2. •SOKRATES’IN HAYATI
•SOKRATES’IN DUSUNCELERI
•SOKRATES’IN ZAMANINDAKI YUNAN TOPLUMUNUN OZELLIKLERI
•BAZI SOFISTLER
•BAZI FILOZOFLARIN SOKRATES HAKKINDAKI DUSUNCELERI
•SOKRATES’IN BAZI DEYISLERI
•SOKRATES’IN YARGILANMASI HAKKINDA BILGILER
•SOKRATES’IN SAVUNMASINDAN ALINTILAR
•KAYNAKÇA VE DAHA FAZLA BILGI ICIN YARARLANABILECEK
KITAPLAR
4. O da, Sofistler gibi, başlıca, insan hayatının
pratik sorunlarıyla ilgilenmiştir.
Ancak, Sofistler yalnız yararı göz önünde
bulunduruyorlardı.
Sokrates ise bu soruna gerçek,
derin bir ahlaki ciddiyetle yöneliyordu.
SOKRATES’IN
HAYATI
5. Ortalıkta, çarşıda, pazardaOrtalıkta, çarşıda, pazarda
dolaşır, karşısına çıkanlarladolaşır, karşısına çıkanlarla
konuşmaya çalışırdı. Bunukonuşmaya çalışırdı. Bunu
da, insanları, hayatlarınında, insanları, hayatlarının
anlam ve amaçlarıanlam ve amaçları
bakımından düşünmeye,bakımından düşünmeye,
aydınlanmaya kımıldatmak,aydınlanmaya kımıldatmak,
onlarda bu isteğionlarda bu isteği
uyandırmak için yapardı.uyandırmak için yapardı.
Sokrates felsefesini, dünyaSokrates felsefesini, dünya
görüşünü bu yollagörüşünü bu yolla
yaymıştır. Herhangi biryaymıştır. Herhangi bir
kitap yazmamıştır.kitap yazmamıştır.
SOKRATES’IN
HAYATI
6. SOKRATES’IN
HAYATI
Sokrates düşüncelerini savunmak ve
kabul ettirmek için genellikle kendi bulduğu diyalektik
uslamlama yöntemini kullanırdı.Bu yöntem şöyledir:
• Yanıtlayan, çürütmenin amacını oluşturacak p
önermesini savunur;
• Sokrates akıl yürütmenin ürünü q ve r önermeleri
üzerinde yanıtlayanla tartışmasız hem fikir olur;
• Sokrates’i yanıtlayana q ve r önermelerinden ancak
karşıt –p önermesine ulaşacağını kanıtlar ;
• Sokrates bu noktada p’nin yanlış, karşıt p’nin doğru
olduğunun gösterildiğini ileri sürer.
7. Sokrates 70 yaşında ikenSokrates 70 yaşında iken
“Gençliği baştan“Gençliği baştan
çıkarmak ve Atina’ya yeniçıkarmak ve Atina’ya yeni
Tanrılar getirmeyeTanrılar getirmeye
kalkışmak” ilekalkışmak” ile
suçlandırılıp mahkemeyesuçlandırılıp mahkemeye
verilmiştir. Onuverilmiştir. Onu
suçlayanlar,suçlayanlar,
anlayışsızlıklarından,anlayışsızlıklarından,
düşünceleri ayırt etmeyidüşünceleri ayırt etmeyi
bilmediklerinden,bilmediklerinden,
Sokrates’i SofistSokrates’i Sofist
sayıyorlardı.sayıyorlardı.
SOKRATES’IN
HAYATI
8. Sokrates hafif bir ceza ile kurtulabilirdi,
ama onuru yüzünden yargıçları
kızdırıp ölüm cezasına çarptırılmıştır.
Tutukevinden de kaçmayı ret etmiş ve
399 yılının mayısında zehir içerek intihar etmiştir.
SOKRATES’IN
HAYATI
9. SOKRATES’IN
ZAMANINDAKI YUNAN
TOPLUMUNUN
OZELLIKLERI
Sofistlere karşı koyanların
başında yer alan, İlkçağın en
büyük düşünürlerinden biri
olan Sokrates, Sofistlere
karşı koyar, ama onlarla
birleştiği yönleri de vardır.
Çünkü Sokrates de, Sofistler
gibi, gelenek ve törelerin
oluşturduğu ölçüler üzerinde
düşünmeyi kendisine ilke
yapmıştır.
11. SOKRATES’IN
ZAMANINDAKI YUNAN
TOPLUMUNUN
OZELLIKLERI
O zamanlar toplum sofistler tarafından yönetiliyordu.O zamanlar toplum sofistler tarafından yönetiliyordu.
