สารสนเทศ
- 2. ลักษณะและรายละเอียด
• สิ่งพิมพ์ลักษณะพิเศษ หมายถึงสิ่งพิมพ์ที่มีความพิเศษที่แตกต่างจากสิ่งพิมพ์ทั่วไป ทางด้านลักษณะรูปทรง วัสดุ
ที่ใช้ในการบันทึก และการนาเสนอเนื้อหาสารสนเทศในลักษณะพิเศษเฉพาะเจาะจง สิ่งพิมพ์ลักษณะพิเศษที่
จัดให้บริการในห้องสมุดและสถาบันบริการสารสนเทศได้แก่
• 1 เอกสารสิทธิบัตร (patents) ให้สารสนเทศเกี่ยวกับเทคโนโลยีด้านการประดิษฐ์และการออกแบบ
ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ประกอบด้วยรายละเอียด 3 ส่วน คือรายละเอียดทางบรรณานุกรม การประดิษฐ์ และ
รายละเอียดการขอถือสิทธิตัวอย่างเอกสารสิทธิบัตรแสดงในรูปภาพที่
• ขอบเขตสาระสาคัญในเอกสารสิทธิบัตรแต่ละฉบับ จะให้ความรู้ไม่ครอบคลุมเนื้อหาทั้งหมดเช่น เอกสาร
สิทธิบัตรเรื่องเครื่องพิมพ์ดีด ในเอกสารสิทธิบัตรฉบับหนึ่งจะกล่าวถึงกลไกการป้อนกระดาษ อีกฉบับหนึ่งจะ
บรรยายเฉพาะกลไกการบังคับการหมุนของผ้าหมึก ดังนั้น ถ้าจะสร้างเครื่องพิมพ์ดีด ก็จะต้องศึกษาวิธีการทา
เครื่องบังคับกลไกต่าง ๆ ของเครื่องพิมพ์ดีดในเอกสารสิทธิบัตรหลายฉบับ
• แหล่งบริการเอกสารสิทธิบัตรติดต่อขอใช้บริการได้ที่ กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ ถนน
สนามบินน้า จังหวัดนนทบุรี และสานักหอสมุดและศูนย์สารสนเทศวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กรมวิทยาศาสตร์
บริการ หรือที่เว็บไซต์ http://siweb.dss.go.th/patent
- 3. • 2 เอกสารมาตรฐาน (Standards) เป็นเอกสารที่ระบุข้อกาหนดหรือเกณฑ์ที่ใช้เป็นเครื่องบ่งชี้ถึงคุณภาพ ความ
เหมาะสม ความปลอดภัย หรือคุณค่าของสิ่งของ เครื่องมือ และวิธีการปฏิบัติ ที่เป็นมาตรฐาน เอกสารประเภทนี้
สามารถนาไปใช้เป็นเอกสารอ้างอิงในการกาหนดระเบียบ คู่มือ หรือใช้เป็นข้อบังคับในทางกฎหมายได้ เอกสาร
มาตรฐานประกอบด้วยสารสนเทศ 2 ส่วน คือ ส่วนที่เป็นเนื้อหามาตรฐานและส่วนข้อมูลเพิ่มเติมส่วนเนื้อหามาตรฐาน
ประกอบด้วย บทนิยาม ลัญลักษณ์และตัวย่อ คุณลักษณะที่ต้องการ (requirements) การชักตัวอย่าง
(sampling) วิธีทดสอบ (test methods) การแบ่งประเภท(classification) การเรียกชื่อขนาด
(designation) การทาเครื่องหมาย ฉลาก การบรรจุหีบห่อ ผนวกของเนื้อหามาตรฐานแหล่งบริการเอกสาร
มาตรฐานได้แก่ องค์การค้าระหว่างประเทศ เช่น ไอเอสโอ (International Organization for
Standardization – ISO) องค์การมาตรฐานภูมิภาค เช่น มาตรฐานยุโรป หรือ อีเอ็น
(Europaische Norm – EN) สาหรับเอกสารมาตรฐานของไทยติดต่อขอใช้บริการได้ที่ สานักงาน
มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) กระทรวงอุตสาหกรรม
• 3 แผนภูมิ (charts) ให้สารสนเทศที่แสดงความสัมพันธ์ของเรื่องราวหรือแนวคิด โดยใช้ภาพ สัญลักษณ์ ตัวเลข
และตัวหนังสือ ประกอบกัน
• 4 แผนภาพ (diagrams) ให้สารสนเทศที่แสดงโครงสร้าง และความสัมพันธ์ภายในโครงสร้างของวัตถุหรือ
กระบวนการ โดยใช้ลายเส้นและสัญลักษณ์แสดง มีคาบรรยายประกอบ
• 5 แผนที่ (maps) ให้สารสนเทศเกี่ยวกับลักษณะของพื้นผิวโลก และสภาพภูมิอากาศ โดยใช้ภาพ เส้น สี และ
