1. Άρθρο μου για την εφημερίδα “6 μέρες”
16 Νοεμβρίου 2012
Είναι επίκαιρο το Πολυτεχνείο;
του Αλέξανδρου Κεγκέρογλου*
1973 – 2012: Η εξέγερση του Πολυτεχνείου και η «εορταστική» επέτειος κλείνουν
αισίως τα 39 και πατούν τα δεύτερα –άντα, ηλικία που δεν δικαιολογεί παλιμπαιδισμούς και
σύνδρομα του Πίτερ Παν, αλλά τη σοβαρότητα που ταιριάζει σε ένα σαραντάχρονο ενήλικα.
Αν θελήσουμε να ξεφύγουμε από το πνεύμα, το ήθος και, δυστυχώς, την κατάντια των
σχολικών εορτών προς τιμήν εκείνων που αγωνίστηκαν για την αποκατάσταση της
Δημοκρατίας και να συνδέσουμε το τωρινό σήμερα με το ιστορικό χθες, θα διαπιστώσουμε
ότι η αφετηρία είναι η ίδια.
Το σύνθημα-απαίτηση των αγωνιζόμενων φοιτητών για «ψωμί, παιδεία, ελευθερία»,
φαίνεται πως δεν υλοποιήθηκε, παρόλο που τη διακυβέρνηση της χώρας, τουλάχιστον τις δύο
τελευταίες δεκαετίες, την είχε εξ’ ολοκλήρου η γενιά εκείνη που μάθαμε να ονομάζουμε
«γενιά του Πολυτεχνείου». Σήμερα, κατακτήσεις δεκαετιών στο χώρο της εργασίας (=ψωμί)
και της εκπαίδευσης (=παιδεία) ακυρώνονται με ρυθμούς ασύλληπτους.
Οι στατιστικές που ανεβάζουν την ανεργία των νέων στο επίπεδο του 55,4%
σκιαγραφούν με τα πιο τραγικά χρώματα την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι νέοι κάτω
των 25 χρόνων και αυτή που θα αντιμετωπίσουμε εμείς, μόλις ολοκληρώσουμε τις σπουδές
μας, άλλοι στο Λύκειο και άλλοι στο Πανεπιστήμιο. Για άλλη μια φορά στην Ελλάδα
εμφανίζεται το φαινόμενο της ομαδικής φυγής των νέων για αναζήτηση μιας καλύτερης
τύχης στο εξωτερικό. Επειδή οι περισσότεροι απ’ αυτούς που έχουν πάρει το δρόμο του
ξενιτεμού είναι μορφωμένοι, δεν τους έχουμε δώσει ακόμα τον χαρακτηρισμό «μετανάστης»,
ίσως γιατί στη συνείδησή μας έχει καταγραφεί ως χαρακτηριστικό των λιγότερο
μορφωμένων και κοινωνικά αποκλεισμένων.
Η θεσμοθέτηση της εννεαετούς υποχρεωτικής παιδείας επέβαλε από την πλευρά της
πολιτείας άσκηση μιας πολιτικής, τέτοιας που να καθιστά το σχολείο (σε όλες του τις
βαθμίδες) προσιτό σε όλους. Μια τέτοια τακτική μας «έπεισαν» ότι δεν μπορεί να
λειτουργήσει επειδή το κόστος είναι υψηλό. Στη Δημοκρατία που οραματιζόμαστε, οι αξίες

2. δεν υπολογίζονται με γνώμονα τον άνθρωπο, αλλά το οικονομικό κόστος. Η κυριαρχία της
ιδεολογίας του χρήματος καθορίζει και τις επιλογές. Σχολεία συγχωνεύονται στο μέσο της
σχολικής χρονιάς, τα τμήματα διογκώνονται σε επίπεδο των δεκαετιών ’60 και ’70, τα
σχολικά βιβλία αλλάζουν διαστάσεις ή εξώφυλλο και τούτο εκλαμβάνεται ως μεταρρύθμιση,
έφτασε να γιορτάζεται η επέτειος του Πολυτεχνείου και σε πολλά σχολεία δεν υπάρχει ακόμα
επάρκεια προσωπικού. Όσο για τον στόχο του 5% για την παιδεία ήταν και παρέμεινε ένα
όνειρο εαρινής νυκτός. Τι τραγικό! Η γενιά που το διεκδικούσε για τον εαυτό της, δεν το
εξασφάλισε στα παιδιά της…
Για πρώτη φορά, μετά από την πτώση της δικτατορίας, βλέπουμε τόσο απροκάλυπτα
την παρέμβαση ξένων δυνάμεων στην πολιτική της χώρας (=ελευθερία). Ξένοι ηγέτες
υπαγορεύουν στους έλληνες πολιτικούς τις επιλογές που πρέπει να ακολουθήσουν. Ποτέ
άλλοτε στο παρελθόν η χώρα δεν βρισκόταν σε τέτοιο βαθμό εξάρτησης από άλλες χώρες
όσο σήμερα. Είναι τραγικό για τον ευαίσθητο πολίτη να γίνεται μάρτυρας του ελέγχου της
διαχείρισης της χώρας από μια μικρή ομάδα ξένων, που καθορίζουν τι είναι καλό και τι κακό
για εμάς τους ίδιους, απαξιώνοντας την πολιτική ζωή της χώρας και τους εκπροσώπους της.
Η σχεδόν δουλική συμπεριφορά των τελευταίων έχει αλλοιώσει την έννοια της Δημοκρατίας.
Η κατά συνείδηση ψήφος στο ελληνικό κοινοβούλιο – κατ’ εξοχήν κριτήριο της Δημοκρατίας
– θεωρείται παράπτωμα και τιμωρείται από τους κομματικούς μηχανισμούς και ισοδυναμεί με
δια βίου εξοβελισμό από το πολιτικό σύστημα.
Οι επισημάνσεις αυτές μας οδηγούν σε ένα ασφαλές συμπέρασμα: η επέτειος της
εξέγερσης του Πολυτεχνείου, όχι μόνο δεν έκλεισε τον κύκλο της, αλλά είναι επίκαιρη όσο
ποτέ άλλοτε. Η επικαιρότητά της δεν είναι ημερολογιακή, αλλά ουσιαστική και καθοριστική
για τις επιλογές που πρέπει να κάνει η νέα γενιά. Τα αιτήματα είναι τα ίδια: «ψωμί, παιδεία,
ελευθερία», δηλαδή μια ουσιαστική, ποιοτική και περήφανη ζωή. Τίποτε παραπάνω, τίποτε
παρακάτω. Θα πρέπει να δηλωθεί με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, σε όλους εκείνους που
ρυθμίζουν την τύχη του λαού, πως δεν γίνεται έκπτωση στις κατακτήσεις και τις αξίες που
εμπεδώθηκαν στα 39 χρόνια της νεότερης Ελληνικής Δημοκρατίας.
*Ο Αλέξανδρος Κεγκέρογλου είναι μαθητής της Γ’ τάξης του 11ου Γενικού Λυκείου
Ηρακλείου Κρήτης.