Sofistler, felsefi bir okul oluşturmaktan çok,Sofistler, felsefi bir okul oluşturmaktan çok,
belli bir mesleğin üyesi olan, toplumsal koşullarınbelli bir mesleğin üyesi olan, toplumsal koşulların
değişmesinin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkandeğişmesinin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan
pratik işlerde yol göstericiliğe duyulan açlıktan,pratik işlerde yol göstericiliğe duyulan açlıktan,
kendileri için bir meslek ve yaşam biçimi üretmiş olup,kendileri için bir meslek ve yaşam biçimi üretmiş olup,
para karşılığıpara karşılığı ders veren gezgin öğretmenlerdi.ders veren gezgin öğretmenlerdi.
12. SOKRATES’IN
ZAMANINDAKI YUNAN
TOPLUMUNUN
OZELLIKLERI
Sokrates’in gerek sessiz,Sokrates’in gerek sessiz,
sürekli felsefisürekli felsefi
düşünmeleri, gereksedüşünmeleri, gerekse
Atina’daki orijinalAtina’daki orijinal
çalışmaları sofistik birçalışmaları sofistik bir
anlayışlaanlayışla
beslenmişlerdir.beslenmişlerdir.
Kendisi bir çığıra, birKendisi bir çığıra, bir
okula bağlı olmadığıokula bağlı olmadığı
gibi, bir çığır dagibi, bir çığır da
kurmayakurmaya
kalkışmamıştır.kalkışmamıştır.
14. Sokrates’i Kant, ”aklın ideali”, Hegel, ”bir insanlık
kahramanı, felsefesini yazmayan ama yaşayan
gerçek bir filozof" olarak tanımlar. Nietzsche ise
tersine, onu ölüm korkusu nedir bilmeyen, yaşayan
biri olarak değil de salt akıl olarak ölen ve hayatın
içgüdüsünden tamamıyla kopmuş bir ”canavar”
olarak tasvir eder.
BAZI
FILOZOFLARIN
SOKRATES
HAKKINDAKI
DUSUNCELERI
15. SOKRATES’IN
DEYISLERI
•Felsefe hayretle başlar.
•Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir.
•Haksızlık yapmak, haksızlığa uğramaktan daha acıdır.
•İnsan bildiğini öğrenir.
•Kadın erkekle bir kez eşit hale geltirildi mi, artık ondan üstün olur.
•Kimseye hiçbir şey öğretemem, sadece onların düşünmelerini
sağlayabilirim.
•Kendini bulmak istiyorsan, kendin için düşün.
•Ne pahasına olursa olsun, evlenin. Karınız iyi çıkarsa mutlu olursunuz,
yok fena çıkarsa o zaman da filozof olursunuz.
•Sadece bir iyi vardır, bilgi; ve sadece bir kötü vardır, cehalet.
•Sorgulanmamış hayat yaşamaya değmez.
•Tek bildiğim hiçbirşey bilmediğimdir.
•Yalnız işsiz olanlar değil, daha iyi işler yapabilecek olanlar da
başıboştur.
16. Sokrates ve karısı bir türlü iyi geçinemezlermiş.
Bir gün eşi sokrates'e verip veriştirmiş,
ağzına geleni söylemiş. bakmış kocası
hiç bir tepki göstermiyor; bir kova suyu
alıp başından aşağı boşaltmış.
Sokrates, gayet sakin:
- "Bu kadar gök gürültüsünden sonra
bir sağanak zaten bekliyordum" demiş.
SOKRATES’IN
DEYISLERI
17. İdam edilmeden önce karısı Xanthippe:
-Ama sen suçsuzsun (suçsuz yere idam ediliyorsun)
der. Sokrates de:
-Be kadın, suçlu olmamı mı yeğlerdin?
diye sorar
SOKRATES’IN
DEYISLERI
18. SOKRATES’IN
SON
SAVUNMASINDAN
ALINTILAR
•Benim için doğru olan şey ilkin bana yöneltilen
ilk yalancı suçlamalara ve beni ilk suçlayanlara
karşı savunma yapmaktır ve ardından daha
sonraki suçlamalara ve suçlayıcılara geçeceğim....
•Lütfen tarzıma aldırmayın, iyi olabilir ya da olmayabilir;
ama yalnızca sözlerimin haklı olup olmadığını düşünün
ve yalnızca bunu dikkate alın. Çünkü yargıcın erdemi
budur, tıpkı konuşmacının erdeminin gerçeği söylemek
olması gibi.
19. SOKRATES’IN
SON
SAVUNMASINDAN
ALINTILAR•Ve eğer bir adam her şeyi söyleyecek ve yapacak kadar
güçsüzse her tehlike karşısında ölümden kaçmak için
sayısız yol bulabilir. Zor olan, dostlarım, ölümden
kurtulmak değil, kötülük yapmaktan kaçmaktır,
çünkü o, ölümden daha hızlı koşar. ...
•Ayrılma saati geldi,
ve kendi yollarımıza gidiyoruz.
Ben ölmeye, siz yaşamaya.
Hangisinin daha iyi olduğunu yalnızca Tanrı bilir....