สัญลักษณ์แสดง มีทั้งที่เป็นแผ่น และเย็บเล่ม (atlases)
- 4. จุดเด่นและข้อจากัด
• ข้อดี
1. เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้อย่างกว้างขวาง
2. เลือกกลุ่มเป้าหมายได้
3. รวดเร็วทันสมัย ทันเวลา
4. ค่าใช้จ่ายถูก
5. เป็นสื่อที่มีความน่าเชื่อถือ
6. สามารถส่งข่าวสารถึงกลุ่มเป้าหมาย หลายกลุ่มได้ในเวลาที่พร้อมกัน
7. สามารถออกแบบรูปแบบสื่อได้เต็มที่ เพราะไม่มีขีดจากัดด้านเนื้อที่ ขนาด
8. สื่อมีอายุยาวนาน
9. มีความคงทนถาวร
10. มีความยืดหยุ่นสูง เพราะอาจเปลี่ยนแปลงเนื้อหา และงบประมาณของสถาบันได้ง่าย
- 6. ความสาคัญและประโยชน์
• สิ่งพิมพ์” หมายถึง ข้อความ ข้อเขียน หรือภาพที่เกี่ยวกับแนวความคิด ข้อมูล สารคดีบันเทิง ซึ่งถ่ายทอดด้วย
การพิมพ์ลงบนกระดาษ ฟิล์ม หรือวัสดุพื้นเรียบ
• “สื่อ” หมายถึง การติดต่อให้ถึงกันชักนาให้รู้จักกัน หรือตัวกลางที่ทาการติดต่อให้ถึงกัน
• “พิมพ์” หมายถึง ถ่ายแบบ ใช้เครื่องจักรกดตัวหนังสือหรือภาพ ให้ติดบนวัตถุ เช่นแผ่นกระดาษ ผ้า ทาให้เป็น
ตัวหนังสือ หรือรูปรอยอย่างใด ๆ โดยการกดหรือการใช้พิมพ์ หินเครื่องกลวิธีเคมีหรือวิธีอื่นใด อันอาจให้เกิด
เป็นสิ่งพิมพ์ขึ้นหลายสาเนา รูปร่าง ร่างกาย แบบ
• ดังนั้น “ สื่อสิ่งพิมพ์” จึงมีความหมายว่าจะเป็นแผ่นกระดาษหรือวัตถุใด ๆ ด้วยวิธีต่าง ๆ อันเกิดเป็นชิ้นงานที่มี
ลักษณะเหมือนต้นฉบับขึ้นหลายสาเนา ในปริมาณมากเพื่อเป็นสิ่งที่ทาการติดต่อหรือชักนาให้บุคคลอื่นให้เห็น
หรือทราบข้อมูลต่าง ๆ” สิ่งพิมพ์มีหลายชนิด ได้แก่ เอกสารหนังสื่อเรียน หนังสือพิมพ์ นิตยสาร วารสาร บันทึก
รายงาน ฯลฯ
• สิ่งพิมพ์ที่มีลักษณะพิเศษที่ต้องอาศัยระบบการพิมพ์แบบพิเศษ และส่วนใหญ่จะเป็นการพิมพ์โดยตรงลงบน
ผลิตภัณฑ์ที่สร้างรูปทรงมาแล้ว
- 7. บทบาทของสื่อสิ่งพิมพ์
• บทบาทของสื่อสิ่งพิมพ์ในงานสื่อมวลชน สื่อสิ่งพิมพ์มีความสาคัญในด้านการนาเสนอข้อมูล ข่าวสาร สาระ และ
ความบันเทิง ซึ่งเมื่องานสื่อมวลชนต้องเผยแพร่ จึงต้องผลิตสื่อสิ่งพิมพ์ เช่น หนังสือพิมพ์ วารสาร นิตยสาร เป็นต้น
• บทบาทสื่อสิ่งพิมพ์ในสถานศึกษา สื่อสิ่งพิมพ์ถูกนาไปใช้ในสถานศึกษา โดยทั่วไปซึ่งทาให้ผู้เรียน ผู้สอนเข้าใจเนื้อหา
มากขึ้น เช่น หนังสือ ตารา แบบเรียน แบบฝึกหักสามารถพัฒนาได้เป็นเนื้อหาในระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้
• บทบาทของสื่อสิ่งพิมพ์ในงานด้านธุรกิจ สื่อสิ่งพิมพ์ที่ถูกนาไปใช้ในงานธุรกิจประเภทต่าง ๆ เช่น งานโฆษณา ได้แก่
การผลิต หัวจดหมาย/ซองจดหมาย ใบเสร็จรับเงิน /ใบส่งของ โฆษณาหน้าเดียว นามบัตร เป็นต้น
• บทบาทของสื่อสิ่งพิมพ์ในงานธนาคารงานด้านการธนาคาร ซึ่งรวมถึง งานการเงิน และงานที่เกี่ยวกับหลักฐานทาง
กฎหมาย ได้นาสื่อสิ่งพิมพ์หลาย ๆ ประเภทมาใช้ในการดาเนินงาน เช่นใบนาฝาก ใบถอน ธนบัตร เช็คธนาคาร ตั๋ว
แลกเงิน และหนังสือเดินทาง
• บทบาทของสื่อสิ่งพิมพ์ในห้างสรรพสินค้า และร้านค้าปลีก สื่อสิ่งพิมพ์ที่ทางห้างสรรพสินค้า หรือร้านค้าปลีกใช้ใน
การดาเนินธุรกิจ ได้แก่ ใบปิดโฆษณาต่าง ๆ ใบปลิว แผ่นพับ จุลสาร
