gis2 : lab11

1. Lab 11 Vector-based model
คําอธิบายการทํา Vector-based model โดยใช้โปรแกรม ArcMap 10.1
การหาพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อนป่ าสักชลสิทธิ์
กําหนดประเด็นปัญหา และวัตถุประสงค์
1.พื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อนในรัศมี 500 เมตร อยู่ในตําบล อําเภอ จังหวัดมีพื้นที่เท่าใด
2.การใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทใดบ้างที่ได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อนในรัศมี 500 เมตร มีพื้นที่
เท่าใด
กําหนดปัจจัยหรือตัวแปรที่ใช้วิเคราะห์
1. แผนที่ขอบเขตเขื่อน
2. แผนที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน
3. แผนที่ขอบเขตการปกครอง
การเตรียมข้อมูล
ได้แก่ การรวบรวมข้อมูล ตรวจสอบและการปรับแก้ข้อมูล การเชื่อมต่อข้อมูล (Join/Relate) ฯลฯ
การวิเคราะห์ข้อมูล

2. แผนผังภาพรวม
MergeBufferMerge
Admin
(ขอบเขตการปกครอง)
Admin
(ขอบเขตการปกครอง)
Dam
(เขื่อน)
Dam
(เขื่อน)
Landuse
(การใช้ประโยชน์ที่ดิน)
Landuse
(การใช้ประโยชน์ที่ดิน)
Admin ใน Buffer
เขื่อน
Landuse ใน Buffer
เขื่อน
Output
Cilp Cilp
Join/Relate Join/Relate

3. แผนที่ขอบเขตเขื่อน
การเตรียมข้อมูลเราสามารถทําได้โดย เราจะเตรียมข้อมูลของขอบเขตเขื่อนให้ตั้งชื่อว่า Dam ให้ลาก
ชั้นข้อมูลเขื่อน dam.shp เข้า Table Of Contents ดังรูป
เราจะทําการสร้างกันชนของเขื่อนโดยใช้Buffer
เปิด ArcToolbox > Analysis Tools > Proximity > Buffer หรือจะไปที่ Geoprocessing > Buffer

4. หน้าต่างของ Buffer
Input Feature : เราจะใส่ค่าของเขื่อน
คือ Dam
และกําหนด Distance [value or field]
เท่ากับ 500 Meters
> Ok
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

5. แผนที่ขอบเขตการปกครอง
การเตรียมข้อมูลเราสามารถทําได้โดย เราจะเตรียมข้อมูลของแผนที่ขอบเขตการปกครองให้ตั้งชื่อว่า
Admin ให้ลากแผนที่ a5138i , a5238iii , a5238iv , a5239iii เข้า Table Of Contents ดังรูป
เมื่อลากเข้าแล้วเราจะทําการรวมให้เป็นแผ่นเดียวกัน โดยเราจะใช้คําสั่ง Merge
ให้เราไปที่ Geoprocessing > Merge

6. หน้าต่างของ Merge
เราจะรวมแผนที่ให้เป็นแผ่น
เดียวกัน
เราจึงต้องลากแผนที่มาทั้งหมด
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

7. หลังจากที่รวมแผนที่ เราจะเช็คค่าของตารางโดยไปที่โฟลเดอร์ Code ลากข้อมูลเข้า Table Of Contents
luprv ที่เก็บค่าข้อมูลจังหวัด
luamp ที่เก็บค่าข้อมูลอําเภอ
lutam ที่เก็บค่าข้อมูลตําบล
ขั้นต่อมาจะทําการรวมตารางของ luprv เข้าไปในตารางของ Admin
ตารางของ luprv

8. ตารางของ Admin
ให้สังเกตที่หัวตารางที่ชื่อว่า PRV_ID จะปรากฏทั้ง 2 ตาราง
เราจะทําการรวมตารางโดยใช้คําสั่ง Join&Relate แต่ก่อนที่เราจะรวมเราต้องดูก่อนว่าเราจะใช้คําสั่ง
ไหนในการรวม
 Join จะรวมแบบ one-to-one และ many-to-one
 Relate จะรวมแบบ one-to-many และ many-to-many

9. ในตาราง luprv และ Admin มีความสัมพันธ์แบบ one-to-one เราจึงจะใช้การ Join ในการรวมตาราง
ในการทําเราจะเอาตารางของ Admin เป็นหลัก โดยทําได้ดังรูป
ใช้ตาราง Admin เป็นหลัก

10. หน้าต่างของ Join
 ข้อแรกเราจะใส่ Field ของตาราง Admin ที่ชื่อว่า PRV_ID
 ข้อสองจะเลือกตารางของ luprv ที่จะนํามา Join เข้ากับตาราง Admin
 ข้อสามเลือก Field ของตาราง luprv ที่ชื่อว่า PRV_ID

11. ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
ขั้นต่อมาจะทําการรวมตารางของ luamp เข้าไปในตารางของ Admin
ตารางของ luamp

12. ตารางของ Admin
ให้สังเกตที่หัวตารางที่ชื่อว่า AMP_ID จะปรากฏทั้ง 2 ตาราง
ในตาราง luamp และ Admin มีความสัมพันธ์แบบ one-to-one เราจึงจะใช้การ Join ในการรวมตาราง
ในการทําเราจะเอาตารางของ Admin เป็นหลัก โดยทําได้ดังรูป

13. หน้าต่างของ Join
 ข้อแรกเราจะใส่ Field ของตาราง Admin ที่ชื่อว่า AMP_ID
 ข้อสองจะเลือกตารางของ luamp ที่จะนํามา Join เข้ากับตาราง Admin
 ข้อสามเลือก Field ของตาราง luamp ที่ชื่อว่า AMP_ID

14. ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
ขั้นต่อมาจะทําการรวมตารางของ lutam เข้าไปในตารางของ Admin
ตารางของ lutam

15. ตารางของ Admin
ให้สังเกตที่หัวตารางที่ชื่อว่า ADM_ID จะปรากฏทั้ง 2 ตาราง
ในตาราง lutam และ Admin มีความสัมพันธ์แบบ one-to-one เราจึงจะใช้การ Join ในการรวมตาราง
ในการทําเราจะเอาตารางของ Admin เป็นหลัก โดยทําได้ดังรูป

16. หน้าต่างของ Join
 ข้อแรกเราจะใส่ Field ของตาราง Admin ที่ชื่อว่า ADM_ID
 ข้อสองจะเลือกตารางของ lutam ที่จะนํามา Join เข้ากับตาราง Admin
 ข้อสามเลือก Field ของตาราง lutam ที่ชื่อว่า ADM_ID

17. ผลลัพธ์ : ในตาราง Admin จะมีชื่อจังหวัด อําเภอ ตําบล
หลังจากที่ได้ใส่ค่าของชื่อจังหวัด อําเภอ ตําบลลงในตาราง Admin เราจะตัดให้แผนที่ทั้งหมดเหลือแค่
ขอบเขตพื้นที่เหมือนกันกับเขื่อนเราจะใช้คําสั่ง Clip ในการรวม 2 แผนที่เข้าด้วยกันสามารถทําได้ดังนี้ให้
เราไปที่ Geoprocessing > Clip ดังรูป

18. หน้าต่างของ Clip
ในช่อง Input Feature : Admin
ในช่อง Clip Feature : Dam500
ในช่อง Output Feature Class :
Admin500
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

19. แผนที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน
การเตรียมข้อมูลเราสามารถทําได้โดย เราจะเตรียมข้อมูลของแผนที่การใช้ประโยชน์ที่ดินให้ตั้งชื่อว่า
Landuse ลากแผนที่ l5138i , l5238iii , l5238iv , l5239iii เข้า Table Of Contents ดังรูป
เมื่อลากเข้าแล้วเราจะทําการรวมให้เป็นแผ่นเดียวกัน โดยเราจะใช้คําสั่ง Merge
ให้เราไปที่ Geoprocessing > Merge

20. หน้าต่างของ Merge
เราจะรวมแผนที่ให้เป็น
แผ่นเดียวกัน
เราจึงต้องลากแผนที่มา
ทั้งหมด
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

21. เมื่อเรารวมแผนที่การใช้ประโยชน์ที่ดินแล้ว เราก็ลาก lucode เข้า Table Of Contents ดังรูป
ในตารางของ Landuse จะไม่มีข้อมูลของการใช้ประโยชน์ที่ดิน ดังรูป
ตาราง Landuse

22. ตาราง lucode
ในตาราง Landuse และ lucode มีความสัมพันธ์แบบ one-to-one เราจึงจะใช้การ Join ในการรวม
ตาราง ในการทําเราจะเอาตารางของ Landuse เป็นหลัก โดยทําได้ดังรูป

23. หน้าต่างของ Join
 ข้อแรกเราจะใส่ Field ของตาราง Landuse ที่ชื่อว่า LUCODE
 ข้อสองจะเลือกตารางของ lucode ที่จะนํามา Join เข้ากับตาราง Landuse
 ข้อสามเลือก Field ของตาราง lucode ที่ชื่อว่า LUCODE

