wpada do tej
samej śmieciarki!
Torba plastikowa? Nic
złego się nie stanie
jeśli kupi się raz po
raz.
Już wiem, że mam
wpływ na środowisko,
jednak lista tematów
eko przytłacza.
Na start musi
wystarczyć
materiałowa torba na
zakupy.
Torbę wielorazową już
mam. Segreguję
śmieci. Teraz czas na
zmianę kolejnych
obszarów mojego
życia. Ale na
spokojnie, krok po
kroku.
Temat Zero Waste,
to temat rzeka. Robię
bardzo dużo, ale nie
jestem w stanie
wszystkim się zająć.
Wybieram więc to, co
mogę i co sprawia mi
przyjemność.
Moje życie dawno
temu przestawiłam na
eko tryby. Świadomie
wybieram i kupuję.
Teraz działam
społecznie, aby innych
zarażać eko pasją.
Prawie wszystkie
obszary w moim życiu
są eko. Znajomi
mówią, że jestem
chodzącą eko
encyklopedią. Dlatego,
podpowiadam
i czasem musztruję.
Spektrum tematów eko
początkujących
zniechęca.
Wątków jest za dużo.
Nie wiadomo od czego
zacząć.
Od czego zacząć? Co
mogę konsekwentnie
wdrażać? Dlaczego to
takie trudne?
Chciałabym być
bardziej eko, ale firmy
nie ułatwiają mi tego.
Denerwuje mnie to, że
nie mam możliwości
podjęcia eko decyzji
zakupowej.
Jak przekonać innych?
Jak pokazać, że eko to
nasza wspólna
sprawa.
Jak nie zrażać
i nie przytłaczać
innych swoją wiedzą
i działaniami eko.

10. Persony. Mapa.
Wysoka eko
świadomość
Niska eko
świadomość
Duża aktywność eko
Mała aktywność eko
EKO NIEŚWIADOMI EKO WYGODNI
EKO ŚWIADOMI
EKO IN PROGRESS
EKO STYL ŻYCIA
EKO SPOŁECZNIK
EKO STRAŻNIK

11. EKO insighty dla firm
„Przejście na życie eko jest trudne i niewygodne. Sprawę utrudnia fakt, że firmy nie
pomagają w tej transformacji. Gdyby tylko istniały dostępne rozwiązania wspierające mnie
w byciu eko (np. refill / mniej plastiku / szklane opakowania / itp..), mogłabym jeszcze
bardziej wspierać działania eko i wybierać firmy, które oferują takie rozwiązania”.
„Firmy mocno ogrywają jak bardzo są eko, organizują akcje zbierania plastiku, śmieci,
ale gdy przyjdzie stanąć przed półką sklepową okazuje się, że te działania to zasłona
dymna. Podwójne opakowania produktów, pełno plastiku, które kładą mi kłody pod nogi,
abym mógł być bardziej eko”.
„Firmy są eko? Naprawdę? Spójrz na reklamy. Dziewczyna biegająca z plastikową butelką
po mieście. Mama pijąca kawę w kubku jednorazowym. Czy kierowcy delektujący się
jazdą samochodem w pojedynkę. Reklamy takie kształtują świadomość społeczeństwa.
Takie obrazki w ogóle nie są eko i nie wywołują refleksji, aby działać inaczej”.

12. Źródła & Metodologia:
Żródło danych (slajd 3), data dostępu 04/09/2019:
https://www.watercalculator.org/water-use/the-hidden-water-in-everyday-products/
https://naszaziemia.pl/wiedza/woda-kropla-do-kropli/oszczedzajmy-wode-nie-marnujmy-wody/
https://www.aquanet.pl/ciekawostki,n156,152
Metodologia.
Desk research, zasoby: World Economic Forum, Unicef, WWF, Multiconsult Polska, Unwater, UNESCO, IRCWash.
Wywiady IDI w dniach 26.08-06.09.2019, n=11, dobór próby celowy – osoby w różnym stopniu zaangażowane
w działania proekologiczne, od biernego do pełnego zaangażowania.

13. Autorka badania.
Krystyna Jarek
Właścicielka i Senior Innovation Designer w Booster of Innovation.
Zajmuję się projektowaniem innowacji - tworzeniem nowych produktów, usług i procesów
z wykorzystaniem metod Strategic Design, Innovation Design, Experience Design,
Service Design.
Doktorantka w Akademia im. Leona Koźmińskiego w Warszawie.

14. Booster of Innovation
Booster of Innovation to butik projektowania innowacji.
Doradzam, z którego narzędzia skorzystać w zależności od wyzwania.
Dowiedz się więcej:
krystyna.jarek@boosterofinnovation.com
strategic
design
discover attractive
areas for
innovations
innovation
design
experience
design
service
design
create
meaningful
innovations
deliver
outstanding
experience
design
meaningful
services