Ниагара сарқырамасы

2. •Ниагара су құламасы — Солтүстік
Америкадағы АҚШ пен
Канаданың шекарасымен ағып өтетін
Ниагра өзенінің орта
ағысында. Эри мен Онторио көлдерінің қысқа
аралығында Ниагара өзені 100 метрге жуық
биіктіктен төмен қарай құлап ағады. Су
құламасының астындағы тау
жыныстары доломитті әктастар мен сазды
тақтастардан тұрады. Әктастардан тұратын
кемері үнемі шайылудың әсерінен Эри көліне
қарай жылына 7 – 10 см жылжуда.
Ниагара су құламасы Козий аралымен 2
бөлікке бөлінген: канадалық (“таға” – тоғыз
жүз метрлік доға) бөлігінің биіктігі 48 м, ені
800 м және америкалық бөлігінің биіктігі 51
м, ені 300 м. Судың гүрілі 25 км жерге дейін
жетеді. Туризм дамыған.[1]

3.  Ниагара сарқырамасы мұз құрсауында
қалды
 Солтүстік Америкадағы Ниагара
сарқырамасы 30 градус аяздан соң мұз
құрсауында қалды. АҚШ пен Канада
шекарасында орналасқан әлемдегі ең
үлкен сарқыраманы көру үшін туристер топ-
тобымен ағылып жатады.
 50 метрбиіктіктен құлайтын сарқырама
санаулы сағаттың ішінде мұз сүңгісіне
айналды. Мұндай жағдай соңғы рет осыдан
аттай жүз жыл бұрын орын алған еді.
Ғаламторда мұз құрсауында қалған Ниагар
сарқырамасының 1912 жылғы фотосуреті
қызу талқыланып жатыр.
 Өткен аптада АҚШ-та ауа температурасы
күрт төмендеп, қақаған суықтан тіршілік
қаңтарылып қалғандай болды. Осының
салдарынан он мыңнан аса әуе қатынасы
кейінге шегерілді. Көгілдір отын мен
электр қуатына сұраныс күрт артты. Күре
жолдардың көбісі жабылды. арқырама
жақтағы ауа температурасы 28 градусқа
дейін төмендеді

4. Жазғы Ниагра сарқырамасы Түнгі Ниагара сарқырамасы

5.  Ниагара сарқырамасындағы судың жасыл түсті болуы тұздың көп мөлшерінен және үлкен бұрқақтың
әсерінен эрозияға ұшараған жергілікті топырақтың ерекшелігіне байланысты болады. Оның құрамында
ізбестің өте көп мөлшері бар.
 Табиғи эрозия салдарынан сарқырама биіктігі жыл сайын бір футқа аласарып барады. Бұл 50 жылдан соң,
сарқырама жойылады деген сөз.
 Ниагара сарқырамасы арқылы көліктерге арналған екі көпір салынған. Олар: Rainbow Bridge және
Whirlpool Rapids Bridge.
 Rainbow Bridge көпірі сарқыраманың төменгі ағысынан бірнеше жүз метр жерде орналасқан. Ол жерден
сарқырамаға ең әдемі көрініс ашылады.
 АҚШ-тағы ауыз судың 20%-ы осы сарқырама арқылы өтеді.
 Осы күнге дейін көптеген адамдар Ниагара сарқырамасын бағындыруға талпынды. Бірақ олардың көпшілігі
адамдардың жан тапсыруымен немесе жарақат алуымен аяқталды. Қазіргі кезде адамдардың әр кездегі
сарқыраманы бағындыруға талпынған оқиғалары жазылған арнайы мұрағат бар.
 Қазіргі кезде сарқырамаға арнайы тур саяхаттар ұйымдастырылып тұрады. Олар мінген кеме
сарқыраманың тура астына дейін жүзіп бара алады. Мұндай саяхат 1846 жылдан бастап іске қосылған.
 Ниагара сарқырамасының төменгі жағынан көрінетін қоңыр түс құлаған бірнеше тонна судың салдарынан
көтерілген топырақтың әсерінен болады.
 Сарқырамадан құлаған балықтардың 90%-ы тірі қалады.
 “Ниагара” атауының шығуына байланысты ғалымдар арасында бірнеше тұжырымдар бар. Солардың бірі
сарқыраманың атауы жергілікті тайпалардың “Ongniaahra” деген сөзінен шыққан дейді. Бұл сөз “Жердің
екіге бөлінген нүктесі” деген мағынаны береді.
 Ниагара сарқырамасы жөнінде және оны декорацияға пайдаланған бірнеше фильм түсірілді. Олар:
Мэрилин Монро және Джозеф Коттен қатысқан “Niagara”, “Superman II” (1980), “Ниагара: Ғажайыптар,
мифтер және магия”, “Кариб теңізінің қарақшылары” фильмдері және тағы басқалар.
 Әр жыл сайын сарқыраманы тамашалауға 25 миллион турист келеді.