24. หลังจากที่ได้ใส่ค่าของการใช้ประโยชน์ที่ดินลงในตาราง Landuse เราจะตัดให้แผนที่ทั้งหมดเหลือแค่
ขอบเขตพื้นที่เหมือนกันกับขอบเขตการปกครองเราจะใช้คําสั่ง Clip ในการรวม 2 แผนที่เข้าด้วยกันสามารถ
ทําได้ดังนี้ให้เราไปที่ Geoprocessing > Clip ดังรูป
หน้าต่างของ Clip
ในช่อง Input Feature : Landuse
ในช่อง Clip Feature : Dam500
ในช่อง Output Feature Class :
Landuse500

25. ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
ขั้นตอนสุดท้าย เราจะต้องรวมพื้นที่ของ Admin500 กับ Landuse500 ในการรวมจะมีด้วยกัน 2 วิธี คือ
 Union
 Intersect
แต่ในการรวมพื้นที่นี้เราจะใช้การ Intersect ให้เราไปที่ Geoprocessing > Intersect

26. หน้าต่างของ Intersect
เราจะรวมพื้นที่ให้เป็นแผ่นเดียวกัน
เราจึงต้องลากพื้นที่มาทั้งหมด
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

27. เมื่อเรารวมพื้นที่ทั้งหมดแล้วเราจึงไปเปิดตารางของ Final
ในตารางของ Final จะมีข้อมูลของอําเภอ ตําบล จังหวัด และการใช้ประโยชน์ที่ดินของแต่ละพื้นที่
ขั้นตอนต่อมาเราจะทําการคํานวณพื้นที่ เราจึงต้องสร้าง Field เพิ่มขึ้นอีก 2 Field สามารถทําได้ดังรูป

28. การคํานวณพื้นที่ มีหน่วยเป็นตารางเมตร
Name : Area
Type : Short Integer
Field Properties
Precision : 15
ทําการคํานวณพื้นที่ Active ที่ Area > Calculate Geometry
Property : เลือก Area

29. ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
การคํานวณพื้นที่ มีหน่วยเป็นไร่
Name : Rai
Type : Short Integer
Field Properties
Precision : 10

30. ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
ทําการคํานวณพื้นที่ Active ที่ Area > Field Calculator

31. หน้าต่าง Field Calculator
เราต้องใส่สูตรการคํานวณ คิดจากตารางเมตรเป็นไร่ เราจะนํา
1600 มาหาร
ในสูตร Rai = Area / 1600
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

32. เมื่อเรารวมข้อมูลของแผนที่แผนที่ขอบเขตเขื่อน แผนที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน แผนที่ขอบเขตการ
ปกครอง และคํานวณเป็นพื้นที่หน่วยตารางเมตรและไร่เรียบร้อยแล้ว เราก็จะมาแยกดูว่าแต่ละพื้นที่ที่เราได้
ใส่ข้อมูลลงไปนั้นได้ใช้ประโยชน์อะไรบ้างและมีขนาดพื้นที่เท่าไหร่ สามารถทําได้ดังนี้
เปิดโปรแกรม Excel ดังรูป
แล้วเข้าไปเปิดไฟล์ที่เรา save ไว้ที่ชื่อว่า Final.dbf
ให้เลือกเป็น All Files

33. ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

34. ขั้นตอนต่อมาคือให้เราไปที่ INSERT > Pivot Table
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

35. ให้เราไปเลือก Field ที่จะแสดงบน Excel ดังรูป
ให้เลือก luprv_PRV1 ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
ข้อมูลในตาราง Excel จะปรากฏขอบเขตจังหวัด

36. ให้เลือก luamp_AMP1 ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
ข้อมูลในตาราง Excel จะปรากฏขอบเขตจังหวัดและอําเภอ
ให้เลือก lutam_TAM_ ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
ข้อมูลในตาราง Excel จะปรากฏขอบเขตจังหวัดและอําเภอและตําบล

37. เมื่อเลือกขอบเขตเสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้เราไปเลือก Rai ผลลัพธ์ที่เราได้คํานวณหน่วยเป็นไร่จะปรากฏ ดังรูป
ถ้าเราอยากรู้ว่ามีพื้นที่ที่ใช้ประโยชน์กี่ไร่ ให้เลือก lucode_ASS ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป

38. ถ้าเราอยากรู้บางพื้นที่ที่ใช้ประโยชน์ที่ดิน ให้ไปเลือกlucode_ASS
แล้วคลิ๊กที่ Row Labels แล้วไปเอา Select ออกดังรูป

39. ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป และให้ลองเลือกข้าวโพดกับทุ่งหญ้า
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป
เลือกขอบเขตจังหวัดและอําเภอ
และเลือกผลรวมไร่ ดังรูป

40. และถ้าอยากรู้ว่ามีขนาดพื้นที่เท่าไหร่เป็นหน่วยไร่กับหน่วยตารางเมตร ให้เลือก Area และ Rai ดังรูป
ผลลัพธ์จะปรากฏ ดังรูป