1. Silke Adriaensens 1 LKO A
Godsdienst Erasmushogeschool Jette
Godsdienst: taak 1: een Bijbelverhaal
Bijbelverhaal: Kaïn en Abel
Kopie: www.willibrordbijbel.nl
Hoofdstuk 4
Kaïn en Abel
[1] De* mens had gemeenschap met zijn vrouw Eva; zij werd zwanger en bracht Kaïn* ter wereld,
en zij sprak: ‘Door de gunst van de heer heb ik een mannelijk kind voortgebracht.’ [2] Vervolgens
baarde zij Abel, zijn broer. Abel werd schaapherder en Kaïn landbouwer. [3] Na verloop van tijd
bracht Kaïn een offer aan de heer van de vruchten van de grond. [4] Ook Abel bracht een offer, de
eerstgeborenen van zijn beste schapen. De heer zag* genadig neer op Abel en zijn offer, [5] maar
op Kaïn en zijn offer sloeg Hij geen acht. Een wilde woede greep Kaïn aan, en zijn gezicht werd
grimmig. [6] De heer zei tegen Kaïn: ‘Waarom bent u woedend, en waarom staat uw gezicht zo
grimmig? [7] Als* u het goede doet, is er opgewektheid; maar doet u het goede niet, dan loert de
zonde als belager aan uw deur, klaar om u te grijpen. Zult u hem de baas kunnen blijven?’ [8]
Daarop zei Kaïn tegen zijn broer Abel: ‘Laten we gaan wandelen.’ Buiten viel Kaïn zijn broer aan
en vermoordde hem. [9] De heer zei tegen Kaïn: ‘Waar is uw broer Abel?’ Hij antwoordde: ‘Ik
weet het niet. Ben ik dan de hoeder van mijn broeder?’ [10] En Hij zei: ‘Wat hebt u gedaan? Hoor,
het bloed van uw broer roept uit de grond naar Mij! [11] Daarom zult u vervloekt zijn, verbannen
van de grond die zijn mond heeft geopend om uit uw hand het bloed van uw broer te ontvangen!
[12] De grond die u bewerkt zal niets meer opbrengen; een zwerver en een vagebond zult u zijn
op de aarde!’ [13] Kaïn zei tegen de heer: ‘Die straf is te zwaar om te dragen. [14] U jaagt mij weg
van de bebouwde grond, en ik zal ver van U vandaan moeten blijven. Ik zal een zwerver en een
vagebond zijn op de aarde, en iedereen die mij ontmoet kan mij doden.’ [15] Maar de heer
antwoordde: ‘Nee! Wie het ook is die Kaïn doodt, hij zal zevenvoudig* boeten!’
[15] En de heer gaf Kaïn een merkteken*, om te voorkomen dat ieder die hem ontmoette hem
zou doden. [16] Daarna trok Kaïn weg uit de nabijheid van de heer en vestigde zich in het land
Nod*, ten oosten van Eden.
Willibrordvertaling: © Katholieke Bijbelstichting, 's-Hertogenbosch, 1995.
De Nieuwe Bijbelvertaling: © Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem, 2004.
Commentaar:
Bron:
http://www.kuleuven.be/thomas/page/bijbelfiche-kain-en-abel/ (zie bijlage)
http://www.home.zonnet.nl/julia-boulanger/Pagina%27s/Kain_Hans_Dijkhuis.html
Boeiende, filosofische overzichtsstudie over de bijbelse figuur Kaïn, aartsvader van het kwaad.
Kaïn is een van de namen uit de bijbel die in de westerse beschaving sterk tot de verbeelding hebben
gesproken.
Volgens Genesis was hij de eerste moordenaar in de geschiedenis van de mensheid, een
broedermoordenaar nog wel. Om die reden is hij vaak beschouwd als de verpersoonlijking van het
morele kwaad, niet alleen in de dichtkunst maar ook in de wijsbegeerte.
De afgelopen tweeduizend jaar hebben de meeste belangrijke moraalfilosofen kort of lang bij het
1

2. Silke Adriaensens 1 LKO A
Godsdienst Erasmushogeschool Jette
Bijbelverhaal stilgestaan. Aan de hand van hun uitlatingen over Kaïn wordt in dit boek een overzicht
gegeven van hun opvattingen over het kwaad.
Want al hun aandacht voor Kaïn maakt duidelijk dat ze juist in hem de eerste echt slechte mens zien,
en niet in zijn ouders, Adam en Eva.
Volgens de meeste filosofen leefden Adam en Eva ook na hun verdrijving uit het paradijs nog in een
vreedzame en gelukkige Gouden Eeuw en verviel de mensheid pas door Kaïn, na de moord op zijn
broer Abel, in oorlog en misdadigheid. Zo wordt de aartsvader Kaïn in hun ogen tot de stamvader van
het kwaad. Pas in de laatste twee eeuwen is dit beeld onder invloed van sommige romantische
dichters veranderd.
Ten slotte wordt Kaïn bij hedendaagse filosofen als Albert Camus en Rüdiger Safranski juist een
opstandeling tegen het onrecht en de willekeur van God, wordt hij veeleer slachtoffer dan dader.
Want werd de in Genesis beschreven moord niet uitgelokt door God zelf, die zonder duidelijk motief
Kaïns offer afwees en dat van Abel accepteerde?
Hans Dijkhuis (1952) studeerde wijsbegeerte aan de Rijksuniveriteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam. Hij is
werkzaam als vertaler en als vaste medewerker bij het dagblad Trouw.
Afbeeldingen voor kleuters:
2

3. Silke Adriaensens 1 LKO A
Godsdienst Erasmushogeschool Jette
Vragen:/ opdracht:
1. Wie vertelt dit verhaal (en/of auteur)?
Mozes schreef dit verhaal aan het volk van Israël
2. Waarom?
Hij wil duidelijk maken dat God niet voor alles de oorzaak is. De grootste straf die Kaïn krijgt is
diegene waar hij zelf voor gezorgd heeft. Hij zal altijd eraan denken hoe hij zijn broer vermoord
heeft.
3. Wie is het publiek? Geef de belangrijkste kenmerken.
Dit is één van de verhalen bestemd voor het volk van Israël. Het is een verhaal over het bestaan van
de mensheid en het bestaan van Israël. Het verhaal moet het volk van Israël meer informatie geven
over de geschiedenis van Israël.
Waarom “het bestaan van de mensheid”?
Kaïn was de eerste echte mens, hij was jaloers en had andere gevoelens dan de anderen.
Abel was daarentegen heel klein en volgde iedereen heel braaf en rustig.
Kaïn zijn jaloersheid heeft hem op het slechte pad gebracht zelfs na een verwittiging van God. Kaïn
voelde zich in de steek gelaten door God en dacht dat God zijn broer als beter beschouwde. Maar
God beschouwt niemand als betere… Hij begreep gewoon dat Abel alles deed in overtuiging en Kaïn
deed het offer enkel omdat de anderen dit zeiden, niet uit eigen overtuiging.
Kaïn heeft zijn broer niet vertrouwd en ook niet de verantwoordelijkheid voor zijn broer opgenomen.
Hij vermoordde zijn broer terwijl God zelfs met hem wou spreken. Na de moord sprak God hem nog
eens aan en God probeerde hem zijn fouten te laten inzien. De straf die God Kaïn gaf is niet zo hard
als de straf die Kaïn zichzelf aandeed. De moord op zijn broer al hij levenslang moeten meedragen.
Met dit verhaal wil men aangeven dat met moet vertrouwen in elkaar, men moet elkaars
verantwoordelijkheid dragen. Men wil ook aangeven dat je zelf je fouten moet inzien en uit je fouten
moet leren. Iedereen verdient hiermee een nieuwe kans.
4. Soort verhaal?
Symbolisch verhaal
3